ئه‌ڤرۆ 32 سال ل سه‌ر وه‌غه‌ركرنا محه‌مه‌د عارف جزيرى بورين
ئەڤرۆ، سالار دۆسکی:
ژیانەکا ب ھەژاری و دەر دەسەری و زکێ برسی و کرێداری ژیانێ دەست پێکر ( ئای ئای بابکۆ) دەسپێکا وی بۆ ھاتنا ناڤ سترانێ ب خەم و خەیالێن خوە ڤەھاند، ھەڤالێن نێزیکی وی ھەر ئێکی ھندەک بیرھاتن دسینگێ خوە دا ھەنە و پاراستینە، محەمەد عارفێ جزیری(ل سالا 1912 ژدایک بوویە و ل 17 كانوونا ئێكێ 1986 وەغەرکریە)، ژ بۆ گرنگی دانێ ب ھونەرێ وی مە چەند بەرپەرێن ژیانا وی قولپاندینە.
محەمەد عەلی، ل دەسپێکێن سالێن حەفتێ یان ل گەل محەمەد عارف جزیری لێدەرێ، ئیقاعێ بوویە ل شاھیان و دیلانان، د روونشتنەکا ئەڤرۆ دا دیارکر کو محەمەد عارف سترانا کوردی ئینایە دمەیدانێدا دا و سترانێن وی چوونە دخوینا خەلکی دا، چونکە سترانێن وی ھەموو ب ژیانێ ڤە دگرێدایی بوون، سترانێن وی چیرۆک ھەبوون وەک (غەزال غەزال)، محەمەد عەلی ئاشکراکر کو ھەتا سالێن ھەشتێیان کرێداربوویە، ل مووسل خانیێ وی ھاتەخرابکەن و محەمەد عارف ب چاڤێن روندک چوو دەف خزمێ خوە (مستەفا خەیات)ی دەردرێ خوە گۆتێ و پشتی مستەفای د ژوورەکا خانیێ خوە دا حەواندی، پاشی رەحمەتی و مستەفا جزیری چوونە مالا پارێزگەرێ دھۆکێ(نامق سورچی) چیرۆک ھەموو بۆ ھاتەگۆتن و پشتی حەفتیەکێ (شوقە) یەک دایێ.
محەمەد د دناڤ گۆتنێن خوە دا جاران چاڤێن خوە ژ رۆندکان پاقژکرن، گۆت: گەلەک ژ دەردێ ھەژاریێ یێ تورەبوو، (ئسماعیل خەیات و ئەکو) گەلەک ھاریکاریا محەمەد (عارف)ی کریە، تەمبوورەک وی لدەف من مابوو یا سالێن شێستان بوو من ب رێکا کچا خوە ھنارتە کەندا نوکە ل مۆزەخانەکا وی وەلاتی یا پاراستی یە.
محەمەدی گۆت: ل لەشکریێ بووم 30 رۆژ بوو نەھاتیمە مال و دەرگەھێ مالا نووچێ وەغەرکرنێ بیھست و کەفتم وگریام و ھەتا مرنێ ژبیرناکەم.
سالح ئامێدی زارڤەکەرەکێ دەنگێ محەمەد عارف جزیری و ل گەل ژیایە و ستران ل گەل گۆتینە، پشتی چەندین ژڤانان نەڤێکەفتنا مە پاشی ل سەر تەختێ چایخانەکا باژێری مە ھەڤدو دیت و ل گەل کەریمێ عیسا بەرواری و قەیسێ نەڤیێ وی، سالحی بیرھاتنەکا محەمەد عارفی ڤەگێرا گۆت: حوکمەتا عیراقێ جارەکێ (11) ترومبێل ل سەر چەند سترانبێژاێن کورد بەلاڤەکرن، و (تەحسین تاھا، دلشاد مەحمەد سەعید ، ئەنوەر قەرداغی، عیسا بەرواری وعەرەب ئوسمان)بوو (محەمەد عارف و نەسرین شێروان)ی دەمژمێرێن زێری وەرگرتن ڤێ بەلاڤەکرنێ ژی نەگرت، عیسا بەرواری رەحمەتی ل گەل خوە بر چوونە ترومبێلێن خوە، ل خوارنگەھەکێ د رێکا سحبەت ھاتەکرن و ھەڤالێن وی گۆتنێ چەوا تو ئەڤ ناڤە و ڤێ دیاریێ ژ تە نەگرت؟گۆتی یابۆ عەلۆ چ ژ فەنێ فھێم دکەت؟ ھەکە تشتەک ژ غەزال غەزالێ زانی با دا قیتارەکی دەتە من، محەمەد عارفی ژیان ب ھەژاری دەربازکر و گەلەک مرۆڤێن ماقوول دھاتنە دووڤ وی وعیسای را دبێژیتێ بلا و نەدچوو و ئەڤە ژی ئەگەرەک بوو کو یێ ھەژار بوو چونکە ئەو مرۆڤ ب پارەبوون دھاتنە دووڤ را، حەز مالێ دونیایێ نەدکر، سالحی گۆتی من ستران و ھەژاری یا ژمحەمەد عارفی گرتی دیسان حەزژێکەرێن وی حەز ژمن ژی دکەن.
کەریم عیسا بەرواری، برێکا بابێ خوە ببوو کەسەکێ نێزیکی محەمەدعارفی، گۆت: بابێ من جارەکێ سترانەک ژ پەیڤ وئاوازێن خوە بۆ (سالح ئامێدی)چێکر و مالا مە ب بەرھەبوونا (محەمەد عارف)ی دا کو تۆمارکەن گەلەک جاران بابێ من گۆتە سالحی دووڤ من دا بێژە وی نەشیا ونەگرت، ئینا گۆت بلا بابێ کەریمی جارەکێ بێژیت دێ گرم و محەمەد عارفی ب جارەکێ ستران گرت چونکی شیانێن وەرگرتنێ ل نک وی گەلەک دباش بوون، ئینا پشتی وی سالح ئامێدی ژی گرت و تۆمارکر.
کەریمی گۆت: رۆژێن ئەینی ئەز و محەمەد عارف ل گەل بابێ من و سالح پێکڤە دچووینە سینەمایێ ل مووسل و ھەکە چەند درەنگ با ژی دڤیا با وی پێلاڤا خوە ھەر بۆیاغکربا، دیسا جیرانێن وی دگۆت ئەم ھایداربووین دەمێ محەمەد عارف دەر دکەت ژ مال گەلەک بێھنێن خوەش ژێ دھاتن، کەریمی گۆتی ل دووڤ وێ ژیانا ل گەل بابێ خوە و محەمەد عارفی سێ چارێکێن سترانێن وی یێن حەسەنێ جزیری نە و پێشتر تەمبوور بۆ حەسەنی لێدایە، جارەکێ ھاتە تۆمارگەھێ وکەسەک ھات داخازا سترانەکێ کر من گۆتێ مە نینە و محەمەد عارف ل تۆمارگەھێ گۆتێ یا ھەی بەز نوکە ل بەر دەست نینە ھەرە دەمژمێرەکا دی وەرە ڤە و گۆتە من تەیا ھەی، پشتی چوویی گۆت خەربەندکا دوکانێ بینە خوار و ھەردەم مە تەمبوورەک د دوکانێ ڤە ھەبوو مە ئینا خوار وی ئەو ستران گۆت و دەمژمێرەکێ ستران گۆتن و مە دوکان ڤەکر و ئەو کەس ھات و مە ئەو ستران دایێ.
بابێ مھێڤانی (31) سالان ل گەل محەمەد عارفی ژیایە و ب رێکا بابێ خوە فەرمان نیاسی یە کو وی دەمی محەمەد عارفی زارۆ سوونەت دکرن، گەلەک تشتێ وی پاراستیە و ژحەز ژێکرنا وی ناڤێ ھەر (10) زارۆیێن خوە ب سترانێن(محەمەد عارف)ی ناڤکرینە، تۆمارگەە و جھێن وی ھەتا موبایلا وی وێنێن محەمەد عارفی دتژینە، لگۆر گۆتنێن وی گەلەک خزمەتا وی کریە و بریە نوشداران و جھێن خوەش و کەسەکێ نێزیکی وی بوو، وەسیەتا وی ئاشکرادکەت کو دڤیا بچیتە جزیرێ، چونکی گەلەکێ بچووک بوو دەمێ ھاتی و خالێن وی ل شنگالێ نە، پشتی چێکرنا پاسپۆرتا محەمەد عارفی ژ بریارا خوە لێڤەبوو و ژبەر سترانا(گەلیێ تیارێ) تێدا بەحسێ پاشایێن تورکان کربوو و گۆت: نەکو ئاستەنگان بۆ من چێکەن، نەخوەشیا دلی ھەبوو و پتریا جاران ب (قات)بوویە و بتنێ ب ھەلکەفتان جلکێن کوردی دکرنێ، دیسا ھەر ھەموو تشتێ گرێدایی ب کەساتیا وی ڤە نھا من پاراستی نە.
گۆتژی: کەس نینە مۆزەخانەکێ چێکەت تایبەت بیت ب ھونەرێ محەمەد عارفی ڤە، گەلەک سۆز داینە و ھەتا نوکە کەسێ چ بۆنەکریە، خوەیارکر کو ھەتا (500)سترانان (کوردی، عەرەبی، تورکی) گۆتینە، گەلەک ستران ھەنە ھێژ نەبەلاڤەکرینە و ل دەف من دپاراستی نە و ھندی ساخ بم بەلاڤ ناکەم، بۆ نموونە سترانا (بەفر باری) یا ژ خەلکی ڤە (بەفرا دباریت) تێناگەھن دسترانێن وی ناگەھن، رۆژانە دڤێت دەنگێ وی بھێتە گوھێن من، دەمێ (مەلا مستەفا بارزانی) ژ رۆسی ھاتی سترانەک پێ گۆتیە و چەندین سترانێن نەتەوەیی ھەنە.
بابێ مێھڤانی گۆت: ل چل رۆژکا محەمەد عارف جزیری ب ھاریکاریا من و خودێ ژێ رازی(ئسماعیل گەیلانی) مە بزاڤکر ناڤێ رەحمەتی دانا سەر ھولا رەوشەنبیری ل دھۆکێ و رازیبوون ل سەر ھات، لدۆر پەیکەرێ وی، ناڤبری گۆت: پەیکەر ب چ شێوازان رەنگێ محەمەد عارفی نادەت.
دەمژمێر 9:15 شەڤا /16ى كانوونا ئێكێ 1986ئاسیایا کچا وی تەلەفۆنا من کر و نووچێ نەخوشیا بابێ خوە ل نەخوشخانێ گەھاندەمن و من خواست بچمە دھۆکێ وێ نەھێلا و گۆت سپێدێ وەرە، رۆژا دووڤ دا 17ى كانوونا ئێكێ 1986سپێدێ زوو بتنێ تێشت بەر ب دھۆکێ چۆم و نێزیک مزگەڤتا ئازادی بەری بگەھمە نەخوەشخانێ نووچێ وەغەرکرنێ گەھشتەمن، بابێ مھێڤانی ب ئاخینت گۆت: من دڤیا بینە زاخۆ ڤەشێرین، لێ بابێ رزگار(عەبدولرەزاق گەرماڤی) گۆتە من بابێ مھێڤانی ل ڤێرە وەغەرکریە و دەست ژێ بەردە دێ ل شاخکێ ڤەشێرین، پشتی قەفتەکا گولان مە ل سەر جەنازێ وی دانایی و دناڤ دھۆکێ دا ھاتیە گێراندن ل نێزیک بنگەھێ پۆلیسێن دھۆکێ، دھۆکیان ئاگر بەردا دلێ من و دو دەمژمێران من کرە گری و خەلکی جادە گرتن وەک خونیشادانا ترومبێل راوستاندن و ھەشت رۆژا ماینە دناڤ تازیێ دا و پارێزگەرێ دھۆکێ (نامق سورچی) دو جاران ھاتە تازیێ.
بابێ مێھانی گۆت: ما گەلەکە بوو کو حوکمەتا کوردی مووچەکی بدەتە نەڤیێن محەمەد عارفی ؟، عارفی ژ ھەژاریا خوە دەست ژمەلاتیێ بەردایە و نوکە پلێتا ل درێم ستی بریت و ئەڤەیە رێزگرتن ل مالباتێن ھونەرمەندەکێ وەک محەمەد عارفی.
پشتی مە ھەژمارا تەلەفۆنا(عارفێ کورێ کەریم)ی کو نەڤیێ محەمەد عارف جزیری یە ب دەست خوە ئێخستی و ل گەل ئاخفتین و ھایدارکری ل سەر بابەتی و ژڤانێ روونشتنەکێ ل گەل وەرگرتی، لێ ل ژڤانێ خوە ئامادەنەبوو و پەیوەندیا مە بەرسڤ نەدا.
