كۆڤان حسێن
پشتى نه‌ه هه‌یڤان تازه‌ لوبنانێ شیا حوكمه‌ته‌كێ ئاڤا بكه‌ت و دبیت پێكهاتێ وى وه‌لاتى وه‌سا ئالۆزبیت ئاڤاكرنا حوكمه‌تێ ب ساناهى نه‌ بیت ژ به‌ر پالسه‌نگرتنا تایفى لێ ل كوردستانێ ده‌مه‌ك درێژ بۆرى و هیچ سه‌ده‌مه‌ك به‌رئاقل نینه‌ بۆ گیرۆكرنا ئاڤاكرنا حوكمه‌تێ, ئه‌گه‌ر راست دیمۆكراتى ل ڤى وه‌لاتى هه‌یه‌ و هه‌لبژارتن پیڤه‌رن نزا ئه‌ڤ گیرۆكرنا ب مه‌ره‌م یا ئالیێن سیاسى چو رامانه‌كێ دده‌ت وه‌ك دیار ئالێن سیاسى دبێژن هه‌لبژارتنێ چ ئه‌نجام هه‌بن هه‌ ئه‌وان شیانا ئاسته‌نكرنا پرۆسا سیاسى ب گشتى هه‌یه‌, هیچ حزبه‌كا سیاسى ژ ده‌رڤه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌ دیمۆكراسى نینه‌ و یا نوكه‌ ل كوردستانێ روودده‌ت، ب تنێ سزادانا وى جه‌ماوه‌رى یه‌ ئه‌وێ هنده‌ك ئالى وه‌سا بۆ دچن ئه‌و هێژاى ده‌نگدانێ نه‌ دیتینه‌. ب ڤى ده‌ستودارى بیت هێدى ئه‌ڤ وه‌لاته‌ پێدڤى ب هه‌لبژارتنان ناكه‌ت ب شێوه‌یه‌كێ ژ ره‌نگێ به‌ره‌یێ كوردستانى باشتره‌ بۆ حوكمرانیا ى وه‌لاتى؟ ئاخر نه‌به‌ر ئاقله‌ هنده‌ك حزب وێ راستیى باوه‌ر نه‌كن كو جه‌ماوه‌رى نه‌ڤیایه‌ ئه‌و ده‌سته‌لاتدار بن، هنده‌ك مه‌ساجه‌كا ده‌روونى بۆ خه‌لكێ هه‌ی ب ڤێ رامانێ ئه‌م نه‌شێن ب ده‌نگدانێ بكه‌ین ئه‌م دشێن ئاسته‌نگان بۆ سه‌ركه‌فتیا درست بكه‌ین؟! پرى ئه‌دبیاتێن ڤان حزبا دیمركراتى و بریارا جه‌ماوه‌ریه‌ لێ هیچ حزبه‌ك دبیت پارتى هه‌مان رۆل هه‌با، ئه‌گه‌ر سه‌ركه‌فتیا ئێكێ نه‌با نه‌ دووره‌، من به‌حسى بنه‌ما و پره‌نسیپا باوه‌ریێ یه‌ ب هه‌لبژارتنان و پێگوهۆركرنا ده‌سهه‌لاتێ. دیاره‌ وه‌ك نوكه‌ نۆرماله‌ حوكمه‌ته‌كا كار برێكه‌ر یا شۆلێ وه‌ دكه‌ت و هه‌موو سێكته‌ر ب گه‌نده‌لى ڤه‌ ژی ل سه‌ر كارێ خوه‌ به‌رده‌وامن و وه‌لات پێدڤى ب هیچ حوكمه‌ته‌كێ ناكه‌ت.؟!.

كۆڤان حسێن
ژ راست ئه‌ڤا ل شێلادزێ درستبووى ئه‌گه‌ر ژ جامێرى و خۆشمرۆڤیا خه‌لكێ وێ ده‌ڤه‌رێ نه‌با دڤیا ژ مێژه‌ ئه‌ڤا نوكه‌ درستبووى درست ببا. ده‌مێ هندێ هاتیه‌ خه‌لكێ باشۆرا كوردستانێ زێده‌تر نه‌ بیته‌ قوربانى سیاسه‌تا برا كوردێن مه‌ ل باكۆر و حوكمه‌تا توركیا ژ راست و ختێ هندێ هاتیه‌ په‌كه‌كه‌ به‌رسڤا هندێ بده‌ت پشتى 40 سالان و ڤێ سیاسه‌تێ چ به‌رهه‌م هه‌بوویه‌، ئه‌رێ لۆژیكى براكوردێن باكۆر هنده‌ سته‌وره‌، ژبلى ڤى ته‌رزى رێیه‌كا دى یا خه‌باتێ نینه‌. پرانیا خه‌لكێ گوندێن سنۆرى ئاریشه‌ ل گه‌ل په‌كه‌كێ و توركیا هه‌نه‌ ژ حاجى عمران قه‌ندیلى حه‌تا سناتێ ل زاخۆ ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ بووینه‌ جهێ ره‌شه‌كوژیێ ژ هه‌ردو ئالیان ڤه‌. ئه‌ڤا خه‌لكێ شێلادزێ كرى و دكه‌ت ره‌نگڤه‌دانه‌كا ئاسای یه‌ بۆ هێزه‌كێ ل سنۆرێ وه‌لاته‌كێ دى سه‌ره‌ده‌ریه‌كا نه‌ساخله‌م و نه‌ دیراسه‌ركى بكه‌ت. چو رامانه‌ك بۆ ڤێ ره‌شه‌كوژیا تركیا نینه‌ و هیچ بهانه‌ك ژی بۆ په‌كه‌كێ نینه‌ زێده‌تر ژ مه‌یدانا خه‌باتا سیاسى و له‌شكریا خوه‌ دوور بیت و ل باشۆر ببیته‌ سه‌ده‌مێ كاره‌ساتا ب ده‌ستێ تركا. خه‌لكێ شێلادزێ حه‌قن و هیج نه‌حه‌قیه‌ت نه‌كریه‌. ب تنێ سه‌رداگرتنا (قه‌ره‌قولان) كو بنگه‌هێن سه‌ربازینه‌ و سه‌رباز رانه‌هاتینه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل و پیشان دا سڤیلا بكه‌ن و راستى سه‌ركه‌شى بوو ب سه‌رداگرتنا (قه‌ره‌قۆلا) نه‌كه‌ كاره‌ساته‌كا دى رست ببا. باشتر ئه‌وه‌ تركیا نوونه‌رایه‌تیه‌كا سیاسى دبلۆماسی فه‌رمى ل كوردستانێ هه‌یه‌ و داخوازێن ڤان ده‌ڤه‌ران ب فه‌رمى ل هه‌ولێرێ بۆ قونسلیا تركیا هاتبانه‌ كرن. هه‌م پتر گڤاشتن و شارستانیتر بوون و هه‌م ژی سه‌لامه‌ت تربوون ژ سه‌رداگرتنا قه‌ره‌قۆلا كو ب راستى مه‌ترسیه‌كا مه‌زن بوو.
كوردستان و عیراق پێكڤه‌ ژ ڤێ قه‌یرانێ به‌رپرسن ڤى ره‌وشێ ب دووماهی بن و برا كوردێن مه‌ژى ل باكۆر زێده‌تر ره‌وشێ ئالۆز نه‌كن.

كۆڤان حسێن
راسته‌ كوردستان وه‌ك جوگرافیا هه‌جوونه‌ ل باشۆرێ كوردستانێ یا ته‌نگه‌ و دبیت ل گۆر هنده‌ك تیوه‌ران ره‌نگه‌ك سه‌نترالیزمێ و مه‌ركه‌زیه‌تێ بۆ كوردستانێ باشتر بیت لێ ب دیتنا من ب تنێ ل خانا سیاسى ئه‌ڤ تیوه‌ره‌ باشه‌، لێ ده‌وله‌تا سه‌ركه‌فتى ئه‌وه‌ یا باشترین خزمه‌تگوزاریا ب و هه‌ڤوه‌لاتیان دابین كه‌ت و وه‌تێن زۆر ته‌كمه‌ و مه‌ركه‌زى زۆر سه‌ركه‌فتى نه‌بووینه‌ یان هه‌ر فاشل بوونه‌ د ڤێ مه‌یدانێ دا، كوردستانێ پێدڤى ب سیسته‌مه‌ك ئیدارى نه‌رم و كێم مه‌كه‌زیه‌ت هه‌یه‌ ل وارێ زمه‌تگوزاریان و ئه‌ڤ پارێزگه‌هه‌ هێشتا ل گۆر دیتنه‌كا ئوسمانیان و جوانكرنه‌كا ئینگلیزان تێنه‌ ئیداره‌دان و قه‌ت ل گۆر سه‌رده‌مێ نوكه‌ گونجاى و شارستانى نینن، حوكمه‌تا داهاتى دڤیا ره‌نگه‌كێ نه‌مه‌كه‌زیا ئیدارى و خزمه‌تگوزارى به‌رپاكه‌ت و هه‌موو بریار و فه‌رمان ل هه‌ولێرێ قه‌تیس نه‌بن, هیچ مه‌ترسیه‌كا سیاسى نینه‌ و ئه‌گه‌ر مه‌ره‌م ژێ خزمه‌ت بیت و پرس سیاسى نه‌بیت، وه‌لاته‌ك پرى ئیدارێن خوه‌جهى بیت هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كێ پلانا ئیدارا خوه‌ ل گۆر تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ هه‌بیت و خه‌ملاندنێ بۆ شیان و پێدڤێن خوه‌ بكه‌ت هزار جارى باشتره‌ ژ بریارێن مه‌كه‌زى و جارا بێ دیراسه‌ و سه‌رپێ دهێنه‌دان، سیسته‌مه‌ك مه‌ركه‌زى ب وێ شیانێ لێپرسینا كاراكته‌رێن ئیدارى ل سنۆرێ وێ ئیدارێ ل گۆر قانوونا رێكخستى بین و ده‌مه‌ك بۆ خزمه‌تا گشتى هه‌بیت و پرسیار ل سه‌ر ئه‌نجامێ پلانا هه‌بیت باشتره‌ ژ كو گوهارتن گرێداى سیاسیا بیت یان هه‌ر نابیت، باشتره‌ كوردستان پرى ئیداره‌كێ بیت و زێده‌تر زه‌لال و ئه‌كتیڤ بیت، حوكمه‌ته‌ك سیاسى ب هێز ل هه‌ولێرێ به‌سه‌ و دهۆك و سلێمانى و حه‌له‌بجه‌ و جهی چندى یێن پێدڤى ئیدارا سه‌ربخوه‌، باشترین و سه‌رده‌مانه‌ترین شێوه‌ یێ ئیدارێ یه‌ و گونجاى داخوازێن رۆژێ یه‌ یێن رۆژانه‌ هه‌ڤوه‌لاتى گازندا ژێ دكه‌ن، باشتره‌ حوكمه‌تێ ل وارێن مینا ئاسایش و عه‌سكه‌رى ئێك ناڤه‌ند هه‌بیت ل وارێن وى دابه‌شى جوگرافیا كوردستانێ ببیت ل گۆر تایبه‌تمه‌ندیا هه‌ر ناڤچه‌ و ده‌ڤه‌ره‌كێ.

كۆڤان حسێن

ئه‌وا د حه‌فتیا بوورى دا ب سازیا ئاسایشێ هاتین كرن و كاراكته‌رێن سیاسى هاتینه‌ ده‌سته‌سه‌ركرن ب راستى قه‌ت ژ ئاسایشێ نه‌ د وه‌شا و قه‌ت نه‌دبوو سازیه‌كا رێزداران وه‌ك ئایشا بكه‌ڤیته‌ شاشیه‌كا ژڤى ره‌نگى. ئه‌و تشتێ ل كوردستانێ شانازیێ پێدكه‌ین ئاسایشه‌، به‌لێ ئاسایشا وه‌لاتى ئاسایشا بلندتر ژ چره‌یێن سیاسیا بلندتر ژ ئایدولۆژیایێ به‌لكو بلندتر ژ حوكمه‌تێ ژی، چونكو حوكمه‌ت ژی دئێنه‌ گوهارتن. چاوا ئه‌ڤ سازیا هه‌ستیار دكه‌ڤیته‌ شاشى و كاره‌كێ نه‌ هه‌ژى خوه‌ و ناڤ و بانگێ خوه‌ ز باندوره‌كا ده‌روونیا مه‌زن ل كوردستانێ په‌یدا دكه‌ن. ئه‌و سازیا مرۆڤ شه‌رم نه‌كه‌ت ب شان و بالا وا بێژیت ئه‌و سازیا هشیار و هه‌ستیارا مه‌رگێ تیرۆرێ توقاندى. بكه‌ڤیته‌ یاریه‌كا نه‌ ژ هه‌ژى خوه‌، ب راستى قه‌ت چاڤه‌رێ نه‌كرى بوو ل سه‌ر و به‌ندا ئاڤاكرنا حوكمه‌تێ تشته‌كێ ژ ڤى ره‌نگى رووبده‌ت, ئایشا كوردستانێ هه‌موو كوردستانێ ئاسایشا مله‌تیه‌ و ب هه‌موو ره‌نگى بۆ گرتنێ بنچاڤكرنێ ل گۆر قانوونێ مافێ خوه‌ هه‌یه‌ و هه‌تا جارا تووشى سه‌رپێجیا ژی بیت مله‌ت هنده‌ دلفرهه‌یه‌ نۆرمال وه‌ربگریت بۆ خاترا پاراستنا كوردستانێ. دڤێت بۆ ئاسایشێ و سه‌رپه‌رشتێن وێ دیار بیت ئه‌وان جهه‌ك تایبه‌ت و رێزه‌كا بێ سنۆر ل ناڤ مله‌تى هه‌یه‌ و قه‌ت پێدڤى ب ڤێ به‌زمێ نه‌بوون و هۆسا ئاشكرا و ل سه‌ر شاشا ژ بهایێ ئه‌ركێ ئاسایشێ بهێته‌كێمكرن و پرى سۆسیال میدیایێ ڤه‌خواند و ترس وه‌شاندن و نافزراند ببیت. ئاسایش یا هه‌مووانه‌ یا ده‌ستهه‌لاتێ یه‌ و یا ئوپۆزسینێ یه‌ یا رازى و نه‌رازیا یه‌ یا هه‌موو تاك و كه‌سانه‌. ژبلى سوپاسیێ هه‌رده‌م بۆ ئایشێ خه‌لكێ تشته‌ك دى نینه‌ لێ بۆ ژ نها پێڤه‌ و هه‌تا هه‌تا هه‌موو هیڤى ئه‌ون ئاسایش دوورى سیاسه‌تێ و ململانا سیاسى و جره‌یا سیاسیا بیت وه‌ك ل هه‌موو ده‌مان وه‌سا بووى و وه‌سا دئێته‌ چاڤه‌ێكرن, بۆ ئاسایشێ و هه‌موو به‌رپرسێن وان ل هه‌موو كوردستانێ ب راستى هوون نه‌ پێدڤى ڤێ بوون یا روودارى و هوون ژ ڤێ مه‌زنترن لێ روودان هه‌ر دێ رووده‌ن، لێ نه‌بن كلتۆر.

كۆڤان حسێن
ژمێژه‌ یه‌ ته‌ڤگه‌را سیاسیا عیراقێ ب وێ باوه‌ریێ گه‌هشتى كو ئێدى ئه‌و پارا ل كوردستانێ خه‌رج ناكه‌ت و هیج ئاسۆیه‌ك بۆ چاره‌سه‌ره‌كا ئاریشێن ئابوورى د ناڤبه‌را كوردستانێ و عیراقێ دا نینه‌، پرس پرسا ده‌ستوورى نینه‌ و پرسا دانا گازێ ژی نینه‌ بۆ به‌غدا ل گۆر راگه‌هاندنا داخۆیانێن عیراقێ و لۆژیكى ده‌ستهه‌لاتا عیراقێ ب هه‌مى ته‌ورێن خوه‌ یێن ساسى ڤه‌ نابێژم (زكره‌شى و حه‌سوودى) لێ تشته‌كێ ژ ڤى ره‌نگى د مێشكێ وان دا جیگر بوویه‌. هه‌موو پێكه‌فتنا كوردستانێ بۆ به‌غدا د كووراتیا خوه‌دا جهێ شانازیێ نینه‌، به‌لكو زۆر جاران جهێ شه‌همزاریێ یه‌، نه‌مازه‌ به‌رامبه‌ر جادده‌یا ناڤخوه‌یێ عیراقێ. كوردستانێ هه‌موو په‌ترۆلا خوه‌ و داهاتێ خوه‌ بده‌ته‌ به‌غدا. به‌غدا جاره‌كا دى هه‌یڤێ ملیاره‌كا دۆلاران ره‌وانه‌ى كوردستانێ ناكه‌ت و د بنه‌كۆكا خوه‌دا پوشمانه‌ یاكرى ژی. ئه‌ڤ بۆچوونا من یا ره‌نگ ره‌شبین ژمنڤه‌ ژ ڤالاهیێ سه‌رچاڤه‌ ناگریت، چو سیاسیه‌ك عیراقێ ئه‌و جورئه‌ته‌ نینه‌ ئاشكرا پارا ب ئاشێ ئابوورا كوردستانێ دابكه‌ت د باشترین ره‌وش دا دبیت ل پرسا مووچه‌یان دا هاریكاریا كوردستانێ بكه‌ت، ژ چه‌ككرنا كوردستانێ ب رامانا ئابوورى تازه‌ ژ شیانا عیراقێ ده‌كه‌فتیه‌ و گه‌شه‌ستاندنا كه‌رتێ وزێ ل كوردستانێ عیراق تووشى شۆكه‌كا مه‌زن كریه‌ و ئه‌وا بۆ كوردستانێ دهێته‌ خواندن ل به‌دا پرسا هه‌ڤوه‌لاتیان نینه‌ پرسا هه‌رێمه‌كا سیاسیا سه‌ربه‌خوه‌خوازه‌ ئه‌رك سیاسى نه‌ بیت ئابووریه‌ و ئه‌ڤه‌ بۆ به‌غدا ساناهى نینه‌, هه‌موو ئه‌ده‌بیاتێن ئالیێن سیاسى ل عیراقێ تشته‌ك ب ناڤێ چاره‌سه‌ركرنا پرسا كوردى نه‌ ل دووڤ دستوورى نه‌ ل دووڤ دیتنه‌كا سیاسى نینه‌، كوردستان ب حوكمه‌ت و هه‌ڤوه‌لاتى ڤه‌ پێدڤیه‌ ل سه‌ر ئابووره‌كا تازه‌ و هنده‌ك بیرۆكێن روومه‌تا مه‌ وه‌ك مله‌ته‌ك بپارێزیت ل به‌رچاڤ بگرن، بیر ل هندێ بهێته‌كرن ب ئاوایه‌كێ شه‌فاف و دوور ژ كه‌یسێن گه‌نده‌لێ هه‌موو سامانێ نه‌ته‌وه‌ى یێ ل به‌ر ده‌ستان بۆ ئابووره‌كا به‌رهه‌مدار بكاربینن و ژ كراسێ (استهلاكێ) هێدى هێدى ده‌ربكه‌ڤین، به‌غدا نه‌چار نینه‌ هه‌رێمه‌كا زه‌نگین و وه‌لاته‌كێ وێران پێكڤه‌ خودان بكه‌ت ژ ئالیێ ده‌روونێ سیاسى ڤه‌ زه‌حه‌نه‌كا مه‌زنه‌ دڤیا ڤێ راستیى بزانین.

كۆڤان حسێن
قه‌د نه‌ دووره‌ پێله‌كا نه‌رازیبوونێن گشتى كوردستانێ ژی ڤه‌گریت پشتى دامه‌زراندنا حوكمه‌تا تازه‌، ڤێجا ره‌نگه‌ ئێله‌كێن وان ب ره‌نگه‌ك دى بن وه‌ك یێن فره‌نسى نه‌بن، چونكو ب راستى ده‌مێ كارى و خزمه‌تێ یه‌ و قووناغا درووشم و پالۆرێن سیاسى مه‌ ده‌ربازكر و كوردستانێ بلندترین درووشم هه‌لگرت و هه‌تا دووماهیێ هاژۆت كو پرسا سه‌ربخوه‌بوونێ بوو، سه‌رئه‌نجام جاره‌كا دى پرۆسه‌ بۆ چارگۆشێ ئێكێ زڤرانده‌ڤه‌ و جیهانێ هه‌موویێ مه‌ره‌ما سیاسیا خه‌لكێ كوردستانێ زانى مه‌ چ نینه‌ جهگیر بیت، لێ كوردستان ل قووناغه‌كا تازه‌ دایه‌ تازه‌ ژ رویێ سیاسى ڤه‌ تازه‌ ژ كاراكته‌رێن كار بده‌ستڤه‌، ئانكو ب كورتى ده‌مێ كه‌دێ و شۆلانه‌ پتر ژ ده‌مێ درووشمان. كوردستانێ هنده‌ك قه‌یران هه‌نه‌ بریارێن سیاسى دڤێن و هنده‌ك كه‌رت هه‌نه‌ سه‌رژنوى ئاڤاكرن بۆ دڤێت و هنده‌ك گه‌نده‌لى هه‌نه‌ بێده‌نگى ل سه‌ر گومانێ دروست دكه‌ت، خه‌لكێ كوردستانێ پێدڤى ب حوكمه‌ته‌كا خزمه‌تگوزارا كارا هه‌یه‌ و درووشمێ وێ (سفر) ئاریشه‌ بیت و راستگۆ بیت ب داتا و ئامارا و ده‌ستوه‌شین بیت بێ ره‌حمانه‌ ل هه‌مى ئاسته‌نگێن رێیا شه‌فافیه‌ت و دژایه‌تیا هۆكارێن گه‌نده‌لیێ په‌یدا دكه‌ن. كوردستانێ تێرا خوه‌ خوه‌ راگرت و سازش ژی ل سه‌ر بنه‌ماێن خوه‌ نه‌كر یێن نه‌ته‌وه‌ى بتایبه‌تى لێ ژیان به‌رده‌وامیێ دخوازیت و ب ڤى ره‌نگى خه‌لك وه‌سا هزر دكه‌ت حوكمه‌ت پتر دشێت خزمه‌تگوزار بیت. دبیت حوكمه‌ت سیاسى بن لێ باشتره‌ پارتى بیر ل حوكمه‌ته‌كا كاركه‌ر بكه‌ت ب سیاسه‌ت بۆ سازیا سه‌رۆكاتیێ بیت و كارو ژیان ب خه‌ما حوكمه‌تێ بن, پارتى د شیان دایه‌ هنده‌ك كاراكته‌رێن ده‌همه‌ن پاقژ و ده‌ست پاقژ و ژ خودێ ترس دانیته‌ جهێ بریارا خزمه‌تگوزارى و وان ده‌رگه‌هێن گرتى ڤه‌كه‌تن پرانیا گازندا خه‌لكێ ژ هندێ یه‌ خوان بریارا نابینن. سته‌م ل هنده‌كا دئێته‌كرن. گه‌نده‌ل هنده‌كا ئه‌زیه‌ت دده‌ن و قانوون جاران یان جێبه‌جێ نابیت یان (انتقائیه‌) و هنده‌ك د ئه‌ركى دا خه‌م سارن و هنده‌ك كه‌یسێ لێ دگرن، ئه‌ڤه‌ هه‌مى ره‌نگه‌ ب ده‌رگه‌هێن ڤه‌كرى چاره‌ بن. ئانكو حوكمه‌تا داهاتى حوكمه‌تا بیرۆقرات ل پشت مێزان نه‌بیت، حوكمه‌تا شۆلى بیت و ركورك سنۆره‌كێ بۆ بیرۆكراتیا خوه‌ دانیت و ئه‌ڤ هه‌مى سكرتێر و پرسگه‌هه‌ زێده‌نه‌ نه‌خاسمه‌ بۆ پارتى كو هه‌رجار ته‌خا خودان شۆل و نازكا جڤاكى لێ خودان ده‌ردكه‌ڤیت, دبیت ئه‌م نه‌شێن بۆ حوكمه‌تێ ئه‌جنده‌یێن وێ دیار كه‌ین لێ یا راست هه‌موو كه‌سان دڤێت حوكمه‌ت ل ئاستێ ژیانا رۆژانه‌ جارێ ده‌ست
پێبكه‌ت…

كۆڤان حسێن
هه‌رچه‌نده‌ زۆره‌كا خوه‌نیشاندانێ (شویێ) ب ره‌فتارێن پارێزگه‌رێ مووسلێ ڤه‌ دیاره‌لێ وه‌ك سه‌ره‌ده‌رى راستى جهێ هنده‌ك راوه‌ستیانێ یه‌، ئه‌رێ ئه‌و فه‌رمانگه‌هێن حوكمه‌تێ ئه‌وێن راسپاردى خزمه‌تا خه‌لكێ بكه‌ن وه‌ك پێتى كار دكه‌ن؟ ئه‌رێ ژ راست هه‌مى كار وه‌ك به‌رنامه‌ بۆ هاتى دانان برێڤه‌ دچن؟ گازندێن هه‌ڤوه‌لاتیان ژ هنده‌ك ده‌زگه‌هان هێژاى هندێ نینن پارێزگه‌هێ مه‌ ژی هه‌ما ره‌فتارا یێ مووسلێ بكه‌ت و نموومه‌ زۆرن و پر گازنده‌ترین كه‌رت ژی ساخله‌مى یه‌..؟! ب دروستى دژى هندێ مه‌ كه‌رامه‌تا مرۆڤا هه‌تا ئه‌گه‌ر تاوانبار ژی بیت بێته‌ ئیشاندن وه‌ك كابرایێ مووسلى دكه‌ت و ل به‌ر چاڤێن كامیرا, لێ ب راستى نه‌بوونا دووڤچوونێ و لێپرسینێ ده‌رفه‌ته‌ بۆ خه‌مسارى نه‌پێگێریێ و ئه‌نجامنه‌دانا كارى ل زۆره‌كا ده‌زگه‌هێن میرى و خزمه‌تگوزارى، بێ پرس و چاڤدێرى په‌نجه‌ره‌كا گه‌نده‌لیێ یه‌ و زۆر جاران ژی هه‌ڤوه‌لاتى باجا وێ دده‌ت، ئاستێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل هه‌ڤوه‌لاتیان و رێژا ئه‌نجامدانا كارێن وان هه‌نى گاڤێ به‌رگومانه‌ یان سست و خاڤى پێڤه‌ دیاره‌، پارێزگارێ مووسلى قه‌نج ب سه‌ر هندێ هه‌لبوویه‌ كو سیسته‌مێ كاركرنێ ل عێراقێ هه‌میێ نه‌ شاشه‌ به‌لكو سه‌قه‌ت و كلاسیك و كه‌ڤن و بێ كه‌لكه‌, له‌ورا ئه‌و سه‌ره‌ده‌ریا ئه‌و دكه‌ت ل گه‌ل هه‌مى تێبینیه‌كێ ل سه‌ر ژ بلى دووڤچوونێ باشترین كاره‌ دكه‌ت و هه‌مى كاربده‌سته‌ك ل ڤى وه‌تى ژ سه‌رۆك وه‌زیران هه‌تا نزمترین پلا كارمه‌ندا فه‌رمانبه‌رن ل ده‌ف مله‌تى و ژ سامانێ گشتى مووچه‌خۆرن و به‌رامبه‌ر كارى راسپاردى نه‌ ودووڤچوون ل ڤێرێ دێ ئاره‌ستا كارى موكم كه‌ت و ئارمانج ئه‌گه‌ر خزمه‌ت بیت دێ گه‌هیت ئاستێ خزمه‌تكرنێ ل هه‌ر وه‌لاته‌كێ پیڤه‌رێن خوه‌ هه‌نه‌ و یا دروست ئه‌وه‌ ئاستێ رازیبوونا رایا گشتیه‌ ژ كارێ دهێته‌كرن مخابنى ل كوردستانێ مه‌ چو ده‌زگه‌هه‌ك نینه‌ رایا گشتى بپیڤیت، لێ گوهداریه‌كا نورمال بۆ هه‌ر كه‌سێ دیار دبیت كا مله‌ت و رازیبوونا وى ل جى ئاستى یه‌, پارێزگه‌رێ مه‌ یێ نوكه‌ و یێ داهاتى ژ كه‌ره‌ما خوه‌ ژ پشت مێزا ده‌ركه‌ڤن و ببن ئه‌و سیبه‌را ل هه‌مى جهان ل هه‌مى فه‌رمانگه‌ها نه‌ك بۆ كرێتكرنا كه‌سێ، به‌لكو بۆ خورتكرنا سیسته‌مێ كارى و بلندكرنا ئاست و كوالێتیا خزمه‌تگوزاریا بۆ خه‌لكى….

حسابا ب دووڤ ته‌ڤه‌…؟!
مه‌سرۆر بارزانى
كۆڤان حسێن
پارتى بخوه‌ وه‌ك سازیه‌ك مه‌زن و تێر سه‌ربۆر د مه‌یدانا كارێ سیاسى دا، تێرا هه‌مى قووناغ و سه‌رده‌مه‌كێ كه‌س و شیان و كاركته‌رێن هه‌مه‌ جۆر هه‌نه‌, قووناغا بنیاتنانا كوردستانێ و په‌ره‌پێدانا سیاسى ب كیانه‌ك نیمجه‌ سه‌ربه‌خوه‌ سه‌ره‌راى هه‌موو كێماسیان سه‌ركه‌فتنه‌ك مه‌زن ئینا بۆ كوردستانێ كیانه‌ك خودان كه‌سایه‌تى و سیسته‌مه‌ك مودێرن و ئابووره‌ك، حه‌تا راده‌كێ باش ئاڤاكر و ب رێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رده‌مه‌ك ژ عه‌مرێ سیاسیێ خوه‌ ل ناڤ بیرۆكراتیا حوكمه‌تێ دا بۆراند و راستى هه‌موو ره‌نگێن هێرشێ و ته‌نگاڤیان بوو، لێ هه‌ر ب پیڤه‌رێن حوكمرانیێ سه‌ركه‌فتى بوویه‌ ل گۆر شیان و ده‌م و جهێن سیاسى. وه‌ك دیار پارتى بریار دایه‌ قووناغێ به‌ر ب (استقرارێ) ڤه‌ ببه‌ت و سه‌رجه‌مێ پرۆسا سیاسى و ئابووریا كوردستانێ. هێدى پێدڤى ب هنده‌ك بریارێن ب سه‌نگ هه‌یه‌ هێدى پێداچوون و راگرتنا هنده‌ك رێنمایى و سیاسه‌تا و هنده‌ك بریارایه‌, بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ وه‌ك پارتى دیار كرى كه‌سایه‌تیه‌ك خودان باگراوه‌نده‌ك (ئه‌منى) و سه‌ربۆره‌كا دژوار ل شه‌رێ دژى تیرۆرێ دا به‌ربژاركریه‌, باوه‌رناكه‌م پارتى كارته‌كا ژ ڤى قه‌بارێ گران ل حوكمه‌ته‌كا بێ سه‌روبه‌ر دا بسۆژیت ئه‌گه‌ر به‌رهه‌ڤێن باش یێن سیاسى و سێكته‌رێن گرنك دا كار بۆ نه‌كربیت و كوردستانێ ب هه‌موو قه‌یران ڤه‌ راده‌ستى كاك (مسرۆر) بارزانى بكه‌ت ب هه‌مان میتۆد و لۆژیكێ جاران بیت, پارتى نه‌چاره‌ سه‌نگا سیاسى و فراكسیۆنا خوه‌یا په‌رله‌مانى بۆ ژماره‌كا بریارێن گرنك بكاربینیت و هنده‌ك چاكسازى ل به‌رجاڤ بن و سنۆره‌ك بۆ تۆرێن گه‌نده‌لكاران بێته‌ دانان ئه‌وێن ل هه‌موو وه‌لاتێن تازه‌ پێگه‌هشتى په‌یدا دبن. پرسا چاكسازیێ و نه‌هێلانا واسته‌كاره‌ و گه‌نده‌لیێ بۆ ب رێز مه‌سرۆر بارزانى دێ سه‌نگێ مه‌حه‌كێ بیت، چونكو بخوه‌ وه‌ك سه‌رۆكێ لۆتكا ئاسایشا كوردستانێ بوو و خه‌لك وه‌سا بیر دكه‌ت ئه‌و هه‌مه‌ تشتى ب ژماره‌ و قه‌باره‌ دزانیت, دبیت د ناڤ شه‌ڤ و رۆژه‌كا دا وه‌رچه‌رخان روو نه‌ده‌ن، لێ ئاماژا هه‌بوونا كه‌سه‌ك وه‌ك مه‌سرۆر بارزانى به‌سه‌ كو ئێدى ل ڤى وه‌لاتى بۆ هنده‌كا و خێزانێن وان و دۆستێن وان نه‌حزب نه‌ حوكمه‌ت مه‌یدانا غاردان و پاوانكرنا وان نابیت، بۆ كاك مه‌سرۆر بارزانى فه‌ره‌ هنده‌ك جاران ژ رۆتینێ ده‌ركه‌ڤیت و ل سه‌ر هنده‌ك كه‌یسا نه‌عه‌یبه‌ وه‌ك (پوپولیستا) بریارا بده‌ت، ئه‌گه‌ر د خێرا گشتى دابن, گه‌نده‌ل ل وه‌لاتێ مه‌ ئێكودو دپارێزن و ره‌نگه‌ ئاسان نه‌بیت، لێ نه‌ ئه‌سته‌مه‌ ژی سنۆره‌ك بۆ وان بێته‌ دانان كو كاك مه‌سرۆر بخوه‌ وه‌ك كه‌س پاقژیا خوه‌ پاراستیه‌ و ره‌نگه‌ هه‌بكێ وى هه‌تا ژ گۆتگۆتكا ژی ڤالایه‌ و ئه‌و سه‌روه‌رى ب ئاسانى بۆ خوه‌ په‌یدا نه‌كریه‌، هه‌بووناكاك نێچیرڤان بارزانى ل سه‌ر كورسیا سه‌رۆكاتیا كوردستانێ ژی بۆ پارتى و حوكمه‌تا پارتى ئاڤا بكه‌ت لێكدانا بنه‌جهبوون و به‌رده‌وامیا سه‌ربۆرا كوردستانێ یه‌ ب ئیمزا پارتى, گوهارتن ئه‌گه‌ر بریار نه‌بیت باشتره‌ وه‌ك خوه‌ مابا ئه‌ما گوهۆرین بوون ئه‌نجام دێ ل ده‌مه‌ك نێزیك ژ پارتى ئێنه‌ خواستن و كاركرن ل سه‌ر باده‌كێن ب ژیانا هه‌ڤوه‌لاتیان ڤه‌ گرنگه‌ و دڤیا پارتى بۆ كه‌رتێن ساخله‌مى و په‌روه‌رده‌ و وزێ و نه‌هیلانا گه‌نده‌لكاریێ كار كربیت و پرۆژه‌ هه‌بن. چونكو حسابا ل دووڤ…

كۆڤان حسێن
نه‌یارێن پارتى ژی وێ راستیێ قه‌نج دزانن پارتى ژ بنه‌كۆكا خوه‌ بۆ هندێ سیاسه‌تێ دكه‌ت حه‌تا رزگاریا نه‌ته‌وه‌ به‌رجه‌سته‌ بكه‌ت. هێزا پارتى رك د هندێ دایه‌ تاكه‌ حزبه‌ ماى ل سه‌ر گۆتارا نه‌ته‌وه‌یا خوه‌ و پارتى ئاشكرا مافێ چاره‌نڤێسى بۆ كوردستانێ د دووماهیك كۆنگرێ خوه‌دا وه‌ك ئارمانجه‌كا ستراتیژیا حزبێ بنه‌جهكریه‌، ب وێ رامانێ پارتى حه‌تا رێفراندۆمێ یا راستگۆ بوو ل گه‌ل جه‌ماوه‌رێ كوردستانێ و پرسا چاره‌نڤێسى كوردستانێ هه‌تا له‌تكا رێفراندۆمێ هاژۆت, لێ دبیت پشتى ده‌مێن دى سه‌ده‌مێن پشتى رێفراندۆمێ دیار ببن لێ یا ئاشكرا پارتى بۆ سه‌ركێشا ڤێ رێبازێ، هه‌لبژارتنان دیاركر هێشتا پارتى پارتیا جه‌ماوه‌رێ كوردستانێ یه‌ و له‌ورا پارتى نه‌چاره‌ ئه‌و جهێ هنده‌ك به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌نۆكه‌یێن جه‌ماوه‌رێ كوردستانێ لێبن پارتى ب سه‌نگ ل وێرێ بیت. زۆره‌كا به‌ژه‌وه‌ندیێن سیاسى و ئابوورێن كوردستانێ ل به‌غدانن و دووربوونا پارتى ژ به‌غدا جار كاره‌ساتان په‌یدا دكه‌ت. چوونا پارتى بۆ به‌غدا نه‌چاریه‌، لێ قووناغه‌كا سیاسیه‌ هه‌نوكه‌یه‌ دڤیا ببیت، ئه‌گه‌ر نه‌ پارتى رۆژه‌كێ ژی حزبه‌كا عێراقچى نه‌بوویه‌ و نابیت و نهێنیا مان و به‌رده‌وامیا پارتى ئه‌وه‌ پێگیریا وێ ل سه‌ر قورتالبوونا نه‌ته‌وه‌یى یه‌. چوونا به‌غدا ته‌كتیكه‌ قه‌ت ستراتیژى نینه‌ و نه‌چاریه‌ جیهانێ مله‌ته‌ك ئازادیخواز نه‌چار كه‌ت، ل گه‌ل وه‌لاته‌كێ فاشل و هه‌رفتى و پارچه‌كرى و گه‌نده‌ل بژیت. كاره‌سات دهندێ دایه‌ ب تنێ شه‌ر و جه‌نگ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ وه‌ك بژارده‌ هێلان لێ ئه‌و ژى هه‌مى گاڤێ چاره‌ نینه‌, هیچ لێكچوونه‌ك د ناڤبه‌را به‌غدا و هه‌لێرێ دا نینه‌ نه‌ ژ روویێ بیركرنا سیاسى ڤه‌ نه‌ ژی كلتۆرى ڤه‌، نه‌ژى نه‌ژادى نه‌ هیچ پرۆژه‌كێ دى ڤه‌, ژیان ل گه‌ل به‌غدا بۆ كوردستانێ چه‌سپاندنه‌ نه‌ك بژارده‌ و پارتى وه‌ك حزبه‌كا به‌رپرس ژ ژیانا خه‌لكێ كوردستانێ بچیته‌ به‌غدا و یاریا سیاسى بكه‌ت بۆ ڤێ قووناغێ.

كۆڤان حسێن
چه‌ندین ساله‌ حوكمرانیا كوردى راستى هنده‌ك چه‌وتێن كوژك بوویه‌ ژ گه‌نده‌لى و لادانا ژ به‌رنامه‌ و پره‌نسیپێن بهادار، د هه‌مان ده‌م دا ل به‌رامبه‌ر ره‌وته‌كه‌ پوپولیستا توندره‌و و سه‌رهلدا و گه‌نده‌لى و ئه‌و شه‌پرزه‌یا هه‌ى وه‌ك ئوكسجینا ژیانا خوه‌ بكارئینا تشته‌ك ل ڤى وه‌لاتى نه‌مایه‌ ژ پیرۆزیا هه‌تا گیانێ هه‌ڤوه‌لاتیان شه‌ر ژبۆ و ل سه‌ر نه‌هاتبیته‌كرن. ئه‌و ره‌وتا كه‌ڤن و نوو هنده‌ دژوار بۆ سیمایێن فاشستیه‌ك كوردى دیاردكرن و هه‌مى هه‌ڤوه‌لاتى دابه‌شى دو به‌ران كربوون و هیژ بیاڤه‌كێ نۆرمال بۆ هه‌ڤوه‌لاتیان نه‌هێلا یان دز و گه‌نده‌ل یان پاك خاوێن وه‌ك وان وێنه‌كرى. پترى 10 سالان ل سه‌ر ڤێ گێله‌شۆكا بێ رامان دا ده‌بازبوون و هیج سه‌مته‌ك سیاسى ئوپوزسیۆنه‌كا نشتمانى خودا به‌رنامه‌ ژدایك نه‌بوون و ده‌رفه‌تا هه‌بوونه‌كا هۆسا ژی بۆ ده‌مه‌ك درێژ گیرۆ كر. وه‌سا خۆیا بوو مله‌تى گۆتن و قارقارا بێ رامان و ره‌شكرنا هه‌ر تشتێ هه‌ى نه‌ك پێنه‌ خۆشه‌، به‌لكو ئاره‌سته‌كا دیره‌ ژ كلتوورێ راهاتیێ هزار سالیێ مله‌ته‌كێ ل سه‌ر خوه‌ و سه‌نگدار. پوپولیستى ل وه‌لاتێ مه‌ گه‌هانده‌ ئاسته‌كێ بێهیڤیبوونێ ژ چاكسازیێ بێ هیڤیبوونێ ژ سه‌نگا مله‌تى د بریارا سیاسى دا. حوكمرانى ب گۆتار و تیوه‌ران دوور ژ كه‌داوارى نه‌ك ب رێڤه‌ناچیت، به‌لكو وه‌لاتى راستى دۆرهێله‌كێ پرى مه‌ترسیدار كه‌س دژى هه‌ركه‌سێ دكه‌تن و ئه‌ڤه‌ مۆدێلا تازه‌ سه‌رهلدانا مرۆڤان ژی یا ب گه‌لك نه‌بوویه‌، هیچ تشته‌ك و هیچ ریشمه‌ك و هیچ گۆتنه‌ك نه‌ما ل ڤى وه‌لاتى نه‌هاتیه‌كرن، حه‌تا وێ رادێ (كرێتى و جڤین) ژی بوونه‌ ره‌نگه‌كێ وێره‌كى و شانازیێ. چ مله‌ته‌كێ به‌خت ره‌شه‌ ئه‌ڤ تیوه‌ره‌ وێنه‌یێ ئاسۆیێ وى ره‌نگین كه‌ت؟! وه‌ك دیار حوكمه‌تا ڤێ جارێ دێ بۆ ده‌مه‌كێ دیار حوكمه‌ته‌كا سه‌قامگێر بیت، نه‌ك چونكو گوهارتن هاتینه‌كرن. ژ به‌ر كو سیكا به‌رامبه‌ر بهایێ پشكێن خوه‌ ل بازارێ سیاسى دا ژ ده‌ست دا جاره‌كا دى سه‌متا مله‌تى ب هه‌مى كێماسیان ڤه‌ بۆ پارتى و ئێكه‌تیێ زڤرى هه‌مى نه‌ ژ ڤیانا وان به‌لكو ژ نه‌بوونا ئه‌لترناتیفه‌ك ئاقل و خودان پرۆژه‌ و شیانا ده‌سته‌لاتكرنێ. زۆرن ئه‌وێن تووشى شوكبوونێ هاتین ژ ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و زۆرن ئه‌وێن وه‌سا بیر دكر ئه‌ڤ مله‌تێ نه‌ما بینیت نه‌ما بخوینیت نه‌ما به‌رژه‌وه‌ندیا ژیانه‌ڤانیا خوه‌ ل به‌ر چاڤ نه‌گریت. وه‌ك دیار كه‌ڤنه‌ ئوپوزسیۆن ژی هاتن وێ باوه‌ریێ متایێ وان نه‌ك سیكا وى، نینه‌ به‌لكو كۆیێ پرۆژێ وان ئالیه‌تا چه‌سپاندنا وان زۆر یێ ئاشۆپى و بێ رامان بوو و مه‌زنترین خزمه‌ت ب ده‌وله‌تا كویر و سه‌نگا پارتى و ئێكه‌تیێ كر، دیاره‌ حوكمه‌تا ڤێ جارێ دێ حوكمه‌تا هه‌ڤوه‌لاتیان بیت و سه‌نگا حكمرانیێ ژ وێ بێرێزیێ قورتال كه‌ت، ئه‌وا نیڤ ئوپوزسیۆنا به‌حس دكر، سیمایێن پۆپۆلیستیێ ب په‌رله‌مانى ڤه‌ دیار و تازه‌ دێ مزایدا كن، لێ حوكمه‌ت دڤیا ب ته‌رزه‌ك دى بیت بهایێ حمكرانیێ و هاوه‌لاتیبوونێ و چاكسازیێ د خوه‌دا دیاركه‌ت..