سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکنیک یا دھۆک: دێ کادرێ بازاری پێدڤی پێ به‌رهه‌ڤ كه‌ين
سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکنیکی یا دھۆک بۆ ئەڤرۆ دیارکر پشتی چەند سالەکێن دی، دێ بەرھەمێ زانکۆیا وان دیاربیت ژبەر کو ئەو کادرێ دەردچیت، دێ بازاری پێدڤی پێ ھەبیت ژبەر کو کادرەکێ تەکنیکی یە و یێ دەستھەلە و گۆت” دێ بزاڤێ کەین کۆلیژێن سنورێ پارێزگەھێ ئەو کولیژە بن، کو پتر د تەکنیکی بن و مفا بگەھینتە خەلکێ دەڤەرێ و دەرچوویێن وێ ژی خوە تێدا ببینن، بۆ نموونە ل ئاکرێ مە کولیژەکا تەکنیکی یا ڤەکری بەلێ ئەم حەز دکەین ئاراستەی یا وێ بەرەف ئەم حەز دکەین تەکنیکا چاندنێ بیت، نوکە ل شێخان مە کۆلیژەکا تەکنیکی یا نوشداری یا ھەی، ئانکو کۆلیژێن تەکنیکی یێن تایبەتمەند دێ گرنگیا خوە ھەبیت”.
سەرۆکێ زانکۆیێ ئاماژە ب وێ یەکێ کر کو پشتی داعش شنگال ستاندی، وان پەیمانگەھا شنگال ڤەگوھاستە شێخان و پشکەکا نوو ژی ل سەر زێدەکریە.
دیدار، رەوان نھێلی
پروفیسور د.عەدنان محسن سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکنیکی یا دھۆک ئاماژە ب وێ یەکێ کر کو ل دویماھی یا ڤێ ھەیڤێ ئەو دێ دەست ب ئاھەنگێن دەرچوونا قوتابیان کەن، لێ ژبەر رەوشا نوکە ھەر پەیمانگەھەک دێ ل جھێ خوە ئاھەنگێ گێریت، و دێ باوەرناما دەرچوونێ دەنە ٢٣٤٠ قوتابیان و گۆت: دو قوتابی شەھید بووینە ل دەڤەرا شنگال، ناڤێ وان دێ چیتە د دەلیلی دا و دێ ب دەرچوویێن ئەڤ سالە ھێنە ھژمارتن، سەرەخوشیێ ل مالبات و کەس و کارێن وان دکەین”.
د.عەدنان دیارکر کو ھەموو بزاڤێن وان ئەون کو ھەموو پشکێن زانکۆیێ بگونجن ل گەل ناڤێ زانکۆیێ کو پتر کارێ پراکتیک و تەکنولوجی تێدا ھەبیت و ئەوبوو ل دەستپێکێ پشکێن کارگێری سیاسی و کارگێری یاسا کو ل گەل سیاسەتا زانکۆیێ نەدگونجان، ھاتە گرتن و گۆت” ئەم یێ بزاڤێ دکەین، کو ھەموو پشکێن کارگێری، پرسێن تەکنیکی بخوڤە بگریت کو ١٠٠% ل گەل ناڤێ زانکۆیێ بگونجن، لەوما چەند پشکێن نوو مە ڤەکرن دناڤ پەیمانگەھان دا، ھەروزەسا چەند کولیژێن تەکنیکی وەک کۆلیژا تەکنیکی کارگێری وکولیژا تەکنیکی یا ئەندازیاری وکولیژا تەکنیکە یا تەندروستییا شێخان وکولیژا تەکنیکی یا یاکرێ و مە ل بەرە چەندین پشکێن دی ڤەکەین ب تایبەت د بیاڤێ نەفتێ د ا کو کوردستان پێدڤی پێ ھەیە و مە ل بەرە ل پشکا تەکنیکی ئەندازیاری، تەکنیکێن پتروکیمیاویات و تەکنیکێن ئامیرێن نوشداری ڤەکەین، کو بڕیار بوو بەروەخت بھێنە ڤەکرن، لێ ئاریشێن نەبوونا بودجەی پاشخست “
پارە رێگریێ ل پێشڤەبرنا زانکۆیان دکەت
د.عەدنان محسن نەبوونا پارەی ب رێگر ل ھەمبەر پێشڤەبرنا زانکۆیێ دزانیت و گۆت” ھەر چەندە ھاریکاریا مە باش دھێتە کرن ژی، بەلێ ھەر ل دووڤ شیانێن وەزارەتێ نە، ئەم لسەر کاری دبەردەوامین و کارێ مە گەلەک پترە ژ وی پارێ دھێتە مەزاختن، بەلێ بۆ ڤەبوونا ھەر پشکەکێ مە پێدڤی ب ماموستایان و ئامیران و تاقیگەھان و دروستکرنا پەیوەندیان یا ھەی”.
زانکۆیەکا ئەمریکی ھەلسەنگاندنا زانکۆیا مە کریە
سەبارەت پەیوەندیێن زانکۆیا پۆلیتەکنیکی یا دھۆک ل گەل زانکۆیێن جیھانی، د.عەدنان محسن گۆت” یا بزەحمەتە پەیوەندیێ ل گەل ھەموو زانکۆیان بکەی، ھندەک زانکۆ حەز ژ تێکەلیێ ناکەن، بەلێ ل گەل ھندێ ئەم بەردەوام دبێژن پەیوەندیا ل گەل دو زانکۆیان کو چالاکی دناڤبەرا ھەردوئالیان دا بھێنە گوھۆرین، گەلەک باشترە مە پەیوەندیی ل گەل ١٠ زانکۆیان ھەبیت و چ زانکۆیا مە پەیوەندی ل گەل دروستکری، مە چالاکیەک ل گەل کریە و دوو گەرێن ماموستایان مە ھنارتنە زانکۆیەکا قوبرسی بۆ فێربوونا زمانێ ئینگلیزی و دیسا مە گەلەک ستافێ خوە یێ نوشداری ھنارتە زانکۆیا زانست و تەکنولوجیا یا ئوردنی و دیسا مە ھەلسەنگاندنا زانکۆیا خوە ئێخستە دەستێ زانکۆیا تێنیسی یا ئەمریکی و دو کاردێن وان سەرا زانکۆیا مەدا و ٥٠% ژ زانکۆیا مە د رازیبوون، ژبەرکو زانکۆیا مە پێدڤی ب ژێرخانەکا بھێزە وەک ئاڤاھی و ھەبوونا زێدەتر ماموستایان، بەلێ وەک پلان و کار د رازیبوون، وەکو کێمیا ئاڤاھی و کادران درازینەبوون و ئەم ژی ل گەلین ژبەر کو مە کێماسی د ئاڤاھیێ ھەموو پەیمانگەە وکولیژان دا یێ ھەی و مە یێ داخواز کری کو پارچەکا ئەردی بۆ مە بھێتە دەستنیشانکرن، دا سەر ژ نوو پشکێن زانکۆیا خوە یێن ناڤ سەنتەرێ باژێری لێ ئاڤاکەین و دیسا مە بۆ پەیمانگەھێن زاخۆ و ئاکرێ ژی داخوازا ئەردی کریە، دا ئەو ژی بۆ خوە کەمپێن نموونەیی چێکەن “.
دێ زێدەتر ژ ٢٥٠٠ قوتابیان وەرگرین
سەبارەت وەرگرتنا قوتابیان بۆ سالا نوو یا خواندنێ، د.عەدنان محسن گۆت” ھەر دێ ب رێیا زانکۆلاین بیت، زێدەباری وەرگرتن ب رێ یا تایبەت کو چاڤپێکەفتن و تاقیکرنان پێ دکەن، بەلێ ھەر دێ ب رێیا ناڤەندا وەرگرتنا قوتابیان یا سەر ب وەزارەتا خواندنا بلند ڤە بیت، ناڤێن وان دێ ھێنە ھەلبژارتن و مە شیانێن وەرگرتنا ٢٥٠٠ قوتابیان یێ ھەی و ئەم پێشبینی دکەین، ژ ڤێ رێژێ زێدەتر بۆ مە بھێت، ژبەر کو پار ژ دەرڤەی پلانا مە، وەزارەتێ قوتابیێن زێدە ھنارتن کو ئەڤ چەندە ژی دبیتە ئاریشە.
مە پەیمانگەھا شنگال ڤەگوھاستە شێخان
ل دووڤ پێزانینێن سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکینکی یا دھۆک پشتی دەستەسەرکرنا شنگال ژ ئالیێ داعش ڤە، زیانێن مەزن گەھشتنە زانکۆیا وان، ژبەرکو ئاڤاھیێ پەیمانگەھا شنگال ب سێ ملیار و ٥٠٠ ملیون دیناران ژ نوو ھاتبوو دروستکرن، ژ بلی کو کوژمێ ٩٥ ملیون دیناران کەل و پەل بۆ ھاتبوونە دابینکرن و کەل و پەلێن تاقیگەھان ب کوژمێ ٣٥٠ ملیون دیناران بۆ ھاتبوونە دانان، دو ترۆمبێل ژی ھەبوون، یێن مودێلا ٢٠١٤ ھەموو چوون، ل گەل سێ تاقیگەھێن کومپیوتەران و گۆت: ستافێ پەیمانگەھا شنگال مە ڤەگوھاستە شێخان و مە ئاڤاھی بۆ دابینکریە، لەوما ژی مە ڤەگوھاستە شێخان ژبەر کو پەیمانگەھا تەکنیکیا شێخان ب ترۆمبێلێن خوە، دێ قوتابیان بەنە نەخوشخانێ و زڤریننەڤە و ھەکە ماموستایێن وان دکێم بن، دێ بۆ دابین کەن و تاقیگەھێن وان یێن نوشداری دێ ل بەر دەست بن و دیسا پشکێن ناڤخویی ژی بۆ قوتابیان ھاتینە دابینکرن و ل گەل ھەموو ھاریکاریان، بەلێ تشێ جھێ سەرنجێ مە کێماسی یێ ئێخستیە د کاروبارێن خوەدا، ب تنێ دا ئاریشا وان چارە ببیت، لێ سەرەرای ڤێ چەندێ کو کێشە چارەبوو، قوتابیێن پەیمانگەھا شنگال یێن دبێژن ئەم ناچینە شێخان ژبەر کو نێزیکی داعشە و ھندەک دبێژن ئەم یێل دھۆکێ مە نەڤێت بچین، ئەم ڤان بەھانەیان ژێ قەبوول ناکەین، قوتابیێ نەچیت، دێ نەبەرھەڤبوونا وی ھێتە ھژمارتن ژبەر کو دەوامێ یێ دەستپێکری، قوتابیێ نەچیتە دەوامێ دێ ھێتە فەسلکرن”.
پەیمانگەھا شنگال ب تنێ ژ پشکا پەرستیاریێ پێک دھێت کو ژمارا قوتابیێن وێ ٩٠ قوتابی بوون و ژڤان بوو ئەڤ سالە پشکا شروڤەکاری بۆ بھێتە ڤەکرن، بەلێ کاودانان نەھێلا، لێ پشتی ڤەگوھاستیە شێخان، پشکا ژمێریاری ئەڤ سالە دێ بۆ ھێتە ڤەکرن و دێ ٣٠ قوتابی دێ ھێنە وەرگرتن.
من ماف نینە ماوێ پۆستێ راگرێن پەیمانگەھان درێژ بکەم
سەبارەت گوھۆرینێن د ناڤ زانکۆیێ دا، د.عەدنان محسن گۆت” ماوێ پۆستێن راگرێ پەیمانگەھا تەکنیکی بەردەرەش و پەیمانگەھا تەکنیکی کارگێری دھۆک یێ ب دووماھی ھاتی، مە یا بەردەرەش یێ راگەھاندی و چەند رۆژێن دی، دێ پۆستێ راگرێ پەیمانگەھا تەکنیکی کارگێری دھۆک ژی ھێتە راگەھاندن و پۆستێ راگرێ کولیژا تەکنیکی ئەندازیاری ژی یێ ب دووماھی ھاتی و دێ ھێتە راگەھاندن، من ماف نینە ماوێ ب دووماھی ھاتی یێ راگران کو پشتی دەربازکرنا چوار سالان، ئەز درێژ بکەم، بەلێ کەسێ چوار سالان ڕاگرێ پەیمانگەھێ بیت، مافێ ھەی جارەکادی پێشکێش بکەت”
وەزارەت سەرکەفتیێن مە یێن ئێکێ نادامەزرینیت
سەبارەت دامەزراندنا سەرکەفتیێن ئێکێ ل سەر پشکان، د.عەدنان محسن گۆت” ل دووڤ قانوونێ سەرکەفتیێن ئێکێ و دوێ و سیێ ل سەر ئاستێ پەیمانگەھان، ل دووڤ پێدڤیا زانکۆیێ، دێ ھێنە دامەزراندن و مە مافێ ھەی چو ناڤان نەفرێکەین ھەکە مە پێدڤی پێ نەبیت، بەلێ ٩٠% ناڤێن سەرکەفتیان یێن پێرار و پار مە ھنارتینە، بەلێ نەھاتینە دامەزراندن، ب تنێ ئەندازیارەک نەبیت”.
پەیمانگەە دێ ھەر مینن
سەبارەت نەمانا پەیمانگەھان، سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکنیکی یا دھۆک گۆت: نابیت پەیمانگەە نەمینن، ل زانکۆیێن جیھانێ ژی پەیمانگەە یێن تێدا ھەی، لەوما سیاسەتا مە ئەوە کو کۆلیژان زێدە کەین کو ئێک ئێکێ تمام کەت، ژبەر کو مرۆڤ ھەردەم پێدڤی ب کادرێ ناڤنجی ھەیە و دیسان پێدڤی ب کادرێ پێشکەفتی ھەیە”.
مە دەستھەلاتا سەرۆک پشکێن زانستی یا بەرفرەە کری
سەبارەت ستاندنا ھندەک دەستھەلاتان ب بەرپرسێن پشکان و دانا دەستھەلاتێ ب راگران کو ڤێ چەندێ ھندەک ماموستا دلتەنگ کرینە، سەرۆکێ زانکۆیا پۆلیتەکنیکی یا دھۆک گۆت” ئەز ل گەل ھندێمە ١٠٠% دەستھەلات د دەستێ بەرپرسێ پشکان دابیت و ب وی رەنگی ژی بوو، بەلێ مە دیت فەوزایەکا مەزن یێ د زانکۆیێ دا، گەلەک جاران دا بێژیە سەرۆک پشکی، کانێ ماموستا، کانێ پشکا زانستی، دا بێژیت نزانم، لەوما بۆ دەرکەفتنا ماموستای، مە دەستھەلات ژ سەرۆک پشکا ستاند، ژبەر کو قوتابی بەرەلا ببوون، لێ مە دەستھەلاتا وان یا زانستی یا بەرفرەە کری”.