به‌غدا، پایته‌خته‌ك بۆ چێكرنا قه‌یرانان
غیاس خالد زێبارى
هه‌ر وه‌لاته‌كى یان هه‌رێمه‌كا ده‌ستوورى پایته‌ختێ خوه یێ تایبه‌ت هه‌یه، پایته‌خت سه‌نته‌رێ سازیێن ب یارده‌ر و رێڤه‌برنا وه‌لاتى یه، مینا سه‌رۆكایه‌تیێ و حوكمه‌تێ…هتد. هه‌بوونا ڤان سازیان ژى ژبۆى پاراستنا وه‌لاتى و گه‌شه‌كرنا جڤاكى و ئارامیێ و سه‌قامگیریێ و سه‌روه‌ریا قانوونێ و ئاشته‌وایى یه. ژ بلى بریارێن سیاسى ل گه‌ل وه‌لاتان و سازیێن نیڤده‌وله‌تى و سه‌روه‌ریێ، پایته‌خت سه‌نته‌رێ بریارده‌را چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن ناڤخوه یێن وه‌ڵاتى یه، نابیت پایته‌خت ببیته ئه‌گه‌رێ سه‌رهه‌لدان و چێكرنا قه‌یرانان د ناڤبه‌را پێكهاتێن جڤاكى، هه‌ر ره‌فتاره‌كا ب ڤى ره‌نگى دێ بیته ئه‌گه‌رێ ل ده‌ستدانا سه‌نگا خوه یا پایته‌ختبوونێ ژلایێ پێكهاتێن جڤاكى، ب تایبه‌ت بۆ وه‌ڵاته‌كێ مینا ئیراقێ كو وه‌ڵاته‌كه چه‌ندین پێكهاتێن نه‌ته‌وى و ئایینى و ئه‌تنى ل خوه هه‌مبێز دكه‌ت . هه‌ر چه‌نده ده‌وله‌تا ئیراقێ خوه‌دى سیسته‌مه‌كێ دیموكراسى ــ فیدرالى یه و باژارێ به‌غدا پایته‌ختێ وێ یه، پێتڤى بوو به‌غدا ببا سه‌نته‌رێ ئاشتى و پێكڤه ژیانێ و چاره‌سه‌ركرنا قه‌یرانان ب تایبه‌ت به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و كوردا ب گشتى، چونكى هه‌رێما كوردستانێ هه‌رێمه‌كا ده‌ستوورى و قانوونى یه و به‌شه‌كه ژ ئیراقێ، ل ده‌مێ ئاڤاكرنا ئیراقا نوو یا پشتى رژێما دكتاتۆرى ل سالا 2003 ێ، هه‌رێما كوردستانێ ب ره‌زامه‌ندیاخوه ڤه‌گه‌ریایه به‌غدایا پایته‌خت و رۆله‌كێ سه‌ره‌كى د ئاڤاكرنا ئیراقا نوو یا دیموكراسى و فیدرالى و دارشتنا ده‌ستوورێ هه‌رده‌مى دا هه‌بوو، لێ ئه‌ڤه چه‌ند ساڵه ب تایبه‌ت پشتى سالا 2014 به‌غدا وه‌كى پایته‌خت و هه‌مبێزگه‌را سازیێن بریارده‌ر و رێڤه‌برنا وه‌لاتى، به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و خه‌لكێ وێ بوویه سه‌نته‌رێ چێكرنا قه‌یرانا ب تایبه‌ت ژلایێ ئابوورى و دارایى، حوكمه‌تا ئیراقێ ل به‌غدایا پایته‌خت ب ڤان بریارێن دوژمنانه ده‌رهه‌قى و هه‌رێمێ و خه‌لكێ وێ یێن بڕینا مووچێ مووچه‌خۆرا و بۆدجێ سالانه، خوه ل پێشچاڤێن خه‌لكێ كوردستانێ وه‌كى دوژمن دیاركریه و خزمه‌تا ئاشتى و ئاشته‌وایى یێ و پێكڤه‌ژیانا جڤاك و پێكهاتێن ئیراقێ نه‌كریه. پێدڤى یه سازیێن ده‌وله‌تا ئیراقێ وه‌كى سه‌رۆك و جڤاتا نوونه‌را و حوكمه‌ت و دادوه‌رى، چاڤخشاندنه‌كا بله‌ز ل ڤان ره‌فتار و سه‌ره‌ده‌ریێن دژى هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت و ژبوو ده‌ستوورى ڤه‌گه‌رێن و ب ئێك چاڤ هه‌مى پێكهاتێن ئیراقێ ببینن، زێده‌تر دوژمنایه‌تیا كوردا نه‌كه‌ن، چونكى هه‌رێما كوردستانێ ژى كارتێن فشارێ هه‌نه و ب بریارا خوه ڤه‌كێشانێ ره‌وشا ئیراقێ دێ به‌ره‌ڤ ئاراسته‌یێن دیتر چیت، ب تایبه‌ت پشتى ره‌وشا نهۆ یا رۆژهه‌لاتا ناڤین.
