ژ ناڤچوونا رژێما ئەسەدی و دەرئەنجامێن وێ دێ كارتێكرنێن ئەمنی و سیاسی ل سەر ئیراقێ هەبن
پشتی پتر ژ دو حەفتییان ژناڤچوونا رژێما بەشار ئەسەدی، ئینیستیتیۆتا ئاشتیێ یا ئەمریكی چەندین كارتێكرنێن پێشبینی كری ل دۆر ئەوا دێ ل سووریێ روودەت، ل سەر ئیراقێ و ئیراقییان بەرچاڤكرن.
د راپۆرتەكا وێ ئینیستیتیۆتێدا هوشداری هاتە دان كو دبیت كورد و پێكهاتەیێن دی، زیاندارێن مەزن بن هەكە رژێمەكا دیكتاتۆر پەیدا ببیت و زالبوونەكا تایفگەری ل سەر دەستهەلاتێ ل سووریێ هەبیت، لێ وێ راپۆرتێ ئاماژەكر هەبوونا پڕۆسەیەكا دیموكراسی ل سووریێ، دێ وزەیا دیموكراسیێ ل ئیراقێ نووكەت.
وێ راپۆرتێ خویاكر ژی كو ژناڤچوونا رژێما بەشار ئەسەدی، و ئەوا پشتی وێ ل سووریێ رووددەت، دێ كارتێكرنێن ئەمنی و سیاسی یێن مەزن ل سەر ئیراقێ هەبن. هەروەسا دیاركر ژی كو رەوش یا دینامیكییە و دبیت د بەرژەوەندییا سەقامگیرییا ئیراقێ دا بیت.
ئینیستیتیۆتا ئاشتیێ یا ئەمریكی د راپۆرتا خوە دا دیاركر ژی كو ژ ئەنجامێ پێشڤەچوونێن پشتی روودانێن 7/10/2023 (هێرشا حەماس ل سەر ئیسرائیلێ) عیراق ژ وێ چەندێ د ترسییا كو پشتی غەزە و لوبنانێ و سووریێ ئەو ببیتە مەیدانەكا نوو یا شەڕی ژ بەركو هندەك گرۆپێن ئیراقی یێن سەر ب ئیرانێ ڤە پشكەك بوون ژ ( میحوەرێ موقاوەمێ) و هەر وان گرۆپێن ئیراقی یێن نێزیكی ئیرانێ چەندین هێرش ب فرۆكەیێن بێ فرۆكەڤان ل سەر ئیسرائیلێ ئەنجامدان، ژ ئالیێ خوەڤە ئیسرائیلێ ژی گەفێن بەرسڤدانا وان هێرشان كر.
وێ راپۆرتێ بەرچاڤكر ژی كو سەقامگیربوونا سووریێ و لاوازكرنا گرۆپێن توندڕەو دێ د مفایێ سەقامگیربوونا ئیراقێ دا بیت، هەڤدەم دیاركر ژی كو مەترسییا ب دەلیڤە دیتنا گرۆپێن سووری یێن توندڕەو ژ ڤالاهییان د دەستهەلاتێدا، و ئاستەنگێن ئابووری و هەڤڕكییا تایفگەری دبیت مەترسیێن مەزن ل سەر ئیراقێ پەیدا بكەت كو ب درێژاهییا 600 كیلۆمەتران سنوورەكێ هەڤپشك ل گەل سووریێ یێ هەی.
وێ راپۆرتێ دیاركر ژی كو ئیراق هەتا بەری كەفتنا ژناڤچوونا رژێما ئەسەدی، یا نیگەران بوو ژ گەفێن داعشێ و گرۆپێن دی، ب تایبەتی پشتی بەلاڤبوونا راپۆرتێن ئاماژێ ب دوبارە دیاربوونا داعشێ ل سووریێ و رەوشا نە ئارام ل دەڤەرێن دبن دەستهەلاتا هێزێن سووریا دیموكراتی (قەسەدە) یێن كەمپا (هۆل) ب رێڤەدبەن، كو هێشتا 17 هزار عیراقی د وێ كەمپێ دانە، زێدەباری زیندانێن ب هزارەها چەكدارێن داعشێ ب خوەڤە دگرن، ژ وان ژی چەند هزار ئیراقی نە.
ئینیستیتیۆتا ئاشتیێ یا ئەمریكی باس ل وێ چەندێ ژی دكەت، دبیت دیموكراسیكرنا سووریێ دێ كارتێكرنەكا ئەرێنی ل سەر پرسا دیموكراسیێ ل ئیراقێ ژی كەت، كو ل 10 سالێن بۆری ل سەر ئاستێ دەزگەهان بەر ب پاشڤە چبوو.
د بەرامبەر دا وێ راپۆرتێ دیاركر هەكە تایفگەری ل سەر سووریێ زال ببیت و ب تایبەتی هەكە وەلاتێن هەرێمی یێن سوننی پشتەڤانی لێكر، دێ بیتە ئەگەرێ رابوونا هەمان هەستی ل ئیراقێ، هەروەسا دیاركر كو ئەڤ چەندە دێ نەرەحەتیێ ل دەف شیعەیێنئ یراقێ دروست كەت و دێ پتر فشار ل سەر سوننەیان ل ئیراقێ هێنە كرن ئەوێن دێ هێزا خوە ژ هەڤكیفێن خوە ژ سوننەیێن سووریێ وەرگرن.
سەرەرای وێ چەندێ ئینیستیتیۆتا ئاشتیێ یا ئەمریكی دبێژیت، هەڤوەلاتیێن ئیراقی یێن ب ژدەستدانا ئیرانێ هەڤپەیمانێ خوە بەشار ئەسەد و دەرگەهێ وێ یێ ئەردی ل سووریێ یێن دلخوەش بووین، كو دبیت ئەڤ چەندە فشاران ل سەر وان كێم بكەت، بەلێ ئیراقییان ترس ژ وێ چەندێ یا هەی ئیران بزاڤا پتر كونترۆلكرنا ئیراقێ بكەت بۆ رێگریكرنێ ژ پتر پاشڤەچوونێ و قەرەبووكرنا زیانێن هەتا نوكە ڤێكەفتین.
ل دووڤ وێ راپۆرتێ، ئەمریكا و ئیراق یێن رێككەفتین ل سەر ب دوماهی هاتنا ئەركێ سەربازی یێ هەڤپەیمانییا نێڤدەولەتییا دژی داعشی ل ئیراقێ ل ئیلۆنا 2025 و دانوستاندنێ ل سەر هەڤپشكیەكا ئەمنی كو یا گونجای بیت ل گەل رێككەفتنا چارچۆڤەیێ ستراتیژی یا سالا 2008 و ل گەل دستوورێ ئیراقێ. هەروەسا ئەوژی بەرچاڤكر كو ئیراقییان ل سالا 2014 دخوازا پشتەڤانییا ئەمریكی كر دژی داعشێ و نوكە ژی ژ ئەمریكا دخوازن رێگریێ ل هێرشەكا ئیسرائیلێ ل سەر ئیراقێ بكەت.
ئینیستیتیۆتا ئاشتیێ یا ئەمریكی ل دوماهییا راپۆرتا خوە دبێژیت كورد و پێكهاتەیێن دی یێن نەتەوەیی و ئایینی ل ئیراقێ و سووریێ، چاڤدێرییا پێشڤەچوونان دكەن و دخوازن ئەمریكا و جڤاكا نێڤدەولەتی ل وان هەردو وەلاتان (ئیراقێ و سووریێ) لڤینان بكەن ژبۆ پەیداكرنا حوكمڕانییەكێ كو هەموویان بخوەڤە بگریت و دەربڕینێ ژ هەموویان بكەت و تنێ ئەڤ چەندە دێ سەقامگیریێ پەیدا كەت.