شاندێن پشكدار بۆ (جنێڤ)، خوه بۆ گه‌ڕه‌كا دیترا دانوستاندنان به‌رهه‌ڤ دكه‌ن، ب هه‌ڤده‌م ل گه‌ل كریارێن له‌شكه‌ریێن مه‌ترسیدار ژ ئالیێ گروَپێن چه‌كدارێن پشته‌ڤان ژ ئالیێ سعودیێ و توركیا ڤه ل (حه‌له‌ب)، كو به‌ری هه‌یامه‌كێ پێگیریا خوه بۆ شه‌ر راگرتنێ ڕاگه‌هاندبوو، وه‌كو پێكوله‌ك بۆ سه‌روبنكرنا پێوه‌رێن هێزێن له‌شكه‌ری به‌ری چوون بۆ جنێفێ، و كوده‌تاكرن ل سه‌ر سه‌ركه‌فتنێن سوپایێ سووری ل مه‌یدانێ، تایبه‌ت سه‌ركه‌فتنێن ل سه‌ر داعش و ئازادكرنا (ته‌دمر) باژێركێ (قه‌رێتین).
ئازادكرنا باژێركێ (قه‌رێتین)، وه‌كو ته‌دمر گه‌له‌ك گرنگیا ڕاگه‌هاندنێ نه‌دایێ، كو بهایه‌كێ جیهانی هه‌یه و پشكه‌كه ژ كه‌لتورێ هه‌ڤبه‌شێ مرۆڤاتیێ، واته شكه‌ستنا پلانا داعش بۆ سه‌رداگرتن و كونتروَلكرنا كاكلا ده‌ڤه‌را ناڤه‌راستا سووریێ، كو داعش ل وێرێ هه‌ولددا بۆ (حمص) به‌رفره‌هبیت و بگه‌هیته زه‌ڤیێن نه‌فت و گازێ ل ده‌ڤه‌رێ و پاشی بگه‌هیته ده‌ڤه‌رێن (قه‌له‌مونا رۆژهه‌لات) و دزه و ئاراسته بكه‌ته (جرود) و (به‌عله‌به‌ك)ا لوبنانێ.
همبه‌ری ئه‌ڤێ پێشداچوونا مه‌یدانی، وه‌سا دیاره كو سه‌رۆكێ توركیا (ره‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردوگان) پتر حه‌ز و رژدی هه‌یه كاغه‌ز و په‌ڕكا تێكهه‌لی ئێك بكه‌ت، پشتی زانی كو دیمه‌نێ سووریێ و توركیێ د به‌رژه‌وه‌ندا وی دا ناله‌یزیت، و پشتی ده‌ڤه‌رێن توركیا بۆ قادا ته‌واوا شه‌ری هاتیه گوهوَڕین، و پشتی ئاماژه‌یێن جوراوجور ژ ئه‌مه‌ریكا ده‌ركه‌تین كو سوپایی توركیا ب نیازه كوده‌تایێ ل سه‌ر ئه‌ردوگانی بكه‌ت، و دووماهی ژی پشتی هه‌بوونا ده‌نگان كو شكه‌ستنا داعش ب هه‌بوونا ئه‌ردوگانی ل ده‌ستهه‌لاتیێ نابیت.
دبیت پالدانا توركیا بۆ تێكهه‌لكرنا په‌ڕكان نه‌به‌س تێكدانا شه‌ر ڕاگرتنێ ل سووریێ بیت، لێ ب به‌رپابوونا شه‌رێ ده‌ملده‌ست ل هه‌رێما (ناگورنوَ – كاراباخ) دناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیادا ژی بیت، و ب ئاشكه‌را دیتنا شوونپێ یێن ئه‌ردوگانی د هه‌لخستنا شه‌ری دا دیاره، كو كێم مابوو ببیته شه‌ره‌كێ هه‌رێمایه‌تی ل ده‌ڤه‌رێ.
سه‌رۆكێ به‌رێ یێ ئازه‌ری (حه‌یده‌ر عه‌لییف)، كو دبیته سه‌رۆكێ نها یێ وی وه‌لاتی، په‌یوه‌ندیێن توركی – ئازه‌ری ب (ئێك نه‌ته‌وه ل دوو ده‌وله‌تان) وه‌سفدكه‌ت. سه‌رباری توركیا ئێكه‌مین ده‌وله‌ت بوو دان ب سه‌ربه‌خۆیا ئازربایجان كری پشتی ئێكه‌تیا سوڤیه‌تی هه‌لوه‌شیای. هه‌روه‌سا ئازربایجان روله‌كێ مه‌زن د فروَتنا گازا روسی بۆ ئوروپا دگێریت كو د ڕێیا بوریادا ژ ئازربایجان بۆ توركیا و ژ وێرێ ژی بۆ ئوروپا دهێته ڤه‌گوهاستن، كو ژبه‌ر چه‌ند ئه‌گه‌ره‌كان هه‌تا نها سه‌ركه‌فتن نه‌ئینایه.
هه‌رێما كاراباخا ناكوكی ل سه‌ر د ناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیا دا د سه‌روبه‌ره‌كێ شه‌ر ڕاگرتنا پێتی دا دژیت هه‌ر ژ رێكه‌فتێ ئیمزاكرنا رێكه‌فتنێ د ناڤبه‌را هه‌ردوو ئالیان دا ل سالا 1994. هیچ تشتێ نوو ژی ب سه‌ر ره‌وشێ دا نه‌هاتیه، داكو وه‌سا شه‌ر ب خافله‌تیڤه به‌رپا ببیت، بتنێ هه‌كه‌ر چاڤخشاندنه‌كێ ل سه‌ر ئارمانجێن ئه‌ردوگانی بگێرین:
1. شه‌ر و لێكدان به‌ره‌یه‌كی نوو بۆ روسیا ڤه‌دكه‌ت، كو په‌یوه‌ندیێن باش ل گه‌ل هه‌ردوو ده‌وله‌تان هه‌یه، و رولێ به‌ره‌ڤانیێ دگێریت، لێ هه‌كه‌ر شه‌ری ڤه‌كێشا بێگومان دێ خوه ناچار بینیت به‌رگریێ ژ ئازربایجان بكه‌ت چنكو په‌یمانا به‌رگرییا هه‌ڤپشك دگه‌لدا هه‌یه، ئه‌ڤه‌ژی ب بۆچوونا ئه‌ردوگانی دێ روسیا ب شه‌ره‌كێ دیتر دوور ژ سووریا ڤه مژویل كه‌ت و دبیت سوپایێ خوه ژی ژێ ڤه‌كێشیت، ئه‌و ژی ب به‌رچاڤ وه‌رگرتنا شه‌رێ نوو كو ئێكسه‌ر ل سه‌ر سنوورێ وێ دقه‌ومیت و بایه‌خه‌كا پتر هه‌یه.
2. توركیا بزاڤێ دكه‌ت شكه‌ستنێ ب ئێك ژ هه‌ڤپه‌یمانێن روسیا وه‌كو تۆلڤه‌كرن بینیت، بۆ ڤێ ژی هه‌رێما كاراباخ هه‌لبژارت، هه‌رچه‌نده ئازربایجان ناچاره بوَدجا به‌رگریێ ژبه‌ر دابه‌زینا بهایێ په‌ترولێ كێم بكه‌ت، لێ سه‌ركردێن ئه‌ڤێ ده‌وله‌تێ شانازیێ ب خه‌رجیێن سوپایی دبه‌ن وه‌كو شه‌ره‌كێ – سایكولوژی – گه‌فێ دكه‌ن كو بوَدجا سوپایی ل جه‌م وان همبه‌ری هه‌موو بوَدجا ئه‌رمینیایه، هه‌رچه‌نده هێزێن سوپایی روسی ئه‌وێن ل ئه‌رمینیا به‌لاڤ ئه‌ڤێ هاوكێشێ بێ بها وه‌ردگرن، تایبه‌ت پشتی روسیا روكێتێن ژ جورێ (S400) ل بنگه‌هێن خوه یێن ئاسمانی ل ئه‌رمینیا ڤه‌داین، ل گه‌ل هه‌بوونا هه‌مان جورێ روكێتان ل بنگه‌هێ (حه‌میمیم) ل سووریێ دكارن نێزیكی 70% ژ بیاڤێ شه‌رێ ئاسمانی ل توركیا ڤه‌گرن.
3. هندی ئیرانه په‌یوه‌ندیێن بژاره‌یێن مێژوویی ل گه‌ل ئه‌رمینیا هه‌یه، و سه‌رۆكێ ئیرانێ (حه‌سه‌ن روحانی) هه‌ولدا به‌رپه‌ره‌كێ نوو ل گه‌ل ئازربایجانێ ڤه‌كه‌ت و په‌یوه‌ندیێن ئابووری ڤه‌گژگژینیت، لێ ب به‌رپابوونا شه‌ری د ناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیا دا دێ نیگه‌رانی و نائارامی د ناڤا ئیرانێ ب خووه دا سه‌رهلده‌ت تایبه‌ت ل پارێزگه‌هێن ئازربایجانا رۆژهه‌لات؛ باكورێ رۆژئاڤایێ ئیرانێ، كو خه‌لكێ وێ داخازا مافێن نه‌ته‌وه‌یی بۆ گه‌لێ توركیێ ئازه‌ری ل ئیرانێ و نه‌هێلانا جوداتیێ و ڕاكرنا چه‌وسه‌ندنا كه‌لتوری ل سه‌ر دكه‌ن.
4. توركیا پێدڤی شه‌ره‌كێ نوویه داكو تیرورستێن ئه‌لقاعیده و داعش ئه‌وێن ڕه‌ڤیای ژ شه‌رێ ل گه‌ل سوپایێ سووریێ ڕابكێشتێ، داكو ئه‌و بخۆ دناڤا سووریێ یان ژی دناڤا توكیادا شه‌رێ ئێكتر نه‌كه‌ن.
ده‌ره‌نجام، دبیت پلانه‌كا دوزه‌خی بیت ئه‌ردوگان پێڕابووی، لێ هه‌ژمارێن مێژوویی و جوگرافی و ئابووری ل (قوقاز) ێ هێشتا د به‌رژه‌وه‌ندا روسیا دایه. راوه‌ستاندنا شه‌ری ل هه‌رێما كاراباخ ب فه‌رمانا روسیا باشترین گروَڤه‌یه كو (شێتاتیا مه‌زناتیێ) و ڕه‌ڤین بۆ پێشیێ ره‌نگه ببیته ئه‌گه‌رێ هه‌لبوونا ئاگرێ شه‌ری، لێ هه‌رده‌م نه دبه‌رژه‌وه‌ندا ئاگر هه‌لكه‌ری دایه.
ژێده‌ر:
http://www. tayyar. org/News
نووترين نووچه
- نێچیرڤان بارزانی ب فەرمی بۆ وەلاتێ قەتەرێ دهێتە ڤەخواندن
- نێچیرڤان بارزانی و مەسرور بارزانی پیرۆزباهیێ ل شیرەتكارێ نوو یێ ئەلمانیایێ دكەن
- سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دوپاتیێ ل بهێزكرنا پەیوەندییان ل گەل هندستانێ دكەت
- خسرۆ گۆران: روودانێن دەڤەرێ كاریگەری ل سەر هەلبژارتنێن ئیراقێ نابیت
- نێزیكی 50 هزار تیرۆرست و كەسوكارێن وان مووچەیێ شەهیدان ژ حوكمەتا ئیراقێ وەردگرن
- بەغدا ب نە هنارتنا مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ قەرەبوویا كێمبوونا داهاتییێن خوە دكەت
- نێچیرڤان بارزانی سەرەخوەشیێ ل ئەیاد عەلاوی دكەت
- مەسرور بارزانی: ئیراقێ پێدڤی ب حوكمڕانییەكا دادپەروەرانە هەیە
- تێكگەهشتنەكا باش هەیە و د زووترین دەم دا حوكمەت دێ هێتە پێكئینان
- وەزارەتا كۆچ و كۆچبەران سكالا دژی داخوازیێن مە بۆ مافێن ئاوارەیان تۆمار كریە
عزه‌ت يوسف
كوردێن جووی: تائیفه‌كا بچووك و گه‌نجینه‌كا كولتۆرییا مه‌زن
ره‌ڤه‌ندا جوویێن كوردستانێ ئێكه ژ ره‌ڤه‌ندێن كه‌ڤن د ناڤ ره‌ڤه‌ندێن گه‌لێ جوویا دا، هه‌نه دبێژن كو سه‌ركاروانێن جوویانه هاتین هه‌ر ل سه‌رده‌مێ (هه‌یكه‌لێ ئێكێ) و وه‌كی خوه ماینه هه‌تا سالا 586 ێ به‌ری زایینی. لێ پڕانیا جوویان ل سه‌رده‌مێ (نه‌فی كرنا بابلیا مه‌زن) گه‌هشتینه وێرێ، و كه‌ڤنترین ره‌ڤه‌ندا جوویا ل جیهانێ ل عێراق نها دایه.
ژیانێ ل ده‌ڤه‌رێن چیایی و مه‌ترسیدار دووراتی و ڤه‌ده‌ری ل سه‌ر جوویێن كوردستانێ ل گه‌ل ره‌ڤه‌ندێن دیتر سه‌پاندیه، هه‌تا ل گه‌ل ره‌ڤه‌ندا جوویێن بابل ژی. ئیمپراتۆریه‌ت ل ده‌ردوور ڕابۆن و كه‌تن، لێ ره‌ڤه‌ندا جوویا ل كوردستانێ كولتوَرێ خوه پاراست. سه‌رهندێ ڕا، كو بۆ ده‌مه‌كێ درێژ ژ دیرۆكێ ره‌ڤه‌ندێن كورد ژبه‌ر كاودانێن دژوارێن جوگرافی ژ یه‌ك ڤه‌قه‌تیای بوون، كو ل سه‌ر هه‌ر ره‌ڤه‌نده‌كی سه‌پاند بوو ب ته‌نیایی و ڤه‌ده‌ری بژیت.
ب ئاوایه‌كێ گشتی، ئه‌و ئاریشه‌یێن ب سه‌رێ نڤشێ جوویێن كورد هاتین هه‌ڤپشك بوون د ناڤبه‌را هه‌موو كوردان دا. بۆ نموونه: وه‌كو كێشا جوداتیا زمانی. زمانێ جوویێن كوردستانێ وه‌كو زمانێ كرستیانێن كورد سه‌ر ب ئارامی بوو، نه‌وه‌كو زمانێ بسرمانێن كورد كو سه‌ر ب دیالیكتا هندو ئیرانی بوو. هه‌رچه‌نده هه‌موو جوویێن كوردستانێ ب چه‌شنه‌كی یان ئێكێ دی ب زمانی ئارامی د په‌یڤین، لێ ل جه‌م هه‌ر ره‌ڤه‌نده‌كی دیالێكته‌كا تایبه‌ت سه‌رهلدا كو نیشان و ره‌نگڤه‌دانا به‌ره‌بابێن ژینگه‌ه و ئه‌سلێ دانیشتوانێن ده‌ڤه‌ری دیار دكر؛ عێراقی، تورك، سووری یان فارس.
ئێك ژ كه‌ساتیێن گه‌له‌ك ناڤدار د دیرۆكا گه‌لێ جوویێن كورد دا زانایه‌كا ئوولی بوو ب ناڤێ (ئاسنات بارزانی). د مێژوویا گه‌لێ جوویا دا كه‌سه‌كی ب ژیری و زیره‌كی ده‌ستێ وێ نه‌ده‌گرت، ل چاخێ هه‌ڤدێ ل موسلا نها ل عێراقێ ژیایه. (ئه‌سنات)ێ رێڤه‌به‌ریا قوتابخانه‌كا جوویا دكر كو بابێ وێ (شموئیل بارزانی) دانابوو.
هه‌تا ده‌ستپێكا چاخێ بیستی خاندن د ناڤا جوویێن كوردستانێ دا یا بێسه‌روبه‌ر بوو، پڕانیا وان سه‌رقالی كارێ جوتكاری بوون. جوویێن كورد گه‌له‌ك گرێدایی كارێ ئه‌ردی بوون، كو گه‌له‌ك ژ جوویێن ده‌ڤه‌رێن دیتر ئه‌ڤ كاره نه‌دزانین. سه‌رۆكێ دوێ یێ ده‌وله‌تا ئسرائیل (ئیسحاق تسیڤی) دبێژیت: (جوویێن كوردستانێ تاكه جووی بوون ل ئیسرائیلێ دكارێ چاندنێ دا د شاره‌زا و سه‌ركه‌فتی بوون).
كوَچا ب كوَما جوویێن كوردستانێ بۆ ئسرائیلێ ده‌مێ هێشتا زایونیزم ل ده‌ستپێكا خوه ده‌ستپێكر، به‌ری شه‌رێ جیهانی و به‌ری سوزا (به‌لفور)ی. ژ ئورمیێ، ته‌بریزی و دیاربه‌كرێ ڕێیا خوه بۆ ئسرائیلێ بڕین. و ل سالێن سیهان ل چاخێ بیستێ جوویا گوندێن كامل ل كوردستانێ هێلان و قه‌ستا ئسرائیلێ كرن.
پاش ڕابوونا ده‌وله‌تا ئسرائیل ل سالا 1948، ل گه‌ل پروَسا كوَچكرنێ (عزرا و نحمیا) ل سالا 1952، تێدا 125000 جوویێن عێراقی و هه‌موو جوویێن كوردستانا عێراقێ بۆ ئسرائیلێ كوَچكرن. پاشی گه‌له‌ك ژ جوویێن ئیرانی و توركیا ژی هه‌مان ڕێ گرتنه‌به‌ر.
هه‌رچه‌نده كوردێن عیراقی خوه د هه‌موو بیاڤێن ژیانا ده‌وله‌تا ئسرائیلی دا دگونجاند، لێ تائیفا كوردی هێشتا گه‌له‌ك یا ب كولتورێ خوه‌ڤه په‌یوه‌سته. هێشتا ئاهه‌نگا بیره‌وه‌ریا (سهرنا) ل بوهارێ دگێرن كو مینا ئاهه‌نگا جه‌ژنا نه‌وروزه ل ئسرائیل دبێژن په‌یوه‌ندیێن وان ب ئاكنجیێن جووی ل ئاخا ئیسرائیلێ هه‌رده‌م د بهێزن.
یا هه‌ژی گۆتنێ یه، كو گه‌له‌ك ژ كوردێن ل ئسرائیلێ دلسوزیا خوه بۆ كوردستانێ پاراستیه، ژ دل دخازن ئه‌و رۆژ بهێت گه‌لێ كورد بگه‌هته ده‌وله‌تا خوه یا سه‌ربه‌خۆ پشتی سالێن درێژ ل بن ده‌ستیێ.
ژێده‌ر:
الأكراد اليهود: طائفة صغيرة تحافظ على كنز ثقافي كبير – المصدر
خه‌لك وه‌سا چاكسازیێ دكه‌ت، نه وه‌ك مه!
هه‌كه‌ر راست، به‌لێ راست ئه‌م دخازین چاكسازیێ بكه‌ین، بلا په‌یڤا سه‌رۆك بارزانی بكه‌ڤته كاری (یاسا سه‌روه‌ره). هه‌كه‌ر راست ئه‌م چاكسازیێ دكه‌ین فه‌رموون هرچا دیاره و ده‌وسا به‌تاله، فه‌رموون چاڤ ل چاكسازان بكه‌ن ئه‌وێن دلێ وان ب وه‌لاتی و نیشتمان و مالێ ده‌وله‌تێ دسۆژیت و ژ پێخه‌مه‌ت خواست و حه‌زێن گه‌لێ خوه شه‌ڤێ دكه‌نه رۆژ و رۆژێ دكه‌نه شه‌ڤ. فه‌رموون چاڤ ل ئیسرائیلێ بكه‌ن كو تێدا كه‌س ژ یاسایێ وێڤه‌تر نینه و تێدا یاسا ب دروستی سه‌روه‌ره نه‌كو بێسه‌روبه‌ره. ئه‌و ئیسرائیلا هه‌موو ده‌ردور دوژمن و عه‌ره‌ب حه‌زدكه‌ن بن ئاڤ بكه‌ڤیت. فه‌رموون كار بكه‌ن نه‌كو مه‌ژیێ مه ب گوتن و كومبوونا ره‌شبكه‌ن. فه‌رموون ده‌قێ ئه‌و بابه‌تێ د رۆژناما ئه‌لكترونیا (ئه‌لمه‌صده‌ر) كو ئه‌ڤرۆ به‌رواری 15/2/2016 هاتیه خوارێ و دبێژیت سه‌رۆكێ حوكمه‌ته‌كا ئسرائیلێ كه‌ته زیندانێ.
بۆ جارا ئێكێ سه‌رۆكه‌كێ حوكمه‌تا ئیسرائیلێ د كه‌ڤیته گرتیخانێ دا
(ئیهود ئولمرێت)، ئه‌ڤرۆ 15/2/2016 ب تومه‌تا گه‌نده‌لیێ دێ حوكمێ خوه د زیندانێ ڤه بورینیت. (ئولمرێت) ئه‌ڤ تومه‌ته ره‌تكر و گوت: (ئه‌ز رێزێ ل بڕیارا دادگه‌هێ دگرم، لێ ئه‌زێ خه‌مگینم).
سه‌رۆكێ حوكمه‌تا پێشوترا ئیسرائیلێ، (ئیهود ئولمرێت) هه‌ر ل به‌رواری 15/2/2016 دێ 19 مه‌هان د گرتیخانێ ڤه حوكمێ خوه به‌ته‌سه‌ر، پشتی ب تومه‌تا وه‌رگرتنا به‌رتیلا و ئاسته‌نگ دانان د ڕێیا عه‌داله‌تێ دا هاتیه حكومكرن، ئه‌ڤه ژی پشتی 7 سالان ژ دووماهیك هاتنا ویلایه‌تا وی وه‌كو سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ دهێت. (ئولمرێت)، دێ حوكمێ خوه د گرتیخانا (معه‌سیاهو) باله‌خانا ژماره 10 ل گه‌ل گرتیێن دیتر یێن ل گه‌ل هاتینه تومه‌تباركرن قه‌تینیت.
به‌ری بكه‌نه د گرتیخانێ ڤه، (ئولمرێت) ی كاسیته‌كا ڤیدیوَیی ب سه‌ر ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دا به‌لاڤه‌كر، تێدا گۆتبوو ئه‌ز كێشا گه‌نده‌لیا وه‌رگرتنا به‌رتیلان ره‌تدكه‌م. ئه‌ز دێ چمه پشت شڤشێن گرتیخانێ و ئه‌ڤه ژی گوهوَڕینه‌كا ب ئازار و سه‌یره بۆ من. نوها یا گرنگه ئه‌ز جاره‌كا دی بێژم، هه‌ر وه‌كی من ل دادگه‌هێ و ده‌رڤه‌ی داد گه‌هێ ژی گوتی ئه‌ز كێشا هه‌بوونا به‌رتیلا ب ته‌واوی ره‌تدكه‌م.
سه‌رهندێ ڕا، (ئولمرێت) ی دانپێدا كو ل سه‌رده‌مێ وه‌گرتنا پۆسته‌كی سیاسی شاشیێن كرین و گوت: (به‌لێ من شاشیێن كرین، لێ ب دیتنا من ئه‌و شاشی تاوان نه‌بوون، همبه‌ری هنده‌ك ژ وان شاشیان ئه‌ڤرۆ من باجه‌كا گه‌له‌ك گران دا، ئه‌ز ئه‌ڤی حوكمی قه‌بیل دكه‌م و ئه‌زێ خه‌مگینم.. . یا گرنگ ئه‌وه كه‌س ل سه‌ر یاسایێ دا نینه).
هه‌روه‌سا (ئولمرێت) ی ئاماژه كره ده‌مێ دانوستاندنان ل گه‌ل سه‌رۆكێ فه‌له‌ستینێ (مه‌حمود عه‌باس)ی و گوت: (هیڤیدارم گه‌له‌ك دانپێدانێ بكه‌ن، كو ل سه‌رده‌مێ ده‌ستهه‌لاتیا من وه‌كو سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ، هه‌ولدانێن راسته‌قینه بۆ ئایینده‌كێ گه‌ش و ته‌نا و خوه‌شی هه‌بوون).
ل ده‌ستپێكا واده‌یێ بوَراندنا زیندانكرنا (ئولمرێت)ی دێ به‌رده‌رگه‌هێن تایبه‌تێن زیندانێ بۆ هه‌بن، ئه‌و باله‌خانا (ئولمرێت) تێڤه دهێته زیندانكرن یا بچووكه و تایبه‌تمه‌نده بۆمه‌زنه به‌رپرسێن تاوانچی تیابه‌ت به‌رتیل خوه‌را.
(خۆنیشاندان) و (خۆنیشانده‌ر) ل ده‌ڤه‌را نیلی وكه‌سك
(خوَنیشاندان) دناڤبه‌را دوو كڤانان، گه‌هاندنا په‌یامه‌كا ره‌وایه بۆ جهێن به‌رپرس و هایدار، ل ده‌م و جهه‌كێ دیاركری ده‌ستپێدكه‌ت و ل ده‌م و جهه‌كێ دیاری كری ژی ب داوی دهێت. خونیشاندان داكو یا به‌رهه‌مدار بیت دڤێت یا ته‌نا و ئارام بیت و هیچ زیانێ نه‌گه‌هینته هیچ كه‌سی و ئالیه‌كی. لێ (خوَنیشاندانێن) ئه‌ڤێ داویێ ل چه‌ند ده‌ڤه‌رێن جودایێن نیلی و كه‌سك هوسه و فه‌وزایه و هه‌ر یه‌ك بخۆیه و هیچ په‌یام و به‌یاننامه نینن و نه‌بۆینه بگه‌هینن و سه‌رباری خونیشاندانێن زیان به‌خشن و زیانێن ماددی و گیانی لێ دكه‌ڤن.
(خوَنیشانده‌ر) ئه‌و ژی دناڤبه‌را دوو كڤانان، دڤێت كه‌سێن گه‌هشتی و پێگه‌هشتی بن و بزانن چ دڤێت و چ دكه‌ن و چه‌وا سه‌ره‌ده‌ریێ بكه‌ن، لێ (خوَنیشانده‌ر) یێن ئه‌ڤێ داویێ پڕانیا وان سنێله و نیڤ مێرن، و خودانێن چ به‌رژه‌وه‌ندیا كه‌سایه‌تی و نه یا گشتی نینن و بتنێ دزانن بخۆ بێژن دابچینێ و وێنیێن سیلڤی ل كاڤله باره‌گایێن سۆتی بگرن، ئانكو تێكده‌ر و تێبه‌رن، هه‌می تشتن به‌س نه خونیشانده‌رن.
مخابن بێژنه ئه‌ڤان توخمه كه‌سان خوَنیشانده‌ر و بێژنه ئه‌ڤان چه‌په‌له ره‌فتاران خوَنیشاندان. چه‌ند جاركی ژی مخابن ئالی هه‌بن بێژن ئه‌م ل گه‌ل هه‌وه‌ینه و چه‌پلا بۆ لێبده‌ن و كشبكه‌ن.
هه‌كه‌ر هات و به‌ره‌ك ڤه‌په‌شی و بنێ گوهی ئێكی كه‌ت، دێ كه‌نه قیامه‌ت و دێ بێژن نێ پیچه‌كا زاروكی بوو، دێ بیته عورعورا دایكا وی و دێ بێژیت نێ من بۆ تێشتێ فڕێكربوو ژاژی و په‌نیری، د گه‌ل دا ژی رێكخراوێن ب ناڤ سیڤیل دێ خۆ د قوڕافكێ ڤه‌ده‌ن و دێ ژ مێشێ كه‌نه گامێش.
كه‌سه‌ك ژی یێ دوو دل و نه‌زان نینه كو نه‌زانیت ره‌وشا ئالوزه، یا تژی توزه. ئالی ژ كه‌رێ ركێ ناهێنه خوار و هه‌می دیكلن، بۆ خۆ دیكلن.
هه‌ڤالێ خونیشانده‌ر نه‌یێ تێكده‌ر، فه‌رموو تو چ تشتێ ره‌وا دخازی؟ ئه‌ڤه ئه‌م هه‌می ب دل و گیان ل گه‌ل ته، به‌لێ ل گه‌ل ته. تۆ دبێژی مووچه نینه، لێ ئه‌ڤ كه‌سێن ئه‌ڤ ره‌فتاره كرین پڕانیا وان نه‌خودان موچه‌نه، به‌لكو بچیك و مچیكن، یا دیتر ژی ئه‌و چ به‌ر و مه‌رن د ه‌ستێ هه‌وه دا، ب شكاندن و سۆتنێ دێ چه‌وا مووچه‌ی ب ده‌ستخۆڤه ئینن؟، ئه‌گه‌ر راست توَ مووچه‌یێ خۆیێ ره‌وایێ گیرو بووی دخازی. هێرشكرنا سه‌ر باره‌گایێن پارتی دیموكراتی كوردستان كو ئه‌ڤ پارته ل ده‌ڤه‌را نیلی و كه‌سك ل پلا چوار و پێنج دهێت، ب ده‌ست و پێن خۆیێن له‌وتی باره‌گای ب هه‌ڕمینن ئه‌و نه داخازا مووچه‌یه، چونكی هیچ كانیێن مووچه‌ی ل وێرێ نازێن! ئه‌و كه‌سێن د وی باره‌گای ژی ڤه هه‌ر كوڕێ گوند و باژێرێ ته‌یه، هه‌ڤالێ ته یه، برایێ ته‌یه، هه‌مان خه‌ما ته هه‌یه! ئه‌و ژ ته پتر پێتڤی مووچه‌یه و به‌ری ته دخازیت مووچه گیرۆ نه‌بیت.
ب سه‌رێ ته نه خۆنیشانده‌ر و ئه‌گه‌ر بهێت ئاریشا گیروو بوونا مووچه‌ی ب هێرشكرنا سه‌ر باره‌گایێن پارتی چاره‌سه‌ر ببیت، ئه‌ز نها دێ هوشداریێ ده‌مه باره‌گایێ لقا ئێك و دێ بێژمێ كارێ خۆ بكه دێ ب دار و به‌را هێرشێ كه‌مه سه‌ر هه‌وه!
جا خوَنیشاده‌ر و چما تۆ داخازا خۆیا ره‌وا نا ره‌وا دكه‌ی؟
ئه‌ڤرۆ قه‌یران نه ئێك و دوو و سێنه، مووچه‌یه، ره‌وشا ئالوزه، شه‌رێ داعشه، كێشان و ڤه‌كێشانا پرسا سه‌روكاتیێ یه، گه‌نده‌لی یه، بێكاری یه.. .. هتد. ئه‌م هه‌می دخازین كێشه‌یێن مه یێن مه‌زن كو په‌یوه‌ستن و ب مان و نه‌مانا مه‌ڤه بێگیروبوون ئه‌ڤرۆ به‌ری سوبه بهێنه چاره‌سه‌ركرن و ئێكلاكرن، لێ ئه‌ڤرۆكه دارێ موسای د ده‌ست كه‌سێ دا نینه، بتنێ یا مایی بێژین كوردینو یا مای ژی تێكنه‌ده و هه‌تا ڤێره و بلا به‌س بیت.
ئالیێ دیترێ سه‌ركه‌فتنا كوردی ل كۆبانێ
هه‌رچه‌نده ئاهه‌نگ ل هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن كۆبانێ ب سه‌ركه‌فتنا هێزێن كوردی و شكه‌ستن و ده‌رێخستنا داعش هاته گێران، لێ پڕانیا خه‌لكێ باژێری نكارن ڤه‌گه‌رنه سه‌ر مال و حالێن خوه، هنده‌كێن ڤه‌گه‌ریای ژی ب ماین و ده‌له‌مێتێن چه‌كدارێن داعش ئه‌وێن ل مالێن وان ڤه‌داین هاتنه كوشتن.
مه‌ها كانوونا دوێ ب نووچه‌یێن خۆش بداوی هات، پاش مه‌هێن درێژ ژ شه‌ری، باژێرێ كوبانێ یێ كوردی ژ به‌رمایێن هێزێن داعش هاته ڕامالین و كوردان ئاهه‌نگ ب سه‌ركه‌فتنێ گێران. لێ پاش چه‌ند هه‌فتیه‌كان ژ ئازادكرنا وێ، ئه‌ڤ باژێرێ بچووك ژ مه‌ترسیێن داعشێ زڕبار نه‌بوو. هه‌رچه‌نده هێزێن كوردی شیان داعشێ ژ ئاخا خوه بكه‌نه‌ده‌ر، لێ ترسا كه‌ره‌ستێن په‌قاندنێ و تی ئێن تی یێ داعش پاش خوه ڤه‌دای هێشتا به‌رده‌وامه. سه‌رباری وێرانكاریا د ده‌مێ چار مه‌هێن داعشێ دوورپێچ كری، هێشتا ڕێیه‌كا درێژ ل به‌ر خه‌لكێ كۆبانێ مایه ببرن هه‌تا بكارن بزڤرنه سه‌ر رێبازا ژیانا خوه.
ل دووڤ سایتێ (یۆر میدل ایست)، 80% ژ كۆبانێ هاتیه وێرانكرن و ل ڤێ قووناغێ بۆ ئاكنجیبوونێ ده‌ست ناده‌ت. ژ ئه‌نجامێ شه‌ڕی 3200 ئاڤاهی هاتینه هه‌ڕفاندن یان زیان ڤێگه‌تینه. دڤێت یو ئێن هاریكاریێن پتر و شاره‌زایێن په‌قینا ره‌وانه بكه‌ت داكو باژێر بهێته ئاڤاكرن، لێ دبیت توركیا رێگر بیت چونكی دانپێدانێ ب رێخستنا كوردیا زال ل سه‌ر كۆبانێ ناكه‌ت ژبه‌ر كو ئه‌ڤ رێخستنه هه‌ڤالبه‌نده ل گه‌ل ئالیه‌كێ كوردی به‌ری نها شه‌ڕ دژی ده‌ستهه‌لاتا ئه‌نقه‌ره كریه.
رۆلێ توركیا د شه‌ڕێ سووریێ دا یێ ئالۆزه هه‌تا هه‌ڤدژ و له‌نگه‌ره ل گه‌ل خوه ژی، توركیا دهێته تاوانباركرن ب پێدانا چه‌ك و هاریكاریان بۆ جیهادیێن توندره‌و هه‌تا داعش ژی داكو شه‌ڕێ رژێما ئه‌سه‌دی ل سووریێ بكه‌ن. هه‌ر چه‌نده توركیا كو ئێكسه‌ر دكه‌ڤیته پشت سنووری ڕێ ب ده‌هان هه‌زار ژ خه‌لكێ كوبانێ دا بهێنه ئاخا توركیا، هه‌تا ڕێ ب هێزێن پێشمه‌رگه‌هی دا د ئاخا وێ ڕا بگه‌هنه كۆبانێ و به‌رگریێ ژ كه‌تنا باژێری بكه‌ن، لێ حوكمه‌تا توركیا ل سه‌ر هه‌لویستێ دوژمنكاری همبه‌ری رێكخراوا كوردیا كاربده‌ست ل كۆبانێ یا به‌رده‌وامه. ئالیێن كوردی پتر ژ جاره‌كێ توركیا تومه‌تباركریه كو ناهێلیت هێزێن كوردی توخیبی ببرن و پشكداریێ د شه‌ڕێ دژی ده‌وله‌تا ئیسلامی ل سووریێ بكه‌ن، د هه‌ڤده‌مدا ڕێخۆشكه‌ره بۆ ئیسلامیان ئه‌ڤی توخیبی ببرن.
ژ بۆ چانس و به‌ختێ كوردان ل كۆبانێ، ئه‌مه‌ریكا باژێرێ وان مینا ته‌وه‌ره‌كێ سه‌ره‌كیێ شه‌ڕی دژی داعش دبینیت و گه‌له‌ك ژ به‌رپرسێن رۆژئاڤا ژی په‌سنا زیره‌كی و قاره‌مانیا شه‌ركه‌رێن كورد دكه‌ن بۆ ره‌تكرنا به‌نده‌واریێ و نه‌كه‌تنا باژێری.
ل ره‌وشا حازر، هێشتا پڕانیا خه‌لكێ كوبانێ د خیڤه‌تگه‌هێن په‌نابه‌رانه ل توركیا و هیچ ئه‌جیندایێن زڤرینێ بۆ وارێ خوه نینه، ب تنێ پازده هه‌زار په‌نابه‌ر بۆ باژێرێ كاڤلكری ڤه‌گه‌ریاینه، پڕانیا ڤه‌گه‌ریایا ژ خێزانێن ئه‌وان چه‌كدارێن به‌رگری ژ باژێری كرینه، ژ ئه‌و كه‌س و خێزانێن مالێن وان ب دروستی خراب نه‌بووینه. سه‌رباری ڤه‌گه‌ریانێ، خوه‌گونجاندن ل گه‌ل ژیانێ ل كوبانێ هه‌تا راده‌كێ مه‌حاله. كێموكاسی ژ ئاڤێ، خوارنێ، ده‌رمان و دوختورا، و هێشتا ژی گه‌ف و مه‌ترسیێن ئێمناهیێ ژی ماینه.
مه‌ترسی ژ هێرشه‌كا موحته‌مه‌لا داعش سه‌رهلناده‌ت. لێ باژێر و گوندێن ده‌ردور هێشتا تژی ته‌قه‌مه‌نینه، به‌رك و فیشه‌ك هێشتا نه‌هاتینه په‌قاندن، سه‌رباری هه‌بوونا ماین و بومبێن ل جهێن به‌رزه ڤه‌دای د ناڤا مالێن هاوه‌لاتیان دا. ئه‌ڤه ئاریشه‌كا هه‌را مه‌زنه همبه‌ری كوردان كو نكارن گوند و باژێرێن خۆ ژ ڤان بومبا پاقژ بكه‌ن ژبه‌ر نه‌بوونا شاره‌زایی د ڤی بیاڤیدا ل گه‌ل نه‌بوونا كه‌ره‌ستێن پێدڤی بۆ نه‌هێلانا وان.
ل ئه‌ڤان رۆژێن داویێ 13 هاوه‌لاتی ب ڤان بومبێن ڤه‌داین هاتنه كوشتن. بۆ نموونه، دوو خێزانا ده‌مێ قه‌ستا مالێن خوه كرین ئه‌ڤ بۆمبه پیڤه په‌قین و خانی ب سه‌ردا هاتن.
كوردێن سووریا سوپاسدارێن ئه‌مه‌ریكانه بۆ هێرشێن وان یێن ئاسمانی ل سه‌ر داعش، كو هاریكاریا وان كر باژێرێ خوه كونترۆل بكه‌ن، لێ داخوازا هاریكاریێن مرۆڤاتی و پیشه‌یی ژی ژێ كه‌ن.
ژێده‌ر: میدل نیۆز
وه‌رگێران: عزه‌ت یووسف
داعش ژكیڤه بۆ كیڤه؟!
باراك ئۆبامایێ سه‌رۆكێ ئه‌مه‌ریكا داخواز ژ كۆنگریسێ وه‌لاتێ خوه بۆ ره‌زامه‌ندیا پێدانا ته‌شریعی بۆ ده‌مێ سێ سالان دكه‌ت، داكو شه‌ڕێ ڤێ رێكخراوا تیرۆرستا هۆڤانه‌یا داعشا ئاخر زه‌مان ل عیراق و سووریێ و هه‌ر جهه‌كێ دیترێ لێ سه‌رهلبده‌ت بكه‌ت.
جار ب جار ژ ڤێره و وێراهه ده‌نگۆ هه‌نه كو چه‌ك ب ڕێیا ئه‌مه‌ریكیان بۆ داعش دچیت.
ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه راست بیت، كه‌واته ب چه‌كێ ئه‌مه‌ریكی كوشتن و وێرانكاری یا به‌رده‌وامه.
ئوردن پشتی داعشێ فرۆكه‌ڤانێ وێ یێ ژار ب ساخی سۆتی یا هار بووی، ل ئاسمانی ئاگری ب سه‌ر داعشێ دبارینیت (ل په‌ی نووچه‌یێن وان)، ل ئه‌ردی ژی هاریكاریان بۆ باژێرێ ره‌ققه پایته‌ختێ داعشێ ره‌وانه دكه‌ت.
سۆپایێ عیراقێ ده‌مێ هێرشێ دكه‌ته سه‌ر ده‌ڤه‌رێن داعشێ كونترۆل ل سه‌ر كرین، باژێركه‌كێ یان دوان ژ كێلبێن وێ ئازاد دكه‌ت، پشتی رۆژه‌كێ یان دوان ژ وان ده‌ڤه‌ران دره‌ڤیت و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نیه‌كا زۆر ل پشت خوه بۆ داعشێ دهێلیت.
هه‌ر ب وی چه‌كی عیراقی قوتبریا ئێكدو ڕادكه‌ن.
توركیا و ئیران ژی خرابتر و ده‌وله‌تێن كه‌نداڤی ژی كومباختر، كارێ هه‌میان تێكڤه‌دان و ڤێكرا به‌ردانه.
ئیرانا قاسم سلێمانی دبێژیت ئه‌ڤ شه‌ڕه دووماهیا وێ یا حه‌تمیه، ئه‌مه‌ریكا یا خوه بۆ سێ سالێن شه‌ڕێ به‌رهه‌ڤ دكه‌ت، توركیا دبێژیت ئه‌ڤ شه‌ڕه دێ پێنج سالان ڤه‌كێشیت، عیراق دبێژیت بۆ ده‌ه سالان، ده‌وله‌تێن كه‌نداڤی ژی دبێژن بێمنه‌ت هه‌ڕه هه‌تا بیست سالان ژی. داعش ژی دبێژیت ده‌وله‌تا خیلافه‌تا ئیسلامی مایه و به‌رفره‌ه دبیت (باقیه و تتمدد)، هه‌ر ئالیه‌ك ب عه‌لبا خوه دپیڤیت. نزانم به‌رپرس و شاره‌زایێن كوردان ژی چاوا د ڤی سه‌روبه‌رێ بێسه‌روبه‌ر دگه‌هن؟.
هه‌تا نها داعش یا دفنبلنده و جار ب جار حنگا ل خوه دده‌ت و هێرشان دكه‌ت، ب تنێ ل كۆبانێ ب قاره‌مانیا كچ و كوڕێن یه‌په‌كه و هیممه‌تا پێشمه‌رگه‌هێ ئازا و هاریكاریا بێ سنۆرا هێزێن هه‌ڤپه‌یمانان دفنا وێ یا شكه‌شتی.
سه‌ركردێن مه كوردان ب شانازی دبێژن ئه‌م ل شوونا هه‌موو جیهانێ شه‌ڕێ داعش دكه‌ین، لێ درووشمێ كوردان یێ به‌ری شه‌ڕێ ئێكسه‌ر ل گه‌ل داعش (ئه‌م نه پشكه‌كین ژ شه‌ری) پتر یێ گونجای و هۆشمه‌ند بوو، هه‌ر چاوا بیت شه‌ر به‌رپابوو، داعش شیان شوون پێیه‌كی ل چه‌ند ده‌ڤه‌رێن كوردان بگرن، لێ ئه‌و هه‌ڤسه‌نگی نه‌ما و ب خوینا گه‌شا شه‌هیدێن پێشمه‌رگه‌ی پڕانیا ئه‌وان ده‌ڤه‌رێن داعشێ گرتین جاره‌كا دی هاتنه ئازادكرن و دربێن گران ب داعشێ كه‌فتن و ڕه‌ڤین.
بۆ مه كوردان یا گرنگ نینه داعش ژ كیڤه هات بیت و كیڤه بقه‌شیێت، شه‌ر چه‌ند دومبكه‌ت و ڤه‌كێشیت و ڤاڤارتنا حساباتان د ناڤبه‌را كیژ ئالی و ئالیێ دیتر بیت، یا گرنگ ئه‌وه چه‌ندی د شیاندا بیت كورد بكارن خوه دووری شه‌ڕی بكه‌ن و گه‌نجێن كوردان ل سه‌ر ئه‌ردێ غه‌یری خوه و یان ئه‌و ئه‌رد و ده‌ڤه‌رێن بۆ نه‌بنه مال نه‌هێنه ته‌لافتن و نه‌بنه ئه‌نته‌رپول و وێرسێن كه‌سه‌كی بۆ شه‌ڕی.
نيشاندان
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com