بۆچی مرۆڤ پشتی چل سالیێ قەلەو دبن؟
ئەڤرۆ نیوز:
پتریا مرۆڤان نەخۆشیا خوە ژ قەلەویێ دبینن و ب تایبەت ژی د ھندەک قۆناغێن ژیانێ دا، ئەو ھەست دکەن کو گەلەک خوارن ناھێتە ھەرسکرن، ژبەرکو مرۆڤ کێم بزاڤ و چالاکیێ دکەت,لەورا ژی دگەل مەزنبوونا مرۆڤی رێژا روین و بەزی د لەشیدا زێدەدبیت،ب تایبەت پشتی (40) سالیێ و تاکو سەنگێ لەشی خوجە دمینیت، پێدڤیە مرۆڤ کار ل سەر بەژن زراڤیا خوە بکەت.
ئەڤ زێدەبوونە ل دەف گەلەک مروڤان روو ددەت و ھەتا ژیێ (70) سالیێ بەردەوام سەنگێ وان د زێدەبونێدایە.و ددوڤدا سەنگ ل کێمبوونێ ددەت,ئەڤ زێدەبوونە ب رێژەیەکا زور ددەمێ دوگیانیێ و ڤەبرینا عادەیا ھەیڤانەدا پەیدادبیت,ئەگەرێ وێ نە بتنێ تێکچوونا دەرھاڤێژێن لەشی یە بەلکو کومەکا گوھرینان د ھورمونێن مرۆڤێن قەلەو دا ھەیە ژوانژی:
– تەنگەزاریێن عادەیا ھەیڤانە.
– زێدەبوونا رژینا پێکھێنەرێن ستروید کو ژ دەرھاڤێژێن ل سەر گولچیسکان دھێتە رژاندن و دگەل دەرھاڤێژێن سێکسی.
– زێدە دەرئینانا ئەنسولینی.
– کێمبوونا رێژا ھورموونێ وەرارێ .
ئەڤ گوھرینە نوکە ئەنجامێن قەلەویێ بخونە و دیسان ئەڤ گوھرینێن ھورمونی دشێن ببنە ئەگەرێ گەلەک نەخوشیێن دیتر ژی وەک زێدەکرنا دەرئینانا ئەنسولینی ئەوێ بەرە پەیدابوونا نیشانێن نەخۆشیا شەکرێ دیاردبیت.دیسان کومڤەبوونا رون و بەزی دناڤ لەشی دا ژ ئەنجامێ گەلەک خوارنێ پەیدادبیت کو زێدەترە ژ ھێزا لەش د مەزێخیت.
ئەگەر رۆژانە مرۆڤ چارێکەکا نانی یان پرتەکا پتاتێ یان نەستەلەکێ زێدەتر ژ پێدڤیا لەشێ خو بخوت ئەڤە دێ بیتە ئەگەرێ وێ چەندێ کو رۆژانە (14غم) ژ سەنگێ مرۆڤی زێدەببن ئانکو سالانە نێزیکی 4,5 کغم دێ زێدەبن .
پێدڤی یە ژبیر نەکەین چالاکیێن ھورمونی و لەشی پەیوەندیەکا ب ھێز دگەل حالەتێ دەروونی یێ مروڤی ھەیە,سێ گوشەیەکێ پێک دئینن و ل دوماھیێ کارتێکرنا وان د لەشیدا دیار دبیت.
خوارن و قەلەوی: کەمیا خوارنێ بتنێ نە بەرپرسیارە ژ قەلەوبوونا مروڤی یان زێدەبوونا سەنگا لەشی.بەلکو شیانا لەشی یا مەزاختنا ھێزێ و سوتنا تشتێ دھێتە دخوارن بەرپرسیارە ژڤێ چەندێ.و ھێز ژی پالپشتیێ ل سەر چالاکیا توشپی یێن لەشی ئەوێن ژ ھورمونان پەیدادبن دکەت,پرانیا وانژی چ بەرپرسیاری دقەلەوبوونێ دا نینە ژبلی ھورمونێ ئەنسولینی ئەوێ کاردکەت بو ئومبارکرنا ھێزی د لەشیدا.
دوو رەنگێن لەشان ھەنە:
1- لەشێ خوارنێ د سوژیت: ئەو لەشە ھەر خوارنەکا بگەھیتێ د سوژیت و دکەتە ھێز بو ئەندامێن خو.
2- لەشێ خوارنێ ئومباردکەت:ئەو لەشە ھەر خوارنەکا بگەھیتێ ئومبار دکەت و ناسوژیت ئەو لەش ژی یێ بێ بزاڤە و خودانێ وی زویکا برسی دبیت ؟
یازانا ژی ئەوە سەنتەرەکێ دەستنیشانکرنا ھێزی د لەشیدا ھەیە ل مێشکێ مروڤی یە و کارێ وی دەستنیشانکرنا پێدڤیا لەشی ب ھێزێ یە و پاشی کاردکەت بو دەستنیشانکرنا سەنگێ لەشی و ل دویف کاودانێن کاودانێن لەش تێدا دبوریت.