سەرۆکێ جڤاتا باژێرڤانیا دھۆکێ: گەندەلیە وەلاتی نەشێت سەرۆکێ باژێرڤانیێ ببینیت
سەرۆکێ جڤاتا باژێرڤانیا دھۆکێ د دیدارەکێ دا بۆ ئەڤرۆ راگەھاند، ل سالا ٢٠٠١ جڤاتا باژێرڤانیێ ھاتیە دانان و پێدڤی بوو پشتی چار سالان جارەکا دی ھەلبژارتن ھاتبانە کرن و جڤاتەکا نوو ھاتبا دانان، بەلێ ئەڤە ١٤ سال بوورین و ھەتا نوکە چو بەحس و خەبەر بۆ دانانا جڤاتەکا نوو نینن. د ئالیەکێ دی یێ دیدارێ دا ناڤبری دیار کر کو سەرەرای دەم ب سەرڤەچوونا ماوێ قانوونی یێ جڤاتێ، لێ ھێشتا جڤاتا مە ل گۆرەی بەندێن قانوون کارێ خوە دکەت و گۆت: ئەڤە چەند سەرۆک ھاتنە گوھۆرین و د دانانا ھندەک ژ وان دا بۆچوونا مە نەھاتیە وەرگرتن.
ئەڤرۆ، ئەمیر ئەترووشی:
مافپەروەر عسمەت عەبدولرەحمان خەلیل، سەرۆکێ جڤاتا باژێرڤانیا دھۆکێ دیار کر، جڤاتێن باژێرڤانیان رۆلەکێ مەزن ھەیە، چونکو وەکو پەرلەمانەکێ بچووک د ناڤ باژێرڤانیێ دا کار دکەت و گۆت: ھەر بریارەکا ل سەر ئاستێ باژێری و باژێرڤانیێ بۆ خزمەتا خەلکی بھێتە دان پێدڤیە ژ جڤاتا باژێرڤانیێ دەرکەڤیت.
کارێ مە ھەر یێ قانوونیە
ناڤبری دیار کر کو بەری سالا ٢٠٠١ جڤاتێن باژێرڤانیان ھەبوون، بەلێ ل سالا دیارکری بۆ ئێکەم جار ل دووڤ یاسایا ژمارە شەش یا پەرلەمانێ کوردستانێ جڤات ب ھەلبژارتن ژ لایێ خەلکی ڤە ھاتنە دانان و دەمێ ھاتیە دانان پێدڤی بوو ھەر چار سالان جارەکێ ھەلبژارتن ھاتبانە کرن و جڤاتەکا نوو ھاتبایە دانان، بەلێ ل وی دەمی ژ بەر ھەبوونا ھندەک کاودانان و ھەتا نوکە ژی ھەلبژارتنێن جڤاتا باژێرڤانیان دھێنە پاشخستن و نەھاتینە کرن و گۆت: ل دەمێ ھەلبژارتنا جڤاتا نوو یا پارێزگەھا دھۆکێ یا ئەڤ سالە ھاتیە دانان دەستھەلات داینە وان کو چاڤخشاندنەکێ ل جڤاتێن باژێرڤانیان بکەن و کا چاوا دێ ڤان چڤاتان ئەکتیڤ کەن و چاوا سیستەمەکێ نوو دانانا وان ھێتە کرن و ئالیەکا کارکرنێ دێ چاوا بیت.
سەرۆکێ جڤاتا باژێرڤانیا دھۆکێ خویاژی کر کو ئەگەرێ سەرەکی یێ پاشخستنا ھەلبژارتنێن جڤاتێن باژێرڤانیان ژ بەر کاودانێن ھەرێمێ و عیراقێ بوویە ب تایبەت پشتی کەفتنا بەغدا ل سالا ٢٠٠٣ و گوھۆرینا باردوخێ ھەرێمێ و گۆت: راستە ١٠ سال ب سەر ماوێ مە یێ قانوونی ڤە دەربازبووینە، بەلێ کا مە ل چار سالێن ئێکێ چو ئمتیازات ھەبوون ھەر یێن ماین و کارێ مە قانوونی برێڤە دچیت و ھەتا نوکە ژی د بەردەوامین.
جڤاتا دھۆکێ ژ ١٣ ئەندامان پێک دھێت
زێدەتر دبێژیت: جڤاتا باژێرڤانیا دھۆکێ ژ ١٣ ئەندامان پێکدھێت، ئەڤ ئەندامە ژی نوونەراتیا ھەموو پێکھاتە و ئۆلێن دھۆکێ دکەن و ھەموو تەخ و چینان بخۆڤە دگریت. جڤاتا باژێرڤانیێ د سەرۆکاتیا باژێرڤانیێ دا ژ ھەموو پلان بلندترە و مادەک ژ قانوونا جڤاتێ دبێژیت جڤاتا باژێرڤانیێ ژ ھەموو جڤات و پلان بلندترە و ھەر بریارەکا پەیوەندی ب خزمەتکرنا خەلکی ھەبیت ل جڤاتێ دھێتە دان.
ئەو یەک ژی نە ڤەشارت کو کارێ جڤاتێ دانا بریاریە و چاڤدێریکرنا کارێ سەرۆکاتیا باژێرڤانیا دھۆکێ یە و دووڤچوونا پرۆژان دکەن و گلەیێن خەلکی وەردگرن و گرنگیا پرۆژان دھێتە کرن و گۆت: جڤاکێ مە ھێشتا ئستیعابا جڤاتا مە نەکریە، خەلکێ مە یێ ھوسایە کا کی یێ پێشچاڤە وی دبینیت و یێ خوە دیارنەکەت کارێ وی دیارنابیت. گەلەک جاران مە تێبینی ل سەر پرۆژەک یان بریارەکا باژێرڤانیێ ھەبووینە و تێبینیا مە سەرگرتیە ژی.
گەندەلیە وەلاتی نەشێت سەرۆکێ باژێرڤانیێ ببینیت
دەربارەی وێ پرسیارێ ئەرێ د ماوێ ڤان ١٤ سالان دا سەرۆکەکێ باژێرڤانیێ گەندەلیەک کریە و ھوون پشتی ھینگی ئاگەھدارببن؟
سەرۆکێ جڤاتێ دبێژیت: گەلەک جۆرێن گەندەلیێ ھەنە، بەلێ گەندەلیا ھوسا نەھاتیە کرن کو سەرۆکێ باژێرڤانیێ بچیتە بەردەم دادگەھێ، بەلێ ب دیتنا من ھەکە خوە سەرۆکێ باژێرڤانیەکێ دو سکرتێران بۆ ژوورا خوە دانیت گەندەلیە، چونکو دڤێت سەرۆکێ باژێرڤانیێ نێزیکترین کەس بیت بۆ خەلکی و خەلک گازندا خوە بگەھینیتێ، چونکو حالەت ھەنە وەلاتی حەفتیەکێ نەشیایە سەرۆکێ باژێرڤانیێ ببینیت و ئەڤە ژی ب دیتنا من گەندەلیە.
ئەڤرۆ: ھندەک جاران حالەت چێبووینە پێشیلکاری ھاتبنە کرن و ھەوە ئەو پێشلیکریە لادا بن؟
عسمەت عەبدولرەحان: ھندەک جاران پێشیلکاری ھاتینە کرن و مە سەرۆکاتیا باژێرڤانیێ ب فەرمی ئاگەھدارکریە، بەلێ ئەڤ حالەتە گەلەک دکێمن و پتریا وان مە ب ھەڤکاری کرینە، ھەروەسا گەلەک جاران دیتنا وان ب رەنگەکی بوویە و یا مە ب رەنگەکی، بەلێ مە ب ھەڤکاری ئەو دیتن نێزیکی ئێک کرینە و پێکڤە روونشتینە و بابەت چارەسەربووینە.
ئەڤرۆ: د ڤان ١٤ سالان دا سەرۆکەکێ باژێرڤانیێ کارەک کریە بێی ھەوە ئاگەھداربکەت و نەیێ قانوونی بیت؟ ناڤبری گۆت: د ماوێ ڤان ١٤ سالان دا مە کار ل گەل چار ھەتا پێنچ سەرۆکان کریە و دیت ھندەک جاران حالەت چێبووینە، بەلێ ئەو ژی ل دەستپێکێ بووینە و پشتی ھینگی ھاتینە چارەسەرکرن.
مە مافێ لادانا بریاران ھەیە
ل دور وێ پرسیارێ کو ئەڤە چەند سەرۆکێن باژێرڤانیان ھاتن و ھەردەم خەلکی گازندە ژێ کرینە ئەرێ ھوون چاوا دسەنگینن؟ مافپەروەر عسمەت گۆت: راستە ھەردەم گازندێن خەلکی دگەھنە مە، بەلێ ب راستی ژ خەلک ھووربینیێن کاری ژی نزانن و گەلەک ژ وان گازندان د جھێ خوەدا نەبووینە یان د بێ بنەما بووینە و ھەنە ژی کەرب ژ سەرۆکێ باژێرڤانیێ ڤەبووینە و ل گەلەک جھان بەحسێ وی دکەن.
ئەڤرۆ: حالەت چێبووینە سەرۆکەکێ باژێرڤانیێ د ڤان سالێن بووری دا ھاتبیتە دانان و بۆچوونا ھەوە یا جڤاتێ نەھاتبیتە وەرگرتن؟ عسمەت عەبدولرەحمان گۆت: حالەت ھەبووینە ھندەک سەرۆک باژێرڤانی ھاتینە دانان و بۆچوونا مە نەھاتیە وەرگرتن و مە نە نیاسینە و پێزانین ژی ل سەر نەبووینە.
خویاژی کر کو مە ماف ھەیە بریارەکا باژێرڤانیێ لابدەین یان ژی مە گەلەک جاران رۆل ھەبوویە کار بھێتە ڤەکێشان یان ژی بەلێندەر بھێتە سزادان و مە فشار خستیە سەر باژێرڤانیێ کو دووڤچوونەکا توندتر ل سەر بەلێندەری بھێتە کرن.
