هێلین سالم

د ڤان سالێن دوماهیێ دا دەڤەرێن رۆژهەلاتا ناڤین ب شێوەكێ مەزن گوهۆرین ب سەر سیاسەتا وێ دا هاتینە. ئەڤ دەڤەرە كو خودان نەفت و ئایدولۆجیا و جیۆپۆلیتیكە، لێ هێشتا ب مێژوویەكا ژناڤچووی و شەڕا بەردەوام دژین، ژ پرسێن هەرە گرنگ یێن رۆژهەلاتا ناڤین پرسا فەلستین و پرسا كوردستانێ نەكو ماینە هەلاویستی و نەهاتینە ئێكلاكرن و چارەسەر كرن.
ئێك ژ گرنگترین بابەتێن سیاسی یێن رۆژهەلاتا ناڤین ئاریشێن فلەستین و ئسرائیلێ نە، پشتی هێرشێن ئیسرئیلێ بۆ سەر غەزە و بەرسڤێن حەماس و هەڤپەیمانان ب هێرشێن فرۆكەڤانی رەوشا دەڤەرێ گەلەك خراب كریە،
ل ئیراقێ حوكمەتا فیدرال و هەرێما كوردستانێ ئاریشەیێن مووچەی و ئاخ و دەستهەلاتێ یێن هەیین گەلەك ژ خەلكی ژ دەستهەلاتا حوكمەتا نوی یا ئیراقێ د ڕازی نینن. ب تایبەتی هەرێما كوردستانێ د ناڤ دۆخەكێ دارایێ خراب و بەلاڤ نەكرنا مووچەی دا دژیت.
ل ئیرانێ مەترسی گەلەكن ب تایبەتی پشتی هێرشێن ئیسرائیلێ بۆ سەر ئیرانێ و بەرسڤێن توند یێن ئیرانێ بۆ ئیسرائیلێ سەقامگیریا رۆژهەلاتا ناڤەراست پتر ئالۆز كریە، هەر چەندە ئەڤ دەڤەرە دویرن ژ هندەك لایێن دی یێن جیهانێ، بەلێ ئەڤ شەڕ و ئالۆزییە دشێن سروشتێ جیهانێ هەمیێ بگوهۆڕن. ئیسرائیل ژی وەكی زلهێزەكا هەرێمی ل رۆژهەلاتا ناڤین وەكی هەڤپەیمانا ئەمریكا؛ بەردەوام هەولددەت ل دژی چەكێ ئەتۆمی یێ ئیرانێ ب راوستیت و ناهێلیت ئیران بگەهیتە چەكێ ئەتۆمی و پویتاندنا یۆرانیۆمی بكەت كو بگەهیتە وێ چەندێ ئیران ببیتە دەولەتەكا خودان چەكێ ئەتۆمی، چونكی ئەگەر ئیران بۆ خودان چەكێ ئەتۆمی ل وی دەمی دێ هەڤسەنگیا هێزێ دێ ل رۆژهەلاتا ناڤین و جیهانێ هێتە گوهۆرین ل وی دەمی ئەمریكا یا نەچارە سیاسەتا خۆ بگوهۆریت. ژ لایەكێ دی ڤە، ئیران وەسا هزر دكەت ئەگەر چەكێ ئەتۆمی هەبیت، دێ مانا وێ پارێزیت لەوما هەمی هەولان ددەت ببیتە خودانا چەكێ ئەتۆمی د ئەنجام دا دێ پێكدادان دروست بن، ل گۆرەی راپۆرتێن ناڤدەولەتی ئیران شیایە تا ٦٠٪ پویتاندنا یۆرانیۆمی بكەت.
هەروەسا ئیران ب ئایدۆلۆجیا شیعەگەریێ پشتگێریا حزبێن سیاسی دكەت وەكی حەماس و حزبوللا و حزبێن یەمەنێ.
ئەگەر ئەم ب گشتی بەحسی رەوشا رۆژهەلاتا ناڤەراست بكەین دێ بینین رەوش د گەلەك قەیرانان دا دبۆریت، شەڕێن ناڤخۆی و سەرهلدانا گەلەك پارتێن سیاسی و ئیسلامی و تێكچوونا ئابۆری و بەرگیری ل دژێ رەخنەیا وە دكەن كو ئەڤ دەڤەرە د رەوشەكا خراب دا دەرباز ببیت.
وەلاتێ توركیا ژی ژ ئەگەرێ جهێ وێ یێ جوگرافی گەفە كو ژ لایەكی ڤە یا ل گەل هەڤپەیمانیا ناتۆ و ژ لایەكی دی ڤە بازرگانیا چەكی ل گەل رۆسیا دكەت، ئەڤە د دەمەكی دایە كو رۆسیا و ئەمریكا ل دژی ئێكن.
ل دوماهیێ، رەوشا سیاسی یا رۆژهەلاتا ناڤین نەهاتیە ئاشتی و ئاسایشێ، ل دویڤ بەرەف پێشڤەچوونا پەیوەندیێن نێڤدەولەتی، هەروەسا دابینكرنا مافێن مرۆڤی دڤێت هەمی هێز رویبروی ئاریشەیان ببن ژبۆ داهاتیەكێ باشتر.

هێلین سالم

كەسێن خودان گرنژینەكا ب دروستی و بەردەوام جیهانێ ب تەمامی جودا دبینن، گرنژین نە بتنێ نیشانا كەیفخوشییێ یە، بەلكو هێزەكا مەزنە كو كاریگەرییەكا ئەرێنی لسەر ساخلەمیا مە یا دەروونی و لەشی هەیە، ڤەكولینێن زانستی دیاردكەن كو گرنژین سترێسێ كێم دكەت، بەرگرییا لەشی ب هێز دكەت و ژیانا مە درێژتر دكەت.
دەمێ ئەم دكەنین، مێشكێ مە مادەیێن كیمیایی یێن وەك ئێندۆرفین، دۆپامین و سیرۆتۆنین بەردەت، ئەڤ مادە وەك دەرمانێن سروشتی كار دكەن، ئێشێ كێم دكەن و هەستێن مە ب ئەرێنی دهێلن، لەوما ژی نۆژدار و دەروونناس گرنژینێ وەك دەرمانەكێ بێ پارە و بێ زیان پێشنیار دكەن.
ئەو مرۆڤێن ب بەردەوامی دكەنن، نە بتنێ باشتر دژین، بەلكو باشتر ژی هزرا دكەن، گرنژین مێشكێ مە ئازاد دكەت و داهێنانێ زێدە دكەت، دەمێ ئەم دكەنین، ئاستێ ئۆكسجینێ د خوینا مەدا زێدە دبیت، كو ڤێ چەندێ مێشك چالاكتر دكەت و هێزا هزركرنێ باشتر دكەت.
گرنژینێ كارتێكرنەكا مەزن لسەر پەیوەندیێن مە هەیە، مرۆڤێن دكەنن خولكێ وان خوەشتر دهێنە دیتن، گرنژین دلگرانیێن د ناڤبەرا مرۆڤان كێم دكەت و باوەرییێ ئاڤا دكەت، هەر وەسا ژی گرنژین دبیتە ئەگەرێ ئاڤابوونا پەیوەندیێن گەرم و مەزن.
ژ ئالیێ لەشی ڤە ژی، گرنژینێ كارتێكرنەكا مەزن هەیە. ڤەكولینێن نوو نیشا ددەن كو گرنژین سیستەمێ بەرگرییا لەشی ب هێز دكەت، فشارا خوینێ كێم دكەت و مەترسیا نەخۆشیێن دلی كێم دكەت، گرنژین هەروەسا ئاستێ هۆرمۆنێن سترێسێ وەك كۆرتیزۆل كێم دكەت، كو دبنە سەدەمێ گەلەك ئاریشەیێن ساخلەمیێ.
گرنژین هونەرەكە كو دڤێت ئەم فێر ببین، دەمێ ئەم دهێنە دنیایێ، ئەم بێ ئەمر و فەرمان دكەنین، لێ دگەل مەزنبوونێ و زێدەبوونا بارگرانیێن ژیانێ، ئەم هێدی هێدی ئەڤێ شیانێ ژ دەست ددەین، گرنژین وەك هەر هونەرەكێ‌ دی دكاریت بهێتە فێركرن، دڤێت ئەم دەلیڤەێن كەنینێ د ژیانێ خوەدا ببینین و ڕۆژانە خۆشیێ ژێ وەرگرین.
ژینا مودێرن یا ئەڤرۆ تژی سترێس و فشارە و گەلەك جاران ئەم بێ هێڤی و بێ ئومێد دبین. لێ گرنژین چەكەكێ هێژایە دژی ڤان تشتان،. گرنژین نیشانا مێرخاسییێ یە، قەبوولكرنا كەتواری یە و هەلبژارتنا ژیانەكا پڕ كەیفخوشییێ یە.
ئەگەر تە بڤێت تە مێشكەكێ ئارام و ساخلەم هەبیت رۆژانە فێری گرنژینێ بكە، بڤێ چەندێ نە بتنێ تۆ دێ خۆشتر ژیێ، لێ تۆ دێ خۆشترین و ژیرترین كەسێ دناڤ هەڤالێن خوەدا بی.

هێلین سالم

مافێن مرۆڤی ئەو پرەنسیپ و رێباز نە كو ل سەرانسەری جیهانێ دناڤ هەمی چاندان دا، رێزگرتنێ ل كەرامەتا هەر كەسەكی دكەن و دیار دكەن كو مرۆڤ خودان چ ماف و ئازادیانە، ئەڤ مافە د سالا ١٩٤٨ دا د دانپێدانا گەردوونی یا مافێن مرۆڤی دا هاتینە راگەهاندن، پشتی كو جیهانێ دوو شەڕێن مەزن دیتن كو ب ملیۆنان كەس تێدا هاتنبوونە كوشتن، ژمافێن مرۆڤی یێن سەرەكی مافێ ژیانێ، ئازادی، و پاراستنا تاكە كەسی، هەر مرۆڤەكی ماف هەیە ببیتە خودانێ ناسنامەیا خوە و رێز لێ بهێتە گرتن، بێی كو توشی چ جۆرێن دەستدرێژیا ببیت، چ ژ لایێ رەگەزی، رەنگ، زمان، ئایین، بیروباوەڕێن سیاسی، و …. هتد.
هەر مرۆڤەكی ماف هەیە كو ژ ئەشكەنجە، چەوساندن وسزایێن نەمرۆڤانە بهێتە پاراستن، هەر كەسەكی ماف هەیە ل بەرامبەر یاسایێ وەك كەسەكێ یەكسان بهێتە ناسین و ماف هەیە كو ل دەمێ‌ هەر تاوانەكا ل وی دهێتە كرن، بەڕەڤانیێ ژ خوە بكەت ب شێوەیەكێ دادپەروەر، د بیاڤێ ئازادیا بیر و رامانێ دا، هەموو كەسان ماف هەنە كو هزر و باوەڕێن خوە ب ئازادی دەرببڕن و ماف هەنە كو ب ئازادی رێكخراوان دروست بكەن و بەشداری كۆمبوونێن ئاشتیانە ببن، هەر كەسەكی ماف هەیە ب شێوەیەكێ ئازاد و نهێنی دەنگێ خوە بدەت و بەشداری پرۆسێسا بڕیاردانێ یا سیاسی ببیت.
د بیاڤێ ئابووری و جڤاكی دا، مافێن مرۆڤی یێن گرنگ هەنە، هەر كەسەك ماف هەیە كار بكەت د ناڤ بارودۆخێن باش دا و وەرگرتنا مافێ‌ یەكسان بۆ كارێ یەكسان و مافێ پشكداریكرنێ د سەندیكایان دا، هەروەسا، هەر كەس ماف هەیە كو ئاستەكێ ژیانێ یێ گونجای هەبیت، وەك خوارن، جل و بەرگ، خانی، و دەرمان، پەروەردە ژی مافەكێ سەرەكی یە هەر كەسەكی ماف هەیە پەروەردێ وەربگریت، ب تایبەتی پەروەردەیا سەرەتایی كو دڤێت بێ بەرامبەر و نەچاری بیت. پەروەردە دڤێت بهێتە ئاراستەكرن بەرەڤ گەشەپێدانا كەسایەتیا مرۆڤی و هێزكرنا رێزگرتنا مافێن مرۆڤی و ئازادیێن بنگەهین.
ل دەمەكی كو مافێن مرۆڤی ل سەرانسەری جیهانێ دهێنە دیتن وەك تشتێن گرنگ،بەلێ بجهئینانا وان هێشتا دژواریێن مەزن تێدا هەنە، گەلەك وەلات مافێن مرۆڤی دشكێنن ب ئاوایێن جودا، وەك سانسۆر، گرتنێن سیاسی، ئەشكەنجە، و دەستدرێژی ل سەر ژنان، زێدەباری ڤێ، هەژاری، نەخوەندەواری، تێكدانا ژینگەهێ، و شەڕ ژی فاكتەرێن گرنگ نە كو كاودانێن مافێن مرۆڤی ل گەلەك دەڤەران خراب دكەن، هەر وەلاتەك ئەركێ وی یە كو مافێن مرۆڤی بپارێزیت و پێشڤە ببەت، نە تنها ب رێكا یاسا و سیستەمێن دادوەری، لێ ب رێكا پەروەردە و هشیاركرنێ، سازیێن نیڤدەولەتی،وەك نەتەوێن یەكگرتی و رێكخراوێن ناحكومی یێن مافێن مرۆڤی، رۆلەكی گرنگ دگێرن د پاراستن و پێشڤەبرنا مافێن مرۆڤی دا، ئەو چاڤدێریێ دكەن ل سەر ئاستێ پاراستنا مافێن مرۆڤی ل سەرانسەری جیهانێ و راپۆرتان بەڵاڤ دكەن، و هەوڵ ددەن فشارێ بێخنە سەر وەڵاتێن كو مافێن مرۆڤی دشكێنن.

هێلین سالم

هونەرێ بەرسڤدانێ ژ گرنگترین هونەرێن كو مرۆڤ پێتڤی پێ هەیە د ژیانا رۆژانە دا یە. ئەڤ هونەر دهێتە دیتن وەك كلیلا سەركەفتنێ د پەیوەندیێن جڤاكی و كاری دا. لەوما گەلەك گرنگە كو هەر كەسەك شیان و تەكنیكێن باش یێن بەرسڤدانێ هەبن، دا بشێت ب باشترین شێوە خۆ بگەهینیتە كەسێن دی و پەیامێن خۆ ب رێكەكا كاریگەر بگەهینیت.
دەمێ ئەم دئاخڤین لسەر هونەرێ بەرسڤدانێ، پێتڤیە ئەم چەند خالێن سەرەكی بەرچاڤ وەرگرین:
یا ئێكێ گوهدانا باش، بەری كو تۆ بەرسڤا كەسەكی بدەی، پێتڤیە تۆ ب باشی گوه بدەیە ئاخفتنا وی. گوهدانا باش دێ وەكەت كو تۆ تەركیزێ
\لسەر هەر گۆتنەكێ بكەی و هەول بدەی مەبەستا ئاخفتنكەری باش تێبگەهی.
یا دووێ، تێگەهشتنا دروست پشتی گوهدانێ، پێتڤیە تۆ پشتراست بی كو تو ب دروستی تێگەهشتی ژ پەیاما كەسێ بەرامبەر. هەكە تشتەك نە روهن بیت، باشترە تۆ پرسیارێ بكەی دا تێگەهشتنا تە دروست بیت.
یا سیێ كونترولا هەستان دەمێ بەرسڤدانێ، گرنگە مرۆڤ بشێت كونترولا هەستێن خۆ بكەت، تایبەت دەمێ كو ئاخفتن یان بابەت هەستیار بن. بەرسڤدانا ب ئارامی و بێ لەز و بەز دێ هاریكاریا تە كەت كو بەرسڤەكا باشتر و كاریگەرتر هەبیت.
یا چارێ هەلبژارتنا پەیڤێن گونجای: پەیڤێن كو ئەم بكار دئینین د بەرسڤدانێ دا گەلەك گرنگن. پێتڤیە پەیڤ روهن و گونجای بن، و دویر بن ژ پەیڤێن كو دێ بنە ئەگەرێ خرابكرنا پەیوەندیێ یان تێكدانا هەستێن كەسێ بەرامبەر.
پێنچ، دەمێ گونجای ژی گرنگە. هندەك جار باشترە مرۆڤ هندەك دەمی بهێلیت بەری كو بەرسڤێ بدەت، نەخاسمە د بابەتێن هەستیار دا. ئەڤە دێ هاریكاریا تە كەت كو تە بەرسڤەكا باشتر و هزركریتر هەبیت.
شەش، زمانێ جەستەی نە تنێ پەیڤ، لێ هەروەسا زمانێ جەستەی ژی رولەكێ گرنگ دگێریت د هونەرێ بەرسڤدانێ دا. رویێ تە، لڤینێن تە، و هەلویستا تە یا فیزیكی دێ كاریگەریەكا مەزن هەبیت لسەر چاوانیا وەرگرتنا بەرسڤا تە ژلایێ كەسێ بەرامبەر ڤە.
حەفت، دلۆڤانی و رێزگرتن: هەر بەرسڤەك پێدڤیە ب دلۆڤانی و رێزگرتن بهێتەدان، حەتا ئەگەر تۆ نە دگەل بۆچوونێن كەسێ بەرامبەر بی ژی. ئەڤە دێ هاریكاریا تە كەت كو پەیوەندیاتە باش و ئەرێنی بهێتە پاراستن.

هێلین سالم

ژ دەستپێکا ئافراندنێ، هونەر شێوەکێ سەرەکی یێ دەربڕینێ بوویە ل دەف مرۆڤی. د ناڤ هەمی جورێن هونەری دا، ستران گۆتن جهەکێ تایبەت هەیە د دلێ خەلکی دا، ب تایبەت د هەلکەفت و بیرەوەریێن مە دا.
ستران گۆتن نە بتنێ دەربڕینا هەستان و خوەشیێ یە، بەلکو پرەکە د ناڤبەرا رابردوو و نوکە دا. دەمێ ئەم گوهداریا سترانەکێ دکەین، ئەو ستران دشێت مە ببەت بۆ دەمەکێ دی، بو بیرەوەریەکا خوش یان یا تال. هەر ستران چیروکەکێ ڤەدگێڕیت، هەست و سوزان د خو دا هەلدگریت.د دەمێ شاهیان دا، سترانێن شاهیێ دبنە سەمفونیا خوشیێ. د داوەتان دا، گوڤەند و ستران تێکەل دبن و دبنە ئاهەنگەکا تژی ژیان. هەروەسا د دەمێ خەم و کەسەران دا، سترانێن خەمگین دبنە هاڤالێن مە یێن خەمگینی و ئێشێ.هونەرمەندێن مە یێن بەهدینان، ب دەنگێ خوە یێ زەلال و گۆتنا خوە یا رەسەن، شیاینە پەیامێن جڤاکی و نەتەوەیی بگەهیننە گوهێ خەلکی. ئەو شیاینە ب رێیا ستران گوتنێ، چاندا مە یا دەولەمەند بپارێزن و وێ بدنە ناسکرن.د جڤاکا مە دا، ستران گوتن نە تنێ بو دەمبوراندنێ یە، بەلکو ئامرازەکە بو پاراستنا ناسنامە و چاندا مە. هەر سترانەک پشکەکە ژ دیروکا و کەلەپورێ مە یێ دەولەمەند. دەمێ زاروک گوهداریا سترانێن کەڤن دکەن، ئەو فێری دیروک و چاندا خو دبن.
سترانێن فولکلوری یێن بەهدینی، وەکی لاوک، حەیران و بەیت، گەنجینەیێن بێ هەژمارن. ئەڤ سترانە چیروکێن عەشقێ، مێرخاسیێ، وەلاتپارێزیێ و ژیانا گوندان ڤەدگێڕن.د دەمێ نوکە دا، ستران گوتن گەلەک گوهرین ب سەردا هاتینە. تەکنولوژیا نوی و ئامیرێن موزیکێ یێن مودێرن، شێوێ پێشکێشکرنا سترانان گوهریە. لێ دیسان ژی، کاکلا سەرەکی یا ستران گوتنێ وەکی خو مایە ئەو ژی دەربڕینا هەستانە.گەلەک جاران، سترانەک دشێت تشتێ کو ب پەیڤان ناهێتە گوتن، بێژیت. ئەڤ چەندە گرنگیەکا تایبەت ددەتە ستران گوتنێ د ژیانا مە دا. سترانەک دشێت برینان ساخ بکەت، دلان ئارام بکەت، یان ژی خوشیێ بێخیتە دلان.ل دوماهیێ دا، ستران گوتن نە تنێ هونەرەکە، بەلکو پشکەکا گرنگە ژ ناسنامە و چاندا مە. ئەڤ هونەرە پێدڤیە بهێتە پاراستن و پێشڤەبرن، دا کو نفشێن نوی ژی بشێن مفات و خوەشیێ ژێ وەرگرن و بزانن کا ئەو کینە و ژ کیڤە هاتینە.

ژن هێزەكا مەزنە د ژیانێ دا و بێی وێ ژیان نابیت، ئەڤ راستیە د هەمی دەمان دا خویا بوویە و د سەردەمێ مە یێ نوكە دا پتر دیار دبیت، ژن دایكە، خویشكە، كچە، و هەڤژینە. ئەو بنیاتێ سەرەكی یە د ئاڤاكرنا مالباتێ دا و ستوونا جڤاكێ یە، د جیهانا مە یا نوكە دا، رۆلێ ژنێ گەلەك گوهۆڕی یە ژ بەری، ئەڤرۆ ژن نە بتنێ یا بەرپرسیارە ژ كارێن مالێ، لێ یا چالاكە د هەموو وارێن ژیانێ دا، ئەم دشێین ببینین كو ژن سەركەفتی نە د خواندنێ دا، د كارێن دەرڤە دا، و د وارێن جۆرا جۆر یێن پیشەیی دا ژن شیایە خوە بسەلمینیت وەك نوژدار، ئەندازیار، مامۆستا، پارێزەر و كارگێر، د گەلەك وەلاتان دا ژن گەهشتینە پلەیێن بلند یێن سەركردایەتیێ و بووینە سەرۆك و وەزیر، ئەڤە نیشانا هێزا وان و شیانێن وان یێن مەزنە، لێ ل گەل ڤێ پێشكەفتنێ ژی، هێشتا گەلەك ئاستەنگ هەنە ل بەر ژنان د جڤاكی دا،هندەك نەریتێن كەڤن و هزرێن پاشكەفتی هێشتا كاریگەریا خوە هەیە ل سەر ژیانا ژنان، گەلەك جاران ژن روو ب رووی جوداهیێ دبن د وارێن كاری دا، یان سنوورداریێ د وارێ پەروەردێ دا، پێدڤیە جڤاك هەموو پێكڤە كار بكەت ژ بۆ راكرنا ڤان ئاستەنگان، چونكی پێشكەفتنا راستەقینە یا جڤاكی دێ بتنێ هێتە دی دەمێ كو ژن و زەلام وەكهەڤ دبن د ماف و ئەركان دا. داهاتیەكێ‌ گەش پێدڤی پشكداریا ژنانە د هەموو وارێن ژیانێ دا،جڤاكێ پێشكەفتی ئەوە یێ كو تێدا هەر تاكەك، ژن بیت یان زەلام، بشێت خەونێن خوە پێك بینیت و دەربڕینێ ژ شیانێن خوە بكەت، ژن نیڤا جڤاكی نە و بێی وان، پێشكەفتن و گەشەكرن یا كێم دمینیت، لەوما، پێدڤیە ئەم هەموو پشتەڤانیا ژنان بكەین و هاریكار بین ژ بۆ ئاڤاكرنا جیهانەكا باشتر.

هێلین سـالـم

تشتەكێ‌ خۆیایە كو ئازادیا رادەربڕینێ ئێك ژ مافێن سەرەكی یێن مرۆڤی یە و بنگەهەكێ گرنگ یێ دیموكراسیێ یە. ئەڤ مافە رێكێ ددەتە هەر تاكەكی كو بیر و بۆچوونێن خۆ ب ئازادی دەرببڕیت و بێخین روو، بێی كو ترس و گومان ژ چ لایەنەكی هەبن. لێ دڤێت ئەم بزانین كو ئازادیا رادەربڕینێ ژی سنوورێن خۆ هەنە و نابیت ببیتە ئەگەرێ هندێ‌ كو زیانێ‌ بگەهینیتە كەسێن دی یان ببیتە ئەگەرێ‌ تێكدانا ئازادیێن دیتر و پیڤەرێن جڤاكی یان برێڤەبرنا وەلاتی یان هەر بیاڤەكێ‌ دیتر.
د جیهانا ئەڤرۆ دا، ئازادیا رادەربڕینێ رۆلەكێ گرنگ دگێڕیت د پێشڤەچوونا جڤاكی دا. چنكو ب رێكا ئازادیا ڕادەربڕینێ، خەلك دشێن گەنگەشێ ل سەر پرسێن جۆراوجۆر بكەن و بگەهنە چارەسەریێن گونجای. هەروەسا ئازادیا رادەربڕینێ دبیتە ئەگەرێ پەیداكرنا بیرێن نوی و داهێنانێن جودا د وارێن زانستی و هونەری دا.
راگەهاندن ژی رۆلەكێ سەرەكی د بەرفرەهكرنا ئازادیا رادەربڕینێ دا دگێڕیت. رۆژنامە، تەلەڤزیۆن، رادیۆ و تۆڕێن جڤاكی دەرفەتێ ددەنە خەلكی كو دەنگێ خۆ بگەهیننە جیهانێ. لێ دڤێت ئەم هشیار بین كو ئەڤ ئامرازێن راگەهاندنێ ب شێوەیەكێ دروست بهێنە بكارئینان، و نەبنە ئەگەرێ بەلاڤكرنا زانیاریێن شاش یان هاندانا توندوتیژیێ.
د جڤاكا مە دا، ئازادیا رادەربڕینێ هێشتا نەگەهشتیە ئاستێ پێدڤی. گەلەك جاران، خەلك ناچار دبن كو بیر و بۆچوونێن خۆ ڤەشێرن ژ ترسا بەرسڤدانەكا نەرێنی یان ژ بەر نەبوونا دەرفەتێن گونجای. ئەڤە ژی دبیتە ئەگەرێ پاشڤەمانا جڤاكی و لاوازبوونا گیانێ داهێنانێ.
بۆ پێشڤەبرنا ئازادیا رادەربڕینێ، دڤێت هەمی لایەن پێكڤە كار بكەن. حوكمەت دڤێت یاسایێن پێدڤی دەربێخیت و پاراستنا ڤی مافی بكەت. راگەهاندن دڤێت ب شێوەیەكێ پیشەیی كار بكەت و دەرفەتێ بدەتە هەمی دەنگان. هەر وەسا جڤاك ژی دڤێت فێری گوهداركرن و قەبوولكرنا بۆچوونێن جودا ببیت.