چه‌ند سالێن دى پێدڤێن هه‌تا هه‌رێم ژ ئاريشا پانزينێ رزگار بيت؟
ھەر ئاکنجیەکێ ھەرێمێ رۆژانە پێدڤی ب لیترەکا پانزینێ یە مانشێتێن فرعی:
ئه‌ڤرۆ، قائید میرۆ:
شارەزایەکێ بەرھەمێن پترۆلێ ئاشکراکر، پانزین ئەگەرەکە بۆ پەیدابوونا چەندین نەخۆشیێن کوژەک مینا پەنجەشیرێ و ل زۆربەیا وەلاتێن جیھانێ ب شێوەیەکێ ھەستیار سەرەدەری دگەل پانزینێ دھێتەکرن. دیار کر ژی، ھەرێما کوردستانێ نەشێت بەرھەمێ نافخۆ دابین بکەت ژ پانزینێ و بلندبوونا بھای ژی پەیوەندی ب بۆرسا جیھانی ڤە ھەیە. ل دۆر داھاتیێ پانزینێ ل ھەرێما کوردستانێ دبێژیت: ھەتا ھەشت سالێن دی دێ تێھنا کارەبێ و رۆژێ و غاز جھێ پانزینێ گریت و مە پێدڤی ب ڤێ رێژا نوکە یا پانزینێ نابیت، بەلێ دڤێت خەلکی باوەری ھەبیت تڕۆمبێل ب کارەبێ ژی کار دکەت نەک تنێ پانزینێ.
ھێژا شێخ تەھا، شارازە و بازرگانێ پانزین و نەفتێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت “چەند ئەگەرەک بۆ بلندبوونا بھایێ پانزینێ ھەنە، ئێک ژ وان نەبوونا نەفتا خاڤە ژ بەرھەمێ نافخۆ، چەندی بەرھەمێ نافخۆ بەرەف کێمبوونێ دچیت کارتێکرن ھەیە ل سەر نەمانا پانزین و بلندبوونا بھای، ھەروەسا بلندبوونا بھایێ نەفتا خاڤا جیھانی راستەوخۆ کاریگەری ل سەر بلندبوونا بھایێ پانزینێ ھەیە ل ھەرێما کوردستانێ، چونکو بھایێ نەفتا خاف ب تنێ دۆلار بلندبیت و دێ بھایێ پانزینێ بلندبیت، بۆ نموونە دەمێ بھایێ ئێک بەرمیلا نەفتێ ل بازاڕێن جیھانێ داکەفتی بۆ 26 دۆلاران مە ل ھەرێما کوردستانێ ب کۆم ئێک لیترا پانزینێ ب 380 دیناران ددا بازاڕی، ئەڤە ل ھەموو جیھانێ ب ڤی شێوەیە دەمێ بھایێ نەفتا خاف بلند بیت بھایێ ھەموو بەرھەمێن نەفتێ بلند دبیت، واتە ھەردەمێ گۆھۆڕین بکەڤیتە بازاڕێ نەفتێ ل بازاڕێن جیھانێ دێ گۆھڕین کەڤیتە بھایێ ھەموو بەرھەمێن نەفتێ مینا گاز و گازا سپی و پانزین بلند دبیت.
ڤی شارەزا و بازرگانێ پانزینێ دیار کر” ئەف پانزینا نوکە ب رێیا ئیرانێ دھێتە ناڤا ھەرێما کوردستانێ پشکەک بەرھەمێ نافخۆیا ئیرانێ یە و پانزینا سۆپەڕە، پشکەکا دی ل وەلاتێن دی دھێتە ئیرانێ و وەک ترانزێت دگەھیتە ھەرێما کوردستانێ، بۆ نموونە پانزین ل رۆسیا دھێتە بەندەرێن ئیرانێ و دھێتە ھەرێما کوردستانێ، ئەڤە وەکی ئیران ل تورکیا ژی پانزین ل رۆمانیا دھێتە تورکیا و ب رێیا مێرسینێ دگەھیتە ھەرێما کوردستانێ، چونکە تورکیا ب خوە چو بەرھەمێ پانزینێ نینە بدەتە ھەرێما کوردستانێ، ل دەڤەرێن ناڤین و باشوورێ عێراقێ ژی ھندەک پانزین دھێتە ھەرێما کوردستانێ، بەلێ ئەڤە ب رێیا قاچاخ دھێت و ب فەرمی بەغدا رێیێ نادەت بھێتە ھەرێما کوردستانێ.
ل دۆر ئەف زانیاریێن دھێنە بەلافکرن کو پەنجە شیر ژ پانزینێ چێدبیت و کاریگەریێن خراپ ل سەر ساخلەمیا مرۆڤان ھەیە ھێژا شێخ تەھای گۆت” راستیەک ھەیە ناھێتە ڤەشارتن ئەز وەلاتێن ئورۆپا وەک نموونە نابێژم، بەلێ ھەر وەلاتێن دەرووبەر جھەکێ وەکی دوبەی، ھەر کەسێ پانزینێ بکار د ئینیت دەست کێشا بکار دئینیت، ژ بەر کو پانزین چەند ب شێوەیەکێ ستاندارد بھێتە چێکرن ئەڤە ئەگەرەکە بۆ بەلافبوونا چەندین نەساخیێن کوژەک مینا پەنجەشیرێ، پانزین ئەگەرەکە بۆ پەیدابوونا ھەموو نەساخیێن پێستی و حەساسیا چاڤا، چونکە ل ھەر لیترەکا پانزینێ نەە کیلۆیێن دویەم ئوکسجین کاربوونێ بەرھەم دئینیت نێزیکی 500 ھەتا 600 مادێن دی ل گزۆزێ تڕۆمبێلا دەردکەڤیت، ھەروەسا بۆ سۆتنا ئێک لیترا پانزینێ پێدڤی ب دو کیلۆیێن ئوکسجینێ ھەیە، واتە رێژا زیانێن ڤێ ھندا بلندە تشتەک نینە جھێ ئەڤان زیانان بگریت بۆسەر مرۆڤی و ژینگەھێ، ئەڤە ھەموو خرابیێن پانزینەکێ ن کو ب شێوەیێ ستاندەرد بەرھەم ئینابیت، بەرۆڤاژی ھەگەر پانزینەک ب ستاندەرد نەھاتبیتە چیکرن کۆمەکا مادا ھەنە تێدا شاخدارنینە و چوونا وان بۆ ناڤا لەشێ مرۆڤی زۆر ب ساناھیە دەمێ دگەھنە پیستێ مرۆڤی ئێکسەر دگەھنە خوینا مرۆڤی ئەڤەیە دەمێ دبێژن پانزین ئەگەرە بۆ چێکرنا پەنجەشیرێ، زۆر مادە ھەنە رێژە بۆھاتیە دیارکرن ھەتا پانزین بھێتە چێکرن دەمێ ئەف رێژە دھێتە بلندکرن یان گۆھۆڕین تێدا دھێتەکرن ئێکسەر کاریگەریێ دکەتە سەرۆ مرۆڤان.
ھێژا شێخ تەھا دبێژیت “ھەرێما کوردستانێ رۆژانە پێدڤی ب پێنج ھەتا حەفت ملیۆن لیترێن پانزینێ ھەیە ئەف رێژە گۆرەی وەرزێن سالێ دھێنە گۆھۆڕین، واتە ھەر ئاکنجیەکێ ھەرێما کوردستانێ رۆژانە پێدڤی ب ئێک لیترا پانزینێ یە، د دەمێ نوکە دا بەرھەمێ نافخۆ نەشێت پێدڤیێن بازاڕی دابین بکەت، ب تنێ ب مەرجەکی حکوومەت پشتەڤانی و ھاریکاریا کەرتێ تایبەت بکەت ب دانانا پارزینگەھێن بەرھەم ئینانا پانزینێ، ب دیتنا من د دەمێ ھەشت سالێن بھێت مە ئاریشەیا کێمیا پانزینێ نامینیت ڤێ چەندێ ژی پەیوەندی ب ڤێ چەندێ نینە ھەرێما کوردستانێ بەرھەمێ پانزینێ زێدە بکەت، بەلکو ئەڤرۆ جیھان یا بەرەف ھندێ دچیت پێگوھۆر بۆ پانزینێ پەیداببن مینا بکارئینانا کارەبێ و غازێ ل جھێ پانزینێ، ھەتا تێھنا رۆژێ دێ مفا لێ بھێتە وەرگرتن و پێگوھۆر دێ ھەبن بۆ جھێ پانزینێ بھایێ وانژی کێمترە ل پانزینێ، بەلێ دڤێت باوەری ب خەلکی بینین تشتەکێ دی ھەیە ل جھێ پانزینێ، چونکە نوکە وەلاتیا ئەڤ باوەری نینە تڕۆمبێلەک ب پانزینێ کار نەکەت بکاربینن، دھێتە پێشبینیکرن ھەشت سالێن داھاتی بگەھیتە ئاستەکی مە پێدڤی ب ڤێ رێژا پانزینێ نەبیت.
