NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي
301 POSTS 0 COMMENTS

130

” داعش قه‌وى دبن.. پێشمه‌رگه‌ عه‌زیز دبن.. داعش زه‌عیف دبن.. پێشمه‌رگه‌ ره‌زیل دبن” (یشعر بالصراحه‌)
ئه‌ڤ هه‌ڤۆكێن د نابه‌ینا جۆت خه‌تان دا ژ نڤیسینا پێشمه‌رگه‌كی یه‌ كو ل به‌روكێ شه‌رێ دژى تیرۆرێ ب مێرانى دجه‌نگیت و ل سه‌ر ئه‌كاونتێ خوه‌ به‌ڵاڤ كریه‌ و پرانیا كه‌سێن ئه‌ڤ هه‌ڤۆكه‌ كۆمێنتار كرین، پشته‌ڤانى لێ كریه‌ و به‌گه‌ن (عه‌جباندنه‌) كرنه‌، هه‌لبه‌ت هنده‌كان ژى به‌گه‌ن نه‌كریه‌ و ژ وان كه‌سان به‌نده‌ ب خوه‌یه‌!!
یا راست ئه‌گه‌ر مرۆڤ چاڤدێریا تۆرێن جڤاكى بكه‌ت و هه‌ر تشتێ تێدا به‌ڵاڤ دبیت، به‌رسڤ بده‌ت باوه‌ر ناكه‌م مرۆڤ “بگه‌هیت سه‌رێ خوه‌ بخۆرینیت” !! لێ هنده‌ك جاران مرۆڤ نه‌چار دبیت كو به‌رسڤێ بده‌ت یان ژى به‌رسڤ كۆته‌كیێ ل مرۆڤى دكه‌ت، بنڤیسیت، ئه‌ڤ هه‌ڤۆكا ل سه‌رى مه‌ ژ ئه‌كاونتێ خودانى ڤه‌گوهازتى دچیته‌ د خانا نه‌چاربوون و كۆته‌كیێ دا ب تایبه‌ت پشتى نڤیسه‌رى به‌رسڤا نڤیسا من داى (مخابن نێزیكترین هه‌ڤالێ من … دمن نه‌گه‌هیت كا من چ گۆت..)!! هه‌لبه‌ت ئه‌ز ناخوازم كۆمێنتا خوه‌ ل ڤێره‌ دووباره‌ بكه‌م، به‌لێ پشتراست دبێژم و چ دفن بلندى ژى نینه‌، بێژم: ئه‌ز باش د مه‌ره‌ما وى گه‌هه‌شتم و به‌رسڤا وى بۆ كۆمێنتا من باشترین گرۆڤه‌یه‌ كو من ل كرۆكا بابه‌تێ وى دایه‌ و پێ هه‌ڕشیه‌(هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ڤه‌ نه‌ داخوازا منه‌).
بابه‌تێن ب پێشمه‌رگه‌ی ڤه‌ دگرێداى ب تایبه‌ت ئه‌گه‌ر پیچه‌كێ ژ بهایێن وى بهیننه‌ خار چ ب مه‌ره‌م بیت یان بێ مه‌ره‌م بیت، مرۆڤ نه‌چاره‌ ب به‌رسڤ بهێت، وه‌سا نه‌هێته‌ تێگه‌هشتن كو نابیت ب چ ره‌نگا ل سه‌ر بهێته‌ نڤیسین، نه‌خێر به‌لكو به‌رده‌وام دڤێت ره‌خنه‌ ل كار و بزاڤێن وان بهێنه‌ كرن و په‌ندا كوردى دبێژیت: “هه‌ڕه‌ ده‌ف وى یێ ته‌ بگرینیت، نه‌چه‌ ده‌ف وى یێ ته‌ بكه‌نینیت”، ئه‌و ژى ب مه‌ره‌ما باشتركرنا كارێن وان كو گرانترین ئه‌ركه‌، ئه‌و ژى پاراستنا كوردستانێ و رۆمه‌تا كوردستانیانه‌.
كه‌كێ پێشمه‌رگه‌ دنڤیسیت: “داعش قه‌وى دبن. پێشمه‌رگه‌ عه‌زیز دبن. داعش … “، نزا ژبیرا وى چوویه‌ كو پێشمه‌رگه‌ ب درێژیا دیرۆكا به‌رخوه‌دانا گه‌لێ كوردستانێ پیرۆزترین و ب ئه‌ڤینترین كه‌س بوویه‌ د چاڤێن كوردستانیان دا و بوویه‌ په‌یڤا نازدارا سه‌ر زارێ كوردستانیان و هه‌لبه‌ست و لاڤژێن شرین پێ هاتینه‌ گۆتن و ڤه‌لۆراندن، ئه‌ڤ په‌سندان و ئه‌ڤینه‌ نه‌ ژ ڤاله‌هیێ هاتیه‌، به‌لكو ئه‌مه‌كداریه‌ بۆ وێ خوه‌ نه‌ڤینا ل جه‌م پێشمه‌رگه‌ى هه‌ى كو گیانێ خوه‌ كریه‌ مه‌رتال بۆ پاراستنا خاك و رۆمه‌تا ملله‌تێ خوه‌ و ڤێ ژى دێ لێ زێده‌كه‌م دا ئه‌وێن كۆمێنتێن ساركرنێ نڤیسین هزرا خوه‌ بكه‌ن و پتر دپێشمه‌رگه‌ى بگه‌هن، ب شه‌هیدبوونێ پێشمه‌رگه‌ سه‌ربلند دبن و ب برینداربوونێ دغه‌یدن و حه‌سوودیێ ب هه‌ڤالێن خوه‌ یێن شه‌هید دبن و یێن بریندار نه‌بووین، حه‌سوودیێ ب یێن بریندار دبن. ئه‌ڤه‌نه‌ ساخله‌تێن پێشمه‌گێن كوردستانێ و مه‌ هه‌ر ئه‌ڤه‌ ژێ دیتیه‌، ژبه‌ر هندێ جهێ خوه‌ د دل و هه‌ستێن هه‌ر كوردپه‌روه‌ره‌كى دا كریه‌ و هه‌تا دگه‌هیته‌ زارۆكێن كوردستانێ ژى و فه‌ره‌ ل ڤێره‌ چیرۆكه‌كێ ب ڤه‌گێرم دا رۆهن ببیت كانێ رێز و ئه‌ڤینا پێشمه‌رگه‌ى ل كیژ ئاستى راوه‌ستایه‌ و چه‌ند ل به‌ر دلان دعه‌زیزن و به‌روپشت ژى كانێ جاش و خوه‌فرۆش ل پێش چاڤان چه‌ند ره‌زیل و ستۆخار و بێ قیمه‌تن و خوه‌ رۆژه‌ك ژى هه‌لگرێ ناڤێ جاشتیێ بیت، مینا تیه‌كا ڕه‌شه‌ ب ناڤ چاڤێن وانڤه‌ و ئه‌ڤ كرێتیا وان شۆرى بنه‌مالێن وان ژى دبیت؛ ل ده‌ڤه‌رێن رزگاركرى ل سه‌ر ده‌مێ شۆڕه‌شا ئیلۆن و گولانێ دا ل گوندان زارۆكان یارى دكرن و دبوونه‌ دوو جوین و یه‌ك پێشمه‌رگه‌ و یه‌ك جاش، ل سه‌ر وه‌رگرتنا رۆلێ جاشان چ زارۆكان قه‌بوول نه‌دكرن و دبوو جڕه‌ جڕا وان و ل داویێ ل سه‌ر هندێ پێك دهاتن كو رۆل ففتى ففتى بیت (وه‌ك به‌رى نوكه‌ سیاسته‌مه‌دارێن مه‌ په‌یاده‌ كرى)، دا كه‌س تنزا ب رۆلێ جاشى گێراى نه‌كه‌ن.
به‌رى داعش بهێن، پێشمه‌رگه‌ دعه‌زیز بوون و پشتى داعشان ژى دێ هه‌ر دعه‌زیز بن، تنێ ل جه‌م دوژمێن كوردستانێ و جاشێن هه‌رده‌مى نه‌بیت، وه‌كو دن پێشمه‌رگه‌ هه‌ر دعه‌زیزن. لێ دڤێت ژبیر ژى نه‌كه‌ین كو رۆل و ئه‌ركێ پێشمه‌رگه‌ى ژى ب گوهۆڕینا ده‌مى دهێته‌ گوهۆڕین، لێ ئه‌ڤین و رێزا وى تشته‌ك نه‌گۆڕه‌ ل جه‌م مه‌ و دێ هه‌ر مینن: عه‌زیزترین عه‌زیز.

103

من نه‌خواستیه‌ چ جاران د ڤێ ستوونێ دا ل سه‌ر به‌رپرس و كه‌سێن نێزیكى ده‌ستهه‌لاتێ ئه‌ڤجا چ یێن ل هه‌رێما كوردستانێ بن یان ژى ل به‌غدا بن، بنڤیسم یان ژى ره‌خنه‌ بكه‌م، نه‌ ژبه‌ر چ مه‌ره‌ما به‌لكو ئه‌ز ل وێ باوه‌رێ مه‌ كه‌سێن د ده‌ستهه‌لاتێ دا قه‌ت ئاگه‌ه ژ مه‌ تۆخمێ نڤیسه‌ران نینه‌ و ره‌خنه‌ و پێشنیارێن مه‌ ئه‌و ب عانه‌كى ناكڕن. جامێرا مژوولى كاروبارێن خوه‌نه‌ و ژمێژه‌یه‌ خه‌مێن وه‌لاتیان تۆڕدانه‌ ناڤ ته‌نه‌كێن گلێشى، ئه‌و ژى ئه‌گه‌ر وان ته‌نه‌كێن گلێشى ل به‌ر ده‌رگه‌هی هه‌بن!! هه‌ر چه‌وا بیت هنده‌ك جاران مرۆڤ نه‌چار دمینت ل هنده‌ك بریارێن خوه‌ په‌شێمان ببیت، بلا ب ده‌ستووریا هه‌وه‌ بیت، ئه‌ز ژى ڤێجارێ دێ چه‌پ ده‌م، لێ نه‌ ئه‌و چه‌پدانا سیاسه‌تمه‌دارێن كوردستانێ دكه‌ن و هه‌ر لایه‌نه‌كێ پتر دایێ، سه‌متا ستێڕنێ خوه‌ دایێ و ب تایبه‌ت د ڤان رۆژان دا كو بڕبڕ كادرێن لایه‌نێن هه‌ڤدژ، چه‌په‌رێن خوه‌ دگوهۆڕن!! ئه‌ز وه‌ناكه‌م؛ لێ دێ ل سه‌ر پرسا وه‌زیرێ دارایی یێ عێراقێ رێزدار هشیار زێبارى هنه‌كى راوه‌ستم، چونكی پرسا لێپرسینا وى جامێرى ژ قالبێ خوه‌ ده‌ركه‌فت و بوویه‌ پرسه‌كا كه‌سۆكى و سه‌متا لێپرسینێ به‌ره‌ف گونه‌هباركرنێ بریه‌، ئه‌ڤه‌ تشته‌ك نوویه‌ و د ئه‌تیكێتا لێپرسینێن په‌رله‌مانى دا نینه‌، به‌لكو گه‌هشتنه‌ بۆ راستیێ و دیاركرنا باده‌كێن گومانێ په‌یدا دكه‌ن، ئانكو په‌یوه‌ندى یا ب كارێن وه‌زاره‌تێ ڤه‌ هه‌ی كو فه‌ره‌ یا شه‌فاف بیت.
ل به‌رچاڤه‌ و نه‌یا ڤه‌شارتیه‌ د حكوومه‌تا عیراقێ دا گه‌نده‌لیه‌كا مه‌زن هه‌یه‌، تاكو عیراق ب كوردستانێ ڤه‌ ژى ل پێشیا وه‌لاتێن گه‌نده‌ل دهێنه‌ هژمارتن، هه‌ر ژ گوپیتكا ده‌ستهه‌لاتێ شۆڕى هه‌موو گه‌هێن وێ بووینه‌ و چاره‌سه‌رى گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ت كه‌فتیه‌، ئه‌ز نابێژم مه‌حاله‌ لێ ب ڤى ره‌نگى و ده‌ستوداریێ ب زه‌حمه‌ته‌ بێى قۆربانى، زینده‌به‌چالكرنا گه‌نده‌لیێ بهێته‌ ئه‌نجامدان.
پرسا لێپرسینا وه‌زیرێ دارایى ژى دكه‌ڤیته‌ د ئه‌ڤى بیاڤى دا، بیاڤێ چاره‌سه‌ریا نه‌شه‌فافیه‌تێ و بۆ حكوومه‌تێ ڕه‌وایه‌ پرسێ ل فه‌رمانبه‌رێن خوه‌ بكه‌ت و رێزدار هشیار زێبارى ژى فه‌رمانبه‌رێ حكوومه‌تا عیراقێ یه‌، راسته‌ ژپشكا پارتیه‌ و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسیا وێ یه‌، لێ ئه‌و ئه‌جندایێن حكوومه‌تا عیراقێ بجه دئینیت، نه‌كو یێن پارتى. پارتى نه‌به‌رپرسه‌ ژ ئه‌ندامێن خوه‌ ئه‌وێن د حكوومه‌تا عیراقێ دا كار دكه‌ن. پرس ئه‌ڤه‌یه‌ بۆچى پرس كره‌ پرسه‌كا كه‌سۆكى و ب تایبه‌ت یا پارتى!! فه‌ره‌ مرۆڤ هزرا خوه‌ د سینارۆیا پشت ڤێ هه‌وێ دا بكه‌ت، دا سه‌ده‌م دیار بن.
سه‌ده‌مێن ل پشت ڤێ هه‌وێ هه‌وادارێن مالكى و شوڤینیێن عه‌ره‌بن كو چاڤێن وان ب هه‌رێما كوردستانێ نارابن، ب تایبه‌ت ڤێ پشته‌ڤانیا ناڤده‌وله‌تى بۆ دۆزا كوردى و پرسا ریفراندۆم و ده‌وله‌تا كوردى رۆلێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ رێزدار بارزانى بۆ په‌یداركرنا پشته‌ڤانیێ بۆ پرسا ریفراندۆمێ وه‌ك ده‌رئه‌نجامێ ب دوماهیك هاتنا شه‌رێ تیرۆرێ و ب تایبه‌ت یێ داعش.
مه‌ره‌م ژ لێپرسین و وه‌گرتنا متمانێ ژ رێزدار هشیار زێبارى ژ لایێ په‌رله‌مه‌نته‌رێن عه‌ره‌ب ڤه‌ كاره‌ك ئاسایى یه‌، لێ سه‌ماكرنا هنده‌ك ژ په‌رله‌مانته‌رێن كورد دگه‌ل وان ب لارێبرنا ڤێ باده‌كێ یه‌ و دهێته‌ هژمارتن ژ وان گڤاشتنێن به‌غدا و ئه‌نقه‌ره‌ و ته‌هرانێ بۆ سه‌ر حكوومه‌تا هه‌رێمێ و پرۆژێ رێزدار بارزانى بۆ مافێ چاره‌نڤیسێ نه‌ته‌وا كورد دا شكه‌ستێ پێ بینن!!
هه‌ر كه‌س ئه‌ركێن په‌رله‌مانته‌ران دزانیت كو پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندێن بلندێن نه‌ته‌وینه‌ و دیاركرن و پووچكرنا نه‌خش و پیلانێن ل دژى هه‌رێمێ دهێنه‌ كرن. ئه‌ڤا دهێته‌ كرن ژ لایێ هنده‌ك په‌رله‌مانته‌رێن كورد ڤه‌ ل به‌غدا ماكا شه‌رمێیه‌ و پاشگه‌ز بوونه‌ ژ ئه‌ركێن نه‌ته‌وى د ڤێ قووناغێ دا.

64

ده‌مێ ناڤێ ئه‌نفالێ دهێت، دل دلره‌زن، چاڤ دبن سه‌ره‌كانیێن رووبارێن رۆندكان، كوردستان كراسێ شینیێ دكه‌ته‌ به‌رخوه‌، دیرۆكا مه‌ خوه‌ تازى دكه‌ت و هه‌موو فه‌رمان و هێرشێن بۆ نه‌هێلانا ناڤێ كورد، رابه‌رى مه‌ دكه‌ت و هه‌ر ژ هێرشێن به‌رى ژ دایكبوونا عیساى و سه‌عه‌دێ كۆڕێ بابێ وه‌قاسى و هێرڤه‌ هه‌تا دگه‌هته‌ سه‌ددامێ خوین رێژ، خومه‌ینیێ ده‌ستێن وى ب خوینا زارۆكێن مهابادێ سۆر بووین، سۆفى ئه‌ردۆغانێ تزبى كێش، مالكیێ نانبرێ زارۆكێن ژ ئه‌نفالێن پسمامێ وى قورتال بووین و عه‌بادیێ هه‌ر رۆژ ب ئه‌گه‌ر و بێ ئه‌گه‌ر شوورێ ئیمامێ عه‌لى نیشا مه‌ دده‌ت، هه‌رچه‌نده‌ گریا مرۆڤى ب ره‌وشا وى دهێت، لێ دیسا ژى ب هاتنا ناڤێ كوردان و پێشمه‌رگه‌ى تووشى هستریایێ دبیت.
ئه‌نفال برینا جه‌سته‌یێ نه‌ته‌وه‌كا هه‌موو ده‌روجیران ل سه‌ر قۆتبڕكرنا وى دكۆك و نه‌خش و پلانێن وان دئاماده‌ و ل به‌ندا بیڤێ دپه‌یت، د به‌رامبه‌ر دا هه‌ر ژ كه‌ڤندا و هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى مه‌ نافماله‌كا په‌رته‌وازه‌ و پرت پرت و نه‌ئێكگرتى و خوه‌ دێ بێژى تۆڤێ ل هه‌ڤ نه‌كرن و پێك نه‌كرنێ تنێ سروشتى یێ بۆ مه‌ ئافراندى!! وه‌ى ل ڤێ سوسره‌تێ.
د دیرۆكێ دا نه‌ته‌نێ نه‌ته‌وه‌یێ كورد هه‌ڤرووشى ئه‌نفال و جینۆسایدان بوویه‌، به‌لكو گه‌له‌ك نه‌ته‌وه‌یان ئه‌ڤ ره‌نگ كاره‌ساته‌ ب سه‌رى هاتینه‌ و یێن هه‌رى نوو گه‌لێ ئه‌رمه‌ن (1914-1918) و جوهینه‌ (1941-1945)، لێ وان هه‌ردو نه‌ته‌وه‌یان مفا ژ فه‌رمان و جینۆسایدێن خوه‌ وه‌رگرتیه‌ و به‌رده‌وام كاره‌ساتێن خوه‌ ل ناڤ ناڤگینێن ده‌وله‌تان دهێلن ساخ و مینا كارته‌كا فشارێ ل دژى سه‌ربڕێن خوه‌ بكار دئینن و مینا ئه‌جنان ب دووڤ ڤه‌نه‌ (ره‌وشا توركیا د ده‌ستێ ره‌ڤه‌ندا ئه‌رمه‌نى دا و بێ ئابرووكرنا وێ و ناڤ و بانگێن وێ ل جیهانێ رزاندیه‌، ژ خوه‌ ئه‌لمان هه‌تا ده‌ستنڤێژێ نه‌شوون نه‌وێرن ناڤێ جوهیان بینن)، ل سه‌ر رژدیا ڤان هه‌ردو نه‌ته‌وه‌یان بۆ هێلانا ساخا تراژیدیا خوه‌، بوونه‌ جهێ رێزگرتنا هه‌موو جیهانێ. لێ مه‌ چ مفا و قازانج ژ ئه‌فالان دیتیه‌؟! هه‌لبه‌ت خانده‌ڤان یێ دبینیت و سه‌ده‌م ددیارن و د ڤێ بیره‌وه‌ریێ دا ناخوازم كوله‌كا دى ل جه‌سته‌یێ پاشمایێن ئه‌نفالان زێده‌ بكه‌م، چنكو برین هندا ب ژان و كووره‌ ناهێته‌ سالۆخدان.
د بیره‌وه‌ریا ئه‌نفالێ دا تارمایێ ئه‌نفاله‌كا مه‌زنتر ژ ئه‌نفالێ مینا عه‌وره‌كێ تارى و بسه‌هم یێ به‌ره‌ف عه‌سمانێ كوردستانێ ڤه‌ دهێت و ڤێ جارێ ته‌ڤ داگیركه‌رێن كوردستانێ ب هه‌ڤڕا دپشكدارن و به‌رامبه‌رى ڤى عه‌ورێ ره‌ش و تارى، نافمالا كوردى ژ هه‌ر ده‌مه‌كى پتر په‌رته‌وازیه‌ و ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى خه‌نده‌ك ل هه‌ڤ كۆلانه‌ و داگێڕانێ بۆ هه‌ڤ ناكه‌ن و چ ئاسوویێن ل هه‌ڤكرنێ ناهێنه‌ دیتن. ئاها ئه‌ڤه‌یه‌ كۆڤانا ژ ئه‌نفالێ ب ژانتر و مه‌نگه‌نێ ئه‌نفالان هه‌ر دهێلیت ل كار. ئه‌ز چ لایه‌نان گونه‌هبار ناكه‌م لێ دخوازم ته‌ڤ وه‌كو ڤێ سه‌رهاتیێ بكه‌ن و بكه‌نه‌ ده‌ستپێكا ل هه‌ڤكرنێ: دبێژن بڕه‌كا نژده‌ڤانان ب سه‌ر ته‌رشێ گونده‌كى دا گرت و شڤان گرێدان و ته‌رشێ وان ڕه‌ڤاند. ب چ ره‌وشا هه‌ى شڤانان پێن خوه‌ ڤه‌كرن و هه‌وار بۆ گوندیان بر. ل ناڤ به‌را گوندیان خویندارى هه‌بوو و كه‌س نه‌دوێریا ب تنێ ژ گوندى بده‌ركه‌ڤیت، هند ل به‌ر هه‌ڤ دراوه‌ستیای بوون، لێ ده‌مێ هه‌وار هاتى، مه‌زنێن گوندى گۆته‌ گوندیان: خوینداریا مه‌ نه‌ما هه‌تا ئه‌م ته‌رشێ خوه‌ دزڤڕینین!! دبێژن ته‌ڤ ب هه‌ڤڕا كه‌تنه‌ په‌ى نژده‌ڤانان و ته‌رشێ خوه‌ قۆرتال كر.
بلا ئه‌م ژى مینا وى گوندى بكه‌ین و مه‌ترسیا ل سه‌ر هه‌بوونا خوه‌ بده‌ین لایه‌كى و ده‌وله‌تا كوردى ب ڕاگه‌هینین و مه‌ترسیێن ل سه‌ر هه‌بوونا مه‌ وه‌ك نه‌ته‌وه‌ بده‌ینه‌ لایه‌كى. پاشى بلا د هۆلا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا هه‌ر رۆژ تیمێن هه‌وار هاتنێ په‌رله‌مانته‌ران ڕاكێشنه‌ خه‌سته‌خانێ.
نالینێن ئه‌نفالبوویان بانگى مه‌ دكه‌ن و دبێژن:
“ژن و مێر ببن تفاق، جهه‌ك نابیت مقابل وه‌ك راست نه‌ب بان و تاق، دێ وان هه‌رێفن دوو تل”
چاره‌بوونا برینا ئه‌نفالێ و رێگرتنا ئه‌نفالێن چاڤه‌رێكرى، تنێ ل هه‌ڤكرن و هه‌ڤگرتنه‌.

151

قه‌یران و كێش و بێشێن هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌ت د ناڤبه‌را هێزێن سیاسى دا هندى وێڤه‌تر دچیت، ئالۆزتر لێ دهێن و ئاسوویێن چاره‌سه‌ریێ شێلیتر به‌لى دبن، ئه‌ڤێ چه‌ندێ وه‌لاتیێ هه‌رێمێ بێ گێول و سه‌رگه‌ردان كریه‌. ل وه‌لاتی ناهێته‌ گرتن چونكی یێن گه‌ز و مه‌قه‌سێن كریار و بریار د ده‌ست دا پشتا خوه‌ یا دایه‌ خاسته‌كێن وى و مینا دو هێلێن ته‌ریب، دبه‌ر هه‌ڤڕا ده‌رباز دبن. ئه‌ڤاهه‌ یا دهێته‌ كرن ل ده‌مه‌كى داگیركه‌رێن كوردستانێ ل خوه‌ موكۆر هاتنه‌ و به‌رهه‌ڤیێن قووناغا پشتى شه‌رێ تیرۆرێ(داعشێ) دكه‌ن و ده‌ست ب داگێرانا بۆ هه‌ڤ كریه‌، پێخه‌مه‌تى هندێ كو سنوورێن سایكس-پیكۆى كێشاین، هه‌ر مینا خوه‌ بمینن و د ڤى بیاڤى دا توركیا یا رۆلێ سه‌ره‌كى دبینیت.
نه‌یا به‌ر عه‌قله‌ د سه‌ر ڤان هه‌موو كۆمبوونێن هاتینه‌ كرن دا(چاڤه‌رێ دهێته‌ كرن، گه‌ڕه‌كا دن ژى ده‌ست پێ بكه‌ت) هێشتا جماعه‌ت بسه‌ر سه‌ره‌داڤا ڤه‌كرنا ڤێ گرێ یا كوورا هێوركرنا ڤێ ژهه‌ڤ دووركه‌فتنێ، هل نه‌ببن!! به‌لێ داگیركه‌رێن كوردستانێ د نابه‌ینا چاڤ زلقاندنه‌كێ دا كێش و بێشێن خوه‌ چارسه‌ر دكه‌ن و بۆ نه‌هێلانا ئه‌زموونا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ (كو وه‌ك ده‌وله‌ته‌كا دیفاكتۆ سه‌ره‌ده‌رى دگه‌ل دهێته‌كرن)، ب ساناهى كۆمبوونێن وان ب ئه‌رێنى ب دووماهى دهێن، هه‌ر چه‌نده‌ دژاتى و كێشێن د ناڤبه‌را وان دا نه‌یێن ئه‌ڤرۆ و دوهینه‌، به‌لكو شۆرى دیرۆكێ دبن و شه‌ڕ و هنگامێن مه‌زن د نابه‌ینا وان دا روو داینه‌.
كۆمبوون پێخه‌مه‌تى كۆمبوونێ چ مفاى ناگه‌هینیته‌ شكه‌فا لایه‌نێن سیاسى و وه‌لاتى دلخوه‌ش ناكه‌ن و د بنی دا بۆ وى نه‌خه‌مه‌ كانێ كیژ لایه‌ن یێ مافداره‌، به‌لكو چاڤێ وى یێ ل وێ چه‌ندێ كانێ دێ كه‌نگى كێشێن هه‌ڤرووشى وى بووین و ژیان لێ به‌رته‌نگ كرى، چاره‌سه‌ر بن، ژ ده‌رگه‌ه قۆتانا فه‌رمانبه‌رێن كه‌هره‌بێ، ئاڤێ، موه‌لیدێ (ل چ وه‌لاتان نینه‌ وه‌لاتى حه‌قێ دو پسۆلێن كه‌هره‌بێ بده‌ت)، دوكاندارى و خودانێ خانى، رزگار بیت.
نه‌ ل هه‌ڤكرنا لایه‌نێن سیاسى وه‌لاتى گه‌هاندیه‌ وێ باوه‌رێ كو ته‌ڤ كێشێن به‌رۆكێ وه‌لاتیان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گرتین، ژ لایێ ده‌ستهه‌لاتا كوردى و لایه‌نێن سیاسی ڤه‌ هاتنه‌ دروستكرن ژ پێخه‌مه‌تى ڤه‌شارتنا گه‌نده‌لكاران كو هه‌ر ئه‌و ب خوه‌نه‌، كو هه‌ر ژ گۆپتیكا ده‌ستهه‌لاتێ ده‌ست پێ دكه‌ت و شۆرى هه‌موو گه‌هێن ده‌وله‌تێ بوونه‌؛ نه‌هه‌وجه‌ى چ به‌لگه‌یانه‌ چونكی هه‌ر سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ ب خوه‌ گۆتیه‌:” گه‌ندلى ل هه‌رێما مه‌ بوویه‌ كولتۆر”. ئاها ئه‌ڤه‌یه‌ كاكلا ئه‌گه‌رێن نه‌گه‌هه‌شتنا چ ل هه‌ڤهاتنان و كۆمبوون ل په‌ى كۆمبوونێ بۆ ئالۆزتر لێكرنا رێكێن گه‌هه‌شتنا رێكه‌فتنێ، رێ خوه‌ش دبیت.
زیان و ئافاتێن گه‌نده‌لى ب خوه‌ڕا دئینیت نه‌كێمى زیانێن داگیركه‌ر ب خوه‌ڕا دئینیت، یا راست ئه‌ڤه‌ ژ داگیركه‌ران دهێته‌ چاڤه‌رێكرن، لێ ژ ده‌ستهه‌لاتا خۆمالى ناهێته‌ چاڤه‌رێكرن و هه‌ر هێجه‌ته‌كا وێ ده‌زیه‌كا خاڤه‌ و دبیته‌ جهێ دلگرانیا وه‌لاتیان، ل ده‌مه‌كى هه‌ر وه‌لاتیه‌ متمانێ دبه‌خشیته‌ ده‌ستهه‌لاتێ و به‌رده‌وامبوونا ده‌ستهه‌لاتا كوردى ل سه‌ر ڤێ ده‌هو دویا خوه‌ و پشتدانا وێ بۆ خواسته‌كێن وه‌لاتیان ب هێجه‌تا شه‌ڕێ تیرۆرێ. پاشه‌رۆژه‌كا باش ل به‌ندا ده‌ستهه‌لاتا كوردى نینه‌، چنكى درووشم و ڤه‌جوونا قه‌وانێن ستراتیجى یێن هه‌تا ئه‌ڤرۆ تشته‌ك لێ شین نه‌بووى كو تنێ د خه‌یلا وان كه‌سان دایه‌ یێن ڤان ره‌نگه‌ درووشمان هل دده‌ن، سیناهیه‌كا مژده‌به‌خش نه‌دایه‌ وه‌لاتیان، دا ئه‌و ژى بگه‌هن وێ باوه‌ریێ ل سه‌ر خاترا به‌رژه‌وه‌ندێن بلندێن نه‌ته‌وى، ئیشكا ل كه‌مه‌ربه‌ندێن خاسته‌كێن خوه‌ بده‌ن. ئانكو ته‌ڤ درووشم، پلان و نزا چ و چ نه‌شێن وه‌لاتیان چاڤتێر(قانع) بكه‌ن، تنێ ئه‌گه‌ر ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى ب زووترین ده‌م بگه‌هنه‌ رێكه‌فتنه‌كێ مینا به‌ره‌ى كوردستانى، بۆ رزگاربوون ژ ڤێ قووناغێ، هینگێ وه‌لاتى ژى یێ ئاماده‌یه‌ به‌رێ خاسته‌كێن خوه‌ بگهۆڕیت و بكه‌ته‌ قوربانى به‌رژه‌وه‌ندا نه‌ته‌وى.
هه‌موو یاریێن لایه‌نێن سیاسى بۆ وه‌لاتیان رۆهن بووینه‌ و دزانن ته‌ڤ كۆمبوون بۆ به‌ڕك بسه‌ردادانا گه‌نده‌لكارانه‌، ئه‌ڤجا بلا ئه‌ڤ یاریا ئاڤرووبه‌ر به‌س بیت و له‌ز ل دامه‌زراندنا به‌ره‌یه‌كى كوردستانى بهێته‌كرن، بۆ رزگاربوون ژڤێ قووناغێ.

104

ئه‌ڤه‌ پتر ژ ساله‌كێ یه‌ ژ هه‌ڤ دووركه‌فتن و قه‌بخازى و رژدبوون و نه‌داگێران و پێداگیرى ل سه‌ر هه‌لویستێن خوه‌ د ناڤبه‌ر لایه‌نێن سیاسى یێن كوردستانێ دا به‌رده‌وامه‌. هه‌رچه‌نده‌ به‌رده‌وام كۆمبوون ل په‌ى كۆمبوونێ دهێنه‌ كرن، بیێ كو كزه‌ ئاسۆیه‌كا خاڤبوونا كێشێن د ناڤبه‌را وان لایه‌نان دا دیار ببیت. یا سه‌یر و سه‌مه‌ر ئه‌وه‌ ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى چ د ده‌ستهه‌لاتێ دا بن یان ئوپۆزسیۆن و ده‌رڤه‌ى ده‌ستهه‌لاتێ بن ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكۆكن، كو ره‌وشا ئه‌ڤرۆ هه‌رێما كوردستانێ تَێدا ده‌رباز دبیت و ئه‌و مه‌ترسیێن هه‌ڤرووشى هه‌رێمێ دبن پشتى ب داوى هاتنا سیناریۆیا شه‌رێ تیرۆرێ، كو وه‌ك دیار بزاڤا ئازادیخازا كوردى و ب تایبه‌ت هه‌رێما كوردستانێ دێ زیانپێكه‌فتیێن ئێكێ بن و ب ده‌ستێن خالى و حه‌سره‌ت ل ئه‌نجامان نێڕن، پێدڤى ب هه‌ڤگرتن و سازانێ یه‌!!
سه‌ده‌مێن ڤێ ل هه‌ڤ نه‌كرنێ و قه‌بخازیا لایه‌نێن سیاسى بۆ هه‌ر كه‌سێ پیچه‌كێ ژ ئه‌لیف بێتكێن سیاسه‌تێ بزانیت، ناهێنه‌ فه‌همكرن. چنكو ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤین و داڕژیانا زلهێزێن جیهانێ ب ڤێ تداره‌كا مه‌ترسیدار و ئینانا ڤى كۆژمێ چه‌كى و پارڤه‌كرنا وى ل سه‌ر هه‌ر گرۆپه‌ك و ئتنه‌كى بێى مه‌رج و لغاڤ. پاشه‌رۆژا ڤێ ده‌ڤه‌رێ دانایه‌ سه‌ر سێله‌كا شاریایى، ژبلى شێلاندنا هه‌موو سیناریۆیێن پێشبه‌ر و نه‌په‌نى. ئانكو مه‌ترسیه‌كا بهێز ل سه‌ر مانا چارچۆڤێ هه‌رێما كوردستانێ وه‌ك ده‌وله‌تا دیفاكتۆ هه‌یه‌، رۆژ بۆ رۆژێ ره‌هه‌ندێن ڤێ مه‌ترسیێ دیار دبن، لێ ب خه‌م و كۆڤان ڤه‌، گڕ و مزێ كورسیكێ ده‌ستهه‌لاتێ ته‌ڤ لایه‌ن كۆر كرنه‌. ئه‌ڤ ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤین كه‌فتیێ ب ئاوایه‌ك زانستى و ل گۆڕه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیا بلندا نه‌ته‌ویى سه‌ره‌ده‌رى دگه‌ل ناهێته‌ كرن. د ڤى بیاڤى دا فه‌ره‌ لایه‌نێن سیاسى چاڤ ل توركیا بكه‌ن كانێ چه‌وان ب 180 پله‌ سیاسه‌تا خوه‌ گوهۆڕى، ده‌ما دیتى به‌رژه‌وه‌ندیێن وانێن نه‌ته‌وى كه‌فتنه‌ دمه‌ترسیێدا و هه‌ردوو زلهێَزێن جیهانێ یێ پشته‌ڤانیا دامه‌زراندنا ستاتۆیه‌كێ كوردى دكه‌ن و نه‌خشێ سایكس-پیكۆى دێ ژهۆلێ راكه‌ن.
بۆ هه‌ر كه‌سى دیاره‌، توركیا ئه‌نداما ناتۆیه‌ و سه‌ده‌مێن ئه‌ندامبوونا وێ د ناتۆیێ دا ژى هه‌ر ژبه‌ر بزاڤا ئازادیخازا كوردى بوو دا بشێت برێكا ناتۆیێ به‌رسینگێ هه‌ر لڤینه‌كا بزاڤا كوردى بگریت، د ڤى بیاڤى دا شیا دربێن مه‌زا ل دۆزا كوردى بده‌ت و وه‌لاتێن رۆژئاڤایى ته‌ڤ پشتا خوه‌ دانه‌ خواسته‌كێن كوردى و ل سه‌ر وان پێشلكرنا مافێن مرۆڤى یێن توركیا ل دژى كوردان ئه‌نجام ددان و ئه‌نجام دده‌ت، بێده‌نگ و بێ هه‌لویست راوه‌ستناندن. لێ د سه‌ر وان قه‌نجیێن ناتۆ گه‌هاندینه‌ توركیا، ده‌ما دیتى ناتۆ ل شه‌رێ دژى تیرۆرێ پشته‌ڤانیا هێزێن كوردى دكه‌ت و ئانكۆیا دامه‌زراندنا ستاتۆیه‌كا كوردى ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ یا گه‌رمه‌، هه‌روه‌سا په‌یوه‌ندیێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژ قه‌رقودێ عێراقێ یێن ده‌ركه‌فتین، توركیا به‌ر ب روسیاڤه‌ بر، ئه‌و روسیا دوژمنێ باب كالێن توركیا و بوویه‌ سه‌ده‌م پێن توركیا بكه‌ته‌ د ناڤ كه‌ڤلۆژانێ وێ دا و ب شه‌ق پێهن ژ به‌لقان، گزیرتا قرم و قه‌فقاسیا ده‌رێخستى. ب سه‌ده‌مێ وێ پشته‌ڤانیا ناتۆ و بۆ دۆزا كوردى، ب شێوه‌یه‌ك كێمتر روسیا وك چه‌وا خومه‌ینى په‌یالا ژه‌هرا راوه‌ستاندنا شه‌رێ عێراق-ئیرانێ ڤه‌خارى(1980-1988)، ئه‌ردۆغانى(توركیا) ژى چاڤێن خوه‌ نقاندن و په‌یالا ژه‌هرا هلبژارتنا روسیا ڤه‌خار، پێخمه‌تى به‌رژه‌وه‌ندیا بلندا توركیا بهێته‌ پاراستن و چ ستاتۆیێن كوردى نه‌هێنه‌ راگه‌هاندن كو سوبه‌هى كوردێن ل باكوور ب گۆڕتر بكه‌ڤنه‌ قادا به‌رخوه‌دانێ بۆ ب ده‌ستڤه‌ ئینانا مافێن خوه‌.
نه‌ك توركیا به‌لكو هه‌ر ده‌وله‌ته‌ك وى كارى دكه‌ت یێن د به‌رژه‌وندا نه‌ته‌ویى دا بن و داگێڕانێ بۆ لایه‌نێن دن دكه‌ن، پێخه‌مه‌تى پاراستنا به‌رژه‌وندیێن بلندێن نه‌ته‌وى و ئه‌ڤه‌ ب كێمانى و داگێڕان ناهێته‌ هه‌ژمارتن. ئه‌گه‌ر لایه‌نێن سیاسى هه‌ر ل سه‌ر ڤێ ده‌هو دووا خوه‌ بمینن و درێژیێ ب كۆمبوونێ خرش بده‌ن، ل ده‌مێ ته‌ڤ داگیركه‌رێن كوردستانێ یێن ل خوه‌ مكۆر هاتین و نه‌خشێن پشتى ب داوى هاتنا شه‌رێ تیرۆرێ دكێشێن و ته‌ڤ ل سه‌ر هێلانا نه‌خشێ رۆژهه‌لاتا ناڤین وه‌ك خوه‌، دكۆكن و سازانێ دكه‌ن، دێ ئه‌ڤ هه‌له‌ ژ مه‌ چیت و دێ “ده‌ست ژ پیا درێژتر” ل ئه‌نجامان نێڕین. دئه‌ڤرۆدا به‌رى هه‌ر نه‌خش و پلانه‌كا هێزێن سیاسى هه‌ین بۆ چاره‌سه‌كرنا كێشێن ناڤخوه‌، به‌رژه‌وندنیا بلندا نه‌ته‌وا كورد بۆ گه‌هاندنا پاپۆڕا خواسته‌كێن نه‌ته‌وى بۆ كنارێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ ئه‌م قۆربانیێ دده‌ین، سازانێ دخازیت و بیێ سازان نه‌ ئه‌نجم دهێنه‌ شكه‌فا كوردى و نه‌ كێش و قه‌یرانێن مه‌ چاره‌سه‌ر دبن.
13.08.2016

209

ژ كه‌ڤندا هاتیه‌ گۆتن”باشترین هه‌ڤال پرتووكه‌” و ئه‌م هه‌موو دزانین كانێ هه‌ڤال د رێڤنگیا ژیانێ دا چه‌ندێ گرنگه‌ و كه‌سه‌ك نه‌شێت دووره‌په‌رێزى مرۆڤان بژیت و ئه‌گه‌ر خه‌سله‌تا خوه‌ دوور راگرتنێ ل جه‌م ئێكى په‌یدا بوو و نه‌چوو د ناڤ دیوان و جڤاتان دا و پشكدارى د كێش و بێشێن دوورهێلا خوه‌ دا نه‌كر، دبێژنه‌ كه‌سێن هوسا هاڤى و ب سڤكاتى لێ دهێته‌ مه‌یزاندن، لێ د راستى دا ئه‌ڤ مرۆڤه‌ ده‌روون نه‌خوه‌شه‌ و پێدڤیا وى ب چاره‌سه‌ریێ هه‌یه‌. دیاره‌ كو مرۆڤ نكاریت بیێ هه‌ڤال ژیارا خوه‌ ده‌بار بكه‌ت و ب هه‌مان پیڤه‌ر كو پرتووك ب باشترین هه‌ڤال هاتیه‌ ناڤكرن ل ڤێره‌ گرنگیا پرتووكێ خوه‌یا دبیت بۆ هه‌ر كه‌سه‌كى ژمه‌، چونكه‌ پرتووك نیڤشكێ هزرا هزرمه‌ندا ب ساناهى دگه‌هینته‌ مه‌ و ل سه‌ر ئه‌زموونێن هه‌ر كه‌سه‌ك ژ مه‌ د رێڤنگیا ژیانێ دا نژنین، زێده‌ دكه‌ت و ئاسوویا دید و جیهانبینیا مه‌ به‌رفرهه‌تر دكه‌ت. هه‌ر گهۆڕین و پێشكه‌فتنه‌كا هاتیه‌ شكه‌ڤا مرۆڤاتیێ به‌رهه‌م و كه‌دا عه‌قلێ مرۆڤیه‌، له‌و ل پێشیێ هزركرن (واته‌ دانا كارى یا عه‌قلى) بوویه‌ كلیلا ڤه‌كرنا ته‌ڤ ده‌رگه‌هێن ب ئه‌فسانه‌ و موقه‌ده‌سان هاتینه‌ گرتن و هیزاركرن، نه‌ك وه‌ك دهێته‌ گۆتن: ل پێشیێ په‌یڤ بوو، ژ خوه‌ ئه‌گه‌ر ل پێشیێ په‌یڤ/سرۆش(وه‌حى كو ئه‌و ژى هه‌ر په‌یڤه‌ چونكی هێزه‌كا نه‌په‌ن پسته‌كێ د گوهێ كه‌سه‌كى دا دكه‌ت و رێنمایان دده‌تێ) مرۆڤاتى د ڤێ نه‌والا كو دبێژنێ دیرۆك دا، ئه‌زموون نه‌دنژنى و د وان نه‌هامه‌تى و شه‌روشۆرێن دلشه‌وات ڕا ده‌رباز نه‌دبوو، چونكی دا رێكا مرۆڤاتیێ ڤه‌وژارتى بیت و هه‌وجه‌ى ڤێ سه‌رگێژیێ نه‌دبوو. ل چاخێن به‌رێ پرتووك تنێ د ده‌ستێن ده‌سته‌لاتدار و ئولداران دا بوون، ب نێهێنیا هه‌رى پیرۆز دهه‌ژمارتن و ل دوورى ڤێ ته‌خێ بۆ وه‌لاتیان(عامیان) بڤه‌ و قه‌ده‌غه‌بوو و هه‌تا نوكه‌ ل ده‌ف گه‌له‌ك ملله‌تێن پاشكه‌فتى ئه‌ڤ یه‌كه‌ هه‌یه‌ و ل ده‌ف مه‌ كوردان ژى به‌حسێ مسحه‌فا ڕه‌ش و جللوه‌ دهێته‌ كرن كو نهێنیێن ئولێ ئێزدیان و رێنماییێن ئولى تێدا دپارزتینه‌ لێ نه‌ ل به‌ر ده‌ستێ هه‌موو وه‌لاتیانن!! هه‌تا ئه‌ڤ قه‌یده‌ مرۆڤاتیێ شكاندین و پرتووك بوویه‌ پێدڤیه‌كا تێگه‌هشتنێ بۆ هه‌ر مرۆڤه‌كى، گه‌له‌ك نڤیسه‌ر و فه‌یله‌سۆف بوونه‌ قوربان و به‌رده‌وام نڤیسه‌ر و هزرمه‌ند هه‌ڤرووشى سه‌رگێژى و سخنتیان دبن و ب شه‌هیدێن قه‌له‌مى تێنه‌ ناڤكرن. پرانیا ده‌ستهه‌لاتدار و ته‌خا خوه‌ ب خودانێن ڕاستیا ڕه‌ها دزانن ژ ده‌ره‌هى بوونا راستیێ بۆ رایا گشتى دترسن، ئانكو پرتووك دبته‌ سه‌ده‌ما ده‌ره‌هى كرنا نه‌په‌نى و نخافتیێن ده‌ستهه‌لاتداران و هزارا كه‌ڤنپارێزا جڤاكى. پرتووك هه‌لگرا چرایێ زانینێ یه‌ د ناڤ ملله‌تان دا و هزرا مرۆڤى ره‌وشه‌ن دكه‌ت و به‌ره‌ف هه‌لویست گرتنێ دبه‌ت. وه‌ك دیار ئه‌و ملله‌تێن پرتووكا دخوینن گه‌له‌ك پێشڤه‌چوونه‌ و ب ملله‌تێن هشیار و خودان هه‌لویست دهێنه‌ نیاسین و د ڤى بیاڤى دا رۆژئاڤایى دپێ گۆتینه‌ و ژبه‌ هندێ دبینین ئه‌و ده‌ستهه‌لاتدارێن خوه‌ نه‌چار دكه‌ن ل هه‌ر بریاره‌كا زیانێ بگه‌هینته‌ مرۆڤاتیى پاشگه‌ز ببن. لێ ل بامه‌ هێشتا خاندن نه‌بوویه‌ ئێك ژ سیمایێن جڤاكا مه‌ و پرۆسه‌سا خاندنێ گه‌له‌ك یا قه‌تلازه‌ و بازارێ پرتووكێ یێ لاوازه‌!! هه‌لبه‌ت گه‌له‌ك سه‌ده‌م هه‌نه‌ لێ یا ژ هه‌موویێ به‌رچاڤتر خواندنگه‌ه و زانكۆیێن مه‌ نه‌بوونه‌ پالده‌ر خانده‌ڤانى په‌یدا بكه‌ن كو ل جیهانێ زانكۆ ب پلا ئێكێ دهێت بۆ په‌یداكرنا خانده‌ڤانان. به‌لێ هێدى هێدى ئه‌ڤ دیاردا كه‌شه‌فرێت (كێم خاندنا پرتووكا) ل بامه‌ ژى بزاڤه‌كا هه‌ى كو نه‌مینیت و د ڤى وارى دا رێڤه‌به‌رێن پرتووكخانا به‌درخانیان پێنگاڤه‌كا هه‌ژى هاڤێتینه‌ ئه‌و ژى ب هه‌وه‌كێ رابوونه‌ كو نڤیسه‌ر و خانده‌ڤانان دئینیته‌ جه‌م هه‌ڤ و نڤیسه‌ر پرتووكێن خوه‌ بۆ خانده‌ڤانان واژوو دكه‌ن و دانوستاندنه‌ك ب هه‌ڤرا دهێته‌ هولێ. به‌رى چه‌نده‌كێ نڤیسه‌رێ پایه‌ بلند مامۆستا ڕه‌شید فندى ل پرتووكخانا به‌درخانیان چه‌ند پرتووكێن خوه‌ بۆ خانده‌ڤانان كرنه‌ دیارى و ل (4/8/2016) نڤیسه‌رێ قه‌درگران سه‌برى سلێڤانه‌ى پرتووكا خوه‌ (عه‌قلێ كوردى…) بۆ خانده‌ڤانان واژوو كر، تشتێ گه‌له‌ك سه‌رنجا من ڕاكێشاى هاتنا وى كۆژمێ خوانده‌ڤانان بوو كو ب ڕاستى جهێ دلخوه‌شیێ بوو و مزگینیه‌كا خوه‌شه‌ بۆ په‌یدابوونا خانده‌ڤانان ل جه‌م مه‌ و كه‌دا رێڤه‌به‌ریا پرتووكخانا به‌درخانیان د ڤى بیاڤى دا ب هه‌روه‌ نه‌چوو و هیڤی خوازین ئه‌ڤه‌ ببیته‌ تیتال و به‌رده‌ومى ب ڤى پرۆژه‌یى بهێته‌دان. سوپاس و رێزگرتن بۆ یێن ئه‌ڤ پرۆژه‌ كریه‌ خه‌لاتێ دهۆكێ.

124

” ئه‌وێن دوهى پیرۆز دكه‌ن، ئاییندێ خوه‌ به‌رته‌قاى مرنه‌كا كه‌سه‌ركێش دكه‌ن”
پرۆسا سیاسى و شێوێ برێڤه‌برنا ڤى وه‌لاتى، مرۆڤى ژ هه‌ر هیڤیه‌كا گه‌ش بۆ پاشه‌رۆژێ و گه‌هشتنا پاپۆرا خه‌ون و هیڤیێن مه‌ بۆ كوردستانه‌كا سه‌ربخۆ، بێ هیڤى دكه‌ت. سیاسه‌تمه‌دار و رایه‌دارێن ڤێ حوكمه‌تا گه‌له‌ك سال ژ ژیێ خوه‌ ب ساڤاتى ده‌رباز كرین و هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى ب كریار ژێ ده‌رباز نه‌بوویه‌ و بوویه‌ زارۆكه‌كێ شه‌ڕانى و هه‌ر ده‌مێ خه‌مخۆره‌كێ ڤى وه‌لاتى گۆت: ب ڤى ده‌ستودارى ئێدى ب ڤێ شه‌پلینا د هه‌ر بیاڤه‌كى دا حوكمه‌ت كه‌فتیێ و كۆمبوون ل په‌ى كۆمبوونێن وێ بۆ چاره‌سه‌ركرنا ڤێ قه‌یرانا دروستكرى، ته‌ڤ خرش و قه‌یران ئالۆزتر لێكرین، ناچیته‌ سه‌رى، وه‌ى ل حالێ وى!! حوكمه‌ت و سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ تنێ فێرى پاساوا ئینانێ بوونه‌ بۆ هه‌ر شكه‌ستنه‌كا خوه‌، خوه‌ دوورى به‌رپرسیاریێ دبینن. ئاها د ڤێ ره‌وشا هه‌ر تاكه‌كێ كوردستانى گه‌هاندیه‌ وێ باوه‌رێ كو لایه‌نێن سیاسى یێن كوردستانى چ داگێرانێ بۆ هه‌ڤ ناكه‌ن و هه‌موو كۆمبوون تنێ بۆ هاویشكرنا وه‌لاتیانه‌، هه‌تا ماكا هێجه‌تێن پاساوێن لایه‌نێن سیاسى كو داعشه‌، نه‌مینیت. چونكو ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى وێ ئێكێ باش دزانن، نه‌خشێ ئه‌ڤرۆ یێ رۆژهه‌لاتا ناڤین پشتى نه‌مانا داعشێ هوسا نامینیت، به‌لكو پرته‌كا كێكێ ب به‌ر هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ڤیت، هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌ڤ پتر نێزیكى خه‌یالێ یه‌ ژ راستیێ و نموونا هه‌رى نێزیك، پشكدار نه‌كرنا كوردان د كۆنفرانسێ واشنتۆنێ دا، د سه‌ر هندێ ڕا كو هێزێن پێشمه‌رگێ كوردسانێ یه‌كه‌م هێزن ل سه‌ر عه‌ردى كو بێ خش شه‌رێ داعشێ دكه‌ن و ئه‌فسانا داعشێ كریه‌ بن سۆلێن خوه‌. درێژبوونا ماوێ قه‌یرانێ و نه‌ به‌لى بوونا چ سیناهیێن چاره‌سه‌ریێ، وه‌لاتى بێزار كرنه‌ و گه‌رهان ل چاره‌یان ب رێكێن زانستى ئه‌ڤرۆ ژ هه‌رده‌مه‌كى پتر بوویه‌ پێدڤیه‌كا فه‌ر و بێ گیروبوونى، چونكو قه‌یران نه‌تنێ قه‌یرانه‌كا ئابوورى و كاگێریه‌، به‌لكو قه‌یرانه‌كا ئه‌خلاقى و عه‌قلیه‌ و د ڤى بیاڤى دا مه‌ سستیه‌كا به‌رچاڤ هه‌یه‌ و ئه‌ڤه‌ كێمانیه‌كا مه‌عریفیه‌ و شێوێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا مه‌ بۆ هه‌ر مژاره‌كێ هێشتا ژ قووناغا عه‌قلێ جۆتیارى و كۆچه‌رى ده‌رباز نه‌بوویه‌ و هه‌ر ژبه‌ر هندێ یه‌ هه‌موو كێشێن مه‌ ئالۆز و ئالۆزتر دبن و كه‌تنێن مه‌ بێى ڤه‌خاندن و ئه‌نجامگرتن دمینن و خرشیه‌كا كوژه‌ك خوه‌ ب سه‌ر بیاڤێ ڤه‌خاندن و ئه‌نجامگرتن ژ كه‌تنان كێشایه‌ و هه‌یا به‌رى (پرتووكا ئه‌قلێ كوردى، ره‌خنه‌یا ئه‌قلێ پراكتیكى) ئه‌ڤ دیارده‌ هه‌بوو و ره‌خنه‌گرتن ل ته‌ڤایا بنه‌ما و رێكارێن (مه‌نزومه‌) ئه‌قلێ كوردى بهێلێن پیرۆز و بڤه‌ هاتبوو دوورپێچكرن و سیمایێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا ڤى ئه‌قلى دگه‌ل كێش و بێشێن مه‌، سه‌ده‌مێ ڤان هه‌موو ئاریش و كه‌تنێن بووینه‌ سه‌ده‌مێن ڤه‌قه‌تیانا مه‌ ژ كاروانێ مۆدێرنیزمێ و ئاڤاكرنا جڤاكه‌كێ ئازاد و تۆله‌رانس. هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه‌ د خزمه‌تا هێزا كه‌ڤنپارێزا كوردستانێ یه‌ و خودان لێ ده‌ردكه‌ڤت و بلندكرنا هه‌ستا د خوه‌ دا ئاڤا و بێ مننه‌ت و هه‌ر كێش و بێشه‌كێ ب پرسێن كه‌سۆكى ڤه‌ دگرێده‌ن، دا ئه‌ڤ ملله‌ته‌ ژ ده‌رگرتیا جڤاكى ده‌رباز نه‌بیت و به‌ره‌ڤ جڤاكێ مۆدێڕن نه‌چیت. لێ كه‌كێ سه‌بر سلێڤانه‌ى ب ڤێ پرتووكا خوه‌ ناڤبڕه‌ك ئێخسته‌ ڤێ قووناغێ و ئه‌قلێ كوردى ژ ڤێ دوورپێچیێ رزگاركر و ده‌ست ب هه‌لوه‌شاندنا وان بنه‌ما و رێكارێن بووینه‌ هشكه‌ گرییێن پیرۆز د رێكا ئه‌قلێ كوردى دا. ئه‌ز باوه‌ر دكه‌م ئه‌و پێلا ره‌وشه‌نگه‌ریا پشتى به‌لاڤبوونا پرتووكا فه‌یله‌سۆفێ ئه‌لمان ئه‌مانۆێل كانت (ره‌خنه‌ ل ئه‌قلێ په‌تى) ئورۆپا ڤه‌گرتى دێ پرتووكا (ئه‌قلێ كوردى، ره‌خنه‌یا ئه‌قلێ پراكتیكى) یا نڤیسه‌رێ هێژا سه‌برى ل كوردستانێ هه‌مان رۆلى بینیت. ئه‌ڤ پرتووكه‌ پێنگاڤه‌كه‌ به‌ره‌ف هه‌لشكافتنا گرێ كوره‌یێن ئه‌قلێ كوردى یێن بووینه‌ سه‌ده‌مێ دووباره‌ بوونا كه‌تنێن مه‌ و پاشڤه‌مانا مه‌ و د هه‌مان ده‌م دا ڤه‌كرنا ڤه‌وژارتنا رێكێن ئاسۆیا سۆبه‌هى و مۆدێرنبوونا جڤاكێ كورد و به‌ره‌ف خوه‌ ناسینه‌كا سه‌رده‌مانه‌.

137

“ئەم رێ نادەین پێشمەرگە پشکدارى د شەرێ رزگارکرنا مووسل دا ببیت” ئەڤە گۆتنا وەزیرێ بەرگریێ عیراقا ب ناڤ دەولەت و فیدرالە و ب بەهانەیێن وەکو ئەو دبێژن “دا نەبیتە شەرەکێ تائیفى و ئتنى”، بۆ کەسێن رەوشا سیاسى و جڤاکیا ڤێ عیراقا ب خۆرتى هاتیە دامەزراندن و سنوور بۆ هاتینە کێشان، دێ باوەر کەن و بێژن: مافێ حوکمەتێ یە ڤێ بریارێ بدەت و فەرە رایەدارێن حوکمەتا هەرێما کوردستانێ پێگیریێ پێ بکەن و هەوجە ناکەت دلگران ببن!! دا کون ژ پاتەى مەزتر لێ نەهێت!! ئەڤ بریارا وەزیرى وەسا ددەت خویا کرن کو حوکمەتا عیراقێ هەموو بزاڤان دکەت دا شەرێ دژى تیرۆرێ و رزگارکرنا عیراقێ ژ ڤێ ئافاتا هەموو جیهان ڤەگرتى(تیرۆر) نەبیتە شەرەکێ تائیفى چونکی ب پشکداربوونا پێشمەرگەى، دێ رەوتا شەرى هێتە گهۆڕین ب شەرەکێ تائیفى و ئتنى!! خوە د سەر کێشانرا هاڤێت، سیمایێ سیاسەتمەدارێن رۆژهەلاتێ هەموویێ یە و وەزیرێ گراڤى ژى هەما وەکریە و جامێرى راست دبێژیت و بلا ئەم دلگران نەبین، چونکى لەشکرێ عیراقێ ژ دەستەیەکا رەوشەنبیر ب پرەنسیبێن مافێ مرۆڤى و نیشتمانپەروەر هاتیە پەروەردەکرن و ب ئێک دید ل تەڤ پێکهاتەیێن عیراقێ مێزە دکەت و وەلاتى ژى وان ب پارێزەر و پشتەڤان دزانن و ئەگەر هوون باوەر نەکەن، فەرموون پرسیارا خەلکێ ئەنبار و فەلوجە بکەن، دا راستیا ڤى لەشکرى ببینن!! دیارە ژبەر گەرمێ و چاڤ نیقانا کارەبێ و قیژە قیژا سەدرێ نەقۆلە و تەلەدین و لایەنگرێن وى، وەزیرێ گراڤى تووشى نەخۆشیا ژبیرچوونێ بوویە و رەوشا عیراقا هەتا حەفکێ د شەرێ تائیفى دا نقۆبووى، نابینیت. ژ مێژە یا هاتیە گۆتن “ل شێت و زارۆکان ناهێت گرتن”، ئەز باوەر دکەم ئەگەر هشێن وەزیرى د سەری دا بان، ئەڤ ئاخاڤتنێن بێ رامان نەدگۆتن و دا ب رەنگەکەکێ دن سەرەدەریێ دگەل مژارا رزگارکرنا مووسلێ کەت. مووسل باژێرەکێ تێکەلەیە و ئەگەر سیاسەتا تەعریبێ نەبایە دا وەکو جاران باژێرەکێ پرانى کورد بن و هینگێ نەجهێ داعشا و هیرومێرێن بەرخۆرێ بەعسیان تێدا جهێ خوە نەدکر و ئەو ژى ئەڤرۆ دا وەکو دەستە خووشکێن خوە هەولێر و سلێمانى و دهۆکێ ب ئارامى ژیت و هەوجەى ڤێ خوە دەرخستنا سەیدایێ وەزیرێ بەرگریێ، یێ شیانێن پارستنا خوە نینن و وەکو فلمێ تۆمۆ جێرى ب سەرێ وى نەدهات و داهشێن وى د سەری دا بن و راستیا لەشکرێ عیراقێ ل بەر چاڤ بیت، ئەو لەشکرێ ژبەر تائیفیا خوە چەکێن خوە هاڤێتنە بەر داعشێن پسمامێن خوە و دەڤەرێن سوننە مەزهەب ب ساناهى رادەستى وان کرن. سەیدایێ وەزیر ببینیت یان نەبینیت و د پەراسیا وى ڕا نەچیت کو دانپێنانێ ب نە تائیفیا پێشمەرگێن کوردستانێ بکەت، ئەڤرۆ ب دیتنا هەموو تایبەتمەندێن د بیاڤێ لەشکرى دا پێشمەرگە تاکە هێزە ل سەر عەردى ئەڤرۆ دوورى هزرا تائیفى شەرێ داعشێ دکەت و بوویە جهێ رێزگرتنا هەموو پێکهاتەیێن عیراقێ و ب تایبەت برا مەسیحى و پێکهاتا سوننان کو سەیدایێ وەزیر ب خوە ل سەر پێکهاتا سوننان ئەو پۆست وەرگرتیە!! پشکدار نەبوونا هێزێن پێشمەرگەى د شەرێ رزگارکرنا مووسل دا د بەرژەوەندیا خەلکێ کوردستانێ دایە، چونکی دێ شەرەکێ تائیفیێ نمرە ئێک بیت و دێ گەلەک ڤەکێشیت و مالوێرانیەکا مەزن دهێتە چاڤەرێکرن، ژبلى ئاوارەیى و مەترسیا تۆلڤەکرنێ د ناڤ خەلکێ دا بەلاڤ ببیت و دیسا چیرۆکا سەربازگەها سپایکەر و رەشبگیریا خەلکێ فەلوجە هێشتا ژبیرا مە نەچوویە. هەرچەندە ب قانوون ئەم پشکەکین ژ ڤێ عیراقا بەس ب ناڤ ماى و رزگارکرنا هەر پارچەکێ ئەرکێ هەموو هێزێن نیشتمانیە و پێشمەرگە ژى پشکەکە ژ هێزێن فەرمى یێن عیراقێ و دڤێت پشکدار ببیت، لێ بلا وەکو وەزیرى بیت و پێشمەرگە پشکدار نەبیت و ئەگەر کێشا رزگارکرنێ ڤەکێشا، وەکو دیار دێ گەلەک ڤەکێشیت و د شیانێن ڤى لەشکرێ ژبەرێکچوویێ عیراقێ دا نینە زووکا کێشێ چارەسەر کەت و هینگێ دێ نەچار بن هەوار و بانگینا خوە ئیننە بەر سەرایێن هەولێرێ و لاڤە لاڤێ کەن بۆ پشکداربوونا هێزێن پێشمەرگەى. فەرە هینگێ ئەڤە بەرسڤا حکومەتا هەرێمێ بیت بۆ سەیدایێن بەغدا: نابیت ب چ رەنگا حەشدا شەعبى و ئاوارێن مووسل بهێنە هەرێما کوردستانێ و تنێ بۆ ترانزێت و رەوانەى دەڤەرێن مینا ئەنبار و ژێریا عیراقێ بهێنەکرن، چونکی ئەو نە د تائیفینە و پێشمەرگە هێزەکا تائیفى یە!!.

94

ل شه‌ڤا 15ل سه‌ر 16ى.07. 2016 باسكه‌ك ژ باسكێن له‌شكرێ توركیا بزاڤا كۆده‌تایێ ل سه‌ر حوكمه‌تا توركى كر و د به‌ینناما كۆده‌تایا خوه‌ دا دیار كر ب دووماهیك پێكئینانا ده‌ستهه‌لاتا ئاكپارتى و پاراستنا علمانیه‌تا ده‌وله‌تا توركى و بزاڤ كرن هه‌موو ناڤگینێن ده‌وله‌تێ بگرن و ل سه‌رانسه‌رى توركیا پشێوه‌كا ئالۆز و نه‌ئارامى به‌لاڤ بوو. ده‌نگۆیێ ڤێ كۆده‌تایێ ده‌نگڤه‌دانێن جودا ل په‌ى خوه‌ په‌یداكرن، لێ ده‌گڤه‌دانا ژ هه‌موویان كاریگه‌رتر ناڤخوه‌یا توركیا ب خوه‌بوو و كو بوو سه‌ده‌م كۆده‌تا ب سه‌ر نه‌كه‌ڤیت، و ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسى چ علمانى، نیشتمانى، نه‌ته‌وى، جڤاكێ سڤیل و ئیسلامى ل دژى كۆده‌تاچیان ده‌ركه‌فتن و ل نیڤا شه‌ڤێ هه‌یا سپێدێ ل سه‌ر جاده‌یان سینگێن خوه‌ دانه‌ به‌ر پانسه‌ر و تانكێن كۆده‌تاچیان و به‌رسینگ لێ گرتن و ڤێ هه‌ڤگرتنێ دووماهیك ب بزاڤا كۆده‌تاچیان ئینان. ئه‌ڤه‌ یه‌كه‌مین كۆده‌تایه‌ ل توركیا ب سه‌رنه‌كه‌ڤیت و هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ د هزرا نه‌خشه‌كێشێن كۆده‌تایێ دا نه‌بوو كو گه‌لێن توركیا پشتا خوه‌ بده‌ت كۆده‌تاچیان، چنكو سیاسه‌تا ئاكپارتى و ب تایبه‌ت یا سه‌رۆك ئه‌ردۆغانى ل دژى هێزێن علمانى، نیشتمانى، رێكخستنێن جڤاكێ سڤیل و رۆژنامه‌ڤانیا ئازاد بۆ به‌ركناركرنا هه‌ژموونا وان ل ناڤ توركیا گه‌له‌ك ئاسته‌نگ دانانه‌ و پرانیا وان روو ب روو دادگه‌هێ كرنه‌؛ ژبلى مسرى (زه‌عیف) كرنا پێگه‌هێ توركیا ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێمى و ناڤده‌وله‌تى ب تایبه‌ت پشتى توركیا كه‌فتیه‌ ناڤ قۆڕبه‌قكا سووریا و گومانا پشته‌ڤانیا وێ بۆ تۆندڕه‌وێن ئیسلاما سیاسى ل هه‌رێمێ و نه‌زه‌ڵاڵیا هه‌لویستێ حوكمه‌تا توركى ل شه‌رێ دژى تیرۆرێ، كۆده‌تاچى دپشت راست بوون كو لایه‌نێن سیاسى و جڤاكێ سڤیل و جیهانا ده‌رڤه‌ دێ پێشوازى و ده‌ستخوه‌شیێ لێ كه‌ن و پاشه‌رۆژا ئه‌ردۆغانى و ئاكپارتى دێ مینا یا مامۆستایێ وى نه‌جمه‌دین ئه‌ربه‌كانى و پارتا فه‌زیله‌ بیت(28.02.1997)!! راسته‌ شاشیێن حوكمه‌تا ئه‌ردۆغانى ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌ و ناڤدوله‌تى گه‌له‌كن و سه‌ركه‌فتنێن وى د هه‌لبژارتنان دا ئه‌و گورێغ كریه‌، لێ لایه‌نێن سیاسى و رێكخستنێن جڤاكێ سڤیل و علمانى و دیموكراتخازان به‌رى نوكه‌ ده‌سته‌لاتداریا له‌شكرى ئه‌وێن ب پانسه‌ران گه‌هشینه‌ كۆچكا چانكایا، دیتنه‌ و ژیانكرنه‌ و نه‌ د ئاماده‌نه‌ ئه‌زموونا چوویى دووباره‌ بكه‌ن، شاشیێن ئاكپارتى و ئه‌ردۆغانى چه‌ند مه‌زن بن، هه‌ر باشترن ژ ده‌ستهه‌لاتداریا خودانێن پۆستالان. هه‌روه‌سا دڤێت نه‌هێته‌ ژبیركرن كو ئه‌ڤ سه‌رده‌مه‌ نه‌ سه‌رده‌مێ شه‌رێ سار و دو باسكیا زلهێزێن جیهانێ یه‌ كو پشته‌ڤانى ل كۆده‌تاچیان بهێته‌كرن و هه‌رده‌مێ دلێ چه‌ند سه‌ر له‌شكه‌ران ژحوكمه‌تێ ما نه‌خشێ كۆده‌تایه‌كێ بكێشن و ئاسته‌نگا بۆ حوكمه‌تێ چێ كه‌ن و ب ڤى ره‌نگى كارێن حوكمه‌تێ شه‌له‌لى بكه‌ن كو د ڤى بیاڤى دا له‌شكرێ توركیا یێ به‌رنیاسه‌ ب كۆده‌تایان و یه‌كه‌م كۆده‌تا له‌شكه‌رى ل 23.07.1908ێ ل دژى سولتان عه‌بدولحه‌میدێ دویێ هاته‌ كرن و ژ سه‌ر ته‌ختێ سه‌لته‌نه‌تێ ئینا خار و پشتى هینگێ چه‌ندین جاران له‌شكرێ توركیا ب كۆده‌تایان رابوویه‌ و ژ وان كۆده‌تایان: ل 27.07. 1961 و 12.03.1971 و 12.09.1980و 1997ێ ل دژى حوكمه‌تا ئه‌ربه‌كانى. كێشێن هه‌ر ژ كه‌ڤندا روو ب رووى توركیا دبن و دبنه‌ سه‌ده‌مێن كۆده‌تایان، كێشێن دستوورى و دیموكراتى و نه‌ته‌وه‌یى و خوه‌ گونجاندنه‌ ل گه‌ل به‌ره‌یێ وه‌لاتێن رۆژئاڤایى، لێ كێشا كو هه‌تا نوكه‌ ده‌ستهه‌لاتدار و پارتێن سیاسى و له‌شكر نه‌شێن دانپێنانێ پێ بكه‌ن و د گه‌وریا وان دا ناچته‌ خار پرسا كوردیه‌ و ئه‌نجامێن ژ هه‌ر كۆده‌تایه‌كێ دهێنه‌ شكه‌فێ ب گرانى ل سه‌ر كوردان دكه‌ڤن، چنكو ئارماجا ته‌ڤان پارستنا هه‌ژموونا ده‌وله‌تێیه‌ و پارستنا هیمایێن ئه‌تاتوركى بۆ ده‌وله‌تا توركى داناین و لادان ژێ دبته‌ هانده‌ر كو له‌شكر كۆده‌تایێ بكه‌ت. ب دیتنا باسكێ له‌شكر و پارتێن نژادپه‌ره‌ستێن خوه‌ ب پارێزه‌رێن هیمایێن ئه‌تاتوركى دزانن، و هه‌ر لادانه‌ك ژ وان پره‌نسیب و هیمایان ب هێلێن سۆر دزانن، ژبه‌ر هندێ هه‌رده‌م مه‌ترسیا كۆده‌تایێ ل توركیا هه‌یه‌ و بۆ رێگرتن ل ڤى باسكى دڤێت توركیا دستووره‌كێ سڤیل بۆ پاشه‌رۆژا توركیا بدانیت كو تێدا مافێن تاككه‌سى دپاراستى بن و ب وێره‌كى رێكا چاره‌سه‌ركرنا پرسا كوردى بگریت. دهێته‌ خاستن ئاكپارتى و ب تایبه‌ت ئه‌ردۆغان ژ گورێغیا خوه‌ بهێت خارێ ڤێ فه‌رسه‌ندێ، قه‌رسه‌ندا هه‌لویستێ لایه‌نێن سیاسى و ده‌ركه‌فتنا وان ل دژى كۆده‌تاچیان دسه‌ر وان گڤاشتنێن ده‌ستهه‌لاتا ئه‌ردۆغانى كرین، لێ هه‌ر ل دژى كۆده‌تاچیان ده‌ركه‌فتن و نه‌هێلا بگه‌هنه‌ ئارمانجێن خوه‌ و ئه‌گه‌ر ئاكپارتى پێداچوونه‌كا دى ل سیاسه‌تا خوه‌ نه‌كه‌ت و ل سه‌ر ده‌هو دوا خوه‌ به‌رده‌وام بیت، توركیا هه‌ر دێ مینت مێرگ و وه‌لاتێ كۆده‌تایان.

95

به‌رى چه‌نده‌كێ سه‌رۆكێ توركیا ئه‌ردۆغانى د فتاره‌كا ره‌مه‌زانێ دا ل گه‌ل هنده‌ك ئاوارێن سوورى دیار كر كو توركیا یا به‌رهه‌ڤه‌ ناسناما توركى بده‌ته‌ ئاوه‌رێن سوورى و ئه‌ڤ پرۆژه‌ یێ به‌رهه‌ڤه‌!! هه‌رچه‌نده‌ مه‌رج نینه‌ ئه‌ڤه‌ پرۆژه‌یه‌ بهێته‌ بجهئینان، لێ د سه‌ر هندێ را فه‌ره‌ ل به‌رچاڤ بهێته‌ وه‌رگرتن و مه‌ ژى گۆتنا خوه‌ هه‌بیت، چنكو ئێكسه‌ر په‌یوه‌ندى ب دیموگرافیا كوردستانێ و دۆزا گه‌لێ كورد ڤه‌ هه‌یه‌ و ئه‌ردۆغان ب ڤێ چه‌ندێ دخوازیت تۆلا خوه‌ ژ خه‌لكێ كوردستانێ ڤه‌كه‌ت ده‌مێ د هه‌لبژارتنێن هه‌یڤا ته‌موزا 2015ێ دا سه‌رتیرا وى ل به‌رى داى و نه‌هێلا پارتا ئه‌ردۆغانى ده‌نگێن ڕه‌هایى د په‌رله‌مانى دا بینیت كو بكاریت بێى پرسا كه‌سه‌كى دستوورێ توركیا بگوهۆڕیت و مینا سۆلتانه‌كێ چاخێن ناڤین سه‌روه‌ریێ بكه‌ت!! ئه‌ڤ پرۆژێ ئه‌ردۆغانى دیاركرى چ ڕه‌نگڤه‌دان نه‌ ل سه‌ر ئاستێ سیاسى و نه‌ ل سه‌ر ئاستێ میدیایى ل كوردستانێ دیار نه‌بوو، د به‌رامبه‌ر دا پارتێن ئۆپۆزسیۆنێ ل توركیا ب دژوارى ل هه‌مبه‌ر رابوون و داخویانیێن تۆند ڕاگه‌هاندن و هه‌روه‌سا په‌رله‌مانێ ئورۆپى و ب تایبه‌ت ئه‌لمانیا ب به‌رسڤ هاتن و ب مه‌ترسیه‌كا مه‌زن ل سه‌ر پرسا كوردى و دیمۆكراتیا توركیا هژمارتن و گه‌له‌ك په‌رله‌مانتارێن ئه‌لمانى داخواز ژ حوكمه‌تا خوه‌ كرن هۆشداریێ بده‌ت توركیا دا ده‌ستبه‌ردارى ڤى پرۆژه‌ی ببیت. به‌رى بهێمه‌ سه‌ر بێده‌نگیا لایه‌نێن سیاسى ل كوردستانێ و ل هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌تى به‌رامبه‌رى ڤى پرۆژێ كو ئه‌گه‌ر بهێته‌ ئه‌نجامدان دێ نه‌خشێ سیاسى ل توركیا ئێته‌ گوهۆڕین و ئێدى دێ دووماهیك ب فره‌ پارتایه‌تى و ئۆپۆزسیۆنا ئه‌كتیف ئێت و پرسا كوردى ل باكورێ كوردستانێ دێ گه‌له‌ك پاشڤه‌ چیت و هه‌روه‌سا ئه‌ڤ نه‌رمیا حوكمه‌تا توركى به‌رامبه‌رى هه‌رێما كوردستانێ هه‌ی نامینیت و دێ بیته‌ دوژمنه‌كێ ئێكانه‌یێ به‌رازى به‌رامبه‌رى حوكمه‌تا هه‌رێمێ. ئه‌گه‌رێن ئه‌ردۆغان پالداى كو ڤى سیناریۆیێ بكێشیت گه‌له‌كن و یێن ژ هه‌موویان به‌رچاڤتر و ل پێشیا هه‌موویان بۆ زێده‌كرنا هه‌ژموونا توركیایه‌ ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و ب تایبه‌ت ل سووریا، لبنان، عیراق و فله‌ستینێ بۆ بهێزكرنا باسكێ تائیفا سوننى ل ده‌ڤه‌رێ و مه‌ره‌م ژێ راكێشانا سه‌رمایێ وه‌لاتێن كه‌نداڤێ فارسیه‌ ب تایبه‌ت سعودى بۆ توركیا دا پێ پێگه‌هێ خوه‌ یێ ئابوورى قایم بكه‌ت و وه‌ك زلهێزه‌كا هه‌رێمى سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل بهێته‌ كرن، چنكو ژ سه‌ده‌مێ ده‌ستێوه‌ردانا توركیا بۆ ناڤ كاروبارێن عیراق و سووریایێ و پشته‌ڤانیا وێ بۆ تۆندڕه‌وێن ئیسلاما سیاسى و دیاربوونا رۆلێ وێ د زێده‌بوون و بهێزبوونا گرۆپێن تۆندڕه‌وێن مینا داعش و حه‌ماس و جه‌بهه‌ت ئه‌لنوسره‌ دا، ئورۆپا هه‌موو ده‌رگه‌هێن خوه‌ هه‌مبه‌ری ئه‌ردۆغانى گرتن، هه‌روه‌سا تێكچوونا په‌یوه‌ندیێن وێ ل گه‌ل رۆسیا و عه‌مبارگۆیا رۆسى ل سه‌ر توركیا ڤێ چه‌ندێ باندۆره‌كا نێگتیڤ ل سه‌ر ئابوورێ توركیا هێلا و لیرێ توركى به‌رامبه‌رى دراڤێن جیهانى گه‌له‌ك بهایێ خوه‌ ژ ده‌ست دا. ئه‌گه‌ره‌كێ دن یێ به‌رچاڤ ئه‌وه‌ ئۆپۆزسیۆنا توركیا و ب تایبه‌ت جه‌هه‌په‌ و هه‌ده‌په‌ مل ب ملێ ره‌وشه‌نبیر و هێزێن ده‌موكراتخواز ل دژى پرۆژێ گوهۆڕینا دستوورێ علمانیێ توركیا راوه‌ستیان و نه‌چوون بن سیهوانا خاسته‌كێن ئه‌ردۆغانى ڤه‌ و ئه‌ڤێ چه‌ندێ ئه‌ردۆغان نه‌چاركر ل چاره‌رێكێن دن بگه‌ریت دا ڤێ كولێ ژ دلێ خوه‌ ده‌ركه‌ت و پارسه‌نگا هێزێ بۆ لایێ خوه‌ داگێرٍیت ئه‌ڤ پرۆژه‌ پێشكێش كر و ئه‌و باش دزانیت كو ئاوارێن سووری ل جاى رێكا هات و باتا ده‌ریا ئیجه‌ بگرن، ل توركیا بمینن باشتره‌ كو ببنه‌ پاریێن نه‌هنگێن ده‌ریا ئیجه‌ و نه‌خاسمه‌ ئورۆپا ده‌رگه‌هێن سنوورێن خوه‌ بۆ تۆرێن سیمه‌ى پێچانه‌ گرتن و ده‌ربازبوون ژێ مه‌حاله‌. دا كو ئه‌و ئاوێرن سووری به‌رامبه‌رى ڤێ مه‌رداتیا ئه‌ردۆغانى د هه‌لبژارتنان دا ده‌نگێ خوه‌ بده‌نه‌ پارتا ئه‌ردۆغانى و ببنه‌ پشته‌ڤانێن سیاسه‌تا ئه‌ردۆغانى ئه‌ڤه‌ ژ لایێ هه‌لبژارتنان ڤه‌ و ژ لایێ ئاكنجیكرنێ ژى ڤه‌ پێشبینى دهێته‌ كرن كو ل باكورێ كوردستانێ بهێنه‌ ئاكنجیكرن ب ڤى ره‌نگى ئه‌ردۆغان دو چویچكا ب به‌ره‌كى دكوژیت، هه‌م دێ ده‌نگێن پارتا وى زێده‌ بن ل سه‌ر ئاستێ هه‌موو توركیا و هه‌م دێ ده‌نگێن كوردان ل ڤان باژاران كێم بن و ب ڤى ره‌نگى ئێدى باژێرڤانى ژى دێ ژ ده‌ست هێزێن كوردى ده‌ركه‌ڤن و ئه‌ڤ ئاواره‌ دێ بنه‌ چاڤساخێن ده‌وله‌تێ ل سه‌ر كوردان و ئه‌م هه‌موو دزانین كو ئاوارێن سووریێ گه‌له‌ك دنه‌ژادپه‌ره‌ستن و دژى خاسته‌كێن گه‌لێ كوردن و ب ساناهى دێ توركیا ل دژى كوردان ده‌ته‌ خه‌بتاندن و ئه‌زموونا ئاوارێن بنیات تورك ئه‌وێن ژ ئه‌فغانستانێ و سۆڤیه‌تا به‌رێ ل سالێن 1980ێ و هێرڤه‌ هاتینه‌ توركیا هه‌موو ل باكورێ كوردستانێ هاتنه‌ ئاكنجیكرن و هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى چاڤساخیێ بۆ ده‌وله‌تا توركى دكه‌ن و ل دژى بزاڤا ئازدیخوازا كوردى دهێنه‌ بكارئینان و پێشبینى دهێته‌كرن كو ئاوارێن سوورى ژى هه‌مان رۆلى بله‌یزن!! ئه‌ڤه‌ گه‌له‌ك ئه‌گه‌رێن دن ل پشت ڤى پرۆژه‌ى هه‌نه‌ و ب تایبه‌ت ئه‌ڤرۆ پرسا كوردى چ ل باكور و چ ل باشوورێ كوردستانێ گه‌هشتیه‌ قووناغه‌كا هه‌رى باش و ب تایبه‌ت باشوورێ كوردستانێ كو شیاشیه‌ شه‌رێ دژى تیرۆرێ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌لێ كورد بزڤڕینیت و كورد بوونه‌ پشكه‌ك ژ هێزا دژى تیرۆرێ ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ و گه‌لك روومه‌ت وه‌رگرتیه‌ و ناڤ و ده‌نگێن پێشمه‌رگه‌ى مژارا هه‌رى گه‌رما سه‌ر لاپه‌رێن رۆژنامه‌ و شاشێن تیڤى و ده‌زگه‌هێن میدیا جیهانینه‌ و جیهان هه‌موو ل به‌ندا بریارا جاردانا ده‌وله‌تا كوردینه‌ دا دانپێنانێ پێ بكه‌ن. ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژى ب پشته‌ڤانیا هێزێن هه‌ڤپه‌یمانیا دژى تیرۆرێ و ب تایبه‌ت داعش و سه‌ركه‌فتنێن مه‌زن تۆمار كرینه‌ و بوویه‌ خوه‌دى پێگه‌هه‌كێ ناڤ نه‌ته‌وى. ئه‌ڤێ چه‌ندێ توركیا و ب تایبه‌ت ئه‌ردۆغان تووشى هستریا و كوردفۆبیا كریه‌ و ئه‌ڤێ پێنگاڤێ ب فه‌ریادڕه‌س دبینیت، ژبه‌ر هندێ ده‌ست ب داگێرانان كریه‌ بۆ رۆسیا و ئیسرائیلێ و داویێ ئه‌ڤ پێنگاڤه‌ ژى هاڤێت دا بشێت به‌رامبه‌رى بهێزبوونا پێگه‌هێ كوردان ل رۆژهه‌لاتا ناڤین رابوه‌ستیت. ئه‌ڤ سیناریۆیه‌ ب ترس ل سه‌ر پاشه‌رۆژا پرسا كوردى لایه‌نێن سیاسى یێن كوردى هه‌تا ئه‌ڤرۆ ماتمایى ماینه‌ لێڤا ژێرى ل یا ژوورى نه‌دایه‌ و تنێ شه‌ره‌نیخا وانه‌ ل سه‌ر پرسێن لابه‌لا، كو پتر ناڤمالا كوردى تیك و ده‌رزا تێ دئێخن، هه‌چكو چ چێ نه‌بووى و ب ده‌ڤ و د ڕاگه‌هاندنێن خوه‌ دا هه‌موو ل سه‌ر پرسێن نه‌ته‌وى دكۆكن و ب هێلن سۆر ناڤ دكه‌ن، لێ ل پرێزێ به‌رامبه‌رى نه‌خش و پیلانێن دوژمنان ئه‌زمان به‌ستینه‌ و پرۆژێ ئه‌ردۆغانى باشرین نموونه‌یه‌!!.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com