شێخ شامۆ: د درێژاھیا دیرۆکێ دا ئێزدیان چو خێر ژ بەغدا نەدیتیە
ئه‌ڤرۆ، لەزگین جۆقی:
سەرۆکێ دەستەیا بلندا بنگەھێ لالش یێ رەوشەنبیری و کۆمەلایەتی و ئەندامێ پەرلەمانی کوردستانی بۆ ئەڤرۆ دیارکرکو داعش نە تنێ کارەسات ب سەرێ ئێزدیان ئینا، بەلکو داعش نەمینیت ژی، دێ دوژمنایەتی د ناڤبەرا ئێزدیان و عەرەبێن دەڤەرێ دا دروست بیت، چونکو عەرەب ل گەل داعش بوونە چووت و زیانێن مەزن گەھاندنە ئێزدیان و عەرەبان پتر ژ داعش ئێزدی ل شنگالێ ئیشاندن و ب دیتنا من پشتی رزگارکرنا شنگالێ دێ پێکڤەژیان ل گەل عەرەبان گەلەک بزەحمەت بیت. شێخ شامو شێخو بۆ ئەڤرۆ گوت” ئێدی سەرکرداتیا سیاسی یا کوردی رەوشا بەری نوکە قەبوول ناکەت و خوە ل ھیڤیا مادێ ١٤٠ ناگریت و ژبلی زیانی مە چو مفا ژ مادێ ١٤٠ نەدیت و نوری مالکی رێ دا داعش بھێتە دەڤەری و چەکێ لەشکەرێ مالکێ کارەسات ب سەرێ خەلکێ ئینا و ئەم پێشنیاز دکەین شنگال ببیتە ئیدارەکا سەربەخوە و ئێکسەر گرێدای جڤاتا وەزیران، ئەز ب باوەرم پشتی دامەزراندنا ھەموو دامودەزگەھان، دێ پتر خزمەتا خەلکێ شنگالێ ھێتە کرن ھەکە سەر ئاستێ پارێزگەھەکێ رەفتار ل گەل شنگالێ بھێتە کرن، دێ خەلک پتر شێن قەستا شنگالێ بکەن”.
شێخ شاموی ئەوژی خوەیاکر مێرخاسێن ئێزدیان ل چیایێ شنگالێ خوە راگرت و شەڕێ تیرۆرستان کر و ھەکە چیایێ شنگالێ ژی ھاتبا چولکرن، دا رەوشا ئێزدیان خرابتر بیتو نوکە ل چیایێ شنگالێ دا چەکدارێن ئیزدیان و پێشمەرگێ کوردستانێ ھەیە و ھەڤکاریەکا باش دناڤبەرا واندا یا ھەی و ھەموو بزاڤان دکەن کو داعش ب سەر چیایی نەکەڤیت و ئەڤ بەرخوەدانا ل چیایێ شنگالێ بەرخوەدانەکا پیرۆزە نە بتنی د دیتنا مەدا، بەلکو ددیتنا سەرکرداتیا سیاسی دا و بەردەوام پشتەڤانی ل وان دھێتە کرن.
سەرۆکێ دەستەیا بلندا بنگەھی لالش یی رەوشەنبیری و کۆمەلایەتی گۆتژی” گەلەک جاران د کارەساتاندا ژی مفا ھەنە و کارەساتا شنگالێ گەلەک یا مەزنە، بەلێ ڤێ کارەساتێ گەلەک دیوارێن ژ ھەڤ جوداکرنی ھەرفاندن و ئەو چەندا خەلکێ پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئاوارێن ئێزدی کری ل زاخۆ و ئامێدیێ و دھۆکێ و ئاکرێ و ھەموو دەڤەرێن دی بگرە ژ ماموستایێن ئاینی و کەسایەتیێن جڤاکی و سیاسی ھەموو دەرگەە ل بەر ئاواران ڤەکرن وڤەحەواندن و ھەمبیزکرن، ئێزدی چو جاران کەڤرا ناھاڤێنە وێ کانیا ئاڤێ ژێ ڤەدخوەن و پێدڤیە چو جاران ئیزدی ڤی ھەلویستێ خەلکێ پارێزگەھا دھۆکێ ژبیر نەکەن، ھەکە ئاوارە نەھاتبانە دھۆکێ، دا کیڤە چن؟ جھێ مخابنیێ یە ھندەک کەسان سوپاسیا ھندەک عەرەبان کر و ژبیر دکەن سوپاسیا مللەتی خوە یی دھۆکێ بکەن و چارەنڤیسێ ئێزدیان بەر ب بەغدا دبەن، باشە ددرێژاھیا دیرۆکێ دا ئێزدیان چ خێر ژ بەغدا دیتیە ھەتا ھندەک چارەنڤیسێ خوە ب بەغدا ڤە گریدەن؟. جھێ مخابنیێ یە ل یاری ب ھەستێن ئاواران بھێتە کرن و پێدڤیە مرۆڤ پشتا خوە نەدەتە وی خەلکێ قەنجی ل ئاوارێن ئیزدی کری. ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ ئاشکرا کر ژی کو جیھان ھەموو دھاوارا کوردستانێ ھات دەمێ د ھاوارا کوردستانێ ھاتین، ئانکو د ھاوارا ئێزدیان ژی ھاتن و نابیت ئەم خوە ژ بەر ڤی سیبەرا ب ھێز دوور بکەین و بەرێ خوە بدەینە ئایندەکێ تاری و ب دیتنا من ئەڤە دوژمنایەتیەکە مرۆڤ ل گەل مللەتێ خوە دکەت. ناڤبری ئەوژی خوەیا کر کو کوچبەریا پێکڤە یا ئێزدیان خەونە و چو جاران بجە ناھێت و بوجی مرۆڤ تشتەکی بێژیت چو پێڤە نەھێت؟ ما پێدڤی دکەت مرۆڤ خوە پێ ئەرزان بکەت؟ ئەم ھەموو دزانین چو وەلات رازی نابن کوچبەریا بکەم وەربگرن، دیسا ھەر مللەتەکێ کوچبەریا ب کوم بکەت، ئەو مللەت بێ ئاخ دمینیت و بەرزە دبیت، کەنگی دخێرا ئێزدیان دایە لالشا نورانی و ئاخا شنگالێ بێ خوەدان بمینن و ئێزدی ھەموو بەر ب وەلاتەکێ بیانی بچن؟ ھەکە ئەم بەحسێ سالا ١٩٩١ی بکەین دەمێ ئازادیا کوردستانێ دەستپێکری، خەلک یێ چویە ئورۆپا ئەڤە تشتەکی نۆرمالە ھەر ئێکی دل تێدا ھەبیت وشیان ھەبیت بچیت تشتەکێ نورمالە و کەس نابێژتی نەچە، لێ کوچبەریا ئێزدیان یا ب کوم ئەڤ تشتە بجە ناھێت و چو وەلات ژی دەرگەھی خوە ڤەناکەن بۆ ڤی چەندێ. شێخ شاموی تەکەست کرکو ئێزدیان ئەرد ژ شەھیدان یێ تژی کری و ئێزدی ل کوردستانێ نەمێھڤانن، بەلکو رەسەناتیا کوردانە و ئەم د ئاخێ دا د ھەڤپشکین و کەس نەشێت بێژیتە ئێزدیان ھوون کورد نینن، دەمێ ئەم دبێژین ئەم کوردین ژی ئەم چو منەتان ناکەین و پێدڤیە وان تشتێن سەر کاغەزان بدەینە لایەکی و د مەیدانێ دا کاربکەین و جھێ مخابنیێ یە بەرێ ئێزدیان بھێتەدان بۆ چارەنڤیسەکێ بەرزەکری، رەمزی نەتەوی یێ مە بارزانی یە و ئەم پاشەرۆژەکا گەشتر دبن دادپەروەریا بارزانی دا دبینین و ھوشیاریا ئێزدیان تێرا ھندێ دکەت کو ل دووڤ تشتێ شاش نەچن. دیسا گوت” ھەر ژ دەستپێکا کارەساتا شنگالێ، مە ل بنگەھێ لالش ب ئەرکێ خوە زانیە وەکو دەزگەھەکێ تایبەتمەند یێ جڤاکی و رەوشەنبیری یێ ئێزدیان دخزمەتا ئاواران دا بین و ھەمو ھەڤالێن بنگەھی ل ھەموو دەڤەران گرۆپ دروستکرن ل گەل چالاکڤان و رەوشەنبیرێن ئێزدیان و ب رەنگەکی خوەبەخش کەڤتنە د وارێ خزمەتێ دا و نوکە ژی بەردەوام کار دکەن ب شەڤ و رۆژ بۆ خزمەتکرنا ئاواران”.
سەرۆکێ دەستەیا بلندا بنگەھی لالش و پەرلەمانتارێ کوردستانێ ئاشکرا کر کو ھەتا نوکە چو ئامارێن دروست ١٠٠% دەست مە نەکەڤتینە ل سەر کوشتی و رەڤاندی و بەرزبوویێن کارەساتا شنگالێ، چونکو بەردەوام گوھۆرین دکەڤنە تێدا ل سەر ھژمارا کچ وژن و زارۆیێن رەڤاندی و ئەم کار دکەین بۆ ئازادکرنا وان ب ھەڤکاریا ھندەک برادەریێن عەرەب و ھەتا شنگال رزگار نەبیت چو ئامارێن دروست ئاشکرا نابن، چونکو خەلکەک یێ بەلاڤە یە، بۆ نموونە خەلکێ گرعزێر ھەر ژ زاخۆ ھەتا ھەولیرێ و دەڤەرێن دی د بەلاڤکرینە، لەوما دێ چاوا شێین زانین کا چەند مروڤ د گرتینە وچەند ھاتینە کوشتن و چەند ھاتینە رەڤاندن و ھەتا ژیانا خەلکێ نورمال نەبیت، ئەم نەشێین ئامارێن دروست بدەستڤە بینین. ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ کو ئەم نابێژین عەرەب ھەموو دوژمنێن ئێزدیان بوون، بەلکو ھندەک عەرەب ب رێیا ھەڤالان پەیوەندیێ ب مە دکەن و دڤێن قەنجیەکێ بکەن و کچ وزارۆیێن رەڤاندی ژناڤ دەستێن تیرۆرستێن داعش قورتال بکەن و د دەمێ ٥٠ رۆژێن بۆری دا پتر ژ ٦٥ کچ وژن وزارۆیێن رەڤاندی ھاتینە ئازادکرن و پتریا وان ژی مە ژ مووسل ئیناینە کەرکوکێ و پاشی گەھاندینە پارێزگەھا دھۆکێ و بزاڤێن مە د بەردەوام و ئەو خەلکێ مە باوەری پێ ھەی ھەڤکاریا مە دکەن بۆ ئازادکرنا کچێن رەڤاندی.
شێخ شاموی ئاشکرا کر ژی کو ناھێتە ڤەشارتن کرین و فرۆتن یا ب کچێن رەڤاندی ھاتیە کرن و دەمێ ئەم ئازاد ژی دکەین ل سەر بنیاتێ کرین و فرۆتنی یە، ھندەک کەس ب وژدانن پارێ کێم وەردگرن و ھندەک ژی گەلەک پاران وەردگرن. ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ دیارکر کو بەلگەنامە گەلەک ھەنە و بەردەوام گرۆپێن بنگەھێ لالش ھەموو چیروکێن کارەساتێ تۆمار دکەن و دکەینە ئەرشیف و باشترین ئەرشیف ژ دێکیومێنتان بنگەھێ لالش خرڤەکریە و مە بریار ژی یا دای ھەموو دێکیومێنت د خزمەتا لژنا جینۆساید ناساندنا شنگالێ دا بن، پەرلەمانێ کوردستانێ ژی شاندەک ھنارتە ھولەندا و ئەم چار کەس ل گەل سەرۆکێ پەرلەمانێ بووین و حوکمەتا ھولەندا دەرگەھێ دادگەھا لاھای بۆ شاندێ پەرلەمانێ کوردستانێ ڤەکر و ئەم ل گەل دو دادەوەرێن مەزن یێن دادگەھا لاھای روونشتین و چیرۆکا کارەساتا شنگالێ بۆ وان شروڤەکر و راپۆرتەک ب زمانێ ئنکلیزی یا بەرفرەە مە دایە دادگەھا لاھای کا چ ب سەرێ ئێزدیان ھاتیە و دادگەھا لاھای بلەز فۆرمەک داگرت وەکو تۆمارکرنا سکالایەکێ و ئاموژگاری دانە شاندێ پەرلەمانێ کوردستانێ کا چاوا بەلگەنامەیان خرڤەبکەن و شاندێ پەرلەمانی ژی لژنەک بۆ دانەنیاسینا کارەساتا شنگالێ وەکو جینۆساید یا پێکئینای.
