محه‌مه‌د چه‌لكى
روودانا وه‌رگه‌رهانا به‌له‌ما (كه‌له‌كا) مووسلێ (21،03،2019) و قۆربانیێن وێ گه‌له‌ك كێشێن نخافتیێن شاخدار یێن سیاسى و رێڤه‌به‌رێن ڤى وه‌لاتێ ژ كێشان تلۆڤه‌ خوه‌ د سه‌ر ڕا دهاڤێن و مه‌ره‌ما ڤان سیاسه‌تمه‌دران ژبلى پاخل داگرتنان تشته‌كێ دن بۆ وان نه‌خه‌م، به‌ر رووكرن.
ل به‌ر به‌لاڤكرنا ڤێ كاره‌ساتێ ڕا نووچه‌یه‌كێ دن ل بنیا شاشا تێله‌فزیۆنێ ب ره‌نگێ سۆر هاتبوو نڤیسین: بۆ جارا ده‌هێ ل سه‌ر ئێك به‌غدا ب پیسترین باژێر بۆ ژیانێ ل جیهانێ هاته‌ بناڤكرن). بێى هه‌ستا مامێ عه‌لۆ ئه‌ڤ ئاخفتنه‌ ژ ده‌ڤى ده‌ركه‌فتن: (هۆ هۆ ڕاستى وه‌گێره‌ ژ به‌غدا چێكرن، هه‌تا هوون بشێن خزمه‌ته‌كێ پێشكێشى خه‌لكێ زیان پێكه‌فتیێن مووسلێ بكه‌ن.)
ـ ما به‌س نینه‌ جامێرى بێهندانا خوه‌ یا نه‌ورۆزێ دگه‌ل مالباتا خوه‌ هێلا(مه‌ره‌م ژێ سه‌رۆك كۆماره‌) و ب تداره‌كا خوه‌ڤه‌ قه‌ستا جهێ روودانێ كر دا ژ نێزیكڤه‌ هایدارى ره‌وشێ ببت؟!
• ته‌ ل گه‌ل منه‌؟
ـ به‌لێ عه‌ینه‌ن من ل گه‌ل ته‌یه‌!
• ب خودێ ئه‌گه‌ر ته‌ نڤیسا ل بن شاشێ خواندبا، باوه‌ردكه‌م ته‌ پرسیاره‌ك ب ڤى ته‌ڕزى نه‌دكر!
ـ ما چ نڤێسیبوو؟
• ژێ بگه‌رهه‌، كه‌سێ مالا ڤى وه‌لاتى خراب نه‌كر ژبلى ڤان سیاسیان.
ـ خوه‌ یێن مه‌ ژى؟
• یێن مه‌ ب حه‌فت ئاڤان ژ وان دشویشتینه‌!
ـ چاوا … ئه‌ز وه‌سا نابینم؟
• به‌رێ خوه‌ بدێ هه‌ما ئه‌ز به‌حسێ چ ناكه‌م به‌س دێ به‌حسێ هه‌ولێرێ كه‌م كانێ چه‌ند جوداهى د ناڤبه‌را وێ به‌غدا هه‌یه‌؟ به‌غدا ل گۆره‌ى پیڤه‌رێن جیهانى ب پیسترین باژێرێ جیهانێ دهێته‌ نیاسین و ئه‌ڤه‌ ده‌هسال ل سه‌رێك باژێرێ ئێكه‌مه‌ و هه‌ولێر؟
ـ نه‌ هه‌رێ مرۆڤ نه‌شێته‌ ته‌ و ماشه‌الله‌ ته‌ ژ بنه‌مالا خوه‌ش خوه‌شكا زێده‌تر كر.
• ڤێجا ئه‌و چ بنه‌ماله‌ هۆسا یا ناڤدار.
ـ وێ پرسیارێ ژ سالۆیێ ره‌حمه‌تى بكه‌!
• ته‌ كره‌ مه‌سه‌لا جاشێن كورد و رێكخستنێن نهێنى!
ـ ڤێجا ئه‌و چاوایه‌؟
• ده‌مێ سوحبه‌تا كوردینیێ دهێته‌كرن، بسه‌ر خوه‌ڤه‌ دهێن و دبێژن: ئه‌ز ئه‌ندامێ رێخستنێن نهێنى بووم و فلان به‌رپرسێ ره‌حمه‌تى به‌رپرسێ من بوو! (به‌رپرسێن هه‌میان ژى دره‌حمه‌تینه‌).
ـ خودێ ژ هه‌مى ره‌حمه‌تیان رازى بت ب تایبه‌ت یێن دیده‌ڤان ل سه‌ر خه‌باتا جاشان!
• دێ ل ڤێ نه‌ورۆزا پیرۆز برینێن مه‌ نه‌ هه‌وده‌ڤه‌ و وان جامێران ژى ب دره‌وكه‌ر نه‌ده‌رخینه‌ هه‌ر چ نه‌بت بلا ڤێ جارێ بناڤێ حه‌شدا كوردى نه‌بنه‌ڤه‌ جاش!
ـ ما گونه‌ها كێ مه‌زنتره‌ یا جاشان یان یا مه‌لایێن نه‌ورۆزێ حه‌رام دكه‌ن؟
• بێى دودلى هه‌ردو وه‌ك ئێك دگونه‌هبارن به‌لێ ل گۆڕه‌ى دیتنا گه‌له‌ك جامێران ژ وان یا شێخێ من كرمانجى یا مه‌لایى خرابتره‌ ،چونكو نه‌ورۆز هێمایا به‌رخوه‌دان و دژى سته‌مێیه‌ و ته‌نیا جه‌ژنه‌ هه‌مى كورد پێكڤه‌ پیرۆز دكه‌ن ئانكو هێزا ئێكگرتنا كوردانه‌، ئه‌ڤجا حه‌رامكرنا وێ حه‌رامكرنا ئێكگرتنا كوردانه‌، هه‌ى تف ل وى كه‌سى بن یێ ئێكه‌تیا كوردان حه‌رام دكه‌ت!

محه‌مه‌د چه‌لكى
مامێ عه‌لۆ چه‌ند جاران بریار دایه‌ كو ئێدى هه‌و گوهداریا نۆچه‌یان بكه‌ت، ب گۆتنا وى ئه‌گه‌ر ئێك بخوازت ژ دل خوه‌ زه‌عیف بكه‌ت و بێى رجیمێ بكه‌ت یان حه‌بكێن تایبه‌ت بخۆت, بلا گوهداریا نۆچه‌یان بكه‌ت ب تایبه‌ت رووداوێ و ده‌سته‌ خویشكێن وێ (مه‌ره‌م ژێ تیڤیێن پشكا شێرى ژ پرۆگرامێن وان ده‌نگوباس و سیاسه‌تن)، هندى هند نۆچه‌یێن زك دڕین و روودانێن دلئێش به‌ڵاڤ دكه‌ن، به‌لێ نه‌شێته‌ خوه‌ و هه‌ر زوى ژ بریارا خوه‌ په‌شێمان دبت.
ئه‌ڤرۆ ژ هه‌ر رۆژه‌كێ زێده‌تر ل به‌ر تیڤیێ روونشت و چاڤێن وى ب تیڤیێ ڤه‌ دزه‌لقى بوون و ل هیڤیا هندێ بوو كانێ رێكارێن پێك ئینانا كابینا نوى و به‌رهه‌ڤیێن شاهیێن نه‌ورۆزێ گه‌هشتنه‌ چ ئاست. نه‌ورۆزێ تایبه‌تمه‌ندیێن خوه‌ یێن تایبه‌ت هه‌نه‌ كو چ بیره‌وه‌ریێن دن مینا وێ نینن و پیرۆزكرن و پشكداریكرن د شاهیێن وێ دا د سه‌ر هه‌ر سخنتى و قه‌ده‌غه‌یان دا میانا ئه‌ركه‌ك نیشتمانى و پیرۆزه‌. هێشتا سالا 1979ێ ژبیرا وى نه‌چوویه‌ ئه‌و سالا بارزانیێ نه‌مر چوویه‌ به‌ردلۆڤانیا خودێ، مانێ كۆڤانا كۆڤانێ بوو و سه‌مبۆلا كوردینى و به‌رخوه‌دانا كوردان بوو لێ د سه‌ر وێ كۆڤانێ را مه‌زنێن مه‌ دگۆتن: دڤێت نه‌ورۆزا ئه‌ڤ ساله‌ وه‌سا پیرۆز بكه‌ین نه‌وه‌ك چ سالا دا بۆ داگیركه‌رێن كوردستانێ بده‌ین دیاركرن كو بارزانى نه‌مره‌ و رێبازا وى هه‌ر گه‌ش و گه‌رمه‌ و روحا وى یا لهنداڤ سه‌رێ مه‌ و مه‌ هان دده‌ت بۆ به‌رخوه‌دانێ. وێ سالێ كوردستان گشت ببوو ئاگر و ده‌نگێ سروودێن نه‌ورۆزێ عه‌رشێ عه‌زیم دهه‌ژاند.
گڕێ نه‌ورۆزێ گیانێ مامێ عه‌لۆ گرتبوو، ئه‌ڤه‌ یه‌كه‌م نه‌ورۆزه‌ پشتى چه‌ند سالێن قه‌یرانێ و شه‌رێ تیرۆرێ مامێ عه‌لۆ هۆسا بكه‌یف ل به‌ندا شاهیێن نه‌ورۆزێ، لێ نڤیسا نۆچێ بله‌ز ئه‌و ژ خه‌یالان ڤه‌كێشا و به‌رێ وى ما كا دێ چ بت هۆسا یێ گرنگ و ئه‌ڤه‌ هاته‌ سه‌ر شاشێ: ل باژێره‌كێ نیوزله‌ندا كه‌سه‌كى هێرشكره‌ سه‌ر مزگه‌فته‌كێ … دا بێژى نه‌فه‌یر عام و فه‌رمان و ئه‌نفال ل تیڤیان ڕابوو و گشت ل سه‌ر وێ كریارا ته‌رۆرستى ڕاوه‌ستان و ب ده‌ستپێكا قۆناغه‌كا نووى دانه‌ ناسكرن. وه‌ح ما ئه‌ڤه‌ جارا ئێكێیه‌ كریاره‌ك ب ڤى ڕه‌نگى رووده‌ت!! پانێ ل ڤێ خۆپانه‌ رۆژهه‌ڵاتێ كه‌نیسه‌ك، په‌رستگه‌هه‌ك، مزگه‌فته‌ك نه‌مایه‌ تیرۆرستێن باسكێ ئیسلاما سیاسى نه‌ په‌قاند بت و ئه‌ڤ رۆژهه‌ڵاتێ مۆزائیك ژ نه‌ته‌وه‌ و ئۆل و ئتنێن جودا ژ كریستیان، سابیئه‌، ئێزدى و … ڤاله‌ بوو و هێشتا نالینێن كه‌سوكارێن بێسه‌روشوینێن ئێزدیان، كریستیان و ئه‌نفالانێن 1988 زومێنه‌ و برین كیسه‌ نه‌گرتینه‌! وه‌خێره‌ هۆسا بئێك ده‌نگ هوین ل سه‌ر ڤێ كریارا ته‌رۆرستى ب به‌رسڤ هاتن. ته‌رۆر ته‌رۆره‌ كى بكه‌ت و لبن چ ناڤ بهێته‌ ئه‌نجامدان پێدڤیه‌ بهێته‌ فهێتكرن، لێ من نه‌بهیستیه‌ كو قه‌شه‌كى كریستیان یان پیره‌كێ ئێزدى كوشتنا مرۆڤه‌كى حه‌لال كربت، لێ رۆژانه‌ ل مزگه‌فتێن مه‌ مه‌لایێن مه‌ كوشتنا مرۆڤێن نه‌ بوسلمان حه‌لال دكه‌ن و … ته‌رۆر چه‌كێ مرۆڤێن ژ رێ ده‌ركه‌تیێن مرۆڤاتیێ نه‌ و هشككرنا سه‌ركانیێن ته‌رۆرێ په‌یدا دكه‌ن، ئه‌ركه‌ك نیشتمانى و مرۆڤییه‌ و ئه‌ڤه‌ ژى ب رێكا شرینكرنا ژیانێیه‌ و ب پیرۆزكرنا مرۆڤانه‌ ئه‌ڤجا ڕه‌نگێ پیستێ وى چ بت و هه‌لگرێ چ باوه‌ره‌كێ بت، نه‌گرنگه‌ یا گرنگ مرۆڤه‌. مامێ عه‌لۆ د ڤان خركومانان دا بوو، هه‌كو ئه‌فه‌ندى ده‌ستێ خوه‌ ل ملى دا و گۆتێ:
• ته‌ دیت ئه‌ڤه‌ چه‌ند كریاره‌ك دڕاندانه‌یه‌!
• “تۆ چ دچینى دێ وێ هلینى”
ـ ما گونه‌هه‌ مرۆڤ بچته‌ مزگه‌فتێ؟
• هه‌لبه‌ت نه‌خێر، لێ ئه‌ڤه‌ به‌رهه‌مێ سه‌كۆیێن مزگه‌فتێن مه‌یه‌ و رۆژا برجێن نیۆیۆركێ، میترۆیێن له‌نده‌ن و … دیسكۆیێن پالى و كه‌نیسه‌یێن عێراقێ، مسرێ، سوریێ، په‌رستگه‌هێن شنگال و مه‌رقه‌دێ یونس پێغه‌مبه‌رى و نه‌بى شیت و … فه‌رمانێن ئێزدیان و ئه‌نفالا كوردان ب غه‌زا و جیهاد ناڤكرین، یێن ل دیرۆكێ رویداین هه‌ر به‌حس ناكه‌ین، دێ هه‌ر كریارێن هۆسا نه‌مرۆڤانه‌ رووده‌ن. مخابن.
ـ پا چاره‌؟
• ئه‌م ببینه‌ مرۆڤ و ژ ده‌رڤه‌ى هزرا مرۆڤینیێ چ ڕه‌فتاران نه‌كه‌ین.

محه‌مه‌د چه‌لكى
دوهى هه‌میێ مامێ عه‌لۆ ل به‌ر شاشێ تیڤیێ ڕانه‌بوو و ب گۆتنا وى: تێكدا ببوو گوه و گوهداریا تیڤیێ دكر كانێ دێ ژ كۆمبوونا ده‌باره‌ى مووچه‌ى چ ده‌ركه‌ڤت. باشبوو هه‌ما جه‌نابێ سه‌رۆك وه‌زیرێن كوردستانێ ب خوه‌ ئه‌و مژدا ژ مێژه‌ خه‌لكێ كوردستانێ ل هیڤیێ، گه‌هاند. كه‌یفا مامێ عه‌لۆ گه‌له‌ك ب وى كارێ جه‌نابێ وى هات چونكو رێك ل به‌ر بیڤپه‌رێسا گرت. ئه‌ڤجا ئه‌ڤ هه‌ڤۆكه‌ رێزكرن، ئه‌گه‌ر هوون ب هۆزان بزانن مالا هه‌وه‌ ئاڤا و ئه‌گه‌ر هوون ب هۆزان نه‌زانن دیسا مالا هه‌وه‌ ئاڤا و پێكڤه‌ بچینه‌ شاهیا نه‌ورۆزێ ل گوندێ به‌هراڤا.
“زڤستان ئه‌ڤ ساله‌ درێژ بوو،
یا پڕى به‌فر و باران بوو،
یا بێ گاز و كێم كه‌هره‌ب بوو
مووچه‌ى ژى لمه‌ نیقێن بوو.
ده‌نگوباسان ئه‌م هێڕكرین
راست و چه‌وتى بهه‌ڤڕا برین
ڤاڤێرتن یا ب زه‌حمه‌ت بوو
هه‌ر ئێكى مه‌ره‌مه‌ك پێ بوو
كه‌سێ كوردینى نه‌ما لبیر
به‌س مووچه‌ و كه‌هره‌با و گازا تیر
ئۆپۆزسیۆنێ دكر گال گال
د گه‌ل كه‌سێن عاشقێن عه‌گال
هه‌ر دكر قێر و دگۆتن:
ئازادیه‌ بۆ چیه‌، هه‌كه‌ مه‌ نه‌بت مووچه‌ و نان.
وه‌ى عه‌مفه‌رم كوردێ رجال
ل جیهانێ تۆى بێ میسال
دارێ دبن خوه‌ڕا دبڕت
پاشى تبلێن خوه‌ دكڕت،
لێ ڤێجارێ كوردێ گزیر
یێ ڕادبت و دبته‌ میر
ته‌نگان ل خرابكاران دشدینت
دا بۆ دۆزێ ب زۆخینت
د ده‌مێ خوه‌ دا هات ئه‌ڤ نۆچه‌
كو ئێدى پاش ناكه‌ڤت مووچه‌
“دا خه‌لك ببێژن كو ئه‌كراد
سافى نه‌سه‌بن ب ئه‌سل و ئه‌جداد،
دێ ڤه‌قرینن له‌وله‌با چه‌رخێ به‌د
دێ ئاڤا كه‌ن بنواشێ ده‌وله‌تا ئه‌حه‌د
سێ مزگینى ل ڤێ هه‌یڤێ
بۆ مه‌ ب هه‌ڤڕا هاتن و وه‌ره‌ بكه‌ین كه‌یفێ
وه‌ره‌ دابچینه‌ گه‌شتێ
ژ بیر بكه‌ مووچێ پاشكه‌فتێ
به‌لكى ئه‌و ژى بهێت، هێژ تۆ نه‌چووى به‌حه‌شتێ
پیرۆزكه‌ین سه‌رهلدان و نه‌ورۆزێ
دا “عه‌دتێن مه‌ى موباره‌ك” نه‌گرن تۆزێ
ئه‌ڤێ ژى بزانن كو مامێ عه‌لۆ: ب تنێ عاشقه‌ ل دۆزێ”.

محه‌مه‌د چه‌لكى
كارێ ژ هه‌میان به‌ربه‌ڵاڤتر ل ڤى وه‌ڵاتى ره‌خنه‌ و گازنده‌نه‌، تو ئێكى نابینى ژ ره‌وشا نوكه‌ى رازى، هه‌ر ژ ده‌ستهه‌ڵاتێ بگره‌ هه‌یا بگه‌هیه‌ خوانده‌كارێن دبستانا بنه‌ڕه‌ت، هه‌ر ئێكى مشۆته‌كا تژى گازنده‌ ل ملینه‌، لێ بۆ ڤه‌دیتنا چاره‌یان گشت دبێ مڕ و كۆسه‌نه‌. ئه‌ڤێ چه‌ندێ مامێ عه‌لۆ ته‌نگاڤ كریه‌ و هندى بكارت خوه‌ ژ گه‌نگه‌شێن هۆسا یێن بێ وه‌ج دده‌ته‌ پاش. د ڤان هزران دا بوو هه‌كو نێزیكى مزگه‌فتا ناڤه‌ندا باژێرى بوو و ده‌نگێ مه‌لاى ئه‌و ده‌ر تژى ده‌نگ كربوو. خوه‌شیا ده‌نگێ مه‌لاى و كوردیا وى یا گێلما گاڤانى سه‌رنجا مامێ عه‌لۆ بۆ خوه‌ ڕاكێشا و ل جهێ خوه‌ ڕاوه‌ستا و گوهێ خوه‌ دا مه‌لاى ..
وه‌ح … هه‌چكو مه‌لا ژ خه‌لكى پتر یێ گازندا دكه‌ت، مالمیرات دێ بلا جاره‌كێ ئاخڤتنه‌كا خێرێ ژ ده‌ڤێ ته‌ بده‌ركه‌ڤت خوه‌ دنیا خراب نابت. هندى من ل بیره‌ هوین هه‌ر یێ ڤى قه‌وانى ڤه‌دجوین و كولتۆرێ عه‌ره‌بان ل به‌ر خه‌لكى شرین دكه‌ن، مامۆ دێ شیره‌تان ل خه‌لكى بكه‌ن و به‌رێ وان بده‌نه‌ كارێن ژیانێ خوه‌شتر لێدكه‌ن، ئه‌ڤه‌ چ سوحبه‌تێن ده‌م بسه‌رڤه‌ چووینه‌ هوین دكه‌ن! ئه‌ز عه‌جێبمایمه‌ كو زمانێ مه‌ شیاى خوه‌ ل به‌ر هه‌وا ڤان مه‌لان گرتى و … سلاڤا ده‌نگه‌كێ نیاس زنجیرا هزران لێ قه‌تاند و ل سه‌ر ملێ خوه‌ زڤڕى:
• ب لاله‌شا نورانى كه‌م ته‌ زڕاڤێ من په‌قاند، ما مرۆڤ هۆسا سلاڤ دكه‌ن؟
ـ ئێ ب خودێ مامێ عه‌لۆ ئه‌ز باوه‌رناكه‌م هه‌ر ته‌ زڕاڤ هه‌بت!
• مه‌زنان ژ مێژه‌ گۆتى: ” یێ ترسنۆك به‌، داى تێر عه‌مر بى”.
ـ دابێژم ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كه‌ مامێ عه‌لۆ ژى وه‌كو جاران نه‌مایه‌ و خوه‌ ژ پرسان دده‌ته‌ پاش…
• دیاره‌ ئه‌ز یێ بوویمه‌ به‌نیشتێ ده‌ڤێ هه‌وه‌ و من ب خوه‌ نه‌زانیه‌!
ـ نه‌ ب وێ ڕامانێ…
• پا ب كیژ ڕامانێ!!
• تۆ مرۆڤه‌ك ڕاستگۆیى و ب ڕاستگۆیا خوه‌ ناڤدار بوویى.
• نه‌ بێژه‌ ب ڕامانا ئه‌زماندرێژى و ده‌ڤگازنده‌یى.
ـ حاشا …
• باوه‌ربكه‌ گه‌له‌ك تشت یێن بۆ من دیار بووین و ئێدى هه‌وجه‌ ناكه‌ت مرۆڤ هه‌ر وى قه‌وانى ڤه‌گێرت، هه‌تا به‌رى نوكه‌ من هزر دكر گازنده‌ یان ڕاستر ره‌خنه‌ ل كریار و دیاردێن كه‌شه‌فرێت دێ رێ خوه‌شكه‌ر بن بۆ چاره‌سه‌ریێ و ب ڤى كارى مرۆڤ خزمه‌تێ دگه‌هینت جڤاكێ، لێ بۆ من دیار بوویه‌ كو جڤاك و ده‌ستهه‌لات ژ من باشتر دزانن و ئه‌و ژ من پتر گازندا ژ ڤێ ره‌وشێ دكه‌ن، ماده‌م ئه‌و ژى یێن ب ڤێ ره‌وشا كه‌مباخ حه‌سیاین ئێدى هه‌وجه‌ى چ ره‌خنه‌گر و گازنده‌چیان هه‌ر نینه‌! مانێ مه‌ره‌م ژ ره‌خنه‌ و گازندێ هایداركرنا جهێن شۆلپێچێبینه‌، وه‌كه‌ دن دچته‌ خالا ئه‌زماندرێژى و حه‌سوودیێ.
ـ ئانكو نه‌ ژ به‌ر هێرڤه‌ و وێڤه‌یه‌!
• نه‌خێر … ده‌ستان ژێ بشۆ
ـ ژ چ بشۆم؟
• ژ گازنده‌ و ره‌خنه‌یان چونكو چ پێڤه‌ ناهێت.
ـ ئه‌ڤه‌ نه‌ مامێ عه‌لۆیه‌ وه‌دبێژت!
• به‌لێ ئه‌زم و دبێژم ده‌ستان ژ ڤان تشان بشۆ و ل هیڤیێ نه‌به‌ ل ده‌مێن پێشیا مه‌ چاره‌ ببن:
“شۆفێرێن كوردستانێ پێگیریێ ب رینمایێن هاتنوچوونێ بكه‌ن.”
“سیاسیێن مه‌ هه‌ڤ بپه‌ژرینن.”
“جڤاكێ سڤیل بكارت هه‌ژموونا خوه‌ ژ ده‌رڤه‌ى حزبان بهێز بێخت”
“ملله‌تێ كورد ئێكه‌تیه‌كا نه‌ته‌وى پێكبینت خوه‌ پشتى سه‌د سالێن دن ژى.”
“یه‌كگرتوویا ئیسلامى ژ ده‌رڤه‌ هزرا ئیخوانێن مسرێ ده‌ستنڤێژا خوه‌ بشۆت..”
“خه‌زنه‌دارێ كوردستانێ بزانت پارێن دهێنه‌ دخزینێڤه‌ ژ كیڤه‌ دهێن و كیڤه‌ دچن!”
“و …. و خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ باوه‌ریێ ب پلانێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بینت ب تایبه‌ت بۆ نه‌هێلانا پاشكه‌فتا مووچه‌ى و 24 سه‌عه‌تیا كه‌هره‌بێ.”
ـ پا ته‌ چ هێلا.
• هه‌ما ژێ بگه‌رهه‌ و ده‌ستان ژ ئاخڤتنێن بێ وه‌ج بشۆ

محه‌مه‌د چه‌لكى
كه‌نیێ مامێ عه‌لۆ و تیقتیقا وى گۆما بێده‌نگیا قه‌هوه‌خانا قۆبه‌هان ڤه‌گرتى، شلقاند و گشتێن ل وێده‌رێ بۆ لایێ خوه‌ زڤراند. ئه‌فه‌ندیه‌كێ روونشتى ده‌ست ب جورعه‌تا خوه‌ڤه‌ نا و بۆ لایێ وى چوو و گۆتێ: من یا بهیستى دبێژن:” كه‌نیێ بێ هه‌ڤال، یێ ده‌به‌نگانه‌” حاشا تۆ ئه‌و نینى لێ نابێژى ئه‌و چ سه‌ده‌م بوو ژ نشكاڤه‌ تۆ كه‌ناندى؟
• ما چ بێژم، به‌رى هه‌ر تشتى ته‌ چۆكێن من فشاندن و سه‌خه‌ركا من شكاند، ئێدى چ به‌رسڤ ژى نه‌شێن ڤێ كه‌تنا من ساخ بكه‌ن!
ـ ببووره‌ مه‌ره‌ما من ئه‌و نه‌بوو سه‌خه‌ركا ته‌ بشكێنم، لێ ڤى كه‌نیێ ژ نشكاڤه‌، ل ڤى جهێ هه‌ر كه‌س مژوولى خاندنێ بۆ من یا سه‌یر بوو و دڤێت تشته‌كێ مه‌زن رویدا بت هه‌تا تۆ كه‌ناندى و ڤێ كه‌تنێ بكه‌ى؟
• بۆ وێ كه‌تنێ داخوازا لێبۆرینى ژ هه‌وه‌ گشتان دخوازم و دبێژم: هنده‌ك جارا نه‌ ب ده‌ستێ مرۆڤیه‌ و چ ژ كۆڤانێ بت یان ژ خوه‌شیان بت مرۆڤ خوه‌ و جهێ لێ ژبیر دكه‌ت.
ـ دێ باشه‌ … ل پاساوان نه‌گه‌رهه‌ و مه‌ زانى ژ ده‌ستێ ته‌ ده‌ركه‌ت، مانێ دبێژن:” چ سویار نینن نه‌كه‌ڤن”، به‌س سه‌ده‌مێن كه‌نیا خوه‌ بۆ مه‌ بێژه‌ و هه‌و!
• ژ مێژه‌ من كوردستان (نه‌ وه‌ك وه‌ڵات) ب سه‌یرستانێ ناڤكرى و ئه‌گه‌ر مرۆڤ چاڤدێریێ ل تشت و مشتێن سه‌یر ل ڤێ سه‌یرستانێ بكه‌ت، دێ شاخ ل مرۆڤى هێن و ئه‌ڤ شاخه‌ دێ بنه‌ ئێك ژ هه‌شت سه‌یرتیرینان ئانكو سه‌یرترینا هه‌شتێ ل جیهانێ.
ـ ئانكو مرۆڤێن ل كوردستانێ دژین دشاخدارن!!
• حاشاى شاخداران چونكو ئه‌و ب خوه‌ دشاخدارن لێ هنده‌ك مرۆڤ ل كوردستانێ كارێن وه‌سا دكه‌ن ژ سه‌یرێ شاخان ل مرۆڤى قلۆز دكه‌ن!
ـ هه‌ى مالا ته‌ نه‌چت (رێوانێ)* ته‌ كار و كه‌سپێن خوه‌ یێن كرینه‌ چاڤدێرى و مانێ ده‌رمافێ چاڤدێران یا هاتیه‌ گۆتن كو “ب كه‌سه‌ران دمرن!”
• ئه‌گه‌ر مه‌ره‌ما ته‌ ژ چاڤدێرێن سیاسى یێن ل كوردستانێ بن، تۆ ڕاست دبێژى، ئه‌گه‌ر نه‌ چاڤدێر ئانكو هشیاركرنه‌ دا ئاتاف و كارێن شاش ب سه‌رێ ملله‌تان نه‌هێن!
ـ دا ژ بابه‌تى ده‌ر نه‌كه‌ڤین، سه‌ده‌مێن كه‌نیا ته‌ چنه‌؟
• ئیه .. ئیه … ئیههه باوه‌ر بكه‌ نه‌شێم كه‌نیا خوه‌ ب ڕاوه‌ستینم…. براده‌رك یێ دبێژت:” مه‌ ل كوردستانێ ره‌وشه‌نبیر نینن و ئه‌و ب خوه‌ راوێژكارێ سه‌رۆكوه‌زیرێن كوردستانێ یه‌ بۆ ره‌وشه‌نبیریێ و ئه‌ڤه‌ چه‌ندین ساله‌ ب وێ پۆستى نانێ خوه‌ دخۆت.” ئێ مامۆ ئه‌گه‌ر ڕاست بت مه‌ ره‌وشه‌نبیر نه‌بن پا تۆ بۆچى پۆستێ خوه‌ ناهێلى و بێژیه‌ سه‌رۆكوه‌زیرى: رێزدار دێ ده‌ست ژ كارێ راوێژكاریا ره‌وشه‌نبیرى به‌رده‌م و ئه‌و مه‌زاختى و تشتێن هه‌وه‌ ب من به‌خشین دێ ل هنگۆ زڤڕینم چونكو پاره‌كێ حه‌رامه‌ و مه‌ ل كوردستانێ چ ره‌وشه‌نبیر نینن و ده‌رگه‌هێ وه‌زاره‌تا ره‌وشه‌نبیریێ ژى بگرن و هه‌ر بزاڤه‌كا په‌یوه‌ندى ب ره‌وشه‌نبیریێ ڤه‌ هه‌ى ژى بگرن، ب ڤێ پێڕابوونێ دێ بارێ حوكمه‌تێ ژى سڤك بت! ئها ئه‌ز یێ ب ڤێ كوله‌واریا تاكێ كورد دكه‌نم ل جاى ببن ئه‌ندامێن چاكخاز و جڤاكى و وجه‌كێ بگه‌هینن، تنێ توانجا ئاراسته‌ دكه‌ن و پێكۆلا لێگه‌رهان و ڕاستڤه‌كرنێ پتر ل حوكمه‌ت و جڤاكى دشه‌پلینن و ب یا من ئها كه‌سێن هۆسانه‌ دبن سنگره‌ د رێكا وه‌را جڤاكى و ره‌وشه‌نبیرى دا.
ـ ئه‌گه‌ر تۆ خوه‌ ب كه‌سێن هۆسا ڤه‌ مژویل بكه‌ى، باوه‌ر بكه‌ دێ هه‌ر رۆژ مێهڤانێ نۆژداره‌كى بى و زكێ ته‌ دێ وه‌كو خه‌ریتێن وه‌لاتێن ئه‌فریقایى لێ هێت.
• تۆ دبێژى ئه‌ڤ مرۆڤه‌ رۆژه‌كێ ب عاقل بكه‌ڤن!
ـ نانێ وان یێ ل سه‌ر هندێ و با(هه‌وا) چاوا بهێت ئه‌و ملهێبا خوه‌ وه‌سا دده‌ن باى و دویر نه‌ بینه‌ هه‌ر ئه‌و كه‌س سوبه‌هى بێژت: مه‌ سیاسى ژى نینن!
• پا نه‌شێم خوه‌ ب عه‌قلێ وان نه‌كه‌م كه‌نى.
رێوان: گونده‌كێ بچویكه‌ ل به‌ر خابیرى، هێمایه‌ بۆ دووربوون و دابڕانێ.

محه‌مه‌د چه‌لكى
(ئێشا هه‌ڤالى، تیرا ل كه‌ندالى)
تیڤى، رۆژنامه‌، ڕادیۆ و تۆڕێن جڤاكى ب به‌رده‌وام نۆچه‌یان ب ڤى ره‌نگى به‌ڵاڤ دكه‌ن: له‌زگین، به‌په‌له‌، ب له‌ز و … یا ژ هه‌موویێ سه‌یرتر باهرا پترا ڤان نۆچه‌یان ل دوور دوو تشتان دزڤڕن: حوكمه‌ت و رویدانێن ترافیكێ. ئه‌ڤان هه‌ر دوو نۆچه‌یان خه‌لك بێزار كریه‌ و ب تایبه‌ت مامێ عه‌لۆ، هه‌روه‌كو وى ب خوه‌ جاره‌كێ گۆتیه‌ من: من تاقه‌تا به‌رێخوه‌دنا تیڤیێن كوردستانێ نه‌مایه‌ و مه‌جبوور بوومه‌ ل یێن بیانى مێزه‌ بكه‌م دا بزانم كا ل جیهانێ چ روو دده‌ت. ده‌ما من ژێ پرسى: ما جوداهیه‌ك د نابه‌ینا ڕاگه‌هاندنا مه‌ و یێن بیانى دا هه‌یه‌؟
تیق تیق ب من كره‌ كه‌نى و گۆت: ئه‌گه‌ر ئه‌م هندى سه‌رێ درێزیكێ نێزیكى ڕاستیا وان ببین، ئه‌ڤه‌ مه‌ رێكا ڕاست گرت و دێ كه‌ڤینه‌ سه‌ر سكێ پێشڤه‌چوونێ!
– وه‌ح ب ڕاستى تۆى نه‌خوه‌شى، پانێ رایه‌دار و میدیاكارێن مه‌ ” بنێ هاونان كونكرن” هندى به‌حسێ پێشڤه‌چوون و مه‌ده‌نیه‌تێ دكه‌ن و رۆژانه‌ وێنێن شاندێن بیانى دگه‌ل به‌رپرسێن مه‌ به‌ڵاڤ دبن و په‌سن په‌سنا حوكمه‌ت و مه‌دیاكارێن مه‌ دكه‌ن! ما ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ ناگه‌هینت كو ئه‌م ژ سه‌رێ درێزیكێ پێتر كه‌فتینه‌ سه‌ر شۆپا ئه‌وێن تۆ به‌حس ژێ دكه‌ى!
+ مامۆ كورد دبێژن:” حه‌مام ب تڕا گه‌رم نابت”. ئه‌گه‌ر وه‌سا بایه‌ نوكه‌ مسر و سعودیا ل پێشیا ئه‌لمان و یابانێ بانه‌!
– هه‌ر چ نه‌بت ئه‌و د خودان ده‌وله‌تن و ده‌وله‌تبوون ژى ئانكو مه‌دنیه‌ت، ئان تۆ وه‌نابێژى؟
+ ده‌وله‌ت مه‌رج نینه‌ یا مه‌ده‌نى بت و ئه‌وه‌ مرۆڤاتى هه‌یى ره‌نگه‌ ده‌وله‌تبوون هه‌بوو لێ مه‌دنیه‌ت دره‌نگ په‌یدابوویه‌ و ده‌رهاویشتا شۆره‌شا پیشه‌سازى و ره‌وشه‌نگه‌ریێ یه‌.
– ته‌ خێره‌ هۆسا د فه‌لسفینى! ژ گازندێ به‌ره‌ف فه‌لسه‌فێ دچى!
+ مانێ ئه‌زمان درێژێن مینا ته‌ هه‌مى كارا ب مرۆڤى دده‌ن كرنێ!
– به‌س ته‌ نه‌گۆت: بۆچى تۆ ژ حوكمه‌ت و مه‌دیاكاران عاجزى!
+ ژ حوكمه‌تێى عاجز نینم و خودێ وه‌كیله‌ دلێ من ب ره‌وشا وێ دسۆژت چونكو خوه‌ وه‌ستیك یێ ژبیرێ چووین، به‌لێ مه‌دیاكاران هندى بێژى!
– سه‌یره‌ ژ بلى ده‌ستهه‌ڵاتدان وه‌ڵاتى ژى ژ مه‌دیاكاران عاجز ببن، پا جامێران بۆ خوه‌ كیڤه‌ بچن؟
+ عاجز بوونا من سه‌ده‌مێن وێ نه‌ یێن مینا ده‌ستهه‌ڵاتدارانن به‌لكو ژ نه‌پیشه‌ییا وانه‌، مێزه‌ بكه‌ به‌رى سێ رۆژان دوو كونفراسێن هه‌رى گرنگ ل وارشۆ و سوتشیا رۆسى ل سه‌ر كێشێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤین هاتنه‌ گرێدان و هه‌لبه‌ت په‌یوه‌ندیه‌كا مكۆم ب كێشا كوردیڤه‌ هه‌بوو، لێ كه‌سه‌كى ئه‌ڤ كۆنفراسه‌ شرۆڤه‌ نه‌كرن و باندۆرا ژ ڤه‌رێژا وان په‌یدا دبت ل سه‌ر پرسا كورد چه‌نده‌ قال نه‌كرن، لێ دوو ترۆمبێل ب وه‌رگه‌ریێن یان لێك بده‌ن یان دوو كه‌س ل ناڤ بازارى شه‌ڕه‌ ده‌ڤێ بكه‌ن، ته‌ هندیت بۆ مانشێت و وه‌كه‌ نوچه‌یكا له‌زگین هه‌ژمارتن!
– مه‌دیاكارێن مه‌ ل به‌ر چه‌كۆچێ ده‌ستهڵاتێ و سندانێ پارت و مزگه‌فتێ دسنگه‌پێنه‌ و له‌وا ڤان نۆچه‌یان به‌ڵاڤ دكه‌ن و پاشى ئه‌ڤا تۆ دبێژى ما بۆ كێ خه‌مه‌، خه‌م مۆچه‌ و دامزراندنن!
+ ئه‌رێ تۆ دزانى پاساو ڤه‌دیتن بۆ هه‌ر لڤینه‌كا جڤاكى و سیاسى سنگه‌پێ بوونا جڤاكایه‌ و زڤڕینه‌ ل دۆر بازنه‌كا ڤاڵا.
– دیسا ته‌ سه‌رك بادا.
+ سه‌رك بادان بۆ ناسكرنا ئاریشه‌یان رێخوه‌شكرنه‌ بۆ په‌یداكرنا خه‌مخۆرێن وه‌ڵاتپه‌روه‌ر.
2019،02,16
دهۆك

محه‌مه‌د چه‌لكى
ـ ها مامێ عه‌لۆ ته‌خێره‌ وه‌سا دادشه‌پكى، چ چێبوویه‌ و مه‌ نه‌زانى بت؟
+ ما تشته‌ك ل ڤى وه‌لاتى تشته‌ك دهێته‌كرن و یێن مینا ته‌ خوه‌ ل به‌ر نه‌ ڤه‌نا بت و ژ مێشێ نه‌كه‌نه‌ گامێش.
ـ ما چ مایه‌ هه‌تا مه‌جبوور بن ب به‌رزه‌هیڤه‌ بكه‌ن!
+ ئێ ڤێجا پا ڤێ پرسیارێ ژ من دكه‌ى چ؟
ـ ژ رێڤه‌چوونا ته‌ وه‌سا دیاره‌ كو تشته‌كێ نه‌به‌ر عاقل روودایه‌ و مه‌ نه‌زانى بت!
+ دێ چمه‌ په‌رتووكخانه‌ و كافێیا قۆبه‌هان!
ـ پرتووكخانه‌ و كافێ ب هه‌ڤرا، “ڤێجا چێل دۆتن و كه‌زان كه‌لووتن!”
+ ته‌ ڕاستى دڤێت ژ سه‌ریڤه‌ من ژى مینا ته‌ هزردكر لێ پا نوكه‌ د بینم وان جامێرا ب به‌ره‌كى دوو كێل شكاندنه‌:
• بۆ بهێندانێ مرۆڤ پێدڤى ب جهه‌ك ئارام و بێده‌نگه‌ وكافێیا قۆبه‌هان ل دهۆكێ باشترین جهه‌ چونكو ناڤێ قۆبه‌هان بیرا مرۆڤى ل میرگه‌ها به‌هدینان دئینیت و گرنگیدانا وان بۆ خاندنێ.
• قۆبه‌هان ب خوه‌ خاندنگه‌ه بوو و خاندنگه‌ه دبێ په‌رتوك نینن له‌وا كافێ و په‌رتووكخانه‌ كه‌شه‌كێ باژێرڤانیێ دبه‌خشیته‌ مرۆڤى، هه‌ر چه‌نده‌ په‌شیكا ڤه‌كرنا كافێیان كه‌ڤاڵه‌ك كه‌شه‌فرێت دایه‌ دهۆكێ لێ كافێ و پرتووكخانه‌یا قۆبه‌هان ره‌وشه‌ك دن دایه‌ باژێرى.
ـ ئێ من دزانى ئه‌ڤ ره‌نگ رێڤه‌چوونا ته‌ یا بێ سه‌ده‌م نینه‌، ما چ ل وێ “قۆبه‌هانێ” هه‌یه‌؟
+ په‌رتووك و قه‌هوه‌ و هنده‌ك جامێرێن خه‌ما په‌یڤا كوردى و پێشڤه‌چوونا وێ هه‌ى دهێنه‌ وێرێ و ئه‌ز ژى دێ چم به‌لكو كه‌سه‌كى ژ وان جامێران ببینم و گوه ل چه‌ند په‌یڤێن ب مفا ببم!

ـ ئه‌رێ ته‌ به‌حسێ “جاندنگه‌ها قۆبه‌هان” كر ما نه‌ ئه‌وا هه‌رفتى و رێكه‌كا ژ تیره‌مارى زراڤتر دچیتێ ل بن سویلاڤا ئامێدیێ؟
+ به‌لێ ئه‌ز به‌حسێ وێ دكه‌م ما ژ بلى وێ شوینه‌وارێن خواندنگه‌هه‌كا دن ل ڤى وه‌لاتى مایه‌ و ده‌ستێ داگیركه‌ران نه‌گه‌هشتبتێ!
ـ ئه‌رێ گه‌له‌كێن دن هه‌نه‌ لێ داگیركه‌ران شوونه‌وارێن وان نه‌هشتنه‌ بۆ نموونه‌، خاندنگه‌ها مایى، هرورێ كێسته‌، شه‌رانش، بێتاسێ، بامه‌رنێ، كه‌شانێ ژ خوه‌ خاندنگه‌ها شوشێ ناڤ و ده‌نگێ وێ ل هه‌موو جیهانا ئیسلامى به‌لاڤ بوو و … ماده‌م هنده‌ د دیرۆكا مه‌ دا یا گرنگه‌ پا بۆچى حكومه‌ت گرنگیێ پێ ناده‌ت و زانكۆیه‌كێ پێ ناڤ ناكه‌ت؟
+ ئه‌ڤه‌ پرسیاره‌كا دجهێ خوه‌دایه‌ و باش بوو ئه‌فه‌ندیه‌كى ئه‌ڤ پرسیاره‌ كر و ئه‌گه‌ر من گۆتبایه‌ تۆ دابێژى دیسا ته‌ چه‌پدا ره‌خنێ …
ـ به‌س ته‌ نه‌گۆت په‌رتووكخانه‌ و كافێیا قۆبه‌هان ژبلى په‌رتووك و قه‌هوێ كاره‌كێ دن دكه‌ت؟
+ به‌لێ سمیناران ژى بۆ ره‌وشه‌نبیرێن دهۆكێ به‌رهه‌ڤ دكه‌ت و رۆژا سیمنارێ بۆ مێهڤانان قه‌هوه‌ و ئاڤ دبه‌لاشن!
ـ ئه‌ڤه‌ ئه‌ز ژى دگه‌ل ته‌ هاتم بۆ قۆبه‌هانێ!
+ دا قه‌هوه‌ و ئاڤا به‌لاش ڤه‌خۆى؟!
ـ نه‌یا ب كه‌نییه‌، دا شویرهێن قۆبه‌هانێ بێ خۆدان نه‌مینن چونكو چ جهێن وه‌كو قۆبه‌هانێ ب ده‌ست مرۆڤى ناكه‌ڤن كو ئه‌ڤرۆ و دوهى یا مه‌ پێكڤه‌ گرێ بده‌ت و زمێنا هه‌لبه‌ستێن جزیرى و مه‌نسورێ گرگاشى د هه‌ستا مه‌ دا ژیندار بهێلیت و هیڤى خازم حوكمه‌تا مه‌ ل زانكۆیا ناڤێن خواندنگه‌هێن مه‌ یێن كه‌ڤن ل پشكێن ڤه‌كۆلینا و هه‌روه‌سا ناڤێ گه‌له‌ك فاكۆلته‌یان ب وان ناڤ بكه‌ت.
+ تۆ ئه‌ڤرۆ گه‌له‌ك یێ ب دلێ منى.
ـ دابچین قۆبه‌هانێ دێ ل وێرێ سوحبه‌تا خوه‌ كه‌ین.

محه‌مه‌د چه‌لكى
• دبێژن د ڤان نێزیكان دا دێ حوكمه‌ت پێكهێت!
+ كێ وه‌گۆت؟
• به‌رده‌ڤكێ حزبه‌كێ!
+ ئه‌گه‌ر هه‌ر تشتێ به‌رده‌ڤكێن حزبا و حوكمه‌تێ گۆتین، ڕاست ده‌ركه‌فتبانه‌، نوكه‌ ژمێژ بوو مه‌ گۆتیه‌ قه‌یرانان باى باى!
• تۆ مرۆڤه‌كێ ده‌ڤ گازنده‌ى و ب چ رازى نینى!
+ ئانكو ته‌ دڤێت بێژى: ئه‌ز كتكێ چاڤ كۆره‌مه‌!
• عه‌ینه‌ن وه‌سایه‌!
+ ل ڤى وه‌ڵاتى راستگۆ كتكێن چاڤ كۆره‌نه‌ و بیڤچى پاریزڤانێن بهایێن نیشتمانینه‌! ئه‌گه‌ر ب ڤى ده‌ستودارى بیت، مه‌ نه‌گۆته‌ بنده‌ستیێ باى باى!
• كیژ مه‌ بیڤچیه‌؟
+ هه‌ركه‌سێ پاساوان بۆ شاشیێ ببینیت.
• ته‌ كار و كه‌سپێن خوه‌ یێن كرینه‌ ره‌خنه‌ و ڤێجا هركه‌ پرێزا خوه‌!
+ ما تۆ ره‌خنه‌گران چاوا دبینى؟ ب كتكێن چاڤ كۆره‌ یان …؟
• ماده‌م كه‌سه‌ك ب بانگێ مرۆڤى نڤێژێ نه‌كه‌ت، ئه‌ڤجا هه‌ر ره‌نگه‌ دلسۆزى دبیته‌ ئه‌زمان و په‌حنكا ده‌ڤى و زێده‌بارى مرۆڤ دبیته‌ پالێ پویشى و نه‌فره‌ت لێكریێ ده‌ستهه‌لاتێ و هه‌رده‌ما ده‌ستهه‌لات ل مرۆڤى پشته‌رێ بوو، ئه‌و یا مرۆڤى ژبنى چوو و ره‌وشا ته‌ ڤێ چه‌ندێ باش دیار دكه‌ت و هه‌وجه‌ى چ نموونێن دن ناكه‌ت، عه‌لى ئه‌فه‌ندى!
+ ئه‌گه‌ر پاراستنا بهایێن نیشتمانى و وه‌لاتپارێزى نه‌فره‌ت بهێته‌ شوینێ، یێ كه‌یفخوه‌شم پێ بهێمه‌ گونه‌هبار كرن.
• كورێ رۆژێ به‌ دا سه‌رێ ته‌ یێ ته‌نا بیت!
+ یا ژ خوه‌یه‌ ل گه‌ل ته‌ گه‌نگه‌شه‌ كرن.
• نه‌ مه‌جبوورم ژ ڤى دانعه‌مرێ ماى سه‌رێ خوه‌ بێخمه‌ گه‌نگه‌شێن سه‌فستائى!
+ ئێ باشه‌ من قه‌بویله‌، به‌س داخازێ ژ من نه‌كه‌ باوه‌ریێ ب به‌رده‌ڤكان بینم!
• تۆ چاڤه‌رێى چ ژ ڤى خه‌لكى دكه‌ى؟
+ ل مافێن خوه‌ ببن خودان و دێ هه‌ر رۆژه‌ك هێت، ب چ ره‌نگان نه‌هێن خاپاندن…
• من باوه‌رى نینه‌ چونكو هه‌ر كه‌س تێرا خوه‌ى زانایه‌ و مافێن خوه‌ ناس دكه‌ت و ماده‌م ب قه‌ده‌را خوه‌ى رازییه‌ ب من چ؟
+ هوین ئه‌فه‌ندى د هۆسانه‌ و خوه‌ ژ كێشێن نیشتمانى دده‌ن پاش و ب هه‌ر لڤینه‌كا سیاسى و حوكمه‌تێ باوه‌ریێ پێ دكه‌ن، له‌وا جامێران چ هه‌ژمارێ بۆ هه‌وه‌ ناكه‌ن و وێ دكه‌ن یا دلێ وان دخوازیت!
• تۆ چاڤه‌رێى چى؟
+ ئه‌ز چاڤه‌رێى چ ناكه‌م و دبێژم ل ڤى وه‌لاتى چاڤه‌رێى ڤان تشتان نه‌به‌ و ل هیڤیێ نه‌به‌ ب ڤى ده‌ستودارێ هه‌ى ره‌وش به‌ره‌ف باشتر بچیت: ئه‌وژى ئه‌ڤه‌نه‌: (
• قه‌یران ب داوى ناهێن و دێ د به‌رده‌وام بن،
• چ به‌ره‌یێن نیشتمانى ژ ڤان حزبان وه‌كو سالێن هه‌شتیان(به‌ره‌ى نیشتمانى 1986) پێك ناهێت،
• ئیسلامى باوه‌رى ب دیمۆكراتیێ بینن،
• پارتى و ئێكه‌تى ژێكدوور بكه‌ڤن،
• حوكمه‌ت د ڤان نێزیكان دا پێك بهێت،
• ئێكه‌تى نیشتمانى كۆنگرێ خوه‌ ببه‌ستیت،
• په‌كه‌كه‌ به‌لا خوه‌ ژ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌كه‌ت،
• په‌یه‌ده‌ بهێلیت ئه‌نه‌كه‌سه‌ ده‌ربازى رۆژئاڤایێ كوردستانێ ببیت، به‌لێ دێ هێلیت حوكمه‌تا به‌عس حوكمداریێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت.
• گه‌نده‌ل دێ زێده‌بن.
• وه‌لاتفرۆش و حزب گوهۆر دێ پلێن وان بلند بن و دێ ژ خۆشتڤیێن ده‌ستهه‌لاتێ بن،
• كوردپه‌روه‌ر و به‌رویك پاقژ دێ به‌ركنار كرى بن،
• قانوون سه‌روه‌ر نابیت،
• دیرۆك به‌رۆڤاژى دێ هێت ڤه‌گێران و نڤێسین، … هێش وێڤه‌تر).
یا قه‌نج ئه‌وه‌ مامۆ مرۆڤ بشێت د ناڤ ڤان نه‌هامه‌تیان دا پاقژ و كورده‌كێ بێگه‌رد بمینیت، ئه‌ڤه‌ باشترین سه‌روه‌ریه‌ مرۆڤ بۆ خوه‌ تۆمار بكه‌ت. ئه‌ز ئه‌ڤرۆ چاڤه‌رێى ڤێ چه‌ندێ دكه‌م و ل هیڤیێ مه‌ گه‌له‌ك ژ هه‌وه‌ بشێن خوه‌ بپارێزن و چونكو یا هاتیه‌ گۆتن:” به‌فر دچت، چیا دمینت، مرۆڤ دمرت، ناڤ دمینت”، ئانكو روومه‌ت دمینت. روومه‌ت پاقژى ژ هه‌ر سه‌روه‌ریه‌كا دن ب بهاتره‌.

محه‌مه‌د چه‌لكى
مامێ عه‌لۆ گه‌له‌ك جاران هزرا خوه‌ د ڤێ گۆتنا مه‌زنان دا كریه‌ یا دبێژیت:” تشتێ نه‌ بسه‌ر خودانی ڤه‌، یان یێ دیتیه‌ یان یێ دزیه‌”، وه‌ح دێ بێژى ڕیك یا بۆ ڤى زه‌مانێ مه‌ گۆتى، چونكو نه‌ به‌رعاقله‌ دیرۆك خوه‌ دوباره‌ بكه‌ته‌ڤه‌ وه‌كو ماركسى دبێژن! ژبه‌ر هندێ مامێ عه‌لۆ ئێدى ره‌خنه‌ و گازنده‌ ژ ده‌ستهه‌لاتێ ناكه‌ت و توانجا د وان كه‌سان وه‌ردكه‌ت یێن ب سه‌ده‌م و بێ سه‌ده‌م ره‌خنه‌ و گازندا دكه‌ن و دبێژیت: ئه‌گه‌ر هوون ل شوونا وان بانه‌، باوه‌ر ناكه‌م ره‌وشا ئه‌ڤرۆ یا رێنگزتر بایه‌! چونكو لۆژیك قه‌بوول ناكه‌ت تۆ تنێ ره‌خنێ بكه‌ى و پێنگاڤه‌كێ نه‌هاڤێژى بۆ راستڤه‌كرنا وان شاشیان و ده‌ستهه‌ڵاتێ نه‌چار بكه‌ى پێنگاڤێن چاره‌كرنێ بهاڤێژیت! ژ وێرێ وێڤه‌ دبیته‌ خوه‌ ساركرن، رێك وه‌ك ئوپۆزسیۆنا كوردستانێ، هه‌لبه‌ت ل گۆڕه‌ى پیڤه‌رێن ئوپۆزسیۆنێ مه‌ ل كوردستانێ چ ئوپۆزسیۆن هه‌ر نینن! ل گۆڕه‌ى گۆتنا مه‌زنان:” تشتێ نه‌ ب سه‌ر خودانیڤه‌، یان یێ دیتیه‌ یان یێ دزیه‌”! ئه‌ڤ ده‌ستهه‌لات و ئوپۆزسیۆن و نوێنه‌رێن جڤاكێ سڤیل ب سه‌رمه‌ڤه‌ نه‌، هه‌ر تشتێ ژ ڤه‌رێژا سیاسه‌ت، برێڤه‌برن، ئابوور، ئول، په‌روه‌رده‌ … تد په‌یدا دبت، چه‌ند ل دژى به‌رژه‌وه‌ندیێن مه‌ وه‌ك وه‌لاتى بن خوه‌ عاجز نه‌كه‌ و ب ساده‌یى وه‌رگره‌ چونكو:
• مه‌ ل هه‌ر باژێره‌كى پاركه‌ك بناڤێ: “پاركێ ئازادى” هه‌یه‌، لێ بێ ده‌ستوورى چار مرۆڤ نه‌شێن لێ كۆم ببن و یێ پێنجێ زه‌بتیه‌ك ب زه‌ڤله‌كێن خوه‌ڤه‌ لێى قیته‌!
• ئوپۆزسیۆنه‌ لێ گه‌ورى ل خوه‌ زوهاكر بۆ حوكمه‌ته‌كا بنكه‌فراوان!
• نۆشداره‌ لێ شیره‌تا ل نه‌خوه‌شان دكه‌ت كو بچنه‌ ژ ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى بۆ چاره‌سه‌ریێ ژبلى ئه‌و ب خوه‌ ڕادبن ب كێشانا نۆشدارێن بیانى بۆ ده‌مه‌كێ كێم!.
• زانكۆیێن كه‌رتێ تایبه‌ت ژ یێن ده‌وله‌تێ پتر و خواندنگه‌هێن كه‌رتێ تایبه‌ت د زێده‌بوونێ دانه‌ و هێدى هێدى زمانێ كوردى دێ بیته‌ زمانێ سێیه‌مین و …
• سیاسه‌ت ژ هه‌ر تشتى پتر یا شیرازا ئێكگرتنا ڤى ملله‌تى دقرینیت و تیكو ده‌رزا زێده‌تر لێ دكه‌ت.
• باژێر هه‌ر یێ مه‌زن دبن و گوند به‌ر ب نه‌مانێ لێ كولتۆرێ باژێرى ژ باژێران نامۆیه‌.
• رێڤه‌به‌ر پاشایه‌ و فه‌رمانبه‌ر و ترۆمبێلێن ئوفیسێ لبن ده‌ستدانه‌ و د خزمه‌تا وى (وێ) دانه‌. (بۆ دو ده‌مهژمێران ل رۆژا ئه‌ینیێ ل گه‌لیێ بێسرێ ڕاوه‌سته‌ و كاروانێ ترۆمبێلێن ئوفیسان داببینى).
• زێده‌بوونا بندیواران تا گه‌هشتیه‌ كه‌رێن بندیوار (بۆ نموونه‌ باژێرڤانیا ئاكرێ)!! ژ خوه‌ ئه‌ز به‌حسێ شێت و هه‌وجه‌داران (خودان پێداویستێن تایبه‌ت) ناكه‌م كو ب ناڤێ پێشمه‌رگه‌ى مووچان دستینن!
زه‌حمه‌ت نه‌بیت كه‌س خوه‌ ته‌ناگاڤ نه‌كه‌ت و ئێدى ره‌خنێ ل حوكمه‌تێ نه‌گرن، چونكو جامێران ب سه‌رمه‌ڤه‌ نه‌ و كه‌نگى مه‌ خوه‌ راست كر و ئه‌ركێن ل سه‌ر ملێن مه‌، مه‌ ب دروستى بجهكرن، هنگى ئه‌و ژى دێ نه‌چار بن ل هه‌ڤ بكه‌ن، ئێدى هه‌وجه‌ى حوكمه‌تا بنكه‌ فراوان ناكه‌ت و كۆمبوونێن خرش د رۆژه‌ڤا سیاسیان دا نامینن. هوون و كوردستان ب خێر.

محه‌مه‌د چه‌لكى
ره‌وشا ئه‌ڤرۆ یا كوردستانێ و په‌رته‌وازه‌یا هێزێن جڤاكى و سیاسى باندۆره‌ك نه‌رێنى ل گێولێ مامێ عه‌لۆى كریه‌، ل نك خوه‌ مامێ عه‌لۆ هنده‌ك ژ ئه‌لیف بێتكێن سیاسه‌تێ دزانیت و ب وێ تێگه‌هشتنێ ل كێش و دابێشێن سیاسه‌تێ دمه‌یزنیت. ژبه‌ر هندێ رۆژ بۆ رۆژێ گێولێ وى یێ تێكدچیت و سه‌ده‌مێن ڤێ په‌رته‌وازه‌یێ ل جه‌م وى ناهێن په‌ژراندن، چونكو د رۆژه‌ڤا زلهێزێن هه‌رێمى و جیهانى دا هزره‌ك بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن كوردان ناهێته‌ كرن. ئێ ماده‌م ئه‌ڤ ئێكه‌ بۆ هه‌ر هێز و كۆمه‌كێ یا دیار و عه‌یان بیت، پا بۆچى ل ناڤماڵا خوه‌ رێكناخن و ته‌ڤ ب پاكێچه‌كێ ل گه‌ل زلهێزان دانوستاندنێ بكه‌ن. یا نه‌خوه‌شتر ئه‌وه‌ ته‌ڤ داخوازا ئێكرێزیێ دكه‌ن و لێ لایه‌نه‌ك هندى سه‌رێ درێزیكه‌كێ بۆ لایه‌نێ دن ناداگێریت و هه‌ر یه‌ك خوه‌ ب خانیێ مه‌زن و عیسێ ده‌لا ناده‌ن. ژ بلى حنێریا پشكدارى د حوكمه‌تا هه‌رێمێ دا و ته‌ڤ دخوازن پشكداریێ د ده‌ستهه‌لاتێ دا بكه‌ن، دێ بێژى ئوپۆزسیۆن بوون گونه‌ه و بڤه‌یه‌! ل ده‌مه‌كى ئوپۆزسیۆن رویێ دنێ ده‌ستهه‌ڵاتێ یه‌ و ب ره‌قیب دهێته‌ هه‌ژمارتن، د هه‌مان ده‌م دا هه‌بوونا ئوپۆزسیۆنێ ده‌ستهه‌لاتێ نه‌چار دكه‌ت ل كێشێن وه‌لاتیان نه‌بان نه‌بیت. نه‌ك وه‌كو حوكمه‌تا كابینا هه‌شت، مانێ هه‌وه‌ دیت كانێ چه‌ندا ئفلیج بوو.
ژ ئوپۆزسیۆن بوونێ ڕه‌ڤین ته‌نێ ل كورستانێ هه‌یه‌ و هه‌ر ئه‌ڤیه‌ سه‌ده‌م كو كابینا نه‌هه‌مین دێ گه‌له‌ك گیرۆ بیت، چونكو چ لایه‌نه‌كى پاكێچا ب هه‌ڤڕه‌ كاركرنێ دیار نه‌كریه‌ كانێ سیمایێ كابینا نه‌هێ دێ ب چ ره‌نگ بیت!! ئه‌ڤجا كۆمبوون ل په‌ى كۆمبوونێ وێ سه‌رێ مه‌ گێژ بكه‌ت و ته‌ڤ ژى دێ دبێ ئه‌نجام بن تا وێ رۆژێ هه‌موو لایه‌ن بگه‌هنه‌ وێ باوه‌رێ ئێدى بۆ وان ب ڤێ یاریێ ناچیته‌ سه‌رى.
د ڤان سالێن داویێ دا حوكمه‌تا هه‌رێما خودان چه‌ندین تایبه‌تمه‌ندیێن ناوازه‌یه‌ كو ل بن خولوله‌یا ڤى عه‌سمانى په‌ید نابن و مه‌ ژ جیهانێ گشتێ جودا دكه‌ت، ژ به‌ر ڤێ ناوازه‌یێ مامێ عه‌لۆ دبێژیت، ئها ڤێره‌ كوردستانه‌:
ـ حوكمه‌تا بێ ئوپۆزسیۆن.
ـ درێژیا لیستا پێك ئینانا لیژنه‌یان.
ـ گه‌نده‌لى لێ كولتۆر.
ـ رێژا زانكۆیا ل گۆره‌ى سه‌رژمێریاریێ ژ ئه‌مریكا پتر بیت.
ـ ژ ده‌رزیكێ هه‌تا پیڤازێ ژ ده‌رڤه‌ بهێت.
ـ 27 ساڵ ژ ته‌مه‌نێ وێ چوون و هێشتا یا ساڤا.
ـ 27 ساڵن و هێشتا ده‌نگێ مووه‌لیدان ژ گوهێن وه‌لاتیان نامۆ نه‌بوویه‌.
ـ 27 ساڵن و هێشتا كێشا كه‌هره‌بێ و بلندبوونا بهایێ پانزین و هه‌ر تشتى دبه‌رده‌وامن.
ـ 27 ساڵن و هێشتا كارگه‌هه‌كا 1000 كاركه‌ر لێ كار بكه‌ن، خه‌ون بیت!
ـ 27 سالن حوكمه‌ت یا بێ تێله‌ڤزیون و رۆژنامه‌ بیت و رێ بۆ هه‌ریه‌كى ڤه‌كرى هشتیه‌ ب كه‌یفا دلێ خوه‌ تیڤیان بڤه‌كه‌ن و زینجیره‌یێن توركى و كۆرى یێن ئاست نزم نیشانى خه‌لكێ كوردستانێ دكه‌ن و ب ڤى ڕه‌نگى شیرازه‌یا قایما جڤاكێ كوردستانێ ئێخستیه‌ بن به‌زه‌یا ڤان ره‌وشت نزمان.
ـ 27 ساڵه‌ سنوور دڤه‌كرى بۆ كاڵایێن ئێكسپایه‌رێن توركى و ئیرانى!
ـ 27 ساڵ ژ عه‌مرێ په‌رله‌مانى بوورین و هێشتا سكرتێرێ پارتیه‌كێ نه‌چوویه‌ د په‌رله‌مانى دا(خوه‌ ب هه‌لبژێریت).
ـ 27 ساڵه‌ په‌رله‌مان ژ ده‌رڤه‌ى هۆڵا په‌رله‌مانى دهێته‌ برێڤه‌برن!
ـ 27 ساڵن دهێته‌ گۆتن: یاسا سه‌روه‌ر بیت و ئه‌نجام؟
ـ 27 ساڵه‌ سۆزێن خرش دهێنه‌دان و بێى هه‌ستا ئاڤرۆ چوونێ ل جه‌م رایه‌داره‌كى په‌یدا ببیت!
ـ چوونا ژ ده‌رڤه‌ یا وه‌ڵاتیان و حوكمه‌ت خوه‌ لێ كه‌ڕ بكه‌ت.
ـ پلانا دامه‌زراندن و خانه‌نشینێ د ئه‌جندا حوكمه‌تێ دا نه‌بیت!
ـ چاره‌سه‌ریا كێشان د ئه‌جندا حوكمه‌تێ دا نه‌بیت.
ئه‌گه‌ر ته‌ ئه‌ڤه‌ د وه‌ڵاته‌كى دا دیتن، باش بزانه‌ تۆ یێ ل كوردستانێ. ئه‌ڤجا نه‌غه‌یدن گه‌لى كوردستانیان بۆ گیرۆبوونا پێكئینانا كابینا نه‌هێ چونكو ڤێره‌ كوردستانه‌ و هه‌ر تشت ل گۆر گێولێ سیاسه‌تمه‌دارانه‌ و ئه‌و سیاسه‌تمه‌دارێن پشتى 27 سالێن حوكمه‌تا خوه‌مالى 16 ئوكتوبه‌رێ به‌رهه‌م بینیت. ڤێره‌ كوردستانه‌.