ماكرۆن ل هه‌ولێرێ
به‌درخان زاویته‌یى
د سه‌ره‌دانا خوه یا ژ نشكه‌كێ ڤه بۆ به‌غدایێ و كۆمبوونا وى ل گه‌ل سه‌ركرده‌یێن سیاسى ل 2 ئه‌یلۆلا 2020 و كۆمبوونا وى یا تایبه‌ت ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، هینگى سه‌رۆكێ فره‌نسى سۆزدا كو ل نێزیك سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ بكه‌ت، ئه‌جاڤ ئه‌وى سۆزێ خوه بجهئینا و سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ كر، به‌لێپا د بارودۆخ و ژیواره‌كێ ئێكجار یێ ڤاژى دایه و ل ژێر هنده‌ك كاودانان دا كو نه دئارامن ودمه‌ترسیدارن پشتى ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا ژئه‌ڤغانستانێ و زالبوونا بزاڤا تالیبان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ و تشتێ ل وێرێ دهێته روودان ژ سه‌رپێچى و ڤاڤارتنێن حساباتان و مایتێكرنێن توركیا و ئیرانێ یێن به‌رده‌وام ل ده‌ڤه‌رێ و پرسا ئیراقى و نیازا ئه‌مریكا یا خوه‌ڤه‌كێشانێ ژ ئیراقێ ژى و تشتێ دێ ژ ئه‌نجامى هێته دى، ژ ڤالاهیه‌كێ كو ره‌نگه ژ هه‌ر لایه‌كى ڤه كارتێكرنێ ل سه‌ر ئیراقێ بكه‌ت.
پشكداریكرنا سه‌رۆك ماكرۆن ل گۆپیتكا به‌غدا نه ژ نشكه‌كێ ڤه هاتیه، به‌لێ یا هاتى دا ته‌كه‌زیێ ل سه‌ر وى تشتێ بكه‌ت یێ پێ هاتى ب سه‌ره‌دانا خوه یا پێشین بۆ دوورخستنا ناكۆكیان و پێگریكرن ب ده‌ستوورى و هه‌ڤڕكیكرنا گه‌نده‌لیێ و ژچه‌ككرنا میلیشیاتان و چاره‌كرنا وان و هه‌ر دیسا چاره‌كرنا ئاریشه‌یێن هه‌لاویستى د ناڤبه‌را هه‌ولێرێ و به‌غدایێ دا ل ده‌مه‌كى ئه‌مریكا نیازا بجههێلانا پتریا بنگه‌هێن خوه یێن سه‌ربازى هه‌بوو ژ ئیراقێ و خوه‌ڤه‌كێشان ل دوماهیا ئیسال ب گۆر تشتێ هاتیه راگه‌هاندن. ماكرۆن ژى هاتیه دا كو ئیراقیان پشتراست بكه‌ت كو ئیراق نه ئه‌ڤغانستانه و ڤالاهیا كو ره‌نگه ڤه‌كێشانا ئه‌مریكى ل پاش خوه بهێلیت دێ فه‌رنسا داگریت و هه‌ڤپه‌یمانیا نیڤده‌ولى ل ده‌مێ هه‌كه هاتو حزبێن سیاسى پێگریى ب وان چاره‌سه‌ریێن هاتینه پێشبینیكرن بكه‌ن.
هه‌ژى گۆتنێ یه كو ل سه‌رهلدانا سالا 1991 كوردان كونترۆل ل سه‌ر هه‌مى پارێزگه‌هێن كوردستانى ل باكۆرێ ئیراقێ كریه و كونترۆلا وان گه‌له‌ك نه‌ڤه‌كێشا هه‌تا كو ویلایاتێن ئیكگرتى یێن ئه‌مریكى ده‌لیڤه بۆ له‌شكرێ ئیراقێ رۆخساندى كو فرۆكه‌یان بكاربینیت، ب بهانا ڤه‌گوهاستنێ و رژێم ب ئۆپه‌راسیۆنێن له‌شكرى رابوو بۆ سه‌ركوتكرنا سه‌رهلدانێ و ئه‌ڤ چه‌نده بوو ئه‌گه‌رێ ره‌ڤین و كۆچبه‌ریا ملیۆنان ژ گه‌لێ كورد به‌ر ب توركیا و ئیرانێ بۆ دووركه‌فتن ژ هه‌ر كریاره‌كا ئه‌نفالان جاره‌كا دى و ل ڤێره رۆلێ هه‌ره به‌رز بۆ ده‌وله‌تا فره‌نسا بوویه بۆ لڤاندنا جڤاكێ نێڤده‌ولى بۆ هندێ د هانا گه‌لێ كورد بچن و ژ هیلاكه‌تێ و مرنا ته‌ڤایى قورتال بكه‌ت.
پشتى هینگى فره‌نسا جه‌ختى ل سه‌ر گرنگیا ده‌رخستنا بریاره‌كا نه‌ته‌وه‌یان كر بۆ پاراستنا كوردان ژ سته‌ما رژێما ئیراقى و فره‌نسا ده‌وله‌تا سه‌ره‌كى بوو یا ده‌ورى ل جڤاتا ئاسایشێ و هینگى واته ل سالا 1991 بریارا (688) هاته ده‌رخستن كو ب گۆره‌یى وێ قه‌ده‌غه‌یا فرینا فرۆكه‌یان و له‌شكرێ ئیراقى هاته‌كرن ب درێژاهیا هێلا شین یا كو بریارا جڤاتا ئاسایشێ دانایى و فشار دانایه سه‌ر رێخراوا نه‌ته‌وێن ئێكگرتى ب گرنگیا هنارتنا رێكخراوێن نێڤده‌ولى بۆ هاریكاریا كوردان و حوكمه‌تا هه‌رێمێ یا هه‌لبژارتى سالا 1992 بۆ پاراستنا وێ و ئاڤه‌دانكرن پێشكێشكرنا هاریكاریا پێدڤى بۆ هه‌مى كه‌رتێن وێ. هه‌ر هینگى سه‌ركرده‌یێن كوردى و حوكمه‌تێن ل دویڤ ئێك ل هه‌رێما كوردستانێ بزاڤ بۆ وه‌ربه‌رهێنانا وان هه‌لویستێن نیڤده‌ولى كر و ڤه‌گوهاستنا وێ بۆ په‌یوه‌ندیێن دیبلۆماسى و پشتى هینگى ژى یێن ستراتیجى و تایبه‌ت پشتى رۆخیانا رژێمێ ل سالا 2003.
ل خزیرانا سالا 2014 و پشتى سالا 2014 و پشتى كو داعش ده‌ستێ خوه دانایه سه‌ر سێچارێكێن ئه‌ردێن ئیراقى و ده‌سته‌سه‌ركرنا چه‌كێ پترى شه‌ش فرقه‌یێن له‌شكرێ ئیراقى و سوورى و راگه‌هاندنا شه‌ڕى ل سه‌ر كوردستانێ و ئاواره‌بوونا پتر ژ سه‌دان هزاران ژ خه‌لكى ژ ناڤه‌راست و رۆژئاڤایێ ئیراقێ و ره‌ڤینا بۆ ده‌ڤه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ و بارودۆخێن ب ده‌رده‌سه‌رى یێن كو گه‌لێ كورد تێدا دژیت ژ شه‌ڕى و بڕینا بۆدجه‌یا وێ ژ لایێ به‌غدا ڤه و ئه‌و سه‌ختى و قه‌یرانێن هینگى حوكمه‌ت تێدا دژییا، هینگى سه‌رۆكێ فره‌نسى (فره‌نسوا هۆلاند) سه‌رۆكێ ئێكێ یێ ده‌وله‌ته‌كێ بوو، سه‌ره‌دانا هه‌ولێرێ دكه‌ت ل ده‌رڤه‌ى چارچووڤێ پرۆتوكۆلان و ب دروستى ل (12/9/2014) و سۆز دابوو كو هه‌مى پشته‌ڤانیێ بۆ پێشمه‌رگه‌ى و حوكمه‌تێ بكه‌ت و فره‌نسا هه‌مى ره‌نگێن پشته‌ڤانیكرنێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ پێشكێشكرن ژ وان ژى یێن سه‌ربازى و هاریكارى بۆ ئاواره‌یان و ژ وان ژى یێن دبلۆماسى و سیاسى و هۆلاندى سه‌ره‌دانێن خوه بۆ كوردستانێ دوباره‌كرن ل 3/1/2017. بۆ مسۆگه‌ركرنا پشتگیریا فره‌نسا بۆ كوردستانێ.
ل ڤێره گرنگه ئاماژه بهێته كرن كو سه‌ره‌دانا ماكرۆنى بۆ هه‌ولێرێ نه‌ك تنێ بۆ پشتگیریكرنا هه‌رێمێ و سازیێن وێ یێن دستوورى یه، به‌لێ په‌یامه‌كا ئاشكرایه بۆ هه‌مى لایه‌نان كو كوردستانێ تایبه‌تمه‌ندیا خوه هه‌یه و سێگۆشه‌یا سنوورى یه ل ناڤبه‌را كوردستانێ و توركیا و ئیراقێ و گرێدایه ب كوردستانا سووریێ ڤه دێ فره‌نسا كونترۆلێ پێ كه‌ت و سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ فره‌نسى بۆ پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وایێ و به‌رى هینگى ژى پێشوازیكرنا وى بۆ نادیا موراد یا ئێزدى، ئیهامێ دده‌ت كو ده‌ڤه‌را ده‌شتا نه‌ینه‌وا، فره‌نسا و ره‌نگه ژى بریتانیا ژى دێ ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره ل ژێر چاڤدێرى و سیاسه‌تا ڤان هه‌ردو ده‌وله‌تان بیت، و بۆیه‌رێن ب له‌ز ل ده‌ڤه‌رێ، نیشانێن هه‌بوونا گوهۆرینێن مه‌زنن و ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین كه‌فتیه د دۆخه‌كى دا پێدڤى ب گوهۆرینێ یه ژ هه‌مى لایه‌كى ڤه و فره‌نسا دێ ده‌سته‌كێ درێژ هه‌بیت د ڤان گوهۆرینان دا و ئه‌ڤه ژى دیار دكه‌ت كو ئه‌و دیبلۆماسیه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌رهه‌مدئینیت، دبلۆماسیه‌ته‌كا سه‌ركه‌فتى و دروسته و دێ به‌رهه‌مێ وێ ل نێزیك ئه‌م دێ ڤه‌چنین.
و/ ئه‌ڤرۆ
