سەرکردەکێ حەشدا شەعبی: دێ جادێن عیراقێ ب خوینێ سوور کەین
ئه‌ڤرۆ نيوز:
د بەلگەکێ نوو دا ل سەر ب ھێزبوون و بەرفرەھبوونا دەستھەلاتا میلیشیێن حەشد شەعبی یێن شیعی ل عیراقێ، سەرکردەکێ میلیشیایەکا ب سەر حەشد شەعبی ڤە گەفێن کوشتنێ ل وەلاتیێن عیراقی کرن ئەوێن خوەنیشادان دژی جێگرێ سەرۆکێ عیراقێ و ئەمیندارێ گشتیێ حزبا دەعوا ئیسلامی (نوری مالکی) ل ھندەک پارێزگەھێن باشوورێ عیراقێ ئەنجامداین.
واسق بەتات سەرۆکێ میلیشیا حزب اللە یا شیعی ل عیراقێ د گرتەیەکا ڤیدیۆیی دا کو ل سەر تۆرێن جڤاکی دا بەلاڤبووی، گەفێن وێ چەندێ کرن کو دێ جادێن عیراقێ ب خوینێ نەخشینن، ھەکە حوکمەتا عیراقێ رادەکی بۆ وان وەلاتیێن دژی مالکی خوەنیشادان کرین. دھێتە زانین کو ل ڤێ دووماھیێ دەمێ مالکی سەرەدانا پارێزگەھێن بەسرا، میسان و زیقار کری کو پتریا ئاکنجیێن وان شیعە مەزھەبن، وەلاتیێن وان پارێزگەھان ب دژی مالکی خوەنیشادان کرن و تێدا مالکی ب کوژەک و گەندەل ھژمارت.
د وێ گرتەیا ڤیدیویی دا، واسق بەتات گەفێن خوە ب شێوەکێ تائیفی ئاراستەکرن و ئاماژە دا کو ئەو کەسێن دژی مالکی خوەنیشادان کرین ژ تائیفەکا دی بوون و مالکی ب ئێک ژ سومبۆلێن شیعی دا نیاسین و گۆت” ئەم دژی ھەر کارەکێ ب ڤی شێوەی نە کو دژی سومبۆلێن مە بھێتە ئەنجامدان و رێ نادەین ژی بھێنە دووبارەکرن و ئەوا دژی مالکی روودای دەرکەفتن بوو ژ قانوونێ و پێدڤیە حوکمەت پێرابوونەکا گونجای دەرحەقی ( داعشێن) خوەنیشادان دژی مالکی کری وەربگریت، بەرۆڤاژی وێ چەندێ، دێ جادێن بەغدا ب خوینێ نەخش کەین”. بەلێ ل دووڤ گەلەک ژێدەرێن ژناڤ وان ھەرسێ پارێزگەھێن عیراقی، خوەنیشاندەر ھەموو شیعە بوون کو د وێ باوەریێ دانە مالکی ئەگەرێ سەرەکیێ وان ئاریشێن نوکە عیراقێ تێدا دنالیت، ددەمەکی دا واسق بەتات وان ب ( داعش) ناڤ دکەت.
واسق بەتات پشتەڤانێ ئیرانێ یە و ھاتبوو نیاسین ب گرتەیەکا ڤیدیویی کو تێدا دبێژیت، ھەکە عیراق و ئیران بکەڤنە د حالەتێ شەڕی دا، ئەو دێ شەڕی ل رێزا ئیرانێ کەت، ئەڤە ژی دووپاتکرنەکە بۆ پشتەڤانیا وی یا ب ھێز بۆ ئیرانێ دژی وەلاتێ خوە، میلیشیا ( حزب اللە یا عیراقی) کو بەتات سەرۆکێ وێ یە، ل 21 چریا دویێ 2013 بنگەھەکێ زێرەڤانێن سنوری یێ سعودی ل سەر سنورێ عیراق و سعودیێ کربوو ئارمانج و چەندین مۆشەک ئاراستەی وی بنگەھێ لەشکریێ سعودی کربوون وەکو بەرسڤدانەک بۆ فەتوایێن تەکفیرکرنێ ل سعودیێ و واسق بەتات گەف ژی کربوون کو دێ چەندین کریارێن دی یێن ب وی شێوەی دناڤ ئاخا سعودیێ دا ئەنجام دەت، د ھەمان دەمدا گەف ل وەلاتێ کوەیتێ ژی کربوون.
خوەنیشادانێن دژی مالکی یێن ل سێ پارێزگەھێن عیراقی یێن شیعی ھاتینە کرن، دووپاتکرن بوو کو وەلاتیێن عیراقی یێن گەھشتینە وێ باوەریێ حوکمەتەکا گەندەل یا ھەی و ئەو حوکمەتە بوویە ئەگەرێ تووشبوونا عیراقی ب چەندین قەیرانان ژوان ژی بوونا ھندەک دەڤەرێن عیراقێ وەکو بنگەھەک بۆ مەترسیترین رێکخستیا تیرۆرستی یا چەکدار ل جیھانێ ئەوژی رێکخستیا داعش یا تیرۆرستی کو ل سەردەمێ مالکی پتریا دەڤەرێن پارێزگەھێن نەینەوا و سەلاحەدین و ئەنبار ودیالا کەفتبوونە بن کونترۆلا داعشێ.
چەندین سەرکردێن حزبا دەعوا ئیسلامی و لیستا دەولەتا قانوونێ گەف ل خوەنیشاندەران کربوون و گەھشتە وێ رادێ، حزبا دەعوە بەیاننامەکێ دەربکەت و گەف کربوون کو دێ پرۆسەکا لەشکری یا ھەڤشێوێ وێ پرۆسا ل سالا 2008ێ دژی لەشکرێ مەھدی یێ ب سەر رەوتێ سەدری ڤە ل پارێزگەھێن باشوورێ عیراقێ ھێتە کرن.
مالکی ل رۆژێن 8 و 9 و 10 ڤێ مەھێ سەرەدانا پارێزگەھێن زیقار و میسان و بەسرا کربوو، بەلێ تووشی خوەنیشادانێن نەرازیبوونێ بوو ژلایێ وەلاتیێن وان پارێزگەھان ڤە و پێلاڤ راکربوون و درووشمێن نەرازیبوونێ ژی دژی مالکی بلندکربوون و تێدا مالکی ب دکتاتوریەتێ ل سەر دەمێ حوکمڕانیا خوە دناڤبەرا سالێن 2006 ھەتا 2014 تۆمەتبارکر، دیسا ب تەسلیمکرنا مووسلێ بۆ داعشێ و ئەنجامدانا چەندین تاوانان وەکو ( تاوانا سپایکەر) و مالکی ب ئەگەرێ سەرەکیێ بەرفرەھبوونا داعشێ ل عیراقێ ھژمارتن.