هووربینیێن قانوونا كۆمپانيا نهفتا نيشتمانی یا عێراقی
ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی:
ئهندامەکێ ليژنا نهفت و وزهیا پهرلهمانى ل عێراقێ، هوردهكاریێن قانوونا كۆمپانيا نهفتا نيشتمانى دیاردکەت،کو لدووڤ وێ قانوونێ ب گۆژمێ 10% یا پارێ نهفتێ د بۆ وێ پارێزگەهان هێتە خهرجکرن،یاکو نەفتێ بهرههم دئینیت.
جهمال كۆچهر، ئهندامێ ليژنا نهفت و وزێ ل پهرلهمانێ عێراقێ گوتیە،د وێ پرۆژه قانوونێ دا 10% یا پارێ نهفتا پارێزگەهان بۆ وێ پارێزگەهێ هاتیە تهرخانكرن،یاکو نەفت تێدا، پشکەک ژ وی پارهی دێ بۆ وەلاتیان بیت، 90% یا پارێ نهفتا وی پارێزگەهێ دێ بۆ حوکمهتێ بیە ،هەروەسا 10% ب سهر سێ سندوقان دا دێ هێتە دابهشکرن،پشکەک بۆ راهێنان و گهشهپێدانا وان كارمهندانه یێن كو ل وان كۆمپانيێن نهفتێدا كاردكهن،پشکەک ژی بۆ بەرەبابێن داهاتی یێن وێ پارێزگەهێنه، پشکەک ژی بۆ خۆجهێن و پارێزگەهێ یە.
گوت ژی، ههر پارێزگەهەکا برێیا ڤێ كۆمپانیا نهفتا نیيشتمانی نەفتێ بفرۆشیت و ڤرێکەتە ژ دهرڤە،دێ شێت ژ وێ 10% مفادار بیت،ژبەر هندێ بۆ ڤێ قانوونا نوو و رێنمايى و پهيكهر بۆ نەهاتیە دهرکرن،ئهو پاره يان دێ هێتەدان بۆ خەلکێ يان دێ بیتە بودجه و دێ بۆ وێ پارێزگەهێ چیت.
گوتیە ژی،ئهو قانوونە ژ حوکمەتێ نههاتیه پهرلهمانی، هندەك كهسێن دناڤ پهرلهمانی دا ئهڤ پرۆژه پێشنياركریە،لەورا هێشتا تانوپۆیا وێ قانوونێ ديارنينه ژلایێ جڤاتا وهزيران، دڤێت دهستهيهك بۆ بهێته دروستکرن، ئهو دهستهيه دێ پهيكهر و تانوپۆ و چارچوڤەی بۆ دانیت، ئهو قانوونه ب تنێ بۆ چارچۆڤەکێ گشتى بۆ هاتیە دياركرن.
هەروەسا گوتیه،خالا نەباش ئەوە،کو ئهو دهستهيه بكهڤیتە ژێر دهستێ عهبادى،لەورا هندەکان مهترسیا هندێ ههيه،کو ب دروستى ب كار نهئینیت، چونكی ئهو كۆمپانيا د بنهرهتدا، ل سهر بنهمایێ كۆمپانيا روسنهفتا رووسى و پهيوهندیا وێ كۆمپانيایێ ل گهل پوتینی و كۆمپانيا ئيكسۆن موبيل یا ئهمريكى و پهيوهندى ل گهل سهرۆكاتیا ئهمريكا و كۆمپانیا پى بى یا بريتانى و پهيوهنديا وێ ل گهل حوکمهتێ هاەیە دروستكرن،کو چاوا حوکمهتا وی بڤێت نهفتا كیژ وەلاتی بێخیتە ژێر دهستهەلاتا خوە،برێیا وێ كۆمپانيا كارى بۆ دکەت.
دیارکر ژی،د داهاتی دا ئهڤ كۆمپانيا نهفتا نيشتمانی دێ وەلێ هێت،کو كۆمپانيا دهولەتێیە،دێ سياسهتا دهولەتێ ژ دەرڤە و نافخوەیا وەلاتی پهيرهو کەت و ئهو كهرته ژی دێ کەڤیتە دهستێ هندەك كهساتیێن سياسهتمهدار، ئهڤەژی پلانا وانە، ئهڤەژی ئێکە ژ مهترسيێن وێ قانوونێ.
سهبارهت جێبهجێكرنا وێ قانوونی ل پارێزگەهێن ههرێما كوردستانێ دیارکر،ژبەر هندێ کو ل ههرێمێ وهزارهتا سامانێن سروشتی یا ههرێمێ تاك لايهنه كارێ نەفتێ دکەت و نەفتێ دفروشیت،وان خالەک دانایه،هەکە ههرێم نهفتا خوە برێیا ڤێ كۆمپانيانیێ بفرۆشیت و مامهلێ ل گهل بكەت،دێ ئهوا نوونەرەکێ وهزارهتا سامانێن سروشتی ل ههرێمێ بیتە ئێک ژ ئهندامێن وێ دهستهیێ.
جەمالی گوت ژی،ژبەرکو حوکمهتا ههرێمێ وهك وهزارهت مامهلا نهفتێ دکەت، باوهرناكهم پارێزگايهک بچیت، سهرهدهریێ ل گەل ڤێ دهستهیێ و قانوونی بكەت،هەروەسا نهفتا پارێزگاها خوە برێیا وێ كۆمپانيێ بفرۆشیت و رێكکهفتنی ل گهل بكەت، لەورا دبیت ههرێم ب ئێک پاكێج مامهلێ ل گهل بكەت، يان ژی دێ ب ئێکجارى مامهلی ل گهل کەت،يان ژی دێ بايكۆتێ کەت و مامهلێ ل گهل ناكەت.