پەیاما پارتى دیموکراتى کوردستان، وەک هەردەم پەیاما دیموکراسى و خەباتا ژ بۆ بدەستڤەئینانا ئازادیێ و مافێن نەتەوەێن مللەتێ کوردستانێ، پەیاما چوونا دناڤ کاروانێ دیرۆکى دا یە.
جارەکا دیتر ب دەنگەکێ بلند و بگیانێ دیموکراسیێ، بەرامبەرى هەموو ئالیەکى دبێژین: پشکداریا هەوە د هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دا، پشکداریە د پرۆسا دیموکراسیێ دا، لەورا، دەمێ بەر ب سندۆڤێن دەنگدانێ دچین، ئەو راستیا دیرۆکى ژ بیرا هەوە نەچیت، کو پارتى دیموکراتى کوردستان ب خوڕاگرى و بێ داگێران خودانا دۆزا مەزنە، دۆزا مللەتکى یە، کو بەردەوام ل مەیدانا راستەقینەیا خەباتێ دایە ژ بۆ چەندین چەمکێن روناهیا سەردەمیانە، کو خوە د : ئازادى و پێکڤەژیانا دیموکراسى و کوردستانەکا گەشتر بەرجەستە دکەتن.
پێکڤە بەرب پرۆسا دەنگدانێ دێ چین، پرۆسەکە کو گیانێ شەهیدان تەنا ببیت و خەباتا مللەتێ مە بەرهەمدار ببیت، بەلێ پێکڤە ب درۆشمێ (دەستکەفتێن زێدەتر بۆ کوردستانێ) و ب باوەریەکا موکم و ب ئارمانج، دنگى ب لیستا پارتى دیموکراتى کوردستان یا ژمارە (184) و بەربژارێن وێ ددەین.
پارتى دیموکراتى کوردستان کارى ژبۆ پاراستنا مافێ کورد و کوردستانێ دکەت، ب باوەریا مە ئەو ماف ب پشتراستى ڤە دێ ژ مافێن هەموو عیراقیان هێتە پاراستن، عیراق وى دەمى دێ یا سەرکەفتى بیت دەمێ رێزێ ل دستوور و فیدرالیزم و دەستهەلاتا قانوونێ و فرەڕگەزیا هەموو پێکهاتان یێن ل عیراقێ دژین بگریت.
پارتى دیموکراتى کوردستان هەردەم مافێ خەلکێ کوردستانێ ل بەراهیا هەموو تشتەکى دانایە، خەباتێ دکەین دا پێگەهێ کورد و کوردستانێ ل عیراقێ و دەوروبەران ب هێز بیتن، هەروەسا ل گەل پارتێن دیتر یێن عیراقێ کار دکەین، کو هەمان دیتن ل سەر عیراقا فیدرال هەیە و باوەریا ب پێکڤەژیان و فرەڕگەزیێ.
پارتى، دێ یا بەردەوام بیت ل سەر خەبات و دیالۆگا رژدى ل گەل هەموو ئالیەکى بۆ تێکگەهشتن ل مافێ چارەنڤیسى مللەتێ کوردستانێ ب شێوازى ئاشتیانە و بۆ ب جهئینانا پێکڤەژیان و سەقامگیرى و مسۆگەرکرنا وان مافێن ڕەوایێن بۆ مللەتێ کوردستانێ هاتینە دیار کرن.
1. پاراستنا ماف و ئازادیا دستوورى یا مللەتێ کوردستانێ و قەوارێ دستوورى یێ هەرێمەکا ئێکگرتى یا ب هێز .
2. سەرەراێ قەدرزانێن و پێزانینا پارتى بۆ خوەڕاگرى و تەحەمولا خەلکێ کوردستانێ ب گشتى و مووچەخۆران ب تایبەتى، پێداگیرى و بزاڤێن چڕ و پڕ دکەین بۆ بدەست ڤە ئینانا پشکا دادپەروەرانە یا بودجا هەرێما کوردستانێ و دەڤەرێن کوردستانى یێن دەرڤەى هەرێما کوردستانێ ل داهاتێ عیراقێ و نەهێلانا وێ غەدرا چەندین سالا ل مللەتێ مە دبیاڤێ ئابورى و موچە و شایەستێن دارایى دا دهێتە کرن.
3. پەیڕەوکرنا دستوورى ب هەموو مادە و برگێن وێ ڤە، کو تاکە مسۆگەرکرنا بەردەوامیا ئێکگرتى یا ئارازومەندانە و ئاخ و مللەت و سەروەریا عیراقێ و پێگیرى ب دەق و ناڤەرۆکا کو ل سەر پرەنسیبێن هەڤپشکى و هەڤسەنگى و تەوافقێ هاتینە دارێشتن.
4. بجهئینانا ماددێ 140 یێ دستوورى ب ئاسایکرن و سەرژمێرى و راپرسین ڤە و نەهێلانا رەوشا نا لابارا کەرکووک و هەموو باژێر و باژێرکێن دەڤەرێن دەرڤەیى دەستهەلاتا هەرێما کوردستانێ، هەروەسا قەرەبوکرنا هەموو زیانڤێکەفتێن رووداوێن داگیرکرنا 16 ئۆکتۆبەرێ یا سلا 2017.
5. پاراستنا سیستەمێ کۆمارى یێ ئیتحادى دیموکراتى فرەیى و دامەزراندنا دەولەتەکا مەدەنى دەزگەهى ل سەر بناغێ هەڤپشکى و وەلاتى بوونێ و یەکسانیێ.
6. عیراق وەلاتێ فرەنەتەوە و ئاین و ئاینزایێن جودا، دڤێت رێز ل جوداهیان و ئازادییان بهێتە گرتن بۆ بهێتە دەستەبەرکرن، ئەو جوداهى ببنە خالێن ب هێزێن وى وەلاتى، تیرۆر و گڤاشتنێن ب مەرەم و ئارمانجا گوهۆرینا دیمگرافى یا دەڤەرێ ب دووماهى بهێن.
7. دامەزراندنا جڤاتا ئیتحادى و دەرخستنا وان هەموو قانوونێن دستوورى یێن ددستورى دا هاتینە دارشتن، هەروەسا ئەنجامدانا سەرژمێریاریا گشتى یا ئاکنجیبوویان.
8. پاراستنا وێ سەقامگیرى و ئێمناهیا هاتیە دابینکرن ل سالێن بۆرى ب هیمەتا کوڕین دەزگەهێن ئێمناهیا کوردستانێ هاتیە بجهئینان.
9. بۆ ئاشتى یا نشتیمانیا سەرانسەرى و پێکڤەژیانا راستەقینە و ئاڤەدانکرنا هەموو دەڤەرێن زیانڤێکەفتى یێن شەرى و ڤەگەراندنا ئاوارەیان بۆ سەر مال و ملکێن خوە، هەروەسا بزاڤێن بەرفرەه بۆ هاریکرنا قوربانیێن جینوساید و سزادانا گونەهبارێن شەرى.
10. بێلایەنا لەشکرێ عیراقێ و هەیکەل و ئەرک و دەستهەلاتێن ل گۆڕ ماددە و بڕگێن دستوورى بیت، هەروەسا رێگرتنا هەمبەرى میلیتارێزەکرنا جڤاکى.
11. هاریکاریا دادپەروەرى و دانپێدان ب پێشمەرگەى و دابینکرنا ماف و پێدڤیێن وان ژ هەموو ئالیەکێ ڤە، کو ب ئازایەتى و خوەراگرى و پێشکێشکرنا ب هزارن شەهید و بریندارێن کوردستان و عیراقێ و جیهان ژى ژ تیرۆرستان هاتنە پاراستن.
12. بۆ چاکسازیا ئابورى و دارایى یا بنەرتى کو عیراقێ ژناڤ چوونێ قورتال بکەت
13. بۆ ریفوورمەکا سیاسى و ئیدارى یا گشتى کو رێز و سەروەرى بۆ دامودەزگەهێن نیشتیمانى و سەربخوەیى بۆ دەستهەلاتا دادوەرى هەبیت.
14. داکوکى کرن ل مافێن سیاسى و ئیدارى وکلتورى یێن تورکمان و (کلدان سریان ئاشۆرى) و ئەرمەن ومافێ کوردێن ئێزدى وفەیلى.
بو هەموو ڤان ئارمانجان و ب دەستڤەئینانا هەموو مافێن دستووریێن گەلێ مە و راکرنا سزا وگەفێن ل سەر کوردستانێ ، هەلبژارتنان د هەموو کاودنان دا ب میکانیزم و ب رێیەکا خەباتا مەدەنى و دیموکراسى دزانین بو داکوکیێ ل سەر مافێن کورد و کوردستانێ.
ئەڤرۆ نيوز، ژيمان سهعيد:
ئهڤرۆ گرۆپێ چل كهزى كونسێرتهكا هۆنهرى ل زانكۆيا دهۆك گێرا كو دبيته بهرههمێ ئێكێ يێ ڤى گرۆپى.
ڤیان مایی، رێکخەرا گرۆپێ چل کەزی راگههاند كو ھەر گاڤا پێدڤیەک ھەبیت بیرۆکە بۆ مرۆڤی دروست دبیت، پێدڤیا ولاتی ئەز گەھاندمە وێ باوەریێ کو مە پێدڤی ب چل کەزی ھەیەو دڤێت ژن ب مێیاتیا خوە یا شاناز بیت و چل کەزی ستران و کلتۆرێ مە یێ کوردەواری ب ڤەژینیت.
ڤیان دبێژیت: ل دەمێ کو پێشمەرکە ب تڤەنگا خوە بەرسڤا تیرۆرا ل سەر مللەتێ مە ددەت، گرۆپێ چل کەزی ب ستران و ھونەرێ خوە دێ بەرسڤا ھەر تیرۆرەکا ب سەر مللەتێ مە و بتایبەت ژنێ ھەی دەت و دڤێت ئەم بۆ جیھانێ دیار بکەین کا تیرۆر ژنێ بۆ چ بکار دئینیت و ئەم وەک کورد د چ جوداھی داینە ل گەل وان، دایکێن کوردان زارۆیین خوە ب ستران و حەیرانوک و دلوڤانی ب مەزن کرینە.
ناڤێ چل کەزی وێ چەندێ ناگەھینیت کو ئەڤ گرۆپە چل کچن یان چل کەزی نە، ئەڤە بتنێ ناڤە ئەڤ گرۆپە نوکە ژ 50 کچان پێک دھێت یێن پارێزگەھا دھۆکێ نە و دەلیڤەیا ھەی رێژا وێ پتر لێبھێت.
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد ھلۆری:
سیر ئێکە ژ وان رووەکێن جیھانی کو بکارئینانا وێ بو ئێکەمین جار دزڤریت بو 2000 سالان بەری زاینی و مسری و یونانی ژ مرۆڤێن دەستپێکی دھێنە ھژمارتن کو بو خوارنێ بکارئینایی.
خوارنا سیرێ ب رۆژانە یان خوارنا وێ جار جار ب بەردەوامی دبیتە سەدەم کو مرۆڤ ل نەخوشیێن ژەھراوی بوون و نەخوشیا شەکرێ و پەنجەشیرێ و قەفزبوونێ بھێتە پاراستن ژبەرکو ھەلگرا ڤیتامینێن زۆرە ژ وان ڤیتامێن C-E-B1-B2 و چەندین مادێن وەکو ئاسن و پوتاسیوم و مەگنیسیوم …ھتد تێدا ھەنە.
سیر وەکو پیڤازێ ل ناڤا بیستانان ل دەستپێکا وەرزێ بوھارێ دچێتە چاندن و گەلەک وەلاتان ناڤ و دەنگیەکا باش ھەیە د بەرھەمئینان و چاندنا وێ دا ، و ئاخا ھەرێما کوردستانێ ژی ئێکە ژ وان ئاخێن ھەری باش بو چاندنا سیرێ.
گەلەک ھزر و بیر و ئاخفتنێن نەرێنی لسەر سیرێ ھەنە ژ وانان ددەن دیارکرن کو پێدڤی یە مرۆڤێ موسلمان و نڤێژکەر خوە ژ خوارنا سیرێ بپارێزیت داکو بێزاریا کەسانێن دەروبەر درۆست نەکەن ، ئەڤ یەک ب تەمامی ھزر و بیرێن نەرێنی نە و کەسانێن تایبەتمەند ددەن دیارکرن کو باشترە پشتی خوارنا سیرێ ھندەک خوارنێن تام خوش بھێنە خوار و دیسان بکارئینانا وێ ژی پتر ب دەمێن شەڤێ بیت.
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد ھلۆری:
سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ د کونفرانسێ ” پێکڤە بەر ب کوردستانەکا بێ توندوتیژی” کو ل ھەولێر ب رێڤەچوو بو ، دیارکر کو پێدڤی یە د لێبورینا گشتی دا لێیورین بو وان کەسان نەھێتەکرن کو د تاوانا دژی شەرەفێ دا ھاتیە سزادان و ئاماژە ب وێ یەکێ ژی کر کو ل ھەرێما کوردستانێ گەلەک قانون بو بەرنگاربوون دژی توندوتیژیا دژی ئافرەتان ھاتینە دەرکرن.
ئەڤرۆ سپێدێ نێچیرڤان بارزان سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ دچارچوڤێ کونفرانسا سالانەیا ھەوا نا توندوتیژی دژی ئافرەتان دیارکر کو ل پارێزگەھا کەرکوک و دەردورێن وێ دوڤچوون لسەر بنپێکرنێن حەشد شەعبی ب تایبەتی بەرامبەر ئافرەتان دھێتەکرن و گۆت: ( بزاڤێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ بو رزگارکرنا کچ و ژنێن کوردێن ئێزدی د بەردەوامن ، و پێدڤی یە پەرلەمانتارێن کوردستانێ ژی داخوازا سڤککرنا سزای بو وان کەسان د لێبورینا گشتی دا نەکەن کو ھاتینە سزادان ب سزایێ شەرەفێ ، و ب چوو رەنگان ژی رێک ب وێ یەکێ نەھێتەدان کو کچ دژیێ 9 سالیێ دا شوو بکەن و پێدڤی یە رێگری ل وێ یەکێ ژی بھێتەکرن کو ئەڤ یەک نەبیتە قانون ل ھەرێما کوردستانێ ، و گەلێ کوردستانێ ھەردەم گەلەکێ ئاشتیخواز بویە و ژوو جاران نەڤیایە توندوتیژیێ بکەت ب تایبەتی بەرامبەر ئافرەتان).
زێدەتر گۆت: ( ئەم سوزێ ددەین کو ھەولێن ھوشیارکرنا وەلاتیان و دوڤچوون لسەر کەیسێن توندوتیژیێ دژی ئافرەتان زێدەتر بکەین ، و وەکو چەوا د 10 سالێن بوری دا حکومەتێ کارێن رژد بو ڤێ یەکێ کرینە و دێ بەردەوام ژی بیت ، داخوازێ جڤاکێ نیڤدەولەتی دکەین کو ھەڤکاریا مە بکەن د وارێ بەرنگاربوون د توندوتیژیا دژی ئافرەتان دا).
کونفرانسا ئەڤرۆ کو ژلایێ جڤاتا بلند یا خانمان ل ھەولێر ب رێڤەچوبو و چەندین چالاکڤان و کەسانێن بسپور تێدا بەرھەڤ ببون ، نێچیرڤان بارزانی دیارکر ژی کو ل ھەرێما کوردستانێ چەندین قانون بو رێگرتن ل توندوتیژیا دژی ئافرەتان ھاتینە دەرکرن و گۆت ژی: (پێدڤی یە کچێن کوردستانێ ژی زێدەتر خوە پێ بگەھینن ، و ئەم داخوازێ ل عیراقێ ژی دکەین کو رێکێ ل شوو دانا کچان د ژیێ 9 سالیێ دا بگریت و نابیت کچ وەکو پەرتال بھێتە بکارئینان و ژیانا وان رەش بکەن بەلکو کچان پیدڤی ب سووز و ڤیانا دایک و بابایە و پێدڤی یە بھێنە پەروەردەکرن و گرنگی ب شیانێن وان بھێتەدان )
ئەڤرۆ نیوز، لەزگین جوقی
بەرپرسێ نڤیسینگەھا رزگارکرنا رەڤاندیێن ئێزدی دیارکر کو ئەڤرۆ 27ى چريا دويێ 2017 سێ رەڤاندیێن ئێزدی ژ دەستێن تیرۆرستێن داعش ھاتنە رزگارکرن.
حسێن قائێدی، بەرپرسێ نڤیسینگەھا رزگارکرنا رەڤاندیێن ئێزدی بۆ ئەڤرۆ نیوز دیارکر کو ئەڤرۆ ھەر ژ ئێک ژ (ف ، م) د ژیێ 29 سالیێ دا خەلکا دەڤەرا تل قەسەب و ( ل) دژیێ 13 سالیێ دا خەلکا دەڤەرا خانەسۆر و (س) د ژیێ 20 سالیێ دا خەلکا گوندێ کوچۆ ژ دەستێن تیرۆرستێن داعش ھاتنە رزگارکرن و پرۆسەیا رزگارکرنا رەڤاندیێن ئێزدی یا بەردەوامه و گۆت: “ب شەڤ و رۆژ ئەم کاردکەین بۆ رزگارکرنا ھەموو رەڤاندیێن ئێزدی”.
ئەڤرۆ نيوز:
رێکخراوا یونسێڤ ل عیراق و ھەرێما کوردستانێ ئاشکەرا کر کو زێدەتری 300 پرۆژان بۆ دروستکرنا ئاڤاھیێن قوتابخانان ژ ئەگەرێ قەیرانا دارایی راوەستیایی نە و کەرتێ پەروەردا ھەرێمێ ژی پێدڤی ب چار ھزار قوتابخانێن دی ھەیە.
د راپۆرتەکێ دا کو دانەک بۆ ئەڤرۆ رەوانە کریە، تایێ عیراق و کوردستانێ یێ رێکخراوا یونسێف یا جیھانی کو تایێ گرێدایی پەروەردە و زارۆیانە ل رێکخراوا جیھانی یا یو ئێنێ، ئاشکەرا کریە کو ھەرێما کوردستانێ پێدڤی ب چار ھزار قوتابخانێن دی یە ل گەل نووژەنکرنا بەردەوام یا قوتابخانێن کەڤن، چونکو ھێشتا دو دەوامی و سێ دەوامی ل قوتابخان یا ھەیی، ئەڤە ژی ھەڤدژی ستاندەردێن جیھانی یە.
یونسێف خۆیا کریە ژی کو پشتی 26 سالان ژمارا قوتابخانان ژ 534 ھزار قوتابخانان بوویە ملیۆنەک و 735 ھزار و ژمارا مامۆستایان ژی ژ 21 ھزاران بووینە 136 ھزار، رێژا نەخواندەڤانیێ ژی 34% بوویە 15%ێ.
ب گۆرەی وێ راپۆرتێ نوکە زێدەتر ژ 300 ئاڤاھیێن قوتابخانێن پەروەردێ ژ ئەگەرێ قەیرانا دارایی راوەستیایی نە.
یونسێف ئاماژێ ب وێ چەندێ دکەت کو وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا ھەرێمێ ل بەرە ل سالا 2023ێ زارۆیان ژ یێ پێنج سالیێ ل قوتابخانان وەربگرن و ئارمانجا وان ئەوە رێژا خواندنا پیشەیی ل ھەرێما کوردستانێ ژ 3% بکەنە 30% ژ بلی وێ چەندێ دڤێت پشکەکێ ژ وانەیان بکەنە ئنگلیزی، بەلێ بۆ ڤێ چەندێ ژی پێدڤی ب قانوون و رێنمایێن نوو ھەیە کو ژ پەرلەمانی ب دەرکەڤن.
ئەڤرۆ نيوز، نیوار محەمەد سەلیم:
ئاخفتنکەرێ ب ناڤێ کۆمسیۆنا بلندا سەربەخۆیا ھەلبژارتن و راپرسیێ ل ھەرێما کوردستانآ رادگەھینیت کو کۆمسیۆن دێ د رێیا پەیرەوێ تۆمارا دەنگدەران دا د ماوێ ھەیڤەکێ دا تۆمارا دەنگدەران پاقژ کەت. ئاشکەرا ژی کر کو پارێ سەر سندوقێن دەنگدانێ ل ھەلەبچە ھاتیە بەلاڤکرن و ل ڤان نێزیکان دێ ل پارێزگەھێن دی ژی ھێتە بەلاڤکرن.
شێروان زرار ئاخفتنکەرێ ب ناڤێ کۆمسیۆنا بلندا سەربەخۆیا ھەلبژارتن و راپرسیێ ل ھەرێمێ گۆت: “ل سەر داخوازا لایەنێن سیاسی و رێکخراوێن جڤاکێ مەدەنی و نەتەوێن ئێکگرتی، د ماوێ حەفتیا بۆری دا کۆمسیۆنێ لژنەک پێک ئینایە، ب مەرەما دارشتنا پەیرەوێ پاقژکرا تۆمارا دەنگدان”.
زێدەتر گۆت: “نوکە ئەو پەیرەو یێ ب دووماھی ھاتی و چاڤەرێ دھێتە کرن ژ لایێ کۆمسیاران ڤە بھێتە پەسەندکرن، ب گۆرەی وی پەیرەوی د ماوێ ھەیڤەکێ دا تۆمارا دەنگدەران دێ ژ ناڤێن مریان و دووبارە و ئاواران ھێتە پاقژکرن”.
ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر کو بەری حوکمەت و پەرلەمان کۆمسیۆنێ راسپێرن ئەو دێ بزاڤێ کەن تۆمارا دەنگدەران پاقژ کەن، پاشان دێ ل گەل روونن ب مەرەما دانانا ژڤانەکی بۆ ھەلبژارتنێن بھێت یێن کوردستانێ.
نەڤەشارت ژی کو د ماوێ داھاتی دا کونفرانسەک دێ دەربارەی پاقژکرنا تۆمارا دەنگدەران ب ئامادەبوونا پەرلەمانتار و رێکخراوێن جڤاکێ سڤیل و لایەنێن پەیوەندیدار ھێتە ئەنجامدان.
ئاخفتنکەرێ ب ناڤێ کۆمسیۆنا بلندا سەربەخۆیا ھەلبژارتن و راپرسیێ ل ھەرێما کوردستانآ خۆیا ژی کر کو کۆمسیۆن ھەموو بزاڤان دکەت کو گازندێن لایەنێن سیاسی نەھێلیت و تۆمارەکا دەنگدەران یا پاقژ ھەبیت، دا کو د ماوەکێ نێزیک دا ھەلبژارتنێن پاقژ بھێنە کرن.
دەربارەی پارێ کارمەندێن سەر سندوقێن ھەلبژارتنێ شێروان گۆت: “ل ھەلەبچە پارێ کارمەندان ھاتیە بەلاڤکرن و نوکە ل کۆمسیۆنێ کار بۆ وێ چەندێ دھێتە کرن کو ب زووترین دەم ل ھەرسێ پارێزگەھێن دھۆک و ھەولێر و سلێمانیێ ژی بھێتە بەلاڤکرن”.
ئەڤرۆ نيوز:
رێڤەبەرێ گۆرێن ب کۆم ل قەزا شنگال دیار کر کو گۆڕەکێ دێ یێ بک ۆم ل گوندێ کۆچۆ سەر ب باژارێ شنگالێ ڤە ھاتیە دیتن.
فەلاح حەسەن، رێڤەبەرێ گۆڕێن ب کۆم ل قەزا شنگال گۆت: “ل گۆندێ کوچۆ ژی گۆرەکێ نوو یێ ب کۆم ھاتیە دیتن، لێ ھەتا گۆرێن ب کۆم نەھێنە ڤەکرن ھژمارا دروست یا روفاتێن وەلاتیان د ناڤ گۆڕێن ب کۆم دا ئاشکرا نابن، چونکو مە چو ئامێرەک نینە بزانین چەند کەس د گۆڕێن ب کۆم دا ھەنە”.
خویا ژی کر کو ئەڤ گۆڕێن ب کۆم یێن ھاتینە دیتن ھەموو یێن ھاتینە پاراستن، “بەردەوام ئەم دووڤچوونی داینە بۆ پاراستنا گۆرێن بکۆم ھەتا تیمێن تایبەتمەند دھێن کارێ خوە ل سەر ئەنجام دەن”.
فەلاح حەسەن راگەھاند، ھەتا ئەڤرۆ 26/11/2017 ل دەڤەرا شنگال 45 گۆرێن بکۆم ھاتینە دیتن. پێشبینی دھێتە کرن روفاتێن پتر ژ ھزار کەسان د ناڤ دا ھەبن.
تۆرەبوون و نەئارامی و ئاریشەیێن کاری ل گەل ھەڤالێن کاری یان ڕێڤەبەران ب دووماھی ناھێن، چاڕەسەرنەکرنا ڤان ئاریشەیان دێ دەمژمێرێن کارکرنێ کەتە نەخۆشترین دەم. گیرۆبوون ل ژڤانێن کاری و ڤێک نەکرن ل گەل کەسانێن ل جھێ کاری و تێک شێلانێن د کاری دا رووددەن زۆر ئاریشە ھەنە، ئەو کەسێن رۆژانە کار دکەن دزانن و ئەڤ ئاریشە کارتێکرنێ ل مرۆڤی دکەن د دەمێن دڕێژێن کاری.
ھندەک شیرەت د ھاریکارن ژ بوو ب دەستڤەئینانا بەختەوەریێ و ھەستەکێ خۆش سەرەڕای ڕەفتارێن ڕێڤەبەران یێن نەخۆش و ڤێک نەکرنا دوست و ھەڤالێن کاری، ئەڤە ھندەک ژ شیرەتان:
1- ھەتا ماوێ دەستنیشانکری یێ دەوامێ دەسپێنەکەت، کار نەکە: تلەفۆنێن پێشکەفتی دبیتە ئەگەرێ تێکدانا دەمێن تایبەت یێن کەسانی، گەلەک ژ کارکەران ھەنە، دووڤچوونا نامە و رەوشا کاری دکەن ل مال یان ھەر جھەکی بیت دی ب رێیا تلەفۆنێ یان کۆمپیوتەرێ تایبەت و ھندەک ژی ھەنە کاران ب تلەفۆنا ھەڤالێن کاری دکەن بۆ نمۆنە: خوە مژوولکرن ب تلەفۆنێ.
ل ڤێرە ب گۆرەی کۆڤارا “بریگیتە یا ئەلمانی” شارەزا و بسپۆر شیرەتا وێ چەندێ دکەن کو ل دەمێ دروست یێ کاری کاری بکە و نە زێدەتر.
نە ل دەمێن کاری یێن دروست و ل ڤێرە بسپۆر و شارەزا ئاموژگاریێ دکەن د کۆڤارا “بریگیتە یا ئەلمانی” ب کارکرنێ ددەمێ کاری دا و نە زێدەتر.
2- لیستا ئەرکان: ب دووماھی نەئینانا کارەکێ ب تنێ د کاری دا باشترە ب بۆرینا شەڤێ یان ھەر دەمەکی بیت ل گەل مرۆڤێن نیاس وەکو خێزان. د دەمێن نە یێن کاری دا باشترە، ئەڤجا ب مفاترە تۆمارکرنا ئەرکان ئەوێن رۆژانە و حەفتیانە و ھەیڤانە دھێنە ئەنجامدان، چونکو رێکوپێککرن و زانینا ئەرکان ئەگەرەکە ژبوو کێمکرنا تۆڕەبوون و شەپرزەییێ د رۆژێن کارکرنێ دا.
3- بزاڤان بکە رووتینێ رۆژانە ب گوھۆڕە: گەلەک ل سەر پلانەکا دەست نیشانکری د ھەموو رۆژان دا کار دکەن. کار دەستپێدکەت ب خواندنێ و ھزرکرنێ و دانوستاندنآ ل گەل کەسانێن ئامادە ل جھێ کاری. ل ڤێرە بسپۆر شیرەتا وێ چەندێ دکەن کو ڤێ رۆتینێ ب گوھۆڕن ھندی د شیان دا بیت. چونکو گوھۆڕین ئێکە ژ خالێن گرنگ یێن بلندکرنا ڤیانێ بۆ کاری و بلندکرنا ئاستێ ھزرکرنێ د کاری دا.
4 : خوە ژ ھەر تشتەکێ ھزرا تە تێکددەت دوور بکە: تە جارەکێ تلەفۆن و لاپتۆپ گرتینە ھەکە بۆ ماوێ دەمژمێرەکێ ژی بیت، د دەمێ کارەکێ دەستنیشانکری دکەی؟ ئەڤ کارە دێ بیتە ئەگەرەک بۆ باشترکرنا ب رێڤەبرنا کاری و ب دەمەکێ زووتر.
5- دەمێن بھێنڤەدانێ پشت گوهـ نەھاڤێژە: ھەر 90 دەقیقان جارەکێ مێشک پێدڤی ب ئارامیێ یە، ب تایبەتی د کارێن گەلەک ب مێشکی ڤە د گرێدایی. نەیا دروستە ھەکە مرۆڤ ھزر کەت دەمێن بھێنڤەدانێ دبێ مفانە و ب تنێ بۆرینا دەمی یە، چونکو ئەڤ دەمە ھزرکرن و تێگەھشتنێ پتر و باشتر لێ دکەت.
6- خوە فێری رەفتارەکا جوان بکە ل بەرامبەر رێڤەبەرێ خوە: ئەو ڤێک نەکرنێن ل گەل کەسانێن ل جھێ کاری روو ددەن د دەمێ کارکرنێ دا، رێڤەبەر ھەردەم یێ تۆرەیە ب دەنگەکێ بلند، نە گەلەکا سەیرە و ل دووڤ بسپۆر و شارەزایان د گۆڤارا “فوکس” یا ئەلمانی دا دبێژن “پاراستنا بێدەنگیێ و ئارامیێ زۆر باشترە”، ئەو دەنگێ بلند و تۆڕەیێ رامانا نە ئارامیێ یە ل دەڤ ڕێڤەبەری یان ئەرکێن ل سەر مللێن وی د زۆرن ئەڤجا گازندا دکەت.
یا باشتر ئەوە دڤان دەمێن ھوسا دا مرۆڤ خوە بگریت و یێ ب ھەدار بیت ھەتا دەروونێ رێڤەبەری یان ھەر کەسێ بیت ئارام ببیت ژ نوو دانوستاندنێ ل گەل بکەت. شەش شیرەتێن زێرین بۆ بەختەوەری و شادیێ د دەمێ کاری دا.