کوردستان ب شێوەیەکێ دیموکراتی یا دھێتە تەعریبکرن
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پشتی تێکچوونا رەوشا دەڤەرێن ناڤەڕاستا عێراقێ ب گشتی و ھاتنا داعش بۆ دەڤەرێن سوننە مەزھەب، ب ھزاران خێزانێن عەرەب ئاوارەی ھەرێما کوردستانێ بووینە، لێ ئەڤا جھێ پرسیارێ ئەڤەیە، خانی بۆ ھژمارەکا ئاوارەیێن عەرەب دھێنە ئاڤاکرن و پەرلەمان و خەلکێ ھەولێرێ ژی ڤێ پێنگاڤێ ب مەترسی دزانیت بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ و گۆھۆڕینا دیموکرافیا دەڤەرێ، رێڤەبەرێ ناحیا دیبەگەژی دبێژیت، د ناڤا ئاوارەیێن خانی بۆ دھێنە ئاڤاکرن خەلکەک ھەیە ھەڤسۆزێ گرۆپا تیرۆرستیا داعشە و ھژمارەک ژی ب ڤێ تۆمەتێ ھاتینە دەستەسەرکرن.
ل گۆرەی زانیاریێن رۆژناما ئەڤرۆ، نوکە ل دو ناحیێن پارێزگەھا ھەولێرێ خانی بۆ ڤان عەرەبێن ئاوارە دھێنە ئاڤاکرن و ل گۆرەی زانیاریێن ئەڤرۆ ١٥٠٠ خانی دێ ھێنە ئاڤاکرن، کو ٥٠٠ ژ وان ل سنورێ ناحیا بەحرکێ ١٠ کیلۆمەترا باکورێ ھەولێرێ و ھزار خانی ل ناحیا دیبەگە یا باشورێ رۆژئاڤایێ ھەولێرێ یێ د قۆناغا بجە ئینانێ دانە و ژ لایێ ھەیڤا سۆرا ئیماراتی دھێتە بجە ئینان، زانیاریێن ئەڤرۆ ئاماژە ب ڤێ چەندێ دکەن ل سنورێ پارێزگەھا دھۆکێ ژی دێ خانی بۆ ئاوارەیێن عەرەب ھێنە ئاڤاکرن و تێدا ھێنە ئاکنجیکرن. سیروان گەردی، سەرۆکێ سەنتەرێ ئاسوودە بۆ راپرسیێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت “راستە کوردستان ھەر د کەڤن دا ئوتێلەک بوویە بۆ خەلکێ ئاوارە و دەربەدەر، بەلێ حەواندنا ئاوارەیان بۆ دەمکی و د دەمێ خوەدا، نەک بۆ ھەتا ھەتا و چاوا د کەڤن دا ب شێوەیەکێ دڕندانە ھەرێما کوردستانێ دھاتە تەعریبکرن، نوکە ھەرێما کوردستانێ ب شێویەکێ دیموکراتیانە یا دھێتە تەعریبکرن، ب ھزاران خێزانێن ڤی وەلاتی بۆستەکا ئەردی نینە، د دەمەکی دا ئەرد ب سەر خەلکێ ئاوارەیێن عەرەب دھێتە بەلافکرن و خانی ژی بۆ دھێنە ئاڤاکرن”. زێدەتر گۆت: “د پاشەڕۆژێ دا ئەڤ عەرەبێن خانی بۆ دھێنە ئاڤاکرن دبنە مەترسی بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ، چاوا نوکە تورکومان و مەسیحی و خەلکێ دی داخوازا کۆرسیێن کۆتا دکەن ل پەرلەمانی و جڤاتێن پارێزگەھان، عەرەبێن ئاوارە ژی دێ داخوازکەن نوونەر ھەبیت، داخوازێ ژ دەستھەلاتێن ھەرێما کوردستانێ ب گشتی و پارێزگەھا ھەولێرێ ب تایبەت دکەین، جھێ ئاکنجیبوونێ بۆ ئاوارەیێن عەرەب نەھێتە ئاڤاکرن و وەکی ئاوارە ب شێوەیەکێ دەمکی بلا بمینن، چونکو ھەتا ژ بەر ئاوارەیان کار بۆ کرێکارێن مە نەمایە، نوکە گەنج ژ بەر بێکاریێ یێ دچنە دەرڤە”. تولە مەھدی خۆشناو، رێڤەبەرێ ناحیا دیبەگە بۆ رۆژناما دیار کر، ناحیا دیبەگە سەر ب قەزا مەخموورە و سەر دەمێ رژێما بەرێ ھاتیە تەعریبکرن، نوکە ژی ھندەک گوندێن دەڤەرێ عەرەبن و گۆت” د دەمێ کۆنتڕۆلکرنا دەڤەرێ ژ لایێ تیرۆرستێن داعش خەلکێ گوندێن عەرەب ئاوارەبوون، وی دەمی پارێزگەە رازینەبوو بچنە ڤێ پارێزگەھێ و نەچاربووین وەربگرین، ژ بەر کو ھژمارا وان ژی سێ ھزار کەس بوون، رێ نەھاتە دان بچنە ناڤا سەنتەرێ باژێڕێ ھەولێرێ و ل ناحیا دیبەگە ھاتنە حەواندن، ئەڤ ئاوارە ل بن خیڤەت و ناڤا مزگەفتێ دا ھاتبوونە ئاکنجیکرن و د رەوشەکا زۆرا خراب دا بوون، ژ بەر کو رێکخراوێن خێرخواز و نەتەوێن ئێکگرتی ژی نەشیان ھەڤکاریا وان بکەن، چونکو دیبەگە نێزیکی سەنگەرێ شەرێ داعش بوو. ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ، ئەو بوو ھەیڤا سۆرا ئیماراتی ھەڤکاریا وان کر و بڕیار دا ھزار خانیان بۆ ڤان ئاواران ئاڤا بکەت، کو ٦٠٠ خێزانێن عەرەبن و ئەوێن دی ژی ئاوارەیێن کوردێن دەڤەرێنە، مە وەکی رێڤەبەریا ناحیێ مەترسیا تێکدانا دیموگرافیا دەڤەرێ گەھاندیە رێکخراوێن نێڤدەولەتی، بەلێ رێکخراوێن نێڤدەولەتی گەرەنتی دایە مە، ھەر دەمێ گوندێن عەرەب ھاتنە کۆنتڕۆلکرن ئاوارە دێ خانیێن خوە بجە ھێلن و ڤەگەڕنە گوندێن خوە، ھەروەسا دیارکریە، پارێزگار و حوکمەتا دەڤەرێ دێ وانا ڤەگەڕینیت و عەرەبێن خۆدیێن خانیا نەشێم بێژن ناچنەڤە”. ل دۆر ھەبوونا دەستێ داعش د ناڤا عەرەبێن ئاوارە، تۆلە مەھدی خۆشناو گۆت “خەلک ھەیە ل سەنتەرێ باژێڕێ ھەولێرێ ئاکنجیە و ھەڤسۆزە ل گەل تیرۆرستێن داعش، ھژمارەکا ئاوارەیێن خانی بۆ دھێنە ئاڤاکرن ئاریشا ئەمنی ھەیە، بەردەوام ئاسایش چاڤدێریا وان دکەت، رۆژانە عەرەبێن ئاوارە ژ لایێ دەزگەھێن ئەمنی دھێنە بن چافکرن و ڤەکۆلین ل گەل دھێتەکرن، چەندین کەس ژ وان ژی ھاتینە دەستەسەرکرن ب تۆمەتا ھەڤسۆزی و پەیوەندیێ ل گەل داعش، بەلێ چو ئامارێن دروست ل بەردەستێ مە نینن، دڤێت ئاسایشا ھەولێرێ داخویانیێ ل دۆر ڤێ پرسێ بدەت”. دکتۆر شوان قەلادزەیی، ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ ل دۆر ئاڤاکرنا خانیان بۆ وەلاتیێن عەرەب بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر، مە ھژمارەکا پەرلەمانتاران ئیمزا ل دژی ئاڤاکرنا ڤان خانیان بۆ وەلاتیێن عەرەب کۆمکرینە و بێگومان ئەم دژی ڤێ پێنگاڤێی نە، ژ بەر کو دێ بیتە مەترسی بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ و نابیت ب چو شێوەیەکی خانی بۆ وەلاتیێن عەرەب بھێنە ئاڤاکرن، ژ بەر کو جھێ ئاوارەیان ل ھەموو جیھانێ د ناڤا کەمپێن تایبەت و نابیت تێکەلی خەلکی ببن، لەوڕا ئەم چاڤەڕێی بەرسڤا لایەنێن پەیوەندیدار دکەین”.
