رێكخراوێن مافێن مرۆڤی ل دۆر عه‌فرینێ داخوازه‌كێ ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی دكه‌ن

رێكخراوێن مافێن مرۆڤی ل دۆر عه‌فرینێ داخوازه‌كێ ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی دكه‌ن

ئه‌ڤرۆ:

چه‌ندین رێكخراوێن مافێن مرۆڤی دیار كرن كو ل عه‌فرینێ رۆژانه‌ وه‌لاتیێن سڤیل ژ ئالیێ گرۆپێن چه‌كدار ڤه‌ دهێنه‌ ره‌ڤاندن و تووشی ئه‌شكه‌نجه‌دانێ دبن و گه‌له‌ك وه‌لاتیێن سڤیل ژی هه‌تا نها هاتینه‌ كوشتن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی  ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا خراب یا ل عه‌فرینێ بێده‌نگ نه‌بیت.

رێكخراوا مافێن مرۆڤی یا عه‌فرینێ ل گه‌ل چه‌ندین رێكخراوێن دی یێن مافێن مرۆڤی ل ئورۆپا د داخۆیانیه‌كێ دا راگه‌هاندن كو رۆژانه‌ وه‌لاتیێن كورد ل باژێرێ عه‌فرینێ ژ ئالیێ گرۆپێن چه‌كدار ڤه‌ دهێنه‌ ره‌ڤاندن و تووشی ئه‌شكه‌نجه‌دانێ دبن، هه‌ری دووماهیێ ژی دو وه‌لاتیێن سڤیل یێن كورد به‌ری سێ رۆژانه‌ ژ ئالیێ گرۆپه‌كێ چه‌كدار ڤه‌ ل عه‌فرینێ هاتنه‌ ره‌ڤاندن و هه‌تا نها ژی چاره‌نڤیسێ وان كه‌سان دیار نینه‌، سالا بۆری ژی ب ده‌هان وه‌لاتیێن سڤیل ژ ئالیێ گرۆپێن چه‌كدار ڤه‌ هاتنه‌ ره‌ڤاندن و مخابن نها ره‌وشا باژێرێ عه‌فرینێ گه‌له‌ك خرابه‌ و دڤێت گرۆپێن چه‌كدار ژ عه‌فرینێ ده‌ركه‌ڤن دا ره‌وشا وی باژێرێ ئاسایی ببیت.

د داخۆیانیێ دا ئه‌و یه‌ك ژی هاتیه‌ دیار كرن كو مخابن هه‌تا نها ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا خراب یا ل باژێرێ عه‌فرینێ و كوشتنا وه‌لاتیێن كورد ب ده‌ستێ گرۆپێن چه‌كدار ڤه‌ د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا هه‌لوه‌سته‌ك وه‌سا پێدڤی نه‌هاتیه‌ وه‌رگرتن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا نها یا خراب ل عه‌فرینێ بێده‌نگ نه‌بیت، دڤێت فشار ل وان گرۆپێن چه‌كدار بهێنه‌ كرن دا نه‌چار بن كو ژ عه‌فرینێ ده‌ركه‌ڤن، چونكی دڤێت ده‌ستهه‌لاته‌ك سڤیل عه‌فرینێ برێڤه‌ ببه‌ت و نابیت هنده‌ك گرۆپێن چه‌كدار ب كه‌یفا خوه‌ رۆژانه‌ خه‌لكی بره‌ڤینن و ئه‌شكه‌نجه‌ بده‌ن یان ژی بكوژن، ئه‌و یه‌ك ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوولكرن و دڤێت جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ژی ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا نها یا خراب ل عه‌فرینێ یا پێدڤی د به‌رژه‌وه‌ندیا وه‌لاتیێن سڤیل دا بكه‌ت.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو به‌ری نها چه‌ندین جاران ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ داخواز ژ ئه‌مریكا و جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی كریه‌ كو چاره‌سه‌ریه‌كێ بۆ ره‌وشا خراب یا ل عه‌فرینێ ببینن، چونكی گرۆپێن چه‌كدار رۆژانه‌ زۆرداریێ ل وه‌لاتیێن سڤیل یێن كورد ل عه‌فرینێ دكه‌ن و هه‌تا نها ژی گه‌له‌ك وه‌لاتیێن كورد ب ده‌ستێ وان گرۆپێن چه‌كدار هاتینه‌ شه‌هید كرن و چاره‌نڤیسێ گه‌له‌ك كه‌سان ژی هه‌تا نها دیار نینه‌ و دڤێت گرۆپێن چه‌كدار ب ته‌مامی ژ عه‌فرینێ ده‌ركه‌ڤن.

ل ئالیێ دی سالا بۆری ژی رێكخراوا مافێن مرۆڤی یا عه‌فرینێ د راپۆرته‌كێ دا راگه‌هاند كو دیموگرافیا باژێرێ عه‌فرینێ ب ته‌مامی هاتیه‌ گوهۆرین و نها رێژا كوردان د عه‌فرینێ دا گه‌له‌ك كێم بوویه‌ و گرۆپێن چه‌كدار عه‌ره‌ب ل مالێن كوردان بجه كرینه‌ و ئه‌ردێن كوردان ژی داگیر كرینه‌ و ب ده‌هان شوونوارێن دیرۆكی ژی هاتینه‌ تێكدان و گرۆپێن چه‌كدار تاوانێن مه‌زن ل عه‌فرینێ ئه‌نجام داینه‌ و ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت گرۆپێن چه‌كدارێن سه‌ر ب توركیا ژ عه‌فرینێ ده‌ركه‌ڤن، چونكی هه‌تا ئه‌و گرۆپێن چه‌كدار ل وی باژێری بمینن دێ ره‌وشا عه‌فرینێ هه‌ر یا خراب بیت و بێگومان خه‌لكێ وی باژێری ژی ژ ترسان نه‌وێرن كو ڤه‌گه‌رنه‌ ڤه‌ مالێن خوه‌، چونكو هه‌بوونا گه‌له‌ك گرۆپێن چه‌كدار ل عه‌فرینێ ب سه‌ر خوه‌ بوویه‌ ئه‌گه‌رێ دروستبوونا گه‌له‌ك كاره‌ساتان.

کۆمێنتا تە