عەلی بەلۆ: پاشکەفتکرنا مووچێن فەرمانبەران ب سیاسەتەکا دروست کار پێ نەھاتەکرن
ئەڤرۆنیۆز، سالار دۆسکی:
سەرۆکێ لژنا پەترۆل و غازێ ل خولا ئێکێ یا پەرلەمانێ عیراقێ، عه‌لى به‌لۆ، بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: ھەکە کۆمپانیێن دەرھینانا پەترۆلێ دماوەکێ نە درێژ دا بۆریا غازێ یا کوردستانێ دروست بکەن، دبیت دده‌مه‌كێ كێم دا ھەرێم بشێت پشست بەستنێ ل سەر خوە بکەت و ماوەکێ نە درێژ دا کاودانێن ئابووری ل ھەرێما کوردستانێ بەر باب شبوونێ ڤە بچن.
عه‌لى به‌لو زێده‌تر گۆت” بۆریا غازێ دناڤا ئاخا تورکیا دا تەمام بوویە ھەتا دگەھیتە دەریا رەش، لێ دناڤا ئاخا کوردستانێ دا تەمام نەبوویە و دشێن دماوێ چەند ھەیڤان دا ئەوێ چەندێ تمام بکەن، هه‌كه غاز بهێته هنارده‌كرن، ئەڤە دێ بیتە ھاریکار كو حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بشێت مووچێن خوە بدەت”.
ئەو ژی گۆت”دڤێت ھەرێما کوردستانێ پلانا خوە ھەبیت و هه‌كه ل گەل عیراقێ نەخشێ پلا ئێک ب سەرنەکەڤت، دڤێت ھەرێما کوردستانێ پلانا خوە ھەبیت بۆ باشکرنا رەوشا خەلکێ کوردستانێ و دابینکرنا مووچان، چونکى حوکمەتا عیراقێ گەلەک يا مەغرور بووی وهه‌موو بزاڤان دکەت ھەرێما کوردستانێ نەچار بکەت کو ب دلێ مللەتی نەبیت و ئەڤ قوربانیا دای نە شایستێ وێ چەندێ بیت کو حوکمەتا بەغدا ڤان مەرجان ب سەپینيت و دڤێت حوکمەتا کوردستانێ نەخشێ پێگوھور ھەبیت”.
ناڤبرى دياركر” نوکە کاودانێن عیراقێ ژ روویێ ئابووری ڤه گەلەک دباش نينن، دیسا ژێرخانا ئابووری نینە، ژ ئەنجامێ شەرێ داعش گەلەک باژێرێن عیراقێ ھاتینە کاڤلکرن، دیسا باژێرێن باشوورێ عیراقێ پێدڤی ب خزمەتگوزاریا نە و ھەتا ١٠٠ ملیار دولار عیراقێ پێدڤی پێ ھەیە و ھەتا ژێرخانا ئابووری یا ڤان باژێران بھێتە درستکرن و ئەڤە ھەموو دێ ژ بۆدجێ ھێتەراکرن، دیسا بۆدجا ھەرێما کوردستانێ ھاتیە کێمکرن وھەتا رێکكەفتنەکێ ژی ل گەل عیراقێ بکەت، ئەڤە دێ بیتە ئەگەر کاودانێن وێ باشترنەبن، دڤێت ھەرێما کوردستانێ دەست ژ نەخشێ خوە یێ ناڤخوە بەرنەدەت بۆ باشکرنا کاودانێن ئابوورێ کوردستانێ و کار بکەت كوبەرھەمێ نافخوە بھێتە زێدەکرن”.
عەلی به‌لۆ خوياكر” زێدەکرنا خویکێ ل سەر خەلکی دبینم ئەڤە نە چارەسەریەکا بنەرەتە حوکمەت کاری ل سەر بکەت و دڤێت ئەڤە زووتر دەست پێکربا بۆ نموونه ل سالا ٢٠٠٦ دەست پێکربا و دڤیابا ھەتا خویک ل سەر مووچان ژی ھەبا دا کاودان باشتربن، دا گەلەک مووچە خور بەرێ خوە دەنە کەرتێ تایبەت، ھەر چەندە ل وەلاتێن بیانی خویک ژ کەرتێ تایبەت ژی دھێتە وەرگرتن”.
گۆت ژى” پشتی ب دووماھی ھاتنا ڤێ قەیرانێ دڤێت حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ پێنگاڤێن رژد بھاڤێژیت ل سەر بھێزکرنا ئابوورێ ھەرێما کوردستانێ و دیسا زێدەکرنا داھاتێ خوەیێ ناڤخوەيى و دانانا باجێ ل سەر مووچان و دیسا ل سەر کۆمپانیێن مەزن ژی، باجا ژ کۆمپانیان دھێتە وەرگرتن تشتەکێ گەلەک کێمە نە وەک وەلاتێن بیانی یە، وەلاتێ سوید ھندی داھاتێ کۆمپانیەکێ زێدە بیت رێژا باج وەرگرتنێ ژی زێدە دبیت و ئەڤە قانوونە دھێتە بجھئینان”.
ئاماژه دا” دڤێت قانوونەکا ب ڤی رەنگی ھەبیت، نەکو ھندەک خەلک فول زه‌نگين بن و ھندەک ژی گەلەک ھەژاربن و دڤێت باج ل سەر رێژا داھاتی بیت دا ھاریکاری ھەژارا بھێتەکرن و دیسا پشتەڤانیا خواندنێ و لەشکەری بھێتەکرن”.
ب ديتنا به‌لۆى ھەموو پێنگاڤێن عیراقێ بۆ وێ چەندێ نە کوردستانێ لاواز بکەت و نوکە کاغەزا عیراقێ بھێز ترە ژ یا کوردستانێ وگۆت” دڤێت کوردستانێ رێكخستنيێ بێخيته دناڤ کەرتێ ناڤخوە دا، چونکى عیراق نە جھێ باوەریێ یە و چو جوداھی دناڤبەرا رژێمێن نوکە و پێشتر ژی نینە، عەرەبا بۆچوونێن شوفینی بەرامبەر کوردستانێ ھەنە و ھەردەم چاڤێ وان ل بھێز بوونێ یە دا کوردستانێ لاواز بکەن و دەستکەفتێن ھەرێمێ نەھێلن و ئەڤە سیاسەتا بەغدايه و دڤێت خەلکێ کوردستانێ خوە راگربیت و دیسا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ سیاسەتەکا دووربین ھەبیت”.
ھێشتا گۆت” پاشکەفتکرنا مووچێن فەرمانبەرێن کوردستانێ نە ب سیاسەتەکا دروست کار پێ ھاتەکرن، دڤیابا رێژەکا ديار كرى با و حوکمەت ب ئەرکێ خوە راببا مووچێ خەلکی دابایێ، دیسا ھەموو بزاڤکربان زڤرینا بزاڤا ئابووری ھەرێما کوردستانێ لاواز نەببا”.
ل دووماھیێ عەلی به‌لۆ گۆت”ل دووڤ پلانێن وەلاتێن زلھێز وەک ئەمریکا بۆ لیدانا ئیرانێ ل دەرڤەی سنورێ وێ و ئیران وەک وەلاتێ پەترۆلی یە و دیسا کەنداڤێ عەرەبی ھەتا ٣٥%پەترۆلا جیھانێ تێدا دبوریت بۆ بازارێ جیھانێ و ئەڤە دێ بیتە ئەگەر بھایێ پەترۆلێ زێدەبیت ودێ ژ ٧٥$ بوریت هه‌كه ئەمریکا ل سەر سیاسەتا خوە یا رژدبیت”.
