پێنگاڤا ئێكێ بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌تا كوردی
د بابه‌ته‌كێ وه‌كو ئه‌ڤی دا ل پێشتر مه به‌حس كربوو ل دۆر چاوانیا مفاوه‌رگرتنێ ژ پترۆلا كوردستانێ دا ببیته به‌ری بنیاتێ بۆ ده‌وله‌تا كوردی ل پاشه‌رۆژێ و چاوانیا بكارئینانا وێ ژ لایێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه وه‌كو كارته‌كا فشارێ ل سه‌ر د چه‌ندین كاوربارێن سیاسی دا ل گه‌ل حوكمه‌تێن ده‌ولتێن هه‌ڤسویی ڤه و چالاككرنا دپیلۆسیا وێ ده‌ره‌كی لگه‌ل ده‌وله‌تێن دیترێن جیهانێ ژ پێخه‌مه‌ت هاریكاریكرنا وێ بۆ بجهئینانا ڤێ چه‌ندێَ، هه‌ر وه‌سا ئه‌ڤرۆ به‌رهه‌مێ وان سیاسه‌تان دیاربووینه كو په‌سنا راستا ئاڤاكرنا نه‌واتێ وی َدكه‌ت به‌ر به‌ره و پێنگاڤا ئێكێ ژ ئاڤاكرنا دوله‌تا كوردی دا دیاربوویه ده‌مێ سه‌رۆكی هه‌رێمێ داخواز ژپه‌رله‌مانی كری كو ده‌نگدانێ ل سه‌ر بریارا گوهارتنا قه‌زا حه‌لبجه كری كو ببیته پارێزگه‌هه‌كا سه‌ربخوه،پاشی ئه‌ڤ پرسه‌ره ره‌ورانه‌ی جڤاتا وه‌زیران ببیت بۆ بجهئینانێ داكو ببیته پارێزگه‌ها چارێ د ناڤ سنۆرێن ئیداریێن هه‌رێما كوردستانێ دا، ئه‌ڤ پێًنگاڤه دهێت پشتی، خوه‌گیرۆكرنا حوكمه‌تا ناڤه‌ندی و خوه‌تێنگه‌هاندن ژ مه‌ره‌م،ئه‌ڤ پێنگاڤا وێره‌ك حوكمه‌تا هه‌رێمێ دهێته هه‌ژمارتن ژ دلسۆزی و قوربانیدانا باژێرێ حه‌لبجه پێشكێشكری ده‌مێ توشی چه‌كێ كیمیاوی بووی ژلایێ رژێما دكتاتۆرا عیراقێ ڤه ل سالا 1988 كو ب هزاران وه‌لاتیێ بێگونه‌ه لباژاری كه‌فتین.. له‌ورا هیڤیدارین كو به‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بكه‌ڤیته شنگالێ ژی،پێخه‌مه‌ت كو پشتی ژ باژێرێ جه‌لبجه بدووماهی دهێت،هه‌مان گرنگیێ بده‌تێ و پێنگاڤێن وه‌كهه‌ڤ بهاڤێژیت وه‌كو رێزگرتن بۆ قوربانیێن وان سته‌م وهێرشێن هۆڤ و ده‌رده‌سه‌ریێن بخه‌لكی كه‌فتین ب درێژیا سالێن بوورین ژ لایێ هه‌می رژێمێن ده‌سهه‌لات ل عیراقێ كرین، هه‌ر ژ ده‌مێ دامه‌زرندنا وێ و هه‌تا ئه‌ڤێ چركێ، هه‌ر وه‌كو ه‌ئه‌م دخوازین هنده‌ك باژێرێن دیتر ژی ل دووڤ شۆپا وێ بچن، چه‌ندی ئه‌ڤ پێًنگاڤه د گونجای بن ل گه‌لپێدڤیێن سه‌ره‌كی یێن به‌ر جێبه‌جێكرنا خه‌ونا كوردی یا مه‌زن د ئاڤاكرنا ده‌وله‌تا خوه‌یا سه‌ربه‌خوه دا، هه‌روه‌سا ل گه‌ل هزر و ده‌سپێًشخه‌ریان دا یێن بزاڤێ هه‌می كورێن گه‌لێ كورد بۆ دكه‌ن.. . بێگومان ل هه‌رێمێ هه‌می فاكته‌رێن ئیداری هه‌نه یێن زه‌مینێ خۆش دكه‌ن بۆ دانانا كیانێ وێ یێ سه‌ربه‌خوه،ب هه‌می ته‌كه‌زی ئه‌ڤ فاكته‌ره دگونجن ل گه‌ل پێدڤیێ به‌رنامێ سه‌ره‌كی یێ سیته‌مێ ئیداره‌كا خۆیه‌تی یا سه‌ربه‌خوه و پێًشكه‌فتی بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌تێ و
بۆ چه‌ندین هۆكاران وه‌كو:
1. لایه‌نێ ئابووری: ده‌ستپێ بكه‌ین ب به‌رهه‌مێ نه‌فتی كو دهێته هه‌ژمارتن ئێك ژ به‌رزترین فاكته‌ران كو ل سه‌ر بنیاتێ وی جڤاك دهێنه ئاڤاكرن و گرنگترین شێواز كو ده‌وله‌ت ل سه‌ر دهێنه ئاڤاكرن، هه‌ر وه‌كو دپرانیا ده‌ڤه‌رێن رۆژهه‌لاتا ناڤین دا، كو ژ ئه‌نجامێ هنده‌ك ده‌وله‌تێن بچووك ژێ ده‌ركه‌فتین، ئه‌ڤ ئه‌نجامه ل هه‌رێمێ یێ هه‌یی و ب قه‌باره‌مێ زۆر هه‌تا وی راده‌ی كو بوویه ئێك ژ ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كی یێن كوڕێن گه‌لێ كورد هاتینه ده‌ربه‌ده‌ركرن و مافێن وی یێن ره‌وا ژناڤچووینه‌ه ژ لایێ رژێمێن ل دووڤ ئێكدا ل ڤی وه‌لاتی، ئه‌ڤه زێده‌باری داهاتێن گمرگی و به‌رهه‌مێن چاندنێ و یێن دیتر ژی یێن دچنه د بوجا هه‌رێمێ دا ژ ناڤخوه.
2. لایه‌نێ ئیداری: هه‌رێما كوردستانێ هه‌ر ژ سالا 1991 ب رێڤه‌به‌رنه‌كا ناڤخوه یا سه‌ربه‌خوه ژ ده‌وله‌تا عیراقێ ب هه‌می سالۆخێن خوه ڤه و ب ره‌نگه‌كێ ئێكجاری و فه‌رمی دوور ژ مایتێكرنا حوكمه‌تا ناڤه‌ندێ د كاروبارێن ناڤخوه‌یی دا، كو هه‌رێمێ په‌رله‌مانێ خوه یێ تایبه‌ت هه‌یه و كاروبارێن وی دهێنه برێڤه‌برن ژ لایێ تیمه‌كی حكومی یێ به‌رهه‌ڤ ب رێڤه‌به‌ر و كارمه‌ند و وه‌زریران ڤه، زێده‌باری هه‌بوونا زمانێ كوردی كو دهێته هژمارتن وه‌كو زمانێ فه‌رمی د ناڤ هه‌می سازیێن وێ یێن فه‌رمی دا و ئۆفیسێن حكومه بیێ جودابوون، له‌ورا چو ئاریشه نین پیڤاژۆیا وێ د ڤی لایه‌نێ دا تێكبده‌ت.
و:ئه‌ڤرۆ
