پێدڤییە هەلبژارتنێن دادپەروەرانە ئەنجام بدەین كو هەموو ئالی ژێ د رازی بن
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی پشكداری ددیدارا سلێمانیێ ل زانكۆیا ئەمریكی ل سلێمانیێ دا كر و تێدا پەیڤەك پێشكێشكر و د پشكەك ژ پەیڤا خوە دا گوت» گەلێ ئیراقێ ل سالا 2005 ل سەر دستوورەكێ گونجای رێككەفتن. دستوورێ ئیراقێ ب پەسەندكرنا سیستەمێ فیدرالی، رێكا هەڤپشكییەكا گونجای بۆ هەموو نەتەوە و پێكهاتەیێن ئیراقێ دروستكر. ئەو هەڤپشكییەژی، ئیراقێ ب هێز دكەت. گەلەك یا گرنگە سیستەمێ فیدرالی ب كریار و تمامی بهێتە بجهئینان. نابیت باوەرنەبوونا ئالییەكی، یان چەند ئالییان ب فیدرالیێ، سیستەمی ل ئیراقێ لەنگ بكەت و بجهئینانا دستووری ب راوەستینیت.
هەموو نەتەوە و پێكهاتە ل ئیراقێ، دڤێت ب كریار خوە ب هەڤپشك د رێڤەبرنا ئیراقێدا ببینن. نابیت هیچ پێكهاتەیەكێ ئیراقێ بهێتە پشتگوه هاڤێتن، چونكە ئەو چەندە دێ رێكەكا خراب ل ئیراقێ ڤەكەت. ئەو رێك پێشتر ل ئیراقێ هاتییە تاقیكرن و جهێ نەخوەشیێ بوو بۆ هەموو خەلكێ وەلاتی.
سەرۆك وەزیرێن ئیراقا فیدرالی محەمەد شیاع سۆدانی، خودان هزرەكا بەرفرهەیە و باوەرییەكا مەزن ب دستوورێ ئیراقێ یا هەی. ئەوێ هزرێ سەقامگیرییەكا باش د رێڤەبرنا حوكمەتا وی دا ل ئیراقێ دروستكرییە. خەلكێ ئیراقێ هەست ب ئەوێ گوهۆڕینێ دكەت. ئەو هزرە و ئەو شێوەیێ بڕێڤەبرنێ. دشێت ئیراقێ بەر ب پێشڤە ببەت و دەلیڤەیەكا گەلەك باشە بۆ ئیراقێ.
بەلێ ئەڤ بۆچوونا سەرۆكێ وەزیران، پێدڤی ب پشتەڤانیێ یا هەی، ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی نوكە د بن ئەوێ بەرپرسیارەتیێدانە كو پشتەڤانیێ ل حوكمەتا ئیراقا فیدرال بكەن. ئیراقێ ئاسۆیەكێ رۆهن یێ هەی هەكە دستوور و سیستەمێ فیدرالی ب تمامی بهێتە بجهئینان.
شێوەیێ رەفتاركرنێ ل گەل هەرێما كوردستانێ مەزنترین ئەزموونە بۆ سیستەمێ سیاسیێ نوو ل ئیراقێ. ئیراقەكا ب هێز یا گرێدایە ب هەبوونا هەرێما كوردستانێ یا ب هێز، هەروەسا هەرێما كوردستانێ یا ب هێز ژی، گرێدای ئیراقەكا فیدرال و سەقامگیرە.
هیچ كێشەیەك نینە ل ئیراقێ نەهاتە چارەسەركرن، هەكە دستوور بهێتە بجهئینان. دستوورێ ئیراقێ تایبەتمەندییا هەموو پێكهاتەیێن ئیراقێ د پارێزیت، بجهئینانا دستووری، ئەم هەموو دێ وەلاتیێن پلە ئێك بین د ئیراقێدا.
پۆختەیا ئاخڤتنا ناڤ دلێ خەلكێ كوردستانێ، داخوازییا ئێكڕێزییا ئالیێن سیاسییە. جینۆساید و چەوساندنا گەلێ كوردستانێ، وەكرییە دیرۆك ئێك ئارمانجێ بێخیتە دلێ كوردان، ئەوژی ئێكبوونە. ئەو ئاراستەیا هەرە درستە و نیشانا هشیارییا گەلێ كوردستانێیە.
مە ب دوبەرەكیێ ناڤودەنگییەكا باش ل جیهانێ دروست نەكریە، بەلكو ب دیموكراسیێ و ئاڤەدانكرنێ و سەقامگیریێ د ئەڤێ دەڤەرێدا، مە ناڤودەنگییا خوە دەركریە. هەر كەسەكێ بەری 30 سالان هاتبیتە كوردستانێ و ئەڤرۆ سەرەدانا كوردستانێ بكەت، نا نیاسیت. پشتی ئەنفالێ و كێمیابارانكرنێ، ئەو ئاڤەدانكرنا مە دروستكری. نوكە ب شارەزاییا زێدەتر، دشێین ئەوێ پێشكەفتنێ باشتر و ب لەزتر بكەین.
نوكە مە نڤشەكێ گەلەك خودان شیان و ئاست بلند پەروەردە كریە. نڤشەك ل كوردستانێ یێ دروستبووی، ئەم هەموو گەلەك د خوەشحالین ب ئاست بلندی و هشیارییا وی. هەكە ئالیێن سیاسی ب دروستكرنا دەلیڤەیەكا گونجای، دەرفەتێ بۆ ئەوی نڤشی دروست بكەن، دێ كوردستانێ گەلەك زێدەتر پێشكەڤیت.
هندەك كەس پرسیار ژ من دكەن: بۆچی یێ گەشبینم؟ ب راستی، ژێدەرێ گەشبینییا من د خۆڕاگری و فرەشیانێن خەلكێ كوردستانێدایە. نوكە ژی دبێژم: مە بۆرییەكێ نەخوەش هەبوو، بەلێ پاشەڕۆژەكا گەش یا بەراهییا مە.
گەلێ كوردستانێ یێ ئێكگرتییە، پێدڤییە ئالیێن سیاسی ژی وەكو گەلێ خوە بۆ بەرژەوەندییا نیشتمانی، رێكبكەڤن. ب ئەوێ شێوەی ئەم دشێن هەلبژارنێن رۆهن و دادپەروەرانە بكەین، ب رازیبوون و پشكدارییا هەموو ئالییان.
پەرلەمانێ كوردستانێ ئەزموونەكا گەلەك گرنگە د دەڤەرێدا، پێدڤییە بپارێزین. حوكمەتا هەرێما كوردستانێ وەلاتەك پشتی ئەنفالێ و كێمیابارانكرنێ دروستكریە، دڤێت ئەم هەموو پشتەڤانیێ لێ بكەین. پێشمەرگەیێن قەهرەمان ئەفسانەیا داعشێ شكاند و بوونە جهێ ناڤودەنگییەكا مەزن بۆ هەرێما كوردستانێ ل جیهانێ. ئەڤە هەموو جهێ ئەوێ چەندێ نە كو د گەشبین بین و هەر چ زوویە د ناڤخوەییا خوە دا رێكبكەڤین. ب رێككەفتنا مە، ئاڤەدانكرنا زێدەتر و سەركەفتنا زێدەتر دێ بینین.
د شیانێن هەموو كەسان دایە رەخنێ و گازندێ ژ دەستهەلاتێ و ژ دەستهەلاتداران بكەن، دشیاندایە ب هەموو رێكێن مەدەنیانە نەرازیبوونێ دەرببڕن، بەلێ ل دوماهیێ دڤێت ئەم هەموو سەرەرای جوداهییان، تشتەكی بپارێزین و بەرگریێ ژێ بكەین و ل سەر هەموو تشتەكی بهێلین و كۆمكەرێ مە هەموویانە، كۆمكەرێ مە هەموویان دڤێت نیشتمان بیت.
هێز و حزب و سەركردەیێن سیاسی دێ هێن و چن، بەلێ نیشتمان، وەلات، كوردستان هەر دێ مینیت. نابیت كوردستانێ بكەینە قوربانییا تورەیی و نەرازیبوونێ ژ دەستهەلاتێ و سیاسەتمەداران. گەلێ كوردستانێ یا سەلماندی شیانێن بەرگرییا هەموو زەحمەتییان و شیانێن راستكرنەڤیا هەموو كێماسییان یا هەی، ژ بەر ئەوێ چەندێ هەموو نەخوەشی دێ دەرباز بن و هەموو ناكۆكی دێ چارەسەر بن، چونكە ل دوماهیێ بۆ چارەسەریێ، ئەم هەموو پێكڤە دێ ل سەر ئێك مێز رۆنین، ژ بەر ئەوێ چەندێ كوردستان ژ مە هەموویان مەزنترە، نیشتمان ژ مە هەموویان ب هێزترە.
