دهۆك دێ بیتە جهەكێ گەشتیاریا ساخلەمیێ
، ئەمیر ئەترووشی
ڕێڤەبەرێ گشتیێ وەبەرهێنانێ ل پارێزگەها دهۆكێ ڕاگەهاند، ئەو بزاڤێ دكەن دهۆكێ بكەیە جهەكێ گەشتیارییا ساخلەمی و خەلكەك ژ دەرڤەی پارێزگەها دهۆكێ قەستا دهۆكێ بكەت بۆ وەرگرتنا چارەسەریێ، ئەڤە دێ بیتە ئەگەر پتر دەلیڤێن كاركرنێ بۆ دەرچوویان پەیدابن و گۆت: ل پارێزگەها دهۆكێ ژی چەندین پڕۆژێن وەبەرهێنانێ ئەنجامداینە” هەروەسا دێ گرنگیەكا پتر دەینە وان پڕۆژێن وەبەرهێنانێ كو دەلیڤێن كاری بۆ گەنج و وەلاتیێن سنوورێ پارێزگەها دهۆكێ پەیدا دكەن.
هەڤال سەدیق، ڕێڤەبەرێ گشتییێ وەبەرهێنانێ ل پارێزگەها دهۆكێ بۆ ئەڤرۆ دیاركر، هەماهەنگی دگەل لایەنێن پەیوەندیدار هاتیە كرن كو دهۆك پێدڤی ب چ جۆرە پرۆژایە و دێ پرۆژە ژی ب سەر قەزا و ناحیان هێنە بجهئینان، دكەرتێ ساخلەمیێ دا ژی دێ هندەك پرۆژە هێنە بجهئینان، دەرگەهـ د ڤەكرینە بۆ دانا مۆلەتێ بۆ بجهئینانا پرۆژێن وەبەرهێنانێ ب تایبەتی ژی پرۆژێن گرنگ بۆ ژێرخانا ئابوورییا پارێزگەها دهۆكێ و پرۆژە دێ دەلیڤێن كاركرنێ بۆ خەلكێ پەیدا كەن.
د. هەڤال سەدیق، رێڤەبەرێ گشتییێ وەبەرهێنانێ ل پارێزگەها دهۆكێ دیار كر، كابینا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ب رێیا وەبەرهێنانێ گرنگیەكا تایبەت دایە كەرتێ تایبەت ب مەرەما هندێ ژێرخانا ئابووریا هەرێما كوردستانێ بهێزتر لێ بكەت” ل پارێزگەها دهۆكێ ژی چەندین پڕۆژێن وەبەرهێنانێ ئەنجامداینە” هەروەسا دێ گرنگیەكا پتر دەینە وان پڕۆژێن وەبەرهێنانێ كو دەلیڤێن كاری بۆ گەنج و وەلاتیێن سنوورێ پارێزگەها دهۆكێ پەیدا دكەن.
ناڤهاتی” زێدەتر گۆت: ل سەر راسپاردا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، هەموو ئاسانكاری بۆ وەبەرهێنەرێن ناڤخۆیی و بیانی هاتینە كرن دا كو پڕۆژێن وەبەرهێنانێ د كەرتێن جۆدا دا ل سنوورێن پارێزگەها دهۆكێ ئەنجام بدەن” گۆت ژی” ل دەمێ بوری وان مۆلەت دایە “پڕۆژەكێ گرنگ یێ وەبەرهێنانێ” كو پیكهاتیە ژ بخودانكرنا چێلان و بەرهەمئینانا شیری؛ “ئەم پڕۆژە ب ستانداردێ نێڤدەولەتی هاتییە دروستكرن، ئێكە ژ وان پڕۆژێن گرنگ ل رۆژهەلاتا ناڤین و دێ دەلیڤێن كاری بۆ پتری هزار كەسان پەیداكەت “گرنگییا وی پڕۆژەیی ئەوە ئەم دشێین پشت بەستنێ ل سەر بەرهەمێن ناڤخۆیی بكەین.
پەیڤدارێ دەستەیا وەبەرهێنانێ ل هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند، ل هەموو باژێرێن هەرێما كوردستانێ ب تنێ ل ئەڤ سالە 154 پرۆژان ب كۆژمێ چار ملیار و 300 ملیۆن دۆلاران مۆلەت ژ وەبەرهێنانێ وەرگرتینە كو 29 ژ وان پرۆژەیان ل دهۆكێ بوون.
بەرگەشت ئاكرەیی، پەیڤدارێ دەستەیا وەبەرهێنانێ ل هەرێما كوردستانێ دیاركر، ژ دەستپێكا سالا 2023ێ هەتا نوكە، 154 ب كۆژمێ چار ملیار و 300 ملیۆن دۆلاران پرۆژان مۆلەت ژ وەبەرهێنانێ وەرگرتیە، كو هەموو باژێر و ئیدارەیێن سەربەخۆیێن هەرێما كوردستانێ ڤەدگریت.
پەیڤدارێ دەستەیا وەبەرهێنانێ گۆت: ل هەولێرێ 50 پرۆژەیان مۆلەت وەرگرتینە، ل هەلەبچە سێ پرۆژەیان، ل گەرمییان 12 پرۆژەیان، ل راپەرین پێنج پرۆژەیان، هەروەسا ل سلێمانییێ ژی 43 پرۆژەیان مۆلەت وەرگرتییە، ل سۆران چار، ل زاخۆ هەشت، ل دهۆكێ ژی 29 پرۆژەیان ب كوژمێ 105 ملیۆن دۆلاران مۆلەت وەرگرتییە.
بەرگەشت ئاكرەیی ئاماژە ب هندێ ژی كر: هەموو ئەو مۆلەتێن ل سالا 2023ێ هاتینە دان زێدەتر بۆ كەرتێ ئاكنجیبوونێ بوون، پلا دووێ كەرتێ بازرگانییە، پاشی پێشەسازی دهێت، پاشی كەرتێ ساخلەمییێ و كەرتێن پەروەردێ و چاندنێ و هونەری و وەرزشی دهێن.
بەحس ل هندێ ژی كر، وان ژلایێ كارگێریڤە ڕێكارێن خوە هەنە، ئەوێن كو پرۆژا پێشكێشی دەستەیا وەبەرهێنانێ دكەن، لژنەیەكا تایبەتمەند هەیە هەروەسا فەرمانگەهەكا تایبەت ژی هەیە، ب ناڤێ فەرمانگەها مۆلەت و هەلسەنگاندنان ئەو پرۆپۆزەلە ب ڕێیا لژنا تایبەت و ژلایێ مەرجێن قانوونی و كارگێریڤە دهێنە هەلسەنگاندن و گۆت ژی: پشكەكا هەرە مەزن یا پرۆژەیان دەست ب جهئینانا مۆلەتێ كرییە.
گەشتوگوزارا دهۆكێ ژی دیار كر كو وان گازی 10 كۆمپانیێن گەشتیاریێن رووسی و یونانی كرییە و دڤێت سەرنجا گەشتیارێن وان دوو وەلاتان بۆ پاریزگەهێ ڕابكێشیت.
خەیری عەلی ئوسو ڕێڤەبەرێ گەشتوگوزارا دهۆكێ دیاركر، وان گەلەك جاران گوتیە، كو نابیت ئەو ب تنێ پشتبەستنێ ل سەر گەشتیارێن عیراقی و ناڤخۆیی بكەن، بەلكو پێدڤیە بزاڤێن هندێ بكەن گەشتیار ژ دەرڤە ژی سەرەدانا پارێزگەها دهۆكێ بكەن.
خۆدانێ ئێك ژ كۆمپانیێن رۆسی ئاشكراكر، ئەو هاتینە داكو ژ نێزیك پارێزگەها دهۆكێ ببینن و بزاڤێ بكەن گەشتیاران ببەنە وێ پارێزگەهێ.
ل دووڤ ئامارێن ڕێڤەبەرییا گەشتوگوزارا دهۆكێ، پارسال نێزیكی دوو ملیۆن و 500 هزار گەشتیاران سەرەدانا پارێزگەهێ كربوو.
