سه‌رهاتیه‌كا بارزانیێ نه‌مر ل گه‌ل مالباتا شه‌هیده‌كێ قه‌هره‌مان
ساڵح محه‌مه‌د ته‌یرۆ
رێزگرتن ل مالبات و كه‌سوكارێن شه‌هیدێ راسته‌قینه ئه‌وێ گیانێ خوه یێ پیرۆز كرى یه قوربانى ل پێناڤ ئاخا پیرۆزا كوردستانێ ئه‌ركه‌كێ ئه‌خلاقى و ئاینى و نه‌ته‌وه‌یى و نیشتیمانى یه، ژبه‌ركو ئه‌م هه‌مى قه‌ردارێن وه‌لاتێ خوه بین شه‌هید قه‌ردارنى یه، له‌وما هه‌رده‌م بارزانیێ نه‌مر ب چاڤه‌كێ بلند به‌رێ خوه ددا كه‌سوكارێن شه‌هیدى و هه‌رده‌م ژى كه‌ره‌م دكر كو هه‌رچیا ئه‌م بۆ شه‌هیدى بكه‌ین، ئه‌م نه‌شێن مافێ وى ل سه‌ر خوه راكه‌ین، چونكو خوین یا دایى و گیانێ خوه یێ كریه قوربانى.
محه‌مه‌د شه‌ریف حه‌جى محه‌مه‌د شه‌ریف ئاكره‌یى كو ل سالا 1944 ێ ژدایكبوویه و ل سالا 1961 بوویه پێشمه‌رگه و ل ده‌ستپێكا سالا 1964 ل به‌ر دلسۆزى و باوه‌رى و كوردپه‌روه‌رى و وه‌لاتپارێزیا وى بوویه نێزیكترین كه‌سێ بارزانى نه‌مر بوویه و بۆ سه‌رێ زێده‌تر ل (11) سالان و ئه‌و ئه‌سپێ كو ل دۆل و نهالێن كوردستانێ بارزانیێ نه‌مر هاتنوچوون پێ دكر وه‌كو ئه‌مانه‌ته‌كێ پاراستى وه‌ردگریت و پاراستن و به‌رهه‌ڤكرنا ڤى ئه‌سپى بۆ هه‌ر جهه‌كێ بیت بۆ بارزانیێ نه‌مر دكه‌ڤیته ستویێ محه‌مه‌د شه‌ریف ئاكره‌یى دا.
ب هه‌ر حال محه‌مه‌د شه‌ریف ئاكره‌یى كو نوكه ژى یێ ساخه و د ژیان دا مایه كو فه‌ره چه‌ندین دیدار ل گه‌ل بهێته سازكرن ل دۆر ژین و ژیارا بارزانى و سه‌ره‌ده‌ریا وى و ته‌ڤایا خه‌سله‌تێن وى یێن مرۆڤایه‌تى ل گه‌ل ته‌خ و چینێن خه‌لكى و نفشێ نوى هه‌تاكو پتر سه‌رهه‌لى وێ زه‌حمه‌ت و ماندیبوونا بارزانى ببن.
هه‌ڤال و هه‌ڤسه‌نگه‌رێ بارزانیێ نه‌مر محه‌مه‌د شه‌ریف وه‌ها بۆ من ڤه‌گێرا و گۆت: ل به‌ریا نیڤرۆیه‌كێ من ژى قه‌ستا حاجى عومران كر و به‌رێ خوه د ده‌مێ كو پیره‌مێره‌كێ دانعه‌مر یێ روونشتى یه و چوویه د هزر و خه‌یالان دا و مرۆڤێ شه‌پرزه و ئالۆز یێ دیاره و من ژى پرسیارا وى دانه‌عه‌مرى كر: ته خێره مام و تو هۆ یێ ئالۆز و خه‌مگین و پیره‌مێرى ئاخینكه‌ك هه‌لكێشا و ب چاڤێن رۆندك ڤه بۆ من ڤه‌گێرا و گۆت: ل ئه‌ڤ ساله سالا (1965) كوڕێ من پیِشمه‌رگه‌كێ قه‌هره‌مان بوو و سه‌ر ب هێزا حاجی بیرۆخى ڤه بوو و ل چیایێ زۆزك هاتیه شه‌هیدكرن و شه‌ش زارۆ ل پاش خوه هێلاینه و بارودۆخێ ژیانا وان ژى یا به‌رته‌نگ و نه‌خۆشه، ئه‌ز ژى وه‌كى بابێ شه‌هیدى كو پیره‌مێره‌كێ دانعه‌مرم من قه‌ستا جهێن په‌یوه‌ندیدار كریه ل حاجى عومران بۆ درێژكرنا ده‌ستێ هاریكاریێ تاكو بكارم وان زارۆیێن شه‌هیدى ب خودان بكه‌م و ل ده‌مێ ئه‌ز هاتى من سێ دینار ڤێ بوون و ئه‌ڤه چه‌ند رۆژه ژى ل ڤێره مام و ئه‌و هاریكاریا بۆ زارۆیێن شه‌هیدى هاتیه‌كرن زۆر یا كێمه و خوزیان دخوازم من بارزانى دیتبا. ب راستى ده‌مێ من ئه‌ڤ دیمه‌نێ پڕ ئێش و ژان دیتى و گه‌له‌ك پێ دلته‌نگ بووم و من ژى گۆته بابێ شه‌هیدى ته دڤێت بۆته چ بكه‌م و سۆز بیت یامن شیان هه‌بن درێغیێ بۆته نه‌كه‌م و هیچ منه‌ت ژى تێدا نیه؟ بابێ شه‌هیدى سه‌رێ بلند ژێهه‌ل كر و به‌رێ خوه دا من و گۆت: خارزا هه‌كه ته پێ دروست ببیت من بگه‌هینه بارزانى. محه‌مه‌د شه‌ریفى درێژه ب ڤێ سه‌رهاتیا راسته‌قینه دا و گۆت: من ژى گۆتێ دێ رێیه‌كێ نیشا ته‌ده‌م، به‌لێ ل چ جهان به‌حسێ من نه‌كه‌یى و وى ژى گۆت: دێ تۆ ڤێ كه‌ره‌مێ ل گه‌ل مامێ خوه بكه و سۆزبیت دنێڤبه‌را مه‌دا بیت، من ژى ئه‌و بابێ شه‌هیدى ل گه‌ل خو بره نك حازم ئاكره‌یى كو هینگى، ئه‌و ژى ل سه‌ر بهێته لا بارزانى بوو و من ژى ته‌فسیل بۆ كاك حازمى گۆتن و وى ژى سكالایه‌كا (عه‌ریزه‌یه‌كا) رێكوپێك بۆ بارزانى نڤیسى ل سه‌ر ناڤێ بابێ شه‌هیدى و هه‌تا نوكه ژى برگه‌یه‌كا وێ سكالایێ ل بیرا منه ده‌مێ تێدا هاتى و گۆتیه بارزانى بویكا ته یا د مالا من دا و شه‌ش نه‌ڤیێت جه‌نابێ ته ژى هه‌نه و دبرسینه، پاش من گۆته وى بابه شه‌هیدى دێ چى یه فلان جهى ل سه‌ر رێیا بارزانى و ل پشتى بانگێ ئیڤارى بارزانى دێ هێته خارێ و سكالایا خوه بده‌ڤێ و جوامێرى ئه‌وا مه گۆتیێ جێ به‌جێ كر و ئه‌ز ژى چوومه‌ڤ باره‌گایێ بارزانى.
پشتى ئێڤارى بارزانى هاته خارێ بۆ باره‌گایێ حاجى عومران و ئه‌و بابێ شه‌هیدى ژى یێ ل سه‌ر رێیێ و ل ده‌مێ پاسه‌وانێن بارزانى دیتین ئێكسه‌ر قه‌ستا وى پیره‌مێرى كر و ل وێ گه‌نگه‌شه‌یێ دا بارزانى چاڤ ب پیره‌میرى دكه‌ڤن و دبێژیته پاسه‌وانا: ((بهێلن دا بهێته نك من و نه‌بنه رێگر ل خه‌لكى …))، ل ده‌مێ ئه‌و بابێ شه‌هیدى گه‌هشتى یه نك بارزانى و بارزانى خێرهاتن و پرسیارا حال و ئه‌حوالێ وى كرى بابێ شه‌هیدى سكالایا خوه ته‌سلیم ب بارزانى كر، ئاكره‌یى درێژه ب گۆتنا خوه‌دا و ئاخینه‌كه‌ك هه‌لكێشا و گۆت: بارزانى ژى سكالایا بابێ شه‌هیدى ڤه‌خواند، ئێكسه‌ر ل سه‌ر به‌ره‌كێ روونشته‌خارێ و ده‌مه‌كێ ما بێ ده‌نگ و هه‌ر به‌رێ خوه دا نامه‌یا بابێ شه‌هیدى، ئینا عه‌لى خه‌لیل پاسه‌وانێ بارزانى پرسیار ژ بارزانى كر و گۆتێ قوربان ئه‌ڤه چ سكالا بوو و داخوازا مامى چى یه؟ بارزانى كه‌ره‌م كرو گۆت: كاك عه‌لى باوه‌ر بكه هندى ئه‌ز دكه‌م نزانم دێ چاوا به‌رسڤا ئه‌ڤى بابێ شه‌هیدى ده‌م، چونكو یێ دبێژیت بویكا ته و شه‌ش نه‌ڤیێن ته یێن خانى دا و بارودۆخێ ژیانا وان زۆرێ نه‌خۆشه، ئینا بارزانیێ نه‌مر گۆته بابێ شه‌هیدى ل گه‌ل من وه‌ره دا بچینه باره‌گایى، پشتى گه‌هشتینه باره‌گایێ بارزانى ئاگه‌هداریا جهێن په‌یوه‌ندیدار كرن و ل وێرێ به‌رهه‌ڤكرن و گۆته وان هوون ڤى مرۆڤى دناسن؟ وان ژى گۆت: به‌لێ … بارزانى كه‌ره‌مكر و گۆت: هه‌رن (500) پێنج سه‌د دینارا و ده‌بانجه‌یه‌كێ بۆ زارۆكێن شه‌هیدى بینن و برنۆیه‌كا نوو ژى بده‌نه بابێ شه‌هیدى و هه‌یڤانه ژى ئه‌رزاقێ ڤێ مالباتا شه‌هیدى بچیته مالا وان و جاره‌كا دى ئه‌ڤ مالباتا شه‌هیدى قسویر حال نه‌بن و هه‌ر چیا ئه‌م بۆ شه‌هیدان بكه‌ین ناگه‌هیته دلۆپه‌كا خوینا شه‌هیدى. پشتى كو ئه‌و گۆژمه و ده‌بانجه و برنۆ ته‌سلیم ب وى بابه شه‌هیدى كرین، بابێ شه‌هیدى به‌رێ خوه داڤ بارزانى و گۆت: قوربان من چه‌ند كورێن دى و نه‌ڤى و ئه‌ز بخوه ژى یێ به‌رهه‌ڤم كو گیانێ خوه بكه‌مه قوربانى و شه‌هید ببم، ئها ب ڤى ره‌نگى بارزانیێ نه‌مر سه‌ره‌ده‌رى ل گه‌ل ته‌ڤایا ته‌خ و چینێن كوردستانێ دكرن و نه‌مازه مالبات و كه‌س و كارێن شه‌هیدان.
