بیرۆكا 16 ته‌باخێ رێیا گه‌هاندنا ماف و په‌یاما گه‌لێ كورد بوو

بیرۆكا 16 ته‌باخێ رێیا گه‌هاندنا ماف و په‌یاما گه‌لێ كورد بوو

87

ئه‌ڤا هه‌ دیاره‌ دانه‌رێ بیرۆكه‌یا 16 ته‌باخێ بوو دامه‌زراندنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل سالا 1946 كو د سه‌روبه‌ره‌كی هه‌ستیار و ناله‌بار دا ئه‌كید پێویستیه‌كا ده‌مكی و دیرۆكی بوو، هه‌ر وه‌سا ده‌نگڤه‌دان و هشیاركرنا گه‌لێ مه‌ بوویه‌، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤێ رێبازێ پشتراستیه‌ك دایه‌ گه‌لێ كورد كو ئه‌و خه‌ونا دوور كو ئومێدێن ئازادیا ئه‌ڤرۆ پێڤه‌ دیاردبن و بێگومان تیرۆژێن ڤێ بیرۆكی گه‌هشتیه‌ هه‌می قولاچكێن كوردستانێ ژبه‌ر هندێ ئه‌ڤرۆ ته‌مامكه‌ر و ئالا هه‌لگرێن ئه‌ڤێ رێبازێ بۆ گه‌هشتنا ئازادی و ئارمانجێن گه‌لێ مه‌ به‌رده‌وامن و راستیا وێ ناهێته‌ ژبیركرن، ئه‌ڤی سه‌رده‌می گه‌لێ كورد دبن هنده‌ك فشار و ئاسه‌وارێن حه‌لاندنێ ڤه‌ دچوو، چونكو ژ هه‌می ئالیه‌كێ ڤه‌ هاتبوو ڤارێكرن و هه‌ول و بزاڤێن دوژمنان ئه‌وبوون هه‌بوون و پێناسه‌یا كوردی بگوهۆرن، ژ به‌ر كو ئه‌ڤا هه‌ د كاودانه‌كێ مژێ گرتی دا دهاته‌ كرن ئه‌ڤه‌ ل دووماهیهاتنا جه‌نگا دووێ جیهانێ بوو هه‌ول و بزاڤێن ده‌وله‌تێن زلهێز ژبۆ داگیركرن به‌رفره‌كرنا هێلو پێگه‌ین خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ داكو بشێن هه‌می به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ جێبه‌جێ بكه‌ن و كار ل سه‌ر پاراستنا هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ بكه‌ن بۆ هندێ بشێن باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر هه‌ر كار و لڤینه‌كا نه‌سروشتی بكه‌ن داكو زال بن ل سه‌ر هه‌ر تێكدانه‌كێ د اكو كونترۆلا ده‌ڤه‌رێ بكه‌ن، بێگومان ل ڤی سه‌رده‌می هنده‌ك بێئومیدی ل ده‌ف گه‌لێ مه‌ درست ببوون، به‌لێ هاتن و دامه‌زراندنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل سه‌ر ده‌ستێ رێبه‌رێ گه‌لێ كورد ب ئه‌ندزیاریا بارزانی نه‌مر نیشانا به‌خشینا هیڤیێن پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش دهاته‌ دیتن ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ په‌یاما رۆناهیه‌كا نوو بۆ باوه‌ریا گه‌لێ مه‌ دایه‌ زڤراندن و ئه‌كید بیر ل وێ چه‌ندێ هاته‌كرن كو پالپشتی و ئاینده‌كێ چاڤه‌رێكری بۆ گه‌لێ كورد برێڤه‌یه‌ كو دێ ئه‌وان خه‌ونێن گه‌لێ مه‌ ئێش و ئازه‌ر ل سه‌ر دیتن دێ هێنه‌ پێش و مسۆگه‌ر كه‌ت و راستیا وێ ل په‌یدابوونا پارتی گه‌له‌ك ئاسته‌نگ و رێگری هاتن كرن و دیار بوو پارتی گه‌له‌ك ئه‌ڤرازی و نشیڤێن به‌رچاڤ هاژۆتینه‌، ئه‌ڤه‌ ژی هه‌می پێخه‌مه‌تی ماف و سه‌روه‌ریا گه‌لێ كورد بوویه‌ داكو بگه‌هیته‌ قووناغا داویێ، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤا هه‌ راستیه‌كا وێ یه‌ كو د هه‌می لاپه‌رێن دیرۆكا گه‌لێ مه‌ دا هاتینه‌ تۆماركرن و چو كه‌س و لایه‌ك نه‌شێن ئینكارا ڤێ بكه‌ن، چونكو پارتی وه‌كو ئێكه‌م حزب بوو سه‌ركێشیا بزاڤا ئازادیخوازا گه‌لێ كورد كری و د هه‌می سازه‌ێن نێڤده‌وله‌تی دا هاتیه‌ ناسین له‌ورا هه‌می ده‌مه‌كێ حیساب بۆ پارتی هه‌بوویه‌ و د گه‌ل ڤێ ژی گه‌له‌ك جاران پارتی راسه‌ری هنده‌ك ئاورێن دوژمنان بوویه‌ كو بشێن ده‌نگێ پارتی ڤه‌مرینن ژ به‌ر كو پارتی تاكه‌ هێز بوویه‌ ل سه‌ر بنگه‌هه‌كی باوه‌ری و دیمواكرسیه‌ت و مرۆڤایه‌تی هاتیه‌ گۆره‌پانا سیاسی داكو بشێت گه‌رمیه‌ك بۆ گه‌ل و پێكهاته‌یا كوردستانێ هه‌بیت بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا خواست و ئارمانجێن گه‌لێ مه‌ و هاتیه‌ دامه‌زراندن و ئاڤاكرن كو وه‌كو میراتگه‌رێ گه‌لێ كورد بۆ گه‌هاندنا ماف و ئارمانجێن وی و ره‌نگه‌ هنده‌كی دی ژی هه‌بوون و نو كه‌ژی هه‌ین و هاتینه‌ دروست كرن كو پارتی نه‌هێلن چونك پارتی ئه‌و سه‌نگ و قورسایه‌تیا خوه‌ كریه‌ كو خه‌لكه‌ك ل دۆر ئالاێ وێ خرڤه‌ ببیت، ژ به‌ر هندێ ببوو ئارمانجا گشت دوژمنان لێ به‌روڤاژی گه‌له‌ك ئه‌و نه‌خشه‌ و پیلان دانه‌ روخاندن ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ هه‌می گاڤه‌كی پارتی د چاڤێ گه‌لێ كورد و كێماتێن دی دا مه‌زن د هاته‌ ناسكرن چونكو پارتی ل سه‌ر رێكا راستیا خزمه‌تكرنا مافێ گه‌لێ كورد هاتبوو درستكرن ژبه‌ر كو هه‌می ده‌مه‌كی دگه‌ل ئێش و ئازارین ڤی ملله‌تی ژیایه‌ له‌وا د چاڤێ گه‌لێ كورد دا به‌رز دهاته‌ دیتن و ئه‌ڤه‌ ژی بۆ خه‌بات و قوربانیدانا وێ بوویه‌ و چو رۆژه‌كێ پارتی دو دل نه‌بوویه‌ كو پاشكێشێ ژ سه‌روه‌ریا گه‌لێ كورد بكه‌ت یان ته‌نازلێ بۆ دوژمن و نه‌حه‌زه‌كی بكه‌ت ژ به‌ر هندێ ئاشۆپا ڤێ خه‌باتێ دیاره‌ كو پارتی د ژیانا سیاسی دا شیایه‌ دو شۆره‌شێن ب هێز به‌رپا بكه‌ت كو ببن راستیه‌ك د اكو خه‌لكێ كوردستانێ پێڤه‌ بهێته‌ گریدان، ل دۆر ئالایێ پارتی خڕڤه‌ ببن و راستیا ڤێ راگه‌هاندنا شۆره‌شا ئیلۆنێ باشترین گرۆڤه‌ یه‌ كو ل سالا 1961 هاته‌ گۆره‌پانێ دا و دیاربوو ڤه‌ رێژ و ده‌نگڤه‌دانا وێ كارتێكرنا خوه‌ ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ كرن ئه‌كید هه‌می سنۆر هاتن بڕین، له‌ورا ژ هه‌می ئالیه‌كێ ڤه‌ خه‌لكێ مه‌ خوه‌ گه‌هانده‌ ناڤ رێزێن شۆره‌شا ئیلۆنێ چونكو بارزانی راسته‌ خوه‌ سه‌ر كێشیا وێ دكر داكو گه‌لێ كورد هه‌می ل بن ئێك چادر خڕڤه‌ بكه‌ت كو ئێكگرتنا گه‌لێ مه‌ هه‌بیت و ژ به‌ر هندێ شۆره‌شێ گه‌شه‌كر و چونكو ڤێ ئێكرێزی د ئێك سه‌نگه‌ر دا به‌ره‌ڤانی ژهه‌بوونا گه‌لێ كورد دكر و بێگومان ئه‌و سه‌نگ و رۆلێ شۆره‌شا ئیلۆنێ هه‌ی شیا ده‌سهه‌لاتدارێن رژێما به‌غدا نه‌چار بكه‌ت كو دانپێدانێ ب مافێ گه‌لێ كورد بكه‌ن و گرۆڤا ڤێ چه‌ندێ رێككه‌فتنا 11 ئادارێ ل سالا 1970 باشترین به‌لگه‌یه‌ د دیرۆكی دا هاتیه‌ ئیمزاكرن تاكو پشتی وێ رێككه‌فتنا خیانه‌تكاریا جه‌زائرێ ل سه‌ر شۆره‌شا ئیلۆنێ ل سالا 1975 دیار بوو ڤێ رێكه‌فتنێ بێهنا پیلانه‌كا نێڤده‌وله‌تی ژێ دهات تاكو بشێن شۆره‌شا ئیلۆنێ بشكێنن، به‌لێ نه‌شیان پارتی و ملله‌تێ كورد ژێك دو ڤه‌قه‌تینن، چونكو ڤێ رێبازێ ب گۆتاره‌كا ئیكگرتی كه‌سایه‌تی و ناڤێ گه‌لێ كورد ل جیهانێ په‌یداكر ژبه‌ر هندێ جاره‌كا دی بزاڤا وێ چه‌ندێ هاته‌ كرن پارتی شۆره‌شا 26 گولانا پێشكه‌فتنخواز به‌رپا بكه‌ت، ئه‌كید شۆره‌شا گولانێ ل سالا 1976 كه‌ته‌ گۆره‌پانا سیاسی دا بوویه‌ ئۆمیدبه‌خشه‌كا دی كو گه‌لێ كورد رابوویه‌ سه‌رپیان و رۆناهیا ڤێ شۆره‌شێ سه‌رتاسه‌ری كوردستانێ بلند بوو، هه‌لبه‌ت ده‌نگ و ره‌نگێ ڤێ شۆره‌شێ ته‌ڤایا ناڤه‌ند و سازێن نێڤده‌وله‌تی دایه‌ هه‌ژاندن ژبه‌ر كو شۆره‌شه‌كا خودان ئیراده‌ و باوه‌ریه‌كا موكم بوو ل سه‌ر گه‌هشتنا ئه‌وان هیڤیێن چاڤه‌رێكری و بێگومان چو رۆژه‌كێ پارتی پاشكێشی ژ ماف و ئارمانجێن گه‌لێ كورد نه‌كریه‌ هه‌كه‌ دوژمن و نه‌حه‌ز دو جاران هنده‌ بیت و به‌روڤاژی گه‌لێ كورد دێ پتر رژد بیت ل سه‌ر هاژۆتنا ڤی كاروانێ خه‌بات و به‌رخودانێ تاكو دگه‌هیته‌ ئه‌و كه‌نار و پێگه‌هێ بده‌ستڤه‌ئینا ماف و خواستێن ڤی ملله‌تی و دیاره‌ پارتی به‌رده‌وامی دایه‌ قوربانی دانێ تاكو گه‌هشتیه‌ سه‌رهلدانا بهارا سالا 1991و ئه‌كید رۆل پیگه‌یێ پارتی د هه‌می واره‌كێ دابه‌رچاڤه‌ ل سه‌رچاواتیا ئێكرێزێ و گه‌شه‌كرن و خورتكرنا په‌یوه‌ندیان ل گه‌ل هه‌می ئالێن كوردستانێ و جیهانی، بێگومان هه‌ولێن سه‌ره‌كێ پارتی به‌رهه‌ڤێن دروستكرنا حوكمه‌تا هه‌ریِما كوردستانێ بوو وه‌كو ده‌سكه‌ڤته‌ك بۆ گه‌لی مه‌ بهێته‌ چێكرن داكو سه‌نگو حیساب ژ لایێ نیڤده‌وله‌تی و هه‌ریمێ ڤه‌ بۆ بهێته‌كرن ئه‌ڤێ راستێێ بۆ هه‌می لایه‌كێ خوه‌یا كر كو پارتی پالده‌ر ورێخۆشكه‌رێ دیمۆكراسی و مرۆڤاتی و پێكڤه‌ژیانێ بوویه‌ ژ بۆ هندێ راستیا وێ خه‌باتا دیرۆكی بۆ دوست و دوژمنێنن مه‌ دیاربیت له‌ورا هاته‌ خاستنێ هه‌می نه‌ته‌وه‌ وكێماتیێن دی ل كوردستانێ پشكداری حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ن و مافێ هه‌ر لایه‌كێ بێ جیاواز بهێته‌ پارڤه‌كرن وژ به‌رهندێ ئه‌ڤرۆ ئه‌و راستی بۆ جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی دیاربوویه‌ له‌ورا ب هه‌می ئاوایه‌كی پشته‌ڤانیا گه‌لێ مه‌ دكه‌ن و بۆ گه‌لێ كورد باشی دئاخڤن و تایبه‌تی ل شه‌رێ دژی داعش و هه‌لبه‌ت ئه‌ڤا هه‌ بۆ دلسۆزی و خه‌مخۆرێ و دبلۆماسیه‌تا جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانی زڤریه‌ كو شیایه‌ هه‌می دۆست و مرۆڤخوازه‌كێ ب ره‌وشا ئه‌ڤرۆ ل كوردستانێ ئاگه‌دار بكه‌ت و ئه‌ڤان دیمه‌نێن ئارامی و ئازادی و پێكڤه‌ ژیانا ل كوردستانێ هه‌یی د رێیا گۆتار و هه‌ڤدیتنێن خوه‌ رابگه‌هینت جیهانا ئه‌ڤرۆ و ژبه‌رهندێ هه‌ڤال به‌ندو پشته‌ڤانێ گه‌لێ مه‌ زۆر بوونه‌ و یا باش بۆ گه‌لێ كورد دبێژن چونكو هه‌رێما كوردستانێ د هه‌می واره‌كێ دا گاڤێن به‌رچاڤ ئاڤیتنه‌، ئه‌ڤه‌ ژێ ژ به‌ر كو پارتی سه‌رۆك بارزانی هه‌یه‌ كو خودان هه‌لۆیست و بریارێن گرنگه‌ و ل گه‌ل ڤێ ژی وه‌كو رێبه‌ر و شاره‌زا هاتیه‌ ناسكرن و هه‌می ئالیه‌ك رێزێ لێ دگریت چونكو هه‌می گاڤه‌كی كار دكه‌ت و خه‌مخوارێ ل سه‌ر ڤێ وه‌ژارتنا ئه‌وان به‌ربه‌ستێن دكه‌ڤنه‌ د رێیا داخوزێن گه‌لێ مه‌ دا له‌ورا پارتی بوویه‌ خودان جه‌ماوه‌ره‌كێ به‌رچاڤ و رۆژ بۆ رۆژێ گه‌شه‌ دكه‌ت چونكو پارتی ل ده‌سپێكێ ل سه‌ر هنده‌ك بنگه‌هێ زانستی و ئاڤاكرنا كه‌سێ كورد هاتیه‌ دروستكرن له‌ورا ئیرۆ ئه‌ڤ گرێدانه‌ مایه‌ و ئه‌و ئۆمێد ل ده‌ڤ په‌یدابوونه‌ روژێن ده‌وله‌تبوونێ نێزیك دبن ئه‌كید دێ ل سه‌ر ده‌ستێ سه‌رۆك بارزانی ده‌وله‌تبوون و ئالایێ وێ هێته‌ بلندكرن، ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ و بۆرینا 69 سالا ل سه‌ر دامه‌زراندنا پارتی دیمۆكراتی كوردستان سلاڤ ل ته‌ڤایا كادر و ئه‌ندام و لایه‌نگرێن پارتی دیموكراتی كوردستان بن، هه‌روه‌سا سه‌رێ رێز و نه‌وازشێ بۆ دامه‌زرینه‌رێ پارتی و ته‌ڤایا شه‌هیدین كوردو كوردستانێ دچه‌مینن.

کۆمێنتا تە