پێشكه‌فتنا به‌نكێن حكومى حه‌تا چ راده گرنگه؟
سه‌ردار شاكر سلێڤانه‌ى
نابیته جهێ سه‌رسۆرمانێ ئه‌گه‌ر ئه‌م بێژن كو بانكێن حكومى ل هه‌رێما كوردستانێ و عیراقا فیدرال هێشتا دنالن ژ لایێ پێشكه‌فتنا سه‌رده‌مانه ڤه، چ بكارئینانا ته‌كنۆلۆژیا سه‌رده‌م بیت یان ژى نه‌بوونا جه و سه‌ر و سیمایه‌كێ گونجای و سه‌رنجراكێش و زێده‌بارى نه‌بوونا ئاڤاهیێن رێكوپێك و هه‌تا هنده‌ك جاران به‌نكێن حكومى ژلایێ سیكیۆرتیێ ژیڤه دنالن، له‌وا ژبه‌رهندێ ئه‌م دشێن بێژن ئه‌ڤ به‌نك تنێ ناڤبه‌ره‌كێ دارایى یه د ناڤبه‌را حوكمه‌تێ و فه‌رمانبه‌ران ده و ب هیچ كاره‌كى دیتر نارابتن و ئه‌م بێژن هێژ ئه‌ڤان به‌نكان نه‌كاریه ئه‌و فه‌رمانبه‌رێ مووچێ خوه ژێ وه‌ردگرتن ل ڤێ بانكێ پاشكه‌فت بكت و ئه‌ڤه ژى یا بوویه ئه‌گه‌ر كو سیوله یان دراڤ ل ده‌ڤ ڤان جۆره به‌نكان كێم بت و تنێ وه‌ختێ حوكمه‌تێ بریارا هنارتن و مه‌زاختنێ دا بۆ فه‌رمانبه‌ران ئه‌ڤ به‌نك كار دكن و جهێ داخێ یه كو ئه‌ڤ ده‌زگه‌هێ دارایى تنێ مفا ژێ بهێته دیتن وه‌ك فه‌رمانبه‌رێ دابه‌شكرنا مووچه‌یان. هه‌روه‌سان نه‌بوونا سیسته‌مه‌كێ زڤراندنا دراڤێ تاكى یێ ئه‌لیكترۆنى وه‌كى بكارئینانا كارتێن ئه‌لیكترۆنى و بكارئینانا ئامیرێن خه‌رجكرنا دراڤى بوویه ئه‌گه‌ر كو وه‌ختێ مووچه دهێته راگه‌هاندن په‌ستانه‌كا زێده ل سه‌ر فه‌رمانبه‌ر و ڤان به‌نكان په‌یدا دبت و كار ب سستى دهێنه ئه‌نجامدان ژلایێ ڤان به‌نكان ڤه, و هه‌تا هنده‌ك جاران فه‌رمانبه‌رێن مووچه‌ى وه‌ردگرن زێده‌تر ژ سه‌عه‌ته‌كێ ل به‌ندا وه‌رگرتنا مووچه‌یێ خوه دمینن, ئه‌م دشێن بێژن ئه‌ڤ فاكته‌رێن هه‌بووینه ئه‌گه‌ر كێمتر دانوستاندن بهێته‌كرن ژلایێ هه‌ڤوه‌لاتیان ل گه‌ل به‌نكێن ناڤبرى. دیسا ژبه‌ر كو پتریا هه‌ڤوه‌لاتیان ل هه‌رێما كوردستانێ و عیراقا فیدرال فه‌رمانبه‌رن و پتر قه‌ستا به‌نكێن حكومى دكن ژبه‌نكێن بازرگانى و ئه‌ڤه به‌روڤاژى وه‌لاتێن پێشكه‌فتى یه كو ل وان وه‌لاتان گرنگیا زێده‌تر دهێته دان ب به‌نكێن بازرگانى, له‌وا ئه‌گه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بڤێت ئابوورێ هه‌رێمێ به‌ر ب باشترڤه‌بوونى بچت و زێده‌تر سیوله هه‌بتن ل ده‌ف به‌نكێن ناڤبرى پێدڤیه ئه‌ڤ خالێن ل خوارێ ل به‌رچاڤ بهێنه‌وه‌رگرتن ئه‌و ژى: ل شوونا خه‌رجكرنا مووچه‌یى ب سیسته‌مێ كه‌ڤن و بكارئینانا چه‌كێن به‌نكى ئه‌گه‌ر كارتێت ئه‌لیكترۆنى ب فه‌رمانبه‌ران بهێنه‌دان و ئامیرێن خه‌رجكرنا مووچه‌یێ فه‌رمانبه‌ران ل جهێن گشتى و سۆپر ماركێتان بهێنه ده‌ینان و رێ ل به‌ر خه‌رجكرنا ئێكسه‌ر یا دراڤى بهێته گرتن ئه‌و ژى ب رێیا دیاركرنا خه‌رجكرنا گۆژمه‌كێ دراڤى ژلایێ ئامیرێ خه‌رجكرنێ ڤه كو ئه‌ڤه دێ بته ئه‌گه‌ر دراڤ بهێته گیرۆكرن د ناڤا به‌نكێ دا و هه‌تا ئه‌م دشێن بێژن ئه‌گه‌ر دراڤ ئێكسه‌ر و ب گۆژمێ مه‌زن نه‌هاته كێشان ژ به‌نكێ نابته ئه‌گه‌ر گرانى ژى د ناڤا بازاران ده په‌یدا بت, هه‌ر دیسا ئه‌گه‌ر به‌نكێن حكومى ل سه‌ر فه‌رمانبه‌ران بسه‌پینن كو ژمێره‌یه‌كا هلگرتنێ یان پاشخستنێ بهێته ڤه‌كرن ژلایێ ڤه‌رمانبه‌ران ڤه و گۆژمه‌ك جێگر د ڤێ ژمێره‌یێ ده بمینت و نه‌هێته كێشان و نه‌كه‌ڤته ناڤ بازارى یان ژى ب تنێ د كاودانێن فه‌ر دا بهێته‌كێشان, خاله‌كا دى یا كو ببته ئه‌گه‌ر زێده‌تر دانوستاندن ب ڤان به‌نكان بهێته‌كرن ئه‌وه كو هه‌تا نوكه گه‌له‌ك ناڤچه و كومه‌لگه‌هێن دیار ل هه‌رێما كوردستانێ د بێ به‌نكن و چ تایێن به‌نكان لێ نینن ئه‌ڤه ژى ئه‌گه‌رێ لاوازیا سیسته‌مێ به‌نكێن حكومى یه, خاله‌كا دى ئه‌گه‌ر به‌نكێن حكومى ل هه‌رێما كوردستانێ په‌یوندیێن خوه ل گه‌ل به‌نكێن بیانى ب هێزكرن، دبیت ئه‌ڤه ببته رێكخوه‌شكه‌ره‌ك بۆ په‌روه‌رده‌كرنا كارمه‌ندێن به‌نكێن حكومى و ڤه‌كرنا خولێن ره‌وشه‌نبیریا دانوستاندن و بكارئینانا ژمێره‌ێن به‌نكى داكو ئه‌ڤه ببت پالده‌ره‌ك بۆ پێشخستنا ڤان به‌نكان, خاله‌كا دى دروستكرنا باوه‌ریێ و بهێزكرنا سكیۆرتیا به‌نكێن حكومى داكو هه‌ڤوه‌لاتى پشتراست بت كو دراڤى وى ل به‌نكان ناهێته خوارن و ژ ناڤبرن ئه‌و ژى ب رێیا راگه‌هاندن و به‌رچاڤكرنا چالاكیێن به‌نكێن ناڤبرى. ل دووماهیێ دا به‌نكێن حكومى رۆلێ خوه ببینن دڤیا بت مامۆستاێن ئاینى ژى د گۆتارێن خوه دا گرنگیا به‌نكان و ب تایبه‌تى به‌نكێن حكومى بۆ هه‌ڤوه‌لاتیان بده‌نه دیار كرن و بزاڤا ڤه‌كرنا ژمێره‌یان ل ده‌ڤ به‌نكان بهێته زێده‌كرن دا ئابوورێ هه‌رێما كوردستانێ ب هێز بكه‌ڤتن و یه‌كسانى د دابه‌شكرنا دراڤى دا بهێته‌كرن ب رێیا وه‌به‌رهێنان و پاشخستنا دراڤى بۆ ده‌مێن به‌رته‌نگ.
