ڤيديۆ: رێڤه‌به‌رێ پۆليسێن دهۆكێ به‌حس ل ده‌نگوباسێن ئه‌كره‌م كۆنفۆيى دكه‌ت
ئەڤرۆ، نیوار محەمەد سەلیم:
لیوا تارق ئەحمەد، رێڤەبەرێ پۆلیسێن پارێزگەھا دھۆکێ دیدارەکێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ بەحس ل رەوشا ئەمنی یا پارێزگەھێ و کارێ لژنا ئەمنی یا پارێزگەھێ و کاروچالاکیێن وان دکەت و ددەتە دیارکرن ژی کو ئامیرێن پێشکەفتی یێن پشکنینا تاوانان دکەت. ھەر دیسا ناڤبری بەحس ل نووترین پێزانین ل سەر ئەکرەم کۆنفۆیی دکەت و ددەتە دیارکرن کو ئەو ب چو رەنگەکی دانوستاندنێ ل گەل تاوانباران ناکەن. ددەتە زانین ژی کو چەندین حالەتێن ماددێ ھۆشبەر ژی دەستەسەرکرینە.
ئەڤرۆ: رەوشا ئەمنی ل پارێزگەھا دھۆکێ یا چاوایە؟
لیوا تارق ئەحمەد: رەوشا ئەمنی ل سەرانسەری ھەرێمێ یا باشە و ل دھۆکێ ژی وەکو پشکەک ژ ڤێ ھەرێمێ رەوش گەلەک یا باشە.
ئەڤرۆ: وەکو لژنا ئەمنی بڕیارا دەستەسەرکرنا چەکێ نەیێ قانوونی و ترۆمبێلێن بێ تابلۆ ھاتیە دان، پاشان ھەوە دەست ب دەرێخستنا مەفرەزان کریە، کارێ ھەوە گەھشتیە چ قووناغ؟
لیوا تارق ئەحمەد: بڕیارێن ژ لژنا ئەمنی دەرکەفتین ب تایبەت تەکست ل سەر وێ چەندێ بھێتە کرن کو چەکێ بێ مۆلەت د ناڤ باژێران دا نەمینیت و مە بۆ ڤێ مەرەمێ ژڤانەک ژی دەستنیشانکر و ژڤان ب دووماھی ھات و ئەڤە چەند رۆژەکە ب شەڤ و رۆژ مەفرەزە ھاتینە دانان و ژمارەکا مەزن یا چەکێ بێ مۆلەت و ترۆمبێلێن سەختە ھاتینە دەستەسەرکرن و خودانێن وان ژی بۆ دادگەھێ ھاتینە رەوانەکرن. ژمارە ژی نەیا بنەجھە ژ بەر کو بەردەوام مەفرەزە دەردکەڤن و رۆژ بۆ رۆژێ ئەڤ ژمارە د زێدەبوونێ دایە.
ئەڤرۆ: ھەوە سەرکەفتن د سیستەمێ دەستەسەرکرنا تاوانباران ب رێیا ئەلکترۆنی ئینا؟
لیوا تارق ئەحمەد: ئەفسەرەکێ رێڤەبەریا مە بەرنامەکێ گەلەک ب رێک و پێک یێ دروستکری، ئەو ژی دووڤچوونا وان تاوانبارێن بڕیارا دەستەسەرکرنا وان دەرکەفتی ل سەرانسەری ھەرێما کوردستانێ خستنا وان د ناڤا وی بەرنامەیی دا. ئەڤ بەرنامە ژ لایێ وەزارەتا ناڤخۆ ڤە ل سەر ھەموو پارێزگەھان ھاتیە بەلاڤکرن دا کو کار پێ بھێتە کرن و نوکە ل پارێزگەھا دھۆکێ کار پێ دھێتە کرن و ل سەر ھەموو رێڤەبەریێن ئەمنی و خزمەتکاری ژی ھاتیە بەلاڤکرن و کار پێ دھێتە کرن. دووماھی ئامار دیار دکەت کو د ڤی ماوەیی دا 178کەس ب رێیا ڤی بەرنامەیی ھاتینە دەستەسەرکرن کو گەلەک ژ وان ژی ئەو بوون یێن تاوانێن کوشتنێ ل سەر.
ئەڤرۆ: گەلەک جاران دھێتە گۆتن کو ئەڤ قانوونە ب تنێ ل سەر فەقیران دھێنە سەپاندن؟
لیوا تارق ئەحمەد: تەکست دکەم کو ل پارێزگەھا دھۆکێ وەکو قانوون سەرەدەری ل گەل ھەرکەسەکی دھێتە کرن و چو جوداھی د ناڤبەرا کەس ژ وان دا نینە و وەکو سەرەدەری ل گەل ھەموویان دھێتە کرن.
ئەڤرۆ: بەری ماوەکی مۆندیال ب دووماھی ھات و قومار گەلەک ل سەر یاریێن تەپانێ دھێتە کرن. د مۆندیالێ دا ھەوە حالەتێن ل سەر قوومارێ ھاتینە گرتن ھەبووینە؟
لیوا تارق ئەحمەد: ل دۆر قومارێ ژی رێڤەبەرێ پۆلیسێن پارێزگەھا دھۆکێ دا زانین کو وەکو قومار یان ئالاڤ و کازینۆ و بەرفرەە و دەستوور دایی ل دھۆکێ نینە و ھەر جھەکێ ھەبیت ژی ئەم دەستەسەر دکەین و گۆت: “ل دھۆکێ مە کونترۆل کریە. ئەڤا ئەلکترۆنی زێدەتر د دەستێ وەزارەتا پەیوەندی و گەھاندنێ دایە. ژ بەر کو کەسەک دشێت ل مالا خوە ژی ب رێیا مۆبایلا خوە ڤی کاری ئەنجام بدەت و ئەم نەشێین کونترۆل بکەن”.
ئەڤرۆ: بابەتێ بکوژ ئەکرەم کۆنفۆیی بابەتێ گەرمێ راگەھاندنێ و سوشیال میدیایێ بوو، نوکە ھەتا رادەکی بێدەنگ بوویە، بزاڤێن ھەوە ژی د بێ دەنگن یان دەنگوباسێن نوو ھەنە؟
لیوا تارق ئەحمەد: ئەم وەکو بکۆژ سەرەدەریێ ل گەل حالەتێ ئەکرەم کۆنفۆیی دکەین و کارەکێ کوشتنێ یێ کری و وی ب خوە دانپێدان کریە و پێرابوونێن مە د بەردەوامن. نوکە شوفێرێ تەکسیێ ئەوێ ئەکرەم کونفۆ گەھاندی یێ د بن دەستێ مە دا و بەری چەند رۆژان ژی مە کھسەکێ دژی دەستەسەرکریە کو ڤیایە بۆ پارا ب ڤەگوھێزیت. دووڤچوونا وی ژی یا بەردەوامە و ژ خەلکی ژی دخوازین ھەر کەسەکێ پێزانین ل سەر ھەبن، بدەنە مە دا دووڤچوونێ بکەین. دێ ھەر ھێتە گرتن ما دێ کووڤە چیت.
ئەڤرۆ: بکوژی دبێژیت دێ خوە ب مەرج رادەستی پۆلیسان کەم؟
لیوا تارق ئەحمەد: دەربارەیی گۆتنێن وی ژی؛ ب چو رەنگان دانوستاندنێ ل گەل بکوژان ناکەین ل سەر مە پێدڤیە وی دەستەسەر بکەین و بدەینە دەستێ دادگەھێ دا بگەھیتە سزایێ خوە یێ قانوونی.
تەکست ل سەر وێ چەندێ دکەین کو کەسێ دادگەە بڕیارا گرتنا وی دەربێخیت، ئەم دەستەسەر دکەین. ھەکە کەسەک تاوانەکێ بکەت و ل دەمێ دەرێخستنا بڕیارا وی ئەو خوە بەرزە بکەت و بچیتە ژ دەرڤە وەکو ئەکرەم کۆنفۆیی ئەوی ژی دووڤچوونا وان دکەین ھەتا دەستەسەر دکەین. نوکە کەسەکێ ب تنێ ژی نینە ل ناڤ پارێزگەھا دھۆکێ بیت و بڕیارا دەستەسەرکرنێ بۆ دەرکەفت بیت و نەھاتبیتە دەستەسەرکرن.
ئەڤرۆ: ب دیتنا تە ئەگەرێ سەرەکی یێ کوشتنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ چ دڤەگەریت ب تایبەت ڤی ماوەیی حالەتێن کوشتنێ زێدە بووینە؟
لیوا تارق ئەحمەد: ئەگەرێ سەرەکی یێ تاوانێن کوشتنێ ئەوە کو چەک د ناڤ مە دا گەلەک یێ زێدەیە، نوکە ب رەنگەکێ گشتی چو مال نینن چەک د مالێن وان دا نەیی، چو کارەمەندێ پۆلیسان یان ئاسایش یان پێشمەرگە یان ژی چەکێ نەقانوونی بیت. ھەر ئاریشەکا پەیدا دبیت چەک ل بەر دەستی یە و کوشتن پەیدا دبیت و گەلەک جاران ژی حالەتێن جڤاکی نە.
ئەڤرۆ: ب ھاتنا ئاواران تاوانێن کوشتنێ زێدەتر لێ نەھاتینە؟
لیوا تارق ئەحمەد: ژمارەکا زۆر یا ئاواران ل دھۆکێ ھەنە و ب ڤێ ژمارێ مە پێشبینیا ئاریشێن گھلەک زێدە ژ ڤان ئاواران دکر، بەلێ ب وێ سەنگێ نەبوو، ئاریشە ھەبوون، بەلێ ل دووڤ رێژا وان ھەژاری و دەدەسەری و ئاریشێن وان، رێژا تاوان و کوشتنێ د ناڤ وان دا یا باش بوو.
ئەڤرۆ: حالەتێن دزیکرنێ زێدە بووینە؟
لیوا تارق ئەحمەد: دزی زێدە نەبووینە و وەکو دووڤچوونا تاوانان ھەکە ھەڤبەرکیێ بکەین یا کێم بوویی، دزی دھێنە کرن، بەلێ دزی دھێنە ئاشکەرا کرن ژی، ھندەکێن کێم نەبن. دزی ھەردەم و ل ھەموو جھان یا ھەیی. یێن ھەین وەکو کەلتۆر ژی دزیا دکەن و ھندەک ژی ژ ھەژاری. بەری نوکە لێبۆرینەک دەرکەفت و دزیکەر ژی ھاتنە ئازادکرن، دێ بینی د ماوەکێ گەلەک کێم دا گەلەک ژ ڤان دزیکەران دووبارە ھاتنە دەستەسەرکرن پشتی دووبارە تاوانا دزیێ ئەنجام دایی ئەڤە وەکو کلتۆر و ھندەک ژی ژ پێدڤیاتی دکەن.
ئەڤرۆ: ڤێ دووماھیێ ھەوە دەست ب کارێ دووڤچوونا ماددێن ھوشبەر ژی کریە ل گەل ئاسایشێ، دێ شێی چەندەکێ بەحسێ کارێ ھەوە د ڤی واری دا کەیی؟
لیوا تارق ئەحمەد: ماددێن ھۆشبەر ب رەنگەکێ گشتی گرێدایی دەزگەھێ ئاسایشێ یە، بەلێ وەکو رێڤەبەریا نەھێلانا تاوانان ژی ل دھۆکێ ھەتا رادەکی ھاریکاریا وان دکەن و د ماوێ بۆری دا ھندەک حالەت ل دھۆکێ ھاتینە دەستەرکرن و 36 حالەت ژی ل زاخۆ ھاتینە دەستەسەرکرن. زێدەتر ئەو بوون یێن ب کار دئینان و ئێک دویەک ژی ئەو بوون یێن کرین و فرۆتن پێ دکر. حالەتێ ب مەترسی یە و بەر ب زێدەبوونێ یە، ھەموو بزاڤێن خوە مە خستینە کار کو کار ژ بۆ ھندێ بکەین ڤی کاری نەھێلین.
ئەڤرۆ: ل دووماھیێ تە دڤێت چ بێژی؟
لیوا تارق ئەحمەد: ھەر ب رێیا پۆلیسێن مە، مە دو بەرنامە بەرھەڤ کرینە ئێکێ یێ تاوانایە کو ھەر وەلاتیەکێ سکالایەکێ ل ئێک ژ بنگەھێن پۆلیسان تۆمار بکەت، ھەموو ل ژوورا کونترۆلی ل رێڤەبەریا مە دھێتە تۆمار کرن و ل ڤێرە ئەم دووڤچوونا وێ سکالا وی وەلاتی دکەین کا چلێ ھات و چەند گیرۆ بوو و ئەنجام د چاوانە. ئەم دشێین دووڤچوونا دوزەکێ بکەین ل کیش دەڤەرا پارێزگەھێ بیتت و ئەڤە ب تنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ ھەیە و ل چو جھێن دی نینە.
بەرنامەکێ دژی مە یێ ھەیی کو ئێدی ئیمزایەک جھێ 600 ئیمزایان بگریت و ئەڤە ژی دو مەرەم یێن پێ ھەین کو یا ئێکێ رووتین گەلەک کێم دبیت و یا دویێ ژی مەزاختی کێم دکەت کو ھەیڤانە ل جھێ پێدڤی ب 600 بەندێن وەرەقا ببین، نوکە ئەم پێدڤیی 30 ھەتا 40 بەندان دبین و ئەڤە ژی مەزاختی ب رەنگەکێ بەرچاڤ کێم دکەت.
