وەلاتی و بازرگان دشێن دۆلاری ب بھایێ بەرێ بکڕن
ئه‌ڤرۆ:
ئەندامەکا لیژنا دارایی و ئابوریا عێراقێ ئیماژە بڤێ چەندێ کر، پارێزگەرێ بانکا ناڤەندیا عێراقێ ھاتیە گازیکرن بۆ پەرلەمانی و بۆمە گرانبوونا بھایێ دۆلاری رۆھنکریە، کو ئەگەر بۆ ڤێ چەندێ ڤەدگەڕیت، بانکا ناڤەندی لسەر بڕیارا حوکمەتێ ٨%ێ باج و گومرک ئێخستیە سەر بھایێ ئەڤی دۆلارێ دفرۆشنە بازرگانان، ھەروەسا تەکەزکریە، بھایێ دۆلاری ژڤی بھایێ نوکەی پتر بلند نابیت.
نەجیبە نەجیب، ئەنداما لیژنا دارایی و ئابوریا پەرلەمانێ عێراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” بەری نوکە من داخوازکربوو، پارێزگەرێ بەنکا ناڤەندیا عێراقێ بھێتە لیژنا دارایی و وەبەرھینانا جڤاتا نوونەران، چونکە بەنکا ناڤەندی بەرپرسە ل سیاسەتا دراڤی و پارێزگەرێ بەنکا ناڤەندی سەرەدانا لیژنێ کر، ل دۆر پرسا بلندبوونا بھایێ دۆلارێ ئەمریکی ھەمبەر دینارێ عێراقی، نافبری تەکەزی لسەر ڤێ چەندێ کر، بھایێ دۆلاری ب چو شێوەیەکی بلند نەبوویە و وەکی بەرێ یە، ھەتا ئەوچەند پشتڕاستکر پیچەک نزمبوویە بھایێ دۆلاری، بەلێ ئەڤا نوکە لبازاڕی دۆلار بلندبووی، بۆ ڤێ ئێکێ ڤەدگەڕیت، بانکا ناڤەندیا عێراقێ لسەر داخوازا حوکمەتێ، باج و گومرگ ئێخستیە سەر ئەف دۆلارێ ب بازرگانا دھێتە فرۆتن، بۆ نموونە بازرگانەک دێ ئاسنی کڕیت و پێدڤی ب گوژمەکێ زۆرێ دۆلاری ھەیە، دەمێ دچیتە بانکا ناڤەندی بۆ کڕینا دۆلاری بانک دێ ھەر ب بھایێ بەرێ دۆلاری فرۆشیتێ کو ئێک دۆلار بەرامبەر ١٢٠٠ دینارانە، بەلێ ژلایەکێ دیڤە دێ باج و گومرکێ ھاڤێتەسەر”.
ئەڤێ ئەنداما لیژنا دارایی دیارکر، ھەر بازرگانەکێ گوژمەکێ زۆرێ دۆلاری بکڕیت، بانکا ناڤەندی دێ ٥%ێ وەک ئەمانەتا باجێ، ھەروەسا ٣%ێ تاڤێنەسەر وەک گومرک، ئەڤەژی بۆچی وەلێکریە، ھەتا پارە بۆ حوکمەت ڤەگەڕیت و ھەیڤا شوباتا بۆری وەرە ئەف بڕیار حوکمەتێ دەرکریە، ژبەر قەیرانا دارایی و ھەتا نوکە، ل ھەیڤا شوباتێ وەرە ٢٧٣ ملیار دینار بڤێ رێکێ کۆمکرینە، حەسکەم بۆ خەلکی رۆھنکەم، کەسەک دێ چیت دخوازەکێ پێشکەشی بانکێ کەت و داخوازا ئێک ملیۆن دۆلاران کەت، وی دەمی بانک دێ دۆلار ب ١٢٠٠ دەتێ، بەلێ ئاریشە ئەڤە دێ ٨%ێ زیدەھی وەکی ئەمانەتێ باج و گومرکێ لێ وەرگریت”.
نەجیبایێ گۆتژی” بانکا ناڤەندی دەستھەلات داینە بانکا( سی بی ئای) بۆ فرۆتنا دۆلاری ب بھایێ حوکمەتێ، ئەڤێ بانکێ لقێن خوە ل ھەولێر و سلێمانیێ ژی ھەنە و شێن دۆلاری ب بھایێ بانکا ناڤەندی واتە ١٢٠ ھزارا بفرۆشنە وان کەسێن گوژمەکێ کێم دۆلار دڤێت، چونکە باج و گومرگ تنێ بۆ گوژمەکێ دیاریکریە، بۆ نموونە ئەگەر بازرگانەکی سەد ھزار دۆلاری پێدڤی بوون، یان وەلاتیەکی نەخۆش ھەبوو بچیتە دەرڤە، دشێن ب رێیا بانکا سی بی ئای دۆلاری ب بھایێ ١٢٠٠دینارا بۆ ئێک دۆلاری بکڕیت، ئەڤە ئەگەرێ سەرەکیێ گرانبوونا دۆلاریە و پارێزگەرێ بەنکا ناڤەندیا عێراقێ ئەم پشتڕاستکرین، بھایێ دۆلاری بڤی بھایێ نوکە پتر بلند نابیت و ئەگەر باج نەمینیت ئەڤە دێ ڤەگەڕیت بھایێ بەرێ”.
