5 ژ دهرئهنجامێن دبیت پشتی تیرۆركرنا بالیۆزێ رۆسیا ل توركیا چێببن
ئهڤرۆ نیوز:
ل شهڤا دوشهمب، بالیۆزێ رووسیا ل توركیا، ئهندرێ كارلۆڤ ل پێشانگهههكێ ل ئهنقهره هاته تیرۆركرن، ل گۆری راپۆرتان ژ ئالیێ ئهفسهرهكێ پۆلیسان یێ تورك ب ناڤێ مهولود مهرد ئالتیناس ڤه هاته تیرۆركرن.
چهكداری بهری تیرۆركرنا بالیۆزی گۆت: دێ هوون بهایێ ئهوا ل حهلهبێ چێبووی دهن” وهك ئاماژهك بۆ پشكدارییا رووسیا د ئۆپهراسیۆنێن سهربازی یێن دۆرپێچكرنا حهلهبێ دا ل سووریێ.
نه یا رۆنه بهرسڤا رووسیا دێ چاوا بیت، لێ ب بهرچاڤوهرگرتنا پهیوهندیێن ئالۆزی یێن دناڤبهرا توركیا و رۆسیا دا ل سالا بۆری، پێنج سیناریۆ یێن سهرهكی ههنه كو چێدبیت چێببن و چێدبیت ژی نهچێبن:
1-هاككهرێن رووسیا دێ توركیا كهنه ئارمانج، رۆسیا شیان ههنه ئاریشهیێن سیاسی یێن ناڤخۆ ل وهلاتێن دهرهكی چێبكهت (ههروهكی ل ئهمریكا ئهڤ یهك كری). بهری نها ویكیلیكسێ 57 هزار ئیمهیلێن وهزیرێ وزهیا توركیا و زاڤایێ ئهردۆگانی ئاشكرا كربوون، ئاماژه بۆ هندێ دچوون كو رووسیا ههڤكاری د ڤێ گاڤا ویكیلیكسێ دا كرییه، رۆسیا دشێت ب رێیا هێرشێن ئهلكترۆنی توركیا بكهته ئارمانج و هندهك نهێنیێن كهسێن د بازنهیا ئهردۆگانی دا بێخیته سهر بهركێ.
2- چێدبیت رۆسیا كارتا كوردی بكاربینیت، توركیا ئهنداما ناتۆیه لهورا دهلیڤهیا شهری دناڤبهرا وی وهلاتی و رۆسیا گهلهك یا كێمه، لێ رۆسیا دشێت پشتهڤانییا خوه یا دیرۆكی بۆ كوردێن باكۆرێ كوردستانێ بكاربینیت و ههتا چێدبیت پشتهڤانییا پهكهكێ بكهت.
3- چێدبیت حكوومهتا ئاكهپێ ئهڤ تیرۆركرنا چێبووی بكاربینیت بۆ ئۆپهراسیۆنێن پتر ل دژی ئالیێن ئۆپۆزسیۆن، ههروهكی پشتی كۆدهتایا 15 تیرمههێ چێبووی و ب هزاران كهس گرتی.
4. دبیت ئاگربهستا حهلهبێ ژناڤ بچیت، رۆسیا و توركیا د گهل دو ئالیێن جیاوازن د شهرێ سووریێ دا، لێ شیابوون ب ههڤرا داوی ئاگربهست ل حهلهبێ چێبكهن، ههروهسا چێدبیت شهرێن پتر ل باكۆرێ سووریێ پهیدا ببن، د دهمهكی دا لهشكهرێ توركیا هاتییه وێرێ و سوپایێ رۆسیا ژی ههبوونا خوه ل سووریێ ههیه.
5- دبیت پهیوهندیێن نازك یێن رووسیا و توركیا ژناڤبچن و ب ڤی رهنگی گڤاشێن ئابۆری ل سهر توركیا نوو ببنه ڤه، ههروهكی پشتی ئێخستنا فرۆكهیهكا رووسیا ژ ئالیێ توركیا ڤه چێبووی، رووسیا دۆرپێچ خسته سهر بهرههمێن ههناردهیێن توركیا و ب بهایێ737 ملیۆن دۆلاران ههناردهیێن توركی بۆ رووسیا كێم بوون.
ههروهسا پرۆژهیێ بۆریا گازێ یا ستراتیژی دناڤبهرا ههردو وهلاتان دا هاتبوو راگرتن، بارێ ئابۆریێ توركیا باش نهبوو ههتا ل خزیرانا ئهڤ ساله ئهردۆگانی لێبۆرین ژ رووسیا خواستی.