25 ساله‌ PKK گوندێ من داگیر كری (خه‌له‌كا سێیێ)

25 ساله‌ PKK گوندێ من داگیر كری (خه‌له‌كا سێیێ)

137

د خه‌له‌كا چوویی دا هاته‌ دیار كرن PKK پارته‌كا باكۆرێ كوردستانێ یه‌. هه‌روه‌سا چاوان حوكمه‌تا عیراقێ د مادێ 117 دستوورێ عیراقێ تایبه‌تمه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ په‌سه‌ند كریه‌، پێویسته‌ PKK ژی رێزێ ل ڤێ چه‌ندێ بگریت، به‌لام ب مخابنی ڤه‌ PKK ئه‌ڤ چه‌نده‌ به‌رجاڤ نه‌وه‌رگرتیه‌. د ڤێ خه‌له‌كێ دا دێ ئه‌ڤ پرسه‌ هێته‌ هه‌لسه‌نگاندن: فاكته‌رێن دامه‌زراندنا سه‌ربازگه‌هێن ده‌وله‌تا توركیه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ دچدا یه‌ و كه‌نگی ئه‌ڤ بنگه‌هێن سه‌ربازی دێ هه‌رێما كوردستانێ چۆل كه‌ن؟
سه‌رده‌مێ دروستبوونا ده‌وله‌تا هه‌چه‌رخا توركیه‌ ل 1923 تا ئه‌ڤرۆ توركیه‌ گه‌له‌ك جاران راگه‌هاندیه‌ ویلایه‌تا مووسل پشكه‌ك ژ خاكا توركیه‌ یه‌. له‌وما، توركیه‌ چاڤه‌رێ فه‌رسه‌نده‌كا دیرۆكی بوو ژ بووی كۆنترۆلكرنا ویلایه‌تا مووسل. چ شك تێدا نینه‌ كو PKK بوویه‌ ئه‌گه‌رێ ڤێ چه‌ندێ توركیه‌ پشكه‌ك ژ ڤێ خه‌ونێ ل سالێن 1990 بده‌ست بینیت. رێكخۆشكرنا دامه‌زراندنا سه‌ربازگه‌هێن توركیه‌ زڤریته‌ڤه‌ بۆ شه‌ڕێ ناڤخوه‌یێ هه‌رێما كوردستانێ ل 1996. ئیێكه‌تیێ، PKK و ب هاریكاریا چه‌ند ده‌وله‌تان، ب تایبه‌ت ئیران، موئامره‌كا نێڤده‌وله‌تی ل دژی پارتی هاته‌ پێكئانین. له‌وما هاتنا سه‌ربازێن ئیرانی بۆ سه‌ر خاكا عیراقێ ل سالا 1996 دژی یاسایێن نێڤده‌وله‌تی بوو، چونكو عیراقێ رێك نه‌دابوو سه‌ربازێن ئیرانێ ده‌ربازی سنۆرێن عیراقێ ببن. ژلایێ دیڤه‌، هه‌رێما كوردستانێ پشكه‌كه‌ ژ ده‌وله‌تا عیراقێ و هه‌كه‌ سه‌ربازێن عیراقی یان یێن ده‌وله‌ته‌كا ده‌ره‌كی ب ره‌زامه‌ندیا حوكمه‌تا عیراقێ و لایه‌نێن سیاسی یێن هه‌رێما كوردستانێ دره‌بازی هه‌رێمێ ببن دژی یاسایێن نێڤده‌وله‌تی نینه‌.
ل گۆر ڤان كاودانێن سالا 1996 رێكه‌فتنا د ناڤبه‌را دو ده‌وله‌تان (توركیه‌ و عیراق) و ب ره‌زامه‌ندیا لایه‌نێن سیاسی یێن هه‌رێما كوردستانێ زه‌مینه‌ هاته‌ خۆشكرن بۆ دامه‌زراندنا سه‌ربازگه‌هێن توركیه‌. دیسا چۆلكرنا سه‌ربازێن توركیا ل هه‌رێما كوردستانێ دێ ب رێكه‌فتنه‌كا د ناڤبه‌را دو ده‌وله‌تان و ب ره‌زامه‌ندیا لایه‌نێن سیاسی یێن هه‌رێما كوردستانێ بیت. به‌لێ هێشتا ئه‌و ده‌م نه‌هاتیه‌، چاوا PKK بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هاتنا سه‌ربازێن توركیه‌ دیسا PKK دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ چۆلكرنا سه‌ربازێن توركیه‌، (ئه‌گه‌ر PKK گوند و ده‌ڤه‌رێت باشۆرێ كوردستانێ چۆل بكه‌ن، شك تێدا نینه‌ سه‌ربازێن توركیه‌ ژی دێ دڤه‌رێ چۆل كه‌ن).
ره‌وانه‌كرنا سه‌ربازان بۆ ده‌رڤه‌ی سنۆران ل گۆر رێكه‌فتنێن یاسایێن نێڤده‌وله‌تی د ناڤبه‌را دو ده‌وله‌تان یان چه‌ند ده‌وله‌تان ده‌هان نموونه‌ یێن هه‌یین. چوونا پێشمه‌رگه‌ بۆ كۆبانێ نموونا هه‌ره‌ زیندۆ یه‌. دامه‌زراندنا بنگه‌هێن سه‌ربازی یێن ئه‌مریكا ل زۆر وه‌لاتێن جیهانێ ل سه‌ر بنه‌مایێ رێكه‌فتنا دناڤبه‌را دو ده‌وله‌تا یان چه‌ند ده‌وله‌تان بوویه‌، مینا: ل كلۆمبیا ب به‌هانا دژبه‌ری كرنا مافیا و مادێن هۆشبه‌ر، پشتی شه‌ڕێ دویێ جیهانێ ل یابان و ئالمانیا تا ئه‌ڤرۆ به‌رده‌وامه‌، ل گه‌له‌ك ده‌ڤه‌رێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب به‌هانا دژی تیرۆرێ، ل كه‌نداڤا فارسی ب به‌هانا پاراستنا سه‌قامگیریێ ژ بوویی ده‌ربازكرنا پتر ژ 30 ملیۆن به‌رمیلێن نه‌فتێ د رۆژه‌كێ دا. هه‌بوونا سه‌ربازگه‌هێن ئالمانی ل توركیه‌ ل گۆر بنمایێ رێكه‌فتنا هه‌ڤپێمانیا نێڤده‌وله‌تی هاتیه‌ و هه‌بوونێ دا.
د ناڤ ڤان هه‌لومه‌رجان دا كی به‌رپرسه‌ خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ نێزیك سنۆرێ توركیه‌ نه‌شێن مفا ژ هه‌رێمێن خوه‌وه‌رگرن؟ گه‌لۆ مافه‌كێ ره‌وایێ ڤی خه‌لكی نینه‌ كو بهێن قه‌ره‌بۆكرن و.. . ؟ قه‌ره‌بۆكرنا خه‌لكێ ڤان ده‌ڤه‌ران د دستوورێ عیراقێ دا هاتیه‌ چه‌سپاندن (مادێن 116-121) و (مادا 132) ل سه‌ر ڤی بنه‌مای، حوكمه‌تا هه‌رێمێ ب رێیا دادگه‌ها بلندا فیدرال دشێت گڤاشتنێ سه‌ر حوكمه‌تا عیراقێ دروست بكه‌ت ژبووی قه‌ره‌بۆكرنا فی خه‌لكی هه‌ر وه‌ك حوكمه‌تا توركیه‌ خه‌لكێ باكۆری كوردستانی سه‌ر سنۆرێ باشورێ كوردستانی قه‌ره‌بۆكریه‌.

کۆمێنتا تە