سالح حه‌كیم
پێدڤیه ل سه‌ر هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كی كو بزانیت بێ بزاڤ و ماندووبوون یان بێ هزركرن د دارێژتنا چو پلانه‌كێدا چو ئه‌نجام نابن چو پێنه‌ڤێت ژی دێ یا ب زه‌حمه‌تبیت كو بگه‌هیه ئه‌و تشتێ ته حه‌ز شیان و بۆ هه‌ین، ئانكو دڤێت مرۆڤ بۆ خوه نه‌خشه پلانه‌كێ پێشوه‌خت دانیت سه‌ر بنه‌مایه‌كێ ساخله‌م ته‌ندۆست هزر بۆ بكه‌ت یان ستێركا ئارمانج و ڕێیا خوه تێدا باش وێنه بكه‌ت داكو ئه‌و چه‌نده ببن میكانیزم و پڕه‌ك بۆ ده‌ربازبوونا ژیانا ئه‌ڤرۆ سوباهی و بۆ ته‌مه‌نه‌كێ دوور و درێژێ پاشه‌رۆژێ ژی ئه‌گه‌ر مرۆڤ د وێ پلانێ دا سه‌رنه‌كه‌ڤت و نابیت چو تشته‌ك ل جه‌م ته ببنه هانده‌رێ هێزا بێ ئومێدیێ وه‌كو نه‌خوشیه‌ك سه‌ر مرۆڤی زالبیت كارتێكرنێ ل ده‌ڕوونێ مرۆڤی بكه‌ت چونكی ماده‌م یێ به‌ر ده‌وامی د هه‌ول و بزاڤێن خوه‌دا ژ ترسا شكه‌ستنێ نه‌ناله چو بزاڤ بێ ده‌ستكه‌ڤت نابن گه‌هشتنا مرۆڤی بۆ هه‌ر ئارمانجه‌كێ چ بچووك یان مه‌زن، ئێك ژ ئه‌نجامێ وێ كه‌د و بزاڤانه یێن ته پێشخوه‌ت بۆ كرین له‌و فه‌ره بۆ هه‌ر كاره‌كی یێ ڕژدبیت داكو بگه‌هیت ئارمانجا خوه لێ زۆربه‌یا هه‌ره زوورییا جاران هه‌ول و بزاڤێن مرۆڤی ب هه‌روه‌دچن ئانكو ئه‌و كارئه‌كته‌ریا تایبه‌ت ئه‌وا ب ئارازوویا مرۆڤیڤه گریدایی ڕه‌نگه وه‌كو پێدڤی نه‌شێی ڕۆلێ خوه د هنده كریارێن دی دا بگێرن. جاران فاكته‌ر و به‌ربه‌ست هه‌نه ئه‌و تشتێ مرۆڤی دخوازیت ئه‌نجامبده‌ت بده‌ستڤه‌نائێت لێ نابیته ده‌لیڤه ڕێ بۆ وێ ئارمانجێ هه‌رچبن سه‌ده‌م خوه دووڕبێخین ژ ریێیێن دی یێن ڤه‌كری، یان هه‌ر كاره‌ك و مه‌به‌سته‌كا مرۆڤ تێدا سه‌ركه‌ڤیت، پتر جاره‌كێ نابیت دلره‌شی و بێ هیڤیبوون ژ وی كاری په‌یداببیت، به‌لكو به‌رۆڤاژی، پێدڤیه باشتر خوه ماندووبكه‌ت، داكو بگه‌هیته رێزێن ئارمانڤانان ئه‌گه‌ر ئه‌م دێ بینین كو ئه‌و كه‌سێن سه‌ركه‌ڤتنێن مه‌زن بده‌ستڤه ئیناین ل ده‌ستپێكێ هنده‌ك ئارمانج هه‌بووینه پاشی ب رژدی كار سه‌ركریه، ئه‌گه‌ر خوه چه‌ند شكه‌ستن ژی ئینابیت لێ د به‌رده‌وام بووینه تاكو گه‌هشتینه ئارمانجێن خوه، ئه‌گه‌ر مرۆڤ ب گه‌رمی دلساخی د كاپێكرنێن خوه‌دا یێ رژدبیت باوه‌ر ناكه‌م بێ ده‌ستكه‌ڤت بمینیت ل ده‌ستپێكی و دوماهیێ وه‌كو مه گۆتی بزاڤ مادووبوون گه‌هشته بۆ هه‌ر ئارمانجه‌كێ.
نووترين نووچه
- نێچیرڤان بارزانی ب فەرمی بۆ وەلاتێ قەتەرێ دهێتە ڤەخواندن
- نێچیرڤان بارزانی و مەسرور بارزانی پیرۆزباهیێ ل شیرەتكارێ نوو یێ ئەلمانیایێ دكەن
- سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دوپاتیێ ل بهێزكرنا پەیوەندییان ل گەل هندستانێ دكەت
- خسرۆ گۆران: روودانێن دەڤەرێ كاریگەری ل سەر هەلبژارتنێن ئیراقێ نابیت
- نێزیكی 50 هزار تیرۆرست و كەسوكارێن وان مووچەیێ شەهیدان ژ حوكمەتا ئیراقێ وەردگرن
- بەغدا ب نە هنارتنا مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ قەرەبوویا كێمبوونا داهاتییێن خوە دكەت
- نێچیرڤان بارزانی سەرەخوەشیێ ل ئەیاد عەلاوی دكەت
- مەسرور بارزانی: ئیراقێ پێدڤی ب حوكمڕانییەكا دادپەروەرانە هەیە
- تێكگەهشتنەكا باش هەیە و د زووترین دەم دا حوكمەت دێ هێتە پێكئینان
- وەزارەتا كۆچ و كۆچبەران سكالا دژی داخوازیێن مە بۆ مافێن ئاوارەیان تۆمار كریە
سالح حه‌كيم
گه‌نج خۆدیكا دیتنێ نه بۆ پێشڤه‌برنا جڤاكی
سالح حه‌كیم
گه‌نج ئالاڤ و ئامیرێ كارگه‌ها كارینه بۆ پێشڤه‌برنا جڤاكی له‌و گه‌له‌ك فه‌ره پێگه‌هێ ئاڤاكرنا ژیانا گه‌نجی سه‌ر بنیات و پره‌نسیپه‌كێ دروست پهێته ئاڤاكرن، چونكی هه‌موو وه‌لاتێن دونیایێ گه‌نج پێشه‌نگا جوانی وگۆهرینا و جڤاكان دهێنه نیاسین، لێ كه‌نگی ئه‌ڤه دێ بیته دینه‌موویێ پێشڤه‌چوونێ بۆ جڤاكێن پێشكه‌ڤتی؟ ده‌مێ ب رژدی هه‌ولدان هه‌بن بزاڤ بۆ پێشڤه‌جوونا گه‌نجی هه‌بن تایبه‌تی جهێن به‌رپرسیار وی ئه‌ركی سه‌ر ملێن خوه ئه‌دا بكه‌ن. لێزڤرینه‌كێ ل پرسگریكێن گه‌نجی بكه‌ن، وه‌كو پیدڤی خوه ل ئاریشه‌یێن گه‌نجان بكه‌ن خودان، و رێك و میكانیزم و په‌یره و پرۆگرام بۆ دیتنا كارێ ژیانا گه‌نجی بهێنه دیتن. هینگێ دێ باشتر بزاڤا گه‌نجی ده‌ركه‌ڤیت هۆلێ، دێ شێن گه‌له‌ك تشتێن جوان داهینانێن نووتر ئاڤڕینن، و ئێخیته دخزمه‌تا دهه‌بوونا ژیانا جڤاكێ خوه‌دا، ئه‌گه‌ر جڤاك50% ئافره‌تبیت، 75% جڤاڬ گه‌نجه، له‌و پێدڤییه د هه‌موو بیاڤان دا بایه‌خ ب گه‌نجی بهێته‌دان، دا بێ ئومێدی نه بیته دیاره‌ده، كو په‌نایێ بۆ كومه‌كا كارێن نه‌گه‌تیڤ و خراب ببه‌ن، لێ گه‌له‌ك جاران دبێژین تا راده‌كی وه‌كو دیار هنده جاران گه‌نج بخوه ژی سه‌ده‌مێ دووركه‌ڤتنا كاریه. بلا ئه‌م هه‌می گرانیێ نه ئێخن سه‌ر ملێن ده‌ستهه‌لاتێ، لێ گه‌له و گازنده‌یێن گه‌نجی ژ حوكمه‌تێ، وه‌كو بابێ خوه‌یێ ئێكی دحه‌سبینن، لێ ئه‌گه‌ر ئه‌م ڤێ چه‌ندێ بكه‌ینه پرسیار: بۆچی گه‌نجێ مه ل ڤی وه‌لاتی یێ به‌رهه‌ڤ نینه هه‌می كاران بكه‌ت؟ یێ به‌رهه‌ڤه ل وه‌لاتێن بیانیان هه‌ر چو كارێ هه‌بیت بنه نه‌چاری ئه‌نجام بده‌ت. ما ئه‌ڤه‌ژی نه جهێ گومانێ یه! ئێدی گه‌نجێ مه كار ناكه‌ت، ئه‌گه‌ر بهێت باسێ وان خالان بكه‌ین ئه‌ڤێن كو گه‌نج بخوه بۆینه سه‌ده‌مێ دیركه‌ڤتنا كاری. 1ـ ئه‌گه‌ر كار ل دووڤ ئاستێ وی نه‌بیت، ئه‌نجام ناده‌ت. 2ـ كار ناكه‌ت بۆ دراڤه‌كێ كێم و چاڤێ وی ل پتریێ یه، له‌وا نه‌شێت وی كاری ئه‌نجام بده‌ت. 3ـ كارێ ماندیبوون تێدا بیت ئه‌نجام ناده‌ت. 4ـ ژ خوه ناگریت هه‌می كاران بكه‌ت، یان ل پێشچاڤێن خه‌لكی شه‌رم دكه‌ت، ئه‌و ب خوه چو شۆلێ مرۆڤ بۆ خێزانا خوه ئه‌نجام بده‌ت، شه‌رم تێدا نینه. ل دووماهیێ پێدڤیه گه‌نج باوه‌ریا هێزا شیانێن خوه ژ ده‌ستنه‌ده‌ت، جونكی هه‌ر ده‌مێ خودێ نه‌كه‌ت مرۆڤی باوه‌ری نه‌ما ئێدی چو سه‌ر كه‌ڤتن ژی نابن.
سینگێ ئیرانێ و چه‌كۆچێ ئه‌مریكا و ترسا پاشه‌رۆژا عیراقێ!
سالح حه‌كیم
هه‌موو پێرابوون و پێشهاتێن پشتی سالا 2003 ل عیراقێ ب كریار باژێرێ به‌غدایێ نه‌مایه پایته‌ختێ عیراقێ، به‌لكو ب تنێ ل سه‌ر نه‌خشه‌ی پایته‌ختێ عیراقێیه، ئانكو پشتی روخاندنا حزبا به‌عس و حوكمه‌تا سه‌ددامی و ته‌ڕاوبه‌ڕاكرنا ره‌شه‌كێن وی كو بۆ ماوه‌یێ پتر ژ سیهـ سالان هه‌موو عیراق وێرانكربوو، ئه‌و مه‌زنترین قۆناغا سه‌ركه‌ڤتنێ بوو بۆ ته‌ڤ پێكهاته و وه‌لاتیێن عیراقی لێ مخابن بارودۆخێ پشتی هینگێ ل دوور هزرێن وان نه‌ده‌ركه‌ڤت ئه‌ڤێت ئاهنگ بۆ ئازادیا عیراقێ دگێران هه‌ر ژ وی وه‌ختی تا ئه‌ڤرۆكه رۆژ بۆ رۆژێ ده‌ستهه‌لاتدارێن به‌غدایێ عیراق به‌ر ب كارێن خراب و نه‌گه‌تیڤه‌برن ده‌ستێوه‌ردانێن وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر ب تایبه‌تی وه‌كی مه سه‌ری ئاماژه‌پێدایی ئیرانێ رۆلێ خوه د ڤی بیاڤی دا دبینیت، چونكو به‌غدا وه‌كو پایته‌ختێ خوه‌یێ دوویێ دزانیت بۆ ئه‌نجامدانا هه‌ر كریاره‌كا سیاسی و سه‌ربازی، ئانكو ته‌هران خوه ب حاكمێ ده‌ستهه‌لاتا عیراقێ ددانیت ڤه‌گه‌راندنا ڤان سه‌ده‌مان ژی، دزڤریت كو كوتلێن جودا یێن شیعه ناهێلن چو كه‌سێن ده‌سپاك ل عیراقێ حكمرانێ ب رێڤه‌ببه‌ن لێ حوكمه‌تا به‌رێز عادل عبدالمهدی تا راده‌كی هه‌ڤسه‌نگیا تاكێ عیراقی دا یه پێش ب كارئینانا ئه‌مرازه‌كێ نه‌رم بۆزه‌تیڤ بۆ ته‌ڤ عیراقیان بجهـ دكه‌ت لێ وه‌كو دیار حوكمه‌تا ته‌هرانێ هنده لایه‌نێن دی ل عیراقێ وان كوتلێن ناسیۆنالیزما شیعه مه‌زهه‌ب هه‌ر ده‌م جهێ وان بڤێت دێ سنگێ خوه لێ چكڵینن ناهێلن عیراقی وه‌كو پێدڤی ئارام بژین، له‌و بۆینه فاكته‌رێن سه‌ره‌كی كو عیراق سه‌ر چو بنیات و شه‌نگستێن دروست ئاڤانه‌بیت، هه‌موو هه‌ول و بزاڤێن هنده لایه‌نا هه‌ڕڤاندن و پیلانگێرانن، بۆ ژناڤبرا عیراقێ، لێ ئه‌گه‌ر چه‌كوچێ ئه‌مریكا سه‌ر دفنا وان نه‌بیت دێ وی وه‌لاتێ دبێن دبێژنێ عیراق هنده لایه‌ن ژ بۆ بچووكترین به‌رژه‌ندیێن خوه حزبی تائیفی دێ وێرانكه‌ن، لێ مخابن ئه‌مریكا ژی وه‌كو پێدڤی كار بۆ خزمه‌تكرنا عیراقێ نه‌كریه، ژ گه‌ڤا مایتێكرنا هه‌ڤسنۆرێن وه‌لاتێن هه‌ڤده‌ر وه‌كی پێدڤی نه پاراستیه چ زوویه باشتره ئه‌مریكا هێزا خوه یا سه‌ربازی ل عیراقێ زێده‌بكه‌ت ژ ژبه‌ر وان لایه‌نێن كارنامه‌یا ئیرانی هه‌یی سنۆره‌كی بۆ دانن، بگشتی عیراقێ ژ مایتێكرنێن نه دروست دووربێخیت دا كو عیراقه‌كا ئێكلایه‌ن سه‌ر پره‌نسیپه‌كێ دروست ئاڤاببیت. حوكمه‌ت و خۆراگری و پێكڤه‌ژیان و ڤه‌ژاندنا ئابووری غیاس خالد زێباری ئه‌ركێ سه‌ره‌كیێ هه‌ر حوكمه‌ته‌كێ خۆراگری و هه‌بوونا پلانێن درێژخایه‌نه به‌رامبه‌ر قه‌یران و پیلانان و پاراستنا پێكڤه ژیانا ئۆل و ئه‌تن و پێكهاتێن جڤاكی و ڤه‌ژاندنا ئابووری. لێ هه‌موو سه‌ركرده و سه‌رۆكێن حوكمه‌تان ئه‌و شیان و سالۆخه‌ت نینن، ب ڤان هه‌موو ئه‌ركان رادبن، له‌وما به‌رامبه‌ر پیلان و قه‌رانانا خوه راناگرن و حوكمه‌تێن وان دهێنه هه‌لوه‌شاندن و قه‌یرانێن سیاسی و جڤاكی یێن درێژ خایه‌ن پاش خوه دهێلن. خۆشبه‌ختانه حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ خودان سه‌رۆك و سه‌ركرده‌كێ هه‌لگرێ ڤان هه‌موو ساخله‌ت و زێده‌تری ژی یه ئه‌و ژی نێچیرڤان بارزانی یه. خۆراگری و زالبوونا حوكمه‌تا هه‌رێمێ ب سه‌رۆكاتیا نێچیرڤان بارزانی ب سه‌ر وان هه‌موو پیلانێن سیاسی و قه‌یرانێن ئابووری یێن حوكمه‌تا عیراقێ و پاشان پشته‌ڤانی هه‌رێمی و تا رادده‌یه‌كی ناڤخوه‌یی ژی وه‌رگرتی دژی هه‌رێمێ نه‌خاسمه پشتی سالا 2014 و پاشان روودان و كارڤه‌دانێن خیانه‌تا شازدێ ئوكتۆبه‌رێ. ب راستی ئه‌ڤ سه‌ركه‌فتنێن هه‌ره مه‌زن و خۆراگریا حوكمه‌تا هه‌رێمێ موعجیزه‌كا هه‌ری مه‌زن بوو ب سیاسه‌ت و دووربینیا نێچیرڤان بارزانی، ئه‌گه‌ر سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ئه‌ڤ پلان و به‌رنامێ سیاسی و دبلۆماسی و كه‌سایه‌تیه‌كێ كارێزما نه‌با، مه‌زنترین كاره‌ساتا جڤاكی و ئێمناهی و ئابووری دا ب سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هێت، چونكی پیلانه‌كا مه‌زنا ناڤخوه‌یی و هه‌رێمێ و نیڤده‌وله‌تی ژی بوو ژبووی كۆ هه‌رێما كوردستانێ ببیته سووریه‌كا دیتر و ناڤبرنا قه‌وارێ ئیداری و سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ . ژلایێ سیاسی ڤه، دبلۆماسیه‌تا نێچیرڤان بارزانی شیا پشته‌ڤانیا هنده‌ك وه‌لاتێن دلهێز و نیڤده‌وله‌تی بۆ هه‌رێمێ دابین بكه‌ت و پاشى زمانێ چه‌كی ل حوكمه‌تا عیراقێ ب گوهۆریت بۆ زمانێ دیالۆگ و دانوستاندنا و زڤراندن بۆ ده‌ستوورێ هه‌رده‌میێ عیراقێ بۆ هه‌موو پرسێن د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا. ئه‌ڤ سه‌ركه‌فتنا سیاسی و دبلۆماسیا جه‌نابێ وی ل گه‌ل حوكمه‌تا عیراقێ، رێخۆشكه‌ر بوو، بۆ چاره‌سه‌ركرنا وێ قه‌یرانا گران و رێخستیا ئابووری و دارایی ل سه‌ر هه‌رێمێ ل هه‌شتێ ئادارا 2019. سه‌ركه‌فتنا سیاسه‌تا ئابووری و دارایی یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رێخۆشكه‌ر بوو بۆ ڤه‌ژاندنا ئابوورێ هه‌رێما كوردستانێ چ ژلایێ نه‌هێلانا پاشكه‌فتێ مووچێ فه‌رمانبه‌را چ ژلایێ خه‌رجكرنا پارێ به‌لێنده‌ران، بریارا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ خه‌رجكرنا قه‌رێن به‌لێنده‌را دڤان كاودانان دا ب بریاره‌كا نه‌ته‌وی و نشتیمانی و جڤاكی و ڤه‌ژاندنا ئابوورێ وه‌لاتی و وه‌ڵاتیان دهێته هژماركرن. چونكی ب خه‌رجكرنا ڤی پاره‌ی هه‌وێن ئاڤه‌دانیێ و به‌رهه‌مئینانێ دێ ده‌سپێكه‌نه و بزاڤا بازرگانی ژی دێ زێده‌تر بن، ژلایێ جڤاكی ژی زۆر ئاریشه دێ چاره‌سه‌ربن. ژ لایێ په‌ره‌پێدان ب پێكڤه‌ژیانا ئاینی و ئه‌تنی ژی بن سیبه‌را سیاسه‌تا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب دیده‌ڤانیا سازیێن نیڤنه‌ته‌وی، هه‌رێما كوردستانێ سه‌نته‌ره‌كێ بهێزێ پێكڤه ژیانێ یه ل ده‌ڤه‌رێ و گرنگریه‌كا زۆر ب په‌رستگه‌هێن ئایینێن جه‌ودا دهێته‌كرن، ڤه‌كرنا دێره‌كا ئه‌رمه‌نیا ژلایێ نێچیرڤان بارزانی كۆ ژلایێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ڤه ب گۆژمێ دو ملیار دیناران هاتیه ئاڤاكرن. به‌لگه‌هه‌كێ دیترێ گرنگیدانا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ یه ب هه‌می ته‌خ و چین و پێكهاتێَن جڤاكێ كوردستانێ ب هه‌موو ئایین ڤه. ئه‌ڤ سیاسه‌تا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ یا گۆنگیدانێ ب پێكڤه‌ژیانا ئاینی، پشته‌ڤانیا وه‌لات و سازی و رێكخراوێن نیڤده‌وله‌تی بۆ پرسیا سیاسیا هه‌رێما كوردستانێ رادكێشیت. ب ره‌نگه‌كێ گشتی ل سه‌ر ده‌ستێ نێچیرڤان بارزانی حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ، حوكمه‌ته‌كا خۆراگر بوویه و پێكڤه‌ژیان دابین كریه و ئابوورێ هه‌رێمێ ڤه‌ژاندی یه.
ئازادیا تاكه‌كه‌سی یا ڕه‌ها و تێگه‌هـ و هزره‌كا به‌رته‌نه‌گ
سالح حه‌كیم
جڤاكێ مه یێ پڕه ژ دابونه‌ریتان، لێ هنده‌ك ژ وان وه‌سانه تو نه‌شێی ل گه‌ل برێڤه نه‌چی، هنده‌كان ژی ژلایێ جڤاكی ڤه حه‌تاكو رادده‌كی سنوور بۆ هاتینه دانان، مه‌به‌ست ژ ڤێ گۆتنێ ژێ؛ به‌حسكرنه ژ ئازادیا تاكه‌كه‌سی د جڤاكی دا، داكو تێگه‌هه‌كێ شاش نه‌كه‌ینه په‌یره‌وێ ژیانا خوه یا رۆژانه له‌و فه‌ره ئازادیا تاكه‌كه‌سی به‌ر چاڤ بهێته وه‌رگرتن ده‌ربرینێ ژ بۆجوونێن خوه یێن تاكه‌كه‌سی بكه‌ت، یان باشتر بشێن داهینانێ د په‌یره‌و پرۆگرام و سیسته‌مێ كارێ خوه دا بكه‌ت، لێ هێشتا وه‌كو پێدڤی ئه‌و ئازادی نه‌گه‌هشتیه وه‌لاتیێن وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست، ژ به‌ركو تا نهۆ ژی ڤان وه‌لاتان تاكه‌كه‌س ل سه‌ر بنه‌مایێ مایتێكرن و زۆریلێكرنێ و مرۆڤ مرۆڤكانێ و عه‌شیره‌تگێریێ دژین. بۆ ئاڤاكرنا پێگه‌هـ و وه‌لاته‌كێ ئازاد دڤێت بهایه‌كێ مه‌زن ب ڤی جۆرێ ئازادیێ بهێته‌دان، داكو هه‌ر كه‌س مافێ خوه‌یێ تاكه‌كه‌سیێ شادبیت بێی كو زیانێ بگه‌هینیته چو ته‌خوچینان، یان بۆ برینداكرنا چو كه‌س و لایه‌نه‌كی د جڤاكی دا، ئازادی مافێ ژیانا هه‌ر كه‌سییه بۆ خوه هه‌لبژێریت، ئانكو نابیت ئه‌ز یێ ئازادبم و ده‌ربرینێ ژ هنده‌ك تێگه‌هان بكه‌م، ب تنێ رێیالیزمخوازبم و ئه‌ز ئه‌زیێ بكار بینم پێل سنۆرێن ئازادیا خه‌لكی دانم و زمانه‌كێ زڤر و تال بێ سه‌ده‌م و بنه‌ما باخڤین بۆ نمونه دێبینی هنده‌ك بناڤێ سۆشیال میدیا به‌س كارێ وان شكاندن پێشیلكرنه بۆهتانان دروست دكه‌ن و بووینه به‌نیشتێ ده‌ڤێ خه‌لكی بگشتی خه‌لك ژێ بێزاربووینه جارێ ئه‌ز بخوه نابێژمه وی ره‌نگ و جۆرێ مرۆڤان وێره‌كی ئازادییا تاكه‌كه‌سی به‌لكو به‌رۆڤاژی هه‌موو پێرابوونێن وان كه‌سان دوورن ژ ره‌فتارێن ئازادییێ باشتره ناڤ لێ بهێته‌دانا وه‌كو تێكده‌ر چونكی هه‌ول و بزاڤێن هنده‌كان بتنێ نه‌ڤیانه بۆ هه‌ر گاڤ پێشداچوونه‌كا ڤی ملله‌تی چونكی گه‌له‌ك هه‌نه ب كولتۆر و زمانێ دۆژمنی داغبارن ره‌نگه گه‌له‌ك تشت ژێ بهێنه چاڤه‌رێكرن، وه‌كهه‌ڤی پره‌نسیپێن جڤاكی دیمۆكراسیخواز دڤێت هه‌ر تشت ل دۆر كێشان و پیڤانان بیت، یان هه‌كه هه‌ڤسه‌نگی تێدا نه‌بیت ئه‌و تشت د جهێ خوه دا نابیت و دێ زوو بنبڕبیت و هه‌ڕفیت ئه‌و ئه‌لترناتیڤێن سه‌ر وه‌لاتێن عه‌ره‌بی دا هاتین وه‌سا دهاته گۆتن ئازادیه‌كا ته‌مام بۆ ڤان وه‌لاتێن ناڤبری دێ هێته په‌یره‌وكرن، دێ هه‌ر كه‌س ب ئازادیا خوه یا تاكه‌كه‌سیێ شادبیت وی ده‌می ب ڤی ناڤی د هاته ناڤكر دگۆتن ئه‌ڤه بهارا عه‌ره‌بی سه‌ر هلدا هنده‌كان ژی ب بهارا گه‌نجی هنده‌كان ژی بهارا ئیسلامی ناڤدكرن، لێ ئه‌ڤرۆ ژی دبینیت وه‌لاتیێن ڤان وه‌لاتان تێهنیێن خالا هه‌ڤسه‌نگیێ نه، وان گوهۆرینان چو گرنگی نه‌دایه ڤێ جۆرێ ئازادیێ.
كاریگه‌ریا كه‌سایه‌تیێ د جێبه‌جێكرنا پلانێ دا
سالح حه‌كیم
ژ پێرابوونێن گرنگ د ژیانێدا كو هه‌ر تاكه‌ك بزانیت خوه نیاسینی چیه، یان چاوا دێ شێت خوه تاقیكه‌ت پێخه‌مه‌ت بۆراندنا ژیانه‌كا رێخستی و ئارام ل گه‌ل ده‌ردۆرێن خوه، داكو كه‌سایه‌تیا وی ببیته ئامیرێ بجهكرنا ئارمانجێن وی یێن ره‌وا. ب دیتنا من، هه‌ر قووناغه‌كا ژییێ مرۆڤی پێدڤی ب خوه‌هشیاركرنێ هه‌یه، چونكی ده‌مبۆراندنا ب هه‌روه‌یی ب كارێن بێ واته ڤه، دێ كارتێكرنێ سه‌ر ژیانا پاشه‌رۆژا مرۆڤان كه‌ت، ئانكو هزر د بجهكرنا ئارمانجاندا ناكه‌ت، دووماهی قووناغ دێ باجێ ده‌ت جاران مرۆڤ ب شێوه‌یه‌كێ نه‌رێكخستی دێ وه‌ختێ خوه بۆرینیت، چونكو ئه‌و كه‌سایه‌تیا خوه ناس ناكه‌ت. گومان تێدا نینه كو بێی ماندووبوون ب نیاسینا كه‌سایه‌تیا خوه كارێن چو تاكان سه‌رناگرن، یان هه‌ر كاره‌كێ مرۆڤ دكه‌ت ب دروستی یێ سه‌ركه‌ڤتی نابیت نه‌خاسمه ئه‌گه‌ر پێشده‌م هزر د وێ چه‌ندێدا نه‌كه‌كربی، ب تایبه‌تی ژی ئه‌گه‌ر ل سه‌ر چو پلانێن رێكخستی كار نه‌كربیت، له‌و ئه‌و دێ پێدڤی ب لێزڤینه‌كێ د كه‌سایه‌تیا خوه‌دا بیت، هه‌رچه‌نده دبیت كۆمه‌كا شیانێن باش ل جه‌م وی هه‌نه و دێ شێت گه‌له‌ك كارێن نوو ئاڤرینیت و ئه‌نجامبده‌ت، به‌لێ چونكو ئه‌و خوه نانیاسیت، یان نزانیت دێ ژ كیرێ ده‌ستپێكه‌ت، له‌و دێ وه‌ختێ خوه ب هنده‌ك كارێن بێ بنه‌ما بۆرینیت، ئانكو ئه‌گه‌ر مرۆڤی شیان و شاره‌زایی بۆ كاره‌كی هه‌بیت، نابیت خوه ژێ دووربێخیت، ئه‌ڤجا سه‌ده‌م ئه‌و بخوه‌بیت، یانژی رێگری هه‌بن كو بگه‌هیته بجهكرنا وی كاری بلا مرۆڤێ به‌رده‌وام بیت لسه‌ر هه‌ول و بزاڤان، بۆ شیان و بنه‌جهكرنا رێیێن سه‌ركه‌ڤتنێ نابیت ده‌ستان داهێلین پێدڤیه بۆ ژیانێ به‌رده‌وام هزر بكه‌ین، شاره‌زایی ئه‌وه تو هزر و بۆچوون و سالۆخه‌تێن خوه بنیاسی، یان به‌رێ خوه‌دانا ته بۆ ژیانا رۆژانه باشی و خرابیان ل جه‌م خوه ده‌ستنیشان بكه‌یی، نه‌خاسمه ده‌مێ تو خوه تاقیدكه‌یی، چاوا خوه دبینی یان ده‌روبه‌رێن ته چو دبینن بزانه ئه‌رێنی و نه‌رێنیێن ته جنه، د ڤان تاقیكرنان دا رێك و رێبازێن خوه باشتر بنیاسه كار ل سه‌ر وێ چه‌ندێ بكه بۆ بهێزئێخستنا باوه‌ریێ د هه‌ر واره‌كێ ژیانێ دا.
خالێن لێبۆرینێ ل ده‌ف مرۆڤان
سالح حه‌كیم
خالا بنگه‌هێن یا چاره‌سه‌ركرنا ئارێشه‌یێن مرۆڤی ل گه‌ل كه‌سانێن دی، ب ئاوایه‌كێ باش و بێی زیانێن زێده‌تر، دێ ب رێیا ره‌فتار و ره‌وشته‌كێ جوان بیت، هه‌كه ل ده‌سپێكێ لێبۆرن و سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل وێ روودانێ بهێته‌كرن، ژبه‌ركو مرۆڤ د سروشتێ خوه‌دا هنده‌ك جاران شاشیان به‌رپادكه‌ت بێی كو بزانیت فاكته‌رێ وان كارێن نه‌گه‌تیڤ چنه گه‌له‌ك جاران ژ نیشكانڤه ئاریشه سه‌رهلدده‌ن دهێنه هژمارتن ژ تاكێن خراب ره‌نگه هه‌ر دوور و نێزیك وه‌سا نه‌بیت، ب دیتنا من؛ چو كه‌س نینه تووشی شاشیان نه‌بوویه، لێ ب ره‌نگێن، جودا نابیت مرۆڤێ به‌رده‌وام بیت یان رابیت گوتگوتكان ڤه‌گێریت ل دووڤ نهێنیێن خه‌لكی بگه‌ریت و ب دیتنا گومانێ ته‌ماشه‌یی كار و كریارێن خه‌لكی بكه‌ت بوهتانان دورستبكه‌ت پرسگریكان ژێرا ده‌ربێخیت هۆلێ فه‌ره رێكوپێككرنا جوانیا ره‌وشتێ مرۆڤێ ئه‌و بیت كو لێبۆرین ده‌رازینكا هه‌ر پێرابوونه‌كا وی بیت، دوور ژ كه‌ربوكینێ كه‌سێ شاره‌زا ئه‌وه یێ بشێت ل سه‌ر كه‌ربوكینا خوه زالبیت ژ به‌ركو هه‌كه مرۆڤ نكاری كونترۆلێ سه‌ر وێ كه‌ربوكینا خوه بكه‌ت پێنه‌ڤێن دێ لێبۆرین د دووڤرا هێت پێدڤییه ب هۆشیاری مامه‌له‌كا دورست د هه‌موو پێشهات د بۆارێن ژیانا خوه‌دا بكه‌ین داكو مرۆڤ توشی چو گرڤتاریان نه‌بیت پاشی پۆشمانی ژی بێ مفایه زۆربه‌یا جاران لێبۆرین ژی جهێ وێ شاشیێ تژی ناكه‌ت ئێك ژ وان دیاردا ئه‌ڤێن نهۆ بووینه سه‌ده‌مێ دلمانی و هه‌ڤ قه‌تیانه‌كا دوور و درێژ لێ لێكنێزیكبوون ژی جاران دبیته ئامرازه‌كێ هشك د ناڤبه‌را دو كه‌ساندا هه‌ر ئێك دێ خوه ل سه‌ر یێ دی سه‌پینیت داخوازا لێبۆرینێ دێ ب زه‌حمه‌ت كه‌ڤیت یان هه‌ر ئێك دێ چه‌په‌رێ كه‌ربا خوه‌دا پتر ئارینیت و تشتی ژ مێشێ كه‌نه گامێش مخابن تانها هنده‌ك هه‌بن ڤێ هزرێ بكه‌ن لێبۆرینێ ب كێماسێ بحه‌سبینن، لێ به‌روڤاژی ڤێ ئێكێ ئه‌گه‌ر مرۆڤ ل یێ هه‌مبه‌ری خوه بۆری ل سه‌ر شاشیا وێ دێ كه‌سایه‌تیا مرۆڤی د چاڤێن وی دا یا بلندترلێ هێت پێدڤیه د هه‌موو هه‌لویستان دا. گۆتن و تێكه‌لیێن خوه خوه‌ش بكه‌ین و په‌یڤێن زڤر و سه‌قه‌ت بكارنه‌ئینین، گرنكیێ ب به‌خته‌وه‌ریا خوه و یێ به‌رانبه‌ری خوه بده‌ین، داكو ئه‌ڤ ئێكه ژی ببیته سالۆخه‌تێن به‌ره‌بابێن داهاتی و ل سه‌ر ڤێ شۆپێ به‌رده‌وم به‌ر ب پێشڤه بچن.
بڕیارێن سه‌ركه‌ڤتنێ ل ده‌مه‌كێ گونجایی
سالح حه‌كیم
چه‌ند فه‌ره مرۆڤ بزانیت، ل ده‌سپێكێ دێ ژ كیژ خالێ ده‌سپێكه‌ت، ل كیژ قووناغێ داویی پێئینیت و راوه‌ستیت یان هه‌لگرێ چ پلان و نه‌خشه‌دانانێ یه، بۆ رێڤه‌برنا ژیانا خوه، یا رۆژانه، یان ئارازویێن خوه باشتر بنیاسیت، دابشێت ب دورستی كارێ خوه ئه‌نجامبدده‌ت، هه‌روه‌سا هه‌ولبده ئه‌رك و هێزا شیانێن خوه دیار و به‌رچاڤ بكه، هه‌موو پێدڤیایه‌تیێن خوه بده‌ستڤه بینیت، بۆ ئه‌داكرنا هه‌ر كریاره‌كێ، د هه‌ر بیاڤه‌كیدا، پێویستیا مه ب هزركرنێ هه‌یه، دا بزانین فاكته‌رێ سه‌ركه‌ڤتن و داڤتنێ ژ كیڤه سه‌رهلدایه، دێ ل كیڤه رێ لێ گرین، ئێك ژ سه‌خله‌تێن مرۆڤێن زیره‌ك ئه‌وه دشێت هه‌موو كاوداناندا ده‌ربرینێ ژ بیرۆ بۆچوونێن خوه ب بكه بۆ ده‌ردۆرێن خوه. سه‌لمینیت سلبی و ئیجابیاتان، ده‌ستنیشان دكه‌ن، لێ یا هه‌ره پێدڤی فه‌ره بزانی كا ده‌وروو به‌رێن ته چاوا ته دهه‌لسه‌نگینن. حه‌ز ژ چدكه‌ن و كه‌رب ژ چو ڤه‌دبن، تڕازییا بۆزه‌تیڤ و نه‌گه‌تیڤ ته چه‌نده، سه‌نگا خوه هه‌یه، یان چاوانیا سه‌ره‌ده‌ریا مرۆڤی، د چو ئاستدایه، تو چه‌ندێ ژ خوه رازی، یان چه‌ند دشێی كۆنترۆلێ سه‌ر تووره‌بوونا خوه دكه‌یی، كار و ره‌فتارێن ته یێن رۆژانه، بۆچوونا خه‌لكی سه‌ر چیه، چاوا د سه‌لمینن ڤان هه‌موو فاكته‌ران د ناخێ خوه‌دا پێدڤیه مرۆڤ هه‌لگریت، كار ل سه‌ر بكه داكو بزانیت ده‌سپێكی ژ كیڤه ده‌سپێكربوو دووماهیێ دێ ل كیڤه راوه‌ستیت.
ل ڤێرێ من دڤێت ئاماژه‌یێ ب هنده‌ك رێكێن زیره‌كیا مرۆڤی بده‌ین، دا ده‌سپێبكه‌ین ژ خالا ئێكێ.
1ـ بریار دانه‌كا دورست ل ده‌مێ خوه‌یێ گونجایی، بێ دو دلی یێ رژدبی و هلگرێ و میكانیز تاكه رێیا خوه‌بی، چو جار له‌زێ نه‌كه دانا بریارێ دا، چونكی گه‌له‌ك جاران له‌زكرن دبیته سه‌ده‌مێ ژ كه‌ستنا وێ بریارێ.
2ـ تونه‌شێیی بێژی ئه‌ز د هه‌موو واره‌كێ ژیانێ دا ئه‌ز یێ زیره‌كم، یان دێ شێم هه‌موو پرسگریكین دكه‌ڤن رێیا من دا دێ چاره كه‌م، گه‌له‌ك جاران نه گوهداریا مرۆڤی د وه‌رگرتنا هنده ئامۆژگاریان دا مرۆڤی تووشی هه‌ڕڤتنا ژیانێ دكه‌ت، له‌و فه‌ره جارنا بۆچوونا نێزیكترین كه‌س و كارێن خوه د خێزانێ دا بكه‌یی، وێ چه‌ندێ بۆ هه‌می كارێن خوه بكه‌ییه به‌رنامه.
3ـ په‌یوه‌ندی و هه‌ڤنێزیكبوونێ د ناڤبه‌را دو كه‌ساندا، پێدڤی لێكۆلینه‌كا گه‌له‌ك باشتر و درێژخایه‌ن هه‌یه، بۆ خوڕتكرنا هه‌ر تێكه‌لیه‌كێ، پێویسته لێكتێگه‌هشتن و لێكتڕازیكا هه‌ڤكێش هه‌یه، ب ئاوایه‌كێ جوان و رێكوپێك كار بۆ دڤێت.
4ـ زیره‌كی ئه‌وه تو خودان نه‌خشه و پلان بی، بۆ سوبه رۆژێ ل به‌رده‌ست هه‌بن، یان ژ وان تاكا بی هه‌ر ده‌م دووڤ چاره‌سه‌ریا ئاریشان دكه‌ڤن، تشتێ بچووك مه‌زن ناكه‌ن كه‌ساتیا خوه دهێلن بلند ڕادگرتن.
5ـ فه‌ره هه‌موو خالێن زیره‌كیێ ل جه‌م خوه كۆمڤه دكه‌ین، د وێ رێیێ دا خوه ئاڤابكه‌ین، به‌رده‌وام خودان گۆتن و په‌یڤێن خوه‌یێن شرین، ب تایبه‌تی دجاڤان دا، داكو ببی جهێ سه‌رنچ ڕاكێشانا ل جه‌م كه‌سوكارێن خوه.
6ـ هه‌ولبده و بزانه كێماسیێن ته چنه، هه‌ر ب رێیا نێزیكترین هه‌ڤالێ خوه، كو ژ وی بزانی ب زه‌لالی بۆ ته دیار بكه‌ت، كا كێماسیێن ته چنه بشێیی وان چاره‌سه‌ر بكه‌ی.
كارتێكرنا هه‌لكێشان و داكێشانان هه‌لویستێن ده‌یبابان ل سه‌ر زاڕۆیان
سالح حه‌كیم
هه‌ر ژ ده‌ستپێكا وه‌ڕاربوونا مرۆڤان، بۆ سه‌ر عه‌ردی، هنده‌ك دیارده‌یێن نه سروشتی هاتنه د هه‌بوونا ژیانا مرۆڤان دا. ئه‌گه‌ر بهێین بگشتی ته‌ماشه‌یی هنده‌ك دیتنێن جڤاكی بكه‌ین، دێ هنده‌ك تشت به‌رچاڤی مه كه‌ڤن، لێ ره‌نگه ئه‌م ب ساده و ساكار هزر بۆ بكه‌ین، لێ د كێشانا خوه‌دا، گه‌له‌ك گڕان و ب وه‌زنن، ئه‌و ژی ده‌مێ ده‌یك و باب جوداهیێ د ناڤبه‌را ئه‌ندامێن خێزانێ دا دكه‌ن، جوداهیێ بۆ زارۆیێ ئه‌كتیڤ، و نه ئه‌كتیڤ، ناڤ خێزانێ دا دورست دكه‌ن، فه‌ره سه‌ر نهێنیا هنده گۆتنێن جڤاكی هه‌لببین، چونكی هه‌ر ژ كه‌ڤندا ئه‌ڤ پرسگریك هه‌بووینه، پێدڤیه نها بهێین سه‌ر ڕاوه‌ستین و بزانین هنده‌ك گۆتن بووینه راستیا ژیانێ، هنده‌ك ژی بووینه سه‌ربۆرێن ئه‌زموونا شاش فامكرنا جڤاكی، دڤێت سنۆر بۆ بهێنه دانان و گه‌له‌ك دیارده هه‌نه، جڤاك وه‌كو نه‌ریت سه‌ر بڕێڤه دچیت، حه‌تا ئه‌ڤرۆ ژی عه‌قلێ تاكه‌كه‌سی داگیركریه، هێشتا كاڕڤه‌دان و ڕهـ و چه‌قێن وێ ناڤ جڤاكی ماینه، ئه‌و ژی ده‌مێ ئه‌م هه‌موو هنده‌ك جاران ڤان جۆره دیتن و هزران د ناخێ خوه‌دا هلدگرین. باوه‌ریێ بۆ خوه ژێ دروست دكه‌ین، هه‌ر سه‌رده‌مێ باب و باپیران وه‌سا د حه‌سباند، دگۆت… ئه‌و زارۆیێ ژ ته‌مه‌نێ خوه یێ پچووكاتیێ لڤین و بزاڤ هه‌بن ڕه‌نگه بۆ قووناغێن پێگه‌هشتن و خوه گونجاندنێ هه‌مان شێوه یێ ب بزاڤ و چالاك بیت.. گۆتنه‌ك هه‌یه مه‌زن ژی دبێژن (هه‌كه‌ر خیاره ژ تیتكی یێ دیاره) ئه‌ڤه وه‌كو جڤاك ب گشتی وێ ئێكێ دسه‌لمینن، لێ گاڤا مه‌زنبوو، پرانیا جاران دێ بینی هنده گوهۆرین لێ په‌یدابوون، ئه‌و بزاڤا ل ژییێ بچووكاتی ده‌مێ مه‌زن بوو هه‌موو بۆ ته‌مبه‌لی خاڤی، وده‌ركه‌ڤتن هۆلێ د بازنه‌كێ گرتیدا، ژیانا خوه ده‌رباز دكه‌ت، حه‌تا ژ لایێ جه‌سته‌یڤه دێ سست بیت، هه‌كه د وارێ پراكتیك دا ته‌ماشه بكه‌ین، دێ باشتر سه‌ر راستیا وێ چه‌ندێ هه‌لبین، ئه‌و ژی گوهداریكرنا كه‌سێن تایبه‌تمه‌ند و بسپۆر د وی واری دا هه‌ی بكه‌ین، پشتی لێ كۆلین ل سه‌ر هاتینه‌كرن پرانیا وان قایل نه‌بووینه ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ. مه‌رج نینه زارۆكێ زیره‌ك د بورینا ژییێ خوه‌دا هه‌ر بمینیت زیره‌ك، گه‌له‌ك جاران ده‌یك و باب ئه‌ڤ هه‌لویستێ هزركرنێ ل جه‌م زالدبیت، ب وێ دیتنێ بۆ پاشه‌رۆژا زارۆیێ خوه دكه‌ت، سه‌نگ و بژارده، ده‌ستنیشان دكه‌ن، زانا ماژه پێدایه دورست نینه ژ به‌ر تێچوونا سایكۆلۆجییا زارۆیێن دی، سه‌ر حسێبا هزر و بیرێن وی یێن لاواز، دێ لاوازتربیت، دێ ناڤ خێزانا خوه‌دا هه‌ست ب كێماسیا كه‌ت، نه گرنگیدانا سه‌میانێ خێزانێ، وه‌كو پێویست نه‌بیت، بۆ هه‌موو ئه‌ندامێن خێزانێ وه‌كو ئێك، ره‌نگه ره‌فتار و كریارێن وی تاكی، تووشی نه باوه‌ریی بخوه‌بینن بیت، ده‌مێ دگه‌هین ته‌مه‌نه‌كێ گونجایی، چونكی هه‌ر ژ ژییێ زارۆكینیێ هاتیه چه‌وساندن، و ته‌په‌سه‌ركرن، ئه‌و چه‌نده ببیته فاكته‌ره‌كێ بهێز، وێ ناڤبری به‌ر ب دووڕهێله‌كێ تاریڤه ببه‌ت، لێ پڕانیا جاران مڕۆڤ هزر و ته‌ڤنه‌كی بۆ پاشه‌رۆژا كه‌سه‌كی دانین، یان مینا چاندا شتله‌كێ دارێ دچینیت، لێ زۆر جاران ئه‌و شتله شینابین، وه‌سا ده‌رناكه‌ڤین وه‌كی مرۆڤی هزربوو كری، یان به‌رۆڤاژی یێ ده‌ركه‌ڤتی به‌ر چاڤێن خه‌لكی، لێ هه‌نه ژی مرۆڤی چوجاران چو هیڤیێن ژیانێ پێڤه نه‌گرێداین، دێ بینی د قووناخێن پێگه‌هشتی كه‌سه‌كێ چالاك خودان شیان ژێ چێبوو.
قووناغێن پێگه‌هه‌شتنا تاكی ل ناڤ جڤاكی
سالح حه‌كیم
خۆیایه هه‌ر تاكه‌كێ جڤاكی گه‌هشتبیت ته‌مه‌نه‌كێ گۆنجایی و پێگه‌هه‌شتی، پێنه‌ڤێت رابووریه‌ك ل پاش خوه هێلایه، ئه‌ڤجار چو كه‌س نینه ب درێژاهیا پرۆسا ژیانا خوه، تووشی چو شاشیان نه بوویین، یان چو باشی ژی تێدا نه‌كربن، چونكی رابڕدوویێ هه‌ر مرۆڤه‌كێ ئه‌رێنی نه‌رێنی تێدا هه‌نه، ئانكو مفا و زیان هه‌ردو د ده‌مێن خوه‌دا هاتینه ئه‌نجامدان، تایبه‌تی ئه‌گه‌ر ژیێ مرۆڤێ گه‌هشتبیت قووناغا بلندا ناڤسالڤه‌چوونێ، هینگێ دێ مرۆڤ باشتر هه‌ست ب رابڕدوویێ خوه كه‌ت و خوه تێدا نیاسیت، تشتێن باش و خراب تێدا شرۆڤه‌كه‌ت، لێ چو كه‌س نینه مفایی ژ سه‌ربووڕا ئه‌زموونا ژیێ خوه نه دیتبن، به‌رێخوه‌دانا مرۆڤی بۆ پێشخستنا وی تشتێ داخوازكری، میینا به‌گره‌وه‌نده‌كی د ناخێ هه‌ر مرۆڤه‌كی دا خوه د ڤه‌ژینیت و گه‌شێ دكه‌ت، هنده جاران هنده هه‌لویستێن به‌رته‌نگ و به‌فرهـ ژ ئه‌زموونێن برێڤه‌برنا ژیانا ته‌مه‌نه‌كێ درێژ دروست دبن.
ئانكو باشی و خرابی ده‌ر دكه‌ڤن هۆلێ، لێ جارنا بێ هه‌بوونا ئیراده‌یا مرۆڤی ئه‌ڤچه‌نده روودده‌ن، له‌و دێ بینی گه‌له‌ك جاران دێ تووشی هه‌لویسته‌كێ به‌رته‌نگ و نه‌چاڤه‌رێكری بی، بێ كو هزر بۆ كارڤه‌دانێن وان هاتبیته‌كرن، بۆ هه‌ر كه‌سه‌كی تشتكێ ره‌ها و باوه‌رپێكریه، خرابی نابیته باشی، دزی نابیته چاكی، خوه چه‌كداركرن ب دره‌ێ نه ژ سالۆخه‌تێن مرۆڤێن باشن، ئه‌ڤه ژ لایێ نه‌رینیڤه، یان ره‌نگه هنده جاران شه‌رم ژ رابووڕیێ خوه ژی بكه‌ت، بێگۆمان مرۆڤ یێ گه‌هشتیه ئه‌نجامه‌كێ كو باوه‌ری بۆ خوه یا دروستكری. لێ كه‌نگی دێ رابووریێ ته بیته پره‌ك، كو بشێی سه‌را ده‌ربازببی، ده‌مێ مرۆڤ دكه‌ڤیته د گومانه‌كا مژه‌وی دا، هینگێ دێ هه‌ست ب درێژاهیا ئه‌زموونا ژییێ خوه كه‌ت، ئه‌گه‌ر ژ لایێ نه‌رێنی ڤه ته‌ماشه بكه‌ین كارتێكرنێن وێ بزانین كه‌نگی نه‌باشه مرۆڤ هزر د رابووریێ خوه‌دا بكه‌ت? چونكی كاریگه‌ریا ڕاستا خوه دل ده‌روون مه‌ژیێ مرۆڤی دكه‌ت.
سه‌ر هه‌بوونا مرۆڤی زالدبیت، ده‌مێ تو تشتێ تال و نه خوازیار بیر دئینی، یان وێ برینێ نوو دكه‌یه‌ڤه، به‌رده‌وامی پێ بده‌یی، بۆ نموونه كاره‌ساته‌ك یان هه‌ر بۆیه‌ره‌ك ده‌مێ د بوورینا ژیێ ته‌دا دروست دبیت. هه‌رسال ل وی ده‌می وێ رۆژێ نووبكه‌یه‌ڤه، پێنه‌ڤێت دێ كارتێكرن سه‌ر هه‌بوونا مرۆڤی هه‌بیت، زۆربه‌یا هه‌ره زوریا تاكێن نها د ناڤ هزرێن مژه‌وێ دژین، پێگه‌هێ خوه سه‌ر دنژنن، لێ گه‌له‌ك جاران دێ بینی هنده‌كا ژیێ خوه بخوه‌شی ده‌ربازكرینه، له‌و ده‌مێ دگه‌هێن ژییه‌كێ ناڤسالڤه‌چوونێ زوو چاڤێن وی ڕۆندكان دبارینن. چونكی بیر ل خوه‌شیا ژیانا خوه‌یا چووی دكه‌ت، پرانیا پسپۆرێن د ڤی واری دا شاره‌زا وه‌سانێ خۆیاكریه ئه‌و كه‌سێن بشێن رابووریێ خوه ژبیربكه‌ن، باشتر دشێن داهینان د داهاتوویێ خوه‌دا بكه‌ن.
هه‌روه‌سا ئاماژه پێدایه خۆشیا مرۆڤی ل گه‌ل ژیێ مرۆڤی ده‌ربازكری ئاڤادبیت، بۆچی هنده‌ك خوه‌زیا ب ژیێ زارۆكینیێ ڕادهێلن، دبێژن ئه‌وده‌مه چوو به‌پرسیاری د ستویێ مرۆڤی دا نینه، یان هه‌لگرێن خه‌ما چو كه‌سێ نه‌بووین، لێ ڕه‌نگه ئه‌ڤ جۆره هزركرن ژی كارتێكرنێ ل هزر و شیانێن مرۆڤی بكه‌ت.
خوه‌ئاڤاكرن ل ژیه‌كێ زوو
سالح حه‌كیم
ده‌می خوه رێكبێخه بۆ ئاڤاكرنا ژیێ خوه د سوبه رۆژێ دا، داكو مرۆڤ تووشی چو دۆڕهێلێن دوور ژ حه‌زا هه‌بوونا خوه نه‌بیت، فه‌ره برژدی كاربكه‌ین، تایبه‌تی ئه‌گه‌ر به‌حسێ قووناغێن ژیێ سنێله‌یێ بكه‌ین، چه‌ند پێدڤیه ب هشیاری سه‌ره‌ده‌ریه‌كا دروست بۆ دانانا پڕۆگرامه‌كێ رێكخستی هه‌ر تاكه‌كێ جڤاكی هه‌بیت. و پێداچوونان د ئاڤاكرنا مه‌ژییێن خوه‌دا بكه‌ین، ل سه‌ر شه‌نگسته و پره‌نسیپه‌كێ لۆژیك و ره‌فتار و كریارێن خوه، ئه‌نالیزه بكه‌ین، هه‌روه‌سا كارێن چالاك و ئه‌كتیڤ بۆ ئاینده‌كێ باشتر ژیێ خوه پێ ئاڤابكه‌ین، له‌و پێدڤیه به‌ره‌باب و نڤشێ داهاتوو ژی سه‌ر ڤی بنیاتێ خوه ئاڤابكه‌ن، دا ژیێن خوه ب تشتێن بێ واته ڤه ده‌رباز نه‌كه‌ین، چونكی ئه‌ڤه مژاره‌كا گرنگه د ژیانا هه‌ر تاكه‌كی ژ مه، بۆ ئاڤاكرنا كه‌سایه‌تیا خوه، دڤێت د به‌رژه‌وه‌ندیا خوه‌دا كونتڕۆل بكه‌ت، مه‌به‌ست ژ ڤێ چه‌ندێ ئه‌وه چو كه‌س نه‌شێت ته ئاڤابكه‌ت، ژلایێ په‌روه‌ردێ ڤه مفایی بگه‌هینیته‌ته، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ سه‌ربۆڕه ل سه‌ر ژیانا ته دا ده‌رباز نه‌بیت، له‌و بێ زانین مرۆڤ نه‌شێن كاروانێ ژیانا خوه ب دورستی رێكبێخیت، فه‌ره ژی مرۆڤی هایداریی سه‌ر كه‌لتۆرێ گشتی یێ جڤاكێ خوه هه‌بیت، داكو ئه‌ڤچه‌نده ببیته فاكته‌رێ وه‌رار و گه‌شه‌كرنا ناسناما كه‌سایه‌تیا مرۆڤی، بلا ئه‌م مفایی ژ سه‌ربۆرا كه‌سێن زانا و ب لیمه‌ت وه‌رگرین بۆ ڤه‌ژاندن و ده‌وله‌مه‌ندییا بیردانكا هزرا خوه، چونكی مه بڤێت نه‌ڤێت مه پێدڤیاتی ب كه‌سێن خودێ ئه‌زموونه‌كا درێژ خایه‌ن و پڕی سه‌ربوور هه‌یه. تایبه‌تی و كه‌سێن نوو پێگه‌هشتی، دا هنده‌ك داهینانێن جوانتر ب د ئه‌زموونا ژیانا خوه‌دا ب ئافڕینن، بۆ سوبه رۆژێ ژی داببنه هێڤێنێ سه‌ركه‌فتنا ژیانا خوه، و به‌ره‌بابێن بهێن ژی، بۆچی كه‌سانێن پسپۆر بكه‌ینه ڕێنیشانده‌رێ رێیا خوه، چونكی مادده‌م مه بڤێت مه‌ژیێن خوه ده‌وله‌مه‌ند بكه‌ین ژ زانستی، دێ پسگریكێن مه ئاسانتربن، د كاری زویتر چاره‌سه‌ریێ بۆ ببینی، هینگێ دڤی
بیاڤی دا ڕوولێ وان یێ به‌رچاڤه، گوتن و كریارێن وان باندۆر و كاریگه‌ریه‌كا راستاخوه سه‌ر ژیانا تاكێ نهو دكه‌ت، تایبه‌تی د قووناغێن سنێله‌یێ دا باشتره دووڤچوون و لێ پرسین ل سه‌ر په‌یوه‌ندیێن جڤاكی هه‌بن، چونكی د ڤێ قووناغێ دا ئه‌رێنی و نه‌رێنی ده‌ر دكه‌ڤن هۆلێ، له‌وا د قووناغا سنێله‌یێ هه‌ر زوی تشت د مه‌ژیان دا كۆم ڤه دبن، له‌وران ره‌واجا تاكه‌كه‌سی بۆ هه‌ر كاره‌كی ڤێ قووناغێ دا دیاربیت، دكاریت پاشه‌رۆژا ژیانا خوه سه‌ر ئاڤاكه‌ت.
نيشاندان
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com