ئه‌ڤه‌ ئیسلاما سیاسی ل ده‌ڤه‌رێ په‌یدا بووی(ل كوردستانێ ده‌ستپێكا سالێن 1980 و ل ده‌ڤه‌رێ پشتی سه‌ركه‌فاتا شۆره‌شا ئیرانێ 1979ێ) ته‌ناهی ل ده‌ڤه‌رێ بوویه‌ خه‌ونه‌كا دوور ده‌راز و كار ل سه‌ر تێكدانا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژراندن د ناڤبه‌را پێكهاته‌یێن جڤاكی دا كریه‌ و پیرۆزیێن ئۆلی و مه‌زهه‌بی یێن نه‌ سه‌ر ب ڤێ ره‌وتێ ڤه‌ ئه‌تك كرنه‌ ب تایبه‌ت یێن برایێن كریستیان و ئێزدی. راسته‌ ئه‌ڤ ره‌وته‌(ئیسلاماسیاسی) هێشتا ل كوردستانێ نه‌بوویه‌ خوه‌دی هێزه‌كا بالاده‌ست و ئه‌ڤا ل مسرێ و وه‌لاتێن دنێن ده‌ڤه‌رێ دكه‌ن، نه‌كارینه‌ ل كوردستانێ ئه‌نجام بده‌ن، ئه‌و ژی نه‌كو ئه‌ڤ ره‌وته‌ یێ خوه‌دی ئایدولۆجیه‌ك و جیهانبینیه‌كا جودایه‌؛ نه‌خێر به‌لكو جڤاكا كوردستانێ خوه‌دی كولتۆره‌كێ هه‌ڤ په‌ژراندن و مرۆڤ دوسته‌، یا دن مه‌ چ كێشه‌ د گه‌ل نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن نینه‌ و كێشا مه‌ كێشه‌ك نه‌ته‌وه‌ی یه‌ و پارتێن سیاسی ل كوردستانێ ته‌ڤ د كوردستانینه‌ و ل سه‌ر پرسا هه‌ڤ په‌ژراندن و پێكڤه‌ژیانێ كاردكه‌ن و ب تایبه‌ن پارتی دیمۆكراتی كوردستان كو ئه‌ڤه‌ پتره‌ ژ 60سالان خه‌بات ل سه‌ر ڤی ته‌وه‌ری كریه‌ و كادرێن پێشكه‌فتی و خودان بریار ژ نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن د ناڤ رێزێن وێ دا گه‌هه‌شتنه‌ پلێن هه‌ری بلند و گه‌له‌ك ژ وان د پێخه‌مه‌تا ڤێ سیاسه‌تا راست دا شه‌هید بوونه‌ یێن وه‌كه‌ شه‌هیدێ سه‌ركرده‌ هورمز مه‌لك چكۆ و مه‌حموود ئێزدی و چه‌ندین شه‌هیدێن دن و ب ڤێ سیاسه‌تا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژرنادنێ ئه‌ڤرۆ كوردستان بوویه‌ مێرگه‌كا ئارام بۆ ته‌ڤ ئتن و پێكهاته‌یێن عیراقێ و ب تایبه‌ت بۆ عه‌ره‌بێن سوننه‌ كو ئه‌و نه‌ ل وێ باوه‌رێ بوون ئه‌و بكارن بێی سه‌رگێژی ل كوردستانێ ئاكنجی ببن. چونكو ئه‌و هه‌تا كه‌فتنا رژێما سه‌ددامێ دراكۆلا(9. 04. 2003) به‌رپرسێن ته‌ڤ كاره‌ساتێن ب سه‌ر گه‌لێ كوردستانێ دا هاتینه‌ و ب تایبه‌ت ئه‌نفال و ب عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ. لێ ده‌ما شه‌رێ ناڤخوه‌ په‌یدابووی، ب ترسڤه‌ به‌رێ خوه‌دانه‌ كوردستانێ و چاڤه‌رێی تولڤه‌كرنێ بوون، كو كورد تولا سیاسه‌تا شۆڤینیا وان بكه‌ن و ژیانێ لێ بكه‌ن هزره‌ت!! لێ به‌رۆڤاژی ب سینگه‌ك فره‌ه هاتنه‌ پێشوازی كرن. هه‌رچه‌نده‌ تولڤه‌كرن شرینه‌ وه‌كی ئه‌لمان دبێژن، لێ د كولتۆرێ كوردان دا تول ژ كه‌سێن لێ قه‌ومی ناهێت ستاندن و به‌لكو هاریكاریێ پێشكه‌ش دكه‌ن. به‌لێ ل جه‌م ملله‌تێن دن ئه‌ڤه‌ به‌رچاڤ ناكه‌ڤت و هه‌رده‌ما بیڤا خوه‌ دیتن، ده‌ستێ تولهلدانێ دوه‌شینن هه‌روه‌كو سۆگمان ته‌لهلیانێ ئه‌رمه‌نی ل به‌رلینێ 1921ێَ بیڤا خوه‌ دیتی و ته‌لعه‌ت پاشایێ ده‌ست د كوشتارگه‌ها ئه‌رمه‌نیان دا هه‌ی كوشتی و ماینه‌ ب دوڤ وان كه‌سان ڤه‌ یێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن ئه‌رمانیاندا هه‌ین؛ هه‌روه‌سا گه‌لێ ئیسرائیلی ژی سیاسه‌تا تولهلدانێ ل دژی نازیان په‌یاده‌ كریه‌ لێ مه‌ كوردان!! مه‌ كوردستان كریه‌ چاهێرا ئه‌نفالچیان و عه‌ره‌بێن شۆڤینی و ئیسلامیێن هزر داعش!! مه‌ ل ژوور گوتیه‌ كو تولهلدانێ جهێ خوه‌ د كولتۆرێ كوردی دا نه‌گرتیه‌ لێ وه‌كو دبێژن: جام تژی بوو دێ ژێ رشت و ب كاره‌ساتا شنگالێ جامێ بێهنفرهه‌یی یا كوردستانیان پر بوویه‌ و بپه‌قینا هه‌ولێرێ(19،11،2014) دڤێت ب سه‌ردا بچت و ئه‌مژی ل هنده‌ك چاره‌یان بگه‌رهین كو ئێدی كوردستان نه‌بت چاهێرا بكوژێن گه‌لێ كوردستانێ. خوه‌ش به‌ختانه‌ پێر عسه‌ت ره‌جه‌ب به‌رپرسێ لقا چارده‌ یێ پارتی دیمۆكراتی كوردستان بۆ مالپه‌رێ خه‌ندان راگه‌هاند: كو ل ڤان دووماهیان دا چه‌ند یه‌كه‌یێن چه‌كدار هاتنه‌ دروستكرن بۆ كوشتنا وان كه‌سان یێن بازرگانیێ ب كه‌چێن كوردێن ئێزدی دكه‌ن. ئه‌ڤه‌ نوچه‌یه‌كا مژده‌ به‌خشه‌ كو كوردستانی ژی مینا گه‌لێن جیهانێ ده‌ست ب تولهلدانێ بكه‌ن ل دژی وان كه‌سێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن گه‌لێ كوردستانێ دا هه‌ین، بكه‌ت. لێ دیسا نابت ب چ ره‌نگان تولهلدان جهێ كولتۆێ پیكڤه‌ژیان و هه‌ڤپه‌ژراندنێ بگرت.

دبیت ئازراندنا پرسا نەتەوەیی د ڤی دەمی دا ل جەم گەلەک خواندەڤانان نە د جھێ خوە دا بت، یان ھندەک ھزر بکەن مە ل کوردستانێ کێشا نەتەوە بوونێ نەمایە و تەڤ خالێن کۆمەکا مرۆڤان دکەنە نەتەوە، ل جەم مە ھەنە و دوبارە ئازراندن یان ژی ھەما ل سەر ڤەکۆلین کرن، ژ بلی زیانگەھاندنا پرسا نەتەوەیی و ب گومانکرنا دیرۆکا خەباتا مەیە ژ بۆ ئاڤاکرنا دەولەتا کوردی و..ھتد. بەلێ ھەکە مرۆڤ ل سەرخوە و دووری دەمارگیریا نەتەوەیی و ل تەڤایا دیرۆکا خەباتا گەلێ مە ل دژی داگیرکەرێن کوردستانێ بمەیزینین، دێ بینین کو ڤالەھیەک یان ژی خلۆلەھیەکا مەزن د ڤی بیاڤی دا ھەیە و گەلەک یا بەرچاڤە و ژ گشتێ بەرچاڤتر ل ھەوار نەھاتن و پشتەڤانی نەکرن ل خەباتا ھەڤ، چونکو نەتەبوون پرسەکا دەستەگیری و دەستە کۆمکیە، لێ ئەڤ خالا بنگەھین ل دیرۆکا بەرخوەدانا گەلێ کورد ب مخابنیڤە ل پێش چاڤ نینە و شۆرەشێن دەستپێکا سەدسالا بیستان باشترین نموونەنە( بزاڤا عەبدلرەزاق بەدرخان ١٩١٤، سمکۆیێ شکاک ١٩١٥-١٩٣٤،شێخ مەحەمدێ حەفید ١٩١٩-١٩٣٢، شۆرەشا ئیحسان نووری پاشا ١٩٢٦-١٩٢٧ ل چیایێ ئاگری، شۆرەشێ شێخ عەبدولسەلام ١٩٠٩-١٩١٣ و شێخ مەحەمەدێ بارزانی ١٩٣٢-١٩٤٤)، کۆمارا کوردستان ل مەھاباد ١٩٤٦-١٩٤٧) و ھەتا نوکە ئەڤ ڤالەھیە یا بەردەوامە و پشکەکا مەزن ژ گەلێ کورد ب داگیرکەران را کارکریە و ھەما بێژە ژ سەدا ھەشتێ ب داگیرکەران را شەڕێ شۆرەشگێرێن نەتەوا خوە کرنە و دو نموونێن ھەری نێزیک دێ ئینم کو پرسا نەتەوەبوونا مە د ئێختە بەرگومانێ، یا ئێکێ ل باشۆرێ کوردستانێ کو ھەردەم کورھا خەباتێ لێ گەش بوویە و ھەتا رادەکی ھەستا نەتەوی لێ بھێزە، د سەر ھندێرا ژی ل سالێن ھەشتیان ژ چەرخێ بووری، پتریا ئەوێن ئەڤرۆ لاف و گەزافیا کۆباریا نەتەوی لێ ددەن و بوونە خودان دەستھەلات و ملیۆنێر، پرانیا وان جاشاتیا سەددامێ دکتاتۆر دکر و ھژمارا پێشمەرگان بەرامبەری یا وان گەلەکا کێم بوو) ھندەک ژێدەر دبێژن ھژمارا جاشان ل عیراقێ گەھەشتبوو ٤٠٠ ھزاران و بەرامبەری ٢٠ ھزار پێشمەرگان)، یا دوێ ل باکۆرێ کوردستانێ، ئەڤە پترە ژ سیە سالان(١٩٨٤ێ) شەرەکێ چەکداری یێ دژوار دھێتە کرن و د سەر وێ زۆرداریا حکومەتێن ئێک ل پەی ئێکێن تورکیا ل کوردان کرین و ژ بچووکترین مافێ ژیانێ ھاتینە بێ بەھرکرن ئەو ژی زمان و ناسنامنە، لێ دیسا پارتیا ئەردوگانی و یێن بەری وی ژی ل کۆرداتانێ دەنگێن پرانی ب دەستڤە د ینن! کو ئەڤە ل چ دەڤەرێن داگیرکری ل جیھانێ روو نەدایە. ژ بەر ھندێ دبینم کو پرسا نەتەوەبوون پێدڤی گەنگەشە کرنێ یە. ئەڤرو باشۆرێ کوردستانێ دکارت ڤی رۆلی بلەیزت و خۆشبەختانە دلەیزت ژی، لێ بەری نھا د ڤی بیاڤی دا سستیەک ھەبوو و ژ لایێ سازکۆلیژی ڤە ئەڤ سستیە دھێتە قەبوولکرن، چونکو باشۆر ھەردەم ب درێژیا سەد سالان بیستان کوورھا خەبات بەرخوەدانێ بوو و د گەلەک کارەستان دا دەرباز بوویە (ڤەگوھاستن، ب عەرەبکرن، ھەلبجە، ئەنفال و کۆچا ملیۆنی ل بھارا ١٩٩١) و ب دامەزراندنا حوکمەتا ھەرێمێ (١٩٩٢) و نەخاسمە پشتی ھلوەشیانا رژێما سەددامێ دکتاتۆر (٩.٠٤.٢٠٠٣) خەلکێ کوردستانێ مژوولی ئاڤەدانکرن و خۆشکرنا ژیارا خوە بوون. دیسا ژی د سەر وان گڤاشتنێن حوکمەتێن داگیرکەرێن کوردستانێ را ب دەمەکێ کێم ھەرێما کوردستانێ شیا پێگەھێ خوە ل سەر ئاستێ دەڤەرێ و جیھانێ خۆش بکەت و ببتە کارەکتەرەکێ متمانە کری د پاراستنا بوھا و نورمێن مرۆڤی دا کو ل ڤێ دەڤەرێ ئەڤ تشتە د کولتوورێ دەڤەرێ دا د نامۆنە و کوشتن ل سەر باوەر، تن، ناسنامە و رەگەزی کارەکێ رۆژانەیە، لێ ب سایا وێ سیاسەتا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ پەیادەکری، کوردستان بوویە مێرگا پێکڤەژیان و ھەڤ پەژراندنێ و ژ ھەموو لایەکیڤە خەلکێن وەلتێن عیراک، سووری و ئیرانێ دھێنە بن سیبەرا وێ. بەرھەمێ ڤێ سیاسەتا راست، ئەم ھیڤی دکەین ل بن چ گەفان دەست ژێ نەھێت بەردان، ئەڤرۆ جیھان تەڤ ل مەترسیا بالا دەستبوونا ھێزا تیرۆرێ ل دەڤەرێ و نەخاسمە ژ نشکانڤە پەیدابوونا داعش کو ئەڤرۆ بوویە گەفەکا مجد بۆ سەر ئاسایشا ناڤنەتەوی و دەما گەفا وان گەھەشتە کوردستانێ، لێ ب بەرسڤ ھاتن و تەڤ بۆچوون بۆ وێ ئێکێ دچن کو ژ ناڤبرنا داعشێ دێ ل ئاخا کوردستانێ بت. ئەڤ بەرخوەدانا قەھرەمانێن کورد (ل ھەرێما کوردستانێ و کۆبانێ) ل دژی داعشێ ئەنجامددەن یا دبتە ھێڤێنێ پێکڤەخەبات کرن و ھەڤگرتنێ و ھاڤێتنا کولتوورێ ما من شولەپێیە، ئەڤرۆ ل ھەموو جیھانێ کورد خوەدی ل خەباتا خوە یا نەتەوی دەرکەفتن و پێشمەرگە و گەریلا ل کۆبانا داستانا مێز پێکڤە د ئێک چەپەر دا خەباتێ دکەن و ئەڤە جارا ئێکێ یە د دیرۆکا کوردان دا ھۆسا ب ئێک دەنگ پێکڤە ل ھەمبەری ھێزەکا داگیرکەر خەباتێ دەکەن و بەرھەمێ ڤێ خەباتێ ژی دێ د رۆژێن بھێن دا ئەم ب چاڤێن خوە ببینین و پێچکرنا دووماھیک پەردا فھێتا دوبەرەکیێ یە ل کوردستانێ.