NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي
301 POSTS 0 COMMENTS

93

پشتی ده‌وله‌تا توركیا ژ بن قه‌رێن بانكا ناڤنه‌ته‌وی ده‌ركه‌فتی، رایه‌دارێن وێ وه‌سا هزر كرن و ب تایبه‌ت سه‌رۆكێ ئاكه‌پێ(ئاكپ) ئه‌ردۆگان كو ئێدی ئه‌و توركیا به‌رێ نه‌مایا گیرۆده‌یا ده‌وله‌تێن رۆژئاڤا بیت و ل گۆره‌یا سیاسه‌تا وان برێڤه‌ بچیت و ب تایبه‌ت ژی ئه‌لمانیا كو په‌یوه‌ندیه‌كا گه‌له‌ك ب هێز هه‌ر ژ كه‌ڤندا دگه‌ل توركیا هه‌یه‌ و ره‌ڤه‌نده‌كا مه‌زنا توركی لێ دژیت و هه‌له‌به‌ت ئه‌ڤ ره‌ڤه‌نده‌ كه‌فتیه‌ ل بن باندۆرا كولتۆر و شێوێ ژیانا ئه‌لمانی و ڤێ ره‌ڤه‌ندێ باندۆره‌كا مه‌زن د ئاڤاكرنا ئابوور و پیشه‌سازیكرنا توركیا دا هێلایه‌ و دیاره‌.
ئابوورێ توركیا ب ته‌ڤنه‌كێ ته‌ڤنپیركی ب ئابوورا رۆژئاڤا ڤه‌ گێرادایه‌ و هه‌ر رۆژئاڤا بوویه‌ سه‌ده‌مێ پێشكه‌فتنا توركیا و ب هه‌موو مه‌تۆدان هه‌ر ژ سالێن (1950)ێ و هێرڤه‌ رۆژئاڤا خواستیه‌ توركیایه‌كا ب هێز و پێشكه‌فتی به‌رامبه‌ری سۆڤیه‌تا به‌رێ و بلۆكێ وارشۆ(د سالا 1991ێ هه‌لوه‌شایه‌) و د هه‌مان ده‌م دا وه‌كه‌ پێشبه‌ره‌كی بۆ وه‌لاتێن موسلمان بهێته‌ قه‌بوولكرن.
د ڤێ سیاسه‌تێ دا رۆلێ توركیا رۆژ بۆ رۆژێ به‌ره‌ف هلكشانێ چوو هه‌تا هاتیه‌ سه‌ردمێ ئه‌ردۆگانی و توركیا بۆ توركیا ئه‌ڤرۆ ئانكو رۆلێ ئاك پارتی نه‌هندێ مه‌زنه‌ وه‌كو پشته‌ڤان و حه‌یرانێن سیاسه‌تا ئه‌ردۆگانی دیار دكه‌ن، به‌لكو پرۆسه‌سه‌ك بوویه‌ د بن چاڤدێریا رۆژئاڤا دا كو توركیایه‌كا ب هێز ل ده‌ڤه‌رێ هه‌بیت به‌رامبه‌ری سۆڤیه‌تا به‌رێ و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ و پشتی نه‌مانا سۆڤیه‌تێ دیسا توركیا گرنگیا خوه‌ بۆ رۆژئاڤا ژ ده‌ست نه‌دا، چونكى مه‌ترسیا ئیسلاما سیاسی و ئیرانێ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن رۆژئاڤا جهێ سۆڤیه‌تا به‌رێ گرتیه‌.
توركیا وه‌ك سه‌نگه‌رێ پێشیێ یێ دژی ته‌رۆر و راوه‌ستاندنا پێلا كۆچبه‌ران بۆ ئورۆپا دهێته‌ هژمارتن و هه‌ر ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌رانه‌ كو رۆژئاڤا سه‌ره‌ده‌ریه‌كا تایبه‌ت دگه‌ل توركیا دكه‌ت و وه‌كو زارۆكه‌كێ نازاندی گرنگیێ پێ دده‌ن. حكوومه‌تێن ئێك ل په‌ی ئێكێن توركیا گرنگیا پێگه‌هێ وه‌لاتێ خوه‌ بۆ رۆژئاڤا ناسكریه‌، و گه‌له‌ك ب زیره‌كی ئه‌ڤ پێگه‌هه‌ بكار ئینایه‌ تا راده‌كێ وه‌سا بگه‌هته‌ هندێ كو ته‌ڤ سه‌رپێچیێن وێ د ده‌رحه‌قێ مافێ مرۆڤی دا چ ره‌گڤه‌دانێن هشك به‌رامبه‌ر نه‌ ده‌ركه‌ڤن.
ژ سه‌دمێن ڤێ بێده‌نگیا رۆژئاڤا به‌رامبه‌ری سیاسه‌تا گشتیا توركیا، باوه‌ریه‌ك ل ده‌ف رایه‌دارێن توركیا چێ بوویه‌ كو هه‌چیا بكه‌ن چ ره‌نگڤه‌دانان ب خوه‌را نائینیت، ب تایبه‌ت ل ڤی سه‌رده‌می كو هه‌ما به‌حسێ ته‌رۆرێ هاته‌ كرن، هه‌موو ده‌نگ بێ ده‌نگ دبن!! راسته‌ ته‌رۆر ئافه‌ته‌كا ڤی سه‌رده‌می یه‌ و سه‌ده‌مێن په‌یدابوونا گرفتا ته‌رۆرێ دزۆرن، لێ دیسا ب هێجه‌تا شه‌رێ ته‌رۆرێ نابیت مافێن مرۆڤی بهێنه‌ بن پێ كرن و مه‌ودایێ ئازادیا هزرێ و تاكه‌كه‌سی بهێته‌ لغاڤكرن.
بزاڤا كۆده‌تایا (15/7/2016) كو پرانیا چاڤدێرێن سیاسی لێ ب گۆمانن كو راستیه‌ك بۆ هه‌بیت، به‌لكو سینارۆیه‌كه‌ ئه‌ردۆگانی یێ هه‌لبه‌ستی دا ده‌ستبه‌ردایی بیت بۆ گوهۆرینا دستوورێ علمانیێ توركیا؛ ئه‌نجامێن ژ كۆده‌تایێ دیار بوون كو ئه‌و گۆمان بوونه‌ راستی و هه‌وه‌كا به‌رفرها گرتن و دادگه‌هكرنێ ل سه‌ر هێزێن ده‌مۆكراتخاز و علمانی و كه‌سێن ناڤدار و ب باندۆر ل توركیا هه‌موو راپێچانه‌ زیندانان و هێشتا ئه‌ڤ هه‌وه‌یا به‌رده‌وامه‌ و ته‌ڤ ژی ب تۆمه‌تا ته‌رۆرێ دهێنه‌ گونه‌هباركرن، ب سایا ڤێ سیاسه‌تێ توركیا بوویه‌ زیندانه‌كا مه‌زن بۆ ئه‌لیته‌ و هێزێن ده‌مۆكراتخاز و هه‌ر كه‌سێ ل به‌ر شمشالا سۆلتانێ نوویێ ستانبۆلێ نه‌ له‌یزیت،جهێ وی زیندانه‌.!!
ل سه‌ر ڤێ سیاسه‌تا هشكا ئه‌ردۆگانی رۆژئاڤا و ب تایبه‌ت ئورۆپا نه‌رازیبوونێن خوه‌ ددانه‌ خویاكرن و ددانه‌ دیاركرن كو به‌رده‌وامیا ڤێ سیاسه‌تێ دێ گران ل سه‌ر توركیا كه‌ڤیت.
توركیا ل وێ باوه‌رێ نینه‌ كو رۆژئاڤا و ئورۆپا دێ گه‌فێن خوه‌ كه‌نه‌ راستی، ژبه‌ر پێگه‌هێ توركیا و پرسا كۆچبه‌ران كو ئه‌ڤرۆ ل ئورۆپا پرسا هه‌ری گه‌رمه‌. ئه‌وا توركیا هزر نه‌دكر ل (24/11/2016) په‌رله‌مانێ ئورۆپی كره‌ راستی و هه‌موو ده‌رگه‌هێن وه‌رگرتنا توركا بۆ ناڤ ئێكه‌تیا ئورۆپی هاتنه‌ گرتن و ئه‌ڤه‌ پێنگاڤیا ئێكێ یه‌ و یان دژی عه‌مبارگۆیا ئابووریه‌.
ئه‌گه‌ر توركیا ل خوه‌ نه‌زڤریت و ل سه‌ر ده‌ه و دوا به‌رده‌وام بیت، د ده‌مكێ نێزیك دا دێ ئه‌مبارگۆیا ئابووری ل په‌ی هێت و ئه‌ڤه‌ ژی دێ بیته‌ ده‌ستپێكا هه‌لوه‌شیانا ئابوورێ توركیا.

115

كێش و بێشێن حكوومه‌تا هه‌رێمێ رۆژ بۆ رۆژێ یێ زێده‌ دبن و حكوومه‌ت ب خوه‌ ژی بوویه‌ پشكه‌ك ژ هه‌ڤكێشه‌یا ڤان كێشان، هه‌ر ژبه‌ر هندێ یه‌ مه‌ودایێ چاره‌سه‌ریێ تاری دهێته‌ پێش و هڤیێن چاره‌سه‌ركرنا كێشێن هه‌رێمێ ل ده‌ف خه‌لكێ كوردستانێ نه‌ماینه‌، ژبه‌ر ڤی ئه‌گه‌ری ره‌نگه‌ بێشۆریه‌كا مه‌زن خه‌لك و رایه‌دارێن حكوومه‌تێ گرتینه‌ و سه‌ره‌داڤێن چاره‌سه‌ریێ ل به‌ر هندا بووینه‌.
گرفت و قه‌یران تووشی هه‌ر مله‌ته‌كی و حكوومه‌ته‌كێ دبن، لێ هه‌ر ده‌مێ گه‌له‌ك نه‌خشه‌ رێك بوونه‌ به‌نیشتێ ده‌ڤێ هه‌ر كه‌سه‌كی و هه‌رێ وى و بابێ وی نه‌خشه‌ رێكه‌كێ پێشكێش بكه‌ت، هه‌روه‌كو ئه‌ڤرۆ ل كوردستانێ دهێته‌ دیتن كو چ پارت و هه‌تا بگه‌هته‌ كه‌سێ دو ئه‌لیف بێتكێن سیاسه‌تێ ژی بزانیت، نه‌خشه‌ رێكه‌ك پێشكێشی حكوومه‌تا هه‌رێمێ دكه‌ت و ب راستی ژی حكوومه‌تا مه‌ ژی یا وه‌كو گایێ مه‌رگه‌هیا لێ هاتی و هه‌ر كه‌سێ هه‌بیت، پرۆژێ چاره‌سه‌ریێ ژێ وه‌ردگریت!! ب زێده‌بوونا نه‌خشه‌ رێكان، چاره‌سه‌ری ب زه‌حه‌مه‌ت دكه‌ڤیت و بێ باوه‌ریێ دكه‌ته‌ ستوڤانكێ حكوومه‌تێ.
كێشێن حكوومه‌تا هه‌رێمێ نه‌یێن ئه‌ڤرۆ و دوهینه‌ به‌لكو یێن به‌ری نوكه‌نه‌ و نه‌بوونا ئیراده‌كا بهێزه‌ بۆ روو ب رووبوونا كێشه‌یان، چونكو رایه‌دارێن مه‌ ب خوه‌ پشكه‌كن ژ كێشێ و به‌لكو هه‌تا راده‌كێ هه‌ما ئه‌و ب خوه‌ كێشه‌نه‌ د رێكا هه‌ر چاره‌سه‌ریه‌كێ دا.
د كاودانه‌كێ هوسان دا كو رایه‌دار ب خوه‌ كێشه‌ بن بۆ حكوومه‌تێ، وه‌لاتی نه‌چاره‌ ئه‌و ژی بهێته‌ د ناڤ كێشمه‌ كێشا قه‌یران و كێشێن حكوومه‌تێ دا و خوه‌دی ده‌نگ بیت و ل به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ببیته‌ خودان و ئه‌ڤه‌ ژی ب كاره‌كێ ئه‌رێنی دهێته‌ هژمارتن كو وه‌لاتی ب ده‌نگێ خوه‌ و نه‌رازیبوونا خوه‌ ژ حكوومه‌تێ هشیار بكه‌ت و ب هه‌ژینیت دا ب مجدی ل رێكێن چاره‌سه‌ریێ بگه‌ریت و ئه‌و كه‌سێن د ناڤ حكوومه‌تێ دا كو ب دیتنا وه‌لاتیان هه‌ر ئه‌ون یێن هه‌رێما كوردستانێ تووشی ڤێ قه‌یرانێ كری و ئیراده‌یا چاره‌سه‌ریێ مراندی.
خوه‌نیشادان و نه‌رازیبوونێن وه‌لاتیان نیشانا ژینداریا جڤاكی یه‌ و ل وه‌لاتێن ده‌مۆكراتیك ئه‌ڤێ چه‌ندێ ب مافێن وه‌لاتیان دزانن و د ده‌ستووری دا جهێ ڤان ره‌نگه‌ چالاكیان هاتیه‌ كرن و مه‌ ژی ل هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤ مافه‌ هه‌یه‌ و د ده‌ستوورێ هه‌رێمێ دا جهێ خوه‌ كریه‌. ئانكو وه‌لاتی دمافدارن كو ده‌نگێ نه‌رازیبوونا خوه‌ بگه‌هیننه‌ حكوومه‌تێ و دڤێت حكوومه‌ت ژی ب مجدی ل چه‌ره‌سه‌ریا خوه‌سته‌كێن وه‌لاتیان بگه‌ریت و ب راشكاوانه‌ هه‌موو باده‌كێن په‌یوه‌ندیدار رابه‌ری جه‌ماوه‌ری بكه‌ت دا قه‌ناعه‌تێ بۆ وان چێ كه‌ت كو حكوومه‌ت یا رژده‌ ل سه‌ر چاره‌سه‌ریا خوه‌سته‌كێن وان. ئه‌ڤا نوكه‌ ل كوردستانێ روو دده‌ت نه‌ جهێ دل خوه‌شیا خه‌لكی یه‌ و حكوومه‌ت ب راشكاوانه‌ ل باده‌كا مووچه‌یان ب تایبه‌ت یێن مامۆستایان نه‌بوویه‌ خودان و خوه‌ كه‌ڕ كریه‌ و تنێ هێجه‌تان رێز دكه‌ت و هێجه‌ت ژی قه‌ناعه‌تێ بۆ خه‌لكێ چێ ناكه‌ن كو وان ژ مه‌یدانێن خوه‌نیشادانێ ب ڤه‌كێشیت.
ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ درێژه‌ مامۆستا چالاكیێن مه‌ده‌نی ئه‌نجام دده‌ن و یا ژ هه‌موویێ نه‌خوه‌شتر ئه‌و كو پرۆسا خواندنێ دایه‌ راوه‌ستاندن و ئه‌ڤه‌ ژی گونه‌هه‌كا مه‌زنه‌ ل نفشێ نوو دهێته‌ كرن. نه‌یا به‌ر ئاقله‌ مامۆستا ئه‌ڤێ چه‌ندێ بكه‌ن و دكارن هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر نیه‌ت دسافی بن خوه‌ بكه‌نه‌ دو جوون، كو جوونه‌ك ده‌وامێ بكه‌ن و جوونا دن به‌رده‌وامیێ بده‌نه‌ چالاكیێ ب ڤی ئاوایی هه‌م دێ پرۆسا خواندنێ برێڤه‌ چیت و هه‌م ده‌نگێ مامۆستایان دێ گه‌هیته‌ جهێن شۆله‌ژێ.
خه‌مساریا حكوومه‌تا هه‌رێمێ یا به‌رچاڤه‌ و خوه‌ ل كێشێن وه‌لاتیان ناكه‌ته‌ خودان و سه‌ده‌م ددیارن ئه‌و ژی پر ره‌نگیا حكوومه‌تێ و نه‌بوونا پرۆگرامه‌كێ ئێكگرتی بۆ برێڤه‌برنێ هه‌ر ژ رۆژا ئه‌ڤ حكوومه‌ته‌ (كابینا ٨) هاتیه‌ دامه‌زراندن و هه‌تا ئه‌ڤرۆ حكوومه‌ت پێكڤه‌ نیڤ ئۆپۆزسیۆن و نیڤ رێڤه‌به‌ره‌!! ئه‌ڤجا چه‌وا دێ شول برێڤه‌ چن هه‌م تو وه‌زیر بی و هه‌م ئۆپۆزسیۆن هوون و خودێ هه‌وه‌ حكوومه‌ته‌كا وه‌كو یا هه‌رێمێ كوردستانێ ل كیژان به‌رپه‌رێ دیرۆكێ خواندیه‌!.
خه‌مساریا حكوومه‌تێ و رایه‌دارێن وێ دڤێت نه‌بیته‌ سه‌ده‌م كو ئه‌م هه‌موو ل دژی وێ بده‌ركه‌ڤین و دا برژینه‌ سه‌ر جاده‌یان و هه‌وارا خوه‌ بگه‌هینینه‌ به‌رده‌رێن داگیركه‌ران و ئه‌و داگیركه‌رێن هه‌ر ده‌مێ بیڤا خوه‌ بینن، چ یا ژ ده‌ستی بهێت دێ ل دژی مه‌ بده‌ن خه‌بتاندن و سه‌ربۆرێن مه‌ د ڤی واری دا دزۆرن و هه‌وجه‌ی چ دووباره‌ كرنێ نینه‌!.
خوه‌نیشادان مافه‌كێ بنگینێ وه‌لاتیانه‌ و نابیت ب هێجه‌تان ئه‌ڤ مافه‌ بهێته‌ زه‌وت كرن، لێ د هه‌مان ده‌م دا دڤێت نه‌هێته‌ ژبیركرن و ل وه‌لاتێن ده‌مۆكرات ژی رێك ب نه‌قۆله‌یا خوه‌نیشانده‌را ناهێته‌ دان ب تایبه‌ت ئه‌گه‌ر بگه‌هیته‌ پرسێن سه‌روه‌ری و ئێمناهیێ و بانگكرنا عه‌بادی (سه‌رۆك وه‌زیرێ عیراقێ)ل نك هنده‌ك خوه‌نیشانده‌را زه‌نگه‌كا نه‌ ته‌ندروسته‌، دبیت هنده‌ك هێجه‌تان بۆ ڤێ دیاردا نه‌ ته‌ندروست ببینن كو حكوومه‌تا هه‌رێمێ ل په‌ی ده‌نگێ خوه‌نیشانده‌ران ناهێت و ل خوه‌سته‌كێن وان نابیت خودان!! هه‌ر چه‌وا بیت رێزدار عه‌بادی هه‌تا هه‌فكێیێ د كێشان دا و قه‌یرانا ل هه‌رێمێ ژی به‌رخۆردێ سیاسه‌تا چه‌وتا عه‌بادی و یا یێ به‌ری وی مالكی یه‌ ده‌رمافێ هه‌رێما كوردستانێ و هێلانا كێشێن د ناڤبه‌را هه‌رێمێ و عیراقێ دا هه‌لاویستی ژ وانا كێشا بۆدجێ باده‌كێ په‌ترۆلا كوردستانێ.
بانگكرن ل عه‌بادی د ڤی ده‌می دا كێشێن خوه‌نیشانده‌ران چاره‌سه‌ر نابن، به‌لكو دێ ئالۆزتر لێهێن و ب راستی عه‌بادی گێره‌ ژ كێشێن عیراقێ چێ كر هه‌تا یێن هه‌رێما كوردستانێ ژی بهێنه‌ سه‌ر، ب بانگكرن ل عه‌بادی چ خوه‌سته‌كێن خوه‌نیشانده‌ران و هه‌رێما كوردستانێ بده‌ست ڤه‌ ناهێن.

79

دۆنالد ترامپ سه‌رۆكێ هه‌لبژارتیێ ئه‌مریكا یێ (45) ل ده‌ستپێكا هه‌وا هه‌لبژارتنان و هه‌تا هه‌لبژارتن هاتینه‌ كرن ژی ب ئێك زمان یێ پری هێرش و زۆخاندن، بۆچوونێن خوه‌ دگۆتن، ئانكو شێوێ ده‌ربرینا وی نه‌هاته‌ گوهارتن. ب زمانه‌كێ ساده‌یێ نه‌دیپلۆماتیك ل سه‌ر كێشێن ناڤخوه‌ و یێن سییاسه‌تا ده‌رڤه‌یا ئه‌مریكا دئاخفت.
ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌ جڤاكێ ئه‌مریكی شلقاند و هێشتا ئه‌ڤ شلقاندنه‌ یا به‌رده‌وامه‌، باوه‌ر دكه‌م دێ گه‌له‌كه‌ك ڤه‌كێشیت هه‌تا باسكێ دژی سیاسه‌تا ترامپی هێور ببن و دبیت ژی و هه‌ر ئه‌ڤه‌ دهێته‌ چاڤه‌رێكرن كو تیما ترامپ گه‌هاندیه‌ سه‌ر كورسیكێ ل كۆچكا سپی، نه‌رمیێ ل سه‌ر گه‌له‌ك باده‌كێن هه‌ستیار مینا سیسته‌مێ خه‌سته‌بوونێ و كۆچبه‌ران نیشان بده‌ن. ئه‌ز ل سه‌ر كێشێن ناڤخوه‌یێن ئه‌مریكا ده‌نگ ناكه‌م، هه‌ر چه‌نده‌ كێشێن ناڤخوه‌یێن هه‌ر وه‌لاته‌كی باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر هه‌ر وه‌لاته‌كی دهێلیت.
لێ یا گرنگ بۆ مه‌ سیاسه‌تا ده‌رڤه‌یه‌ كانێ دێ گوهۆرین كه‌ڤنه‌ سیاسه‌تا ئه‌مریكا ئان نه‌، ئه‌گه‌ر به‌لێ بیت دێ چ باندۆرێ ل سه‌ر ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ و كێشا كوردی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین هێلیت؛ ئه‌گه‌ر نه‌خێر بیت دیسان دێ چ گوهۆرینان ب خوه‌ڤه‌ بینیت؟!.
یا دیاره‌ پارتا كۆماریا ئه‌مریكی خوه‌دی سیاسه‌ته‌كا جودایه‌ ژ یا دیمۆكراتیان و كۆماری پتر د كه‌ڤن پارێزن و گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌نه‌ سیاسه‌تا ده‌رڤه‌ و به‌رۆڤاژی دیمۆكراتان كو گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌ن سیاسه‌تا ناڤخوه‌. گوهۆرینێن مه‌زن كو بوونه‌ سه‌ده‌مێن گوهۆرینا روویێ جیهانێ ل سه‌رده‌مێ كۆماریان بوویه‌ و نموونا هه‌ری زیندی سه‌رده‌مێ رۆنالد ریگان (1981-1989) كو نێزیكیه‌كا به‌رچاڤ هه‌یه‌ ل گه‌ل جیهان بینیا دۆنالد ترامپی. رۆنالد ریگانی ژی د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا هێرشێن توند دكرنه‌ سه‌ر بلۆكێ وارشۆ و داخواز ژ هه‌ڤال به‌ندێن خوه‌ یێن د بلۆكێ ناتۆ دا كر كو پتر ده‌ست بهاڤێژنه‌ به‌روكێن خوه‌ بۆ موكۆمكرنا چه‌په‌رێن خوه‌پاراستنێ و دانانا سیسته‌مێ شه‌رێ ستێر پارێزیێ. ل وی سه‌رده‌می هه‌موو ل دژی سیاسه‌تا ریگانی ده‌ركه‌فتن، لێ ل داویێ بۆ هه‌موویان دیار بوو كو ئه‌و یێ راست بوو و ئه‌و سیاسه‌تا هشك به‌رامبه‌ری بلۆكێ وارشۆ بۆ سه‌ده‌م بلۆكێ وارشۆ ب سۆڤیه‌ت ڤه‌ ب هه‌لوه‌شیت و ئورۆپایه‌كا ئێكگرتی هاته‌ مه‌یدانێ.
هه‌ر ل سه‌ر رێیا ریگانی دۆنالد ترامپ ل دژی تیرۆرا ئیسلاما سیاسی ب هشكی هاتیه‌ مه‌یدانێ و داخواز ژ بلۆكێ ناتۆ دكه‌ت ده‌ست بده‌نه‌ به‌روكێن خوه‌ بۆ دامه‌زراندنا سیسته‌مه‌كێ هه‌والگێری و ته‌نكینكییێ پێشكه‌فتی، چونكی نه‌ربه‌ر ئاقله‌ هه‌موو تشت ژ ئه‌مریكا بن و ئورۆپی و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ ل مالێن خوه‌ پالدای بن و ب ئاسووده‌یی بژین؛ تارمپ دبێژیته‌ هه‌ڤالبه‌ندێن ئه‌مریكا: (یێ پاراستن بڤێت، دڤێت پاران ب مه‌زێخیت، چ تشت ب هه‌روه‌ نینه‌)، ئه‌ڤی هه‌لویستێ ترامپی ئه‌ندامێن ناتۆیێ هه‌ژاندن و ئێخستنه‌ د بارۆڤه‌كا بێ شۆره‌ییێ دا.
ئه‌مریكا سه‌رده‌مێ دۆنالد ترامپی نه‌ ئه‌مریكا سه‌رده‌مێ باراك ئۆبامایه‌، دۆنالد ترامپ ژ ته‌خه‌كا بێزنسمان هاتیه‌ و هه‌ر تشتی ل گۆره‌ی كرین و فرۆتنێ دپیڤیت بڤی ره‌نگی دۆنالد ترامپ هاتیه‌ مه‌یدانێ سیاسه‌تێ و فیگۆره‌كێ بێزنسمانیه‌ و ریالستانه‌ ل كێشان مێزه‌ دكه‌ت و ڤه‌كری باوه‌ریێن خوه‌ دبێژت، بێی پێچ و ڤه‌كری و ئه‌ڤ ره‌نگ فیگۆره‌ هه‌تا نوكه‌ د سیاسه‌تێ دا نامۆیه‌ ژبه‌ر هندێ هه‌ر بۆچوونه‌كا دبێژیت بارۆڤه‌كێ د مه‌یدانا سیاسه‌تێ دا رادكه‌ت.
بێزنس پێدڤی ب ته‌ناهی و ئارامیێ هه‌یه‌ و د جیهانا ئه‌ڤرۆ دا ته‌رۆرێ سه‌قایه‌كێ پری ترس و ساویر ئێخستیه‌ جیهانێ و گه‌فه‌كا جدیه‌ ل سه‌ر ئاساییش و ئارامیا جیهانێ. د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا پرسا تیرۆرێ و پشته‌ڤانیا وێ گه‌له‌ك دهاته‌ كرن و ترامپی ب توندی هێرشی ده‌ستهه‌لاتا ئۆبامی دكر، كو ب مجدی سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل تیرۆر و پشته‌ڤانێن وێ نه‌دكر. هه‌ر كه‌سێ هه‌ست ب ڤێ ته‌نگسستیا ئه‌مریكا دكر، به‌لكو هنده‌كا ئه‌ڤ خه‌مساریا ئه‌مریكا ب هندێ گونه‌هبار دكر كو تیرۆر دروست كریا وێ ب خوه‌یه‌ بۆ گه‌هه‌شتنا هنده‌ك مه‌ره‌مێن سیاسی و بازرگانی!.
ده‌مێ ل پێشیا مه‌ ب سه‌رۆكاتیا ئه‌مریكا دێ شه‌رێ تیرۆرێ گه‌رم بیت و به‌لكو ته‌نگێ ل كه‌مه‌را پشته‌ڤانێن وێ ژی ب شدینیت ( توركیا، سووریا عه‌ره‌بی، ئیران و كووریا باكوور)، ئه‌ڤه‌ ژی دێ به‌رپیێن هه‌رێما كوردستانێ فرهه‌تر لێ كه‌ت و گڤاشتنێن توركیا و ئیرانێ دێ كێمتر لێهێن.
هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤرۆ ناڤه‌ندا سه‌نگه‌رێ پێشیێ یا شه‌رێ تیرۆرێ یه‌ و ئه‌ڤ پێگه‌هه‌ دڤێت بهێته‌ قۆزتن دا بكارین ژ بارۆڤا به‌رخوردێن شه‌رێ تیرۆرێ بێ زیان ده‌ر بكه‌ڤین.

 

112

د سیسته‌مێ گلۆبالیزمێ دا كو ئه‌ڤرۆ ل جیهانێ بالا ده‌سته‌، جهێ نه‌ژادپه‌ره‌ستی، دكتاتۆری و بن پێكرنا مافێن مرۆڤی نینه‌ و جیهان بوویه‌ گونده‌كێ بچووك و هه‌ر روودانه‌ك ل هه‌ر جهێ ڤێ جیهانێ روو بده‌ت، باندۆرێ ل گشت جیهانێ دكه‌ت و كارڤه‌دانان ب خوه‌را دینیت.
هه‌ر رژێمه‌ك یان گرۆپه‌ك یان پارتیه‌ك ژ ده‌رڤه‌ی ڤی سیسته‌می رێكه‌كا تایبه‌ت یان نه‌قۆلیا بكه‌ت، ئه‌سته‌مه‌ بكارت خوه‌ ل به‌ر سوولاڤا ره‌خنه‌ و هه‌لویستێن پارێزڤانێن سیسته‌مێ گلۆبالیزمێ بگریت. ب ره‌نگه‌ك دن گلۆبالیزمێ دووماهیك ب سه‌رده‌مێ دیكتاتۆری، نه‌ژادپه‌ره‌ستی و بن پێكرنا مافێن مرۆڤی ئینا، كو بێ پێژن ژ لایێ نه‌ژادپه‌رسه‌ت و رژێمێن دیكتاۆر ل سه‌رده‌مێن بۆری دهاته‌ كرن.
خوه‌ گونجاندن دگه‌ل ڤی سیسته‌می مه‌رجێ ئارامی و ته‌ناهیا هه‌ر وه‌لاته‌كى یه‌ و به‌رۆڤاژیا ڤێ چه‌ندێ ژی چ ئارامی و ته‌ناهیا جڤاكی ل وان وه‌لاتان به‌رجه‌سته‌ نابیت و د ناڤ مالباتا جیهانی دا دبنه‌ رژێمێن یاخی و تڕۆ. نموونێن ڤان وه‌لاتان دزۆرن و هه‌ر بۆ نموونه‌: سۆڤیه‌تا به‌رێ و رۆسیا نوكه‌، سووریا، ئیران، عیراق، كوریا باكوور، بارا پترا وه‌لاتێن عه‌ره‌بی و ئه‌فریكی و نوكه‌ توركیا ژی گه‌هه‌شته‌ ڤی كاروانی.
ئه‌ڤا ئه‌ڤرۆ ل توركیا روو دده‌ت بۆ شرۆڤه‌كار و جڤاكناسان تشته‌كێ چاڤه‌ركری بوو، چونكی نیڤشكێ دیرۆكێ وێ یه‌كێ نیشا مه‌ دده‌ت كو پیگێرێن ئایدۆلۆجیێن هشكباوه‌ر ئه‌ڤجا ب هه‌ر ناڤێكێ ئۆلی بن یان ژی ئه‌تاییستی (ئایدۆلۆجیێن باوه‌ریێ ب چ ئۆلان نائینن) ل داویێ دبنه‌ دكتاتۆر و جیهان بینیا خوه‌ ب دارێ كۆته‌كێ ل سه‌ر جڤاكی دده‌ن سه‌پاندن و هه‌ر كه‌سێ باوه‌ری ب ڤی ره‌وتی نه‌ ئینا هینگێ ب خائین و تێكده‌ر دهێته‌ ناڤكرن.
ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ یه‌ ل پرانیا وه‌لاتێن لیبرال و دیمۆكراتیك، پارت و گرۆپێن نه‌ژادپه‌ره‌ست و ئایینی ب قانوون هاتنه‌ قه‌ده‌غه‌ كرن، چنكی ئه‌ڤ هه‌ردو باسكه‌ دژی دیمكۆراتیێ و مافێن مرۆڤینه‌.
نه‌ ڤه‌شارتیه‌ كو ئه‌ردۆگان و ئاكه‌په‌ سه‌ر ب ره‌وتا ئیسلاما سیاسینه‌ و ل گۆره‌ی وێ ئایدۆلۆجیێ كار دكه‌ن و د هه‌مان ده‌م دا نه‌ژادپه‌رستن؛ به‌رده‌وام بزاڤێ دكه‌ن هیمێن علمانیا ده‌وله‌تا توركی ژبن ببه‌ن و د شه‌ره‌كێ مه‌زن دانه‌ ل گه‌ل هه‌موو مرۆڤێن ده‌مۆكرات و لیبرال و ب تایبه‌ت ل گه‌ل هه‌ده‌پێ كو وه‌ك سنگره‌ دبینیت بۆ چه‌سپاندنا ب ئیسلامیكرنا جڤاكێ توركیا و ژبلی كو هه‌ده‌په‌ شیایه‌ باكورێ كوردستانێ ژ بن باندۆرا ئیسلاما سیاسی ده‌ربێخیت و به‌رێ گه‌لێ كوردستانێ بده‌ت خوه‌سته‌كێن وی یێن سیاسی و جڤاكی.
بۆ سه‌پاندنا ئه‌جندا خوه‌ ئه‌ردۆگانی هه‌موو رێكێن قانوونی و نه‌ قانوونی دانه‌ خه‌بتاندن دا رێكێ ل به‌ر لیبرال و بزاڤا كوردی بگریت و ب تایبه‌ت جامێ غه‌زه‌با خوه‌ دارێته‌ سه‌ر هه‌ده‌پێ ب تۆمه‌تێن دروستكری وه‌ك: پشته‌ڤانیا تیرۆرێ، جوداخازی و چه‌ندین تۆمه‌تێن بێ بنه‌مایێن دن. ب ڤێ ره‌ش گرتنا ئه‌ندامێن په‌رله‌مانی و ب تایبه‌تی ده‌رمیرتاش و فیدان یۆكسه‌كداخێ، هه‌موو سنوور هاتنه‌ به‌زاندن و ئێدی ژیانا په‌رله‌مانتاری به‌ره‌ف هندێ دچیت كو ئێدی ئه‌ردۆگان بێ گرفت بكه‌ت هیمێن ئه‌لمانیا ده‌وله‌تا توركی بۆ هه‌تا هه‌تایێ بگوهۆریت، ئه‌ڤه‌ ژی مه‌زنترین مه‌ترسیه‌ بۆ ئاشتی و ئارامیا جیهانێ.
ب سایا ڤێ سیاسه‌تا تاكره‌وانیا حكوومه‌تا ئاكه‌پێ توركیا بوویه‌ زیندانه‌كا مه‌زن بۆ رۆژنامه‌ڤان، لیبرال و هه‌موو لایه‌نگرێن دیمۆكراتیێ و مافێن مرۆڤی؛ ژبلی كو توركیا هێلایه‌ بێ هه‌ڤال و كه‌فتیه‌ به‌ر شێلكا ره‌خنه‌یێن هه‌موو رۆژئاڤا و ب تایبه‌ت ئه‌لمانیا كو خوه‌دی په‌یوه‌ندیێن گه‌له‌ك كه‌ڤنن، ئه‌ڤه‌ ژی دێ ره‌وشا سیاسیا توركیا به‌ر به‌لقان بوونێ ببه‌ت.
ب سایا ڤێ سیاسه‌تا ئاكه‌پێ پرۆسه‌سا دیمۆكراتیێ ل توركیایا به‌ره‌ف نه‌مانێ دچیت و رۆژئاڤا ب ساناهی ناهێلن توركیا به‌ره‌ف ڤی سه‌متێ بچیت، ژبه‌ر گه‌له‌ك ئه‌گه‌ران یا ژ هه‌موویان گرنگتر سنوورێ وێ یێ جوگرافیه‌ دگه‌ل ئورۆپا و رۆسیا، و درێژیا سنوورێ وێ یێ ئاڤیه‌ كو دبیته‌ كلیلا ئێمناهیا ده‌ریا سپی. بۆ راگرتنا توركیا كو زێده‌تر به‌ره‌ف دیكتاتۆریێ نه‌چیت، ل ده‌مه‌ك نێزیك ئورۆپا دێ ره‌مپا گۆیا ئابووری ل سه‌ر توركیا ده‌ینن.
هه‌رده‌ما ئه‌مبارگۆیا ئابووری ل سه‌ر توركیا هاته‌ دانان، وی ده‌می دێ باندۆره‌كا گه‌له‌كا نێگه‌تیڤ ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هێلیت چونكی نه‌یا ڤه‌شارتیه‌ هه‌رێم د كریزه‌كا كوورا ئابووری دا دژیت و هه‌ر كریزه‌كا ل توركیا روو بده‌ت ئێكسه‌ر دێ باندۆرا خوه‌ ل هه‌رێمێ كه‌ت.
ده‌م هاتیه‌ حكوومه‌تا هه‌رێمێ ل چاره‌ رێكان بگه‌رهیت نه‌ك به‌یاننامان ده‌ربێخیت و ئاراستێ نه‌خشێ ئابووری بگوهۆریت، هه‌روه‌كو جه‌م ئۆزده‌میرێ سه‌رۆكێ پارتیا كه‌سكان ل ئه‌لمانیا گۆتی: ئه‌مبارۆیا ئابووری نه‌ك به‌یاننامێن نه‌رازیێ دێ چۆكا ل ئه‌ردۆگانی فشینن!!

70

كه‌فتنا باژارێ مووسل د ده‌ستێن داعش دا (10/6/2014) ب وێ ساناهیێ و بێ به‌رخوه‌دان و راده‌ستكرنا وێ خه‌بلخانێ بۆ تیرۆرستێن داعش، ژ وێ رۆژێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ بوویه‌ جهێ پرسیار و گومانێ و هه‌ڤیره‌كه‌ هندى وێڤه‌تر دچیت پتر دبیته‌ شیلماقه‌ و سیاسه‌تمه‌دارێن عیراقێ ب تایبه‌ت یێن باسكێ پێكهاتا شیعه‌ ب تایبه‌تتر مالكى دهێنه‌ گونه‌هباركرن كو وان ب زانابوون و بێ به‌رخوه‌دان ده‌ڤه‌رێن پێكهاتا سونه‌یان راده‌ستى داعش كرن، دا خوه‌ ژ كێشا خوه‌نیشادانێن وێ پێكهاته‌یێ رزگار بكه‌ن، هه‌ژیه‌ بێژین ئه‌و دو سال بوون ده‌ڤه‌رێن سونه‌یان ببوونه‌ مه‌یدانێن خوه‌نیشانده‌ران و داخوازا باشترلێكرنا ره‌وشا خوه‌ دكرن.
دوور ژ تاگیریا خودانێن ڤێ بۆچوونێ لێ ئه‌گه‌ر مرۆڤ ل ره‌وشا عیراقێ مێزه‌ بكه‌ت، پشتى كه‌فتنا مووسلێ و ده‌ڤه‌رێن دن وه‌سا دیار دبیت كو نه‌خشه‌ك هه‌بوویه‌ و ل گۆڕه‌ى ئه‌جندایه‌كا نهێنى هاتیه‌ ئه‌نجامدان و هه‌موو سه‌رتیرێن ڤێ تۆمه‌تباریێ بۆ مالكى و ئیرانێ دچن و سه‌ده‌م گه‌له‌كن، لێ یێن به‌رچاڤ و حاشا نه‌هه‌لگر ددیارن و د سێ خالان دا كۆم ڤه‌دبن:
1- به‌ركناركرنا سوننا و ده‌سته‌به‌ركرنا وان د پرۆسا سیاسیا عیراقێ دا.
2- دامه‌زراندنا كڤانێ شیعى ژ ئیرانێ هه‌تا بگه‌هیته‌ سه‌ر ده‌ریایێ سپى (سووریا و لبنان) دا ب ڤى كڤانى رێكێ ل به‌ر به‌ره‌یێ سوننى ب سه‌رۆكاتیا توركیا- سعودیێ بگریت، هه‌روه‌سا وه‌كه‌ كارته‌كا فشارێ دگه‌ل رۆژئاڤا بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ بكار بینیت.
3- فشار دروستكرن بۆ پرۆژێ ده‌وله‌تبوونا هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌ت پشتى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ مه‌سعود بارزانى ئه‌ڤ پرۆژه‌ بلندكرى و هه‌موو ئایینده‌یێ خوه‌ یێ سیاسى پێڤه‌گرێداى.
ئه‌م ل سه‌ر خالا ئێكێ و دویێ خه‌به‌ر ناده‌ین، چونكى به‌رخۆرێ وێ ئه‌جندایێ دیاره‌ و ده‌ڤه‌ر به‌ر ب شه‌ره‌كێ نێڤنه‌ته‌وى بریه‌ و ئاینده‌یێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ به‌ر ب تۆنیله‌كا تارى بریه‌ و جیهان ته‌ڤ مژوولى ڤێ كێشێ یه‌، هه‌ر چه‌نده‌ پرۆسه‌ پێكڤه‌ گرێدایه‌ و كار ل هه‌ڤ دكه‌ن، لێ یا بۆ مه‌ گرنگ خالا سێی یه‌، چونكی په‌یوه‌ندى یا ب پاشه‌رۆژا هه‌رێما كوردستانێ و ته‌ڤایا كێشا كوردى ڤه‌ هه‌ى ل ده‌ڤه‌رێ.
هه‌رێما كوردستانێ پشتى چه‌ندین سالێن هشك و پرى سه‌ختى ده‌رباز كرین و ب سایا وێ سیاسه‌تا نه‌رم و خوه‌ دوورى شه‌رێ تائیفى و ئتنى گرتى، شیا باوه‌ریا زلهێزێن جیهانێ ب سیاسه‌تا خوه‌ بینیت و ببیته‌ پێگه‌هه‌كێ ئارام بۆ ته‌ڤ پێكهاتێن عیراقى بێى جوداهى سه‌ره‌ڕاى وێ دیرۆكا ته‌حل یا هه‌رێما كوردستانێ ل بن سیهانه‌تا حكوومه‌تێن ئێك ل په‌ى ئێكێن عیراقێ دیتى، به‌رهه‌مێ ڤێ سیاسه‌تێ هه‌رێم بره‌ قووناغا ده‌وله‌تا دیفاكتۆ و ره‌نگه‌ دانپێدانه‌كا ناڤنه‌ته‌وى ب ده‌ستڤه‌ بینیت.
دیاربوونا پێگه‌هێ كوردان دوژمنێن كوردستانێ هار و شێت كرن و ژ هه‌موویا پتر ئیران، چونكى هه‌رێما كوردستانێ سنگره‌یه‌ به‌رامبه‌رى ئه‌جندایا ئیرانێ و ژبن برنا هه‌موو نه‌خشێن وێ كو سه‌ركرداتیا باسكێ شیعه‌ و ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین بكه‌ت. ژبه‌رهندێ هه‌موو رێك گرتنبه‌ر دا سه‌ركرداتیا كوردى ده‌ستبه‌ردارى پرۆژێ ده‌وله‌تبوونێ ببیت، د ڤێ بزاڤا ئیرانێ دا مالكى وه‌ك داره‌دستێ ئیرانێ ل دژى ڤى پرۆژه‌ى ده‌ركه‌فت و ئه‌و بوو گرژى ئێخسته‌ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و عیراقێ ل ده‌ستپێكێ سیاسه‌تا زه‌ڤله‌ك نیشادانێ و ب هێزا دیجله‌ دخواست كوردستانێ بۆ سه‌رده‌مێ ئه‌نفالان ببه‌ت و ئه‌وا سه‌دامێ دكتاتۆر نه‌شیاى ئه‌نجام بده‌ت، ئه‌و ب ده‌سته‌ڤه‌ بینیت. شكه‌ستنا سیاسه‌تا زه‌ڤله‌ك نیشادانێ ئه‌ڤجا بادا سیاسه‌تا برسیكرنا هه‌رێما كوردستانێ و هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى ئه‌و سیاسه‌ت یا به‌رده‌وامه‌، لێ دیسا ئه‌ڤێ ژى سه‌رنه‌گرت و ئه‌ڤجا بادا سیاسه‌تا نه‌گریسا هه‌ر داگیركه‌ره‌ك دگریته‌ به‌ر (ژێكڤه‌كه‌ و بسه‌ركه‌ڤه‌) و د ڤێ سیاسه‌تێ دا مخابن ده‌رزه‌كا مه‌زن ئێخستیه‌ د ناڤ مالا كوردى دا ب هێجه‌تێن بێ بنه‌ما كو نه‌ده‌مێ دامه‌زراندنا ده‌وله‌تێ یه‌ و چ كار بۆ ده‌وله‌تبوونێ نه‌هاتیه‌ كرن، خودانێن ڤێ سیاسه‌تێ ژبیرا خوه‌ برنه‌ كو ده‌ما ده‌وله‌تا عیراقێ و پرانیا ده‌وله‌تێن ده‌ڤه‌رێ هاتینه‌ راگه‌هاندن، نه‌ ل ئاستێ چارێكا ئه‌ڤرۆ هه‌رێم گه‌هشتیێ بوو!!
ب نێزیكبوونا رزگاربوونا مووسلێ و به‌رخۆرێ ژێ په‌یدا دبیت، ئیرانێ مالكى دووباره‌ ئینایه‌ سه‌ر هێلێ و دوورى هه‌ر ئه‌ته‌كێته‌كا ره‌وشتى و سیاسى هێرشى سه‌ر جه‌نابێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ كر، هه‌لبه‌ت ده‌ركه‌فتنا مالكى د ڤى ده‌می دا مه‌ره‌م ژێ په‌رده‌پۆشكرنا رۆلێ خوه‌یه‌ د كه‌فتنا پارێزگه‌هێن سوننا دا و ژبلى گه‌رمتكرنا كێشێن عیراقێ یه‌، چونكی عیراقه‌كا فیدرال و ئارام دێ رێكێ بۆ گه‌له‌ك گوهۆرینێن بنچینه‌یى ل ده‌ڤه‌رێ ڤه‌كه‌ت و ئه‌ڤه‌ ژى ل دژى پرۆژێ ئیرانێ یه‌.

70

ناهێته‌ مانده‌لكرن كو هه‌رێما كوردستانێ ب كۆمه‌كا كێشا ڤه‌ دنالیت و پرانیا وان كێشان نه‌گه‌هشتنه‌ بن به‌سته‌كا مه‌ترسیدار كو ئێدى چ چاسه‌ر بۆ نه‌بن، به‌لكو د شیان دایه‌ ب بهێن فرهه‌یى و ل به‌ر چاڤگرتنا به‌رژه‌وه‌ندێن بلندێن نه‌ته‌وى ب هێسانى بهێنه‌ چارسه‌ركرن، هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر نییه‌ت دسافى بن، ئانكو ل به‌ر چاڤگرتنا به‌رژه‌وه‌ندێن نه‌ته‌وی و ره‌وشا ئه‌ڤرۆ هه‌رێم و رۆژهه‌لاتا ناڤێن تێدا ده‌رباز دبیت. مخابن هه‌تا نوكه‌ ئه‌ڤ نییه‌ت سافییه‌ ل جه‌م لایه‌نێن سیاسى یێن هه‌رێمێ په‌یدا نه‌بوویه‌ و خه‌لكێ كوردستانێ ل سه‌ر ڤێ مه‌ژى هشكیا لایه‌نێن سیاسى عه‌جێب گرتى مایه‌.
ل ده‌مه‌كى داگیركه‌رێن كوردستانێ د ب هێزترین قووناغێ دا دبۆرن و فشارا ده‌وله‌تێن رۆژئاڤایى و ب تایبه‌ت یا ئه‌مریكا ل سه‌ر وان زێده‌ دبیت و هه‌رێما كوردستانێ ستاتۆیه‌كێ دانپێنایێ ناڤده‌وله‌تى وه‌رگرتیه‌ و سه‌ره‌ده‌رى وه‌ك ده‌وله‌ته‌ك دیفاكتۆ ل گه‌ل دهێته‌ كرن. ئه‌ڤ پێگه‌هه‌ رۆژ بۆ رۆژێ یێ ب هێز دكه‌ڤیت ب تایبه‌ت د شه‌رێ دژى تیرۆرێ دا كو كورد وه‌ك هێزه‌كا سه‌ره‌كى د مه‌یدانێ دانه‌.
ئه‌و چه‌مبه‌را سایكس-پیكۆى بۆ خه‌ندقاندنا بزاڤا رزگاریخازا نه‌ته‌وا كورد دروستكرى، ئه‌ڤرۆ یا هه‌لوه‌شیاى و سنوورێن وان یێن كه‌فتینه‌ به‌ر هرٍه‌بایێ گلۆبالیزمێ و دوژمنێن سه‌ره‌كى یێن دۆزا كوردى، توركیا-ئیران ژ هه‌ر ده‌مه‌كى پتر د بێ هێزن و یێن ل بن گڤاشتنێن رۆژئاڤا و ب تایبه‌ت ئه‌مریكا، ژخوه‌ ره‌وشا عیراقى-سووریا ئه‌م هه‌موو یێ دبینین و هه‌وجه‌ ناكه‌ت مرۆڤ ل سه‌ر خه‌به‌ر بده‌ت.
د ڤێ هه‌لا دیرۆكى دا لایه‌نێن سیاسى یێن هه‌رێمێ ژ هه‌ر ده‌مه‌كى پتر ژهه‌ڤ دوورن و ل سه‌ر ئه‌جندایێن ده‌وله‌تێن هه‌رێمى پارڤه‌ بوونه‌ و دۆزا سه‌ره‌كى ژبیرا خوه‌ دبن، تشتێ ل هه‌رێما كوردستانێ ئه‌م هه‌موو شانازیێ پێ دكه‌ین، په‌رله‌مانه‌. لێ حه‌یف و مخابن لایه‌نێن سیاسى ئه‌و ژى بۆ مه‌ نه‌هێلا و ل جهێ سه‌كۆیا په‌رله‌مانى ببیته‌ جهێ چاره‌سه‌ركرن و هێوركرنا كێشێن د ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسى دا و ڤه‌دیتنا نه‌خشه‌رێیان بۆ كێشێن هه‌رێمێ، ئه‌و ب خوه‌ ژى بوویه‌ پشكه‌ك ژ كێشێن هه‌رێم توشبووى. ل چ جهێن ڤێ جیهانێ تو په‌رله‌مانه‌كى وه‌كو یێ كوردستانێ نابینى هۆسا كه‌فتبیت بن باندۆرا لایه‌نێن سیاسى و گه‌وهه‌رێ خوه‌ ژ ده‌ستدا بیت و ببیته‌ دارلاستیكێ د ده‌ست سیاسیان دا. هه‌لبه‌ت ده‌ما په‌رله‌مانته‌ر ئه‌جندایا پارتا خوه‌ ل سه‌ر خه‌لكێ بسه‌پینیت و ژ خوه‌سته‌كێن خه‌لكى ب دوور بكه‌ڤیت، دێ بیته‌ بوریزانا پارتا خوه‌.
نه‌ ئه‌كتیفترین په‌رله‌مانته‌رێن كوردستانێ یێن ڤێ خۆلێنه‌، چونكی ئه‌و دشیان ل ده‌ستپێكا خۆلا گڤاشتنان ل سه‌ر حكوومه‌تێ دروست بكه‌ن، بۆ هه‌ر باده‌كه‌كێ كو گومانا گه‌نده‌لیێ لێ هه‌بیت و هه‌روه‌سا بۆ هه‌ر پرسه‌كا قانوونى، لێ نه‌كرن، بۆچى نه‌كرن، ئه‌ڤه‌ پرسیاره‌كه‌ دڤێت بهێته‌ به‌رسڤدان، لێ كى دكاریت به‌رسڤێ بده‌ت!!
سه‌یره‌ ئه‌ڤه‌ ساله‌ك ب سه‌ر ژكار كه‌فتنا په‌رله‌مانى ڤه‌ چوو و د ڤى ماوه‌ى دا مه‌ نه‌دیت و گولێ نه‌بوو، په‌رله‌مانته‌ران ده‌نگه‌كێ نه‌رازیبوونێ دیار كربیت یان ژى گڤاشتن ل سه‌ر ڤێ په‌رته‌وازه‌یا لایه‌نێن سیاسى كربیت، بۆچى؟ بۆچى ب ساناهى كه‌فتنه‌ د ناڤ ململانا سیاسییا هه‌رێمى دا!!
ره‌وشا ئه‌ڤرۆ هه‌رێم تێرا ده‌رباز دبیت گه‌له‌كا هه‌ستیاره‌ و پێدڤى ئێكرێزیا ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسیه‌ و فه‌ره‌ كێشێن ناڤخوه‌یى بهێنه‌ سرٍكرن و هه‌موو شیان بهێنه‌ بشافتن بۆ ده‌ربازبوون ژ ڤێ قووناغێ، قۆناغا ب دووماهیك هاتنا شه‌رێ تیرۆرێ و پاراستنا ده‌ستكه‌فتێن مه‌ یێن نه‌ته‌وى، لێ په‌رله‌مانته‌رێَن مه‌ چ كر!! كۆمبوون ژ ده‌رڤه‌ى سه‌كۆیا په‌رله‌مانى(19/10/2016) ژبلى فهێتیا نه‌بانگكرنا لایه‌نێ سه‌ره‌كى و فراكسیۆنا ژ هه‌موویان مه‌زنتر كو پارتیه‌. ل جاى ئاڤه‌كێ ب گرژیا د ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسى دا بكه‌ت رابوو ب كورتر لێكرنا كێشێن ناڤبه‌ر وان و ب ڤێ كۆمبوونا بێ واته‌ و نه‌ پێدڤى هه‌موو ره‌نگێن شرعیه‌تا خوه‌ ژ ده‌ستدان.

88

“سنوورێن خوه‌ بزانه‌” ئه‌ڤ هه‌ڤوكا پرى گه‌ف و بێ رێز ئامێز یا سه‌رۆك كۆمارێ توركیا ئه‌ردۆغانى (سۆلتان ئه‌ردۆغانى) یه‌، كو ده‌رمافێ سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ حه‌یده‌ر ئه‌لعه‌بادى گۆتى، ده‌ما ناڤبرى گازنده‌ ژ هه‌بوونا هێزێن توركى ل باشیكێ كری و نه‌رازیبوونا عیراقێ ژ پشكداریا توركیا د شه‌رێ رزگاركرنا مووسل دا دیاركرى.
ئه‌وه‌ عیراق ب ساتۆرا مسته‌ر سایكس-پیكۆى هاتیه‌ داتراشتن و ب خۆرتى ل ئه‌تله‌سا ده‌وله‌تێن جیهانێ زێده‌كرى و بیێ گوهدانا خوه‌سته‌كێن موزایكا پێكهاته‌یێن د ڤى وه‌لاتێ ب خۆرتى ناڤ لێ داناى (عیراق)، په‌یوه‌ندیێن ڤێ (عیراقێ) دگه‌ل ده‌وروبه‌ران به‌رده‌وام ب كێش و ڤه‌كێشه‌ ب تایبه‌ت ل گه‌ل ئیران و توركیا. هه‌موو ژى ل سه‌ر سنوورێن ڤێ ده‌وله‌تێ بوویه‌ و توركیا ژ هه‌موو هه‌ڤسووێن (عیراقێ) پتر ژ هه‌بوونا ڤێ ده‌وله‌تێ(عیراقێ) نه‌رازیه‌!! هه‌لبه‌ت هێجه‌تێن توركیا دبێ بنه‌مانه‌، چونكو ئه‌گه‌ر وه‌ك توركیا دبێژیت: عیراق پشكه‌ك بوو ژ ده‌وله‌تا ئالى ئۆسمێن و ب تایبه‌ت ویلایه‌تا مووسل؛ ل گۆر ڤێ لۆژیكێ دێ ئه‌تله‌سا جیهانێ ل سه‌ر چه‌ند ده‌وله‌ته‌كان مینیت!! ما كێ هندى بریتانیا جیهان ڤه‌گرتبوو!! ئانكو لۆژیكێ ده‌وله‌تا تورك ل سه‌ر دئاخڤیت، هینگێ مافێ ئه‌رۆم و یونانى و ئیتالیایه‌(خودانێن ئمپراتۆریا رۆما كه‌ڤن) داخوازا ڤه‌گه‌ریانا ئه‌ردێ خوه‌ بكه‌ن كو توركیا نوكه‌ ل سه‌ر فه‌روه‌ریێ دكه‌ت!! توركیا ب خوازیت یان نه‌خوازیت عیراق ده‌وله‌ته‌ و سه‌روه‌ریا سنوورێن وێ دكه‌ڤیته‌ بن سهانه‌تا نه‌ته‌وێن ئێكگرتى و هه‌ر پێشلكرنه‌كا سنوورێن وێ پێشلكرنا باوه‌رناما نه‌ته‌وێن ئێكگرتیه‌.
لێ بۆچى توركیا هوسا ب بێ مننه‌تى و ب كه‌پى بلندى سنوورێن عیراقێ به‌زاندن و د سه‌ر هندێ را ژى گه‌فان ل سه‌رۆكوه‌زیرێن عیراقێ دكه‌ت و ب بێریزى دبێژیتێ (سنوورێن خوه‌ بزانه‌) ما خوه‌ نه‌ عیراق ویلاته‌كا توركیایه‌ و چ گاڤا بخازیت دێ تومه‌تا ده‌ست هه‌بوون د كۆده‌ته‌یا 15/07/2016 دا بگریت و ڕاپێچى زیندانێ بكه‌ت!! سه‌ده‌مێن ڤێ گۆرێغبوونا ئه‌ردۆغانى دزڤریت بۆ سه‌فه‌ربه‌رلكا ل سه‌ر شه‌رێ تیرۆرێ و بێ باسكیا جیهانێ و زێده‌بارى به‌رخۆردێ گلۆبالیزمێ و ژبلى ره‌وشا عیراقێ یا ناڤخۆیى كو هه‌ما بتنێ ناڤ مایه‌ ده‌وله‌ت وه‌كه‌ دن چ نه‌مایه‌. راسته‌ به‌رسڤا ئه‌لعه‌بادى پیچه‌كێ هه‌ستیێ ئه‌ردۆغانى حه‌لاند، لێ نه‌بوویه‌ سه‌ده‌مێ په‌یداكرنا هزره‌كێ ژ لایێ توركیا ڤه‌ كو خوه‌ ژ كۆربه‌قكا كێشێن عیراقێ بڤه‌كێشیت.
ئه‌ردۆغان ژ هه‌ر كه‌سى باشتر دزانیت شه‌رێ تیرۆرێ یێ به‌ره‌ف دووماهیێ ڤه‌ دچیت و نێزیكه‌ دێ قووناعا پشتى شه‌رێ تیرۆرى ده‌ست پێ كه‌ت و لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار دێ كێكا شه‌رێ تیرۆرێ ل هه‌ڤ پارڤه‌كه‌ن!! ترسا ئه‌ردۆغان ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیێن توركیا دجهێ خوه‌دایه‌ و نه‌خشه‌كێ نوو یێ رۆژهه‌لاتا ناڤین ب رێڤه‌یه‌ و دڤى نه‌خشه‌ى دا پێگه‌هه‌كێ كوردان هه‌یه‌، ژبه‌رهندێ بیێ پرسا ده‌وله‌ته‌كێ بكه‌ت ب تایبه‌ت هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌(ئه‌مریكا و ناتۆ) بكه‌ت، داكه‌فته‌ ناڤ ئاخا سوریێ و عیراقێ دا بشێت رێكێ ل هه‌ر په‌یدابوونه‌كا ستاتۆیه‌كێ كوردى بگریت.
ده‌ما گۆتیه‌ سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ (سنوورێن خوه‌ بزانه‌) و بۆ پارستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن مه‌ یێن نه‌ته‌وى ئه‌م چ سنووران ناس ناكه‌ین و دێ وێ كه‌ین یا د به‌رژه‌وه‌ندا مه‌ دابیت، لێ د ڤه‌خواندنا سیاسى دا ئه‌ڤه‌ جۆره‌كێ تێكه‌تنه‌كا سیاسیه‌ و چال بۆ توركیا هاتیه‌ ڤه‌دان دا درێكا ڤێ گۆرێغبوونێ دا ئه‌وا ب سه‌رێ سۆڤیه‌تا به‌رێ هاتى، ده‌ما كه‌فیه‌ كۆربه‌قكا ئه‌فغانستانێ و ل داویێ بۆ سه‌ده‌ما هلوه‌شیانا سۆڤیه‌تێ و په‌یدابوونا چه‌ندین وه‌لاتێن سه‌ربخۆ، ب سه‌رێ توركیا بینن و هه‌ر ئه‌ڤیه‌ سه‌ده‌مێ بێ ده‌نگیا ئه‌مریكا و ناتۆ بۆ وێ گه‌فا دوورى ئه‌ته‌كێتا سیاسى یا ئێكسه‌ر ل عیراقى كرى و سه‌نگه‌ر گوهۆڕینا توركیا و نێزیكبوونا وێ دگه‌ل روسیا!! “سنوورێن خوه‌ بزانه‌: دێ بیته‌ په‌یالا “ژه‌هرا ئیمام خومه‌ینى” ده‌ما بریارا راوه‌ستندنا شه‌رێ عیراق-ئیرانێ ڤه‌خارى، و ئه‌ردۆغان ژى دێ ژ ڤه‌رێژا “سنوورێن خوه‌ ب زانه‌” كه‌ڤیته‌ چالا سۆڤیه‌تا به‌رێ ل ئه‌فغنستانێ كه‌فتیێ و دێ هه‌مووده‌رگه‌هان بۆ شه‌ره‌كێ ئتنى ل ده‌ڤه‌رێ ل تاق هێلیت و هه‌ر ئه‌ڤیه‌ یا ئه‌وا دبێژنێ هه‌رایا دروستكرى(فه‌وزا ئه‌لخه‌لاق). خودێ مه‌ ژ ده‌ك و دولابێن زلهێزا بپارێزیت، تنێ ئه‌و دزانیت چ د بن هنگل و پاخلێن وان دا هه‌یه‌!!

122

“یاریكرن ب گه‌ودێ مرى، كوشتیان و بێ ده‌ستهه‌لاتان كلوا بێ ره‌وشتیێ یه‌”
هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌ك و ئه‌و ده‌ستهه‌لات ب چ ناڤ بیت، دكاریت ل گه‌ل فه‌روه‌رلێكه‌رێن خوه‌ هه‌ر جۆره‌ ته‌عدایه‌كێ لێ بكه‌ت، بێی رێگرى لێ بهێته‌كرن؛ چونكو هێز و قانوون پشته‌ڤانیا وێ دكه‌ت و چ ژ هێجه‌تێن قانوونى ب ساناهیتر نینن و قانوون ب خوه‌ شووره‌كێ دوو ده‌ڤه‌، چه‌وا دخوازى دكارى بكار بینى.
مرۆڤاتیێ به‌رده‌وام خه‌بات كریه‌ كو قانوون وه‌سا بهێنه‌ داڕێشتن د به‌رژه‌وه‌ندیا خه‌لكى دا بن و هه‌موو كه‌س به‌رامبه‌ر قانوونێ وه‌ك هه‌ڤ بن بێى جوداهیێن ئولى، ڕه‌گه‌زى، نه‌ژادى، چینایه‌تى و د ره‌نگپیستى دا رێك ل به‌ر پێشێلكارێن مافێن مرۆڤى بهێته‌گرتن و حه‌زێن وان یێن ساده‌ بهێنه‌ لغاڤكرن. د ڤى كاروانێ درێژێ خه‌باتێ دا دیرۆكێ ناڤێن گه‌له‌ك خه‌باتكه‌رێن مافێن مرۆڤى بۆ مه‌ پاراستینه‌ و ب تایبه‌ت یێن هزرمه‌ندێن شۆڕه‌شا فه‌ره‌نسى(1789).
مافێن مرۆڤى و پێگێریكرن ب پاراستنا مافێن وى ل ڤێ ده‌ڤه‌را دبێژنێ رۆژهه‌لاتا ناڤین هێشتا جهێ خوه‌ نه‌كریه‌ و رۆژانه‌ ئه‌ڤ مافه‌ دهێنه‌ بنپێكرن، ئه‌ڤجا چ ژ لایێ ده‌ستهه‌لاتا سیاسى ڤه‌ بیت یان ژى ژ لایێ خه‌لكى ب خوه‌ڤه‌ بیت و ب پێشلكرنا ڤان مافان شلقێن مه‌زن ب جڤاكى ناكه‌ڤن و هه‌روه‌كو كریارێن ئاسایى بن؛ ژبلى هنده‌ك جاران كو ده‌ستهه‌لات بخوازیت هنده‌ك كه‌یسان وه‌ك بازار پێكرن، راببیت ب پرۆته‌ستۆكرن و خوه‌پیشاندنان ئه‌نجام بده‌ت و نموونه‌ ل سه‌ر ڤان خوه‌پیشاندانان دزۆرن و ل كوردستانا مه‌(كێسا دوعایێ، سیمۆن و كوشتنا مۆیسقارێ گۆربه‌هه‌شت زاهد بریفكانى) نموونێن هه‌رى زیندینه‌، لێ كێسێن دى هه‌موو دنڤاندینه‌ و كه‌سه‌ك پرسێ لێ ناكه‌ن!!
بنێكرنا مافێن مرۆڤى هوسا ب ساناهى و بێى ره‌نگڤه‌دانه‌كا بهێز بۆ راگرتنا ڤى ره‌نگێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا هۆڤانه‌ و سادیستانه‌ ل گه‌ل مرۆڤى، په‌یوه‌ندى ب كولتۆرێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌ هه‌یه‌ و كو خوه‌ درێژى دیرۆكێ دكه‌ت و ل سه‌ر ڤان بنپێكرنا چیرۆكێن گه‌له‌ك دلته‌زین هه‌نه‌ و دێ هنده‌كا بۆ خوانده‌ڤانى ڤه‌گێڕم دا د ڤێ سادیستیا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ تێ بگه‌هن و كانێ بۆچى ده‌ما مرۆڤ دهێته‌ بێرێزكرن و یارى ب گه‌ودێ وى دهێته‌كرن، چ ده‌نگێن نه‌رازى دیار نابن، نه‌ د دیرۆكێ دا و نه‌ ژى ئه‌ڤرۆ، به‌لكو پاساوا بۆ هه‌ر كریاره‌كێ دبینن و چیرۆكا ئۆمو قه‌رفه‌ ل سه‌رده‌مێ محه‌مه‌د پێغه‌مبه‌رى (س) ب ساخى ب دو حێشترا ڤه‌ گرێدای بوو و پاشى هه‌ردو حێشتر دانه‌ به‌ر شڤتانا و بۆ دو ئاراستێن جودا چوون و هه‌روه‌سا كوشتنا حه‌مزه‌ى مامێ پێغه‌مبه‌ری (س) و خوارنا دلێ وێ ژ لایێ هندێ ڤه‌ و چیرۆكا نه‌سر بن ئه‌لحجاج ل سه‌رده‌مێ عومه‌رێ كورێ خه‌تابى كو خۆرته‌كێ گه‌له‌كێ لاواز بوو، دهێته‌ ڤه‌گێران كو ژنكا هه‌لبه‌ست ب جوانیا وى دگۆتن و ئه‌ڤ نووچه‌یه‌ گه‌هشته‌ عومه‌رى و گازیكرێ و ئینا دیوانا خوه‌، ده‌ما لێ مێزه‌كرى و ئه‌و لاوێ ده‌لال دیتى، گۆته‌ سه‌رتراشه‌كى سه‌رێ وى ب نیڤى بتراشن و درێژ ناكه‌م، هه‌ر یاریه‌كا ب گه‌ودێ وى كرى دیسا هه‌ر لاو دهاته‌ خویاكرن، ل داویێ نه‌فى به‌سرا كر.
هه‌لبه‌ت چه‌ندین چیرۆكێن دن یێن ب ڤى ته‌رزى هه‌نه‌ گه‌له‌ك جاران بێریزیكرن ب ئاوایه‌كێ شه‌هیان گێران هاتینه‌ ئه‌نجامدان و لاپه‌رێن دیرۆكێ دپڕن ژ ڤان شه‌هیانان و یاریكرن ب گه‌ودێ مرۆڤى، ئه‌ڤجا چ یێ ساخ بیت یان ژى پشتى كوشتنێ و بۆ هه‌ر كریاره‌كێ پاساو هه‌نه‌، هه‌لبه‌ت پاساو چ ژ بهایێ بنپێكركرنا مافێن مرۆڤى نائیننه‌خار و بۆ چ سه‌رده‌مان.
ژبه‌رهندێ یه‌ ده‌ما ل ده‌ڤه‌را مه‌ بێریزیكرن ب مرۆڤان دهێته‌كرن و یارى ب گه‌ودێ وى دهێته‌كرن، نابیته‌ سه‌ده‌ماچ شلقێن مه‌زن، به‌لكو پاساوا بۆ هه‌ر كریاره‌كێ دبینن و د ڤان رۆژان دا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ناڤێ ژنه‌كێ به‌لاڤكرن ب ناڤێ ئوم هه‌نادى كو سه‌رێن داعشان دكه‌لینیت و یاریا ب گه‌ودێ وان دكه‌ت و وه‌كو پالاوانه‌كا چه‌رخێن ناڤین دده‌نه‌ دیاركرن و پاساوا بۆ دبینن.
راسته‌ داعش تیرۆرستن و كریارێن چه‌رخێن ناڤین دووباره‌ دكه‌ن و نابیت ب سڤكاتى لێ بهێته‌ مێزه‌كرن، لێ دیسا ژى هه‌ر مرۆڤن و تنێ د رێكا دادگه‌هێرا دڤێت سه‌ره‌ده‌رى ل گه‌ل بهێته‌كرن، ئه‌گه‌ر نه‌ پاساو ڤه‌دیتن ب سه‌ناهیه‌ بۆ هه‌ر بێریزیكرنه‌كێ و دولابا بنپێكرنا مافێن مرۆڤى دێ یا به‌رده‌وام بیت و كێش و بێشێن ده‌ڤه‌رێ دێ ئالۆزتر لێهێن و كولتۆرێ چه‌رخێن كه‌ڤن دێ یێ سه‌ردار بیت و ئه‌م ژى ب چاڤێن زیق ل وه‌لاتێن پێشكه‌فتى مێزه‌ كه‌ین و ئاخینكا بۆ ته‌ناهیا وان رادهێلین.

121

“ئه‌گه‌ر شه‌رم نه‌كه‌ى، هه‌ر تشت یێ حه‌لاله‌”
هه‌موو دزانن كو سیاسه‌ت هونه‌رێ برێڤه‌برنێ یه‌، هه‌لبه‌ت سیاسه‌ت ب خوه‌ ژى ده‌ربرینه‌كا راسته‌قینه‌یا ره‌وشا ئابووریه‌. ده‌ما مه‌ بڤێت د سیاسه‌تا هه‌ر وه‌لاته‌كى بگه‌هین و بزانین كانێ بۆچى هنده‌ك جارا پێنگاڤێن دوورى لۆژیكێ دهاڤێژیت، فه‌ره‌ مرۆڤ ل ره‌وشا ئابووریا وى وه‌لاتى مێزه‌ بكه‌ت، هینگێ دێ بۆ رۆهن بیت كو خوه‌سته‌كێن ئابوورى و ره‌وشا وێ وه‌سا دخوازیت كو حكوومه‌ت وان پێگاڤان بهاڤێژیت.
ل گۆر ڤى تێگه‌هى ئه‌گه‌ر ئه‌م ل ره‌وشا سیاسه‌تا حكوومه‌تا هه‌رێمێ مێزه‌ بكه‌ین و ل سه‌ر ب راوه‌ستین، دێ ئه‌ڤ گێله‌شۆكیا ئالۆز و هه‌ر لایه‌نه‌ك ژبه‌رپرسیاریێ دڕه‌ڤیت و ئوبالا ڤێ كاره‌ستا قه‌یرانا ئابوورى دده‌نه‌ پال یێ دیتر و خوه‌ وه‌كو “موویێ ژ ماستى كێشاى” خوه‌ پاك و بێ گه‌رد دهه‌ژمێرن، ب خوه‌شكى رۆهن بیت.
حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر تاسه‌ك ڤاله‌ هاتیه‌ دامه‌زراندن ئانكو نه‌خوه‌دى ژێرخانه‌كا ئابووریا بهێزه‌ و چ فابریكێن 500 كاركه‌ر لێ كار بكه‌ن، نینن، و ئابووره‌كا ژسه‌دى 95 ل سه‌ر فرۆتنا په‌ترۆلێ یه‌ و بازارێ په‌ترۆلێ ژى وه‌كو خودانكرنا مێشێن هنگڤینى لێ هاتیه‌” مێش ساله‌كێ خودانى دئینن پێش و ده‌ها دكه‌نه‌ ده‌روێش”، بازاره‌كێ له‌ق له‌قۆك و سه‌ره‌ڕاى كێش و بێشێن وه‌لاتێن خودان په‌ترۆل كو ئێكسه‌ر كێنجا خوه‌ ل سه‌ر بهایێ وێ دهێلێن، ناهێلێن قوون تووتیك ب بهایێ په‌ترۆلێ بكه‌ڤیت.
نه‌ جێگیریا بهایێ په‌ترۆلێ كێنجا خوه‌ ل سه‌ر سیاسه‌تا وه‌لاتێن به‌رهه‌مدار هشتیه‌ و به‌رده‌وام تووشى گرفتێن ئابوورى و سیاسى دبن و سعودیا و ئیران و عیراق باشترین نموونه‌ نه‌. هه‌ر شلقه‌كا ب بهایێ په‌ترۆلێ بكه‌ڤیت ئێكسه‌ر كێنجا خوه‌ ل سه‌ر سیاسه‌تێ دهێلیت. قه‌یرانا ئابووریا هه‌رێما به‌رهه‌مێ نه‌جێگیریا بهایێ په‌ترۆلێ یه‌ و زێده‌بارى نه‌ ب ده‌زگه‌هبوونا وه‌زاره‌تا په‌ترۆلا هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و كه‌فتنا وێ ل بن گێولێ چه‌ند كه‌سه‌كان، قه‌یران كوورتر لێ كریه‌.
ده‌رباز بوون ژ ڤێ ریپا بلندبوون و نزمبوونا بهایێ په‌ترۆلێ ب ده‌زگه‌هكرنا ده‌وله‌تێ یه‌ و پرانیا وه‌لاتێن به‌رهه‌مدار ئه‌ڤ رێكه‌ هه‌لبژارتیه‌ و بزاڤێ دكه‌ن ئابوورێ خوه‌ پر جۆره‌ بكه‌ن و پویته‌یا (ئیعتیماد) ل سه‌ر په‌ترۆلێ كێم بكه‌ن، دا ژ دلۆڤانیا له‌قه‌له‌قۆكیا بهایێ په‌ترۆلێ رزگار ببن.
وه‌ك ل سه‌رى مه‌ دیاركرى حكوومه‌تا هه‌رێمێ ل سه‌ر تاسه‌ك ڤالا هاتیه‌ دامه‌زراند و خوه‌دى بنگه‌هك ئابوورێ بهێز و ده‌زگه‌ه كرى نینه‌ و ژبلى كێم ئه‌زموونیا خوه‌ برێڤه‌برنێ و سه‌ره‌ده‌ریا دگه‌ل قه‌یران و هه‌ر كاره‌ساته‌كا نه‌ چاڤه‌رێكرى، یێن ئیدیۆما حكوومه‌تا ساڤا بۆ حكوومه‌تا هه‌رێمێ ئافراندى دمافدارن، حكوومه‌ته‌كا ساڤایه‌ ب هه‌مووپیڤه‌ران و رایه‌دارێن وێ ژى دخازن ده‌مێ ساڤاتیێ درێژ بمینیت و به‌لكو هه‌ما ناخازن رابیت سه‌ر پییا!! ئه‌ڤه‌یه‌ كاكلا كێشێ و ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى ژى ڤێ ئێكێ باش دزانن، لێ خوه‌ پێ هایدار ناكه‌ن، چنكو بازارى پێ دكه‌ن و شه‌ره‌ هه‌لویستییێ ل ناڤ جادا كوردستانێ پێ دكه‌ن.
ل رۆژا ئه‌ڤ كابینه‌(كابینا هه‌شت) هاتیه‌ دامه‌زراندن نه‌ خودان پرۆگرامه‌ك هه‌ڤگرتى و ل سه‌ر رێككه‌فتى بوویه‌ به‌لكو ل سه‌ر پارڤه‌كرنا كێكا حكوومه‌تێ بوو، ژبه‌ر هندێ یه‌ ته‌ڤ لایه‌نێن وێ پێكڤه‌ رۆلێ ئۆپۆزسیۆنێ دگێرن و چ لایه‌ن خوه‌ ب به‌رپرسێ ڤێ قه‌یرانێ نزانن و هه‌ر ئێك ئۆبالا ڤێ قه‌یرانێ پالده‌ته‌ لایه‌نێ دى، ئانكو یێن بانگه‌شا “حكوومه‌تا بنكه‌ فراوان” ددا هزرا هندێ نه‌كربوو كو حكوومه‌تا بنكه‌ فراوان دێ بیته‌ حكوومه‌تا قه‌یرانێن مه‌زن!! ل هه‌موو جیهانێ تو راستى حكوومه‌تا وه‌كو یا هه‌رێمێ ناهێى كو یا بێ ئۆپۆزسیۆنه‌كا كارا بیت و د هه‌مان ده‌م دا هه‌موو لایه‌نێن پشكدار د حكوومه‌تێ دا رۆلێ ئۆپۆزسیۆنێ بگێرن، راست هاتیه‌ گۆتن: “هندى بمینین دێ هه‌ر بینین”!!

83

“ئه‌گه‌ر قه‌ره‌چى ئێڤارى ته‌دبیر نه‌كر، ئه‌وى سپێدێ مال بارنه‌كر” گۆتنا مه‌زنان
مووسل وه‌ك باژێر و ده‌وروبه‌ر ل سه‌ر ئاخا كوردستانێ دهێته‌ هژمارتن، لێ درێژبوونا ده‌مێ داگیركاریێ ل سه‌ر كوردستانێ كه‌فتیه‌به‌ر نه‌خشێ ته‌عریبكرنێ و ل سه‌ر ده‌مێ ئۆسمانیان ژى بڕه‌كا باش یا توركان ب هێجه‌تا كارى لێ بنه‌جهكرن و بزاڤا ب تورككرنێ كر، لێ ڤێ بزاڤێ سه‌رنه‌گرت ب سه‌ده‌مێ دووریا وێ ژ ناڤه‌ندا توركا؛ لێ سیاسه‌تا ته‌عریبێ سه‌رگرت و نوكه‌ بوویه‌ ناڤه‌ندا ده‌مارگیریا عه‌ره‌بى و ب تایبه‌ت یا سوننا.
مخابن سه‌ركرداتیا كوردى ل ڤى سه‌رده‌مى ده‌ست ژ كوردستانیا ڤى باژێرى به‌ردایه‌، هه‌رچه‌نده‌ ل سه‌ره‌مێ شۆره‌شێن به‌درخانیان و شێخ عوبه‌یدولایێ نه‌هرى بزاڤا رزگاركرنا ڤى باژێرى كربوون و ب پایته‌خێ كوردستانێ ناڤ دكر؛ ئانكو ل سه‌رده‌مێ ده‌ستپێكیا هه‌ستا نه‌ته‌وى مووسل وه‌ك باژێره‌ك كوردستانى لێ دهاته‌ ته‌ماشه‌كرن. ژبه‌رهندێ كێش و بێشێن مووسلێ كنجا خوه‌ ل سه‌ر كوردستانێ دهێلن.
كه‌فتنا باژێرێ مووسل د ده‌ستێ داعشێ وه‌سا ب ساناهى و بێى كو مووسلیێن عه‌ره‌ب به‌رخوه‌دانه‌كێ بكه‌ن به‌لكو داكه‌فتنه‌ سه‌ر جادان و دیلان گێراندن. دهاته‌ خواستن رایه‌دارێن حكوومه‌تا هه‌رێمێ و ناڤه‌ندێن لێكۆلینێن ستراتیجیك ل سه‌ر ڤێ دیاردێ راوه‌ستابانه‌ و شرۆڤه‌ كربانه‌ چونكو نه‌به‌ر عاقله‌ باژێرێ مرۆڤى ژ لایێ دڕنده‌ترین رێكخراوه‌كا تیرۆرستى(داعش) ڤه‌ بهێته‌ داگیركرن و تو ب ده‌ست قوتان ڤه‌ پێشوازیێ لێ بكه‌ى!! گه‌له‌ك وه‌سا هزر دكه‌ن سه‌ده‌م حكوومه‌تا عیراقێ یه‌ كو ب تائیفه‌گه‌رى دهێته‌ تاوانباركرن و وان ئه‌ڤ باژێره‌ ب هه‌روه‌ راده‌ستى (داعش) كر، دبیت راستیه‌ك تێدا هه‌بیت، لێ راستیا وێ ب دیتنا من ئه‌ڤه‌یه‌: بلندبوونا پێگه‌هێ كوردان ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ و پێشكه‌فتنا هه‌رێما كوردستانێ د هه‌ر بیاڤه‌كى دا و داجریانا سه‌رمایێ بیانى بۆ بازارێن هه‌رێمێ وه‌ك مێرگه‌كا ئارام ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و دیاربوونا كوردستانێ وه‌ك ده‌وله‌ته‌كا دیفاكتۆ، ترس ئێخسته‌ دلێ عه‌ره‌بێن شۆفینى و ب تایبه‌ت مووسلیان كو كورد بزاڤێ بكه‌ن ڤى باژێرى ڤه‌گه‌ریننه‌ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ كو د هه‌موو دیكۆمێنتێن دیرۆكى دا باژێره‌كێ كوردستانی یه‌، ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ وان داعش هه‌لبژارت. ئاها د ڤێ خالێ ڕا دڤێت ئه‌م ل كێشا ئۆپه‌راسیۆنا رزگاركرنا مووسلێ مێزه‌ بكه‌ین و سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل بكه‌ین.
ئه‌ڤرۆ به‌ره‌یه‌كێ ناڤنه‌ته‌وى بۆ نه‌هێلانا ڤێ رێكخراوا تیرۆرستى و رزگاركرنا مووسلێ هه‌یه‌ و رۆلێ كوردان ژى هاتیه‌ دیاركرن، به‌لێ پا پشتى رزگاركرنێ كانێ دێ چ گه‌هیته‌ كوردان، به‌لى نینه‌ و رایه‌دارێن مه‌ ژى خوه‌ ب سه‌رڤه‌ نابه‌ن و بۆ خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ دیار ناكه‌ن، كانێ ل پشت كولیسان چ بۆ وان هاتیه‌ گۆتن و دێ چ هێته‌ شكه‌فا كوردى!! یا گرنگ ل ده‌ف رایه‌دارێن مه‌ ئه‌وه‌ كو پشكداریێ د ئۆپه‌راسیۆنێ دا بكه‌ن و به‌س. كا پشتى هینگێ چ دقه‌ومیت، نه‌گرنگه‌.
ل گۆڕه‌ى ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ده‌مێ ده‌ستپێكا ئۆپه‌راسیۆنا مووسل یا نێزیك دبیت، ترسه‌كا مه‌زن یا كه‌فتیه‌ ناڤ باژێرى و پێلا ئاواره‌یێن وێ به‌رێ خوه‌ دده‌نه‌ كوردستانێ و رۆژ بۆ رۆژێ زێده‌ دبن. فه‌ره‌ مرۆڤ ڤه‌كرى بێژیت: هه‌رێما كوردستانێ شیانێن حه‌واندنا ڤێ گرسا ئاواره‌یان نینه‌ ژبه‌ر گه‌له‌ك سه‌ده‌مان و یێن هه‌رى بالكێش پرسا ئاسایشێ و قه‌یرانا ئابووریا كوردستانێ نه‌. بۆ پرسا ئێكێ دبیت دگه‌ل ئاواره‌یان بڕه‌كا باشا تیرۆرستێن داعش بهێن و د پاشه‌رۆژێ دا دێ بنه‌ بۆمبێن ده‌مكرى و دێ بنه‌ ئاریشه‌ بۆ ئاسایشا هه‌رێمێ و ئه‌و شاشیا حكوومه‌تا ئه‌لمانى كه‌فتیێ نابیت هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ڤیتێ و ئوبالێ وه‌رگرتنا وان دڤێت بێخته‌ ستۆیێ یۆئێنێ و نابیت خوه‌ تالۆقه‌ى وان بكه‌ت. بۆ پرسا دویێ ژى قه‌یرانا ئابوورى ل كوردستانێ هندى وێڤه‌تر دچیت یا كه‌مباختر لێ دهێت و ئاسوویێن ده‌ربازبوونێ دیار نینن و وه‌رگرتنا ئاواره‌یان (كو حكوومه‌تا هه‌رێما د ڤێ سیاسه‌تێ دا شكه‌ستن ئینایه‌ و نه‌شیایه‌ وه‌كو توركیا بازارى پێ بكه‌ت) دێ بارگرانیێ بۆ حكوومه‌تێ چێ كه‌ت.
ده‌م هاتیه‌ حكوومه‌تا هه‌رێمێ ب چاڤه‌كێ ریالستانه‌ ل كێشان مێزه‌ بكه‌ت و سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل بكه‌ت، چونكو ئه‌ڤه‌ سه‌رده‌مێ به‌رژه‌وه‌ندانه‌ نه‌ك یێ هه‌ستانه‌. ب پلان و ل گۆڕ به‌رژه‌وه‌ندا هه‌رێما كوردستانێ دڤێت سه‌ره‌ده‌رى ل گه‌ل ئۆپه‌راسیۆنا رزگاركرنا مووسلێ بهێته‌ كرن و چ ئه‌جندایێن دى نه‌په‌ژرینیت.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com