هه‌ولێر و سیاسه‌تا هه‌ڤدژ دگه‌ل هێزێن هه‌رێمی

هه‌ولێر و سیاسه‌تا هه‌ڤدژ دگه‌ل هێزێن هه‌رێمی

88

پشتى پتر ژ نیڤ چه‌رخى ژ شۆره‌شگێریا كوردی، شارازه‌یه‌كا باش د ره‌فتاركرنا پرسێن ناڤخۆیی و هه‌رێمی دا وه‌رگرتیه‌. ل سالا 1991 بۆ جارا ئێكێ ده‌لیڤه‌ بۆ كوردان هات كو نه‌خشه‌كێ سیاسی ل جهێ یێ چه‌كداری بۆ به‌رخوه‌دانا خوه‌ یا نه‌ته‌وى بدانن، له‌ورا رێره‌وا ئاشتى و دانوستاندنان گرت و داخواز كر كو ل سه‌ر بنه‌مایێ (عفا الله عما سلف) یا چوویی چوو گرته‌به‌ر، تایبه‌تى پشتى كه‌فتنا رژێما عیراقێ ل سالا (2003)، كو ب ڤێ ئێكێ پێگه‌هه‌كێ سیاسیێ به‌رچاڤ ل گۆره‌پانا هه‌رێمى و ده‌ولى بۆ خوه‌ دروست كر.
كوردان سیاسه‌تا دانوستاندن و دبلوماسی ژ بۆ به‌ره‌ڤانیكرنا مافێن خوه‌ یێن ره‌وا دگه‌ل حكوومه‌تا فیدرال و ده‌وله‌تێن هه‌رێمی و جیهانى په‌یره‌و كر، ل ده‌مه‌كی پشتى د كڤانێ هه‌وا ته‌عریبكرنێ دا رژێما عیراقێ ب هزاران كورد گرتین و ڤه‌گوهاستین و ده‌ربه‌ده‌ركرنا ب هزاران خێزانێن كورد ژ حهێن وان و ده‌سته‌سه‌ركرنا عه‌رد و مولكێ وان، هه‌روه‌سا ئه‌نجامدانا ته‌ڤكوژیێ و گۆڕێن ب كۆم و هه‌وێن ئه‌نفالان و ..هتد، دونیایێ وه‌سا هزر كر كو كورد دێ هه‌لویسته‌كى دژوار وه‌رگرن و دێ ده‌ست ب تۆلڤه‌كرنێ كه‌ن، لێ به‌رۆڤاژی ب لێبۆرینا خوه‌ یا مرۆڤایه‌تى هه‌موو جیهان حێبه‌تى كر، ل ده‌مه‌كى مرۆڤایه‌تیا دونیایێ یا لاواز بوو هه‌تا ل جڤاتا مافێن مرۆڤى یا سه‌ر ب نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتى ڤه‌. لێ ئه‌و تشتێ ئه‌م دبینین كو ل هه‌مبه‌ری ره‌وشه‌نبیریا لێبۆرینا كوردان د سیاسه‌تێ دا تشته‌ك ژئالیێن سیاسی ڤه‌ نینه‌، به‌لكو ل هه‌مبه‌ر هه‌لویستێن دوژمنانه‌ ژ ئالیێ حكوومه‌تا فیدرال و توركیا و ئیرانێ هه‌مبه‌ری كوردان په‌یره‌و دكه‌ن و ب هه‌مى رێیان دوژمانتیا مافێن كوردان دكه‌ن و ل گۆر ئه‌جیندایێن خوه‌ ده‌ستوه‌ردانا به‌رقرایا ره‌وشا هه‌رێمێ دكه‌ن.
زێده‌باری سۆزێن ئه‌مریكا یێن نه‌دجهێ خوه‌ دا، چونكى ئالیێن دن باوه‌ری ب هێزێ هه‌یه‌ و باوه‌ری هه‌یه‌ هه‌تا كو ئه‌و هێز لاوازتر ژی بن ژ وانا دێ هه‌ر ئاسته‌نگان بۆ دروست كه‌ن و هه‌ر ئه‌جیندایێن خوه‌ خورت دكه‌ن، له‌ورا پێدڤیه‌ كورد سیاسه‌ته‌كا نوو د ره‌فتاركرنا خوه‌ دا ل گه‌ل وان بكار بینیت، چونكى سیاسه‌تا هه‌ڤدژ یان سیاسه‌تا وه‌كو سیاسه‌تا ل هه‌مبه‌ر مرۆڤى دهێته‌ بكارئینان باشترین رێكه‌ بۆ وان ئالیێن بزاڤێ دكه‌ن به‌رژه‌وه‌ندیێن مرۆڤى تێك بده‌ن. و دشیان دایه‌ هه‌رێما كوردستانێ د پێگه‌هێ هه‌ڤدژیا ب هێز دابیت و سڤكاتى پێ نه‌هێته‌كرن د كڤانێ ڤان خالان دا:
1. لێكدانا ناڤمالیا كوردی، ب ئاوایه‌كی كو هه‌ڤركیێن ناڤخۆیی كارتێكرنێ ل ئارمانجێن ستراتیژی یێن نه‌ته‌وه‌یی نه‌كه‌ن.
2. پێدڤیه‌ رژدی د چاكسازیێن ناڤخۆیی و به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌لیێ دا هه‌بیت، ژ بۆ به‌رهه‌ڤكرنا به‌رگریا مللی.
3. پێدڤیه‌ هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ بنكه‌یه‌كێ سیاسی و مه‌رجه‌عێ پارچێن دی یێن كوردستانێ ل توركیا و ئیرانێ و سووریایێ.
4. پێدڤیه‌ پشته‌ڤانیا لوبیێ كوردی ل ئه‌مریكا بهێته‌ كرن.
5. خۆرتكرنا هێزا سیاسی، هه‌روه‌سا پێدڤیه‌ هێزه‌كا ئابووری و له‌شكری هه‌بیت.
6. سیاسه‌تا چاره‌كرنا پێشهاتێن ناڤخۆیی دگه‌ل به‌غدا و یێن ده‌ره‌كی دگه‌ل ده‌وله‌تێن هه‌رێمى و جیهانى و ب تایبه‌تى د بابه‌تێ به‌رهنگاریا تیرۆرێ دا.

کۆمێنتا تە