شاره‌زايه‌كێ ژينگه‌هێ: ل كاشێ 85% هه‌وایێ پیسه
ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر ئه‌ترووشی:
ژ نشكه‌كێ ڤه، ناسا یا جیهانی ژینگه‌ها باژێرێ دهۆكێ ب پیسترین ژینگه‌ه ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ دده‌ته نیاسین، شاره‌زایه‌كێ ژینگه‌هێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ژی دیار كر، ئه‌و ئامیرێ هه‌وایی پشكنین دكه‌ت، ل كاشێ 85% هه‌وایێ پیسه و هه‌مان رێژه ل باژارێ دهۆك ژی هاتیه تۆماركرن و گۆت: ل دووڤ هه‌موو وان راپۆرتێن ژینگه‌یی، ته‌ندروستی و زانستی، پالاوگه‌هه و كارگه‌هێن كواشێ د وی ژ رێنمایان كاردكه‌ن مه‌ترسیێن ژینگه‌هی هه‌نه، دڤێت بهێمه چاره‌سه‌ركرن، ئه‌گه‌ر كاریگه‌ریا وێ پشتێ 10 یان 15 سالێن دی دێ ئاشكرابن و ئێدی كۆنترولكرن دێ یا ب زه‌حمه‌ت بیت.
ناسر عه‌لی، ماسته‌ر ب زانستێن ژینگه‌هێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤر دیار كر، بێگۆمان ئه‌وا نوكه ل دهۆكێ دهێته روودان كاره‌ساته، ل دووڤ زانیاریێن مه و ئه‌و ئامیرێ هه‌وایی پشكنین دكه‌ت، ل كاشێ 85% هه‌وایێ پیسه و هه‌مان رێژه ل باژارێ دهۆك ژی هاتیه تۆماركرن، تشتێ گه‌له‌ك مه‌ترسی ئه‌وه به‌رهه‌مێ وان پالاوگه‌هان تایبه‌ت گازوایل بۆ هه‌موو موه‌لیدێن دهۆك دهێنه ره‌وانه‌كرن.
ناسر زێده‌تر دبێژیت: چه‌ند ماده‌كێن مه‌ترسی دناڤ گازوایلێ دا هه‌نه، گه‌له‌ك د مه‌ترسیدارن، ب دیتنامن، ره‌نگه مه‌به‌ستا ناسا ده‌ڤه‌را كواشێ بیت، به‌لێ چونكه كواشێ سه‌ر ب دهۆكه هوسا هاتیه راگه‌هاندن، ب گشتی ل دووڤ هه‌موو وان راپۆرتێن ژینگه‌یی، ته‌ندروستی و زانستی، پالاوگه‌هه و كارگه‌هێن كواشێ د وی ژ رێنمایان كاردكه‌ن مه‌ترسیێن ژینگه‌هی هه‌نه، دڤێت بهێمه چاره‌سه‌ركرن، ئه‌گه‌ر كاریگه‌ریا وێ پشتێ 10 یان 15 سالێن دی دێ ئاشكرابن و ئێدی كۆنترولكرن دێ یا ب زه‌حمه‌ت بیت.
ماوێ زێده‌تر ژ 13 سالانه 52 پاریزینگه‌هان نه‌یاسایی ل كۆمه‌لگه‌ها كواشێ ل دهۆكێ هه‌نه و ڤان پاریزینگه‌هان كارتێكرنه‌كا خراب كریه سه‌ر ژینگه‌ها دهۆكێ و زیانێن مه‌زن ب خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ ب تایبه‌ت سنوورێ قه‌زا سێمێلێ گه‌هاندینه.
محه‌مه‌د تاهر بریفكانی، رێڤه‌به‌رێ ژینگه‌ها دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، ل گۆره‌ی ئه‌و ده‌ستهه‌لاتێن مه هه‌ین، هه‌تا نوكه هه‌شت پارزینگه‌هێن نه قانوونی ب كۆژمێ هه‌شت ملیۆن دیناران هاتینه سزادان و پێنچ پاریزگه‌ه ژی ب رێیا داواكارێ گشتی ب كۆژمێ 16 ملیۆن دیناران هاتینه سزادان.
زێده‌تر دبێژیت: ب بریارا جڤاتا وه‌زیرێن حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ده‌ستپێكا ئه‌ڤ سال یا ، 2019 نێزیكی 21 مه‌رجان بۆ دانانا پارزینگه‌هێن نه‌فتێ ل هه‌رێما كوردستانێ هاتبوونه دانان و پشتی لیژنه‌یه‌كا تایبه‌تمه‌ند دووڤچوون و پێداچوونا هه‌ر 52 پارزینگه‌هێن نه‌فتێ یێن پارێزگه‌ها دهۆكێ كری، ب تنێ حه‌فت ژ وان پارزینگه‌هێن نه‌فتێ مه‌رج بجهئیناینه و 45ێن دی مه‌رجێن دروست بجهنه‌ئیناینه و گۆت: ڤان پارزینگه‌هێن نه قانوونی كارتێكرنه‌كا مه‌زن كریه سه‌ر ساخله‌میا وه‌لاتیان و زیانێ ل وان دده‌ن، نه ب تنێ به‌رهه‌مێ وان یێ خراب، به‌لكو هه‌تا دووكێلا وان ژی ژینگه‌هێ پیس دكه‌ت و زیانێ دگه‌هینتیه ساخله‌میا وه‌لاتیان.
د. بێوار خه‌نسی، شاره‌زایێ ئاسایشا ئابووریا هه‌رێمێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، ب تنێ دو پارزینگه‌هێن مه‌زن یێن ڤاڤارتنا پترۆلا ره‌ش ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه (بازیان و كه‌له‌ك) و ئێكا بچووك ژی ل تاوكێ هه‌یه كو ڤان هه‌رسێیان مۆله‌تا قانوونی بۆ ڤاڤارتنا پترۆلا ره‌ش ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه و ئه‌ڤ هه‌ردو پارزینگه‌هێن مه‌زن دشێن رۆژانه زێده‌تر ژ 100 هزار به‌رمیلێن پترۆلێ ب ڤاڤێرن و ب ڤێ چه‌ندێ پانزین و گازا سپی بۆ وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ دهێته دابینكرن و گۆت: ئه‌ڤه د ده‌مه‌كی دایه كو هه‌موو پارزینگه‌هێن عیراقێ نها دشێن رۆژانه 750 هزار به‌رمێلێن نه‌فتا ره‌ش ب ڤاڤێرن و ل سه‌ر وه‌لاتیێن عیراقێ به‌لاڤ بكه‌ن.
