زه‌نگلا هوشیاریێ ل توزخورماتو لێدا
پشتی عێراق بوویه كوَماری هه‌ر پارته‌كادبوو ده‌ستهه‌لاتدار، رادبوو ب پیكئینانا هێزه‌كا چه‌كدارا نه قانونی وه‌ك هێزه‌كا ده‌ستوه‌شین ب مه‌ره‌ما موكمكرنا هه‌بونا خوه و ژناڤبرنا هه‌ڤركێن ده‌ستهه‌لاتێ وه‌كی(موقاوه‌ما شه‌عبی) ل سه‌رده‌مێ شیوعییا،( حه‌ره‌س ئه‌لقه‌ومی) ل هاتنا به‌عسییا یا ئێكێ ل سالا 1963 و پاشی (جه‌یش ئه‌لشه‌عبی) ل هاتنا به‌عسسیا یا دووێ تاكو رژێم روخیای ل 2003. كریار و ره‌فتارێن ڤان هیزا د چارچوَڤێ به‌لاڤكرنا ترسێ د ناڤا كومه‌لگه‌هێ دا د هاتنه ئه‌نجامدان و تاكو ئه‌ڤروَ ژی هوَڤه‌تییا وان دسه‌ره‌ده‌ریكرنێدا ل گه‌ل خه‌لكی ل وان سه‌رده‌ما كارتێكرنه‌كا ده‌رونییا خراب یا ل پشت خوه هێلای. ئه‌و هێز د هاتنه ژناڤبرن ل گه‌ل روخاندنا رژێمێنێن دامه‌زرێنه‌رێن وان. ل گه‌ل هاتنا ده‌وله‌تا تیروَرستییا داعش و شكه‌ستنا سوپایێ عێراقا فێدرال و ل دووف بانگه‌وازییه‌كا لێڤه‌گه‌رێ بالا یێ شیعا(ئایه‌تولاعه‌لی سیستانی) هێزه‌كا خوَبه‌خشا شیعی ب ناڤێ (حه‌شدولشه‌عبی) خوه ل گوَڕه‌پانا شه‌ری دیت بوَ به‌رسینكگرتنا پێشره‌وییا تیروَرستێن داعش ب تایبه‌ت ل كه‌مه‌را به‌غدا. ئه‌ڤ هێزه ب بیروباوه‌رێن مه‌زهه‌بی شه‌ری دكه‌ت و هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كا بێته كونتروَلكرن ژ لایێ وانڤه ، ب تابه‌ت ده‌ڤه‌رێن تێكهه‌ل، ناهێلن خه‌لكێ خوه‌جه ب زڤریته‌ڤه ب مه‌ره‌ما گوهوَرینا دیموَگرافییا وان ده‌ڤه‌ران. ب سه‌ده‌ما به‌رفره‌هبوونا شه‌ری و هاتنا هێزێن هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی، حه‌شدولشه‌عبی یا تێته ب رێڤه‌برن و ب كارئینان ژ لایێ هنده‌ك كه‌سانێن لایه‌نگیرێن ئیرانێ و تێته ئاماده‌كرن بوَ پشتی شه‌رێ تیروَرستێن داعش ب دوماهی تێت. مل ب ملێ (جه‌یشولقودسێ) ئیرانێ و ( حزبوَلا) لوبنانی ڤه یا بوویه به‌شه‌ك ژ پروَژێ به‌رفره‌هكرنا پێگه‌هێ ئیرانێ ل روَژهه‌لاتا ناڤین و هیچ گوَڕه‌پانه‌كا دیاركری بوَ شه‌رێ وان نینه. دیاره كوردستان ژی ئێك ژ خه‌ونێن وانه كو داگیر بكه‌ن و سه‌ركردێن هنده‌ك ژ گروَپێن وان ب ئاشكه‌رایی گه‌فا ل كوردستانێ دكه‌ن. ئه‌و شیان ب هاریكارییا ئیرانێ پێگه‌هه‌كێ له‌شكری بۆ خوه چێبكه‌ن د هێله‌كا سنووریێ كوردستانێ دا ژ سه‌عدییه تاكو دگه‌هیه توزخورماتو. ئه‌و پێگیریێ ب یاسایێن كوردستانێ ناكه‌ن و هندی د شیانێن وان دابیت ئالوَزیێ بوَ دام و ده‌زگه‌هێن كوردستانێ چێدكه‌ن و نه‌ئارامیێ د ناڤ خه‌لكی دا په‌یدا دكه‌ن و ئه‌ڤ روویدانێن ل توزخورماتوَ روویدانێن باشترین به‌لگه‌یه. هه‌ر چه‌نده لایه‌نی كوردی نه‌ڤێت ناكوَكی د ناڤبه‌را كوردا و شیعاندا هه‌بن لێ ئه‌ڤ هێزه ب ڤان ره‌فتاران نووینه‌راتییا شیعا ناكه‌ن ژ یه‌ر ده‌ما هێزێن شیعی یێن سیاسی و مه‌زهه‌بی داخوازییا ئارامكرنێ دكه‌نئه‌و پێگیریێ پێ ناكه‌ن و فه‌رمانا ژ هنده‌ك كه‌سانێن دژایه‌تییا كوردان دكه‌ن وه‌ردگرن. ئه‌گه‌ر سنوره‌ك بوَ ده‌ستدرێژیێن وان ل توزخورماتو نه‌ئێته دانان ئه‌و دێ به‌ر ب كه‌ركوكێڤه چن و دوویر نینه هه‌مان ره‌فتار ل شنگالێ ژی یكه‌ن ب چێكرنا گروَپه‌كی ل وێ ده‌ڤه‌رێ. ئه‌ڤ روویدانێن توزخورماتو زه‌نگله‌كا هوشیاریێ یه بوَ كوردان و پێدڤییه گرنگی پێ بێته دان و رێكێن چاره‌سه‌ریێ بوَببینن دا ل پاشه‌روَژێ نه‌بیته زه‌نگلا مه‌ترسیێ و كورد رووبه‌روی شه‌ره‌كی ببن كو خوه بوَ ئاماده نه‌كربیت. پێنگاڤا ئێكێ، پێدڤییه لێڤه‌گه‌را شیعا و لایه‌نێن سیاسی بێنه ئاگه‌هداركرن و بزانن كو ملله‌تێ كورد و سه‌ركردایه‌تیا سیاسییا كوردی و هێزا پێشمه‌رگه‌هی هه‌رده‌م د ئاماده‌نه به‌ره‌ڤانیێ ژ هه‌بوونا خوه بكه‌ن و رێك نا ئێته دان بوَ هیچ هێزه‌كا ناڤخوه‌یی یان هه‌رێمایه‌تی زێده‌گاڤیێ ل سه‌ر ئاخا كوردستانێ و ملله‌تێ كورد بكه‌ت. هه‌ر وه‌سا پێدڤییه هێزێن هه‌ڤپه‌یمانا و نه‌ته‌وێن ئێكگرتی بێنه ئاگه‌هداركرن ل سه‌ر ده‌ستدرێژیێن حه‌شدولشه‌عبی كو ئه‌ڤروَ ب سه‌دان خانی و بازارێن كوردان هاتینه سوَتن و تالانكرن ل توزخورماتو زێده‌باری ره‌ڤاندنا خه‌لكه‌كێ سڤیل یێ بێ گونه‌ه. یا دیاره كو ئه‌ڤروَ جیهان یا بوویه دوو جه‌مسه‌ر و حه‌شدولشه‌عبی ل گه‌ل ئیرانێ لایه‌نگیرێن جه‌مسه‌رێ روسیانه. د ڤان بارودوَخان دان نابیت كورد بێلایه‌ن بمینن یان خوه ب عێراقێ ڤه گرێ بده‌ن ژ به‌ر هندێ یا فه‌ره ئه‌و رێككه‌فتنه‌كا له‌شكه‌ری بوَ به‌ره‌ڤانیكرنا هه‌ڤپشك ل گه‌ل هێزێن هه‌ڤپه‌یمانا بكه‌ن دا هه‌ر ده‌مێ مه‌ترسیه‌ك بێَته سه‌ر كوردستانێ بێته پاراستن. خالا هه‌ره گرنگ د ڤان كێش و بێشاندا ئێكرێزییا كوردانه و د هشیار بن ل سه‌ر وان پیلانێن دژی كوردان تێنه دارێشتن.
