ده‌ستهه‌لاتداری ل عیراقێ پڕ زه‌حمه‌ته !!
هه‌ر ژ پێكهاتنا ده‌وله‌تا عیراقێ، ئه‌وا لسالێ 1921 ێ هاتیه دانان، و هه‌تا نوكه ژی رێڤه‌برنا وێ ده‌وله‌تا ژ نوی چێبووی یا بسه‌ر ئێش و سه‌ر گێژی یه، چنكی هه‌ر ژ ده‌سپێكێ پێكڤه گرێدانا وان پارچێت ئه‌ردی كاره‌كێ دروست نه‌بوو، نه‌مازه كوردستانێ، لێ مه‌سله‌حه‌تا ده‌وله‌تێت مه‌زن نه‌مازه بریتانیا ئه‌وا د شه‌ڕێ جیهانیێ ئێكێ دا بسه‌ر كه‌فتی و په‌یدابوونا نه‌فتێ ل كوردستانێ وه‌كر، بریتانیا ته‌ماعێ د ئاخا كوردستانێدا بكه‌ت و ب زۆری ڤێ پارچێ بسه‌ر عیراقێ ڤه به‌رده‌ت.
عیراق ل ده‌مێ پێك ئینانێ ونوكه ژی ژ 3 پارچێت سه‌ره‌كی پێك دهێت، شیعه وسوننه و كورد، لێ هه‌ر ژ ده‌سپێكێ ده‌مێ ئنگلیزی میر فه‌یصه‌ل كوڕێ حوسێنێ هاشمی ژ حیجازێ ئینای و كریه مه‌لك ل عیراقێ و هه‌تا سالا 2003 ێ ده‌ستهه‌لاتداریا عیراقێ د ده‌ست سوننا دابوو، یان ب دروستی بێژین، بدرێژیا سه‌ر ده‌مێ مه‌له‌كی ( 1921-_ 1958 ) ده‌سهه‌لات یا سوننا بوو و كوردا ژی پشكداریه‌كا باش د وی سیسته‌میدا هه‌بوو، پشتی كه‌فتنا سیسته‌مێ مه‌له‌كی لسالا 1958 ێ وهه‌تا سالا 2003 ێ هه‌ر دیسا سیسته‌م د ده‌ستێ سوننا دابوو و دگه‌ل كێمكرن یان هنده‌ك جاران نه‌هێلانا كوردان د ناڤ سیسته‌میدا.
ژ ڤان گۆتنێت سه‌ری وه‌سا دیار دبیت شیعا بدرێژیا ژیێ ده‌وله‌تا عیراقێ، چو پشكداریه‌كا وه‌سا د سیسته‌میدا نه‌بوو، و ژ ئه‌نجاما وێ چه‌ندێ، شیعه كو ژ نیڤه‌كا ملله‌تێ عیراقێ پترن مانه بێ ئه‌زموون و هه‌تا نها ژی وان ئه‌زموونه‌كا سه‌ركه‌فتی د ده‌سهه‌لاتێ دا نینه، كه‌س بلا وه‌سا هزر نه‌كه‌ت هه‌تا 50 سالێت دی ژی، سیاسیێت شیعه ل عیراقێ بگه‌هنه ئاستێ ده‌سهه‌لاتداریا ده‌وله‌تێ، ئه‌ڤ ئاخفتنه به‌ری چه‌ندین سالا ژی، من د گوتاره‌كێ دا ل ڤێ رۆژنامێ به‌لێڤ كربوو، ئه‌گه‌را سه‌ره‌كیا نه شاره‌زاییا وان د كاروبارێت سیاسیدا ل عیراقێ ژ بلی كێم ئه‌زموونیا وان درێڤه‌برنا ده‌سهه‌لاتێ دا، دوو ئه‌گه‌رێت دی ژی یێت سه‌ره‌كی یێت هه‌ین، ئه‌وژی ئه‌ڤه‌نه:
ئێك: گرێدانا وان ب ئیرانێ ڤه، وه‌ك مه‌زهه‌بێ شیعاتیێ كو لده‌ف وان ژ نه‌ته‌وه‌ییێ گرنگتره و په‌یڕه‌و كرنا سیاسه‌تا ئیرانێ یا باش بیت یان خراب، رازیبوونا ئیرانێ ژ وان لده‌ف وان گرنگتره ژ نیشتیمانبوونا عیراقێ.
دوو : گرێدانا وان ب مه‌رجه‌عێت ئایینی ڤه ل نه‌جه‌فا پیرۆز، و مایتێكرنا وان مه‌رجه‌عان د كاروبارێت سیاسی دا ل عیراقێ.
ئه‌ڤ هه‌ردوو ئه‌گه‌ره د بنه سه‌ده‌م بۆ نه سه‌ركه‌فتنا سیاسیێت شیعه ل عیراقێ.
له‌وما دووباره د بێژم، بلا سیاسیێت مه كوردا د بێ هیڤی بن ژ دروستبوونا ده‌وله‌ته‌كا ئیراقی یا موكوم هه‌تا 50 سالێت دی ب كێمی.
ژ لایێ سوننا ڤه ژی، نه‌یاری و دوژمنی هه‌تا پله‌یه‌كێ یا لناڤبه‌را وان و شیعا چێبووی، كو پڕ زه‌حمه‌ته ئه‌و برین لناڤبه‌را وان ساخ ببیته ڤه، له‌وما د بێژم كریارێت پێكڤه گرێدانا وان كاره‌كی پڕ ئه‌سته‌م و بێهوده‌یه، و كورد ژی هه‌تا نوكه ژ به‌ر وان برینێت سوننا د له‌شێ وان ڤه‌كرین د ناڵن.
له‌وما باشتره ئه‌گه‌ر سیاسیێت كوردان ئه‌ڤه لبیر بیت ده‌مێ مژارا پێكڤه مانا عیراقێ د هێته هه‌لئێخستن و دكه‌فته سه‌ر مێزا دانوستاندنان.
ئه‌و حزب و لایه‌نێت كوردا یێت هه‌تا نوكه ژی ئاوازا ب ئێكبوونا عیراقێ د بێژن، ئه‌و ئاواز ژ لایێ هنده‌ك هێزێت ده‌ره‌كی ڤه بۆ وان یێت هاتینه ژه‌نین و چو پێڤه ناهێت.
یا باش ئه‌وه بۆ هه‌رێما كوردستانێ و كوردێت عیراقێ، ڤان راستیان لبه‌ر چاڤ بگرن و وه‌سا هزر بكه‌ن كو ل پاشه‌ڕۆژه‌كا نێزیك یان دویر دێ پێدڤی بن، ئه‌و بخۆ خۆ لسه‌ر پێت خۆ بگرن و هندی بشێن به‌ری هه‌می كارا سه‌ربه‌خۆییه‌كا ئابووری ئاڤا بكه‌ن و وه‌سا رێك بێخن كو ملله‌تێ وان چاڤ ل ده‌ستێ كه‌سێ نه‌بیت، ئه‌ز وه‌سا د بینم مه ئه‌و بنواشێت ئابووری یێت هه‌ین یێت ئه‌م ملله‌تێ خۆ پێ ب خودان بكه‌ین. ئه‌گه‌ر مه سه‌ر به خۆییا ئابووری بجهئینا ووسه‌ربه‌خۆییا ئیداری یان سیاسی دێ بدویفدا هێت.
مه‌رج نینه ئێكسه‌ڕه ببینه ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربه‌خۆ، چێدبیت پێنگاڤا ئێكێ ده‌وله‌ته‌كا كۆنفیدرالی بین د نا ڤ ئیراقه‌كا نوی دا.
