NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by زه‌ري نه‌وزاد

زه‌ري نه‌وزاد

زه‌ري نه‌وزاد
22 POSTS 0 COMMENTS

79

زه‌رى نه‌وزاد

رێكخراوا په‌رله‌مان یا تایبه‌تمه‌ند ب گه‌شه‌پێدانا ژنان ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ كو  سه‌ر ب وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا ئه‌لمانیا ڤه‌یه‌ پرۆژه‌یه‌ك بۆ ژنێن نڤیسه‌ر و ره‌وشه‌نبیر یێن عیراقى به‌رهه‌ڤكربوو ل هه‌ولیرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ تشتێ سه‌رنجا من راكێشایى د ڤێ خولێ دا و چه‌ندین خولێن دی یێن كو ئه‌ز دگه‌ل هه‌ڤپیشه‌یێن خوه‌ یێن عیراقى یێن عه‌ره‌ب پشكدار دبم ئه‌وه‌ كو نوخبا ره‌وشه‌نبیرا عه‌ره‌بی نوخبه‌یه‌كا ئازادیخوازه‌ باوه‌رى ب یه‌كسانى و مافێ گه‌لان هه‌یه‌ نه‌ د رازی نه‌ ژ ره‌وشا سیاسی یا عیراقى، دیتنا وان بۆ گه‌لێ كورد دیتنه‌كا ئاشتیانه‌یه‌، ئه‌ز كچا كورد یا ب تنێ بووم د ناڤا وان دا لێ دیتن و رێز ز ڤیانا هه‌ره‌ زۆر ژ بوی مه‌ وه‌ك كوردانه‌ گه‌له‌ك ژ هه‌ڤالێن من یێن عه‌ره‌ب د قووناغا ریفراندۆمێ دا پشتگیریا خوه‌ نه‌ راسته‌وخوه‌ بۆ من دیار دكر نه‌ ب تنێ ئه‌ڤه‌ به‌لكو دگۆتن ئه‌م ئه‌گه‌ر حه‌ز ژ جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى نه‌كه‌ین ژى ئه‌م نه‌شیێن ئینكارا وێ چه‌ندێ بكه‌ین كو ئه‌ڤێ كه‌سایه‌تیێ گه‌له‌ك قوربانى بۆ گه‌لێ خوه‌ داینه‌ و جیهان شاهده‌ ل سه‌ر مێژویا خه‌باتا ڤێ كه‌سایه‌تیا كوردى،    ئه‌ڤێ چه‌ندێ پرسیار ل نك من په‌یدا كرن و د گه‌نگه‌شه‌كێ دا من ئاراسته‌ى وان هه‌موویان كرن، كو د جیهانێ دا نوخبا ئه‌كادیمى و ره‌وشه‌نبیر جاده‌، رایا گشتى، دیتن و ئاراسته‌یا خه‌لكی دكه‌ن چینا هه‌ره‌ كارتێكه‌رن بو ئاراسته‌كرنا خه‌لكى ئه‌گه‌ر ئه‌و راست هنده‌ دۆستنین كوردانه‌، بۆچى جاده‌یا عیراقى سال بۆ سالێ پتر دژى مافێن ره‌وا یێن گه‌لێ كورد دبیت، بوچى هه‌ر حزبه‌ك یان كه‌سه‌كێ پتر دژى كوردان داخویانیان بده‌ت و دژایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت كه‌سه‌ك خوشتڤى تره‌ د جاده‌یه‌یا عیراقى دا و پتر ده‌نگان و باوه‌ریا جادێ بده‌ست خوه‌ ڤه‌ دئینیت. و خالا هه‌ره‌ گرنگتر ئه‌گه‌ر د عیراقێ دا ئه‌ڤ نوخبا ژنان هه‌نه‌ بۆچى سالانه‌ نموونێن وه‌ك عه‌واتف نعمه‌، عالیا ناصیف،حه‌نان فه‌تلاوى … نوونه‌رێن ژنن د جادا سیاسی یا عیراقى دا. د به‌سڤان دا دیار كرن كو ئه‌ڤه‌ نینه‌رایه‌تیا وان ناكه‌ن و ده‌زگه‌هێن ره‌وشه‌نبیرى و میدیایی پتریا وان سه‌ر ب ڤان كه‌سان و حزبانه‌، له‌ورا ئه‌و خوه‌ تێدا نابینن و ئه‌جندایێن ڤان حزبان ژ ده‌رڤه‌ دهێن نه‌ حه‌ز و ئاراستێن وان ب خوه‌ نه‌، تا دكتوره‌كا زانكویێ ب روهنی دیار كر كو سندوقین ده‌نگێن یێن مینا عه‌واتف نعمه‌ تژى ژ ده‌ڤه‌ دهێت نه‌ ژنێن عیراقی نه‌ وان هه‌لدبژێرن و ئه‌ڤ نمونه‌ كیمكرنه‌ د كه‌سایه‌تیا ژنێن عیراقى دا، لێ ئه‌ڤه‌ كه‌تواره‌كه‌ بوو ژناڤچوونا ڤی وه‌لاتى و دوباره‌ بهێزنه‌بوونا وى و نه‌باشبوونا ره‌شا ئه‌منى و ئابوورى یه‌.

160

زەری نەوزاد:

د چەند سالێن حوکمرانیا ل ھەرێما کوردستانێ و سەرەرایی ھەبوونا کێماسیان د ئاراستەکرنا ژنان و بەرپاکرنا یەکسانیا جڤاکی گەلەک خال ھەنە دەسکەفتێن ژنا کوردن دڤێت د قوناغا داھاتی دا کار ژ بو پاراستنا ڤان دەسکەفتان بھێتە کرن و بەردەوامی ب بەرەڤ پێشڤەبرنا رەوشا ژنێ ل ھەرێما کوردستانێ بدەین ل دەمەکی کو رەوشا ژنێ ئەگەر ئەم بەراورد بکەین دگەل عیراقێ ب شاھدەییا ژنێن عیراقی ب خوە د جوداھیەکا وسا دایە کو ناھێتە بەراورد کرن ژ لایێ جڤاکی، ئاینی، یاسایی، سیاسی…ھتد.

عیراق بەر ب یاسا ب شوی دانا د ژیێ9 سالیێ دا، ب گوتنێن ژنێن عیراقی رەوشا وان ل گەلەک دەڤاران ل وی ئاستی دایە کو نەشێن بتنێ ل جادەیەکا گشتی دەرکەڤن، بەردەوام ل بن گەفێن نەبونا ئازادیا تاکەکەسی، ل مەسترین پارێزگەھێن عیراقێ ئێک سەنتەرێ تایبەت ب ژنان یێ وەرزشی نینە ئەڤە ژ بلی نەبونا گەلەک پێدڤیێن دە یێن تایبەت بو ھندێ ژن بشێت ب شێوازەکێ نورمال ژیانا خوە بژیت ، فشارێن جڤاکی، ئاینی، مەزھەبی تاکە خالا کو عیراق دشێت شانازیێ پێ ببەت بو ژنێ ھەبوونا کوتاییێ یە د پەرلەمانێ عیراقێ دا کو ب جوھد و فشاێن لایەنێن کوردی ئەڤ مافە ب ژنا عیراقی ھاتیە دان، ل دەمەکی کو ئەم یێ بەر ب قوناغا نە پێدڤیا کوتایێ دچین چونکی ژنا کورد گەھشتیە وێ قوناغێ کو دکاریت ھەڤرکیا زەلامی بکەت د بدەستڤەینانا باوەریا جەماوەری دا.

ئەڤ ئاستە ژ ڤالاتیەکێ نەھاتیە بەلکو ھەولێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ د دامەزراندنا سازیێن تایبەت ب رەوشەنبیری بەرھنگاریا توندوتیژیێ پالپشتی و پشتەڤانیا ژنێ د ھەموو ساکتەرێن جڤاکی دا ھەروسا ھەولێن پەرلەمانێ کوردستانێ د راستڤەکرنا یاسا بارێ کەسایەتی و د یاسا چەوانیا سەرەدەریی کرنێ دگەل ھێلێن پەیوەندیان کو رێگریێ ل ھەموو جورێن ھەرەشەکرنێ ب رێیا ئامیرێن پەیوەندیان ل ژنێ بگریت، و یاسا سزا یا عیراقی ب تایبەت کو تاوانا کوشتنا ژنان وەک ھەر تاوانەکا دی یا کوشتنێ سەرەدەری دگەل بھێتەکرن.  ژن قوربانیا ھەمی جەنگ و ململانێیێن سیاسی یە ل ھەموو جیھانێ، ژنا کورد پشکا شێری ژ ڤێ قوربانیێ بەرکەتیە لەورا دڤێت ئەڤ سازیێن تایبەت ب ژنان ل حکومەت و پەرلەمان و رێکخراویێن تایبەت ب ژنان ڤە کار ژ بوی قوناغا داھاتی یا ھەرێما کوردستانێ بکەن.

دوھی د گوتارا سەروکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ دا ل ھەوا بەرھنگاربونا توندوتیژیێ دژی ژنان ب رونی پشتەڤانی و بەرھەڤیا خوە بو ڤان سازیان دیارکریە و ئەرکێ حکومەتێ د پاراستنا ڤان دەسکەفتان دا بەرچاڤکریە لەورا بەرپرسیارەتیا وان بو داھاتەکێ باشتر و ئاستێ ژیانەک ھێژاتر بو ژنان مەزنتر لێھات. ھەولێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ د پشتەڤانیکرن و قورتالکرنا ژنێن کوردێن ئێزدی ژ دەستێ مەزنترین رێکخراوا تیرورستی دا و ھەبوونا نڤێسینگەھەکا تایبەت ب قورتالبونا وان و سەنتەرێن تایبەت ب دوبارە ڤەگەراندنا وان بو ژیانێ ئومێدا دوماھیێ نینە بەلکو دڤێت ئەڤ پروسە یا بەردەوام بیت و کاودانێن نوکە کارتێکرنێ ل رژدیا ڤەگەراندنا ڤان ژنان و بەرپاکرنا ژیانەک باشتر بو وان ژ کارێن دەستپێکێ یێن حکومەتێ بن.

237

د به‌رنامه‌یه‌كێ تله‌فزیۆنى دا ل سه‌ر شاشا كه‌نالێ ئافاق یێ عه‌ره‌بی یێ سه‌ر ب نوورى ئه‌لمالكى ڤه‌ ل ده‌مێ كو بێژه‌رێ به‌رنامه‌ی دبێژیته‌ ئالا تاله‌بانى دڤێت ناڤێ ته‌ ژ ئالا تاله‌بانى بهێت گوهورین بۆ ئالا عیراقى! په‌رله‌مانتار و سه‌رۆكا لیستا ئێكه‌تى نشتیمانی كوردستان دبێژیت بۆچى ما ته‌ گومان ب عیراقیه‌تا من دا هه‌یه‌؟ د ئه‌سل دا نفشێ مالا تاله‌بانى بۆ مالا به‌نى ئه‌سه‌د یا عه‌ره‌بان یا شیعى ڤه‌دگه‌ریت و ئه‌و دبێژنه‌ من دوتمام!
ئه‌ڤ چه‌نده‌ ل ده‌لیڤه‌كێ دا دهێت كو بیژه‌ر و مێڤانێن وى په‌سنا په‌رله‌مانتارا ناڤبرى دكه‌ن و ئه‌و ژى ب هه‌مان گه‌رمى ڤێ به‌رسڤێ دده‌ت. ب عه‌ره‌بكرنا ملله‌تێ كورد سیاسه‌ته‌كا فاشلا دوور و درێژه‌، ڤیدیۆیا ڤى به‌رنامه‌یى د تۆرێن جڤاكى دا جاده‌یا كوردى توره‌ كریه‌ تا گه‌هشته‌ وێ یه‌كێ كو نڤیسینگه‌ها جه‌لال تاله‌بانى ب فه‌رمى خوه‌ ژ گۆتنێن په‌رله‌مانتارا خوه‌ بێگونه‌هـ بكه‌ت و دیار كریه‌ كو ئه‌و ب تنێ به‌رپرسیاره‌ ل سه‌ر ڤێ گۆتنا خوه‌ و به‌روڤاژى گۆتنا وێ دبێژیت كو مالا تاله‌بانى ماله‌كا كوردیه‌.
ئه‌ڤه‌ نه‌ جارا ئێكێ یه‌ كو جادا كوردى ژ گوتنێن نینه‌رێن خوه‌ توره‌ دبیت ل ده‌مێ كو حزب و مالا تاله‌بانى و نڤیسینگه‌ها تاله‌بانى به‌رپرس نه‌بیت ژ گوتنا نینه‌را خوه‌ و ئه‌م ب خوه‌ ژى وه‌ك ملله‌ت به‌رپرس نه‌بین ژ هه‌رلبژارتنا خوه‌، كى به‌رپرسه‌ به‌رامبه‌ر فه‌شه‌لا نینه‌رێن كو نه‌شییاین چ باده‌كێن كوردى ئێكلا بكه‌ن ل په‌رله‌مانێ عیراقێ بێئومێدیه‌كا ب ڤى ئاوای بو گه‌لێ خوه‌ دروست كرى، ب تنێ هه‌بوونا خوه‌ ل وى جهێ هنده‌ حه‌ساس و چاره‌نڤیساس بتنێ بو به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن كه‌سۆكى بكاردئینن ئه‌ڤه‌ چه‌ندین جار په‌رله‌مانتارێن كورد ئه‌ڤ بێئومێدیه‌ بو خه‌لكێ خوه‌ دروست كر ئه‌ڤ داخویانیێن نه‌ به‌رپرسانه‌ یێن نوونه‌رێن كورد چ رامانێن دى ژێ ناچن ژ بلى كو ئه‌و خوش دبێژن و ئه‌و ژى خۆش!
هه‌لسوكه‌وتێن هه‌ر ئێك ژ وان دڤێت ئه‌جندایا حزبێن وان یێن سیاسى ل نك مه‌ زه‌لال بكه‌ت چونكى ئه‌ڤه‌ به‌رهه‌مێ ئاڤاكرنا وان حزبانه‌ بۆ كه‌سایه‌تى و سه‌ركردایه‌تیێن خوه‌، ده‌لیڤێن مینا ده‌لیڤا نوكه‌ بو ملله‌تێ كورد نه‌بوینه‌ كو ئه‌م چاره‌نڤیسێ خوه‌ ئێكلا بكه‌ین ئه‌زمونا مه‌ یا سیاسی دگه‌ل هه‌لبژارتنێن مه‌ بومه‌ باش ئاشكه‌را بوینه‌ و ئێدى تاكێ كورد دزانیت چاره‌نڤیسێ وى ب چ ئاوا بیت باشتره‌، له‌ورا ده‌م هات ئه‌م بابه‌تێ عه‌ره‌ب و كوردینیا خوه‌ ئێكلا بكه‌ین عیراقیه‌ت و كوردستانیه‌تا خوه‌ هه‌لبژێرین و ئه‌ڤ هه‌لبژارتنه‌ دێ زور باشتر بیت ژ توره‌ییا مه‌ .

181

گه‌له‌ك یا ره‌وایه‌ ده‌زگه‌هه‌كێ راگه‌هاندنێ ژئالیێ لایه‌نه‌كى یان حیزبه‌كێ یان كۆمپانیه‌كێ سپونسه‌ریێ لێ بهێته‌ كرن، مه‌زنترین رێژا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ ب ڤى ئاواى كار دكه‌ن، حزبێن سیاسى یێن ده‌ستهه‌لاتدار و كۆمپانیایێن مه‌زن ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ددامه‌زرینن داكو خه‌لك ب رێییا وان كه‌ناڵان هه‌م خزمه‌ت هه‌م ژى په‌یاما خوه‌ بگه‌هینن، خالا سه‌یر ل روژهه‌لاتا ناڤین ب گشتى و ل هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌ت هه‌ر لایه‌نه‌ك یان میدیاكاره‌ك پیچه‌ك به‌رپێن خوه‌ ببینیت ئێكسه‌ر دێ خوه‌ ب بێلایه‌نى و پیشه‌ى ده‌ته‌ دیاركرن وه‌ك تو بێژى ئه‌ڤ ژمارا مه‌زن یا بینه‌ران هه‌موو د ساویلكه‌نه‌ و نوزانن كو ئه‌و ده‌زگه‌هێ ئه‌وى كارلێكرى و لێهاتیه‌ پێش مینا هه‌موو یان پتریا ده‌زگه‌هێن دى ژ بال حزبه‌كێ ڤه‌ دهێته‌ پشته‌ڤانیكرن.
ل ڤێره‌ خالا سه‌یر ئه‌وه‌ ل ده‌مێ تو خوه‌ ببینى كه‌سه‌ك پیشه‌كار و هه‌مان هه‌ڤپیشه‌یێ خوه‌ ببینى كه‌سه‌ك حزبى و لایه‌نگر و ب سڤكى لێبنێرى، سه‌یره‌ راگه‌هاندن بو جه‌نابێ وان پیشه‌ و وێره‌كى بیت و بو یێن به‌رامبه‌ر حزبایه‌تى بیت و یا ژ وێ مه‌زنتر ئه‌وه‌ حزبایه‌تى ژ بوى وان نه‌ته‌وایه‌تى بیت ژ بو یێن به‌رامبه‌ر كوێلایه‌تى بیت، ئاخر چینه‌ك ب ڤى ره‌نگى هزر بكه‌ت چ جوره‌ ره‌وشه‌نبیریه‌كه‌ ل بال هه‌ى.
په‌رله‌مانتاره‌كێ هه‌رێما كوردستانێ بره‌نگه‌كێ نه‌ ره‌وشه‌نبیرانه‌ و ب سه‌ره‌ده‌ریه‌كا نه‌شارستانى سڤكاتیێ ب كه‌ناله‌كێ كوردستانێ دكه‌ت، ئاخر جه‌نابێ په‌رله‌مانتار ئه‌رێ كێ دزانى تو هه‌ى یان تو نینی ئه‌گه‌ر ته‌ ل تلفزیونه‌كێ كار نه‌كربا كو حزبه‌ك ته‌مویلا وێ دكه‌ت، ئه‌رێ ژ بوى جه‌نابێ هه‌وه‌ حزبایه‌تى و راگه‌هاندن حه‌لاله‌ لێ بو یێن به‌رامبه‌ر وه‌ نه‌!
ل ڤێره‌ من دڤێت بابه‌ته‌كى ب ئازرینم ژ بوى جه‌نابێ وى و ژ بوى خه‌لكێ كو توره‌ بوى ژ ره‌فتارا وى جارێ مێژوویا ملله‌تێ كورد گه‌له‌ك یا زه‌نگینه‌ ب كه‌سانێن مینا جه‌نابێ وى لێ خالا هه‌ره‌ گرنگ ل ڤێره‌ ئه‌وه‌ كو بلا ئه‌م هه‌مى بزانین كو تا نوكه‌ ئه‌گه‌ر كوردان د گه‌ل به‌غدا ده‌سكه‌فته‌ك هه‌بوویه‌ ئه‌ڤه‌ ژ بوى ئێكریزی و ئێكده‌نگیا وان ڤه‌دگه‌ریت و ل روژا كو ده‌نگێن دوژمنان بلند بووین و ڤیایین ڤان ده‌سكه‌فتێن كوردان تێك بده‌ن ئێكسه‌ر كار ژ بوى ژ ناڤبرنا ڤێ ئێكرێزیێ كر و ب مخابنى ڤه‌ تا راده‌یه‌كێ ده‌سكه‌فت هه‌بووینه‌، ل ده‌مێ كو كه‌سانێن مینا وى سڤكاتیێ ب میدیاكاره‌كێ یان ب كه‌ناله‌كى بكه‌ت كو ئه‌ڤ كه‌ناله‌ نینه‌راتیا باژێره‌كێ مینا دهوكێ پیروز دكه‌ت باجا وێ و ره‌نگڤه‌دانا وێ گه‌له‌ك ژ بیرا وى مه‌زنتره‌ ئه‌ڤ یه‌ك تمامیا وى پروژه‌ى یه‌ یێن كو دوژمنێن ملله‌تێ كورد ژ بوى دژایه‌تیا پروژه‌یێ ده‌وله‌تا كوردى، باژێره‌ك مینا دهوكێ لاندكا شوره‌ش و شوره‌شگێران ب كه‌سانێن مینا ته‌ قه‌د ژ هه‌لویستێ خوه‌ ناگوهۆرن به‌لكو هه‌بوونا وان دبیته‌ پشته‌ڤان كو ئه‌م پتر د رژد بین ل سه‌ر هه‌لویست و به‌رخوه‌دانا خوه‌ و پروژێ نه‌ته‌ویی یێ كو ملله‌تێ مه‌ كار ژ بۆ دكه‌ت .

160

ل جیهانه‌كێ ژن قوربانیا هه‌ره‌ مه‌زنا جه‌نگ و كلتور و گرێیێن جڤاكى بوویه‌، په‌یڤا شه‌ره‌ف كریه‌ تێگه‌هه‌ك به‌رته‌نگ كو دیربیت ژ پیروزى و مه‌زنیا خوه‌ وه‌ك سیفه‌ته‌ك مرۆڤانه‌، چونكى شه‌ره‌ڤ بتنێ ب ژنێ ڤه‌ و ب به‌شه‌كێ له‌شێ وێ ڤه‌ گرێدایه‌، ل ده‌مێ رویدانا كاره‌ساتا شنگالێ و ره‌ڤاندنا ژن و كچێن كوردێن ئێزدى ترسا هه‌ره‌ مه‌زن ئه‌و بو كو ئه‌رێ ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ كچه‌ ڤه‌گه‌رن دێ چ چاره‌نڤیس هه‌بیت ئه‌رێ ئه‌و بونه‌ قوربانى چ ڤه‌گه‌رن یان نه‌، بخوشحالى ڤه‌ جڤاتا روحانیا ئێزدیان فه‌توا ده‌ركر كو ئه‌ڤ كچ و ژنه‌ دێ ڤه‌گه‌رنه‌ڤه‌ ژیان و ناڤ خێزانێن خوه‌ و جیهانێ و رێكخراوێن نێڤده‌وله‌تى و ناڤخوى كار ژ بو رزگاركرن و كێمكرنا كاره‌ساتا وان كر، ل ڤێره‌ كچه‌ك جودا ژ هه‌ر كچه‌كێ خودان به‌رخودانه‌كا تایبه‌ت، ده‌نگه‌ك بلندتر ژ هه‌ر ده‌نگه‌كى ده‌ركه‌ت، نادیا مراد ئه‌ڤا كو ل 2014 و دگه‌ل كاره‌ساتا بسه‌رێ ملله‌تێ كوردێن ئێزدى هاتى، هاتیه‌ ره‌ڤاندن ل سه‌ر ده‌ستێ مه‌زنترین رێكخراوا تیرورستى یاكو بناڤێ داعش، پشتى كوشتنا شه‌ش برایێن وێ، نادیایا كو ژیێ وێ 23 بهار ده‌رباز نه‌كرین توشى ره‌ڤاندن و ده‌ستدرێژیا سكسى و ده‌ستدرێژیا له‌شى بویه‌، نادیایێ ل ده‌مێ ڤه‌گوهاستنا چیروكا خوه‌ دا به‌رامبه‌ر جڤاتا ئێمناهیا نێڤده‌وله‌تى دا ل سالا 2015 شیا بره‌نگه‌كێ مه‌زن ئێش و ئازارێن كچ و ژنێن ئێزدى بگه‌هینیته‌ جیهانێ و شه‌ره‌ڤا ژنێن ئێزدى و پیروزیا وان بكه‌ته‌ كه‌یسه‌كا نێڤده‌وله‌تى و ببیتى بالیوزا نه‌ته‌وێن ئێكگرتى بو نه‌هێلانا بێهوشكه‌ران و گونه‌هباریان بو ئاشتیێ كو ئه‌ڤه‌ ئێكه‌م جاره‌ ئه‌ڤ سیفه‌ته‌ ب كه‌سه‌كى بهێته‌ دان، بڤێ یه‌كێ نادیا دشێت فشاره‌كا مه‌زنتر بدانیته‌ سه‌ر وه‌لاتێن جیهانێ بو جینوساید ناساندنا كه‌یسا كوردێن ئێزدى و د هه‌مان ده‌م دا ژ بوى رزگاركرنا ئه‌و كچ و ژنێن ماینه‌ ل بن ده‌ستێ ڤێ رێكخراوا تیرورستى، نادیایێ پیڤه‌رێن شه‌ره‌فێ ل جیهانێ گوهارتن وه‌كو ژنه‌ك پر شه‌ره‌ف هاته‌ به‌رده‌م جیهانێ هه‌میێ و گوت به‌لێ ئه‌ز توشى ده‌ستدرێژیێ بووم به‌لێ ده‌ستدرێژیا بكوم دگه‌ل من هاته‌ كرن و به‌لێ ئه‌ز كچه‌ك پر شه‌ره‌فم، ژ به‌ركو شه‌ره‌ف نه‌ به‌شه‌كێ له‌شێ ژنێ یه‌ به‌لكو شه‌ره‌ف هه‌ست ب رومه‌تى و مروڤایه‌تیێ یه‌ شه‌ره‌ف گوتن و كریارێن مروڤى نه‌ سوز و راستگوییا مروڤانه‌، شه‌ره‌ف كاركرنه‌ ژ بوى بلند راگرتنا مرۆڤایه‌تیێ.

1345

خێزان ئانكو ئه‌و بنگه‌هێ دوو هه‌ڤژین پێك دئینن و دبیته‌ مالگه‌هه‌ك به‌رفره‌ه، و چه‌ند كه‌سه‌ك تێدا په‌یدا دبن و په‌یوه‌ندیه‌كا گه‌له‌ك بهێز و پێدڤی د ناڤبه‌را واندا هه‌یه‌ ئه‌و ژی په‌یوه‌ندیا ئێك خێزانی یه‌ ئانكو خووشكینی و براینی یه‌، گه‌له‌ك جاران دایك و باب نوزانن كو ئه‌ڤ كه‌سێن ئه‌و په‌روه‌رده‌ دكه‌ن ره‌نگه‌ ل پاشه‌روَژێ ببنه‌ نێزیكترین كه‌سێن ئێك یان مه‌زنترین دوژمنێن ئێك!
د بابه‌تێ خووشكینی و بارینیێ دا چه‌ره‌سه‌ریه‌ك مام ناوه‌ند نینه‌، یان ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه‌ دێ بیته‌ نێزیكترین په‌یوه‌ندی و دێ وه‌كه‌ت كو ئه‌ڤ كه‌سه‌ ببنه‌ تمامكه‌رێن هه‌ڤ و هاریكار و هه‌ڤكار ژبوَ سه‌ركه‌فتنێن ئێك یان ژی دێ ئه‌ڤ كه‌سه‌ بنه‌ مه‌زنترین دوژمنێن هه‌ڤ چونكی دوژمنێ ته‌ ژ نێزیك دنیاسیت هه‌موو خالێن بهێز و لاوازێن ته‌ ژ به‌ركرینه‌ و دزانیت كه‌نگی دژی ته‌ بكاربینیت، بنیاتێ ڤێ په‌یوه‌ندیێ دایك و باب په‌یدا دكه‌ن و ڤی هه‌ستی د ناڤا ڤان زاروَیان دا د خوَلقینن پاشی گه‌شه‌ پێدكه‌ن و ل پاشه‌روَژێ هه‌ر ئه‌و بخوه‌ به‌رهه‌مێ وێ دخوون.
گه‌له‌ك دایك و باب هه‌نه‌ جوداهیه‌كا سه‌یر د ناڤبه‌را زاروَیێن خوه‌ دا دكه‌ن هنده‌ك رسته‌ و په‌یڤێن كوژه‌ك د ناڤبه‌را واندا دبێژن مینا: سبحان الله ئه‌ڤ زاروَیه‌ ب زوَری خوه‌ خوه‌شتڤی دكه‌ت، ئه‌ز گوری بم چه‌ند یابمن ڤه‌ چووی نه‌وه‌كو خووشكا خوه‌ بیرامن ب خه‌سوا من دئینیت، ئه‌ڤه‌ یێ ساده‌ و نه‌ژیره‌، هه‌ر چ نوزانیت یێ بێ فامه‌. .. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ڤ په‌یڤه‌ ژ لایێ دایك و بابان بێ مه‌ره‌م ده‌ردكه‌ڤن و بوَ خوه‌ ئه‌و هنده‌ك ساخله‌تێن وان زاروَیان ب ده‌لیڤه‌ و هێجه‌ت دبنین ئانكو ئه‌ڤان په‌یڤا د ناڤبه‌را وان دا دبێژن و ئه‌ڤه‌ ب ڤێ چه‌ندێ ب دووماهی ناهێت به‌لكو دگه‌هیته‌ وێ رادێ كو وان راهێنان بكه‌ن ل دوَر ئینان و برنا ئاخفتنێن هه‌ڤ (فه‌سادی كرنێ) زێره‌ڤانیكرنا هه‌ڤ ب هێجه‌تا هندێ كو ئه‌و بزانن كا زاروَیێن وان ل پشت وان ڕا چ دكه‌ن، لێ ئه‌و نوزانن كو ئه‌و یێ گوَڕه‌پانه‌كێ به‌هه‌ڤدكه‌ت بوَ هه‌ڤڕكیه‌كا مێژویی د ڤێ خێزانێ دا كو گه‌له‌ك جاران ب هه‌رڤتنا خێزانێ ب دووماهی دهێت ئانكو ل ده‌مێ مه‌زن دبن بسالان پرسیارا هه‌ڤ ناكه‌ن و دگه‌ل ئێك نائاخڤن و ره‌نگه‌ هه‌ڤڕكیا هه‌ڤ ژی بكه‌ن.
دڤێت ئه‌م مه‌نده‌هوَش نه‌بین ل ده‌مێ كو ئه‌م خووشك و برایان ل دادگه‌هان به‌رامبه‌ر هه‌ڤ دبینین، گه‌له‌ك جاران ئه‌ڤه‌ به‌رهه‌مێ په‌روه‌رده‌كا سه‌قه‌ت و بێ مه‌ره‌ما دایك وبابانه‌، به‌رامبه‌ر ڤێ چه‌ندێ دایك و باب هه‌نه‌ زاروَیێن خوه‌ ب ره‌نگه‌كێ نموونه‌ییی په‌روه‌رده‌ كرینه‌ خێزانه‌كا هه‌ڤگرتی و سه‌ركه‌فتی پێك ئینایه‌ بوونه‌ جهێ شانازییێ بوَ هه‌ڤ و د كاودانێن مه‌زنێن ژیانێ دا سه‌رفه‌راز بوونه‌. ره‌نگه‌ گه‌له‌ك ژ مه‌ بێژن چ دایك و بابه‌ك نینن وه‌ك ئێك حه‌ز ژ زاروَیێن خوه‌ بكه‌ن و دێ هه‌ر جوداهیه‌ك هه‌بیت و ئه‌ڤ چه‌نده‌ یا نوَرماله‌ چونكی ڤیان هه‌سته‌كێ كیمیائی یه‌ د ناڤبه‌را مروڤان دا خوه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و زاروَیێن مروڤی ژی بن و رێژه‌یا ڤێ كیمیایێ كێمی و زێده‌هی و جوداهی هه‌یه‌، لێ خالا هه‌ره‌ گرنگ ئه‌وه‌ ل ڤێره‌ دایك و باب بزانن كا دێ چه‌وا شێن خالێن بهێز و لاواز یێن هه‌ر زاروَیه‌كێ خوه‌ د خزمه‌تا یێ دی دا بكاربئینن، بزانن چه‌وا ڤی زاروَیی فێری هندێ بكه‌ت و باوه‌ری ب خوه‌ هه‌بیت، و ب برایینی و خووشكینیا خوه‌ هه‌بیت خوه‌ ئه‌گه‌ر گه‌له‌ك جاران ئێك ژ خێزانێ سه‌ركه‌فتی تر بیت رامانا وێ ئه‌و نینه‌ كو یێن دی نه‌سه‌ركه‌فتی نه‌ به‌لكو سه‌ركه‌فتنا وی ب پشته‌ڤانی و سه‌ركه‌فتنا یین مایی تمام دبیتپه‌یوه‌ندیا خووشكینی و بارینییێ تامه‌ك تایبه‌ت هه‌یه‌ دڤێت ئه‌م هه‌می هه‌ولێن خوه‌ بده‌ین كو ئه‌م ڤێ یه‌كێ ژ ده‌ست نه‌ده‌ین.

447

چ ڤه‌كوَله‌ر یان خانده‌ڤان نه‌شێن به‌حسێ وێ چه‌ندێ بكه‌ن كو گوتارێ رۆلێ خوه‌ یێ گرنگ، نه‌بوویه‌ ل ژیانا تاكه‌كه‌س و جڤاكی، ژبه‌ر كو گوتار نه‌ ب تنێ گاریگه‌ریا خوه‌ یا ده‌مكی ل سه‌ر هزرا خانده‌ڤانی چێدكه‌ت، به‌لكو ره‌هه‌ندێن كارتێكرنا وێ د به‌رده‌وامن و تایبه‌ت كه‌سێ خوانده‌ڤان ئاسوَ و پێنگاڤێن ژیانێ ل به‌ر رۆهن دبن، ژبه‌ر كو د گوتارێ دا، نڤیسه‌ر ب هه‌ناسه‌كا زێده‌تر دشێت ئه‌وا وی بڤێت بێژیت به‌روَڤاژی هونه‌رێن دی یێن رۆژنامه‌ڤانی وه‌كو ده‌نگوباس و راپۆرت كو رۆژنامه‌ڤانێ ب دروستكرنا وان رادبیت یێ چارچوَڤه‌ كریه‌ و نه‌شێن ره‌ئیا خوه‌ دیار بكه‌ت.
رۆلێ راگه‌هاندنێ چ جار ناهێته‌ كێمكرن، ژبه‌ر كو ئه‌گه‌ر په‌یڤ د درێژاهیا مێژوویی دا، هه‌ر مابا ل جهێ خوه‌ و ببا ئێخسیرێ ده‌روبه‌رێن خوه‌ وه‌كو ماسیێ د به‌حرێ دا، تشته‌ك نه‌دبوو ب ناڤێ ده‌رڤه‌ و گه‌هاندنا هزر و بیر و بوَچوونان، له‌وما راگه‌هاندن ب رێیا توَرێن گه‌هاندنێ په‌یڤ ده‌رباز كرن و جیهان كره‌ گونده‌كێ بچووك، و نڤیسه‌رێ هه‌ر ده‌را دونیایێ شیا بۆ نموونه‌ ب رێیا نڤیسینا گوتاره‌كێ رایا خوه‌ بگه‌هینته‌ سه‌رانسه‌ری جیهانی.
گوتارێ گه‌له‌ك گرنگیا خوه‌ یا هه‌ی بۆ پرسێن ئاشتیێ و نه‌هێلانا ململانێ و جوداهیێ، چونكه‌ ئه‌و كه‌سێن گوتارا دنڤیسین هه‌موو ئه‌ون ئه‌وێن خوَدان ئه‌زموون و ب درێژیا ده‌می رایێن وان دهێنه‌ قه‌بوولكرن، له‌وما ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌حسێ كوردستانێ بكه‌ین و د مێژوویا وێ دا، كو ئێكه‌م رۆژناما كوردی ب ناڤێ كوردستان ل 22/4/1898 ده‌رچووی، به‌هرا پتر نڤیسه‌رێن وێ یێن بنه‌مالا به‌درخانیان د گوتارێن خوه‌ دا به‌حسێ گرنگیا ئێكگرتنا كوردان كریه‌ كو هه‌موو پێكهاتێن وێ ئێكدوو قه‌بوول بكه‌ن ب تایبه‌ت پێدڤیا پاراستنا په‌یوه‌ندیان د ناڤبه‌را كورد و گه‌لێن دی دا نه‌خاسمه‌ ئه‌رمه‌نان، داكو بشێن كیانه‌كێ سه‌ربه‌خوَ بۆ گه‌لێ كورد ئاڤا بكه‌ن كو ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كی دا بوو كو به‌رده‌وام سولتانێن ئوَسمانی هه‌ولا دوبه‌ره‌كیێ و فتنێ د ناڤبه‌را پێكهاتێن گه‌لێ كورد دا دروست دكر و ڤه‌رێژا به‌لاڤكرنا فكرا ڤان نڤیسه‌ران ل رۆژناما كوردستان و چه‌ندین به‌لاڤوكێن دی بۆ ئه‌گه‌رێ هوشیاریه‌كا سیاسی و ره‌وشه‌نبیری ل ده‌ف تاكێ كورد په‌یدا ببیت و ئه‌نجامێ وێ ژی كوردان د هه‌موو دانوستاندنێن خوه‌ دا ل گه‌ل به‌غدا داخازا ئاشتیێ دكر و ئه‌وبوو ل سالا 1991 كوردان سه‌رهه‌لدان كر و جڤاكه‌ك پری ئاشتی ئاڤاكر، هه‌كه‌ ل سه‌رهه‌لدانا 2004 یا قامشلوَ ده‌نگێ راست یێ گه‌لی ب رێیا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ گه‌هشتبا هه‌موو كوردان ره‌نگه‌ سه‌رلهدان یا به‌رده‌وام با و نوكه‌ پارچا رۆژئاڤایێ كوردستانێ وه‌كو باشوورێ كوردستانێ یا ئازاد با و د ئاشتیێ دا با، له‌وما بۆ پاراستنا ڤێ ئاشتیێ به‌رده‌وام پێدڤیه‌ نڤیسه‌ر ب رێیا گوتارێن خوه‌ ره‌وشه‌نبریێ به‌لاڤ بكه‌ن كو دڤێت ئاشتیا ل هه‌رێما كوردستانێ بده‌ستڤه‌ هاتی بهێته‌ پاراستن، و كار بو پترێ بهێته‌ كرن، بۆ نموونه‌ نوكه‌ ب ملیونه‌ها ئاوارێن خه‌لكێ ژێریا عێراقێ ل كوردستانێ نه‌، دڤێت چ جار ل گه‌ل هندێ نه‌بین كو كه‌مپین دژی عه‌ره‌بان بهێنه‌ كر تا كو عه‌ره‌ب ژ كوردستانێ بهێنه‌ ده‌ركرن، ره‌نگه‌ ئه‌ڤ كارڤه‌دانێن ل ڤێ داویێ په‌یدا بووین نه‌خاسمه‌ پشتی سوتاندنا ئالایێ پیروزێ هه‌رێما كوردستانێ ژ لایێ هنده‌ك نه‌فامان كارتێكرن ل تاكێن كورد ژی كریه‌ و هه‌ول هاتینه‌ دان كو ئه‌ڤی هه‌لویستی ب هه‌مان هه‌لویست به‌رسڤ بده‌ن كو ئه‌ڤه‌ شاشیه‌كا مه‌زنه‌، و ره‌وشت و ئاستێ تاكێ كورد گه‌له‌ك ژ ڤان ره‌فتاران مه‌زن تره‌، ب تنێ كورد دشێن ب رێیا پێشڤه‌برنا هه‌رێمێ و به‌رخودانا پێشمه‌رگه‌ی و ئێكرێزیا مالا كوردی به‌رسڤا ڤان كریارا بده‌ن و دڤێت به‌رده‌وام نڤیسه‌ر وه‌ها جڤاكی تێبگه‌هینیت كو ژیان ب ئێكدوو قه‌بوولكرنێ یا جوان و خوه‌شه‌ و د ئه‌زموونا هه‌موو گه‌لان دا، چ ملله‌ته‌ك نه‌شیایه‌ ب رێیا هێزێ ملله‌ته‌كی ژ ناڤ ببه‌ت و ئه‌زموونا هه‌رێما كوردستانێ ژی باشترین راستیه‌ كو رژێما به‌عسا ژ ناڤچوویی سه‌ره‌رای كیمیابارانكرنا پێنج هزار كه‌سان ل هه‌له‌بجه‌ و به‌رزه‌كرنا 182 هزار كوردان د ئه‌نفالان دا، به‌لێ هه‌ر ئه‌نجام نه‌بوون و كورد نه‌هاتنه‌ قركرن و نوكه‌ سه‌حكه‌نێ هه‌ر ئه‌و عه‌ره‌ب یێن دخاستن كوردان ژ ناڤ ببه‌ن نوكه‌ یێل سه‌ر ئاخا مه‌ د سه‌قایه‌كێ پڕی ئاشتی و ته‌ناهی و ئاڤه‌دان دا دژین.

130

چ ڤه‌كۆله‌ر یان خوانده‌ڤان نه‌شێن به‌حسێ وێ چه‌ندێ بكه‌ن كو گوتارێ رۆلێ خوه‌ یێ گرنگ، نه‌بوویه‌ ل ژیانا تاكه‌كه‌س و جڤاكی، ژبه‌ر كو گوتار نه‌ ب تنێ گاریگه‌ریا خوه‌ یا ده‌مكی ل سه‌ر هزرا خوانده‌ڤانی چێدكه‌ت، به‌لكو ره‌هه‌ندێن كارتێكرنا وێ د به‌رده‌وامن و تایبه‌ت كه‌سێ خوانده‌ڤان ئاسوَ و پێنگاڤێن ژیانێ ل به‌ر رۆهن دبن، ژبه‌ر كو د گوتارێ دا، نڤیسه‌ر ب هه‌ناسه‌كا زێده‌تر دشێت ئه‌وا وی بڤێت بێژیت به‌روَڤاژی هونه‌رێن دی یێن رۆژنامه‌ڤانی وه‌كو ده‌نگوباس و راپۆرت كو رۆژنامه‌ڤانێ ب دروستكرنا وان رادبیت یێ چاارچوَڤه‌ كریه‌ و نه‌شێن ره‌ئیا خوه‌ دیار بكه‌ت.
رۆلێ راگه‌هاندنێ چ جار ناهێته‌ كێمكرن، ژبه‌ر كو ئه‌گه‌ر په‌یڤ ددرێژاهیا مێژوویی دا، هه‌ر مابا ل جهێ خوه‌ و ببا ئێخسیرێ ده‌روبه‌رێن خوه‌ وه‌كو ماسیێ د به‌حرێ دا، تشته‌ك نه‌دبوو ب ناڤێ ده‌رڤه‌ و گه‌هاندنا هزر و بیر و بوَچوونان، له‌وما راگه‌هاندن ب رێیا توَرێن گه‌هاندنێ په‌یڤ ده‌رباز كرن و جیهان كره‌ گونده‌كێ بچووك، و نڤیسه‌رێ هه‌ر ده‌را دونیایێ شیا بۆ نموونه‌ ب رێیا نڤیسینا گوتاره‌كێ رایا خوه‌ بگه‌هینته‌ سه‌رانسه‌ری جیهانی.
گوتارێ گه‌له‌ك گرنگیا خوه‌ یا هه‌ی بۆ پرسێن ئاشتیێ و نه‌هێلانا ململانێ و جوداهیێ، چنكو ئه‌و كه‌سێن گوتارا دنڤیسین هه‌موو ئه‌ون ئه‌وێن خودان ئه‌زموونه‌كا زێده‌تر 20 سالان و رایێن وان دهێنه‌ قه‌بوولكرن، له‌وما ئه‌گه‌ر ئه‌م به‌حسێ كوردستانێ بكه‌ین و د مێژوویا وێ دا، كو ئێكه‌م رۆژناما كوردی ب ناڤێ كوردستان ل 22/4/1898 ده‌رچووی، به‌هرا پتر نڤیسه‌رێن وێ یێن بنه‌مالا به‌درخانیان د گوتارێن خوه‌دا به‌حسێ گرنگیا ئێكگرتنا كوردان كریه‌ كو هه‌موو پێكهاتێن وێ ئێكدوقه‌بوول بكه‌ن ب تایبه‌ت پێدڤیا پاراستنا په‌یوه‌ندیان د ناڤبه‌را كورد و گه‌لێن دی دا نه‌خاسمه‌ ئه‌رمه‌نان، داكو بشێن كیانه‌كێ سه‌ربه‌خوه‌ بۆ گه‌لێ كورد ئاڤا بكه‌ن كو ئه‌ڤه‌ دد ه‌مه‌كی دا بوو كو به‌رده‌وام سولتانێن عوسمانی هه‌ولا دوبه‌ره‌كیێ و فتنێ د ناڤبه‌را پێكهاتێن گه‌لێ كوردستانێ دا دروست دكر و ڤه‌رێژا به‌لاڤكرنا فكرا ڤان نڤیسه‌ران ل رۆژناما كوردستان و چه‌ندین به‌لاڤوكێن دی، بۆ ئه‌گه‌ر كو هشیاریه‌كا سیاسی و ره‌وشه‌نبیری ل ده‌ف تاكێ كورد په‌یدا ببیت و ئه‌نجامێ وێ ژی كوردان د هه‌موو دانوستاندنێن خوه‌دا ل گه‌ل به‌غدا داخوازا ئاشتیێ دكر و ئه‌وبوو ل سالا 1991 كوردان سه‌رهه‌لدان كر و جڤاكه‌ك پری ئاشتی ئاڤاكر، هه‌كه‌ ل سه‌رهه‌لدانا 2004 یا قامشلو ده‌نگێ راست یێ گه‌لی ب رێیا ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ گه‌هشتبا هه‌موو كوردان ره‌نگه‌ سه‌رلهدان یا به‌رده‌وام با و نوكه‌ پارچا رۆژئاڤا كوردستانێ وه‌كو باشوورێ كوردستانێ یا ئازاد با و د ئاشتیێ دا با، له‌وما بۆ پاراستنا ڤێ ئاشتیێ به‌رده‌وام پێدڤیه‌ نڤیسه‌ر ب رێیا گوتارێن خوه‌ ره‌وشه‌نبریێ به‌لاڤ بكه‌ن كو دڤێت ئاشتیا ل هه‌رێما كوردستانێ بده‌ستڤه‌ هاتی بهێته‌ پاراستن، و كار بوَ پترێ بهێته‌ كرن، بۆ نموونه‌ نوكه‌ ب ملیونه‌ها ئاوارێن خه‌لكێ ژێریا عیراقێ ل كوردستانێ نه‌، دڤێت چ جار ل گه‌ل هندێ نه‌بین كو كه‌مپین دژی عه‌ره‌بان بهێنه‌ كرن تا كو عه‌ره‌ب ژ كوردستانێ بهێنه‌ ده‌ركرن، ره‌نگه‌ ئه‌ڤ كارڤه‌دانێن ل ڤێ داویێ په‌یدا بوین نه‌خاسمه‌ پشتی سوتاندنا ئالایێ پیروَزێ هه‌رێما كوردستانێ ژ لایێ هنده‌ك نه‌فامان ڤه‌ كارتێكرن ل تاكێن كورد ژی كریه‌ و هه‌ول هاتینه‌ دان كو ئه‌ڤی هه‌لویستی ب هه‌مان هه‌لویست به‌رسڤ بده‌ن كو ئه‌ڤه‌ شاشیه‌كا مه‌زنه‌، و ره‌وشت و ئاستێ تاكێ كورد گه‌له‌ك ژ ڤان ره‌فتاران مه‌زن تره‌، ب تنێ كورد دشێن ب رێیا پێشڤه‌برنا هه‌رێمێ و به‌رخوه‌دانا پێشمه‌رگه‌ی و ئێكرێزیا مالا كوردی به‌رسڤا ڤان كریارا بده‌ن و دڤێت به‌رده‌وام نڤیسه‌ر وه‌ها جڤاكی تێبگه‌هینیت كو ژیان ب ئێكدوقه‌بوولكرنێ یا جوان و خوه‌شه‌ و د ئه‌زموونا هه‌موو گه‌لان دا، چ ملله‌ته‌ك نه‌شیایه‌ ب رێیا هێزێ ملله‌ته‌كی ژ ناڤ ببه‌ت و ئه‌زموونا هه‌رێما كوردستانێ ژی باشترین راستیه‌ كو رژێما به‌عسا ژ ناڤچوویی سه‌ره‌رای كیمیابارانكرنا پێنج هزار كه‌سان ل هه‌له‌بجه‌ و به‌رزه‌كرنا 182 هزار كوردان د ئه‌نفالان دا، به‌لێ هه‌ر ئه‌نجام نه‌بوون و كورد نه‌هاتنه‌ قركرن و نوكه‌ سه‌حكه‌نێ هه‌ر ئه‌و عه‌ره‌ب یێن دخواستن كوردان ژ ناڤ ببه‌ن نوكه‌ یێل سه‌ر ئاخا مه‌ دژین و د سه‌قایه‌كێ ئاشتی و ته‌ناهی و ئاڤه‌دان دا.

169

ئێك ژ سه‌خله‌تێن هه‌ره‌ گرنگ یێن راگه‌هاندنێ ئه‌وه‌ كو گوهوَرینان د هه‌موو بوارێن ژیانێ دا په‌یدا دكه‌ت، ئاراسته‌یا كومه‌لگه‌هێ دكه‌ت و كارتێكرنێ ل ده‌رون و هه‌ستێ خه‌لكی دكه‌ت هه‌روسا كارتێكرنێ ل ده‌ركرنا بریاران ژی دده‌ت، راگه‌هاندنا كوردی هه‌ر ژ ده‌ست پێكا په‌یدا بوونا وێ ئه‌ڤ ئه‌ركه‌ ب ستویێ خوه‌ ڤه‌ گرتیه‌ و ملبملێ جوتیاری، سیاسه‌تمه‌داری، پاله‌ی، ئاغای،.. . كار كریه‌ لێ تا چ راده‌ ئه‌ڤی كاری به‌رهه‌مه‌ك هه‌بوویه‌ د گوهوَرین و ئاراسته‌كرنا ملله‌تێ كورد ب گشتی دا ئه‌و جهێ سه‌ر راوستیانێ یه‌.
ل هه‌رێما كوردستانێ و بتایبه‌ت پشتی سه‌رهلدانێ و تا نوكه‌ هه‌می چینێن جڤاكی د ناڤبه‌را خوه‌ دا هنده‌ك بابه‌تان د ئازرینن و به‌رده‌وام جهێ نه‌ رحه‌تیا وانه‌ و حه‌زا گوهوَرینێ هه‌یه‌ لێ چ نه‌هاتیه‌ كرن، بوَچی چ نه‌هاتیه‌ كرن؟ ب دیتنا من چنكو راگه‌هاندنێ ئه‌و ئه‌رك نه‌گێرایه‌ بوَ نمونه‌: ئه‌م هه‌موو دخوازین هه‌رێم ژ لایێ كشتوكال و پیشه‌سازیێ پێش بكه‌ڤیت و مه‌ هه‌موو پێدڤی هه‌نه‌ و ئه‌ڤ پێشكه‌فتنه‌ دێ كارڤه‌دانه‌كا مه‌زن ل سه‌ر هه‌موو بوارێن ژیانا خه‌لكێ هه‌رێمێ كه‌ت، لێ تا چ راده‌ راگه‌هاندنێ رولێ خوه‌ د ئازراندنا ڤی بابه‌تی دا دیتیه‌، راگه‌هاندنێ چه‌ند بابه‌ت و هزر ب رێیا تایبه‌تمه‌ندا پێشكێشی خه‌لكی و جهێن بریارێ كرینه‌، چه‌ند دووڤچونا وێ پێشنیارێ كریه‌، راگه‌هاندنا كوردی و ب تایبه‌ت ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان یا د قالبه‌كێ ڤه‌مایی د اخوه‌ ئاسێ كری نه‌ دڤێت خوه‌ ژێ بینیته‌ ده‌ر و نه‌ ئه‌و ب خوه‌ یا ب وی حالی رازی یه‌، ب دیتنا من نڤیسینا ڤان جوَره‌ بابه‌تان بتنێ لاسایكرنه‌ ژ ده‌زگه‌هه‌كی بوَ ده‌زگه‌هه‌كێ دن د نڤیسینێ دا ئانكو ئه‌گه‌ر روژنامه‌كێ بابه‌ته‌ك ئازراند یا دی نایبته‌ تمام كه‌را وێ به‌لكو دێ چیت هه‌مان كوژی گریت، دڤێت ده‌زگه‌هێن مه‌ یێن راگه‌هاندنێ ببنه‌ تمامكه‌رێن ئێك بوَ دروستكرنا رایه‌كا گشتی د ئاراسته‌كرنا حكومه‌ت و ئیدارێن پارێزگه‌هان بوَ پتر گرنگی دان ب ڤان جوَره‌ بابه‌تان و به‌رده‌وام بوَ دیار بكه‌ن كو ئه‌م چاڤه‌رێی ئه‌نجاماینه‌ و ل ده‌مێ ئه‌نجام نه‌بن ژی بوَ خه‌لكی دیار بكه‌ن كو ئه‌نجام نه‌بووینه‌ تا نوكه‌. بوَچی ل وه‌لاته‌كی شه‌ر دروست ببیت ل پارێزگه‌هێن هه‌رێمێ باجانك نه‌میننه‌ ل بازاری كو مه‌ هه‌موویان ئه‌ڤ چه‌نده‌ دیت ل ده‌ست پێكا سه‌رهلدانێ ل سوریێ، ئه‌ڤه‌ دێ وه‌كه‌ت كو ئێدی حكومه‌ت ب جدی ل سه‌ر ڤان خالان راوه‌ستیت و كارێن به‌رچاڤ بهێنه‌ كرن و دێ ئه‌رك و پیروَزیا په‌یاما راگه‌هاندنێ ژی بوَ خه‌لكی ئاشكرا كه‌ت، ل ڤی ده‌می دا روَژنامه‌ڤانی و ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دێ بایه‌خا خوه‌ هه‌بیت ل نك خه‌لكی.
و ل دوماهیێ بلا ئه‌م ژ بیر نه‌كه‌ین كو هه‌ر پسكێته‌كا ئه‌م هاورده‌ دكه‌ین ئه‌م یێن ژ وان وه‌لاتان هاورده‌ دكه‌ین كو د درێژاهیا مێژویێ دا دژایه‌تیا گه‌لێ كورد كریه‌ و هه‌ر پشتبه‌ستنه‌كا ئابووری یا ئه‌م ب وان د به‌ستین، ئه‌مێ وان ولاتان كو دوژمنێن مه‌نه‌ ژ لایێ ژێرخانا ئابووری بهێز دئێخین و به‌روڤاژی ئه‌م یێ خوه‌ و ملله‌تێ خوه‌ لاواز دكه‌ین، له‌ورا بلا ئه‌م ژ راگه‌هاندنێ ده‌ست پێبكه‌ین و شه‌ره‌كێ دژوار بكه‌ین بو دروستكرنا هنده‌ك گوهوَرینێن رهوَڕیشالی.

80

روژنامه‌ڤانی ئه‌و پیشه‌یا هه‌ره‌ مروڤایه‌تی و ئه‌خلاقی و به‌رپرسیار ل سه‌ر هه‌می كوژیێن ژیانا خه‌لكی، ئامرازێن په‌یوه‌ندیێن جه‌ماوه‌ری دهێنه‌ هژمارتن ژ خالێن هه‌ره‌ گرنگ د كومه‌لگه‌هاندا و پیڤه‌رێن پێشڤه‌چونا شارستانیه‌تا وێ كومه‌لگه‌هێ نه‌، ئه‌ڤ ئامرازێن په‌یوه‌ندیێ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ نه‌ ئه‌ڤێن ره‌سه‌نایه‌تیا جڤاكی و ره‌وشت و ره‌وشه‌نبیری و كه‌لتورێ وی دیار دكه‌ن. تایبه‌تمه‌ندیێن زانستێن مروڤایه‌تی گه‌له‌ك گرنگی ب ره‌وشتێن پیشه‌یی دایه‌ و هه‌ر زانسته‌ك ژ وان ل دوڤ تایبه‌تمه‌ندیا وی و پێشه‌نگا ڤان زانستا زانستێ میدییایی ئانكوی یێ روژنامه‌ڤانی یه‌، روژنامه‌ڤانی ئه‌و پیشه‌ییێ گرنگ و بهێز د ئاراسته‌كرنا گه‌لاندا پیشه‌یه‌كه‌ مروَڤان فێری هێز و شیان و دلفره‌هییێ دكه‌ت ره‌وشتێن كارێ روژنامه‌گه‌رییێ گه‌له‌ك رامانان دده‌ت د ئێك ده‌م دا، راسته‌ هه‌ر ده‌زگه‌هه‌كێ روژنامه‌گه‌ری مولكێ ده‌وله‌ت یان حزب یان كومپانیه‌كێ یه‌ لێ ئه‌و مولكیه‌ت بتنێ د كوژیێ ماددی دایه‌ ژبه‌ركو ئه‌و نامه‌یه‌كا ئاراسته‌كریه‌ بو ملله‌تی كه‌واته‌ ئه‌و د بنیات دا مولكێ ملله‌تی یه‌.
د كاودانێن هه‌رێما كوردستانێ تیدا ده‌رباز دبیت ره‌وشتێن میدیایی و به‌رپرسیاره‌تیا نه‌ته‌وه‌یی ژ هه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیه‌كا به‌رته‌نگا حزبایه‌تی و جوداهیا بیرو رایان گرنگ تره‌ هه‌لویستێ روژنامه‌ڤانان دڤێت مه‌زنتر بیت ژ هه‌لویستێ حزب و لایه‌نێن ئه‌و ده‌زگه‌ه مولكێ وان ییێ ماددی، دڤیابا هه‌ر ژ ده‌ست پێكا قه‌یرانێن ل هه‌رێما كوردستانێ په‌یدا بویین ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ رولێ شیره‌تكاری و چاكسازی گێرابا، به‌رده‌وام شارازایێن ئابوری و سیاسی مێڤان كربانه‌ و به‌رده‌وام پێشنیار پێشكێشی حكومه‌تێ كربانه‌ گرگنیا كارێ میدییایی دیاركربا بو خه‌لكی و سه‌نگا وی بو حكومه‌تی دوپاتكربا ئه‌ركێ كارێ روژنامه‌ڤانی ییێ گرنگ و ب مه‌ترسی ل سه‌ر حكومه‌تێ و جڤاكی گێرابایه‌ پێگیریكرنا روژنامه‌ڤانییێ وه‌ك پیشه‌ ب پیڤه‌ریێن سه‌ره‌كی یێن ملله‌ت پارێزی و پێشڤه‌چوون و ئاراسته‌كرنا خه‌لكی كربایه‌، ئێدی نوچه‌ د ڤی سه‌رده‌می دا نه‌مایه‌ مادده‌ك نڤیسه‌ر كومڤه‌ دكه‌ت و سه‌رنڤیسه‌ر به‌لاڤ دكه‌ت به‌لكو نوچه‌ بویه‌ پشكه‌ك ژ هه‌ڤركیا استراتیجی د ناڤبه‌را گه‌لاندا، نوچه‌ نوكه‌ نیڤه‌كا جه‌نگی یه‌ ئێدی سیاسه‌تێن جودا و حزب و لایه‌ن ب رێیا نوچه‌یان ئاراسته‌یا خه‌لكی د گهورن لێ ئه‌و ئاراسته‌ دێ به‌ره‌ڤ كیڤه‌ بیت دڤێت هه‌ر ده‌زگه‌هه‌كێ راگه‌هاندنێ شیره‌تكارێن جودا جودا هه‌بن بو شروڤه‌كرن و خاندنا هه‌ر نوچه‌یه‌كی و ئاراسته‌یێن وی نوچه‌ی یێن نێزیك و دویر، ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ل هه‌رێما كوردستانێ ئێدی ب ژمارێ نه‌ ب چه‌وانی و جوری له‌ورا ئه‌ڤ فه‌وزایه‌ دروست كریه‌.
ئه‌و كارێ نوكه‌ ل هنده‌ك ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ل هه‌رێما كوردستانێ دهێته‌ كرن نه‌ ئازادیا راده‌ربرینێ یه‌ و نه‌ ئازادیا كارێ روژنامه‌ڤانیه‌ به‌لكو ته‌عدا كرنه‌ ب پیروزیێن خه‌لكی و یاریكرنه‌ ب هه‌ست و سوزێن خه‌لكی به‌رامبه‌ر دێ ئه‌نجام تێكدان و قوربانیدان بن و چ خزمه‌ته‌كێ پێشكێشی ملله‌تی ناكه‌ن، له‌ورا دڤێت حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پێداچونه‌كێ د یاسایا كارێ روژنامه‌ڤانی دا بكه‌ت زێده‌باری یاسایێن مافێ بده‌ستڤه‌ئینانا پێزانینان و ده‌ركرنا یاسایێن نوی بو ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ و مه‌رجێن جوری بو هه‌ر ده‌زگه‌هه‌كی دیار بكه‌ت ئێدی نابیت هه‌ر كه‌سه‌ك ل مالا خوه‌ ئه‌ریه‌له‌كی یان بورجه‌كی دانیت و یا وی دڤێت په‌خش بكه‌ت دڤێت هه‌ر ده‌زگه‌هه‌ك ئاراسته‌ و ئارمانج و پلانا خوه‌ پێشكێشی لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار بكه‌ت و به‌رپرسیار بیت به‌رامبه‌ر هه‌ر نه‌پێگیری كرنه‌كێ ب تایبه‌ت ئه‌و بابه‌تێن گرێدایی ئێمناهیا هه‌رێما كوردستانێ و تێكدانا ره‌وشا ئه‌منی و یاریكرنێ ب هه‌ست و سوزێن خه‌لكی.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com