ریفڕاندۆم وه‌ك بزاڤه‌ك بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن هه‌لاویستى و چه‌قبه‌ستى كو ده‌وله‌ت و سیاسه‌تمه‌دار پێڤه كوسبووین و رێچاره ل به‌ر دبه‌رزه (سه‌ده‌مێن نه‌چاره‌سه‌ركرنێ و چه‌قبه‌ستیێ چ بن،گرنگ نینه)، ئه‌ڤجا دا ئاریشه مه‌زنتر لێ نه‌هێن، پرس ب خه‌لكى دهێته‌كرن كانێ ئه‌و چ دبێژن و وان چ دڤێت!! ئانكو هه‌ولدانه بۆ چاره‌سه‌ره‌یێ ب ئاوایه‌ك دوورى توندۆتیژیێ(ئه‌ڤه وه‌ك پره‌نسیب).
بزاڤا رزگاریخازا كوردستانێ هه‌موو ده‌رگه‌ه و رێیێن ئاشتیێ گرتنه‌به‌ر بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسگرێكا كوردى و د ڤێ پێڤاژۆیێ دا گه‌له‌ك جاران داگێرانێن بژان كرینه، تنێ دا پرۆسا ئاشتیێ بسه‌ركه‌ڤیت و گه‌لێ كوردستانێ ب ئارامى ل سه‌ر ئاخا خوه بژیت (پشكداریا هێزێن سیاسیێن كوردى پشتى ژناڤبرنا رژێما سه‌ددامێ دیكتاتۆر بۆ ئاڤاكرنا عێراقه‌كا دیمۆكراتى و فیدڕاڵ).
به‌رده‌وامیا به‌رهه‌ڤیا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ بۆ دانوستاندن و چاره‌سه‌ركرنا پرسگرێكان ب رێیێن ئاشتیێ ژ لایێ حوكمه‌تا عێراقێ ڤه ب گرنگى لێ نه‌هاتیه مه‌یزاندن به‌لكو وه‌ك لاوازى و بێهزى لێ هاتیه مه‌یزاندن ب سه‌ده‌مێ جیۆپۆلیتیكا كوردستانێ چنكو كوردستان كۆلۆنیه‌كا ناڤنه‌ته‌ویه، هه‌ر ده‌ستكه‌فته‌كێ نه‌ته‌وى دێ باندۆرێ ل پارچێن دن بكه‌ت، ژبه‌رهندێ به‌رهه‌مێ هه‌موو دانوستاندن و دیالۆگان خرش بوویه، ژ نها و پاشڤه ژى هه‌ر دێ خرش بیت. خوه ڤه‌دزینا حوكمه‌تا عێراقێ ژ هه‌موو رێككه‌فتێن ل گه‌ل سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ مۆهركرین، رێككه‌فتنا 11 ئادارێ 1970، پرسا ماددێ 140 و بۆدجه بۆ هندێ بوویه كو بیڤه‌كێ ببینیت دا بجه نه‌ئینیت.
د ره‌وشا ئیرۆ دا حوكمه‌تا عێراقێ پارسه‌نگا هێزان وه‌سان ڤه‌دخوونیت كو بارودۆخ د به‌رژه‌وندا وێ دایه ب تایبه‌ت پشتى ریفڕاندۆم هاتیه ئه‌نجامدن، سه‌ره‌ڕِاى داخازێن ده‌وله‌تێن زلهێز و UN ژ سه‌ركرداتیا كوردى هاتینه كرن بۆ پاشخستنا ده‌مێ ریفڕاندۆمێ، ئه‌ڤه وێ چه‌ندێ ناگه‌هینیت كو ل دژى ریفڕاندۆمێنه، لێ حوكمه‌تا عێراقێ و ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ هۆسا ڤه‌دخوونن و نه‌خشێ پشتى ریفڕاندۆمێ دكێشن و ده‌ست ب وه‌رزێ داگێرانان بۆ هه‌ڤ كرنه، بڕاوه‌یێ ئێكێ دڤى وه‌رزى دا حوكمه‌تا ئیران و توركیانه نه‌ك حوكمه‌تا په‌رپۆتا عه‌بادى و ئه‌سه‌دى. ئیران و توركیا وه‌ك دو زلهێزێن هه‌رێمى پێگه‌هێ خوه ژده‌ستدانه بۆ ڤه‌گه‌راندنا ڤى پێگه‌هى ئاماده‌نه هه‌ر كارى بكه‌ن. ل ڤێره دژاتیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و ناساندنا وێ بۆ ڕایاگشتیا جیهانا ئیسلامى ب ئیسرائیلا دووێ تنێ ریكلامه و نكارن وێ ڕاستیێ بڤه‌شێرن كو ئالایێ ئیسرائیلێ ل پایته‌ختێ مه‌مله‌كه‌تا سۆڵتانێ دینێ ئیسلامێ دهه‌ژییت و گیانێ گه‌ودێ ئابوورا ئه‌ردۆغانى دده‌ستێن ئیسرائیلیان دایه، ژ خوه مه‌ره‌كه‌بێ ئیران ـگێتێ هێش هشك نه‌بوویه كانێ چاوا ئایه‌تۆڵایێن كۆمارا ئیسلامى خوه بۆ ئیسرائلیان دچه‌ماندن دا چه‌كێن پێشكه‌فتى بۆ په‌یدا بكه‌ن و وان چه‌كان ل دژى برایێن خوه یێن ئیسلامى بكاربینن!! پێگه‌هێ توركیا ـ ئیران ل رۆژهه‌ڵاتا ناڤین به‌ره‌ف نه‌مانێیه، سه‌ده‌م شه‌ڕێ تیرۆرێیه كو هه‌ردو ده‌وله‌ت ب پشته‌ڤانێن تیرۆرێ دهێنه هه‌ژمارتن، ژبلى سیسته‌مێ گڵۆبالیزمێ رێكێ ناده‌ت هێزێن هه‌رێمى هه‌بن. د به‌رامبه‌ردا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و بزاڤا رزگاریخوازا كوردى ب گشى پێگه‌هه‌كێ ب هێز دبه‌ریه‌یێ دژى تیرۆرێ دا هه‌یه و فاكته‌را هه‌رى ب هێزا شكاندنا ئه‌فسانا تیرۆرێیه، ئه‌ڤ پێگه‌هه رۆژ بۆ رۆژێ باڵا دبیت و ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ سه‌ره‌ڕاى وان تێبینیێن ل سه‌ر ده‌مێ ئه‌نجامدانێ هاتینه رۆژه‌ڤێ، په‌یده‌كرنا دیمۆكراسیێیه و ل گه‌ل ره‌وتێ جیهانا دیمۆكراسیه و كه‌س نكارت ڤى مافى ژ خه‌لكى بستینیت. خه‌لكێ كوردستانێ بریارا خوه دا و گه‌فێن توركیا، ئیران و عێراقێ بۆ عه‌بارگۆیا ئابوورى و هێرشا له‌شكرى بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و ڤه‌گه‌راندنا هه‌رێما كوردستانێ بۆ سنۆرێن به‌رى 2003 خه‌ونێن چویچكانه و بجه ناهێت ژبلى نه‌پراكتیكیا بجهئینانا وان گه‌فان ژ لایێ لۆجیكى و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ر لایه‌نه‌كى ڤه، یا ژ گشتێ گرنگتر پرسا كوردى پشتى ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ بوویه پرسه‌ك ناڤنه‌ته‌وى و ڤیتۆیا داگیركه‌رێن كوردستانێ بدوماهیك هاتیه و گه‌ف و نه‌فیر عامێن وان تڤه‌نگێن داوه‌تیانه، ژمێژه باب كالێن مه گۆتیه: نه عه‌رێ گڕ گڕى، نه مێرێ تڕ تڕى. هوون و ریفڕاندۆم بخێر.
نووترين نووچه
- نێچیرڤان بارزانی و ئەردۆگان دوپاتیێ ل پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئەنقەرە ل گەل بەغدا و هەولێرێ دكەن
- بابەتێ ئەنباركرنا ئاڤێ یێ گرنگە بۆ پشتڕاستبوونێ ژ ئاسایشا ئاڤێ
- پێدڤییە هەلبژارتن د سەقایەكێ ئارام و ب زەلالی بهێنە ئەنجامدان
- مەسرور بارزانی: نابیت سەرژمێرییا گشتی بۆ هیچ ئارمانجەكا سیاسی بهێتە بكارئینان
- دبیت هێرشا ئیسرائیلێ ل سەر ئیراقێ ببیتە ئەگەرێ ژناڤبرنا سیستەمێ سیاسی و ئابووری و لەشكری ل ئیراقێ و ژناڤچوونا حوكمەتا وێ
- دەنگی بدەنە پارتی و دەستێ پارتی ل ڤێ دەڤەرێ ب هێز بكەن
- دروستكرنا بەنداڤان پشكەكە ژ ستراتیژییەتا حوكمەتێ بۆ مفاوەرگرتنێ ژ ژێدەرێن ئاڤێ
- بۆ چاكسازیێ د كەرتێ ساخلەمیێ دا كارێ باش یێ هاتییە كرن
- پارتی بۆ خزمەتكرنا مللەتی یا هاتییە دامەزراندن
- ل 20 ڤێ مەهێ دێ بەرسڤا هەموو ئاخڤتن و بێرێزی و ئەزمان درێژییەكا بەرامبەر پارتی دەین
محه‌مه‌د چه‌لكي
كوردێن باش و كوردێن خراب: (ئه‌ز پێشمه‌رگه‌كێ بارزانیمه)
ریفراندۆما كوردستانێ ماسك ل سه‌ر روویێ رااسته‌قینه‌یێ دۆست و نه‌یارێن سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ هلاند، چ ل ناڤخۆیا كوردستانێ چ ل سه‌ر ئاستێ ناڤنه‌ته‌وى؛ لێ یا ژ هه‌موویێ بژانتر یا ناڤخۆیا كوردستانێیه!! چنكو به‌رهه‌مێ داگیركه‌ریا كوردستانێ دیاره و ژبلى پاشڤه‌مانا كوردستانێ ژ كاروانێ شارستانیێ، كوردبوون ب خوه تاوانه ئانكو تاكێ كورد بیێ پشكدارى هه‌ر بزاڤه‌كا سیاسى، چه‌كدارى، جڤاكى، ره‌وشه‌نبیرى و …. ببیت یێ تاوانباره و داگیركه‌ر ب چاڤێ گۆمانێ و تاوانباریێ لێ دمه‌یزینن و سه‌ره‌ده‌ریێ لگه‌ل دكه‌ن!! سه‌ره‌ڕاى ڤێ چه‌ندێ هه‌موویێ( دانپێنه‌نان ب ناسناما كوردى، كوشتارگه‌ه، ئه‌نفال، كیمیاباران و بۆهژاندن(عه‌ره‌بكرن، تورككرن، فارسكرن) نه‌بنه سه‌ده‌مێن ئێكگرتنه‌كا پۆڵایین به‌رامبه‌ر نه‌خشێن داگیركه‌ران و خوه‌دى ده‌ركه‌فتن ل پرۆژێن نه‌ته‌وى(پرۆژێ جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ).
ریفراندۆم چه‌ند پرسه‌كا سیاسى و قانونى هند پرسه‌كا جڤاكیه و ڕاستیا ئێكلابوونا جڤاكى ل سه‌ر مژارا ریفراندۆم بۆ هاتیه ل دارخستن، دیار دكه‌ت. ریفراندۆما كوردستانێ نه ژبۆ پرسه‌كا جڤاكى یانژى بده‌ستڤه‌ئینانا هه‌نده‌ك پله و پایه‌یێن كه‌سۆكى یێن ده‌سته‌یه‌كێ یان رێكخستنه‌كا جڤاكێ سڤیله وه‌ك هنده‌ك لایه‌نێن كوردستانى بزاڤ دكر بۆیاغه‌كا كه‌سۆكى و رێكخستنى بده‌نێ به‌لكو په‌یوه‌ندى ب ئایینده‌یێ كوردستانێ وه‌ك وه‌ڵاته‌ك ئێكگرتى ڤه هه‌بوو و هه‌یه، خوه‌دى ده‌ركه‌فتن ژ ئه‌ركێن نیشتمانى و مرۆڤیه( هه‌ڤیرێ ریفراندۆمێ دێ گه‌له‌ك ئاڤێ ڤه‌خۆت و هێش نه‌گه‌هه‌شتیه قۆناغا داویێ) به‌لكو ده‌ستپێكا ڤه‌كرنا گرێیا گوڵۆڵكا كێشا كوردیه ل سه‌ر ئاستێ ناڤنه‌ته‌وى كو دناهادا بۆیه كێشا هژماره ئێكا جیهانى. پشته‌ڤانیكرنا هه‌ر ئاكامه‌كا په‌یدا ببیت گه‌له‌كا گرنگه و نابیت ته‌نگسستى بكه‌ڤیته ناڤ رێزێن ریفڕاندۆمخازێن كوردستانى ب تایبه‌ت ڕه‌ڤه‌ندا كوردى چنكو كاریگه‌ریا وان ل سه‌ر ڕایا گشتیا جیهانى دێ پشته‌ڤانیه‌كا بهێز بۆ كێشا ریفڕاندۆمێ په‌یدا كه‌ت، دوورى گڤاشتنێن داگیركه‌رێن كوردستانێ.
ل دژ ده‌ركه‌فتنا داگیركه‌رێن كوردستانێ بۆ پرسا ریفڕاندۆمێ ئاساییه، هه‌ر كارته‌كا دده‌ستدا دێ ده‌نه خه‌بتاندن دا ره‌هه‌ند و ئه‌نجامێن ژ ریفڕاندۆمێ په‌یدا دبن، بهێنه خه‌تماندن چنكو ل ڤێره پرسا تێكدانا سنۆرانه و پرسا كوردى هه‌روه‌كو مامۆستا و دۆستێ نه‌ته‌وا كورد ئیسماعیل بێشكچى دبێژیت:(كوردستان كۆلۆنیه‌كا ناڤنه‌ته‌وییه)، رزگابوونا پارچه‌كێ ئۆتۆماتیكى باندۆرێ ل سه‌ر پارچێن دن دهێلیت و دبیته هانده‌ر بۆ گۆر كرنا خه‌باتێ. ئه‌ڤجا نه‌جهێ حێبه‌تیێیه ئه‌ڤ ئێك هه‌ڵویستیا(توركیا، ئیران، سوریا و عێراقێ) ل سه‌ر ریفڕاندۆمێ، به‌لكو یا چاڤه‌رێكرى بوو.
به‌رمبه‌رى ئێك هه‌ڵوێستیا داگیركه‌ران، ئێك هه‌ڵویستیا كوردان خوه ل سه‌ر هه‌ر كێشه‌كا سیاسیا ناڤمالا كوردى دسه‌پینیت چنكو داگیركه‌ران یا ده‌ست ب قه‌وانێ رزیى و گه‌نیێ ده‌م بسه‌رڤه چوویى(ژێك ڤه‌كه، دێ بسه‌ركه‌ڤى) كرى. د ڤێ هه‌وێ دا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى كریه ئارمانج ب تایبه‌ت جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ مسعود بارزانى كو ب ئه‌ندازیارێ ریفراندۆمێ دهێته هه‌ژمارتن، دا بڤێ رێكێ ده‌رزێ بێخنه ناڤمالا كوردى و خوه‌دى ل ڤى پرۆژێ نه‌ته‌وى نه‌ده‌ركه‌ڤن. جوداكرنا سه‌ركرداتیا سیاسى ژ خه‌لكێ كوردستانێ، برینداركرنا هه‌ستێن كوردستانیانه بۆ وه‌ڵاته‌كێ سه‌ربخوه و ئازاد كو د پێخه‌متا ڤێ ئارمانجا پیرۆز دا هه‌ر تشته‌كێ بهاگرانێ خوه كریه قۆربان و هێشتا یێ ئاماده‌یه قۆربانیان بده‌ت.
پرۆژێ سه‌رۆك بارزانى پرۆژێ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربخۆیه و پرۆژه‌كێ نه‌ته‌وه‌ییه و سنۆرێن بخۆرتى كێشاین دبه‌زینیت چه‌وان نینۆك ژ پیستى ناهێنه جوداكرن وه‌سا ئه‌ڤ پرۆژه ژ هه‌ستا هه‌ر كورده‌كى جودا نابیت بۆ گه‌هشتنا ڤێ ئارمانجا پیرۆز هه‌موو رێكار دڕه‌وانه و رێكارێن ئه‌ڤرۆ ریفراندۆم و پاراستنا ئه‌نجامێن ریفڕاندۆمێنه ب هه‌موو ره‌هه‌ندێن وێڤه. د چاڤێن داگیركه‌ران دا ئه‌م هه‌موو كوردێن خرابین بۆ كوردێن باشێن داگیركه‌ران بانگ لێ دكه‌ین: وه‌رن رێكا كوردێن خراب بگرن و ئه‌م هه‌موو پێكڤه ببین پێشمه‌رگێن بارزانى. د رێڤنگیا پرۆژێ بارزانى دا ئه‌ز پێشمه‌رگه‌كێ بارزانیمه.
30.09.2017
ریفڕاندۆما كوردستانێ پێشوه‌خت ئارمانجا خوه پێكا
بڕیارا ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆما كوردستانێ (25/09/2017) و پێداگیریا ئه‌نجامدانێ گه‌له‌ك نه‌خشه‌رێین سیاسى و به‌ره‌یێن هه‌ڤدژ ته‌ڤ ل هه‌ڤكرن، چ ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یا كوردستانێ (كوردستانا مه‌زن) بیت، چ ل سه‌ر ئاستێ ناڤنه‌ته‌وى بیت، ئه‌ڤ پرۆسه گشت د به‌رژه‌وندیا دۆزا گه‌لێ كوردستانێ دا چه‌میا و ته‌كانه‌كا ب هێز دا دۆزا كوردى ل ناڤ ناڤگینێن ناڤنه‌ته‌وى و كریه كێشا ژماره ئێك ل جیهانێ كو چاڤه‌رێى چاره‌سه‌ریێ یه.
ل سه‌ر ئاستێ ئاڤخوه‌یا كوردستانێ:
بۆ جارا ئێكێیه پرانیا كوردان ل بن سیهوانه‌كێ خرڤه‌دبن، ته‌ڤ جوداهیێن خوه یێن: ئۆلى، هۆزى، پارتایه‌تى، ده‌ڤه‌رى، چینایه‌تى و تائیفى دده‌ن ئاله‌كى و شیانێن خوه بۆ ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ و ئاكامێن ژ ئه‌نجامدانێ بهێنه شكه‌فا هه‌رێما كوردستانێ، دده‌ن خه‌بتاندنێ. ئاهه‌نگێن پشته‌ڤانیا ریفڕاندۆمێ چ ل كوردستانێ (وه‌ك وه‌ڵاته‌ك ئێكگرتى) یان ل ده‌رڤه‌ى وه‌ڵاتى، نامێن ئێكه‌تیا كوردان و خوه‌سته‌كێن سه‌رخوه‌بوونێ د كوردستانا سه‌ربخوه و ئازاد دا گه‌هاندنه جیهانێ و بتایبه‌ت زلهێزێن جیهانێ و نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى (UN) كو كوردستانى دانپێنانێ ب سنۆرێن ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ ناكه‌ن، ده‌ستهه‌ڵاتداریا وان ل كوردستانێ چ ڕه‌واتى و پیرۆزى تێدا نینه. ترسا داگیركه‌رێن كوردستانێ و گه‌ف و په‌ستێن وان بۆ نه‌ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ ل ده‌مێ خوه یێ دیاركرى (25/09) نه‌ڕه‌واتیا داگیركرنا كوردستانێ و ره‌تكرنا وێ ژ لایێ خه‌لكێ كوردستانێ ڤه به‌رجه‌سته دكه‌ت.
ل سه‌ر ئاستێ ناڤنه‌ته‌وى:
هه‌ر چه‌نده كێشا كوردى مۆهره‌كا ناڤنه‌ته‌وى پێڤه هه‌یه (پارڤه كریه بۆ سه‌ر چار ده‌وله‌تان)، لێ ب درێژیا چه‌رخێ بیستێ، سه‌ره‌ڕاى كۆمكوژى و پێشێلكرنا هه‌موو پره‌نسیبێن مافێ مرۆڤى ل كوردستانێ و بێ به‌هركرنا تاكێ كوردستانى ژ كێمترین مافێن مرۆڤى، لێ دیسا جڤاكێ ناڤنه‌ته‌وى پشتا خوه دابوو كێشا كوردى و بكێشه‌كا ناڤخوه‌یا ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر دزانى. ده‌رگه‌هێن ناڤگینێن ناڤنه‌ته‌وى بتایبه‌ت یێن نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى (UN) ل به‌ر كێشا كوردى دگرتیبوون، سه‌ده‌مێن وێ بێده‌نگیێ چبن، ب تیته‌كا ڕه‌ش ل ئه‌نیا (UN) دهێته هه‌ژمارتن.
ئه‌ڤرۆ هه‌ڤكێشا سیاسى ل جیهانێ هاتیه گوهارتن و دیدا زلهێزێن جیهانى بۆ پرسێن ئتنى و مافێن مرۆڤى گوهۆرینێن رژدى ب سه‌ردا هاتینه ب تایبه‌تى پشتى تیرۆر بوویه دیارده‌كا جیهانى و پشكدارى د شه‌ڕێ دژى تیرۆرێ دا ب كارتا مالیبوون د مالباتا جیهانى دا دهێته هه‌ژمارتن و به‌روڤاژى بڤارێبوون دهێته هه‌ژمارتن. پشكداریا كوردان د شه‌رێ دژى تیرۆرێ دا سه‌نگ و پێگه‌هێ كوردان ل جیهانێ بلند كر، دیوارێ داگیركه‌ران هه‌ڕفاند، د به‌رامبه‌ر دا داگیركه‌رێن كوردستانێ (ب تایبه‌ت توركیا و ئیران) رۆله‌كێ عه‌وركى گێرا و دگێرن، ژبلى نه‌بوونا سیسته‌مه‌كێ دیمۆكراتى و رێزگرتن ل مافێن مرۆڤى، ئه‌ڤه ته‌ڤ بوونه هانده‌ر كو كێشا كوردى ل جیهانێ بگه‌هته ئاسته‌كێ بلند و چه‌مبه‌را داگیركه‌ران بهه‌رفینیت. لێ بریارا ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ ته‌كانه‌كا وه‌سا ب هێز ل چوونا پێشا كێشا كوردى دا و بۆیاغه‌كا ناڤنه‌ته‌وى لێزێده‌كر كو ئه‌ڤه ب خالا وه‌رچه‌رخانا كێشا كوردى دهێته هه‌ژمارتن، چونكو به‌رى ڤێ بریارێ كێشا كوردى بكێشه‌كا ناڤخوه‌یى دهاته هه‌ژمارتن.
ریفڕاندۆم پرۆسه‌كا په‌یاده‌كرنا دیمۆكراتیێ یه و گه‌لێ كوردستانێ بریارا خوه دایه كو ڤى مافى په‌یاده بكه‌ت، ل دژ ده‌ركه‌فتنا ڤى مافى، دژاتیا دیمۆكراتى و پێشێلكرنا مافێن مرۆڤیه. دژاتیا عێراق، ئیران، سووریا و توركیا بۆ ریفڕاندۆما كوردستانێ، ترسا وان ژبلى ئه‌نجامێن وێ، ترسا بناڤنه‌ته‌وى بوونا كێشا كوردیه و ده‌ربازبوونه ژ كێشا ناڤخوه‌یى بۆ ناڤنه‌ته‌ویبوونێ كو ئه‌ڤه ده‌ستپێكا چاره‌سه‌ریا كێشا كورده نه ل باشوورێ كوردستانێ به‌لكو ل گشت كوردستانا داگیركرى.
ب ساسیا بریارا ئه‌نجامدانا ریفڕاندۆمێ كێشا كوردى بوویه كێشه‌كا ناڤنه‌ته‌وى یا هه‌ژمار ئێك، زلهێزێن جیهانى و (UN) ئیناینه سه‌ر هێلێ بۆ ڤه‌دیتنا نه‌خشه رێیه‌كێ بۆ كێشا كوردى، داخواز وان ژ سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى بۆ پاشخستنا ریفراندۆمێ ب په‌ست ناهێتن خواندن به‌لكو ب ناڤنه‌ته‌ویكرنا كێشا كوردى دهێته خاندن، یا دیاره ئه‌گه‌ر زلهێزێن جیهانى و (UN) بۆ كێشه‌كێ هاتنه سه‌ر هێلێ دێ چاره‌سه‌رى بۆ هێته ڤه‌دیتن. ئه‌ڤجا ئێدى گرنگ نینه ریفڕاندۆم بهێته ئه‌نجامدان ئان نه ْ یا گرنگ ئه‌وه كێشا كوردى نها و ل پاشه‌رۆژێ كێشه‌كا ناڤنه‌ته‌ویه و سه‌ر ژ گشت كێشێن جیهانى وه‌رگرتیه كو ئه‌ڤه ب خوه ب ده‌ستڤه ئینانا وان ئارمانجایه یێن ریفڕاندۆم ژبۆ هاتیه ده‌ستنیشانكرى.
گه‌ف و پێشنیاز نابیت ریفراندۆمێ پاشبێخن
چه‌ند ئه‌م نێزیكى 25.09.2017 دبین، دۆزا كوردى د ناڤ كێش و بێشێن جیهانێ دا و د هۆلێن زلهێزێن جیهانێ و بانگخوازێن مافێن مرۆڤى و پشته‌ڤانێن دیمۆكراتیێ دا یا دبیته كێشا هژماره ئێك. ل چ ده‌مان وه‌كو ئه‌ڤرۆ دۆزا كوردى نه‌گه‌هه‌شتیه ڤێ قۆناغێ و ببیته مژارا هه‌رى گه‌رم ل جه‌م دۆست و دوژمنێن سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ، ژبلى رژدیا سه‌ركرداتیا سیاسى بۆ گه‌هاندنا پاپۆرا خه‌ون و هیڤیێن هه‌ر كورده‌كى بۆ وێستگه‌ها ده‌وله‌تبوونێ.
به‌رى هه‌ر ژدایك بوونه‌كێ ژانێن پرى ئێش و بكۆڤان گه‌ودێ مرۆڤى دگرن، راده‌ستبوون ل ده‌مێ ژانگرتنێ دا ئانكو رووبروو بوونا مرنه‌كا مسۆگه‌ره، دۆزا كوردى یا ل به‌ر ژانێن ده‌وله‌تبوونێ و خوه‌ڕاگریا گه‌ودێ مه ل به‌ر ڤێ ژانێ دێ خه‌ونێن مێژینه‌یا مه كه‌ته راستى، ئاسن بگه‌رمى بهێته قۆتان دێ ئه‌و تشت ژێ دروست بیت، ئه‌وێ دلێ ته بخوازیت.
ژمێژه‌یه كوردستان ده‌وله‌ته‌ك دیفاكتۆیه، هه‌ر ژبه‌رهندێیه د شه‌رێ تیرۆرستێن ئیسلاما سیاسى دا زلهێزێن جیهانێ و به‌ره‌یێ ئه‌نتى تیرۆر ئێكسه‌ر و بێى به‌غدا هاریكاریێن سه‌ربازى دگه‌هاندن هێزێن پێشمه‌رگه‌ێن كوردستانێ، ژبلى د قادا شه‌رى دا هێزا هه‌رى باوه‌رپێكرى و سه‌هم و ئه‌فسانا تیرۆرستێن داعش شكاندى. نوكه شه‌رێ تیرۆرێ یێ به‌ره‌ف داویێ دچیت و هه‌ر هێزه‌كا پشكدار ل به‌ندا پاداشتێ خوه‌نه ژ وى شه‌رێ مالوێرانكه‌ر. هه‌لبه‌ت كورد ژى چاڤه‌رێى پشكا خوه‌نه و پشكا كوردان ژى دیاره ئه‌وژى ده‌وله‌تا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێیه!
ل به‌ر سیبه‌را ڤه‌خاندنا ره‌وشا ئه‌و ده‌وله‌تێن ژ ڤه‌رێژا كێشێن ناڤنه‌ته‌وى په‌یدا بووین مینا شه‌رێ ئێكێ و یێ دوێ یێ جیهانى، ب داوى بوونا شه‌رێ سار، هلوه‌شیانا سۆڤیه‌تا به‌رێ و یۆگسلافیا ب تایبه‌ت ره‌وشا ڕاگه‌هاندنا ده‌وله‌تا ئیسرائیلێ وه‌كو ره‌وشا نوكه یا هه‌رێما كوردستانێ بوو. ل وى ده‌مى ئه‌مریكا، سۆڤیه‌ت و بریتانیا داخاز ژ ملله‌تێ ئیسرائیلى كرن كو ب دانوستاندنێ ل گه‌ل عه‌ره‌بان بگه‌هنه رێككه‌فتنه‌كێ و ل دژى سه‌ربه‌خۆیا ئیسرائیلێ راوه‌ستان چنكو ل گۆڕه‌ى ڤه‌خاندنا وان هێزان دێ شه‌ره‌كێ مه‌زن روو ده‌ت و به‌لكو دێ هولۆكۆسته‌كا دن بسه‌رێ گه‌لێ ئیسرائیلى هێت! ئه‌ڤجا باشتره ده‌ستان ژ سه‌ربه‌خۆیا ئیسرائیلێ به‌رده‌ن ب هندێ ژى نه‌ڕاوه‌ستان گه‌ف لێكرن كو دڤێت ده‌ستبه‌ردارى سه‌ربه‌خۆیێ ببن چنكو ره‌وشا جیهانێ وێ یه‌كێ دخازیت و شیانێن شه‌ره‌كێ دن نینه ژبلى نه‌ڕازیبوونا ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بى و ئیسلامى و ئه‌گه‌ر ملله‌تێ ئیسرائیلى ل سه‌ر خوه‌سته‌كا خوه یێ رژد بیت، هنگى ئه‌و پشته‌ڤانیێ لێناكه‌ن! لێ ملله‌تێ ئیسرائیلى گوه نه‌دان وان گه‌ف و داخازیان و ده‌وله‌تا خوه ڕاگه‌هاندن و ل داویێ هه‌ر ئه‌و زلهێز بوون یێن دانپێنان ب ئیسرائیلێ كرن و ئه‌ڤرۆ ئیسرائیل تاكه ده‌وله‌ته یا دیمۆكراتى ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین و هه‌ڤپه‌یمانا به‌ره‌یێ دیمۆكرات و سیكولار.
ئه‌ڤرۆ هه‌ر ئه‌و هێزن یێ داخازێ به‌لكو گه‌فان ل سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ دكه‌ن كو ده‌ستبه‌ردارى ریفراندۆم پرسا سه‌ربه‌خۆیێ ببن و ئه‌ڤێ پرسێ پاش بیخن بۆ پشتى بداوى بوونا سه‌رێ تیرۆرێ و هه‌روه‌سا رێكا دانوستاندێ بگرن ل گه‌ل عێراقێ بۆ هه‌رپرسه‌كێ! چنكو دێ شه‌ره‌كێ دن ل ده‌ڤه‌رێ په‌یدا بیت و كارڤه‌دانێ ل شه‌رێ تیرۆرێ كه‌ت! ژ خوه ئه‌گه‌ر سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى یا رژد بیت، ئه‌و هینگێ پشته‌ڤانیێ ل كوردان ناكه‌ن! راسته دانوستاندن باشترین بژاره‌یه بۆ چاره‌سه‌ركرنا هه‌ر پرسه‌كێ لێ دگه‌ل كێ!! جارێ عێراق و ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ زمانێ دیالۆگێ دگه‌ل كوردان هه‌ر نزانن و تنێ بزمانێ گه‌فان دئاخڤن و چ جارا دانێپێنانێ بمافێن كوردان ناكه‌ن. دانوستاندن لگه‌ل وێ عه‌قلیه‌تێ “ئاسن قۆتانه بسارى” یا دن داگیركه‌رێن كوردستانێ هه‌تا كولۆڤانكا سه‌رى دكێشاندا نۆقۆ بوونه و دڤێت هێزا كوردى ل هه‌رچار پارچێن كوردستانێ و ڕه‌ڤه‌ندا كوردى ل ده‌رڤه‌ى وه‌ڵاتى نه‌هێت ژبیركرن كو ته‌ڤ دێ خوه‌دى ل سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ ده‌ركه‌ڤن.
ریفراندۆم و بریارا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ پرسه‌كه نابیت لبن چ گه‌ف و پێشنیازا بهێته پاشخستن چنكو بژاردێن دن دێ دبه‌رژه‌وه‌ندا داگیركه‌رێن كوردستانێ داشكێت و بیته سه‌ده‌م خوه رێكبێخن و بۆ مه ژ ده‌ستدانا ڤێ فه‌رسه‌ندێیه.
به‌ره‌یێ نه‌خێر نازیێن خرش دكه‌ت
من به‌رى نوكه ژى گۆتیه: په‌یداكرنا كۆده‌نگیێ ل سه‌ر هه‌ر پرسه‌كێ د ناڤ جڤاكى دا خوه ئه‌و پرس چه‌ندا جڤاكى، نیشتمانى، ئۆلى، سیاسى… و نه‌ته‌وى بیت، پتر نێزیكى خه‌یالێیه ژ راستیێ. ئه‌ڤجا بۆ پرسه‌كا چاره‌نڤیسساز وه‌كو ریفراندۆمێ و سه‌ربه‌خۆییێ ده‌هبارى سه‌ختتتره. ژبه‌رڤێ ئێكێ ژ لایه‌نێن سیاسى یێن كوردستانێ ناهێت خواستن سه‌رێ خوه و جڤاكا كوردستانێ ب په‌یداكرنا كۆده‌نگیێ بۆ پرسا ریفراندۆمێ ل گه‌ل به‌ره‌یێن دژى ریفراندۆمێ بئێشینیت به‌لكو ته‌ڤ شیانێن هه‌یین بۆ بانگه‌شا وێ بمه‌زێخن.
لێ ل گۆر باوه‌ریا من، پرسا ریفراندۆم و سه‌ربه‌خۆیێ ل ده‌ف پرانیا كوردستانیان ژمێژه‌یه ئێكلا بوویه و نه‌جهێ گۆمانیێه، چنكو به‌رهه‌مێ عێراقیبوونێ: وه‌ڵاتیێ پله دوو، زمانه‌كێ پله‌دو، كولتۆره‌كێ پله دو و پێدا وه‌ره، ل هنده‌ك مافان پله پێنج ژى نینه؛ ژبلى هه‌رده‌م ب چاڤێ گۆمانێ لێ دهێته مه‌یزاندن و گونه‌هباره بێی بریارا دادگه‌هێ چنكو كوردستانییه.
داگیركه‌رێن كوردستانێ ڤێ چه‌ندێ باش دزانن و دزانن به‌رهه‌مێ داگیركه‌ریا وان چه‌ند زیان گه‌هاندیه كوردستانێ. ته‌ڤ پرۆسسه‌ێن پێشداچوونێ و شارستانیێ ل كوردستانێ خه‌تماندنه و كوردستان كریه میرَگا دارژتنا هه‌موو كینا خوه، نه دار، نه به‌ر، نه سرۆشت، نه گیاندار و نه‌ژى مرۆڤێن كوردستانێ ژ وێ كینێ قۆرتال نه‌بووینه و هه‌وجه‌ى چ نموونا نینه چنكو پرێز دیاره.
پرسا شه‌رێ تیرۆرێ كو كورد هژمارا هه‌رى بسه‌نگن و چۆك لێ فشاندین ل ده‌مه‌كى له‌شكرێن عێراق و سووریێ كۆم كۆم سه‌نگه‌ر چۆل دكرن و توركیا و ئیرانێ ژى راسته‌وخۆ و نه‌راسته‌وخۆ پشته‌ڤانى ل هێزێن تیرۆرست دكر هه‌ر ئێكى ل گۆره‌ى به‌رژه‌وه‌ندیین خوه ب تایبه‌ت توركیا كو ب دۆژمنێ سه‌رهشكێ پرسا كوردى دهێته هه‌ژمارتن؛ سنۆرێ خوه بۆ تیرۆرسیتان هێلا ل تاق و ب وێ چه‌ندێ ژى نه راوه‌ستا ب هێجه‌تا ئاواره‌یان به‌رێ تیرۆرستان دا ئه‌ورۆپا (2015)، دا بكارت ب ڤێ رێ لیستا خواسته‌كێن خوه بۆ ئه‌ندامبوونێ د مالباتا ئه‌ورۆپى دا به‌رژوور ببه‌ت. ل گۆر هه‌موو ره‌نگێن ڤه‌خاندنا ره‌وشا ئه‌ڤرۆ یا ده‌ڤه‌را رۆژهه‌ڵا ناڤین تێرا ده‌رباز دبیت و وان كێش و بێشێن قركا داگیركه‌رێن كوردستانێ گرتین نوكه باشترین ده‌مه كو كورد بریارا خوه بده‌ن، هه‌ر ئه‌ڤ ڤه‌خواندنیه كو سه‌ركرداتیا كوردى رژد دكه‌ت بۆ بریارا ریفراندۆم و سه‌رخۆبوونێ و داكۆكى و پاشه‌ڤه نه‌ڤه‌گرهت ژبرایرا ریفراندۆمێ ل بن چ پاساوان ژبلى مسۆگه‌ریا پشته‌ڤانیا كوردستانیان ل ڤێ بریارێ كو پاڵپشتێ هه‌رى ب هێزه و ب كارتا سۆرا دژى داگیركه‌ران دهێته هه‌ژمارتن.
كاره‌كێ نه‌چاڤه‌رێكرى بوو كو دسه‌ر وان كاره‌ساتێن ب سه‌رێ گه‌لێ كوردستانێ هاتین، هێشتا هنده‌ك مابن ل دژى خوه‌سته‌كا گه‌لێ كوردستانێ د به‌ره‌یه‌كى دا خرڤه ببن ب (به‌ره‌یێ نه‌خێر له ئێستادا) و بانگه‌شێ بۆ وێ چه‌ندێ بكه‌ن و بێژن: نوكه نه‌ده‌مێ ڤێ پێنگاڤا دیرۆكییه! هه‌رچه‌نده ئه‌ڤ به‌ره‌یه گه‌له‌ك یێ بێهزه و چ باندۆرێ ل سه‌ر ئه‌نجامێن ریفراندۆمێ ناكه‌ت لێ دیسا پێدڤیه مرۆڤ هنه‌كى ل همه‌به‌ر براوه‌ستیت، سه‌ده‌مێن ئه‌و پالداین ئه‌ڤێ پێنگاڤا نه‌چاڤه‌رێكرى بهاڤێژن ب تایبه‌ت د ئه‌ڤى ده‌مى دا كو هه‌رێما كوردستانێ پێگه‌هه‌كى ناڤنه‌ته‌وى هه‌یى و پرسا كوردى ل ئاستێن هه‌رى بلنده.
به‌ره‌یێ نه‌خێر چ ئه‌رگۆمێنتێن بهێز دده‌ستدا نین و ئه‌و پرسێن ئه‌و دئازرینن هه‌مان ئه‌و پرسن یێن ده‌ستهه‌لاتا كوردى گازندا ژێ دكه‌ت و بزاڤێن چاره‌سه‌ریا وان دكه‌ت: گه‌نده‌لى، خزمه‌تگوزارى، په‌روه‌رده، كریزا ئابوورى، هه‌لبژارتن، پرسا سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ … و هتد ئانكو ئه‌ڤ به‌ره‌یه هه‌مان قه‌وانا ده‌ستهه‌لاتا كوردى لێدده‌ت جوداهى تنێ ده‌ستهه‌لات بزاڤێن چاره‌سه‌ریێ دكه‌ت و باندۆرا وان ئاریشه‌یان ل سه‌ر وه‌ڵاتیان كێم بكه‌ت لێ ئه‌و تنێ پرسان دئازرینن. ئازراندنا پرسان چ ژ كێشێن وه‌ڵاتیان كێم ناكه‌ت ژبلى كێمكرنا بهایێ به‌ره‌یێ نه‌خێر د چاڤێن وه‌ڵاتیان دا و خزمه‌تكرنه‌كا بهه‌روه‌یه بۆ داگیركه‌رێن كوردستانێ. باوه‌ر ناكه‌م، ئه‌ڤه نه‌خاسته‌كا ڤى به‌ره‌ى بیت به‌لكو نازن ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت، دا مجدتر چاره‌سه‌ریان بۆ كێشێن به‌رووكا هه‌رێمێ گرتین، ببینیت.
د ڤێ ره‌وشێ دا كو داگیركه‌رێن كوردستانێ كێلبێن خوه قیچ كرنه و بارانا گه‌فان دبارینن بۆ سكركرنا ریفراندۆما كوردستانێ د سه‌ر فه‌راهمبوونا ره‌وشا سه‌ركه‌فتنا ریفراندۆمێ كو داگیركه‌رێن كوردستانێ ئه‌ڤێ باش دزانن له‌وا هۆسان هار و حێچ بوونه، نه‌ده‌مێ هندێیه به‌ره‌یێ نه‌خێر نازێن خرش بكه‌ت به‌لكو ده‌مێ هه‌ڤگرتن و ئێكرێزیێ یه.
ده‌وله‌تا كوردى بێرێزیكرنا كوردانه!!
من ل به‌ربوو ئه‌ڤێ جارێ ل سه‌ر كاره‌ساتا ئه‌نفالێ بنڤیسم چنكو د رۆژه‌كا وه‌كو ئه‌ڤرۆ دا (27 ـ 28) ل سالا 1988 پێخته‌كا پسمامێن من ل گه‌ل خه‌لكێ كورێمێ ل كورێمێ ب ئاوایه‌كێ هۆڤانه هاتنه شه‌هیدكرن و گه‌له‌كێن دى ژى هه‌تا نوكه د به‌رزه‌نه و چاره‌نڤیسێ وان نه‌دیاره. د ئه‌ڤێ رۆژا خه‌مگین دا سه‌رێ خوه بۆ شه‌هید و بێسه‌ر و شوونێن ئه‌نفالێ و ته‌ڤایا شه‌هیدێن رێیا ئازادیا كوردستانێ دچه‌مینم. ئه‌نفال د سه‌ر كاره‌ساتا ب خوه را ئینایى یا بوویه پشكه‌ك ژ پێناسا نه‌ته‌وا كورد لێ چ تۆڤ پێناسه! پێناسا برینه‌كا چ جار سارێژ نه‌بیت، د هه‌مان ده‌م دا خالا وه‌رچه‌رخانێ د گه‌هاندنا دۆزا نه‌ته‌وا كورد بۆ جیهانا ده‌رڤه وه‌ك نه‌ته‌وكا بێ پشت، ب دوژمنان چه‌مبه‌ركرى (عێراق، توركیا، سوریا و ئیران).
ژ ده‌ستووریا ئه‌نفالبوویان و مالباتێن وان دێ ڤه‌گه‌رم سه‌ر مژارا ده‌وله‌تا كوردى كو ئه‌ڤرۆ بوویه مژاره‌كا گه‌رم ل مه‌یدانا سیاسه‌تا ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ. هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ پێشكه‌فتنا كه‌فتیه دۆزا كوردى و ناڤداربوونا وێ ل جیهانێ كو ئه‌ڤرۆ بوویه مژارا هه‌رى گه‌رم، نه‌به‌رهه‌مێ خه‌باتا پارته‌كێ، لایه‌نه‌كێ سیاسى یان پارچه‌كا كوردستانا داگیركرى بتنێ یه به‌لكو یا ته‌ڤایا خه‌لكێ كوردستانێ یه، خودان لێ ده‌ركه‌فتنا ڤێ دۆزێ ئه‌ركێ هه‌ر تاكه‌كێ كوردستانێ یه، بازرگانیكرن ب ڤێ دۆزێ یان ب كه‌سۆكیكرن، فهێتیه‌كا مه‌زنه، دێ بیته سه‌ده‌م بۆ ژناڤبرنا ڤێ ده‌رفه‌تا زێرین.
ده‌رفه‌تا راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ د به‌رهه‌ڤن، سه‌ده‌م ددیارن، یا ژهه‌موویێ به‌رچاڤتر خوه ئێكلاكرنا سه‌ركرداتیا سیاسییا كوردستانێ یه بۆ پرسا سه‌رخوه‌بوونێ و لاوازبوونا داگیركه‌رێن كوردستانێ كو هه‌تا قڕكێ یێن كه‌فتینه د ئاریشان دا و بێر و بوونا وان ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ ب تایبه‌ت توركیا و ئیران كو ب دوو زلهێزێن هه‌رمى دهێنه هه‌ژمارتن، لێ ئه‌ڤرۆ د قه‌فه‌سا پشته‌ڤانیكرنا تیرۆرێ دا دگونه‌هبارن و د كۆمبوونێن زلهێزان دا به‌حسێ پارڤه‌كرنا وان ب ئاشكرایى دهێته‌كرن. خوه نه‌قۆله‌كرنا وان ده‌رمافێ ریفراندۆم و سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ ئه‌وا ب سه‌رێ ئه‌فغانستان، سووریا و عێراقێ ئیناى، چاره‌نڤیسێ وان یێ باشتر نابیت.
هه‌لبه‌ت توركیا ـ ئیران ئه‌ڤێ باش دزانن، هه‌ر ژبه‌رهندێ هۆسان یێن هاربووین و چاڤسۆریێ و گه‌فان دكه‌ن دا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ ل بریارا خوه پاشگه‌ز ببیت!! ب تایبه‌ت توركیا، سه‌رۆكێ وێ ئه‌ردۆغان كو ئه‌ڤرۆ ل جیهانێ بوویه پێترانك و ژ هه‌ر ئالى ڤه ته‌نگ یێن لێ دهێنه شداندن و ب پشته‌ڤانێ تیرۆرێ و ئه‌نتى دیمۆكرات دهێته تاوانباركرن، گه‌فێن وه‌سا دكه‌ت دێ بێژى جیهان ته‌ڤ یا ل بن ركێبا سه‌گلاڤیا وى. ل ده‌مه‌كى توركیا به‌رێ و یا نوكه ژى پاشبه‌ندا ئابوورا رۆژئاڤا بوویه و ب تایبه‌ت یا ئه‌لمانیا و چاوا په‌یوه‌ندیێن وان تێكچوون، بهایێ لیرێ توركى پتر ژنیڤه‌كێ بهایێ خوه ژ ده‌ستدا، ئابوورێ توركیا پاشڤه دهێت ل سه‌ر گڤاندا هلوه‌شیانێ یه. د نوكه دا په‌یوه‌ندیێن توركیا و ئه‌لمانیا گه‌هشتنه وى ئاستى، ئه‌لمانیا گه‌فان ڤه‌كشیانا كارگه‌هێن خوه دكه‌ت كو ل گۆر داخۆیانیا وه‌زاره‌تا ئابوورا ئه‌لمانیا پتر ژ 7000 كارگه‌هن، هه‌رده‌ما ئه‌ڤه بوو راستى (ژ نه‌قۆله‌یا ئه‌ردۆغانى دیار دبیت كو دێ بیته راستى) هینگى توركیا ئه‌و هه‌ژموونا هه‌ى ل ده‌ڤه‌رێ دێ ژده‌ستده‌ت، ژبلى پێشڤه‌چوونا كێشا كوردى ل توركیا كو بێهن لێ ته‌نگ كریه و ب ماكا هه‌موو ئاریشێن توركیا دهێته هه‌ژمارتن.
ل پێش چاڤێن توركیا و ئیرانێ پرسا ده‌وله‌تبوونا هه‌رێما كوردستانێ یابوویه پرسا ده‌مى و پشته‌ڤانێن ڤێ كۆمارا نوو دزۆرن تنێ ل سه‌ر ده‌مى شیره‌تان ل كوردان دكه‌ن وه‌كو دن ئه‌ڤ پرسه ئێكلا بوویه د هۆلێن كۆمبوونێن زلهێزان دا، بێیكو شیانێن هندێ هه‌بن ئه‌ڤێ پرۆسێ براوه‌ستینن. ژبه‌ر هندێ چ د ده‌ستێن سۆڵتان ئه‌ردۆغانى دا نه‌مایه ژبلى رۆندكێن تیمساحان بۆ كوردان ببارینیت هه‌لبه‌ت نه ژدلپێڤه مانێ، چنكو ره‌وشا باكۆرێ كوردستانێ ل بن سیهانه‌تا ئه‌ردۆغانى دیاره خوه زارۆكێن كوردان ژى ژ غه‌زه‌با وى قۆرتال نه‌بووینه و زیدان ژێ خمخماندینه، هه‌تا مافێ شیره‌تان هه‌بیت ل سه‌ركرداتیا كوردان بكه‌ت و ده‌وله‌تبوونێ د خێرا كوردان نه‌بینیت.
سه‌یدایێ ئه‌ردۆغان ژبیركریه كوردان ژمێژه قه‌وانێ برایه‌تیا سه‌خته یا داگیركه‌ران تۆردایه به‌ر لنگێن وان، كاره‌ساتێن ل دژى كوردان ئه‌نجامداین ژ گه‌لیێ زیلان بگره هه‌تا هه‌وا ئه‌نفالان، نه‌هاتنه ژبیركرن، هه‌ر ئه‌ڤ سه‌خته‌چیه و بنپێ كرنا مافێن كوردانن بوونه هۆكارێن ڤێ یه‌كێ كو ئێدى كورد ژبلى ده‌وله‌تبوونێ پێڤه ب چ ره‌نگێن دن قایل نه‌بن.
ده‌وله‌تا كوردى تنێ نه د خێرا ئه‌ردۆغانى و ریه گه‌ڤۆزێن ئیران و عێراق و دراكۆلایێ دیمه‌شقێ دایه.
شاندێ كوردستانێ بۆ به‌غدا
ئه‌وه عێراق وه‌ك جۆگرافیا ل نه‌خشێ ده‌وله‌تێن جیهانێ (مسته‌ر سایكس ـ پیكۆى) ب دارێ زۆرێ زێده‌كرى و كوردستان بێى خوه‌سته‌كا خه‌لكێ وێ پێڤه په‌رچوومه كرى هه‌تا ئه‌ڤرۆ چ جاران كوردان دانپێنان ب ڤى نه‌خشێ بیژى نه‌كریه و به‌رده‌وام د خه‌باتێ دا بوویه داڤى نه‌خشى بڤه‌گه‌رینیته سه‌ر بنگه‌هێ وى یێ راسته‌قینه و شۆره‌شێن شێخ مه‌حموودێ نه‌مر و بارزان و هه‌تا دگه‌هیته رۆژا ئه‌ڤرۆ باشترین نموونه‌نه كو خه‌لكێ كوردستانێ نه‌خاستیه ببیته پشكه‌ك ژ وى نه‌خشێ ب زۆرێ داتراشتى و باجا ڤێ خه‌باتێ ژى دیاره ئه‌نافال، عه‌ره‌بكرن، كیمایا باران، كاڤل كرنا كوردستانێ تا كار گه‌هشتیه بڕینا بۆدجا هه‌رێما كوردستانێ. ژبلى دروستكرنا ئاریشان بۆ دابرینا هه‌رێما كوردستانێ ژ جیهانێ ژ لایێ ئابوورى و كولتۆریڤه، دا هه‌ر یا نه‌چار بیت چاڤه‌رێى دلۆڤانیا به‌غدا بیت، ئه‌و به‌غدایا هه‌یا ئه‌ڤرۆ ژبلى نه‌خشێن تاوان و عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ ژێ نه‌هاتیه، چ ل سه‌رده‌مێ پاشاتیێ بیت یان كۆمارى بیت.
كوردستانا باشوور ئه‌زموونه‌كا پرى نه‌خوه‌شى و ده‌رده‌سه‌رى ل گه‌ل عێراقێ هه‌یه، د گه‌له‌ك گه‌هێن خه‌باتێ دا سه‌ركرداتیا كورد شاند بۆ دانوستاندنا هنارتینه به‌غدا بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشان و رێكگرتن ل په‌یدا بوونا شه‌رى چنكو شه‌ر ژبلى مالوێرانى و سه‌تماندنا پرۆسه‌سا پێشكه‌فتن و پێكڤه‌ژیانا جڤاكى و كوورتر لێهاتنا كێشان پێڤه‌تر ناهێته شكه‌فا چ لایه‌نان و براوه دشه‌راندا نین، هه‌ر لایه‌نك ل گۆڕه‌ى سه‌نگا خوه زیان دگه‌هیتێ، ژبه‌ر هندێ سه‌ركرداتیا كوردى هه‌رده‌م یا ئاماده بوویه بۆ دانوستاندنێ و ل چاره رێكان گه‌رهایه دا مالوێرانیا شه‌رى ژ كوردستانێ و عێراقێ دوور بێخیت و چ جاران ل به‌ندا بیڤان نه‌مایه دا بكه‌ته كارتا فشارێ ئانكو ده‌ما عێراق د گێژه‌ڤانكا كێشان دا دنالى مینا ئینقلابا ره‌شید عالى گه‌یلانى، شه‌رێ 1948ێ ل دژى ئیسرائیلى، كوده‌تایا به‌عسیان ل دژى عبدالكریم قاسمى 1963ێ، شه‌رێ 1967ێ هه‌ر دیسا دژى ئیسرائیلێ و كوده‌تایا به‌عسیان یا دووێ 1968ێ كو د وان ده‌مان دا عێراق گه‌له‌كا بێهێز بوو لێ دیسا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى نه‌خاستیه ئه‌ڤان بیڤان بكار بینیت دا بگه‌هیته ئارمانجێن خوه. د به‌رامبه‌ر دا حوكمه‌تێن ئێك ل په‌ى ئێكێن عێراقێ چ ته‌خسیرى نه‌كرینه د لێدانا خوه‌سته‌كێن كوردى دا و هه‌ر بیڤه‌ك ل دژى كوردان بكار ئینایه و هه‌رده‌ما سه‌نگا هێزى بۆ لایێ وان داگێرا بیت ل هه‌موو رێككه‌فتنێن ل گه‌ل كوردان مۆهركرین پاشگه‌ز بوونه و رێككه‌فتنا 11.03.1971 باشترین نموونه‌یه و كاراكته‌رێن ئه‌ڤ رێككه‌فتنه مۆهركرین گه‌له‌ك ژ وان هێشتا دساخن، ده‌ما حوكمه‌تا به‌عس جهێ خوه كرى هێرشه‌كا هۆڤانه‌كره سه‌ر گوردستانێ ل 11.03.1974.
ئه‌ڤ شاندێ نوویێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ هنارتى بۆ به‌غدا بۆ هه‌مان مه‌ره‌مێیه ئانكو نه‌هێلانا روودانا شه‌ریه و رێكگرتنه ل به‌ر نه‌حه‌زێن هه‌ردوو ملله‌تان عه‌ره‌بـكورد دا ده‌ستێن خوه نه‌كه‌نه دناڤ كاروبارێن عێراقێ دا كو ب سایا شاشیێن ده‌ستهه‌لاتدارێن تائیفى ل به‌غدا ئه‌ڤرۆ عێراق بوویه چاهێرا ده‌ستتێوه‌ردانێن توركیا، ئیران، سعودیه، قه‌ته‌ر و … تادگه‌هیته زلهێزێن جیهانى و لۆبییێن چه‌كفرۆش.
ئه‌گه‌ر رایه‌دارێن به‌غدا ب سینگه‌كێ فره‌ه و حه‌زا چاره‌سه‌ریێ بۆ كێشان هه‌بیت، چاره‌نڤیسێ ڤێ شاندێ دێ ژ یێن به‌رى خوه باشتر بیت و سه‌ده‌م دبه‌رهه‌ڤن بۆ راستكرنا وێ شاشیا عێراق ب ڤى ره‌نگێ هه‌ى ل نه‌خشێ جیهانێ زێده‌كرى.
ژ ئه‌نجامێن وان دانوستاندنێن شاندێ هه‌رێمێ و حوكمه‌تا عێراقێ هه‌تا نوكه هاتینه ئه‌نجامدان ددل خوه‌شكه‌ر نینن و زڤرینه ل هه‌مان قه‌وانێ به‌رێ: پاراستنا ئێكپارچه‌یا عێراقێ یه. وه‌ك دیار حوكمه‌تا عێراقێ نه‌یا به‌رهه‌ڤه كێشێن نابه‌ینا هه‌رێمێ و به‌غدا چاره‌سه‌ر بكه‌ت ب تایبه‌ت پشتى ئه‌مریكا و ئێكه‌تا ئه‌ورۆپى داخواز ژ سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى كرى بۆ پاشخستنا ریفراندۆمێ هه‌تا شه‌رێ دژى تیرۆرێ ب دووماهى دهێت. حوكمه‌تا عێراقێ ڤێ داخوازیێ ب فشار ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دزانیت ژبلى نه‌رازیبوونێن توركیا ـ ئیرانێ كو دراستیدا هه‌ردوو ده‌وله‌ت ژ باسكێ فشارێ ل سه‌ر هه‌رێمێ ناهێنه هه‌ژمارتن چنكو ئه‌و ب خوه ل بن فشاره‌كا مه‌زنن ژ هێلا ئه‌مریكا و ئه‌ورۆپا ڤه و نابیت ئه‌م هێزا كوردان ل وێده‌رێ ب هه‌ند وه‌ربگرین به‌لكو كارته‌كا فشارێیه ل سه‌ر ناڤخوه‌یا وان و پشته‌ڤانێن سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ نه.
ڤه‌خواندنا ره‌وشا سیاسیا جیهانێ د به‌رژه‌وه‌ندیا نه‌ته‌وا كورد دانه و هه‌ر بریاره‌كا كورد بده‌ن دێ ته‌ڤ جیهان ژبلى ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بى، توركیا و ئیرانێ دانپێنانێ ب بریارا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردى كه‌ن. باوه‌ر دكه‌م كو جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ باش د ره‌وشا سیاسیا جیهانیا ئه‌ڤرۆ گه‌هشتیه، له‌وما هۆسا بباوه‌رى ئه‌ڤ بریاره دایه ژبلى پشته‌ڤانیا نه‌ته‌وا كورد ل هه‌موو جیهانێ كو ئه‌ڤه رنگترین پشته‌ڤانیه و هۆكارا سه‌ره‌كیا سه‌ركه‌فتنێیه.
سه‌د جار به‌لێ بۆ ریفراندۆمێ
(ژن و مێر ببن تفاق، جهه‌ك نابت موقابل
وه‌ك راست نه‌بن بان و تاق، دێ وان هه‌رێفن دوو تل) مه‌لا ئه‌حمه‌دێ نالبه‌ند
په‌یداكرنا كۆده‌نگیێ ل سه‌ر هه‌ر پرس، كێشه‌كا جڤاكى، نه‌خشه رێیه‌كا سیاسى، ئابوورى، ره‌وشه‌نبیرى و …هتد هیڤیه‌كا خرش و مه‌حاله ڤێجا گه‌ڕ بگه‌هیته پرسێن نه‌ته‌وى و بۆ ره‌وشه‌كێ مینا ره‌وشا نه‌ته‌وا كورد كو بێى خاسته‌كا وى و ب دارێ زۆرێ ل سه‌ر چار ده‌وله‌تێن ژ هه‌ڤ جودا پارڤه‌كرى، گه‌له‌ك یا سه‌خته و ئه‌گه‌ر نه‌بێژین خه‌یاله، چنكو ل ڤێره به‌رژه‌وه‌ندى و ره‌وشه‌نبیریا ڤه‌چغاندیا داگیركه‌رى رۆلى دبینیت.
ل گۆڕه‌ى ره‌وشا ئیرۆ یا هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ڤه‌را رۆژهه‌ڵاتا ناڤین تێدا ده‌رباز دبیت و به‌رخۆرێ ژ شه‌رێ دژى تیرۆرێ دهێته شكه‌فێ، گه‌له‌ك مینا ره‌وشا به‌رى ب داوى بوونا شه‌رێ ئێكێ یێ جیهانى(1914-1918) یه ژ لایێ دارشتنا نه‌خشه‌یێن نوو بۆ دیزایین كرنا ده‌ڤه‌رێ. هه‌لبه‌ت ب نهێنى و دوورى دیبلۆماسیا ئاشكه‌را ئانكو زلهێزێن جیهانێ(رۆسیا و ئه‌مریكا) لێ دواقعیدا ئه‌مریكا ب تنێ بێى هه‌ڤڕك ل سه‌ر ته‌حتێ زلهێزیێ روونشتیه و بریار و فه‌رمانان ل سه‌ر جیهانێ په‌خشان دكه‌ت و رۆسیا ژى ب هه‌ر پێنج تبلان مۆهر دكه‌ت، نه‌خشه‌یێن تازه دادرێژیت ل گۆڕه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن ئه‌مریكا.
نه‌خشه‌یێ سایكس-پیكۆى ژبلى مالوێرانى و سه‌رهلدانا تیرۆرێ و شه‌رێن تائیفى و پاكتاویا نه‌ته‌وى-ڕه‌گه‌زى بۆ ده‌ڤه‌رێ نه‌ئینایه یا ژ هه‌موویێ گرنگتر كو بوویه سه‌ده‌م ئه‌مریكا گرنگیێ ب رۆژهه‌ڵاتا ناڤین بده‌ت نه‌ك به‌رژه‌وه‌ندیێن ئابوورى بتننێ نه به‌لكو ئاسایشا نه‌ته‌ویا ئه‌مریكایه كو تیرۆرستێن ئیسلاما سیاسى ل 11.09.2001ێ دلێ ئه‌مریكا و سمبۆلا زلهێزیا وێ كره ئارمانج و بۆرجێن نیویۆركێ هه‌رفاندن. ژ هنگى وه‌ره ئه‌مریكا ب هه‌موو شیانێن خوه داكه‌فتیه كۆربه‌قا تژى كێش و بێشا رۆژهه‌ڵاتا ناڤین و نه‌خشه‌یێن پشتى سایكس-پیكۆى بۆ ده‌ڤه‌رێ دیزاین كرینه و رۆسیا ژى مینا گه‌لێن ده‌ڤه‌رێ شنوى ب ڤێ دیزاینێ زانیه و كه‌فتیه كه‌فته‌له‌فتا په‌له‌قاژیێ دا ژ وێ كێكێ بێ بار نه‌مینیت و كێشا سووریێ و رۆلێ رۆسیا ڤێ چه‌ندێ پشت راست دكه‌ت.
ئه‌ڤ دیزایینا نه‌په‌ن بۆ ده‌ڤه‌رێ توركیا و ئیران هار كرنه چنكو دزانن كێرا(كیسنجه‌ر-لافرۆڤ) دێ ژ چه‌نگێن وان گریت و قۆت كه‌تن، له‌وما هۆسا جامێ غه‌زه‌با خوه ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ درێژن و ده‌ست ب ئۆینێن ده‌م ب سه‌رڤه چووى دكه‌ن(ژێكڤه‌كه-بسه‌ركه‌ڤه)، ژبلى گه‌فێن وان یێن هه‌ڕۆ و تۆپباران كرنا هه‌رێما كوردستانێ ب هێجه‌تێن بێ بنه‌ما!!
هه‌لبه‌ت توركیا-ئیران باش دزانن كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ده‌وله‌ته‌ك دیفاكتۆیه ها ئه‌ڤرۆ ها سۆبه‌هى دێ دانپێنانه‌ك ناڤنه‌ته‌وى ب ده‌ستڤه ئینیت(به‌لكو نوكه ئه‌و دانپێنان هه‌یه و پشكداریا حوكمه‌تا هه‌رێمێ وه‌ك هێزه‌ك متمانه پێكرى د شه‌رێ تیرۆرا دا ڤێ چه‌ندێ پشت راست دكه‌ت). هه‌لبه‌ت حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژى ئه‌ڤ ره‌وشا نوو یا سیاسه‌تا زلهێزان بۆ ده‌ڤه‌رێ به‌رچاڤ گرتیه و ل به‌ر ره‌وشه‌نیا وێ بریارا ریفراندۆمێ گرتیه و ب رژدى بزاڤا سه‌ركه‌فتنا وێ دكه‌ت و جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب راشكاوانه دبێژیت: ل بن چ گه‌فان ئه‌م ده‌ستبه‌ردارى بریارا ریفراندۆمێ نابین. ئه‌ڤه ب خوه په‌یامه‌كا ئێكلاكه‌ره بۆ داگیركه‌رێن كوردستانێ و ده‌ستودارێن وان ل ناڤخوه‌یا كوردستانێ كو به‌ره‌یه‌ك پێك ئینایه ل دژى خوه‌سته‌كا خه‌لكێ كوردستانێ بناڤێ: نه‌خێر له ئێستادا. ئه‌ڤ به‌ره‌یه خوه‌دى دیده‌كا چه‌وان بیت و هێجه‌تێن وان چه‌ند دڕه‌وا بن، كال فه‌همیا وان یا سیاسى دیار دكه‌ت. هه‌رچه‌نده وه‌ك مه ل ژوور گوتى: سه‌خته كۆده‌نگى په‌یداكرن بۆ هه‌ر پرسه‌كێ د ناڤ جڤاكى دا لێ بۆ نه‌ته‌وه‌كێ كو به‌رده‌وام گه‌فێن ژ هۆلێ راكرنێ ل سه‌ر بن و ئاخا وى یا داگیرگربیت و فه‌رسه‌ندا شكاندنا نیركێ داگیركه‌ریێ به‌رهه‌ڤ بن وه‌كو ئیرۆ بۆ بریاردانێ، نه‌بوونا كۆده‌نگیێ فهێتیه چنكو ئه‌ڤه بریاره‌كا نه‌ته‌ویه و ژ ده‌ستدانا ڤێ فه‌رسه‌ندێ دێ گران ل سه‌ر سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ راوه‌ستیت و باوه‌ر ناكه‌م ل بن چ گه‌فان سه‌ركرداتیا سیاسى و ب تایبه‌ت جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ژ ڤێ بریارێ پاشگه‌ز ببیت چنكو جه‌نابێ وى باش دزانیت نه‌ته‌وا كورد ل هه‌رچار پارچێن كوردستانێ پشته‌ڤانێن بریارا وى نه. به‌لێ بۆ ریفراندۆمێ و سه‌دجار به‌لێ.
12.08.2017
حوكمه‌تا ل كێشێن خوه نه‌بان
سه‌ربۆرێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ تێرا هندێده دكه‌ت كو بێی زیانه‌كا مه‌زن ژ هه‌ر ئاریش و گرفتێن ڕوو ب ڕوویێ وێ ببن، ده‌رباز ببیت. هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر حه‌زا چاره‌سه‌ركرنێ ل جه‌م هه‌بیت.
كێش و گرفتێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ چ گوهۆرینێن مه‌زن ب سه‌ردا نه‌هاتینه ژبلێ گوهۆرینێن جڤاكی و خوه‌سته‌كێن وی كو ئه‌ڤه ژی پرۆسه‌كا سروشتیه، ئانكو هوكمه‌تا هه‌رێمێ چه‌مبه‌ر كریه ب داگیركه‌رێن كوردستانێ و هندی ژ وان بهێت ناهێلن سه‌رێ حوكمه‌تێ ته‌نا ببیت، ب ڕه‌نگه‌ك دن هه‌موو كێش و ئاریشێن ڕوو ب ڕووی هه‌رێما كوردستانێ دبن ژبن كۆلاڤێ وان ده‌ر دكه‌ڤن یان ژی ب زووخاندنا وانن سه‌رهلددن. لێ ل ڤێره پرسیاره‌ك دهێته شكه‌فێ: ئه‌رێ كه‌نگی داگیركه‌ران چارا وه‌لاتێن داگیركری ڤیایه؟!
د ڤان سالێن بۆرین ژ ته‌مه‌نێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دیار دبیت كو حوكمه‌تێ ب زانستی و دوور ژ كێش و بێشێن د نابه‌ینا پارت و لایه‌نێن سیاسی دا سه‌ره ده‌ری نه‌كریه به‌لكو پشكه‌كه بوویه ژ وان كێشه‌یان بوویه‌ن دلا ململانێ یا سیاسیا ناڤخوه‌یی و نه‌كاریه ببیته حوكمه‌ته‌كا نیشتمانی كو به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن نیشتمانی و وه‌لاتیێن هه‌رێمێ بپارێزیت ب ڤی ڕه‌نگی وه‌لاتی هه‌ست نه‌كریه‌ن حوكمه‌ت پارێزڤانیێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن وی دكه‌ت. هه‌ر ئه‌ڤه‌یه سه‌ده‌مێ كه‌له‌كه بوونا ئاریشێن حوكمه‌تێ و نه‌رازیبوون و گازندێن خه‌لكی بگه‌هته ناڤ پرانیه مالان ل كوردستانێ. گه‌ره‌كه خوه‌سته‌ك و به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌لاتیان ل به‌رچاڤ بهێته وه‌رگرتن، چنكو بۆ وه‌لاتی كێشێن نابه‌ینا لایه‌نێن سیاسی دگرنگ نینن یا گرنگ ل جه‌م وه‌لاتیان چاره‌سه‌ر كرنا ئاریشێن ویه ئوون چاره‌سه‌رنه‌بوونا كێشێن وی، ئه‌وی ئۆتۆماتیك دكه‌ته ئۆپۆززسۆینا بێده‌نگ و هه‌رده‌ما ئۆپۆزسیۆنا بێده‌نگ ئێدی شیانا خوه ل به‌ر گرتنا وان ئاریشه‌یان نه‌ما، نه‌چاره بۆ خوه ل شوونگره‌كی (ئه‌لته‌رناتف) ب گه‌رهت و هێدی هێدی خوه تێك دخه و نمووه د مشه‌نه: سۆڤیه‌تا به‌رێ، ته‌ڤایا وه‌لاتێن ئه‌ئورۆپا ڕۆژهه‌لات و ئه‌زموونا هه‌ری نێزیك بهارا ئه‌ره‌بی.
ژ ئه‌نجامێ ڤێ بێخه‌میا حوكمه‌تا هه‌رێمێ كو ب هه‌موو پیڤه‌ران شكه‌ستن د هه‌ر بیاڤه‌كی دا ئانیه و چاره‌سه‌رنه‌كرنا ڤان هه‌موو كێشێن وه‌لاتیێن هه‌رێمێ ژبه‌ر دنالن، مه‌ترسیا دوباره‌بوونا وان ئه‌زموونێن ته‌هلێن وه‌لاتێن مه ل سه‌ری دیار كرین.
كێشێنن وه‌لاتیێن هه‌رێمێ گه‌له‌كن و حوكمه‌تێ چ پلانێن ته‌كۆز كو ببیته جهێ باوه‌ریا وه‌لاتیان نینن یانژی هێشتا نه‌هاتینه ڕاگه‌هاندن و ته‌ڤ سۆزێن (مووچه نه‌مینیت نووچه) هه‌موو خرش ده‌ركه‌فتن.
ئه‌ڤرۆ سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ برایه‌ره‌كا نه‌ته‌وی و نیشتمانی دایه ئه‌و ژی ڕیفراندۆم و پرسا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ یه. بۆ سه‌ركه‌فتنا ڤی پرۆژێ نه‌ته‌وی و نیشتمانی فه‌ره حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل خوه مكۆر بهێت و ژ چلخانا پشته‌گوهكرنا كێش و گرتێن وه‌لاتیان هشیار ببیت و ل گۆره‌ی ده‌رفه‌تێن هه‌یین كو نه دكێمن، چاره‌سه‌ریا وان بكه‌ت و یان هه‌ر چ نه‌بیت، بزاڤێن رژد بكه‌ت بۆ چاره‌سه‌ر كرنێ؛ دا باوه‌ری بۆ وه‌لاتیان دروست ببیت و پشته‌ڤانیێ ل ڤی پرۆژه‌ی بكه‌ن. ڕازی كرنا وه‌لاتیان بۆ پشته‌ڤانیا پرۆسه‌سا ڕیفراندۆمێ و سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ گه‌له‌كا گرنگه و نابیت بهێته پشته‌گوه كرن چنكو به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ یێ ڕێكخستیه و چه‌كه‌كێ ئاریشێن وه‌لاتیان دده‌ستدایه و ژبلی درێژ بوونا ماوێ قه‌یرانا ئابووروو دارایی. ژ بلی نه ئێكگرتیا به‌ره‌یێ ناڤخوه‌یی، گه‌فێن داگیركه‌رێن كوردستانێ ژبۆ پاشگه‌زبوونێ ژ ڤی پرۆژێ نه‌ته‌وی و نیشتمانی.
مخابن هه‌تا نوكه حوكمه‌تێ چ گرۆڤێن باوه‌رپێكری نه‌داینه ده‌ست كو وه‌لاتی پشتراست ببیت دێ كێشێن وی ئێنه چاره‌سه‌ركرن دا ب باوه‌ریه‌كا كوردانه به‌رسینگێ هه‌ر كریاره‌كا ژ ئه‌نجامێ ڕیفراندۆمێ په‌یدا دبیت ژ لایێ داگیركه‌رێن كوردستانێ ڤه.
یا ژ هه‌موو ب كۆڤانتر ئه‌وه ل به‌رڤ چاڤێن حوكمه‌تێ بازرگانێن چلێس و بێ ڕه‌وشتێن كوردستانێ گۆتگۆتكێن ب ترس به‌لاڤ دكه‌ن كو پرسا ڕیفراندۆمێ وێ ئه‌مبارگۆیا ئابووری ب خوه ڕا ئینیت و بهایێ هه‌ر تشتی گران كریه و بارگرانیه‌كا دن ل وه‌لاتی زێده كریه. به‌رامبه‌ری ڤێ بێ ڕه‌وشتیێ حوكمه‌ت یا بێده‌نگه. پشتدانا حوكمه‌تێ بۆ خوه‌سته‌كێن وه‌لاتیان مه‌ترسیێ ل سه‌ر پرۆژێ ڕیفراندۆمێ دروست دكه‌ت، زێده‌باری به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ بهێز دكه‌ڤیت و مه‌ترسیێ ل سه‌ر سه‌ركه‌فتنا ڕیفراندۆمێ په‌یدا دكه‌ت و دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو ل گه‌له‌ك وه‌لاتان ژ كه‌ربێن حوكه‌متێ دا ب ده‌نگێ نا ده‌نگادنه و پرۆژێ سه‌ربه‌خۆیێ شكه‌ست پێ ئینایه سكۆتلاند باشترین نموونه‌یه.
كا حوكمه‌ت و داواكارێ گشتی!!
من دخوازت ل ستوونا گڤاندێ ڤێ جارێ چ نه نڤێسم و ب ڕه‌نگێ ڕه‌ش بیت وه‌ك هه‌لویسته‌كێ توند به‌رامبه‌ری به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆما كوردستانێ، لێ چنكو ل بامه هێشتا هه‌لویست نیشانادان ب ڕه‌نگ و بێده‌نگیێ نه‌بوویه تیتال، نه‌چارم بنڤیسم. ناهێت مه‌ندال كرن كو ل سه‌ر پرسێن نه‌ته‌وی، نیشتمانی، مرۆڤ و … هه‌تا داویێ هندی بێژی كۆده‌نگی یا فه‌ره داكو سه‌ركه‌فتن ب ساناهی بهێته شكه‌فا خه‌باتێ یان هه‌ر چ نه‌بیت بۆ كێم كرنا زیانان گرنه لێ په‌یداكرنا كۆده‌نگیێ بۆ هه‌ر پرسه‌كێ خه‌یاله چنكو لڤێره دید، جیهانبینی و به‌رژه‌وه‌ندی ڕۆله‌كێ بنگه‌هین دبینینن و ل به‌ندا په‌یداكرنا كۆده‌نگیێ بۆ هه‌ر پرسه‌كێ وێ ڕامانێ دگه‌هینیت كو ئه‌و پرس قه‌ت ناهێته چاره‌سه‌ر كرن! بۆ پرسا ڕیفراندۆما كوردستانێ ب هه‌مان ڕه‌نگ مه‌هاله ئه‌م بكارین كۆده‌نگیا نیشتمانی په‌یدا بكه‌ی، باشه په‌یدا ببیت لێ ئه‌گه‌ر په‌یدا نه‌بیت ژی ئه‌سمان ناهه‌رفیت و دڤێت هه‌ر بهێته كرن و كاروانێ پشته‌ڤانێن ڕیفراندۆمێ دڤێت پشتا خوه بده‌ته ڤان كۆم و گرۆپێن دژبه‌رێن ڕیفراندۆمێ وه‌كو دبێژن: “سه‌گ دره‌ویت، كاروان برێكا خوه دچیت. به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ دبیت هنده‌ك بۆچوونێن وان دراست بن و فه‌ره به‌ره‌یێ ڕیفراندۆمخواز سینگێن خوه بۆ پێشنیارێن وان ڤه‌كه‌ت و تووانجێن نه‌ژ ڕه‌نگ ڕه‌وشت لێ ببارینن وه‌كو هنده‌ك كاسۆیێن ئازادیێ دكه‌ن، براستی ئه‌ڤه كاره‌ك فهێتیه و نه ژ ڕه‌وشتێ بلندێ كوردایه‌تیێ یه، لێ ب گشتی دید و ده‌ربرینێن به‌ره‌یێ دژ ڕیفراندۆمێ دووری ڤه‌خواندنه‌كا بابه‌تیانه یا ڕه‌وشا سیاسیا جیهانیه و ئاسته‌نگ كرنا ڤێ ده‌لیڤا زێرینه یا بۆ كوردان هه‌لكه‌فتی ئه‌و ژی داگیركه‌رێن كوردستانێ چ ده‌ما وه‌كو نووكه نه‌كه‌فتینه ته‌نگه‌زاریان و زلهێزێن جیهانی و به‌ره‌یا ده‌مۆكرات پشتا خوه دانه ڤان داگیركه‌ران و سه‌ده‌م ژی ددیارن: ته‌رۆر و پشته‌ڤانیا ته‌رۆرێ و سیسته‌مێ ئه‌نتی ده‌مۆكارتیك و داخوازێن كوردان د ده‌مۆكراتیكن و ژ بلی ڕۆلێ كوردان د به‌رهنگار بوونا ته‌رۆرێ دا. جهێ داخێ یه كو به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ ئه‌ڤێ ڕه‌وشێ و هه‌لومه‌رجان ل به‌ر چاڤ وه‌ر ناگرن. یا ژ گشتێ ب كۆڤانتر ئه‌وه ژ بلی هنده‌ك پارتیێن كوردستانێ كو هێشتا ب فه‌رمی هه‌لوێستێ دژی ڕیفراندۆمێ ڕانه‌گه‌هاندیه، هنده‌ك كه‌س و كۆمێن دو فلس دبه‌رووكێدا (شاسوار ئه‌بدولواهید بۆ نموونه) ب فه‌رمی و بێ شه‌رمانه به‌رهه‌ڤیێن كه‌مپینا دژی ڕیفراندۆمێ ڕادگه‌هینن، ئه‌رێ گه‌لۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل كووڤه‌یه، گه‌لۆ د گوهێ گای دا نڤستیه ئه‌و ژی چوونه پا كا داواكارێ گشتی؟ ئه‌ڤا ئه‌ڤ كه‌س و گرۆپه دكه‌ن ب هه‌موو واته‌یا خوه دژی سه‌روه‌ریا یاسێیه، چنكو ئه‌گه‌ر حوكمه‌ت و داواكارێ گشتی بۆ پرسێن هۆسا گرنگ دبێ هه‌لوێست بن، باوه‌ر بكه‌ن ڕه‌وشا ناڤخوه‌یا هه‌رێمێ دێ به‌ره‌ف ئاقاره‌كێ مه‌ترسیدا چیت و دێ ژ كوردستانێ بیته جه‌گه‌لستان.
به‌ری هه‌رتشتی فه‌ره حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و داواكارێ گشتی ب هه‌ستیاری سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل ڤان پرسان بكه‌ن و سنۆره‌كی بۆ ڤێ به‌ره‌داییێ دانن دا مرۆڤ هه‌ست بكه‌ت مه حوكمه‌ته‌ك یا هه‌ی و پارێزڤانیێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن مه دكه‌ت.
نيشاندان
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com