NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي
301 POSTS 0 COMMENTS

121

مه‌ گه‌له‌ك جاران ژ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا عه‌ره‌بى و جیهانى ده‌رباره‌ى بزاڤا رزگاریخازا كوردى بهیستیه‌ كو “تڤه‌نگا كوردى ب كرێ یه‌”، ب تایبه‌ت د سالێن هه‌شتیان دا ژ چه‌رخێ بۆرى و دیسا ل ڤى سه‌رده‌مى یا دووباره‌ دبیت. پێ نه‌ڤێت دوژمنێن دۆزا گه‌لێ كورد هه‌موو ب چاڤه‌كى لێ دمه‌یزنن و هندى بشێن دێ بزاڤا مه‌ یا ڕه‌وا شێلى كه‌ن و ژ مژارا وێ یا سه‌ره‌كى ده‌نه‌پاش و ڤالا كه‌ن و ئه‌ڤه‌ نه‌تشته‌ك نوویه‌ و ب تنێ ب سه‌ر گه‌لێ كورد دا نه‌هاتیه‌ و هه‌موو ملله‌تێن وه‌كو كوردان ئاخا وان هاتینه‌ داگیركرن د ڤێ گونه‌هباریێ دا ده‌رباز بوونه‌. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ڤه‌ تۆمه‌ته‌كا گرانه‌ و باوه‌ر ناكه‌م هه‌بن باوه‌ریێ ب ڤێ چه‌ندێ بینن و ب تایبه‌ت بۆ نڤشێ مه‌ كو د شۆره‌شا ئه‌یلولێ دا بووى و پشكدارى د شۆره‌شا نوویا كوردستانێ دا كرى و هه‌تا گه‌هایه‌ ئه‌ڤرۆ. لێ دوور ژ سوزداریا نه‌ته‌ویى و نیشتمانپه‌ریا رووكه‌شى كو ئه‌ڤرۆ بوویه‌ سیمایێ پرانیا تاكێ كوردستانى ب ره‌نگه‌ك وه‌سا جاش و ئاژانێن ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ ئه‌ڤرۆ گه‌هشتنه‌ جهێ بریاردانا حوكمه‌تا كوردستانێ و مالباتێن هه‌موو هه‌یێن خوه‌ د پێخه‌مه‌تى رزگاریا نیشتمانى دا ب مه‌ردى مه‌زاختین، دوورپه‌رێز مانه‌ و ب چاڤێن زیق ل ڤێ بێ دادیێ دمه‌یزنن!!، ما گه‌لۆ ده‌م نه‌هاتیه‌ ئه‌م پرۆسه‌سا شۆره‌ش تێدا ده‌ربازبووى و ب تایبه‌ت دید و تۆمه‌تێن داگیركه‌ران پالداینه‌ بزاڤا رزگاریخازا كوردى بدانینه‌ به‌ر ڤه‌كۆلین و گه‌نگه‌شێ و هه‌ر كه‌سێ هه‌ڤكارى و ده‌ستكیسى بۆ داگیركه‌ران كرى دانینه‌ به‌رچاڤێن نڤشێ نوو؟! ئه‌ڤرۆ ده‌مێ پاسا و پوزشان نه‌مایه‌ چنكو حوكمه‌تا هه‌رێمێ و لایه‌نێن سیاسى ل چ ده‌ما وه‌كو ئه‌ڤرۆ ژ هه‌ڤدوو دوور نه‌كه‌فتنه‌ و تیك و درزێن مه‌زن نه‌كه‌فتینه‌ دید و بۆچوونێن وان ل سه‌ر پرسێن چاره‌نڤیسازێن حوكمه‌تا كوردستانێ و لایه‌نێ پتر ڤێ دوور هه‌ڤیێ گه‌رم دكه‌ت هه‌لگرێن تڤه‌نگا ب كرێ یا كوردانن. ئه‌ز وه‌سا هزر دكه‌م ئه‌ڤ ژێك دووركه‌فتنه‌ به‌رخۆڕێ وێ سیاسه‌تا حوكمه‌تا هه‌رێمێ گرتیه‌به‌ر ژ لێ نه‌پرسینا وان كه‌سێن هه‌ڤكارى و ده‌ستكیسیا داگیركه‌ران كرى د رۆژێن شۆره‌ش و به‌رخوه‌دانێ دا و هه‌ر ئه‌و بوون تڤه‌نگا ب كرێ یا كوردن یا ده‌زگه‌هێن راگه‌ندنا عه‌ره‌بى و جیهانى ئه‌م پێ ناڤ دكرین و باندۆره‌كا نه‌رێنى ل سه‌ر كه‌ستیا كورد دكر و بێهڤى دكر ژبلى سویێ شۆره‌شا كوردى پێ دهاته‌ شكادن. پرانیا كوردان پشتى سه‌رهلدانێ و دامه‌زراندنا حوكمه‌تا هه‌رێمێ وه‌سا هزر دكرن، ئێدى سه‌رده‌مێ ب كرێ گرتنا تڤه‌نگا كوردى ب سه‌رچوو و تڤه‌نگا كوردى دێ بۆ پاراستنا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئێته‌ ئاراسته‌ كرن و ئه‌و لاپه‌رێ پرى فهێتى هاتیه‌ لادان و بوویه‌ پشكه‌ك ژ دیرۆكێ. لێ هه‌ركه‌سێ ل ره‌وشا ئه‌ڤرۆ ب مه‌یزنت ژ هه‌ڤڕكیێن ناڤخوه‌ كو هه‌ر لایه‌نه‌كێ سیاسى ژ سه‌ر دیدا خوه‌ رژده‌ و داگێرانێ بۆ لایه‌نێ دن ناكه‌ت و داگیركه‌ران ب دادوه‌ر دهه‌لبژێرن بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئالۆزیێن ناڤخوه‌ و دبه‌رامبه‌ردا داگێرانێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن نه‌ته‌وى دهێته‌ كرن بۆ داگیركه‌ران و پاراستنا ئه‌زموونا حوكمه‌تا كوردستانێ ب ڤى ره‌نگێ هه‌ى یا به‌ره‌ف ئاسۆیه‌كا نه‌دیار دچت و مفا ژ ڤێ هه‌لا جیهانى یا ژ په‌یدابوون و به‌رفرهه‌بوونا شه‌رێ دژى تیرۆرێ كو پرانیا ده‌وله‌تێ داگیركه‌رێن كوردستانێ چ راسته‌وخۆ و یان نه‌راسته‌وخۆ تێوه‌ر بوونه‌، ناهێته‌ دیتن و گوتنا تڤه‌نگا كوردى بۆ كرێ یه‌ مرۆڤ دترست راست ده‌ربكه‌ڤت چنكو ته‌ڤ هێزێن كوردى بێ مه‌رج ته‌ڤى شه‌رێ دژى تیرۆرێ بوونه‌ و بێى كو پشكا كوردى ژ مزێ شه‌رێ تیرۆرێ بهێته‌ دیاركرن و وه‌كو دیار شه‌رێ دژى تیرۆرێ هێدى هێدى یێ به‌ره‌ف دووماهیێ دچت و شكه‌فا كوردى یا ل هیڤیا فریێ گاى ئه‌و ژى ب سه‌ده‌ما ڤێ هه‌ڤڕكیا نه‌ نیشتمانى و نه‌ نه‌ته‌وه‌یى كو دووباره‌ پرسا تڤه‌نگا كوردى ژ هه‌موو ده‌ما زێده‌تر ئینایه‌ به‌ربازارى و بازار پێ دهێته‌ كرن و مه‌ نه‌چار دكه‌ت بپرسین: ئه‌رێ ما هه‌تا كه‌نگى تڤه‌نگا كوردى بۆ كرێ یه‌؟!

147

ل 23.06.2016 بریتانیان بریارا خوه‌ دان و خوه‌ ژ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى ڤه‌كێشا، ئه‌و ئێكه‌تیا ئه‌ڤه‌ سه‌رێ 43ێ ساڵانه‌ بوویه‌ قیبله‌یا پرانیا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپى كو ببنه‌ ئه‌ندام د ڤێ ئێكه‌تیێ دا و وه‌لاتێ ژ هه‌موویان كاسۆتر بۆ ئه‌ندام بوونێ و كون دبنێ هاونان كرین، توركیایه‌ و هه‌رچه‌نده‌ ره‌وشا وێ یا ئابوورى ژ گه‌له‌ك وه‌لاتێن بووینه‌ ئه‌ندام باشتره‌ لێ هێشتا ئه‌ورۆپا ده‌رگه‌هێن ئه‌ندامبوونێ بۆ توركیا ڤه‌نه‌كرینه‌، چنكو ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا مه‌رجێن تایبه‌ت هه‌نه‌ بۆ ئه‌ندامبوونێ ومه‌رجێ ژ هه‌موویا گرنگتر سیسته‌مێ دیمۆكراتى و ل به‌رچاڤ گرتنا مافێن مرۆڤیه‌ كو توركیا ب دووریا عه‌رد و عه‌سمانى ژڤان مه‌رجان دووره‌. بریارا ده‌ركه‌فتنا بریتانیا ژ ڤێ ئێكه‌تیێ چ ژ ره‌وشا گشتیا ڤێ ئێكه‌تیێ نائینت خار چنكو ئێكه‌تیه‌ك ئاره‌زوومه‌ندانه‌یه‌ و بیاڤێ ده‌ركه‌تنێ ژ ڤێ ئێكه‌تیێ بۆ هه‌ر ئه‌ندامه‌كى هه‌یه‌ و مافه‌كێ سروشتیێ وانه‌، ئه‌ڤجا ڤى مافى په‌یده‌ بكه‌ن (هه‌روه‌كو بریتانیا په‌یاده‌كرى)، یان ژى نه‌كه‌ن، په‌یوه‌ندى ب خاسته‌كا وه‌لاتییان ڤه‌ هه‌یه‌. یا فه‌ره‌ ئه‌م بزانین بۆچى بریتانیان ئه‌ڤ بریاره‌ دان ل ده‌مه‌كى سیسته‌مێ گلۆبالیزمێ یێ سه‌رده‌سته‌ و جیهان یا به‌ر ب ئێكبوونه‌كا بانكى و كولتۆرى دچت و سنوورێن نه‌ته‌وه‌یى گرنگیا خوه‌ ژ ده‌ستدانه‌! هه‌رچه‌نده‌ د ناڤ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى دا بریتانیا خوه‌دى تایبه‌تمه‌ندیه‌كا تایبه‌ت بوو لێ دیسان ژى باسكێ دژى ئێكه‌تیێ ب سه‌ركه‌فت و خوه‌ ژ ڤێ ئێكه‌تیێ ڤه‌كێشان و ئه‌ڤه‌ ناهێته‌ وێ هه‌ژمارێ كو ل وه‌لاتێن دن یێ ئه‌ورۆپى هه‌ڤدژێن ئێكه‌تیێ نینن به‌لكو ل پرانیا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپى هه‌نه‌، چنكو ئێكه‌تیێ ب دێژیا ته‌مه‌نێ خوه‌ نه‌شیا باندۆرا ڤى باسكى بنبڕ بكه‌ت، وه‌سا نه‌ئێت هزركرن كو رایه‌دارێن ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى پشته‌گوه كربن نه‌خێر به‌لكو ب مجدى كار ل سه‌ر كریه‌ و هه‌موو بزاڤ كرنه‌ شوینه‌وارێن هه‌ردوو شه‌رێن جیهانى( 1914-1918، 1939-1945) نه‌هێلن و هه‌روه‌سا بنبڕ كرنا هه‌موو ئه‌گه‌رێن په‌یدابوونا شه‌رى د پاشه‌رۆژێ دا و ژبۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژى گه‌له‌ك قانوون ده‌رخستنه‌ و رێك ل به‌ر نه‌ته‌وه‌په‌رستێن تۆندڕه‌و ته‌نگ كرنه‌ و روو ب روو قانوونێ كرنه‌. د سه‌ر ڤێ هه‌موویێ ڕا ئه‌ڤ باسكه‌ هێدى هێدى یێ بهێز دكه‌ڤت و باندۆرا وان ل سه‌ر سیاسه‌تا ناڤخوه‌ و ده‌رڤه‌ یا ێكه‌تیێ دیاره‌ و سه‌ده‌م ژى گه‌له‌كن لێ یێن ژ هه‌موویان بالكێشتر ئابوورى و ئیسلاموفۆبیا و پرسا كۆچبه‌رانن. هه‌تا نوكه‌ بروسل نه‌شیایه‌ كریزا ئابوورى لخاڤ بكه‌ت و وه‌لاتیێن ئه‌لمانیا، بریتانیا و فه‌ره‌نسا ژ سیاسه‌تا ئابووریا حوكمه‌تێن خوه‌ دزیزن چنكو ئه‌و وه‌سا هزر دكه‌ن حوكمه‌تێ ئه‌و ژ سه‌خمه‌راتى راگرتنا ئابوورێن ژبه‌رێكچوویێن یونان، ئسپانیا و ئیرله‌ندا باج ل سه‌ر داهاتى زێده‌كرنه‌، ژبلى ئاڤه‌دانكرنا ئه‌ورۆپا رۆژهه‌لات. یادن ئیسلاموفۆبیا كوپراانیا وه‌لاتیێن ئه‌ورۆپى ڤه‌گرتیه‌ و ئێكه‌تى ب مجدى ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ ڕانه‌وه‌ستایه‌ و پێنگاڤێن راوه‌ستاندنا مه‌ترسیا ئیسلاما سیاسیا تۆندڕه‌و ل سه‌ر ئێمناهایا وه‌لاتیان هه‌ر ژسالێن 1980ێ و هێرڤه‌ و چه‌ندی كریارێن تیرۆریستى ل پرانیا پایته‌ختێن ئه‌ورۆپا ئه‌نجامداینه‌ و ئه‌ڤێ چه‌ندێ ترسه‌كا مه‌زن ل جه‌م تاكێ ئه‌ورۆپى په‌یداكریه‌. سه‌ده‌مێ هه‌ر بالكێشێ دن پرسا ئاوارانه‌ و كێشێن پشتى ئاكنجیكرنێ كو تاكێ ئه‌ورۆپى گه‌له‌ك ژێ دترست چنكو سیاسه‌تا ڕه‌هماندنێ(ئینتیگراسیۆنێ) شكه‌ستن خاریه‌ و پرانیا ئه‌نجامده‌رێن كریارێن تیرۆرستى ل ئه‌ورۆپا سه‌ر ب ره‌ڤه‌ندا ئیسلامینه‌ و كو هه‌تا ئه‌ڤرۆ نه‌شیانه‌ خوه‌ ل گه‌ل كولتۆرێ ئه‌ورۆپى بڕه‌همینن و ئه‌ڤ ئاواره‌ ژى هاتن بوونه‌ سه‌ربار. ئه‌ڤ هه‌رسێ خالێن مه‌ دیاركرین سه‌ده‌مێن سه‌ره‌كینه‌ بۆ بهێزبوونا باسكێ نه‌ته‌وه‌په‌رست و دژى بیانیان و ئه‌گه‌ر رایه‌دارێن ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى ل خوه‌ مكۆر نه‌هێن و رێچاره‌كێ نه‌بینن، دێ چامێن سه‌یر ژ ڤه‌رێژا ریفراندۆما بریتانیا په‌یدابن و ژبلى مه‌ترسیا لێكترازانا ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا مه‌ترسیا هندێ دێ په‌یدابت كو باسكێ نه‌ته‌وه‌په‌رست و ئه‌نتى بیانى بهێته‌ سه‌ر ته‌ختێ ده‌ستهه‌لاتێَ، هنگى ئاسایشا جیهانى دێ كه‌ڤیته‌ دمه‌ترسیێدا و ئه‌زموونا ئه‌لمانیا نازى هێشتا گه‌له‌ك ده‌م ب سه‌رڤه‌ نه‌چوویه‌ و نه‌هاتیه‌ ژبیركرن.

140

به‌رى چه‌ند رۆژه‌كا هه‌وه‌كا “پاقژكرنا ژینگه‌هێ” بۆ رۆژه‌كێ ب تنێ ل كوردستانێ هاته‌ ئه‌نجامدان ( ل دهوكێ ئه‌ڤه‌ جارا دویێ یه‌ د ئه‌ڤ ساله‌ دا) و ئه‌گه‌ر نه‌یێ شاش بم، ژ لایێ حوكمه‌تێ ڤه‌ هاتبوو ئه‌نجامدان ئانكو پیچه‌كێ فه‌راتى تێدا هه‌بوو و كه‌سێن تێدا پشكداربووى هه‌روه‌كو ئێكى ب خوه‌ گۆتى: ” بۆ رویمه‌تى مه‌ژى پشكدارى كر”. هه‌رچه‌نده‌ یا گرنگ نینه‌ كانێ ب فه‌رمانا كێ ئه‌ڤ هه‌وه‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان و پاقژى وه‌كو دهێته‌ گۆتن:”ژ ئیمانێ یه‌”، لێ ده‌ما حوكمه‌ت ب هه‌وه‌كێ رادبیت ئاماژه‌یه‌ كو دیارده‌كا نه‌ جان هه‌یه‌ و دڤێت بهێته‌ بنبڕكرن! ئه‌گه‌ر ما دێ چه‌وا ده‌مێ كارمه‌ندێن خوه‌ ب هه‌روه‌ ده‌ت و كارێن وان راوه‌ستینیت، مانێ هوون ژ من باشتر دزانن كانێ بارێ سه‌ر ملێن كارمه‌ندێن حوكمه‌تێ چه‌ندێ گرانه‌ و رۆژێن بێهندانان نێزیكه‌ دێ هندى رۆژێن كارى لێ هێن؟! گه‌له‌ك جارا كه‌یفا من ب حوكمه‌تا هه‌رێمێ دهێت و ده‌ستا بۆ دقۆتم بۆ زیره‌كى و شه‌هره‌زایی و تێبڕینا وێ بۆ بازدانا وێ دسه‌ر ئاریشێن به‌رووكا خه‌لكێ كوردستانێ گرتین و خه‌لكى بێده‌نگ بكه‌ت و ئه‌و ژى ل سه‌ر ده‌ه و دویا خوه‌ به‌رده‌وام بیت كو ئه‌ڤه‌ ل چ جهێن جیهانێ نه‌بوویه‌! ئه‌گه‌ر راست بیت كو پاقژى ژ “ئیمانێ بیت” و هه‌ر كه‌س ئه‌ڤێ دزانیت: به‌لێ بۆچى كه‌س پێگیریێ پێ ناكه‌ت و ژ ده‌وله‌ت سه‌رێ ئه‌ڤى خه‌لكى ئه‌ڤ كوردستانا هنده‌ سروشتێ وێ یێ جان هه‌ما چ نه‌مایه‌ دێ بیته‌ گلێشستان! ئه‌گه‌ر چى مه‌گه‌له‌ك ره‌خنه‌ ل حوكمه‌تێ هه‌نه‌ لێ ده‌رباره‌ى راكرنا گلێشى هیچ كێماسیه‌ك نه‌كریه‌ و هه‌ر جهه‌كێ هاتبیته‌ ته‌خمینكرن كو دو مرۆڤ سه‌رێن خوه‌ پێكڤه‌ بنن، ئها ل وێرێ هزرا راكرنا گلێشى كریه‌ و ژبلى تیمێن پاقژیێ خوه‌ د رۆژێن بێهندانانێ دا ژى كار دكه‌ن. ئه‌ز خوه‌زیا رادهێلم كو ئه‌ڤ گرنگیا حوكمه‌تێ دایه‌ زێده‌كرنا رۆژێن بێهندانێ و راكرنا گلێشى دابایه‌ ڤه‌دیتنا چاره‌سه‌ریێ بۆ قه‌یرانێن ڤێ هه‌رێما ژ هه‌وێن ب عه‌ره‌بكرن و ئه‌نفالان ڤه‌ره‌ستى، باوه‌ر بكه‌ن دا ب ده‌مه‌كى كێم گه‌هینه‌ رێزبه‌ندا وه‌لاتێن پێشكه‌فتى و بێژینه‌ قه‌یرانان باى باى! ژینگه‌ها كوردستانێ یا پاقژه‌ و پێدڤى چ هه‌وه‌ێن پاقژیێ ناكه‌ت” ژبلى راكرنا گلێشى” چنكو ژینگه‌ه ب گلێشى پیس نابیت به‌لكو ب دویكێل و به‌رمایێ كارگه‌هان و ب تایبه‌ت ژى یێن كیمایى و ماشه‌للاه هندى هند كارگه‌ه ل كوردستانێ دمشه‌نه‌ بۆ سووند ژى مه‌ كاركاره‌كێ بێكار نینه‌! و ڤان كارگه‌هان ژینگه‌ها مه‌ پیس كریه‌ و چ نه‌مایه‌ ته‌خا ئۆزۆنى دێ ل كوردستانێ كون بیت و ئه‌وا عه‌ره‌بێن شۆفینى ب درێژیا دیرۆكێ نه‌شیاین ڤى ملله‌تى قۆتبڕ بكه‌ن، دێ كونا ئۆزۆنى مه‌ قۆتبڕ كه‌ت! وه‌ى عه‌فه‌رم حوكمه‌ت پا ته‌ گویفك برنه‌ قه‌یرانێن هه‌رێمێ و به‌رده‌وام به‌ ل سه‌ر بازدانێ ل سه‌ر قه‌یرانان و هێجه‌تان رێزكه‌، مانێ ئه‌وێ رۆژێن بێهندانێ زێده‌ بكه‌ت و گلێش راكرنێ ب پاقژكرنا ژینگه‌هێ خه‌لكى دسه‌ردا ببه‌ت و پێڤه‌ مژوول بكه‌ت، دێ هه‌ر ئه‌ڤه‌ ئێته‌ شكه‌فا ملله‌تى. نزا حوكمه‌تا مه‌ ژبیرا خوه‌ بریه‌ بازدان ل سه‌ر قه‌یرانان نه‌چاره‌سه‌ریه‌ به‌لكو ئاریشه‌ ئالۆزتر دبن و هه‌تا ده‌مه‌كى مرۆڤ دكارت ژ ئاریشان بڕه‌ڤیت و كولاڤان بكه‌ته‌ سه‌رێ خه‌لكى لێ ل دوماهیێ هه‌موو به‌ره‌پشت بۆ حوكمه‌تێ دزڤڕیت، دیسا فه‌ره‌ حوكمه‌ت و خه‌لك بزانن گلێش هاڤێتن بۆ جهێن تایبه‌ت ب گلێشى ڤه‌ كاره‌كێ شارستانیه‌ و به‌روڤاژى ژى راسته‌ و ئه‌گه‌ر حوكمه‌ت ده‌رباره‌ى گلێشى سزایێن تۆند ژى بده‌ت یا مافداره‌ لێ رۆژه‌كێ یان چه‌ند مه‌هان جاره‌كێ هه‌وێن پاقژیێ ئه‌نجام بده‌ت سروشتێ كوردستانێ پێ ناهێت پاراستن و پاقژكرن و هه‌روه‌كو چه‌وان ئه‌ڤه‌ سه‌رێ چه‌ند ساڵانه‌ ب گۆتن شه‌رێ گه‌نده‌لیێ دهێته‌ كرن لێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ ئه‌ڤ دیاردا نه‌شارستنى نه‌هاتیه‌ بنبڕكرن و فرته‌ فرتا گه‌نده‌لكارانه‌، مخابن گه‌هشتتیه‌ وى ڕاده‌ى مرۆڤ دشێت بێژت: كوردستان یا بوویه‌ مه‌یدانا گلێشى و گه‌نده‌لكاران.

91

هندی وێڤه‌تر دچیت توركیا ب سه‌رۆكاتیا ئه‌ردۆغانی یا ژ دیمۆكراتی و سیسته‌می په‌رله‌مانی دوور دكه‌ڤیت و هه‌موو پیڤه‌رێن دیمۆكراتیێ بن پێ دكه‌ت و بێی كو ره‌خنه‌ و گڤاشتنێن ناڤخۆیی ژ پارتێن سیكولار و جڤاكێ سڤیل موویه‌كی ژ ئه‌ردۆغانی شاش بكه‌ن یان هه‌ر چ نه‌بیت، پیچه‌كێ گورێغ بوونا وی كێم بكه‌ت و گوهداریا ده‌نگێن نه‌رازی یێن ناڤخۆیی بكه‌ت و ل سه‌ر سیاسه‌تا تاكڕه‌ویا خوه‌ یێ رژده‌ و ب ڤی ره‌نگی ژیانا په‌رله‌مانی ل توركیا چ سهانه‌ت بۆ نه‌مایه‌ و كه‌فتیه‌ بن فه‌رمانێن قه‌ڕه‌قۆشیێن ئه‌ردۆغانی و گه‌ز و مه‌قه‌سێن په‌رله‌مانی ئه‌ڤرۆ د ده‌ست ئه‌ردۆغانی دا كراسێن قانوونا دووری پره‌نسیبێن دیمۆكراتی و مرۆڤاتیێ، كه‌ر دكه‌ن. په‌رله‌مان نه‌ ب تنێ جهێ ده‌ركرنا قانوونایه‌ و چاڤدێریێ ل كارێن حوكمه‌تێ بكه‌ت، به‌لكو جهێ پارستنا پارسه‌نگا هێزێن جڤاكی یه‌ و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندێن هه‌موو تاكێن جڤاكی یه‌ و هه‌رده‌مێ ئه‌ڤ پارسه‌نگه‌ هاتنه‌ تێكدان، هینگی هه‌ڤگرتنا جڤاكی ده‌رز دكه‌ڤنێ و ته‌ڤنێ جڤاكی ژبه‌رێك دچیت و ئێدی وه‌لات به‌ر ب ره‌هه‌ندێن مه‌ترسیدار و ئاسۆیێن ل به‌ر هه‌ر پێشهاته‌كێ ڤه‌دبن، دچیت. ئه‌ڤرۆ رێك توركیا ب سه‌رۆكاتیا ئه‌ردۆغانی گه‌هشتیه‌ ئه‌ڤێ قووناغێ و نێزیكبوونا فاتحه‌ خاندن ل سه‌ر سیسته‌مێ دیمۆكراتیا توركیا یا دیار دبیت و هه‌ر ژ ئه‌ڤێ ترسێ یه‌ كو په‌رله‌مانێ ئورۆپی هۆشداری دایه‌ حكوومه‌تا ئاكپارتی كو ئه‌گه‌ر ل سه‌ر ڤێ ده‌ه و دویا خوه‌ یا به‌رده‌وام بیت، دێ هه‌موو ده‌رگه‌هێن ئێكه‌تیا ئورۆپا لێ هێنه‌ گرتن و په‌رله‌مانتاره‌كێ سه‌ر ب پارتا كه‌سكا بریتانی ڤه‌ گۆت: [ل سه‌ر ڤێ سیاسه‌تا ئه‌ردۆغانی توركیا بۆ هزار سالێن بهێت ژی نابیته‌ ئه‌ندام د ئه‌ڤێ ئێكه‌تیێ دا].
ئاكپارتی و ب تایبه‌ت ئه‌ردۆغانی په‌رله‌مانێ توركیا ل گۆڕی خوه‌سته‌كێن خوه‌ لغاڤ كریه‌ و پیرۆزی و هه‌بوون (ماهیه‌ت) بۆ نه‌هێلایه‌ و ژ قه‌رقوده‌كێ بێگیان پێڤه‌ نه‌مایه‌، ئه‌گه‌ر نه‌، ما ل كیژان په‌رله‌مانێ دونیایێ چێ بوویه‌ پارێزبه‌ندی ژ 152 په‌رله‌مانته‌ران بهێته‌ راكرن و د هه‌مان ده‌م دا ژی له‌شكر و پله‌دارێن له‌شكری ژ دادگه‌هكرنێ بهێنه‌ پاراستن؟! ئه‌ڤه‌یه‌ حنێرا په‌رله‌مانێن دبنه‌ دیلێن حه‌زێن تاكه‌ كه‌س و ته‌ك پارتیان. دبیت ئه‌ردۆغان دلێ خوه‌ ب وێ یه‌كێ خوه‌ش بكه‌ت كو پارتیا وی ب ده‌نگێن وه‌لاتیێن توركیا هاتیه‌ سه‌ر ته‌ختێ سه‌لته‌نه‌تێ و یا دڤێت بكه‌ت یێ ده‌ستوور دایه‌، لێ ژبیر كریه‌ یان ژی ژ بیرا خوه‌ دبیت كو هتله‌ر ژی ب پرانیا ده‌نگێن وه‌لاتیێن ئه‌لمانی هاتبوو سه‌ر ته‌ختێ سه‌لته‌نه‌تێ لێ دووماهیك چ چێ بوو؟ ئه‌لمانیا كێشا شه‌ره‌كێ مالوێرانكه‌ر هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژی گه‌لێ ئه‌لمان یێ باجا گورێغ بوونا رژێما هێتله‌ری دده‌ت.
راكرنا پارێزبه‌ندیێ ل سه‌ر په‌رله‌مانته‌ران دێ گه‌له‌ك گران ل سه‌ر رژێما ئه‌ردۆغانی كه‌ڤیت، چنكو به‌ریا ئه‌ردۆغانی ژی حوكمه‌تێن توركیا رێكا شه‌ری دگه‌ل كوردان هه‌لبژارت بوو و هه‌موو ده‌رگه‌هێن دانوستاندنێ ل گه‌ل كوردان ب كلیلێن نه‌ته‌وه‌په‌رستیا تۆندڕه‌و دائێخست بوون، لێ ئه‌نجام مالوێرانی و شلۆق بوونا پێگه‌هێ توركیا ل ده‌ڤه‌رێ و ل جیهانێ هاته‌ شكه‌فا توركیا و زیانه‌كا مه‌زن گه‌هشته‌ ئابوورێ توركیا و لیرێ توركیا پتر ژ نیڤه‌كا بوهایێ خوه‌ ژ ده‌ست دا. دڤێت توركیا و ل پێشیێ ئه‌ردۆغان ب خوه‌ ل ره‌وشا پشتی ده‌ستپێكرنا پرۆسا ئاشتیێ ل گه‌ل كوردان مێزه‌ بكه‌ت، كانێ چه‌وان پێگه‌هێ توركیا و ئابوورێ وێ لوتك ڤێكه‌تن و قه‌به‌ بوو و ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ و ده‌ڤه‌رێ هزار و ئێك هزر بۆ دهاته‌ كرن و ژ رۆژا ئه‌ردۆغانێ بریارا نه‌فیرعام ل سه‌ر كوردان و هێزێن سیكولار و رۆژنامه‌ڤان دای كا ره‌وشا توركیا گه‌هشتیه‌ چ ئاست؟ بۆ توركیا و هه‌روه‌سا ته‌ڤ داگیركه‌رێن كوردستانێ دڤێت ڤێ ئێكێ بزانن كو كورد ل بن چ گه‌فان و هێرشێن هۆڤانه‌ ده‌ستبه‌رداری مافێن خوه‌ نابن و دیرۆكێ ئه‌ڤه‌ ب پیتێن زێرین نڤیسی یه‌ و گۆرێغ بوونا ئه‌ردۆغانی دێ ب رێكا گۆرێغ بوونا سه‌ددامی ڤه‌ چیت و دێ هه‌مان چاره‌نڤیس هه‌بیت.

89

توركیا ل سه‌ر شوونوارێن هه‌رفتیێن ئیمپراتۆریا ئۆسمانی هاتیه‌ ئاڤاكرن و ژ لایێ قانوونی ڤه‌ دبیته‌ شوونگرێ راسته‌قینه‌ یێ ئیمپراتۆریا ئۆسمانی و هه‌ر ل سه‌ر ڤی بنگه‌هی ناڤگینێن نێڤده‌وله‌تی سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل دكه‌ن و توركیا ب خوه‌ ژی ئه‌ڤێ چه‌ندێَ دزانیت و هه‌تا نوكه‌ ده‌ستبه‌رداری ژ لیوا مووسل نه‌كریه‌ ب هێجه‌تا هندێ كو وان بێی شه‌ڕ خوه‌ ژێ ڤه‌كێشایه‌ و هه‌ر ب خاكێ ئوَسمانیان دهه‌ژمێرن و هه‌ر جار جار ئه‌ڤی كه‌یسی ل گه‌ل ده‌وله‌تا عیراقێ دئازرینن!! كه‌یسێ به‌روكێ ده‌وله‌تا توركی گرتی و وه‌كو نووژێ مایه‌ ب قركا وێ ڤه‌، كه‌یسێ جینۆسایدا گه‌لێ ئه‌رمنه‌ ل 1915 كو تێدا پتر ژ ملیۆن و 500 هزار ئه‌رمه‌نی هاتنه‌ كوشتن!! گه‌لێ ئه‌رمه‌ن د سه‌ر وێ كاره‌ستا جه‌رگ بڕ دا قه‌ت ده‌ستبه‌رداری ژ مافێن خوه‌ نه‌كریه‌ و به‌رده‌وام كه‌یسێ ناساندنا جینۆسایدا گه‌لێ خوه‌ هێلایه‌ ساخ و هه‌موو ده‌رگه‌هێن ناڤگینێن ده‌وله‌تی قووتانه‌ و هه‌تا نوكه‌ پتر ژ بیست و نه‌ه ده‌وله‌تان دانپێدان ب ڤێ جینۆسایدێ كریه‌ و یا هه‌ری دووماهیك ئه‌لمانیایه‌ كو ل 2/6/2016 په‌رله‌مانێ ئه‌لمانی دان ب جینۆسایدا گه‌لێ ئه‌رمه‌ن كر. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ڤ دانپێدانه‌ ژ لایێ په‌رله‌مانێ ئه‌لمانی یا چاڤه‌رێكری بوو، لێ ده‌وله‌تا توركی هزركر كو ب گه‌فێن سۆلتانێ نوویێ ستانبۆلێ (ئه‌ردۆغان) دێ پێستوورك ئه‌لمانیا گرت و دێ ده‌ستبه‌رداری ڤی كه‌یسی بیت!! پشتی دانپێنانێ ب جینۆسایدێ توركیا ب گه‌ل و حوكمه‌ت ڤه‌ روویێ راستێ خوه‌ یێ فاشی و نه‌ژادپه‌رستی نیشا جیهانێ دا و درووشم و په‌یڤێن نه‌ ژ ره‌نگ هاتنه‌ گۆتن و بۆ ڤی سه‌رده‌می ئه‌ڤ په‌یڤه‌ فهێتیه‌ك مه‌زنه‌!! و هێرشی سه‌ر قونسولخانا ئه‌لمانیا و په‌رله‌مانێ ئه‌لمانیا كرن و ئه‌لمانیا تاوانبار كر ب نازیه‌تێ، هه‌رچه‌نده‌ ئه‌لمانیا دانپێدان ب هه‌موو تاوانێن ل سه‌ر ده‌مێ نازیه‌تێ كریه‌ و د گه‌ل دیرۆكا خوه‌ ئاشنا بوویه‌ و مفا ژ وێ سه‌ربۆرێ وه‌رگرتیه‌ و رێكا راستا دیمۆكراتیێ هه‌لبژارتیه‌ و هه‌تا نوكه‌ ژی پارتا نازی و هه‌موو پارتێن نه‌ژادپه‌ره‌ست د قه‌ده‌غه‌نه‌ ژبلی دانا قه‌ره‌بوویێن شاشێن سه‌رده‌مێ نازیان و چه‌ندین ناڤگین و كۆمه‌لێن جڤاكێ سڤیل و ئینستتیوَتێن زانستی دامه‌زراندینه‌ بۆ نه‌هێلانا هه‌ر هزره‌كا نازی و نه‌ژادپه‌ره‌ستی!! ب سایا سیاسه‌تا ئه‌ردۆغانی توركیا كه‌فتیه‌ د ناڤ كۆمه‌كا ئاریشان دا و ئه‌و پێگه‌هێ سه‌رده‌مێ شه‌رێ سار هه‌بوو، نه‌مایه‌ و ئێدی رۆژئاڤا چاڤێن خوه‌ ل شاشیێن توركیا نانقینیت و ب تایبه‌ت ده‌رباره‌ی باده‌كێن مافێن مرۆڤی، علمانیه‌تا ده‌له‌تێ، ئازادیا مه‌دیایی، پرۆسا ئاشتیێ دگه‌ل كوردان، پشته‌ڤانیا گرۆپێن تۆندڕه‌و و بازاركرن ب پرسا ئاواره‌یان، چاره‌سه‌ركرنا ڤان باده‌كان وه‌كو دیار د گه‌وریا ئه‌ردۆغانی دا ناچن و ل ده‌مه‌كێ نێزیك ناهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن و كێشێن توركیا دگه‌ل رۆژئاڤا و ب تایبه‌ت ل گه‌ل ئه‌مریكا دێ زێده‌ بن و ئه‌گه‌ر توركیا هه‌ر ل سه‌ر ڤێ سیاسه‌تا خوه‌ به‌رده‌وام بیت، چاره‌نڤیسێ وێ ژ یێ یۆگسلافیا باشتر نابیت. دانپێنانا ئه‌لمانیا ب جینۆسایدا ئه‌رمه‌نان د ڤی ده‌مێ ئاریشێن توركیا د گه‌ل رۆژئاڤا گه‌هشتیه‌ بلندترین ئاست، دێ بیته‌ ده‌ستپێك بۆ ناساندنا جینۆسایدا دێرسمێ(1937-1938) و وان كۆمكوژیێن ل گه‌ل ئه‌رۆم و یونانیێن توركیا هاتینه‌ ئه‌نجامدان.
توركیا دڤێت وه‌كو ئه‌لمان و سپی پێستێن ئه‌فریكا باشوور و شیلی دان ب وان كۆمكوژیان بكه‌ت ئه‌وێن د سه‌رده‌مێ ئۆسمانیان و كۆمارا توركیا دا هاتینه‌ ئه‌نجامدان، ئه‌گه‌ر نه‌ دێ هه‌ر جهێ له‌ك و لومێن جیهانا پێشكه‌فتی بیت و دێ هه‌ر باجێ ده‌ت و به‌رده‌وام دێ كه‌ڤته‌ بن باندۆرا هه‌پاره‌یێ دیرۆكا خوه‌ چنكو ئه‌ڤ سه‌رده‌مه‌، سه‌رده‌مێ مافێ مرۆڤی و دیمۆكراتیێ یه‌ و جهێ ده‌وله‌تێن نه‌قۆله‌ و تیرۆریست پارێز نینه‌ و ب سه‌رڤه‌ چوونا ده‌می ل سه‌ر قوبحه‌تێ، نابیته‌ سه‌ده‌ما ژبیرچوونێ.

105

ئه‌ڤێ جارێ بیێ خوه‌ پێگیری مه‌رجێن گوتارنڤیسینێ بگرم دێ ئێكسه‌ر و سیقل دیق دێ چمه‌ ناڤ بابه‌تی و نه‌هه‌وجیه‌ سه‌رێ خانده‌ڤانی گێژ بكه‌م؛ ئه‌و ژی ئه‌ڤه‌یه‌ و به‌لكو هه‌وه‌ ژی گوه لێ بوویه‌ كو دێ په‌رله‌مانته‌رێن مه‌ ڤه‌گه‌ڕهنه‌ به‌غدا!! به‌لێ نه‌ گوتنه‌ كیش به‌غدایێ!! به‌غدایا سه‌رده‌مێ هاروون ره‌شیدیه‌ یان یا مه‌ئمونی!! ئه‌رێ ما تشته‌كێ نوو ل به‌غدا روودایه‌ و مه‌ نه‌زانی بت؟ هون ب خودێ كه‌ن سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ های ل خوه‌ هه‌یه‌ كو به‌غدا یا ب زرته‌پۆزێن سه‌درێ ته‌له‌دین ڤه‌ مایه‌ موبته‌لا و هێشتا حوپ حوپا وانه‌ و سه‌رێن ریا ل هه‌ركه‌سێ تشته‌كی ژ ئه‌لیف بێتكێن سیاسه‌تێ دزانت، به‌رزه‌كرینه‌!! یان نه‌كه‌ خودێ نه‌كه‌ت و مه‌ نه‌زانی بت، قه‌یرنا مووچێ بوویه‌ بڕینا هنگڤێ-هۆز و میرا ژ وان ژی گرتبت و ترسا نه‌دانا كریا خانی و قستێ خانی و ترۆمبێلێ، ده‌كودولابێن سیاسه‌تكرنێ ژبیرێ بربن! نه‌خێر باوه‌ر ناكه‌م و باوه‌ر دكه‌م كو هوون ژی باوه‌ر ناكه‌ن كو هه‌ما پێله‌كا نه‌رما ڤێ قه‌یرانا ره‌وشتێ سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ ئینایه‌ به‌ربازارێ ڤاله‌هیا به‌رووكێن خه‌لكێ ڤێ هه‌رێما د گێله‌شۆكا نه‌خشه‌كێشانا ده‌ڤه‌رێ دا ل فریادره‌سه‌كی دگه‌رهت، گرتبت. پا ئه‌گه‌ر چنه‌ جاره‌كا دی په‌رله‌مانته‌رێن ب هزار ده‌رده‌ سه‌ریا ژ زڕته‌پۆزێن سه‌دری و مالكی و نزا كێ و كێ رزگار بووین و پشتی هنده‌ك په‌رله‌مانته‌ر هۆ باش هاتینه‌ نه‌رمژاندن كو ب دیتنا من ئه‌و نه‌رمژاندنا هه‌ر تاكه‌كێ كورد بوو ل هه‌ر پارچه‌كا ڤێ دونایایا به‌ردڕیایی، جاره‌كا دی به‌رێ وان بده‌نه‌ به‌غدا. دبێژن: “مار گه‌ستی، ژ وه‌ریسی دترست” لێ نزا بۆچی سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ نه‌ سه‌بۆڕا ژ شاشیێن خوه‌ دگرن و نه‌ ژی پێگیریێ ب هه‌لویستێن خوه‌ دكه‌ن و هه‌موو شاشی و كه‌تن و قه‌یرانێن به‌رووكا هه‌رێما كوردستانێ گرتین و دگرن، دێ سه‌ده‌مان پالده‌نه‌ داگیركه‌ر و نه‌حه‌زێن چاڤێن وان ب ئه‌زموونا كودستانێ نا ڕابن!! جاره‌ك چیه‌ خوه‌ بۆ ده‌رمانی ژی بت، ب درێژیا دیرۆكا بزاڤا ئازادیخازا كوردی سه‌رۆكه‌كێ كوردان هه‌بت دان ب شیاشیێن خوه‌ كربت، وه‌ح ما ئه‌ڤه‌ ل جیهانێ بوویه‌!! نه‌خێر سه‌ركرده‌ و سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ دپاكن و ئه‌م ملله‌ته‌كێ پت پتی و نان كۆرین!! ل ده‌ستپێكا داگیركرنا په‌رله‌مانێ عێراقێ ژ لایێ ره‌وتێ سه‌در ڤه‌ هه‌موو سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ هاتنه‌ سه‌ر هێلێ و وه‌سا ددان خویاكرن كو هه‌ما به‌ندكێ مه‌ و عێراقێ پچیا و ب راستی ژی ژ به‌ری هینگێ وه‌ره‌ ده‌وله‌ته‌ك نه‌مایه‌ ب ناڤێ عێراق لێ د سه‌ر هندێ ڕا به‌ندكێ مه‌ و عێراقێ هه‌ر یێ مایی و ئه‌گه‌رێن نه‌ قووت بوونا ڤی به‌ندكی هه‌ر سیاسه‌تمه‌درێن كورد ب خوه‌نه‌ و هه‌موو لایه‌نێن عێراقی ڤێ چه‌ندێ باش دزانن و له‌وما ته‌ڤ هه‌لویست و داخویانیێن سیاسه‌تمه‌دارێن كورد ئه‌و وه‌كو تڤه‌نگێن داوه‌تیان دبینن هه‌ر ب ڤی ره‌نگی سه‌ره‌دریێ د گه‌ل كێشا كوردی دكه‌ن. د سه‌ر بێریزكرنا ل گه‌ل په‌رله‌مانته‌رێن كورد هاتیه‌ كرن دا كو لایه‌نێن عێراقێ ڤێ جارێ پال دده‌نه‌ زرته‌پۆزێن سه‌درێ ته‌له‌دین لێ ئه‌ڤه‌ نه‌جار ئێكێ یه‌ حوكمه‌تا عێراقێ ڤێ بێرێزیێ ل په‌رله‌مانته‌ر و سیاسه‌تمه‌دارێن كورد دكه‌ت و نه‌ژی دێ دووماهیك جار بت، لێ یا گرنگ ئه‌وه‌ سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌ 160 پله‌ مه‌نگه‌نێ سیاسه‌تكرنێ ب گوهۆڕن و ل پێشیێ ناڤمالا مه‌ رێك بێخن و سیاسه‌تا سنێله‌تیێ بهێلن و ڤی عه‌ده‌تێ باسك باسكانێ و یێ نه‌ دگه‌ل من نه‌یاره‌ و ب كورسیكی ڤه‌ په‌رچوومه‌ بوون، بهێلن و ئێك هه‌لویستی د پرسێن نه‌ته‌وه‌یی دا. بریارا ڤه‌گه‌ریانا په‌رله‌مانته‌رێن مه‌ د دڤی ده‌می دا شاشیه‌كا مه‌زن و شكه‌ستنا ئاڤروویا سیاسه‌تمه‌دارێن مه‌یه‌ و هه‌روه‌كو پیره‌مێردێ مه‌زن گوتی: ” بیبه‌نه‌ به‌رده‌م عه‌رشی عێراقی
بلێن یار باقی و هه‌م سوحبه‌ت باقی
ده‌ك خه‌جاڵت بن له‌ ڕوَی مه‌حشه‌را
ئێمه‌یش خاكی غه‌م ئه‌كه‌ین به‌سه‌را”
28. 05. 2016

102

دووهی 22. 05. 2016 پارتیا ده‌ستهه‌لاتدارا توركیا ئاكپارتی كۆنگره‌كا ئاورته‌ گرێدا، ئه‌ڤ گۆنگره‌ د ده‌مه‌كی دا دهێت رۆژهه‌لاتا ناڤین یا ل سه‌ر سێله‌كا سۆرا شاریایی سنگه‌پێ بووی و زلهێزێن جیهانێ هه‌موو پێڤه‌ دمژوولن دا ڤی ئاگری ل گۆڕه‌ی خوه‌سته‌كێن خوه‌ مینا به‌ری رێككه‌فتنا سایكس-پیكۆی ل هه‌ڤ دجه‌من و نه‌خشه‌ریێان ل پشت په‌ردێن تاری بۆ به‌نا رۆژهه‌لاتا ناڤین دكێشێن! و زێده‌باری پرس نه‌كرن ب حوكمه‌ت و نوێنه‌رێن خه‌لكێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ بۆ چه‌وانیا نه‌خشێ پشتی سایكس-پیكۆی. ئاها د ڤی ده‌می دا ئاكپارتی و یاراست هه‌ما ده‌وله‌تا توركی( چنكو ئه‌ڤرۆ ده‌وله‌تا توركی نه‌مایه‌ به‌لكو ئاكپارتی-ئه‌رۆغان هه‌موو تشتن) یا كۆنگرێ خوه‌ گرێ دده‌ت بۆ راستڤه‌كرنا داود ئۆغلۆی یا زیرۆ كێشه‌ كو ب دیتنا ئه‌ردۆغانی ڤێ سیاسه‌تێ زیان گه‌هاندیه‌ پێگه‌هێ توركیا ل ئه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌ و یێ ده‌رڤه‌. سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌، پرۆسا ئاشتیێ د گه‌ل په‌كه‌كێ كو بێ ئه‌نجام ب داوی هات، هه‌رچه‌نده‌ ئۆباللا شه‌ری پتر بۆ لایێ په‌كه‌كێ ڤه‌ دادگێریت، چنكو پشتی هه‌لبژارتنێن مه‌ها خزیرانا پار كو بۆ جارا ئێكێ بوو كورد ب وی سه‌نگێ له‌گال داكه‌ڤنه‌ ناڤ په‌رله‌مانێ توركیا ب ناڤێ هه‌ده‌په‌. ته‌ڤلی نه‌بوونا هه‌ده‌پێ د حوكمه‌تا داود ئۆغلۆی دا هه‌م بوو سه‌ده‌م ده‌وله‌تا توركیا ژ رێككه‌فتنا دۆغمه‌چی سه‌رایی پاشگه‌ز ببت و هه‌م شكه‌ستن بوو بۆ سیاسه‌تا داود ئۆغلۆی یا ناڤخوه‌یی كو نه‌شیا ده‌نگێ چه‌كی بێ ده‌نگ بكه‌ت؛ ژبلی ئاسته‌نگكرنا دادوه‌ران و رۆژنامه‌ڤان و ه‌ستپێكرنا كوشتنا رۆژنامه‌ڤێن، نهێنیێن ده‌وله‌تێ كفش كرین ب تایبه‌ت پشته‌ڤانیا گرۆپێن تۆندڕه‌و مینا داعش و جه‌بهه‌تول نوسره‌ و ئه‌ڤێ چه‌ندێ گه‌له‌ك سه‌رگێژی بۆ توركیا چێكرن و هێشتا توركیا ل سه‌ر ئاستێ ده‌رڤه‌ باجێ دده‌ت و سویێ وێ د ناڤ هه‌په‌یمانیا دژی تیرۆرێ دا یێ شكه‌ستی. ل سه‌ر ئاستێ ده‌رڤه‌ ژی: ده‌ستێوه‌ردانا توركیا بۆ كاروبارێن سووریا و عێراقێ ب ره‌نگه‌كێ كێمتر و كێشا ئاواره‌یان و ئاره‌سته‌كرنا وان بۆ ئه‌ورۆپا و یا ژ هه‌موویێ پتر ل سه‌ر داود ئۆغلۆی گران كه‌فتی راوه‌ستنا وی ل دژی بالاده‌ستیا ئه‌ردۆغانی ل سه‌رهه‌ر بریاره‌كێ و برێڤه‌برنا ده‌وله‌تێ ئانكو ئه‌و ده‌نگێ نه‌رازیبوونێ بوو ل دژی ته‌ڤایا سیاسه‌تا ئه‌ردۆغانی و به‌رده‌وام ئه‌ردۆغانی گڤاشتن ل سه‌ر سیاسه‌تا وی دكرن و ل داویێ نه‌چار بوو ئه‌ندازیارێ سیاسه‌تا زیرۆ كێشه‌ به‌رامبه‌ر وان گڤاشتان خوه‌ ڕانه‌گرت و ده‌ستی سه‌رۆكوزیریێ به‌رده‌ت. ب ده‌ستبه‌ردانا ئۆغلۆی ژ پۆستێ خوه‌ رێ بۆ ئه‌ردۆغانی دێ خوه‌ش بت كو هه‌موو ئه‌جندایێن خوه‌ بدته‌ سه‌پاندن و هه‌ر ئه‌ڤیه‌ یا ئه‌ورۆپا و رۆژئاڤا دترسن كو ئێدی توركیا ژ سیكۆلاریا ده‌وله‌تێ و ده‌وله‌تا سه‌رده‌م دوور بكه‌ڤت و به‌ره‌ف دكتاتۆریێ بچت و ئه‌ردۆغان ڤێ خه‌ونا خوه‌ ناڤه‌شێرت و ڤه‌كری دبێژت و پتر چاڤێ یێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و روومه‌تا ئوسمانیان بڤه‌گه‌رینت و مینا سۆلتانه‌كی فه‌رمان دده‌ستێن وی دابت و نێزیك بوونا وی دگه‌ل سعودیێ هه‌ر بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ یه‌. یا سه‌یر ژ وێ كونگرێ ئه‌وه‌ پارتا ئاكپارتی پتر بۆ لایێ راستڕه‌وێ فاشستیڤه‌ دچت ب تایبه‌ت مه‌هه‌پێ كو كوَنگره‌ ب دروشمێن مه‌هه‌پێ ڤه‌ هاتبوو خه‌لاندن: ته‌ك ئالا، ته‌ك زمان، ئێك وه‌لات، ئه‌ڤ دروشمه‌، دروشمێن فاشستینه‌ و به‌رده‌وامی دانا سیاسه‌تا ئه‌تاتوركیه‌ كو ئه‌ڤرۆ مه‌هه‌په‌ ب هه‌موو شیانێن خوه‌ پاراستنێ ژێ دكه‌تن و زه‌نگه‌كا ب مه‌ترسیه‌ بۆ پرۆسا دیمۆكراتی و نه‌ته‌وه‌یێن ل توركیا دژین ب تایبه‌ت نه‌ته‌وا كورد كو ئه‌ڤرۆ ب سایا سیاسه‌تا شاشا په‌كه‌كێ زیانه‌كا مه‌زن گه‌هشتیه‌ بزاڤا كوردی ل باكوور. هلدانا ڤان دروشمه‌یان بۆ رازیكرنا مه‌هه‌پێ یه‌ داكو وان بۆ ئه‌جندایا خوه‌ رابكێشت، به‌رامبه‌ری گوهارتنا قانوونا بنگه‌هینا ده‌وله‌تا تورك كو ژ په‌رله‌مانیێ بكه‌ته‌ سه‌رۆكاتی. كۆنگرێ ئاكپارتی مینا چ كۆنگرێن ئاسایی نه‌بوو و تێدا ئه‌ردۆغان مینا په‌هله‌وانێن سێركی دهاته‌ نمایشكرن و ستایشا وی و حنێرایا وی د سیاسه‌تێ و خزمه‌تكرنا توركیا نوو دا دهاته‌ كرن و وه‌ك فه‌ریاد ڕه‌سێ هه‌موو كێشێن توركیا دهاته‌ ب ناڤكرن كو ئه‌ڤه‌ ب خوه‌ وێ ئێكێ ڕادگه‌هینت ئێدی ئكپارتی پارتیا جارا نه‌مایه‌ و بوویه‌ ئاك ئه‌ردۆغان و یا دلێ ئه‌ردۆغانی بخازت دێ وێ ئێكێ كه‌ت و بێی كو ئێك هه‌بت وێره‌كیێ بده‌ت خوه‌ و بێژت: سۆلتانم دوو موویێن خار یێن ل پشت برهێن ته‌، چنكو سه‌ربۆرا داود ئۆغلۆی یا ل پێش چاڤ. د ڤێ جیهانا پری كێشه‌ و قۆلپانێ دا و خاڤیا ته‌ڤنێ پێكهاته‌یێن ل توركیا دژین دا ب په‌یاده‌كرنا ڤێ سیاسه‌تا نهۆیا پشی داود ئۆغلۆی ژ لایێ ئه‌ردۆغانی ڤه‌ دێ توركیا به‌ره‌ف روو ب روو بوونا گوڵۆڵكه‌كا ئاریش بت و هه‌رده‌ما ئه‌و گۆَڵۆڵك ڤه‌بوو ئێدی ئه‌وا ب سه‌رێ یۆگسلافیا هاتی دێ ل جای یا توركیا “یار گۆزه‌لێ گۆزه‌لێ بت” و ئه‌ڤ گڵۆڵكه‌ ل باكورێ كوردستانێ یێ ژبه‌ر ده‌ست ده‌ركه‌فتی و یا گرێل دبت و چاڤێن ئه‌ورۆپا و رۆژئاڤا یێ ل سه‌ر گۆڵۆڵكا توركیا و كۆنگرێ ئاكئه‌ردۆغانی كاشۆیێ خوه‌ ڤه‌وه‌شاند و هه‌موو ئانكۆ و ڕه‌هه‌ند دچاڤه‌رێكرینه‌.

58

بزاڤا ئازادیخازا كوردی ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ د گه‌له‌ك ئه‌ڤرازی و نشیڤیان دا ده‌رباز بوویه‌ و هه‌تا گه‌هشتیه‌ ڤێ قۆناغێ و د ڤێ رێ دا بوویه‌ خودان هنده‌ك ساخله‌تێن تایبه‌ت، دبت ژ لایه‌نه‌كی بۆ یێ دن هنده‌ك جوداهی هه‌بن ئه‌ڤه‌ ژی ڤه‌دگه‌رت بۆ ئایدولۆجیا هه‌ر لایه‌نه‌كی، لێ ساخله‌تا هه‌موویان ل هه‌ڤ كۆم دكه‌ت و ته‌ڤ سه‌ر دكۆك ئازادیا كوردستانێ یه‌ و رزگاربوونه‌ ژ نیڕكێ داگیركاریێ. ئانكو شۆڕه‌ش و به‌رخوه‌دانێن گه‌لێ كورد بۆ رزگاربوون و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ند و روومه‌تا كورده‌. ئه‌ڤه‌ مینا قانوونه‌كا نه‌ڤیسكیا بزاڤا ئازادیخازا كورده‌ و پرانیا لایه‌نێن كوردی ژ پارت و رێكخستنێن كوردستانی پێگیری ب ڤێ چه‌ندێ كریه‌؛ بۆ نموونه‌ ل ده‌ما شه‌رێ چه‌كداری دا پێشمه‌رگێن كوردستانێ هه‌رده‌م خوه‌ ژ وان خالان دوورگرتیه‌ یێن زیان گه‌هشتبا خه‌لكێ كوردستانێ و داگیركه‌رێن كوردستانێ ئه‌ڤ ساخله‌تا مرۆڤانه‌یا شۆره‌شێن كوردی ب ده‌لیڤه‌ دیتیه‌ و مۆلگه‌ه و سه‌نگه‌ر ل ناڤ گوندان و ل ناڤ باژاران بجه كرینه‌ چنكو دزانین پێشمه‌رگه‌ داكو زیان نه‌گه‌هته‌ خه‌لكێ كوردستانێ هێرشی وان مۆلگه‌ و سه‌نگه‌ران نه‌كرینه‌ ژ ڤان نموونا دێ دوان ژێ گرم ئێك ل سه‌رده‌مێ كۆمارا كوردستانێ ل مهابادێ؛ ده‌مێ كۆمار هاتیه‌ چه‌مبه‌ركرن و هه‌موو رێكێن به‌رخوه‌دان و خوه‌پاراستنێ لێ هاتینه‌ قووتكرن، بۆ پاراستنا خه‌لكێ كوردستانێ و ب تایبه‌ت یێ مهابادێ سه‌رۆككۆمارێ كوردستانێ رێكا خوه‌ راده‌ستكرنێ هه‌لبژارت و خوه‌ كره‌ قۆربانی خه‌لكێ كوردستانێ كو ئه‌ڤه‌ بلندترین ئاستێ خوه‌ قۆربانی كرنه‌ د پێخه‌مه‌تی خه‌لكێ كوردستانێ. یا دن ژی ل سه‌رده‌مێ شۆڕه‌شا گولانا نیشتمانی و پێشكه‌فتنخاز باره‌گایێن شۆڕه‌شێ ل سه‌ر هێلا سنوورێ باكوورێ كوردستانێ بوون و ل وان خالان یێن دووری گوندێن باكوور و باشوورێ كوردستانێ هه‌رچه‌نده‌ ل سالا 1976ێ حوكمه‌تا فاشیا به‌غدا ب درێژیا 15-30 كیلۆمه‌تران ژهێلا سنووری گوند ڤه‌گوهازتبوون و ده‌ست ب سیاسه‌تا ڤه‌گۆهازتن وب عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ كربوو، لێ دیسا ژی شۆڕه‌شێ باره‌گایێن خوه‌ ل دووری گوندان دانا بوون. پشتی شۆڕه‌شێ جهێ باش كری و بۆ گه‌فه‌كا مجد ل سه‌ر رژێما به‌غدا، حوكمه‌تا به‌غدا هه‌وارا بره‌ به‌ر عه‌رشێ ده‌وله‌تا تورك و رێككه‌فتنه‌كل گه‌ل واژوو كر و تێدا مافدا هه‌ردوو ده‌وله‌تا ب درێژیا 30 كیلۆمه‌تران ب سه‌ر سنوورێن هه‌ڤ بچن و ل شۆڕه‌شگێرین كورد بده‌ن. بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژی ده‌وله‌تا تورك ل ده‌ستپێكا هاڤینا 1983ێ هێرش كره‌ سه‌ر باره‌گایێن شۆڕه‌شێ. هه‌لبه‌ت شۆڕه‌شێ شیانێن به‌رخوه‌دانێ هه‌بوون و دكاری زیانێن مه‌زن ب گه‌هینته‌ فاشستێن تورك لێ دبه‌رامبه‌ردا دا زیانه‌كا مه‌زن گه‌هیته‌ خه‌لكێ سڤیلێ كورد ژ هه‌ردوو پارچان، هه‌ژیه‌ بێژین ب درێژیا هێلا سنووری مالباتێن پێشمه‌رگان لێ بوون و ئه‌و ده‌ڤه‌رێن داگیركه‌رێن به‌غدا ڤه‌گوهازتین و وێران كرین، مالباتبَن پێشمه‌رگه‌ی ئاڤه‌دان كربوون، ژبه‌رهندێ شۆرشه‌شێ بریارا ڤه‌كێشانێ دا و روو ب روویا دگه‌ل دوژمنی نه‌كر. ل ڤێره‌ دیار دبت كو مه‌ره‌م ژ شۆڕه‌شێ تنێ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندا نه‌ته‌وه‌ییه‌ و هه‌رده‌ما زیان پتر بت، نابت به‌رده‌وامی ب وێ شۆڕه‌شێ بهێته‌دان. د ڤی واری دا په‌كه‌كه‌ وه‌ك تاكه‌ پارتیا كوردان پێگیری ب ڤێ ساخله‌تێ نه‌كریه‌ به‌لكو بزاڤ كریه‌ ژ ده‌رڤه‌ی ره‌فا پارتیێن كوردان سیاسه‌تێ بكه‌ت و دكه‌ت. هه‌رچه‌نده‌ بانگه‌شا كوردستانیێ دكه‌ت و لێ د پراكتیكدا دووره‌ ژ كوردستانیێ و ژ هه‌موو پره‌نسیبێن خوه‌ یێن ده‌ستپێكی پاشگه‌ز بوویه‌ و سیمایێ كورداتیێ پێڕه‌ نه‌مایه‌ وپتر وه‌ك پارته‌كا چه‌پڕه‌وا توركیا بزاڤێ دكه‌ت و پتریا شیانێن خوه‌ بۆ لێدانا بزاڤا ئازدیخازا كوردی مه‌زاختنه‌ و چ پارتیێن كوردستانی ژ شه‌ره‌نگێیا وان قۆرتال نه‌بووینه‌ و ڤێ دووماهیێ ژی سۆر و سۆر دژاتیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت. یا ژهه‌موویێ گرنگتر په‌كه‌كه‌ ئه‌ڤرۆ بوویه‌ بارگرانیه‌كا مه‌زن د رێكا ئازادیا كوردستانێ دا و سیقل دیق دژی ده‌وله‌تا كوردینه‌ و ب پاشڤه‌ڕۆتی ناڤ دكه‌ن و هه‌ر ژبه‌ر هندێ یه‌ ئه‌ڤرۆ پرانیا هێزێن خوه‌ ئانینه‌ باشوورێ كوردستانێ نه‌ك بۆ بهێندانا پێشمه‌رگێن خوه‌ به‌لكو بۆ دوو مه‌ره‌مایه‌، ئێك دا توركیا بكه‌ت به‌هانه‌ و هێزێن خوه‌ بینته‌ ناڤ ئاخا كوردستانێ و ببته‌ مه‌یدانا شه‌ری و یا دن ژی بۆ پشته‌ڤانیكرنا قۆلپا ئیرانێ كو ئه‌ڤ هه‌ردوو قۆلپه‌ ل دژی ده‌وله‌تا كوردستانێ بزاڤێ دكه‌ن. پرسیاره‌كا دجهێ خوه‌دایه‌ هه‌تا كه‌نگی په‌كه‌كه‌ دێ ل ده‌رڤه‌ی به‌رژه‌وه‌ندا بزاڤا ئازادیخازا كوردی سیاسه‌تێ كه‌ت؟

100

به‌ری دو رۆژا سه‌د سال ب سه‌ر په‌یمانناما سایكس-پیكۆی ڕا ده‌رباز بوون و ئه‌و په‌یمانناما بوویه‌ سه‌ده‌م كوردستان بۆ جارا دووێ پارڤه‌ ببت و بیێ كو پرس ب ملله‌تێ كورد بهێته‌ كرن. ئاكامێن ڤێ په‌یماننامێ ل سه‌ر گه‌لێ مه‌ گه‌له‌ك گران سه‌كنین و هه‌ر ژ ئاسمیله‌كرنێ بگره‌ هه‌تا پاكتاوا نه‌ته‌وی و ب عه‌ره‌ب، فارسی و تورك كرنا كوردستانێ. د ڤان سه‌د سالێن چوویی دا باهرا كوردا تنێ مالوێرانی و شه‌رێ خوه‌پاراستنێ بوو. هه‌لبه‌ت نه‌ ده‌لیڤێ هندێ یه‌ كاره‌ساتێن ب سه‌ر گه‌لێ مه‌ دا هاتین د ڤێ گوتارێ دا رێز بكه‌ین نه‌خێر تنێ دخازم بێژم ئه‌ڤ كاره‌ساتێن ب سه‌ر سه‌رێ گه‌لێ مه‌ دا هاتین ڤه‌رێژا وێ په‌یماننامێ یه‌. داگیركه‌رێن كوردستانێ گه‌له‌ك مفا ژ په‌یمانناما سایكس-پیكۆی دیتن و ته‌ڤا كار ل سه‌ر تێكدانا ئێكرێزیا جڤاكا كوردستانێ كرن و ره‌وتێ شۆڕه‌ش و به‌رخوه‌دانێن مه‌ به‌ره‌ف لۆكالیێ برن و چ شۆڕه‌شێن كوردی نه‌شیان ببنه‌ شۆڕه‌شێن سه‌ر تا سه‌ری ژبلی شۆڕه‌شا 11 ئه‌یلولێ ب رێبه‌ریا بارزانیێ نه‌مر و ئه‌ڤه‌ بوو وه‌رچه‌خانه‌ك دیرۆكی و بارزانی ژی بوو سمبوَلا به‌رخوه‌دان هیڤیا نه‌ته‌وا كورد. ئانكو 11 ئه‌یلوولا كوردی (ئه‌مریكا ژی خودان 11 ئه‌یلوله‌) و ب رێبه‌ریا بارزانیێ نه‌مر و پارتی ده‌ستپێكا مراندنا په‌یمانناما سایكس-پیكۆ و هزرا لۆكالیا كوردی بوو چنكو پارتی و حیكمه‌تا برزانیێ نه‌مر هه‌موو سنوورێ ده‌ستكردێن كوردستانێ ژ هۆلێ راكرن و ته‌ڤ كورد ل بن سیهوانا كوردایه‌تیێ جه‌ماندن. دبت هه‌ر ئه‌ڤ خاله‌ ژی بت پارتی نازا پێ دكه‌تن چنكو هه‌تا به‌ری 11 ئه‌یلولا كوردی هزرا لۆكالی و عێراقچیتی، سووریچی، ئیرانیزم و توركچیتی ل سه‌ر پرانیا كوردان یا زاڵ بوو ئه‌ڤ عێراقچیتیه‌ ل ده‌ف گه‌له‌ك كه‌سێن ناڤ بزاڤا ئازادیخازا كوردی هه‌تا سالێن هه‌شتیان ژ چه‌رخێ بووری مابوو و سه‌ره‌ڕای وێ مالوێرانیا مه‌ ژ داگیركه‌رێن كوردستانێ دیتین ب مخابنیڤه‌ خوه‌دیێن هزرا لۆكالی هه‌تا رۆژا ئه‌ڤرۆ ل سه‌ر ده‌ه و ووا خوه‌ دبه‌رده‌وامن. وه‌ك چه‌وا 11 ئه‌یلولا كوردی هزرا لۆكالی و په‌یمانناما سایكس-پیكۆی به‌ره‌ف مراندنێ برن وه‌سا 11 ئه‌یلولا ئه‌مریكی(11. 09. 2001) ژی پیرۆزیا سنوورێن ده‌وله‌تان نه‌هێلا و سیسته‌مێ گلۆبالیزمێ ل سه‌ر جیهانێ دا سه‌پاندن و بالاده‌ستیا ئه‌مریكا ل جیهانێ نه‌جهێ ئاخفتنێ یه‌ و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ بالاده‌ستیه‌ نه‌بایه‌ نه‌ رژێما سه‌ددام دا ژناڤ چت و نه‌ژی بهارا عه‌ره‌بی دبوو تۆفان و تسۆنامی ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێن گه‌نده‌ل و دكتاتۆر و گه‌ڕا دولابا بهارا عه‌ره‌بی هێش نه‌ راوه‌ستایه‌ و ره‌وشا مسر، لیبیا، جه‌زائیر، مه‌غرب،سوریا، تونس و عێراق یا ل به‌ر چاڤه‌. یا بۆ مه‌ گرنگ عێراق و سووریا و ب تایبه‌ت عێراق كو مه‌ كوردا پێگه‌هه‌كێ خۆرت و ده‌وله‌ته‌كا دیفاكتۆ هه‌یه‌ و ب ڤی ره‌نگی سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل دهێته‌ كرن. د ره‌وشا ئیرۆ عێراق تێدا كو چ بنه‌مایێن ده‌وله‌تێ لێ نه‌ماینه‌ و ژبلی كو عێراقێ ب خوه‌ دان ب حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دایه‌ و هه‌رێمێ ژی پێنگاڤێن سه‌قامگیركرنا ئارامی و خوه‌شگوزه‌رانیێ هاڤێتینه‌ و كوردستانی د ڤێ ده‌ڤه‌را هزرا تۆندوتیژیێ و شه‌رێ تائیفی و تیرۆریستی لێ دبه‌لاڤ، ئارام و سه‌قامگیر ژبلی هه‌بوونا نه‌خشه‌ رێیا سه‌رخوه‌بوونێ یا كو ژ لایێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ڤه‌ رێزدار مه‌سعود بارزانی هاتیه‌ راگه‌هاندن كو د ڤێ نه‌خشه‌رێ دا رێبازا بارزانیێ نه‌مر دێ فاتحا دووماهیێ ل سه‌ر ڤه‌شارتنا په‌یمانناما سایكس-پیكۆی خوینین. مخابن ل جهێ ته‌ڤ لایه‌نێن سیاسی یێن هه‌رێمی ل بن ڤێ سیهوانێ كۆم ببن و بزاڤا قه‌تاندنا به‌ندكێ عێراقێ ببته‌ ڕاستی جاره‌ك دن هزرا لۆكالی سیبه‌را خوه‌ كێشایه‌ سه‌ر هنده‌ك لایه‌نان و هێجه‌تێن بێ بنه‌ما رێز دكه‌ن وه‌كو هێشتا مه‌ ده‌زگه‌ه و بنیاتێ ده‌وله‌تێ نینه‌ و توركیا و ئیران و نزا كی و كی دێ تۆڕه‌ بن، بیێ هزرا خوه‌ بكه‌ن كانێ ده‌ما ئه‌تاتوركی یان شاه ره‌زا خانێ ئیرانی ده‌وله‌تێن خوه‌ ڕاگه‌هاندین ره‌وشا وان ژ ئا ئه‌ڤرۆیا مه‌ باشتر نه‌بوویه‌. ره‌وشا ناڤ ده‌وله‌تی و پشته‌ڤانیا زلهێزێن ئه‌ڤرۆ بۆ هه‌رێما كوردستانێ خوه‌ش ده‌لیڤه‌یه‌ و دووباره‌ نابت بۆ قه‌تاندنا به‌ندكێ عێراقێ.

80

دبێژن دووماهی و ده‌ستپێكا هه‌ر سه‌دساله‌كێ ئاتافێن مه‌زن روو دده‌ن و به‌لكی ب راستی ژی وه‌سا بت چنكو د ڤان سێ سه‌د سالێن بووری دا گوهۆرینێن وه‌سا بژان یێن رووداین كو سیمایێ جیهانێ بۆ هه‌تا هه‌تایێ هاته‌ گوهارتن و ژ وانا شۆره‌شا فه‌ره‌نسی، شه‌رێ ئێكێ یێ جیهانێ كو ژ ڤه‌رێژا وێ رێككه‌فتنا سایكس-پیكۆی(16. 05. 1916) كو بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین بوویه‌ سه‌ده‌مێ جینوساید و شه‌رێن ئتنی و تائیفی یێن دژوار و ئه‌ڤرۆ ئه‌ڤ شه‌ره‌ بوونه‌ گه‌فێن جدی ل سه‌ر ئاسایشا جیهانێ، هێرشا تیرۆرتێن قاعیده‌ بۆ بورجێن نیۆیۆرك ل 11. 09. 2001 و ئه‌ڤێ روودانێ ژی ئێدی چ پیرۆزی بۆ سنوورێن ده‌وله‌تان نه‌هێلا و مینا گولله‌كا دلۆڤانیێ بوو بۆ جه‌سته‌یێ رێككه‌فتنا سایكش-پیكۆی به‌لێ ئه‌ڤ گولله‌ ب نێچیرڤانیه‌كا شه‌هره‌زا و هێدی هێدی ل جه‌سته‌یێ ڤه‌رێژا وێ دده‌ن و سنوورێن ڤان وه‌لاتان ئیناینه‌ به‌ر بازاری. دبت كو كورد زه‌ره‌رمه‌ندێن ئێكێ بن ژ ئه‌نجامێن وێ رێككه‌فتنا شۆم و كوردستان بیێ خوه‌سته‌كا كوردان ل سه‌ چار ده‌وله‌تێن ژ هه‌ڤ جودا هاته‌ پارڤه‌كرن، ژ وێ رۆژێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ كورد د به‌رخوه‌دان و خه‌باتێ دانه‌ بۆ هلاندنا ڤێ حه‌یفێ و ژبه‌ر گه‌له‌ك سه‌ده‌مان (كاب و پلا)* كوردان نه‌هات؛ لێ گوهارتنێن 11. 09 ب خوه‌را ئانین و هێش مه‌نگه‌نێ گوهارتنان نه‌ راوه‌ستایه‌ و هه‌ر ل گه‌ڕه‌ و مرۆڤ دكارت بێژت كاب و پلا كوردا هاتیه‌ و ئه‌گه‌ر هنده‌ك گێله‌شۆكی د ئێك هه‌لویستا لایه‌نێن سیاسی دا هه‌بت ژی باوه‌ر ناكه‌م ئه‌ڤێ جارێ كورد ده‌ست ڤاله‌ ژ ڤه‌رێژا 11. 09ێ بمینن. هه‌ر چه‌نده‌ دهێته‌ خاستن كورد ل بن چه‌ترا ریفراندۆمێ ئه‌وا سه‌رۆك بارزانی هلدای خرڤه‌ ببن و ناكۆكی و خره‌پشانێ ل سه‌ر مزێ داهاتیێ كوردستانێ بۆ قۆناغا پشتی ریفراندۆمێ بهێلن؛ چنكو ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ ته‌ڤ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكۆكن كو نه‌خشێ سایكس-پیكۆی كێشای هه‌روه‌كو خوه‌ بمینت و ل پێشیا گشتان توركیا هه‌روه‌كو سه‌رۆكوه‌زیرێ توركیا یێ به‌رێ ئه‌حمه‌د داوودئۆغلۆی پشتی ڤه‌گه‌را خوه‌ ل بروكسل ل 19. 03. 2015 بۆ مه‌دیا توركی گوت: “ئه‌م و ئیران ل دژی ساكس-پیكۆیه‌كا نوو نه‌ و ئه‌م ب چ ئاوایان رێ ناده‌ین گوهۆڕین د نه‌خشێ ده‌ڤه‌رێ دا بهێته‌ كرن”. هه‌لبه‌ت ئیران و عێراق و سووریا ژی خودان هه‌مان هه‌لویستن، لێ دیاره‌ داوودئۆغلۆی ژبیر كریه‌ بۆ پرسێن چاره‌نڤیسازێن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌، زلهێزێن جیهانێ چ جارا پرسێ ب وان ناكه‌ن و ما مسته‌ر سایكس-پیكۆی ل ده‌ما رێككه‌فتین پرس بۆ سۆلتانێ توركیا و شاهێ ئیرانێ كربوون!! هه‌روه‌كو مه‌ ل ژوور ئاماژه‌ پێدای 11. 09. 2001ێ دووماهیك گولله‌ ب ته‌ختكێ ئه‌نیا وێ رێككه‌فتنا شۆم كه‌فت و نه‌خش و ته‌ڤنێ هه‌ڤالبه‌ندیا هاته‌ گوهارتن و د هه‌ڤ كێشا نوو دا كورد خوه‌دی پێگه‌هه‌ك مكۆمن، دوژمنێن دوزا كوردی هه‌ست دكه‌ن بۆ مه‌ وه‌كو مه‌لایێ گولێ لێ هاتیه‌ لێ دراسیتدا وه‌سا نینه‌ و ئه‌ڤه‌ به‌رهه‌مێ وێ سیاسه‌تا راسته‌ یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ گرتی به‌ر ئه‌و ژی پێكڤه‌ژیان و ده‌ربازبوون ژ كینا تۆلهلدانێ و نه‌هێلانا یێ به‌رامبه‌ر ب هێجه‌تێن بێ بنه‌ما و ئه‌ڤ ژی بۆ وه‌لاتێن پێشكه‌فتی تشته‌ك هه‌ژی پشته‌ڤانی و هاریكاریێ یه‌ و ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ئه‌ڤه‌ ئه‌زموونه‌ك تاقانه‌یه‌. به‌رهه‌مێ سیاسه‌تا راستا هه‌رێمێ ده‌رحه‌ق ئتن و ئولێن جودا ل كوردستانێ زلهێز ئانینه‌ سه‌ر وێ باوه‌رێ پشته‌ڤانیێ ل هه‌رێمێ بكه‌ن و هێرشا داعشێ بۆ سه‌ر كوردستانێ باشترین گرۆڤه‌ كو ئێدی پێگه‌هێ كوردان ل ده‌ڤه‌رێ هۆكاره‌كێ بهێزه‌ بۆ سه‌قامگیری و ئارامیێ. ژ پێرابوون و بزاڤێن سه‌رۆكێ هه‌رێمێ مه‌سعود بارزانی ل سه‌ر ئاستێ ده‌رڤه‌ و ناڤخوه‌ وه‌سا دیار دبت كو جه‌نابێ وی باش د ره‌وشا پشی 11. 09ێ گه‌هشتیه‌ له‌و هوَسان یێ رژده‌ ل سه‌ر پرسا سه‌ربه‌خۆبوون و ریفراندۆمێ. بزاڤێن توركیا و ئیرانێ بۆ ساخ هێلانا رێككه‌فتا سایك-پیكۆی هه‌وارا دووڤ گورگیه‌ و له‌و یا فه‌ره‌ ته‌ڤ كورد ل بن چه‌ترا سه‌رۆك بارزانی هلدای كۆم ببن و هه‌موو ناكۆكی بهێنه‌ پاش خستن دا ڤێ جارێ پاپۆرا خه‌ون و هیڤیێن مه‌ بگه‌هته‌ كه‌نارێ ئێمناهیێ و ب پێلدانا ئالایێ كوردستانێ ل باره‌گایێ یۆئێنێ شاد ببین. ئامین
• كابانێ و پل هاتن، یاریه‌كه‌ دهێته‌ كرن ب كابێن په‌زی و بزنا، ل ده‌مێ ئێك خوسره‌ت دبت ل دووماهیكا یاریێ ده‌رفه‌ته‌كێ دده‌نێ كو كابێ خوه‌ بهه‌لاڤێت و ئه‌گه‌ر ل سه‌ر چكی خوه‌ گرت، هنگی دێ وی ماف هه‌بت جاره‌كا دی بزڤڕت ناڤ یاریێ و گه‌له‌ك جارا یا بوویه‌ سه‌ده‌م خوساره‌تیا خوه‌ بزڤڕینت و دبێژنه‌ ڤێ ده‌رفه‌تێ پل هات.
14. 05. 2016

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com