ئاراستەیەك ل ئیراقێ هەیە بۆ بچووكرنا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ
د درێژیێ وێبنارێن لقێ شەش یێ ئورۆپا یێ پارتی دیموكراتی كوردستان، وێبنارەك بۆ د. بەشیر حەداد، جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتە ڕێكخستن ل ژێر ناڤونیشانێ (هەولێر و بەغدا، ڕێككەفتن ل بن سیبەرا دستووری).
د. بەشیر حەداد، دیاركر» دستوور ڕێكخەرێ پەیوەندیایە و بنەما و دایكا قانوونایە و پێدڤیە هەموو ئالیەك ڕێزێ لێبگرن، بەلێ مخابن ل ئیراقێ ڕێز ل دستووری نەهاتیە گرتن و مادەیێن وی ب جۆرەكی دهێنە شرۆڤەكرن ل دژی بەرژەوەندیێن هەرێما كوردستانێ دهێنە بكارئینان، ئەڤە ژی ڤەدگەریت بۆ كەلتۆرەكێ سیاسی یێ كەڤن كو ل گەل دامەزراندنا دەولەتا ئیراقێ سەرهلدایە، ئەوژی دانپێدان نەكرن بوو ب مافێن گەلێ كورد».
زێدەتر گوت» د بەرامبەر دا خەباتا گەلێ كورد بۆ بەرهنگاریا ستەمێ و بدەستڤەئینانا مافێ چارەنڤیس هەتا نوكە یێ بەردەوامە و داگیران بۆ داگیركاریێ و خوەسەپاندنێ نەكریە. ل دەستپێكا دروستبوونا دەولەتا ئیراقێ، هەر دەمێ بەغدا لاواز بووی بەرهەڤی دیاركریە بۆ دانپێدانێ ب مافێن كوردان، بەرۆڤاژی هەر دەمەكی ژی ئیراقی پیچەك كەفتبیتە سەر پێین خوە، سۆزێن خوە پشت گوه هاڤێتینە و ل دژی مافێن ڕەوایێن گەلێ كورد ل ئیراقێ كاركریە».
د. بەشیر حەداد بڕیارێن نە دستووری یێن دادگەها فیدرالی ب دژایەتیكرنا هەرێما كوردستانێ د هەژمێریت، هەڤدەم بزاڤێن دناڤ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دا ب دەستكاریكرنێ د بڕگەیێن تایبەت ب هەرێما كوردستانێ ڤە د بوجەیا گشتی یا ئیراقێ دا ب مەبەستا قالبدان و بچووككرنا هەرێما كوردستانێ هەژمارت و گوت» ئەو ئاماژەیا ڕۆهنا مەرەم و نیازێن وان بوو بەرامبەر هەرێما كوردستانێ».
سەبارەت ب بنەمایێ پێكئینانا حوكمەتا ئیراقێ، د. بەشیر حەداد گوت» حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ب ژانەكا دژوار ژدایكبوویە، چونكە ڕەوشا ئیراقێ بەر ب ئاراستەیەكێ نەدیار دچوو، دوماهی جار هەڤپەیمانیا چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ یا شیعی و كورد و سوننەیان ڕێككەفتنا ئیدارەیا دەولەتی ئیمزاكر بۆ پێكئینانا حوكمەتێ و هەموو سۆز ب كوردان دان ل سەر پێدانا مافێن وان، بەلێ د پرسا پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا بۆمە دیاربوو ئەو ئالی و ب تایبەت پەرلەمانتارێن وان ڕێككەفتنا حوكمەتا فیدرالی ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەسەند ناكەن و زۆر ب نە دستووری ب ڕێكا لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەران دەستكاری د پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا كر، د دەمەكی دا حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ڕاستگویانە ل سەر بنەمایێ ڕێككەفتنا هەردو حوكمەتێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی پڕۆژە قانوونا بودجەی داڕێشتبوو».
جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركر ژی» د سیاسەتا ئیراقێ دا ئاراستەیەك هەیە بۆ نەهێلانا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ و دخوازن دەولەتا ئیراقێ ژ دەولەتەكا فیدرالی بزڤرینن بۆ دەولەتەكا ناڤەندی و ئەو ب خوە ب شێوەیەكێ ناڤەندی حوكمڕانیێ ل هەموو ئیراقێ بكەن و پێدڤیە كورد ڕوو ب ڕوویێ ڤێ مەترسیێ ببن و پێدڤیە د ئێكگرتی بن و ناڤمالا كوردی بهێتە ڕێكخستن بۆ پاراستنا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ كو بەرهەمێ 100 سالێن خەباتا گەلێ مەیە كو سەدان هزار شەهید ل سەر ڤێ ئاخێ داینە».
هەروەسا ڕۆهنكر ژی كو مافێ دادگەها فیدرالی نینە دامودەزگەهێن هەرێما كوردستانێ هەلوەشینیت، وەكو ئاماژەیەك بۆ بڕیارا دادگەها ناڤبری ب نەدستووری بوونا درێژكرنا دەمێ خۆلا پەرلەمانێ كوردستانێ و گوت ژی» دەستهەلاتا هەرێمێ ب خوەیە ب تنێ وان جۆرە بڕیاران بدەت نەكو ئالیەكێ دەرڤەی هەرێمێ، چونكە ب گۆرەی دستوورێ ئیراقی یێ بەردەوام ل دەمێ هەبوونا هەر جیاوازیەكێ، دێ كار ب قانوونێن هەرێما كوردستانێ هێتە كرن نەكو قانوونێن بەغدا. ژ مێژ وەرە بزاڤ هەنە بۆ ڕاستڤەكرنا دستوورێ ئیراقێ، سیاسەتا وان ئەوە وان قوفلان بشكێنن كو د دستوورێ ئیراقێ دا هاتینە دانان بۆ پاراستنا سیستەمێ فیدرالی ل ئیراقێ و گرەنتیگرنا مانا سیستەمێ فیدرالی».
