شاخەوان عەبدوللا: بەغدا سیاسەتا برسیكرنێ دژی هەرێما كوردستانێ پەیڕەو دكەت
دیدار، دلۆڤان ئاكرەیی:
جێگرێ سەروكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ د. شاخەوان عەبدوالله بۆ روژنامەیا (ئەڤرۆ) ل دۆر ئەگەرێن نەهنارتنا مووچەیێ مووچەخۆرێن هەرێما كوردستانێ بۆ ڤان هەرسێ مەهێن دووماهیا سالێ دیار كر جودا ژ ڤان مەهان ل دەمێ بۆری ژی ب گشتی حوكمەتا ئیراقێ سەرەدەریەكا نەقانوونیل گەل گەلێ كوردستانێ كریە ب بەردەوام بەهانەین بێ بنەما مینا پاك نەبوونا لیستا مووچەی و هەبوونا ناڤێن دوبارە و نەبوونا هند بایۆمەتریان كار بۆ گیروكرن و بڕینا مووچەیێ مووچەخۆران كریە و ل ڤێ دووماهییێ ژی ب بەهانەیا زێدە مەزاختن ل (خەرجیین راستەقینە) یێن هەرێمێ ل مادەیا 12 یا بودجەیا گشتی هزر د نەهنارتنا مووچەی هەبوو، هەر چەندە هێشتا نێزیكی چار تلیار دینارن نەمەزاختیین هەرێمێ ل بودجەیا وەبەرهێنانێ ل بەغدا ماینە و ئاماژە كر ژی كو پێدڤییە ئەو گۆژم ژ بودجەیا وەبەرهینانێ بهێتە بڕین نەكو ژ بودجەیا (تەشغیلی) كو مووچەیێ فەرمانبەرانە.
د. شاخەوان ل دۆر ڤێ پرسێ و كۆمبوونا ل گەل سەرۆكێ دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ ئاشكرا كر» پشتی مە ل گەل سەرۆك فراكسیۆنێن پارتێن سیاسی وەكو پارتی و ئێكەتی و نەوەی نوێ و ئێكگرتویا ئیسلامی و كۆمەلا دادگەری سەرەدانا دادگەها فیدرالی كری، دادگەها ناڤبری ب سوپاسیڤە تەكەز ل هنارتنا مووچەیێ مووچەخۆرێن كوردستانێ كر و دوپاتكر كو نابیتن ئەڤ بابەتە تێكهەلی بابەتێن سیاسی ببیت و پشتەڤانییا خوە ژی بۆ دووڤچوونا ڤێ كێشەیێ دیاركر».
ژ ئەگەرێ ب جهنەئینانا بڕیارا دادگەها فیدرالی بۆ هنارتنا مووچەیێ مووچەخۆرێن هەرێما كوردستانێ ژئالیێ وەزارەتا داراییا ئیراقێ ڤە، جێگرێ سەروكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ زێدەتر بۆ (ئەڤرۆ) گۆت» من پرس ژ سەروكێ دادگەها فیدرالی كر ل شوباتا ئەڤسالە بڕیارەك دەركەڤتیە كو مووچە ژ بودجەیا گشتییا ئیراقێ بهێنە جودا كرن و ل مەها تەمموزێ ژی بڕیارەك ژ دادگەهێ دەركەفتییە كو هەر بانكەكا سەر ب بانكا ناڤەندییا ئیراقێ ڤە بیت یا فەرمییە بۆ تەوتینا مووچەیێ مووچەخۆرێن كوردستانێ ب (هەژمارا من) ڤە و ئێدی چ بەهانە بۆ نەهنارتنا مووچەیێ مووچەخۆران نینە، هەروەسا گۆتیە سەرۆكێ دادگەهێ كو بڕیارێن ل دژی خەلك و حوكمەتا هەرێمێ ب لەز حوكمەتا ئیراقێ ب جه دئینیت و بڕیارێن ماف و شایستەیێن هەرێمێ تێدا بن ناهێنە ب جهئینان، سەرۆكێ دادگەهێ ژی گوتیە وان پێدڤییە بابەتێ مووچەی نەبیتە پرسەكا سیاسی».
ل دۆر گوتن و كریارێن وەزیرا داراییا ئیراقێ، گۆت» تەیف سامی د بەرێ دا گوتیە وان كو هەكە هەرێما كوردستانێ گلاسەكی ژی رادەستی بەغدا نەكەت دێ مووچەیێ مووچەخۆرێن هەرێما كوردستانێ هنێریت، بەلێ د راستی دا گۆتن و كریارێن وێ د جودانە و دبیت ژبەر وان هێزێن بن پەردێ بیت كو ل ئیراقێ یێن هەین وب بەردەوامیئ ئەو هێز بزاڤان بۆ ب هێزكرن و مەزنترنیشاندانا كێشە و ئاریشەیێن د ناڤبەرا هەرێمێ و بەغدایێ دكەن».
د. شاخەوانی رێژەیا هنارتنا گۆژمەیێ مووچەیێ هەر سێ مەهێن مایی یێن دووماهیا ئەڤسالە ئاشكرا كر و گۆت»بۆ هەر مەهەكێ 761 ملیار دینار ژئالیێ حوكمەتا ئیراقێ ڤە هاتینە دیاركرن كو ئەڤ گۆژمە ژی بەهرا تمام یا مووچەیێ مووچەخۆرێن هەرێمێ ناكەت لەوما كار دهێتە كرن كو ژ داهاتێ ناڤخوەیی نیڤا وی بۆ بەغدا بهێتە هنارتن و ل گەل بەهرا هەرێمێ ئەو كورتئینان بهێتە پڕكرن وئەو نیڤا بەهرا داهاتیێ هەرێمێ بۆ بەغدایێ نەهێتە هنارتن».
جێگرێ سەروكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل دۆر ئێكدەنگی و ئێكهەلویستییا ئالیێن سیاسی یێن كوردی ل جڤاتا نوونەران گۆت» هەموو فراكسیۆنێن كوردی ل دۆر ڤێ پرسێ د ئێكدەنگن سەرەرای بوچوونێن جودا كو ل هەرێما كوردستانێ یێن هەین، بەلێ د كۆمبووناندا بۆ پرسا مووچەی ئێكهەلویستن».
زێدەتر گۆت» ئەڤ پرسگرێكا مووچەی بوویە سیاسەتا برسیكرنا خەلكێ كوردستانێ ژئالیێ حوكمەتا ئیراقێ ڤە و ئەوا بەغدا ل گەل هەرێما كوردستانێ دكەت شەڕ فروتنە و میزاجێ تایبەتە».
دیار كر ژی» هەكە حوكمەتا ئیراقێ ل چێكرنا بەهانەیێن بێ بنەما بۆ نەهنارتنا مووچەیێن كوردستانێ بەردەوام بیت دێ مە وەكو فراكسیۆنێن كوردستانێ ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ رەنگڤەدان هەبن و دێ كارتێن فشارێ ب كارئینن وەكو بایكوتكرن و خوەڤەكێشان و لێپرسین ل گەل وەزیرا دارایی كو ل روژێن برری من ئەو ئاگەهدار كرییە».
سەبارەت چارەسەرییا ئێكجاری یا پرسا مووچەی، دیاركر كو ئەو ل گەل سەروك وەزیرێن ئیراقێ ب بەردەوامی ل سەر هێلێ بوو بۆ چارەسەركرنا ڤێ پرسێ و محمد شیاع سودانی ژی گۆتیە كو ل گەل وەزیرا داراییا ئیراقێ ل سەر هێلێ یە بۆ چارەسەركرنا كێشەیا مووچەی، هەروەسا دیاركر ئەو د بزاڤێ دانە ل گەل هاتنا مووچەیێ مەها 10 مووچەیێ مەها 11 ژی بهێتە هنارتن و خویاكر ئەو یێ پشت راستە كو پرسا مووچەی ب رێكا چارەسەریەكا بنەرەتی دێ چارەسەربیت و ئەڤ پرسە ژی دێ ژ دەستێن وەزیرا داراییا ئیراقێ هێتە دەرئێخستن و دێ بیتە بریارەكا قانوونی كو مەهانە مووچە بهێتە هنارتن و ئێدی نەبیتە پەیامێن دەزگەهێن راگەهاندنێ.
رۆهنكر ژی»حوكمەتا ئیراقێ بۆ هنارتنا شایستەیێن جوتیارێن هەرێما كوردستانێ ژی ب بەردەوامی ئاستەنگان دروست دكەت كو ل دووماهی قۆناغا بەلاڤكرنا مافێن وان پێدڤی بوو 280 ملیار دیناران ب ئێك گۆمژم بۆ جوتیارێن كوردستانێ ڤرێكەت بەلێ ئەڤ پارە ب سەر چەند قۆناغان دابەشكرن و دگۆتن كو (سیولە) نینە و ئەم ب بەردەوامی ل سەر هێلێ بووین بۆ ڤەگەراندنا مافێن وان و ب راستی جوداهیكرن د ناڤبەرا جوتیارێن هەرێمێ و یێن ئیراقێ دا یا هەی ئەگەر نە بوچی بۆ جوتیارێن ئیراقێ كێشەیا سیولێ نەبوو».
