ل ڤان وهلاتێن جيهانى چاوان جهژنا نهورۆزێ دهێته كرن؟
ئەڤرۆ نیوز:
نەورۆز سەرەرای ھندێ جەژنەکا کوردی یە، بەلێ ژ بلی کوردستانێ و کوردێن ل وەلاتێن بیانی دژین و ڤێ رۆژێ ساخ دکەن، جەژنا نەورۆزێ ل 10 وەلاتێن دی یێن جیھانێ دھێتە ساخکرن و رۆژا 21/3 ل وان ھەموو وەلاتان دبیتە جەژنەکا فەرمی، ژ وان وەلاتان ژی (ئوزپاکستان، ھندستان، کازاخستان، تۆرکمانستان، قیرغستان، تاجیکستان، ئەڤغانستان و ئەزەبێجان و ئیران).
ل کوردستانێ ژ ھەموو وەلاتێن جیھانێ پتر ھەست ب ھەبوونا نەورۆزێ دھێتە کرن و ب جەژنەکا فەرمی یا کوردان دھێتە ل قەلەمدان، چونکو ئەڤە دەستپێکا سەرسالا کوردی یە و ئەو رۆژە یا کو دۆژمنێ کوردان تێدا ھاتیە کوشتن ب دەستێن کاوەیێ ئاسنگەر.
ل ئەڤغانستانێ جەژنا گۆلا سۆرە
ھەر چەندە ئەڤ جەژنە ب تنێ ل سێ باژێرێن وەلاتێن ئەڤغانستانێ دھێتە ساخکرن، بەلێ جەژنا نەورۆزێ ل وەلاتێ ئەڤغانستانێ تایبەتمەندیێن خوە ھەنە، چونکو د ئێکەم رۆژ دا باژێرێن خوە پڕی گۆلێن سۆر دکەن و دھێتە ناڤکرن ب ناڤێ (جەژنا گۆلا سۆر)، د ڤێ رۆژێ دا ئالایەکێ مەزن ب ناڤێ ئیمام عەلی ل جھەکێ پیرۆز دھێتە بلندکرن و ئەڤ ئالایە بۆ ماوێ 40 رۆژان دێ یێ ھەلاویستی بیت و د ڤان 40 رۆژان دا خەلک بۆ داخوازیێن خوە قەستا وی ئالایی دکەن و لاڤا دکەن و خێر و خێرات و نەزران ل بن وی ئالای ددەن.
ل وەلاتێ کازاخستانێ خۆشی ھەموو پارچێن ئەردی داگیر دکەت
ل وەلاتێ کازاخستانێ نەورۆز ب رۆژا دادپەروەریا بۆھارێ دھێتە وەسفکرن و ئەو ھوسا دبینن د وێ رۆژێ دا ھەسارێن ئاسمانی جارەکا دی ژدایک دبن و ھەموو جە جارەکا دی نوو و ساخ دبنەڤە و خۆشی و شەھیان ھەموو پارچێن ئەردی داگیر دکەن. ل ڤێ وەلاتی ژی وەکو کوردستانێ نەورۆز 21/3 دەستپێکا سالا نوویە و د ڤێ رۆژێ دا خەلکێ ڤی وەلاتی مالێن خۆ پاقژ دکەن و کچێن ڤی باژێری د ڤێ رۆژێ دا خوارنەکا تایبەت چێ دکەن و بۆ خۆشتڤیێن خوە دبەن و ل بەرامبەر دا خۆشتڤیێن وان ژی گۆلاڤێن خۆش بۆ وان دکەنە دیاری.
ل وەلاتێ تاجیکستان ئالایێن سۆر دھەلگرن
ل ڤی وەلاتی نەورۆز جەژنەکا نەتەوەیی یە و ھێمایێ ساخبوونا ھەموو زیندەوەرانە و ب ناڤێ جەژنا (خیدر ئەیام) یا ناڤدارە. پتریا کەسان رەنگی سۆر بکاردئینن و ھوسا دبینن کو ئەو رەنگێ بەختەوەریێ یە و ھەر مالەک ئالایەکێ سۆر د ڤێ رۆژێ دا ددانیت ەسەر دەرگەھێ خوە یێ دەرڤە.
ل قرقیزیستان زەلام سواری ھەسپان دبن
ل ڤی وەلاتی ھەتا بەری چەند سالان ژی ژ ئەگەرێ ھندێ کو ل بن دەستێ دەستھەلاداریا رژێما سۆڤیێت بوو، دەلیڤە نەدھاتە دان ئەڤ رۆژە بھێتە ساخکرن. ل دووڤ پێزانینێن رۆژناما باس بەلاڤکرین، پشتی سەربەخۆیا خوە وەرگرتی، دەست ب ساخکرنا ڤێ رۆژێ ھاتیە کرن و سالانە د ڤێ رۆژێ دا خوارنەکا تایبەت ب ناڤێ (بەس بارماق) دھێتە چێکرن و زەلام ژی ھەموو سواری ھەسپان دبن.
ل پاکستانێ ب ناڤێ عالەم نەڤرۆز ھاتیە بناڤکرن
ل ڤی وەلاتی جەژنان نەورۆزێ ب ناڤێ عالەم نەڤرۆڤ دھێتە ناڤکرن و رامان ژێ ئەوە رۆژەکا نوو. د سالناما پاکستانێ دا نەورۆز ب بیرەوەریەکا گرنگ ھاتیە تۆمارکرن و خەلکێ وەلاتی بەری ڤێ رۆژێ مالێن خوە پاقژ دکەن و جلکێن نوو بۆ خوە دکرن و شرینیان ل سەر ئێکدو بەلاڤ دکەن.
ل وەلاتێ ئوزپاکستان خەلک خوە ل سەر ئاگری دھاڤێژیت
ل ڤی وەلاتی نەورۆز ل 21/3 دەست پێ دکەت و ئاھەنگەھەکا مەزن دھێتە سازدان و د ڤێ رۆژێ دا بەرپرسێن حوکمەتێ و کونسولێن وەلاتان ل وێ ئاھەنگێ ئامادە دبن و شاھیەکا مەزن دھێتە کرن. ھەروەسا دووماھیی چارشەمب ژ ڤێ مەھێ خەلکێ ڤی وەلاتی ئاگرەکێ مەزن ھەل دکەن و ل سەر ئاگری ری خوە دھاڤێژن و بەریکانێن سترانگۆتنێ و شانوویێ ژی ل ڤێ رۆژێ دھێنە ئەنجامدان.
ل ئەزەربێجان چار چارشەمب دھێنە ساخکرن
مەزنترین و گرنگترین جەژن ل وەلاتێ کۆمارا ئەزەربێجانێ جەژنا نەورۆزێ یە، چونکو بەری ھاتنا نەورۆزێ ب ھەیڤەکێ ئانکو بۆ ماوێ 30 رۆژان خەلکێ ڤی وەلاتی ئاھەنگێن خۆشیێ ژ بەر ھاتنا ڤێ رۆژی َ دکەن. د ڤێ ھەیڤێ دا ل ھەر چار رۆژێن چارشەمبیی چار بیرەوەری دھێنە ساخکرن، یا ئێکێ چارشەمبا ئاڤێ، دو چارشەمبا ئاگری، سێ چارشەمبا ئەردی و یا دووماھیێ چارشەمبا بای دھێتە ساخکرن.
ل ئیرانێ بێھنڤەدانا فەرمیە
ل وەلاتێ ئیرانێ گرنگیەکا مەزن ب ڤێ رۆژێ دھێتە کرن و دبیتە بێھنڤەدانەکا فەرمی و خەلکێ وێ مالێن خوە پاقژ دکەن و جلکێن نوو دکرن و ل بەر خوە دکەن. ھەروەسا کوردێن ل وەلاتێ ئیرانێ ژی دژین سالانە ڤێ رۆژێ ساخ دکەن و ب جەژن و سەرسال ناڤ دبەن.
ھەروەسا ل وەلاتێ ھندستانێ و تورکمانستانێ ژی سالانە ئەڤ رۆژە دھێتە ساخکرن و دبیتە بێھنڤەدانا فەرمی.
ئهڤ راپۆرته ژ لايێ ئهمير ئهترووشى بۆ رۆژناما ئهڤرۆ هاتيه بهرههڤكرن و ل ژمار 1843 يا رۆژا پێنجشهمبى رێكهفتى 17ى ئادارا 2016ێ هاتيه بهلاڤكرن.