پشتی كۆرۆنا یێ دێ چ روو دەت
ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:
د. سەنگەر سەید قادر مامۆستایێ زانکۆیا ئەمریکی ل قاهیرە بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر: كاریگەریا كۆرۆنا یێ ل سەر جیهانێ و سیستەمێن نێڤدەولەتی، كێمتر نابیت ژ شەرێ جیهانیێ ئێکێ و دویێ و رووخاندنا دیوارێ بەرلینێ و دووماهی هاتنا سیستەمێ دو جەمسەری و هەلوەشاندنا ئێکەتیا سۆڤیەتی یا جاران، ئەم دشێین كاریگەریێن كۆرۆنا یێ د چەند خالان دا كۆم بکەین، ژ وان ژی:
كۆرۆنا دێ بیتە ئەگەرێ ڤەگەراندنا دەولەتێن نەتەوەیی، دێ سیستەمێ جیهانگیریا سیاسی ب دووماهی هێت، وەلاتێن جیهانێ دێ پتر گرنگیێ ب كیشە و پرسێن نافخویی یێن خوە دەن، نەکو كێشێن نێڤدەولەتی، دیسان دێ زێدەتر گرنگیێ ب ئاسایشا خوارنێ و پیشەسازیێ دەن، بۆ دابینكرنا پێدڤیێن نافخۆ و پشت نەبەستن ب وەلاتێن دەرڤە، هەروەسا رێكخراو و كۆمەلێن نیڤدەولەتی كاریگەری و گرنگیا خوە نامینیت، ژ وان ژی نەتەوێن ئێكگرتی، رەنگە دەستكاری د وێ میساقێ دا بهێتە کرن، یاکو ل سالا ١٩٤٥ هاتیە دارێژتن، هەروەسا دێ جیهان بەرەف داخستنێ چیت و ئەو سیستەمێ جیهانگیری یێ کو جیهان كریە گوندەکێ بچووك، دێ ب دووماهی هێت و وەلاتێن سنوری دێ دەستهەلات و سەروەریا خوە زێدەتر پارێزن.
ناڤهاتی گۆت ژی: ئەگەرێ هەلوەشاندنا چەند رێكخراو و كۆمەلە و بلۆكێن ئابووری یێن سیاسی هەیە، ئێک ژ وان ئێکەتیا ئورۆپا یە، هەکە هەلنەوەشیت، دێ پێكڤە هێتە سنوردار کرن، دیسان كاریگەریەكا دیتر یا كۆرۆنا یێ كێمكرنا هاریكاریانە بۆ وەلاتێن جیهانا سییێ و بجهـ هێلانا وان، ئەو وەلاتە ب خوە دێ روو ب روو قەدەرا خوە بن، كۆرۆنا بهایێن مرۆڤایەتیێ یێن میساقا شۆرەشا فرەنسی یا سالا ١٧٨٩ دێ ئێخیتە ژێر پرسیارێ، لەوما ئێدی گرنگی ب وان بهایێن مرۆڤایەتیێ یێن هەڤبەش ناهێته دان، دێ شەرێ ئابووری گەرم بیت ب تایبەت دناڤبەرا چینێ و ئەمریكا و رووسیا و هند و یابانێ.
هێشتا دبێژیت: رەنگە كۆرۆنا بالانسا ئابوورێ جیهانێ ل رۆژئاڤایی ب گوهۆریت بۆ رۆژهەلاتی، ب تایبەتی ل چینێ و یابانێ و كۆریا باشور و سەنگافورە و هندستانێ، جیهانا پشتی كۆرۆنا یێ ژ روویێ سەربازی ڤە دێ یا جۆدا بیت، وەك چاوا پشتی شەرێ جیهانیێ دویێ شەرێ ئەتۆمی بوویە جهێ گرنگیێ ب هەمان شێوە، پشتی كۆرۆنا یێ دێ شەرێ بایۆلۆژی و ڤایرۆسان بیتە جهێ گرنگیێ، ئەڤە پشکەکن ژ ئەگەرێن پشتی كۆرۆنا یێ، بەلێ ئەوا نەهێتە گوهۆرین هەیمەنا ئەمریكا یە، ب سەر جیهانێ دا، رەنگە كێشە بۆ دروست بببت، بەلێ دێ هەر وەك پۆلیس و سەركردێ جیهانێ مینیت، لێ د بەرگەکێ نوو دا.