NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by خالد ئه‌حمه‌د بادى

خالد ئه‌حمه‌د بادى

خالد ئه‌حمه‌د بادى
125 POSTS 0 COMMENTS

96

زۆر جه‌واشه‌بوون یان سه‌هوابوون وتێكهه‌لبوون د ناڤبه‌را پێگه‌هێن سیاسى دا هه‌نه‌ و مه‌ره‌ما سه‌ره‌كى د رامان و پێگه‌هى دا هه‌ر ئه‌ڤه‌یه‌ ساناهیكرنا كارێ سیاسى یان برێڤه‌برنا پرۆسا سیاسى د ناڤه‌ندێن كارى دا, بێ كو رامانا سیاسه‌تێ بهێته‌ زانین و گرۆڤێ كلیلا خاترانه‌یا (مجامله‌) د ناڤبه‌را خه‌لكى ب گشتى دا هه‌ى و ئه‌و تۆمه‌تێن سیاسى دده‌نه‌ هه‌ڤدو بێ گرۆڤه‌ و به‌لگه‌ و بێ دووماهی و ئه‌نجام. سیاسه‌تڤان گه‌له‌ك پشتبه‌ستیا خوه‌ دده‌ته‌ بال پرسێن وه‌لاتپارێزیێ و ژ بۆ تۆلڤه‌كرن ژ هه‌ڤ چه‌په‌ر و هه‌ڤالێن خوه‌ و ب گومانخستنا وه‌لاتپارێزى یا هه‌ڤچه‌په‌ر و هه‌ڤالێن خو ه‌ و چێكرنا وێنه‌كى و خوه‌ وێ قودیكێ دا دیاركرن كو ب تنێ ئه‌و یێ وه‌لاتپه‌روه‌ره‌ و دلسۆزه‌ و ب تنێ ئه‌و به‌رگریێ ژ خاك و وه‌لاتى دكه‌ت و كراسێ وه‌لاتپارێزیێ ل دووڤ پیڤه‌رێ خوه‌ دروست دكه‌ت دا كو خوه‌ بێ گونه‌ه بكه‌ت ل سه‌ر وان كاروكریارێن شاش و تۆمه‌تێن مه‌زن یێن سیاسه‌تڤانى ئه‌نجام داین ل به‌رامبه‌ر گه‌ل وه‌لاتى و خوه‌ دیار بكه‌ت ب كراسه‌كێ سپى و خوه‌ بكه‌ته‌ فریشته‌ ل به‌رامبه‌ر خه‌لكه‌كێ ساده‌ و بێگونه‌ه و سڤیل. سیاسه‌ت چه‌كه‌كێ ب هێزه‌ پتریا كه‌سانێن سیاسه‌تڤان و سیاسه‌تمه‌دار ل به‌رامبه‌ر خه‌لكێ خوه‌ بكاردئینن و ب رێیا سیاسه‌تێ خوه‌ دگه‌هیننه‌ به‌رژه‌وه‌ندى و مه‌ره‌مێن خوه‌ یێن كه‌سۆكى تایبه‌ت و پشتگوه هاڤێتنا به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لات و ملله‌تى. ئه‌ڤا مه‌ل سه‌رى به‌حسكرى نه‌ ب تنێ ل سه‌ر كه‌سێ سیاسه‌تڤان ب تنێ به‌لكو دئێته‌ بژاندن ل سه‌ر هه‌مى پارت و كۆمه‌له‌ و گرۆپ و ده‌وله‌تان و كا چاوا یاریا سیاسى ل ناڤبه‌را سیاسه‌تڤان دا هه‌یه‌ وه‌سا یاریا سیاسى و ب رێژه‌كا زۆرا مه‌زنتر ل ناڤبه‌را وه‌لاتان و لایه‌نێن سیاسى ژى دا هه‌یه‌، لێ جوداهى یا هه‌ى ل ناڤبه‌را كه‌س و ده‌وله‌تا كو ب شێوه‌كێ نهێنیتره‌ ژ یێ دى ل كۆمارا كوردستانێ كۆمارا مهاباد رژێما ئیرانێ كورد فرۆتن و سۆپایێ سۆر ئینان و كۆمارا كوردى تێكدا و ل ده‌مێ عیراق و ئیرانێ رێكه‌فتن كرى عیراقێ دابه‌زین ژ مافێ خوه‌ كر و خوه‌ ته‌سلیمى ئیرانێ كر و كه‌نداڤا عه‌ره‌بى بوو كه‌نداڤا فارسى، دیسا ئیمارات دابه‌زین ژ سێ گزیرتان كرن (تومب سوغرا و كوبرا و ئه‌بۆ مووسا) بۆ ئیرانێ كو نوكه‌ ژى یێن ئیرانێ نه‌. ئه‌م هه‌مى سیناریۆ و فلمێ رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دبینین ب تایبه‌ت ل ده‌مێ بوهارا عه‌ره‌بى هاتى پتر فلم و سیناریۆ ئاشكه‌رابوون ل یه‌مه‌نێ عه‌لى عه‌بدوللا سالح دوژمنێ حوسیان بوو، لێ ل به‌رامبه‌ر عه‌بد ره‌به‌ مه‌نسۆر و ده‌ستهه‌لاتێ نوو بوویه‌ دۆست و هاریكارێ حوسیان. ل عیراقێ نوكه‌ فلم زۆر یێ ئاشكه‌را بووى مرۆڤ و سیاسى و پارت و لایه‌ن یێن دهێنه‌ فرۆتن و كرین و نموونه‌ ژى ده‌مێ مشعان جبۆرى دوژمنێ سه‌ره‌كى یێ مالكى بوو، ئێكسه‌ر بوویه‌ هه‌ڤچه‌په‌ر بۆ وى و هه‌تا نوكه‌ ژى سترانان بۆ دبێژیت. ل سووریێ ژى دیسا تركیا حه‌له‌ب فرۆته‌ رۆسیا ل به‌رامبه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن سیاسى یێن خوه‌ و عیراقێ كوردستان چه‌ندین جاران فرۆتبوو توركیا ل به‌رامبه‌ر هێرشكرنا ل سه‌ر پێشمه‌رگه‌یى و ڤه‌مراندنا ئاگرێ شۆره‌شێن كوردان و چه‌ند دوژمناتى د ناڤبه‌را هه‌ر چار وه‌لاتێن هه‌رێمێ دا هه‌یه‌، لێ ل سه‌ر دۆزا كوردى و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ د هه‌ڤچه‌په‌رن و ل ئیرانێ رۆژانه‌ لاوێن كوردان یێن دبن ژیێ یاسایى دا دهێنه‌ ل سێداره‌دانێ. یاریا ژ هه‌میان مه‌زنتر ده‌وله‌تێن مه‌زن و زلهێز دكه‌ن و ب تایبه‌ت رۆسیا و ئه‌مریكا و هه‌رده‌م دبنه‌ هه‌ڤال ژ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا پارچه‌ كێكێ ل ده‌مێ دابه‌شكرنێ دا و نوكه‌ دیاربوو ل سووریایێ رۆژانه‌ ب سه‌دان مرۆڤێن سڤێل دهێنه‌ كوشتن ب تنێ دا شێرێ بێ زه‌نگل بمینیته‌ د ده‌ستهه‌لاتى دا، چونكو ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندیێن رۆسیا و ئیرانێ دپارێزیت. ئه‌رێ گه‌لۆ كا رێكخراوێن نێڤده‌وله‌تى یێن مافێ مرۆڤان كا مرۆڤاتیه‌كا دادپه‌روه‌رى كا نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتى كا په‌رله‌مانێ ئه‌ورۆپى كا كۆمكارا عه‌ره‌بى كا ئه‌وێن ب ناڤێ مافێ مرۆڤان دپه‌یڤن؟. له‌وما دبێژم كوردۆ خوه‌ بكه‌نه‌ ئێك و ده‌ستێ خوه‌ بكه‌نه‌ د ناڤئێك دا و پێكڤه‌ كاربكه‌ن بلا هه‌مى ره‌نگ بن چونكو نوكه‌ ده‌رفه‌ته‌كا زێرینه‌ و چ كه‌س و لایه‌ن مفاى ناگه‌هیننه‌ مه‌ ب تنێ ئێكگرتنا مه‌ دێ مفاى گه‌هینته‌ مه‌ دا كو ئه‌م ژى ببینه‌ خودان هێز و ده‌وله‌ت و سنۆر و ئالا هه‌ر ئه‌ڤێن دوژمناتیا مه‌ دكر دێ هێن بۆ مه‌ بنه‌ دۆست و هاریكار دا كو به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ بپارێزن.

82

 

پشتى ده‌مه‌كى ژ هه‌لبوونا ئاگرێ شۆره‌شا گولانا پێشكه‌فتنخواز و پێشمه‌رگێ كوردستانێ هێزێن رژێمێ نه‌چار كرن كو خوه‌ ژ گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ران ڤه‌كێشن و ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ كه‌فتنه‌ ل ژێر كۆنترۆلا سه‌ركرداتیا شۆره‌شێ و چه‌ندین ده‌ڤه‌ر هاتنه‌ رزگاركرن و كه‌فتنه‌ ل بن كۆنترۆلا پێشمه‌رگێ كوردستانێ و خه‌لكه‌كێ سته‌ملێكرى به‌رێ خوه‌ دا ڤان ده‌ڤه‌ران و ئاكنجى د بوون كو ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ ب ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دهاتنه‌ نیاسین ئه‌و ده‌ڤه‌رێن ب ده‌ستێن پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و ملله‌تێ كورد و ب تایبه‌ت وان خه‌لكێ ل ده‌ڤه‌رێن شۆره‌شڤان وخه‌باتكه‌ر د ئاكنجى ل ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى ب تایبه‌ت شۆره‌شا ئیلۆنا مه‌زن و شۆره‌شا گولانا پێشكه‌فتنخواز دا ده‌ڤه‌رێن ئازاد و به‌رفره‌ه هه‌بوون و پێشمه‌رگه‌ه و خه‌لكێ د ناڤ شۆره‌شێ دا كارێ خوه‌ یێ رۆژانه‌ ب شێوه‌كێ ئازادانه‌ و بێ ترس و سه‌هما پۆلیس و ئه‌من و ره‌شه‌كێن رژێما فاشى یا به‌عسى یا گۆر ب گۆر دبره‌ سه‌ر ویێ ئازاد بوو د ئه‌نجامدانا هه‌ر كاره‌كى دا هه‌كه‌ حه‌زا وى ل سه‌ر كارێ جۆتیاریێ یان بازرگانیێ یان پێشمه‌رگاتیێ یان به‌رگرى مللى یێ بایه‌ یان هه‌ر كاره‌كێ بایه‌ دا بۆ خوه‌ ئه‌نجامده‌ت و ڤى خه‌لكێ شۆره‌شگێر و پێشمه‌رگێ پاله‌وان هه‌ماهه‌نگیه‌كا خورت و ب هێز ل گه‌ل هه‌ڤدو هه‌بوو ژ هه‌مى ئالیان ڤه‌ و خه‌لكێ شۆره‌شڤان و خه‌باتكه‌ر باوه‌ریه‌كا مه‌زن و موكم هه‌بوو ب كوردینیێ و شۆره‌شێ و ته‌حه‌مولا هه‌مى ره‌وشا دكر ژ برسێ و تێهناتیێ و تۆپ و تانك دكر و ب شێوه‌كێ ئاسایى كار دهاته‌ كرن یێ جۆتیار مه‌ر و ته‌فشیكێ خوه‌ دهه‌لگرت و قه‌ستا ناڤ ره‌ز و زه‌ڤیێن خوه‌ دكرن و یێ دارڤان بڤر و داسێن خوه‌ دهه‌لگرتن و قه‌ستا دارستان و چیایێن كوردستانێ دكر و كارێ خوه‌ ب ئازادى و بێ ترس ئه‌نجامددا و سۆته‌مه‌نى بۆ خوه‌ و مالا خوه‌ په‌یدا دكر یان چلى و گیا بۆ مه‌ر و مالات و په‌زێ خوه‌ دئینا و یێ به‌رگرى مللى هه‌ردو كار دكرن كارێن تایبه‌تێن خوه‌ دكرن و هه‌ر وه‌سا پشكداریێن چه‌كداریێ مل ب ملێ برایێن خوه‌ یێن پێشمه‌رگه‌ ڤه‌ دكرن و یێن پێشمه‌رگه‌ ب تنێ كاره‌كێ مه‌زن ل به‌رامبه‌رى وان هه‌بوو و هه‌رده‌م د ئه‌ركێ پێشمه‌رگاتیێ دابوون و د ناڤ رێزێن پێشمه‌رگه‌ى ل بن فه‌رمان و راسپاردێن به‌رپرس و كادرێن خوه‌ دا بوون هه‌یڤه‌كێ یان (20) رۆژان ب تنێ د ده‌ستیر داى بوون ب شێوه‌كێ فه‌رمى و ده‌مێ ده‌ستیریا وى بداوى دهات ئێكسه‌ر په‌یوه‌ندى ب لیژنه‌ یان رێكخراو یان جهێ پێ هاتیه‌ سپاردن دكر و ئه‌ركێ خوه‌ یێ پێشمه‌رگاتیێ ئه‌نجامددا و یێ خویندن ونڤێسین زانى بانه‌ یان یێ باوه‌رنامه‌كا باش هه‌بایه‌ كارێ وى ژى ب تنێ فێركرنا زارۆیێن خه‌باتكه‌ر و شۆره‌شگێر بوو و دبوونه‌ مامۆستا ل خواندنگه‌هێن شۆره‌شێ و په‌یڤا (كوردستان) یا كو هه‌مى ملله‌تێ كورد ژ زارۆ و مه‌زنان ژ گۆتنا ڤێ په‌یڤێ دبێبه‌هربوون و نه‌دهێلان ئه‌ڤ په‌یڤا پیرۆز بهێته‌ گۆتن، ئاها ل ناڤ ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى په‌یڤا كوردستان و دیرۆكا كوردستانێ و ئه‌و ده‌رده‌سه‌ریێن ب سه‌رێ نه‌ته‌وا كورد هاتین هه‌مى بۆ زارۆ و پشكوژێن پاشه‌رۆژێ راڤه‌ دكرن و بۆ چه‌ندین جاران دوباره‌ و سێ باره‌ دكرن تاكو مێشكێ زارۆیێ كورد تژى ببا و ببانه‌ وه‌لاتپارێز و هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یى ل جه‌م وانان ب هێزكه‌فتبا ئه‌ركێ مامۆستایا شۆره‌شێ ژى وه‌سا دهاته‌ هه‌ژمارتن مینا پێشمه‌رگه‌كێ قه‌هره‌مان، چونكو شۆره‌شێ پێدڤى ب مرۆڤێن چه‌كدار ب زانست و زانینێ هه‌بوو وى و ئه‌و ژى ل دووڤ راسپارده‌ و رێنمایێن سه‌ركرداتیا شۆره‌شێ بوو، هه‌روه‌سا و یێن نۆشدار یان كارێ برینپێچیێ دزانى ل دووڤ رێنمایێن سه‌ركرداتیا شۆره‌شێ كارێ نۆشداریێ دكر و مل ب ملێ پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان ڤه‌ بوو د هه‌مى شه‌ر و هێرش و پۆلیسێن پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان یێن كو ئه‌نجامددان دژى جاش و له‌شكر و كرێگرتى و مسته‌شاران یێن رژێما گۆربه‌گۆرا به‌عسیان، هه‌روه‌سا نۆشدارێن پێشمه‌رگه‌ ژبلى ئه‌ركێ پێشمه‌رگاتیێ كارێ نۆشداریێ د ناڤ گوندان دا دكر یێن د ناڤ ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى و ب تایبه‌ت ل ده‌مێ هێرشێن دوژمنى دهاتن چ هێرشێن ئاسمانى یان مۆشه‌ك و راجیمه‌ و تۆپان یان هێرشێن له‌شكركێشیێ ل سه‌ر كوردستانێ بانه‌ بێگومان بریندار دكه‌فتن و زۆر وه‌لاتیێن بێ گونه‌ه دبوونه‌ قوربانى و نۆشدارێن پێشمه‌رگه‌ ئێكسه‌ر د هه‌وارا وان برینداران دچوون و ژ مرنێ قورتال دكرن و ل ده‌مێ ره‌وشه‌كا ترسناك ل سه‌ر كوردستانێ و بتایبه‌ت ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى ل ناڤا شۆره‌شێ پێشمه‌رگه‌ و به‌رگرى مللى و وه‌لاتى پێكڤه‌ دا به‌رگریێ ژ خاكا ئازادا كوردستانێ كه‌ن و د ئێك چه‌په‌ر دا بوون ژ بۆ به‌رسینگ گرتنا ڤان هێرێن كوژه‌ك و هۆڤانه‌، هه‌روه‌سا ژیانه‌كا ساده‌ دبره‌ سه‌ر و دبێ به‌هربوون ژ پێدڤیێن ژیانێ یێن سه‌رده‌میانه‌ مینا سۆته‌مه‌نى و كاره‌ب و ترومبێل و ده‌زگه‌هێن دى یێن جۆراوجۆر، هه‌روه‌سا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دبێ به‌هر بوون ژ خزمه‌تگوزاریێن دى. مینا پروژێن ئاڤێ و خه‌سته‌خانه‌ و قوتابخانه‌ و چێكرنا جادان یانكو ژیانه‌كا ساده‌ و ب ساناهى و ب دادپه‌روه‌رى و خۆشكاندن و چاكیێ دبره‌ سه‌ر و چ كین و تۆلڤه‌كرن د دلێ ملله‌تێ كورد دا نه‌بوون ل به‌رامبه‌ر ملله‌تێن جیهانێ ب تنێ ملله‌تێ كورد و سه‌ركرداتىا شۆره‌شێ و لایه‌نێن سیاسى یێن كوردى ب تنێ به‌رگرى ژ خاكا كوردستانێ دكرن و هه‌رده‌م ملله‌تێ كورد ده‌ستێ هه‌ڤالینیێ درێژكریه‌ و داخوازا به‌رپابوونا ئاشتیێ و دیسا خه‌لكێ مه‌ و وه‌لاتیێن خه‌باتكه‌ر و شۆره‌شگێر ل به‌ر فانۆسێ و له‌مپه‌ و سۆپا داران و كوچكى و ته‌نیرا سه‌وكا و ئاشى و ئار و ساڤارا كو ب ئاڤێ كار دكر لێ.

رۆژانه‌ هێزێن دوژمنێن ملله‌تێ كورد ل به‌غدا و زڕته‌ك و ره‌شه‌كێن به‌عسیان هێرشێن مه‌زن و گران ب تۆپ و فرۆكه‌ و راجیمه‌یان و چه‌كێ كیمیاوى یێ قه‌ده‌غه‌كرى كرى ل جیهانێ و مۆشه‌كێن (عنقودى و ناپالم) دكرنه‌ سه‌ر گوند و ده‌ڤه‌رێن ئێمن و ئازاد و ئارام و د ڤان هێرشان دا زۆر خه‌لك یێن سڤێل و بێگونه‌ه د بوونه‌ قوربانى ژ زارۆك و ئافره‌ت و پیره‌ژن و پیره‌مێر و گیانه‌وه‌رێن بێگونه‌ه دبوونه‌ قوربانى و زیانێن مه‌زن دگه‌هاندنه‌ پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و خه‌لكێ شۆره‌شگێر یێن ئاكنجى ل ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى یێن ل ژێر كۆنترۆلا پێشمه‌رگێن كوردستانێ و ئه‌ڤ هێرشێن هۆڤانه‌ ببوونه‌ وه‌كو كه‌لتۆره‌ك و دابونه‌رێته‌ك ل ده‌ف هێزێن ئاسمانى و توبخانا مه‌زنا رژێما به‌عسى ل به‌غدا نه‌دشیان ب رێكێن له‌شكه‌ركێش و چه‌كدارى كۆنترۆلێ ل سه‌ر شۆره‌شێ و ده‌ڤه‌رێن ئازاد بكه‌ت كه‌ربوكینا خوه‌ ب چه‌كێ گران دادرێته‌ سه‌ر خه‌لكێ بێ گونه‌ه و سڤیل ل ناڤ ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دكر.
ئه‌وبوو ژ بۆ به‌رسڤدانا هێرشێن دوژمنى پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان ل سنۆرێ لقى1 پارتى دیمۆكراتى كوردستان دڤیا سنۆره‌كێ بۆ ڤان هێرشێن بێ رامان بدانن ئه‌و بوو ب پلانه‌كا سه‌ركه‌فتیانه‌ و به‌رنامه‌كرى پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان هێرشكره‌ ل سه‌ر فه‌وجا (سۆتكێ و بێبادێ و بامه‌رنێ و شرانش و مانگێش ودێره‌لووك)، هه‌روه‌سا پاقژكرنا ناحیا كانى ماسێ و هه‌تا دگه‌هیته‌ بێگۆڤا ژ هه‌مى فه‌وج و باره‌گایێن دوژمنى و ئاخۆر و ره‌بێن ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ راكرن و پاقژكرن و ب هزاران ده‌ستكه‌فتى پێشمه‌رگێ پاله‌وان بده‌ستخوه‌ڤه‌ ئیخستن و ب سه‌دان سه‌رباز و جاش و پۆلیس و زه‌لامێن ئه‌منى دیلكرن و ب هزاران پارچێن چه‌كێ گران و سڤك و گوله‌ و نارنجۆك و ته‌قه‌مه‌نى و ترومبێل و كه‌لوپه‌لێن له‌شكرى بوونه‌ ده‌ستكه‌فتى و سه‌ركه‌فتێن مه‌زن بده‌ست پێشێمه‌رگێن پاله‌وان ڤه‌ هاتن و ڤان ده‌ستكه‌فت و سه‌ركه‌فتیا ل هه‌مى جیهانێ ده‌نگڤه‌دا و ل رۆژنامێن جیهانێ ده‌نگوباس هاتنه‌ به‌لاڤكرن و ل ئیزگێن (مونتى كارلو ) وده‌نگێ ئه‌مریكا و(bbc) و هه‌مى ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا جیهانێ ده‌نگوباسێن سه‌ركه‌فتنێن پێشمه‌رگێ شۆره‌شگێرى كوردستانێ ل كوردستانا عیراقێ به‌ربه‌لاڤكرن و به‌حس لێ دهاته‌كرن.
ب تایبه‌ت به‌حسێ رووره‌شى و شكه‌ستنێن رژێما ژنا ناڤچوویا به‌عسى یا دهاتنه‌ به‌حسكرن و به‌لاڤكرن و رۆژ بۆ رۆژێ قه‌بارێ ده‌ستكه‌فتى و سه‌ركه‌فتنێن له‌ شه‌ڕێ شۆره‌شگێرى كوردستانێ و سه‌ركرداتیا كوردى به‌حس دكرن و رۆژ بۆ روژێ قه‌بارێ سه‌ركه‌فتن و چالاكیێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ مه‌زن و به‌فره‌ه دبوون و هه‌رده‌م ناڤوده‌نگێن شۆره‌شێ و پێشمه‌رگێ به‌هله‌وان د بلندبوونێ دابوون و سه‌ركه‌ڤتن ل دووڤ سه‌ركه‌فتنێ بده‌ستڤه‌دئینان و خه‌لكێ ب باوه‌رێ كوردستانێ یێن ل ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دره‌وشه‌كا نه‌خۆش دابوون، چونكو د دۆرپێچكرى بوون ژ لایێ حوكمه‌تا عیراقێ ڤه‌ و ل هه‌مى لایان رێك ل شۆره‌شێ و شۆره‌شڤانان دگرتن ونه‌ دهێلا (1كغم) كه‌ره‌ستێن خوارنێ و پێدڤیێن ژیانێ و دیسا نه‌ دهێلا ئێك لیترا كه‌ره‌ستێن سۆته‌مه‌نیێ ژى بهێنه‌ د ناڤ ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دا لێ پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و خه‌لكێ ب شه‌ره‌فێ كوردستانێ هه‌مى رێك بكاردئینان ژبۆ به‌رپاكرن و په‌یداكرنا پێدڤیێن ژیانێ و كارێ كاروانیێ دكرن و ب هه‌یڤ و رۆژان مال و خێزانێن خوه‌ دهێلان و به‌ر ب تركیا و ئیرانێ و وه‌لاتێن ده‌ردوران ڤه‌ دچوون هه‌تا كو پیچه‌كا ئازۆقه‌ى و كه‌لوپه‌لێن خوارنێ بده‌ستخوه‌ ڤه‌ دئێخستن، جاران ژى گیانێ خوه‌ ل به‌ر سینگێ خوه‌ ددانا هه‌تاكو هنده‌ك كه‌لوپه‌ل و پێدڤیێن خوارنێ بده‌ستخوه‌ دئێخستن و شیابایه‌ خێزانێن خوه‌ بخودان بكه‌ن. حوكمه‌تێن عیراقێ یێن ده‌ستهه‌لاتدار ئێك ل دووڤ ئێك هه‌رده‌م پیلانێن مه‌زن و به‌رفره‌ه ددانان ژ بۆ نه‌هێلان و قركرنا ملله‌تێ كورد و هه‌رده‌م ئاسته‌نگ و كۆسپ په‌یدا دكرن بۆ شۆره‌شێ و شۆره‌شڤانان، لێ ئه‌و سه‌ركه‌فتنێن مه‌زن و ئێك لدووڤ ئیك یێن پێشمه‌رگێن كوردستانێ ملله‌تێ كورد بده‌ستڤه‌دئینان ئێكسه‌ر وره‌یێن دژمنان دئینانه‌ خوار و دوژمن نه‌چار كرن كو بریارا نه‌هێلانا ملله‌تێ كورد بده‌ن و بریارا داگیركرنا كوردستانێ بده‌ن و ب هه‌مى چه‌كێن دقه‌ده‌غه‌كرى ل هه‌مى جیهانێ ل كوردستانێ و ملله‌تێ كورد بده‌ن و دڤى ده‌مى دا شه‌رێ عیراقێ و ئیرانێ راوه‌ستا و ئێكسه‌ر هه‌مى هێزێن خوه‌ ب چه‌كێ گرانڤه‌ و كێشانه‌ كوردستانێ و لدووڤ ئامار و راپۆرتێن ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا جیهانى سه‌رجه‌مێ هێزێن له‌شكرى یێن كێشاینه‌ كوردستانێ پتر بوون ژ (160) هزار سه‌رباز و كه‌سانێن چه‌كدار ژبلى هێزێن خوه‌جه و ل پێشده‌م هه‌روه‌سا زێده‌بارى هێزێن جاش و كرێگرتى و خۆفرۆشان یێن كو بووینه‌ دارده‌ستێن رژێما خۆفرۆش و گۆربه‌گورا سه‌دامێ خوینمێژ دیسا زێده‌بارى ب هزاران تۆپ و فرۆكه‌ و تانك و تۆپێن دوورهاڤێژ و مه‌زن و ب سه‌دان جۆرێن مۆشه‌ك و گوله‌ی و چه‌كێن مودێرن و نوو و چه‌كێ كیمیاوى و عنقۆدى، ئه‌ڤه‌ هه‌مى دژى ملله‌ته‌كێ بێ به‌لا و ئازادیخواز و بێگونه‌ه و سڤیل و زولم لێكرى و به‌له‌نگاز، ئه‌ڤه‌ هه‌مى ب تنێ بریارا وان نه‌هێلان و قركرنا ملله‌تێ كورد بوو و بریار و به‌رنامێ وانان.

ئه‌و هه‌ولێن دهاتنه‌ كرن بوو كو ب دروستاهى ملله‌تێ كورد نه‌هێلن و ژ رهوریشالێن بنه‌كى بیننه‌ ده‌رێ و بكه‌ن چووى كو ب تنێ د چیرۆك و سه‌رهاتیان دا به‌حسكربا، ملله‌تێ كوردێ هه‌ژار نه‌شیا خوه‌ ل به‌ر سینگێ یاجووج و ماجووج و ڤان هێزێن گران بگریت و بریارا نه‌شه‌ركرنێ دا و هه‌مى به‌ ب سنۆران كه‌فتنه‌ رێ ل سالا 1988، ئه‌ڤ خه‌لكێ هه‌ژار ب بهایێ ملیۆنه‌ها دۆلاران مال و سامان و سه‌روه‌تێ خوه‌ ژ ده‌ست دا و ب هزاران كه‌رێن په‌زى و گاڕان و كۆمێن چێل و گول و ده‌واران بده‌ست دوژمنان ڤه‌ چوو و ب سه‌دان هزار كه‌لوپه‌ل و پێدڤى یێن خوه‌ هێلان و ئه‌و مالا ب چه‌نده‌ها سالان و ب خوها ئه‌نیا خوه‌ و خێزانا خوه‌ ئاڤاكرى و ب رۆژه‌ك و ده‌مژمێره‌كێ هێلا و دا كو گیانێ خێزانا خوه‌ بپارێزیت و قورتال بكه‌ت. ئه‌ڤێن گه‌هشتینه‌ ئیران و تركیا قورتالبوون، لێ ب هزاره‌ها ژ خه‌لكێ مه‌ ملله‌تێ كورد نه‌ شیان خوه‌ قورتال بكه‌ن و كه‌فتنه‌ ده‌ستێن رژێمێ و ل ئوردیگایێن ب خورتى چێكرین و ل ناڤ سترى و پیشى ل به‌ر زولم و سته‌ما گورگێن ده‌ڤبخوینێن رژێما گۆربه‌گۆرا عیراقێ و ل ئۆردیگایێ به‌حرك و جه‌ژنیكان بنه‌جهكرن ل وێ ده‌شتا ره‌پ و رویت و حلى و ل به‌ر گه‌رم و سارمایێ و عه‌سمان به‌ته‌نى و لحێفا و ان بوو و ئه‌رد ژى دۆشه‌كا وانان بوو و ل ناڤ سترى و داسى و پیشى دا و زێده‌بارێ كو دورماندۆرێن وانان له‌شكر و جاش و زه‌لامێن ئه‌منێ بوون كو ب شه‌ڤ و رۆژ زێره‌ڤانى لێ دهاته‌ كرن و نه‌ دهێلان ده‌ركه‌ڤن ژ ئوردیگاى و هه‌ر وه‌سا نه‌دهێلان كه‌سانه‌ك و لایه‌ك چ تشتان د ناڤ كه‌مپێ دا ببه‌ت ئانكو نه‌ژین و نه‌مرن و هه‌مى ده‌م و شه‌ڤ و رۆژان ژى دبن چاڤدێرى یا گورگ و ره‌شه‌كێن ده‌ڤبخوینێن به‌عسى یا بوون و ده‌ما ڤیا بان و كه‌سێ وانان ڤیابان دگرت و به‌رزه‌ دكرن كو ئه‌ڤه‌ ژى ئێك ژ سیاساتێن به‌عسى یا بوو یێن دارێتى كو د به‌رنامێ وانان دا بۆ هه‌مى رێكا دژى ملله‌تێ كورد بكاربین دا كو ناڤێ ملله‌تێ كورد نه‌هێلن ل دنێ. نوكه‌ ژى ئه‌م كورد بلا خوه‌ ژبیرڤه‌ نه‌كه‌ین و بلا دیرۆكا خوه‌ ل به‌ر چاڤ بكه‌ین و رابردویێ خوه‌ سه‌ح بكه‌ین و چه‌ند لێنێرینان ل ناڤه‌رۆكا پرتووكا دیرۆكا كوردان بكه‌ین دێ بو مه‌ دیار بیت یا دژى ملله‌تێ كورد هاتیه‌ ئه‌نجامدان نوكه‌ ژى درێژه‌پێدانێن وان پیلانێن دوژمنانه‌ دژى ملله‌تێ مه‌ دهێنه‌ كرن وب هه‌مى ره‌نگان وب بوچونا من ئه‌و دوژمنكاریا به‌راهێكێ ل گه‌ل مه‌ دهاته‌ كرن، ره‌نگه‌ باشتر بوو چونكو دوژمنێ مه‌ لوى ده‌مى یێ ئاشكه‌را بو لێ نوكه‌ دوژمنێ مه‌ یێ به‌رزه‌ یه‌ ویێ د ناڤ مه‌ ب خوه‌ دا و ل وى ده‌مى مه‌ دوژمنه‌كێ پێشچاڤ هه‌بوو، لێ نوكه‌ مه‌ ب ده‌هان دوژمنێن ڤه‌شارتى و یێن ئاشكه‌را ژى هه‌نه‌, ل ڤى سه‌رده‌مى دوژمنێ كوردان یێ ب هه‌مى رێیان هێرشان ل مه‌ دكه‌ن ب رێكا ئابوورى و سیاسى و جڤاكى و جڤاكى و له‌شكرى و دوبه‌ره‌كى و هتد.. و چێكرن و په‌یداكرنا ئاسته‌نگ و پیلانان و ئه‌ڤ ئاسته‌نگ و پیلانه‌ بۆ چه‌نده‌ها سالان دۆزا مه‌ پاشڤه‌ دبه‌ن و ئارێشێنه‌ مه‌ زێده‌تر لێ دكه‌ن و هاتنا ڤان گرۆپ و كۆمه‌ل و لایه‌نێن سیاسى و رێكخراوێن تیرۆرستى هه‌ر دوژمنێ مه‌ دروست دكه‌ت و ب دژى هه‌مى كوردان بكاردئینن و دروستكرنا ڤان جۆره‌ رێكخراوێن تیرۆرستى ب تنێ ژ به‌ر كوردان هاتینه‌ دروستكرن دا كو ببیت گه‌ڤ ل سه‌ر مه‌ و ببنه‌ كارته‌كا پالدانێ دژى ملله‌تێ كورد و هه‌كه‌ سیناریۆ و فلم یێ ئاشكه‌رایه‌ بۆ ته‌ڤایا بینه‌ران هه‌كه‌ داعش سونى بن، بۆچى هێرشان دكه‌نه‌ ل سه‌ر سونیان ب تنێ و هه‌كه‌ نه‌ بۆچى ده‌ڤه‌رێن شیعه‌نشین د ئارامن و چد داعشۆك ل وان ده‌ڤه‌ران نینن نه‌ ب تنێ هێرشان دكه‌نه‌ ل سه‌ر سونیان ب خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێن كورد و عه‌ره‌بان و هه‌كه‌ داعشۆكان هێرش كربانه‌ ل سه‌ر شیعه‌یان دا پایته‌ختى ژ وان ستینن و دا هه‌مى عیراقا عه‌ره‌بان كه‌فته‌ د ده‌ستێن وانان دا و دا وه‌كو ئه‌و دبێژن دا خیلافه‌تا خوه‌ ل عیراقێ كه‌ن. ب بۆچوونا من ترسا مه‌ ژ داعشان ژى نینه‌ و نێزیكه‌ دێ ب تنێ ناڤ مینن و دووماهیا وانایه‌ ل سه‌ر ده‌ستێ كوردان و پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان، لێ یا دترسا من دا ئه‌وه‌ كو دێ بۆ مه‌ دوژمنه‌كێ دیتر ده‌رئێخن و دێ زۆر خرابتر بیت ژ داعشان و یا ل ڤێره‌ من دڤێت بێژم و په‌یاما خوه‌ بگه‌هینم گه‌لێ كورد و سه‌رجه‌م پارت و لایه‌ن و كه‌ساتى یا ل هه‌مى كوردستانێ ب تنێ ئێكگرتنا كوردان دێ مه‌ ژ هه‌مى دوژمنان قورتال كه‌ت و دێ حوبرێ ئیمزایا رێككه‌فتنا كوردان ل گه‌ل هه‌ڤدو بیته‌ تیشكه‌ك و دێ ل سنگێ هه‌مى دوژمنان كه‌ڤیت و دێ هه‌مى دوژمنێن مه‌ كوره‌ كه‌ت. ل دووماهیێ دێ بێژم ئه‌ڤا ل سه‌رى مه‌ به‌حسكرى دلۆپه‌ك بوو ژ ده‌ریایا نه‌هامه‌ت و سته‌م و شه‌ر و پیلانێن دوژمنێن ملله‌تێ كورد له‌وما من كورته‌ باسه‌ك ل سه‌ر رۆژانێن شۆره‌شێ كرن مه‌ره‌م ئه‌وه‌ ئه‌م دیرۆكا خوه‌ ژبیر نه‌كه‌ین و ئه‌م وان رۆژێن سه‌خت و دژوار یێن شۆره‌شێ ژبیر نه‌كه‌ین و مه‌ رۆژ بۆ رۆژێ سه‌ركه‌فتنێن مه‌زنتر بده‌ستڤه‌دئینان، چونكو ئه‌م د دل ساخ بۆین و د كوردپه‌روه‌ر بووین و دئێكگرتى بووین و مه‌ حه‌ز ژ خاك و وه‌لاتێ خوه‌ دكر و مه‌ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن تایبه‌ت دكرنه‌ قوربانى به‌رژه‌وه‌ندێن گشتى و مه‌ هه‌میان ل وى سه‌رده‌مى ب تنێ بۆ كوردستانێ و ئالایێ پیرۆزێ كوردستانێ كار و خه‌بات دكر مه‌ نه‌ بۆ مصاتحان و نه‌ بۆ پارچێن ئه‌ردى و سه‌رێن گرا و نه‌ ترومبێلێن دووماهى مۆدیل و نه‌ پرۆژه‌ و نه‌ كارگه‌ه و بازاران خه‌بات دكر و ب تنێ خه‌لكێ مه‌ یێ شۆره‌شگێر و قه‌هره‌مان بۆ ڤێ رۆژا ئه‌ڤرۆ ئه‌م تێدا كار و خه‌بات دكر و مه‌ دوه‌سان هزر دكر هه‌كه‌ وه‌لاتێ مه‌ رزگار بوو بیگومان دێ ب مافێن خوه‌ یێن ره‌وا شاد بین و مه‌نه‌ دزانى دێ هه‌مى هێنه‌ ژبیر كرن وه‌كو بارزانى فه‌رمۆى و گۆتى (ئه‌م دێ هه‌ر سه‌ركه‌ڤین لێ ترسا من دوێ چه‌ندێ دایه‌ كوی یێن زه‌حمه‌ت و ماندو بووین بهێنه‌ ژبیركرن و پشتگوه هاڤێتن”. له‌وما په‌یاما من ئه‌وه‌ كو ئه‌ڤ خه‌لكه‌ نه‌هێنه‌ ژبیر كرن چونكو پتریا وانان چاره‌نڤێسێ خوه‌ و خێزانا خوه‌ ب شۆره‌شێ ڤه‌گرێدایه‌ و هه‌ر ل دووماهێیێ ژى هه‌ر ئه‌ڤ خه‌باتكه‌ر و هه‌ژاره‌ دێ بنه‌ مفا بۆ هه‌وه‌.

 

115

گرێدانه‌ك د ناڤبه‌را دو ئیدیه‌مێن ئاساییشێ دا هه‌یه‌ ئه‌و ژى ئاساییشا خۆراكى و یا نه‌ته‌وه‌یى و ڤى ئیدیه‌مى زۆر تایێن دى ژێ دچن ئه‌و ژى ئاسایشا ئابوورى و یا ئه‌وله‌كارى و ئاڤێ و یا دارستان و چاندنێ و گیانداران و..هتد. ئه‌ڤ ئیدیه‌م و ناڤه‌ تێكه‌لى هه‌ڤدو دبن و ئێك ب یێ دى ڤه‌ تێته‌ گرێدان و یێ ئێكێ كو بابه‌تێ مه‌ ل سه‌ره‌ گرێدایى ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یى و ئابوورى و ئه‌وله‌كارى و چاندن گرێدایى سیاسه‌تێ دبیت و ل ڤێره‌ رامانا ئاساییشا خۆراكى به‌رهه‌مئینانا خۆراكى د ناڤ ده‌وله‌تێ دا كو ئه‌و به‌رهه‌م تێرا وه‌لاتیێن ته‌ بكه‌ت و زێده‌ ژى ببیت ژد اخازا ناڤخۆ (پێدڤیێن خوه‌یى) و پشت به‌ستیێ بده‌نه‌ سه‌ر خوه‌ ب خوه‌ و بۆ ده‌رڤه‌ی وه‌لاتى بهێته‌ هنارتن.
هه‌رده‌م ل كوردستانێ ئابووره‌كێ ب هێز هه‌بوو و هه‌مى پێدڤیێن خوه‌یى یێن رۆژانه‌ ژ به‌رهه‌مێ خۆمالى و كوردستانێ بوون و ب تنێ پشتبه‌ستى ل سه‌ر خوه‌ دكر و زێده‌ ژى دكر و دهنارته‌ وه‌لاتێن ده‌رڤه‌ ژى، چونكی به‌رهه‌مێن كورستانێ هه‌مى ب پله‌ یه‌ك دهێنه‌ هژمارتن و ب ده‌هان جۆرێن كانزا وگل و گیایێن جۆراوجۆر هه‌نه‌، ل ده‌مێن به‌راهیكێ ره‌وشا ئابوورێ كوردستانێ هه‌ر یێ دبن چه‌ند به‌ند و رێكێن خراب و نه‌خۆشڤه‌ بوو و یێ ژبیركرى بوو و هه‌مى رێكێن بازرگانى و ئابوورى و دارایى د ده‌ستێ رژێمێن كه‌ڤنه‌ په‌رست دابوون، ب تایبه‌ت ل عیراقێ و هه‌مى ئابوورێ كوردستانێ پشتگوه هاڤێت بوو، ب تایبه‌ت رژێما به‌عسا ژناڤچوویى ب پلانه‌كا نهێنى دارشتى، ئابوورێ كوردستانێ ژبن بربوو.
حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كار كر ژبۆ دروستكرنا ناڤه‌ندێن بلندێن ئابوورى و هاریكاریا ڤان ناڤه‌ندان دكر و ژوورێن بازرگانى دروست كرن و ده‌زگه‌هێن تایبه‌ت بۆ هاریكاریێ دامه‌زراندن و دروست كرن و ژ لایه‌كێ دى ڤه‌ حكوومه‌تا هه‌رێمێ خه‌لكێ خوه‌ یێ بێ به‌هر تێر دكر و ژلایه‌كێ دى ڤه‌ ژێرخانا ئابوورى دروست دكر و بهێز دئێخیت هه‌ر چه‌نده‌ زۆر كێماسى ژى هه‌نه‌، لێ چونكی پرۆسه‌كا نوو یا حوكمرانیێ و پرۆسه‌ و رێكێن نوو یێن پێشخستنا كه‌رتێ ئابوورى بوو. بێگومان هه‌ر كار و كریاره‌كا د ناڤ وه‌لاتێ مه‌ دا بهێته‌ ئه‌نجامدان دێ بیته‌ فاكته‌ره‌كێ بهێز بۆ پێشخستنا ئابوورێ هه‌رێمێ و دێ بیته‌ پره‌كا بهێز بۆ ده‌ربازبوون ل سه‌ر ڤێ پرێ را ئانكو پرا ئابوورى بۆ ناڤه‌ندێن بلندێن جیهانێ و ئه‌و ژى دروستكرنا چه‌ندین ناڤه‌ندێن ئابوورى و ئینانا كۆمپانیێن بیانى و دانانا كارگه‌هێن مه‌زن و یێن نیمچه‌ مه‌زن و دیتنا ده‌لیڤێن كارى و چێكرنا رێك و پرا، هه‌روه‌سا دروستكرنا جهێن سه‌رنج راكێشا خه‌لكه‌كى بۆ وه‌لاتێ مه‌ ژبۆ وه‌به‌رهێنانێ. له‌وما زانا و مه‌زنێ گه‌لێ كورد پیره‌مێر دبێژیت (هه‌رده‌م بێهنا خۆها زه‌لامه‌كێ زیره‌ك و كاركه‌ر زۆر خۆشتره‌ ژ بێهنا گولاڤا زه‌لامه‌كێ ته‌مبه‌ل و نه‌كاركه‌ر) دیسان جبران خه‌لیل جبران دبێژیت (وه‌لات ل سه‌ر مللێن سێ كه‌سان دهێته‌ برێڤه‌برن، جۆتیاره‌ك به‌رهه‌مه‌كێ خۆمالێ به‌رهه‌م بینیت و سه‌ربازه‌ك وه‌لاتى بپارێزیت و به‌رگریێ ژێ بكه‌ت و مامۆستایه‌ك به‌ره‌بابه‌كێ چاك په‌روه‌رده‌ بكه‌ت) ئه‌گه‌رێن گه‌شبینیا مرۆڤ و كۆمه‌لگه‌هان و پێشكه‌فتنا وه‌لاتان به‌رهه‌مئینان و ئابووره‌كێ ب هێزه‌ و كۆمه‌لێن مرۆڤان گرنگى دایه‌ رێكخستن و رێڤه‌برنا ژێده‌رێن خوزایى د یه‌كێن به‌رهه‌مئینانێ دا بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا به‌رهه‌مه‌كێ پێویست داكو پێدڤیێن خوه‌ تێر بكه‌ت.
ل دووماهیكێ په‌یاما مه‌ ئه‌وه‌ كو حكوومه‌ت و ملله‌ت و رێكخراو و لایه‌نێن سیاسى پێكڤه‌ به‌رهه‌مه‌كێ خۆمالى به‌رهه‌م بینن و ئابووره‌كێ ب هێز دروست بكه‌ن و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ هه‌ر دو خاله‌ هاتنه‌ بجهكرن بێگومان دێ مله‌تێ مه‌ هه‌ر یێ سه‌ركه‌فتى و بێ منه‌ت بیت ژ دوست و دوژمنان، چونكی هه‌رده‌م چاڤێ خه‌لكه‌كى ل كوردستانێ بوویه‌ چ پیشه‌سازى و به‌رهه‌مێن هه‌ره‌ باش هه‌ر ل كوردستانێ بوویه‌ و ئه‌گه‌ر نوكه‌ ژى ئه‌م خوه‌ ماندى بكه‌ین دێ به‌رهه‌مێن باشتر بده‌ست خوه‌ ڤه‌ ئینین و ئابووره‌كێ ب هێزتر به‌رپا كه‌ین و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤا مه‌ گۆتى نه‌بیت بێگومان مه‌ ئاساییشه‌كا نه‌ته‌وه‌یى یا بهێز بڤێت فه‌ره‌ ئه‌م ئاساییشه‌كا خۆراكى یا ب هێز به‌رپا بكه‌ین و كوردستانێ مینا جاران ژبن منه‌ت و گه‌فێن وه‌لاتین جیهانێ و ب تایبه‌ت وه‌لاتێن هه‌رێمى ده‌ربینین.

51

ئه‌گه‌ر سه‌یرى مانشێتێ بابه‌تى بكه‌ین دێ بینین سیاسه‌ت و ترافیك زۆر ژێك دجودانه‌ و دو ئیدیه‌مێن ژێك دوورن، لێ ترافیك كاره‌كێ شارستانى و مرۆڤانه‌ ئه‌نجام دده‌ت ژ بۆ رێكخستنا هاتنوچوونا ترۆمبێل و مرۆڤان و پاراستنا مال و گیانێ وه‌لاتیان، لێ مه‌ره‌ما مه‌ ژ بۆ ده‌ست نیشانكرنا ڤێ په‌یڤێ ئه‌وه‌ كو هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ولێرا پایته‌خت بوویه‌ قیبله‌نامه‌كا سیاسى و ئاراسته‌یه‌كێ دروست بۆ سه‌ره‌دانكرنا شاندێن وه‌لاتێن زلهێز و بیانى مینا ئه‌مریكا و ئه‌لمانیا و ئیتالیا و فرنسا و كه‌نه‌دا و سوید و رۆسیا و ژاپۆن و كوریا و..هتد و ل سه‌ر ئاستێن بلند و كه‌سایه‌تى یێن جیهانێ و نێڤده‌وله‌تى مینا ئێكه‌تیا ئورۆپى و په‌رله‌مانێ ئورۆپى و جڤاتا ئێمناهیا نێڤده‌وله‌تى و كۆمكارا عه‌ره‌بى و..هتد و ده‌وله‌تێن هه‌رێمى مینا ئیران و توركیا و عیراقا فیدرال و كه‌سایه‌تیێن له‌شكرى ل سه‌ر ئاسته‌كێ به‌رز و پارت و لایه‌نێن كوردى یێن هه‌رچار پارتێن كوردستانى و مه‌زهه‌ب و ئایینێن جودا جودا و هاتنا رۆژانه‌ یا ڤان كه‌سایه‌تى و خودان بریاران ل ده‌ڤ هه‌ر تاكه‌كێ كورد بوویه‌ جهێ سه‌ربلندى و شانازیێ و دبیته‌ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ كو پتر سه‌ربلند ببیت ب حكوومه‌ت و هه‌رێم و خاك و ئالایێ خوه‌ كو ب راستى چ وه‌لاتێن مه‌زن ژى سه‌ره‌دان بۆ ناهێنه‌ كرن و پێشوازیێ ل ڤى قه‌بارێ شاند و كه‌سایه‌تیا ناكه‌ت و ب هاتنا ڤان سه‌رۆك و كه‌سایه‌تى و شاندێن وه‌لاتێن بیانى و جیهانى و هه‌رێمى پتر پشت به‌ستنه‌كا بهێز وموكمتر په‌یدا دكه‌ت و پێگه‌هێ هه‌رێما مه‌ مه‌زن و ب هێزتر لێ دكه‌ت و پتر باوه‌ریێ په‌یدا دكه‌ت. بلا ل بیرا مه‌ بیت ل ده‌مێ جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى د په‌یڤه‌كا خوه‌ دا ل سالا (2015) ل پارێزگه‌ها دهۆكا خۆراگر دبێژیت ل ده‌مێن شۆره‌شێن ئیلۆن و گولانێ تا ئه‌م شیاین فه‌رمانبه‌ره‌كێ وه‌زاره‌ته‌كا وه‌لاته‌كێ نه‌ پله‌ ئێك یێ پله‌ (7) ژى ببینین ل وه‌لاته‌كێ بیانى مه‌ زۆر هه‌ولدان كرن ب هه‌مى رێكا كو ئه‌م بشیێن رازى بكه‌ین بیرخستوكه‌كێ یان كو نڤێساره‌كێ بده‌ینه‌ ده‌ستى فه‌رمانبه‌رێ ناڤبرى كو تێدا نه‌خۆشى و نه‌هامه‌ت و زۆلم و سته‌ما رژێمێن ده‌ستهه‌لاتدار ل عیراقێ ب سه‌رێ ملله‌تێ كورد ئیناین بۆ وانان تێدا دیار بكه‌ین كو به‌لكى بشێن بگه‌هینته‌ جهێ بریارێ و ناڤه‌ندێن بلندێن وه‌لاتێ خوه‌ كو چاره‌سه‌ریه‌كێ بۆ ملله‌تێ كورد ببینن دا كو ب مافێن خوه‌ یێن ره‌وا شاد بن، لێ نوكه‌ رۆژانه‌ فرۆكخانا هه‌ولێر یا نێڤده‌وله‌تى بوویه‌ ترافیكه‌كا سیاسى و رۆژانه‌ پێشوازیێ ل ده‌هان شاند و كه‌سایه‌تى یا دكه‌ت و ل دووڤ ستاندارد و تیتالێن نێڤده‌وله‌تى و له‌شكرى و كارگێرى و سیاسى دهێنه‌ پێشوازیكرن ژلایێ جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى و مه‌زنه‌ به‌رپرسێن حكوومه‌تا هه‌ریما كوردستانێ ڤه‌ و ئه‌ڤه‌ ژى وێ چه‌ندێ رادگه‌هینیت و باوه‌ریه‌كا موكم بۆ كۆمه‌لگه‌هێ نێفده‌وله‌تى و پتریا وه‌لات و لایه‌نێن ده‌ره‌كى و ناڤخویى دروست بوویه‌ كو پێگه‌هێ جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى یێ ب هێزه‌ و هه‌روه‌سا یێ حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان كو ب تنێ پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان و ملله‌تێ كورد خه‌ونا گه‌نى یا داعشوكێن چه‌په‌ل و رێكخراوێن تیرۆستان پوچه‌ل كریه‌ و پاشڤه‌ برینه‌ و سنوور بۆ داناینه‌ و خوه‌ ل به‌ر سینگێ ڤان تیرۆرستان گرتیه‌.
ل دووماهیكێ دێ بیژم كو سه‌رۆك شیایه‌ به‌لانسه‌كێ سیاسى دروست بكه‌ت ل ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسى یێن هه‌مى پارچێن كوردستانێ و هه‌ر دیسا ل ناڤبه‌را وه‌لاتێن زلهیزێن جیهانى و هه‌ر دیسا وه‌لاتێن هه‌رێمى و تا كو ره‌وشا مه‌ تا ڤى راده‌ى مایه‌ ب ڤى شێوه‌ى و ئومێده‌وارین ئه‌ڤ ترافیكه‌ مه‌زنتر و پێشكه‌فتیتر لێ بهێت و گه‌ش بیت و ببیته‌ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ كو مافێن ره‌وایێن ملله‌تێ كورد بده‌ست ڤه‌ بهێن و ب ئاشتى و ئارامى سه‌رفه‌رازى بژین. ئارام بیت وه‌لاتێ مه‌ و پاراستى بن پێشمه‌رگێن مه‌ و بلند بیت ئالایێ پیرۆزێ كوردستانا مه‌.

81

فه‌ره‌ ب كورتى چه‌ند رۆنكرنه‌كا ل دۆر مێژوویا باژارێ كه‌ركووكێ بده‌ین، دا بۆ هه‌مى دوست و دوژمنان ئاشكرا ببیت باژارێ كه‌ركووك كوردیه‌ و ل دووڤ به‌لگه‌یێن مێژوویى و ب تایبه‌ت به‌لگه‌یێن ئوسمانلى یاكو لیوا كه‌ركووك كوردیه‌ و دكه‌ڤیته‌ كوردستانێ و د ناڤ لیوا مووسلێ دایه‌ و پتریا سێ چارێكێن خه‌لكێ كه‌ركووك كوردن و چارێكا دى ژى ژ مه‌سیحى و عه‌ره‌ب و توركمانن، دیسا ئه‌ندازیارێ رۆسى (یوسف جیرنیك) ئه‌وێ ل سالێن (1879-1873)د گه‌ریانا خوه‌ دا سه‌ره‌دانا كه‌ركووك كرى و پاشان ل سالا (1879) ئه‌نجامێن سه‌ره‌دانێ د به‌رگێ چارێ ژ به‌لاڤوكا پشكا قه‌ڤقاسیا دا هاتینه‌ به‌لاڤكرن و تێدا وى نشینگه‌هێن كه‌ركووكێ دیار كرینه‌ كو (12- 15) هزار كه‌س بوون و ژبلى (40) خێزانێن ئه‌رمه‌نى و هه‌روه‌سا دیار كریه‌ كو نشینگه‌هێن كه‌ركووك كوردن. به‌لگه‌ و نڤیسین و نه‌خشه‌ هه‌نه‌ كوردیاتیا كه‌ركووكێ دیار دكه‌ن، لێ پتریا وه‌لاتێن زلهێزێن جیهانێ و هه‌مى حكوومه‌تێن ده‌ستهه‌لات ل عیراقێ وه‌رگرتى زۆلم و سته‌م ل ملله‌تێ كورد كریه‌ و سامان و ئه‌ردێ بابكالكێن وان ژێ ستاندینه‌. ده‌زگایێن راگه‌هاندنا شوفینى وه‌سا خویا دكه‌ن كو كوردان حه‌زێن گازا كه‌ركووكێ هه‌یه‌، لێ زۆربه‌یا ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ ب گاز و كانزایێن جۆراوجۆر زه‌نگین و ب بهانه‌.
لاپه‌رێن دیرۆكێ خویا دكه‌ن زۆر چاڤ ل سه‌ر كه‌ركووكێ هه‌بووینه‌ و رژێمێن ل عیراقێ ده‌ستهه‌لات وه‌رگرتى خالا ئێكێ درپروگرام و كارێ وانا دا ژێكڤه‌كرنا كه‌ركووك و كوردان بوویه‌. پشتى بوویه‌رێن عیراقێ په‌یدا بووین و رژێما چه‌په‌ل رۆخیاى و ده‌ستهه‌لاتا عیراقێ كه‌فته‌ د ده‌ستێ ئۆپۆزسیۆنا جاران دا یا كو حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پالپشتى و هاریكاریا وانا دكر، دا بشێن ببنه‌ ئۆپۆزسیۆن و ببنه‌ شوینگر بۆ ده‌ستهه‌لاتا به‌عسیا و هه‌مى ده‌ستهه‌لات و سامان و سه‌روه‌تێ عیراقێ كه‌فته‌ د ده‌ستى دا و چ جوداهى ل ناڤبه‌را وانا و یێن به‌رێ نه‌بوو، ب تنێ ب سه‌روچاڤ و ناڤان و هه‌ر ل كه‌ركووك و هه‌مى باژارێن دى ره‌وش ئالۆزتر لێ هات و ئه‌و پرسگرێكێن هه‌ین گرێیێن وانا پتر هاتنه‌ شداندن و تا نوكه‌ پرسا كه‌ركووكێ هه‌ر مایه‌ هه‌لاویستى و پتر كه‌فتیه‌ د ناڤ ئاریشه‌ و پرسگرێكان دا و ئیران و عیراق و توركیا و هه‌مى وه‌لات پتر مایتێكرنا تێدا دكه‌ن. ل ڤێره‌ بهێنه‌ سه‌ر باسێ خوه‌ ل رێكه‌فتى (21/10/2016) ئه‌ینى نێزیكى (100) چه‌كدارێن تیرۆستێن داعشێ هێرشه‌كا به‌رفره‌ه و بهێز ژ چه‌ند لایان ڤه‌ كرنه‌ چه‌ندین ده‌ڤه‌رێن كه‌ركووكێ و چه‌ندین ته‌قینێن مه‌زن و كریارێن خوه‌ كوژى ل ناڤ باژارێ كه‌ركووكێ هاتنه‌ ئه‌نجامدان كو پلان ئه‌و بوو كه‌ركووكێ كونترۆل بكه‌ن و چه‌ندین رێڤه‌به‌رى و باره‌گا و جهێن گرنك كرنه‌ ئارمانج و ره‌وشا كه‌ركووكێ زۆر ئالۆز كر و تا گه‌هشتیه‌ وى راده‌ى كو ل دووڤ فه‌توایا وه‌قفا سنى و شیعى نڤێژا خودبێ ل هه‌مى مزگه‌فتێن پارێزگه‌هێ هاته‌ راوه‌ستاندن دا رێك خۆش نه‌بیت بۆ تیرۆرستان پتر كارێن خوه‌ كوژى و هێرشكرنا ئه‌نجام بده‌ن. لێ هێزێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ و ئێمناهیا باژارێ كه‌ركووكێ و هێزێن تایبه‌ت ژ هه‌ولێرا پایته‌خت هاتنه‌ هنارتن بۆ باژێرێ ناڤبرى و شیان پشتى شه‌ره‌كێ گران و سه‌خت كونترۆلا ره‌وشا باژێرێ كه‌ركووكێ بكه‌ن و تیرورستان ژ ناڤ ببه‌ن. ل ڤێره‌ پرسیار ده‌ست پێ دكه‌ت ئه‌رێ كى به‌رپرسه‌ ژڤێ چه‌ندێ؟ ئه‌رێ چ گونه‌ها خه‌لكێ خۆراگرێ كه‌ركووكێ یه‌ كو ئه‌ڤ رویدانه‌ بهێنه‌ دروست كرن؟ ئه‌رێ حكوومه‌ت خه‌مساره‌ یان لایه‌نێن سیاسى یان نه‌ته‌وه‌ یان مه‌زهه‌ب؟. ب بۆچوونا من ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كى ئه‌وه‌ كو ده‌ستهه‌لاتدارێن كه‌ركووك و سلێمانیێ پتر خه‌مسارن به‌رامبه‌ر ڤان بویه‌ران چونكی رێك بۆ خه‌لكێ خوارێ ڤه‌كریه‌ و عه‌ره‌ب به‌رداینه‌ و چ لێپرسین لێ ناهێته‌ كرن و مژویلیا هنده‌ك ژده‌ستهه‌لاتداران ب كارێن دى ڤه‌ و ژێك دووربوونا لایه‌نێن سیاسى و پرسێن بازرگانى و .. هتد. بووینه‌ ئه‌گه‌ر كو ئه‌ڤ جۆره‌ روودانه‌ رۆى بده‌ن. یا سه‌یرتر ئه‌وه‌ كو دهاته‌ چاڤه‌رێكرن ب بهایێ (15) ملیۆن دولاران كامیرێن چاڤدیریێ ل كه‌ركووكێ دانن، لێ نه‌ كامیره‌ و نه‌ پاره‌ دیار نینن.
ل دووماهیكێ دبێژم بلا كه‌ركووك نه‌بیته‌ قوربانى به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌تێن لایه‌نه‌كى و ئه‌م هه‌مى كار بكه‌ین ژبۆ رزگاركرنا كه‌ركووكێ و ده‌ڤه‌رێن دى ژى ژ ده‌ستێن دوژمنان و بلا كه‌ركووك ڤێ جارێ ژده‌ست مه‌ نه‌چیت، چونكه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ گه‌فه‌ كه‌فته‌ سه‌ر كه‌ركووكێ ڤێ جارێ بێ گومان جارا بهێت دێ كه‌ڤیته‌ سه‌ر هه‌مى كوردستانێ و بلا وێ بكه‌ین كو گه‌ف ل سه‌ر كوردستانێ ب داوى بهێن و ئه‌م ده‌ستێ هه‌ڤدو بكه‌ینه‌ تێكدا دا كو دوژمنێ مه‌ یێ ئێكانه‌ نه‌مینیت و بلا كه‌ركووكا دلێ كوردستانێ ژده‌ست مه‌ نه‌چیت و كورد هه‌ر ب سه‌ركه‌ڤن.

به‌رهه‌مهێنان و ئاسایشا خوارنێ و نه‌ته‌وه‌یى
ئه‌گه‌رێن گه‌شبینیا مرۆڤ و كۆمه‌لگه‌هان و پێشكه‌فتنا وه‌لاتى و كۆمێن مرۆڤان گرنگى دایه‌ رێخستن و برێڤه‌برنا سه‌رچاوان دیه‌كێن به‌رهه‌مهێنانێ دا ژبۆ بده‌ستڤه‌ئینانا به‌رهه‌مه‌كێ پێدڤى دا كو پێدڤیێن خوه‌یى (ئوتۆمى) تێر بكه‌ت, به‌رهه‌مهێنان به‌رهه‌مێ وان دانایه‌ ئه‌وێن دئین بكارئینان د كریارێن رۆژانه‌ دا, به‌رهه‌مهێنان به‌رهه‌مێ دووماهیێ یه‌، د كریارا كارى دا و دبیت ئه‌و به‌رهه‌مهێنان پێك بهێت ژ (پێنڤیسه‌كى یان ترومبێله‌كێ) یان دبیت خزمه‌ت بیت وه‌ك به‌لاڤكرنا پێزانینا یێن ب مفا بۆ خه‌لكی. به‌رهه‌مهێنان به‌رهه‌مێ وان دانایه‌ ئه‌وێن دهێن بكارئینان د كریارێن شۆلى دا و دانه‌ پێك هاتیه‌ ژ هێزا مرۆڤان كو سه‌رچاڤێ ئێكێ یه‌ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا به‌رهه‌مه‌كێ باش و ناڤخوه‌یى كو شه‌نگستێ وه‌لاتى پێ ب هێز بكه‌ڤن وه‌لات به‌ر ب قووناغێن كاراتر بهێته‌ هاڤێتن و به‌ر ب ئاسۆیێن گه‌شتر ئابووره‌كێ ب هێز، ئانكو وه‌لاته‌كێ ب هێز و خورستى. ل ده‌مێن به‌راهیێ ره‌وشا ئابوورێ عیراقێ و كوردستانێ هه‌ریێ دبن چه‌ند به‌ند و رێكێن خراب و نه‌خۆش ڤه‌ بوو و یێ نیڤ پشتگوه هاڤێتى بوو و هه‌مى رێكێن بازرگانى و ئابوورى و دارایى د ده‌ستێ رژێمێن كه‌ڤنه‌ په‌رست دابوون ب تایبه‌ت ل عیراقێ و كوردستانێ هه‌مى رژێما ئابوورێ عیراقێ و یێ كوردستان پشتگوه هاڤێتبوو و ب تایبه‌ت رژێما به‌عسا ژناڤچووى ئابوورێ كوردستانێ ژبنبر بوو و كوردستان ژ وه‌لاته‌كێ به‌رهه‌مهێنه‌ر و خورستى كره‌ وه‌لاته‌كێ به‌رخۆر و نه‌ زیره‌ك و خاڤ و پیلان و پلانا دوژمنان هه‌ر ئه‌ڤه‌ بوو كو ئابوورێ كوردستانێ به‌ر ب نه‌مانێ ڤه‌ ببه‌ن و ژ ئابووره‌كێ ب هێز كره‌ ئابووره‌كێ زه‌لیل و كێم، ئانكو دشێم بێژم هه‌ر ئابوور نه‌هێلا و ب تنێ وه‌سا هێلا كو نه‌ژین نه‌مرن كو به‌رده‌وام ل به‌ر ده‌ستێ وان بیت و خوازخوازۆكیێ بكه‌ن ژ دوژمنێ خوه‌. حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كار كر ژبۆ دورستكرنا ناڤه‌ندێن بلندێن ئابوورى و هاریكاریا ڤان ناڤه‌ندان كرن و ژۆرێن بازرگانى دروستكرن و ده‌زگه‌هێن تایبه‌ت بۆ هاریكاریێ لێ كرن ژ لایه‌كى ڤه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ خه‌لكێ خوه‌یێ بێ به‌هر تێركر و ژلایه‌كێ دى ڤه‌ ژێرخانا ئابوورى دروستكر و ب هێزخست، لێ پێشكه‌فتنا ئابوورى گه‌شێ ناكه‌ت ئه‌گه‌ر تو پشتبه‌ستیێ نه‌ ده‌یه‌ كه‌رتێ خوه‌ یێ تایبه‌ت و داهاتێ خوه‌ بخویى ئانكو داهاتێ ناڤخوه‌ كو ئه‌و ژى چاندن و پیشه‌سازى و به‌رهه‌مێن خومالى و خورستى كو مفا ژ داهاتێ خوه‌ یێ ئاڤێ و ئه‌ردێ خوه‌ و به‌رهه‌مێن خوه‌ كو كه‌رسته‌ و كه‌لوپه‌ل ژ ده‌رڤه‌ نه‌هێن و ب تنێ تو به‌رهه‌مێ خوه‌ ره‌وانه‌ى ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى بكه‌ى. رێیێن پێشكه‌فتنا ئابوورێ هه‌رێما كوردستانێ، بێ گومان هه‌ر كار و كریاره‌كا ل ناڤ وه‌لاتێ مه‌ دا بهێته‌ ئه‌نجامدان، دێ بیته‌ فاكته‌ره‌كێ ب هێز بۆ پێشخستنا ئابوورێ هه‌رێمێ و دێ بیته‌ پره‌كا ب هێز ژبۆ ده‌ربازبوون ل سه‌ر ڤێ پرێ را ئانكو پرا ئابوورى بۆ ناڤه‌ندێن بلندێن جیهانێ و ئه‌و ژى دورستكرنا چه‌ندین ناڤه‌ندێن ئابوورى و ئینانا كۆمپانیێن بیانى و دانانا كارگه‌هێن مه‌زن و یێن نیمچه‌ مه‌زن و دیتنا هه‌لێن كارى وچێكرنا رێك و پرا. هه‌روه‌سا دروستكرنا جهێن سه‌رنجراكێشا خه‌لكه‌كى بۆ وه‌لاتێ مه‌ ژبۆ وه‌به‌رهێنانێ د وه‌لاتێ مه‌ دا كو ئه‌و رێك ژی جهێن سه‌ره‌نجراكێش ل زۆربه‌یا وه‌لاتان هنده‌ك جهێن شوونوارى هه‌نه‌ كو ده‌ستهه‌لاتا وان وه‌لاتان بۆ خوه‌ بكارئیناینه‌ بۆ مه‌ره‌مێن گه‌شتوگوزارى و داهاته‌كێ زۆر باش بۆ وه‌لاتى دهێت وهه‌روه‌سا ئه‌و وه‌لات ب ناڤوده‌نگ دبیت ژی ب وان جهێن شوونوارى, پرسێن به‌رهه‌م هینانێ زۆر لایه‌نان ڤه‌دگریت چ ب سترانبێژان یان ب وه‌رزشڤانان یان ب مۆزیكژه‌نان یان ب داهێنه‌ران و.. هتد.
دو رێیێن پێشخستنا ئابوورى هه‌نه‌:
أ‌ ـ رێیا ئێكێ ئابوورێ ده‌ره‌كى: مینا بازرگانى و وه‌به‌رهێنان و پێشه‌سازى.
ب‌ ـ رێیا دووێ پشتبه‌ستن ژ داهاتێ ناڤخوه‌ى و خوه‌زایى.
خالا ئێكێ: ل ده‌سپێكێ دێ به‌حسێ ئابوورێ ده‌ره‌كى كه‌ین ئه‌و ژى پێكدهێت ژ بازرگانیا سه‌رجه‌م كه‌لوپه‌لێن جودا جودا و ب هێزكرنا بازرگانیا ده‌ره‌كى و ئینانا ده‌ستێن وه‌به‌رهێنانێ و ئینانا عه‌قلێ بازرگانى و پشتبه‌ستن ل سه‌ر مرۆڤێن خودان سه‌ربۆر و خودان شیان بۆ ناڤا وه‌لاتى و مفا ژ زانست و پێشه‌سازیا وانان، هه‌روه‌سا مفا ژ كاروبار و كارسازیا وانان و ب وى مه‌رجى كو مفایى بگه‌هینه‌ وه‌لاتى و وه‌لاتیان. هه‌ر دیسا چێكرنا پرۆژێن مه‌زن و به‌رفره‌ه و دانانا كارگه‌هێن جودا جودا و دانا كارى بۆ سه‌دان وه‌لاتیێن هه‌رێمێ, بۆ نموونه‌ ل زۆر وه‌لاتێن جیهانێ زوى ب زوى وان كه‌سان نا وه‌رگرن یێن كو وه‌لاتێ وى مفای ژ پێشه‌سازى و زانست و كار و پێشه‌یێن وى نه‌ وه‌رگریت و دێ ژ وه‌لاتێ خوه‌ ده‌رئێخن و ئه‌گه‌ر نه‌ ده‌رئێخن ژى چ كاران ژى ناده‌نێ و دێ زۆر كارتێكرنێ ل سه‌ر ره‌وشا وى كه‌ت، ئانكو یێ كاره‌كى نه‌زانیت یان باوه‌رنامه‌كا نایاب نه‌بیت یان داهێنانه‌كێ نه‌كه‌ت و ل ده‌ف نه‌بیت ناهێته‌ وه‌رگرتن به‌روڤاژى وه‌لاتێ مه‌ و مه‌ رێز هه‌نه‌ بۆ وانان یێن ژده‌رڤه‌ى وه‌لاتى دهێن و ئێكسه‌ر كارێن باش دده‌نه‌ ڤێ و به‌رپرسیاریه‌كا مه‌زن دكه‌نه‌ د ده‌ستى داو چ شیانێن وى كارى و چ كارێن دى ژی ل ده‌ف نینن و نه‌ هه‌ژى وان پۆستانه‌ ژی نه‌ لێ ل سه‌ر هنده‌ك بنچینێن سیاسى یان مرۆڤ مرۆڤكانێ یان جڤاكى یان ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت دهێنه‌دانان ل جهێن هه‌ستیار و نه‌شێن مافێ وى كارى بده‌نێ.
خالا دووێ: ئه‌وه‌ كو پشتبه‌ستیا هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر چاندنێ و ژێده‌رێن ئاڤێ و پێدڤى و كه‌لوپه‌لێن ناڤخوه‌یى و خوه‌زایی و مفا ژێ وه‌رگرتن و وه‌لاتێ مه‌ كوردستان یا زه‌نگینه‌ ب هه‌مى جۆرێن دار و گیا و گول و به‌رهه‌م و دارێن به‌رهه‌م هێنه‌ر و دارێن دى مینا (دارا به‌رى و دارا كه‌ڤۆت و مازى و دیندار و كه‌زان و بێمك و گوهیشك و هه‌لهه‌لۆك و چنار و كورۆسك و هژیر و باهیڤ و زه‌یتوون و یێن ئاڤێ خۆخ و مشمش و سێڤ و ترى و حلیك و گێلاس و گویز و هرمیك و ده‌هان جۆرێن دى و هتد.. هه‌روه‌سا زۆر جۆرێن گل و گیایێن دى ژى هه‌نه‌ ل كوردستانێ مینا (سیسى، توفك، تولك، سێ بسك، پیڤاز، لیش، شیركتك، قوراد، سیر، كه‌نگر، كیزرك، كێلیك، كه‌ڤله‌پیر، ترشۆك، قیڤار، پیڤۆك، شه‌پرزه‌، پتاتۆشك، دومبه‌لان، سۆریاز، رێڤاس، پێرپینه‌، سبت، كارى، كه‌له‌ندۆر، جاترك، گیازاڤاك، گێژنك، پێرپینه‌، كه‌ڤله‌پیر، باییك، هه‌لز، سپنگ و ب ده‌هان جۆرێن دى و هتد. ئه‌گه‌ر ئه‌م بنڤێسین دێ ده‌هان لاپه‌ر تژى بن ژ ئاڤ و شێوه‌ و ره‌نگێ ڤان جۆره‌ گیایێن ناڤخوه‌ى. ئه‌گه‌ر ئه‌م نڤێسینه‌كێ یان ڤه‌كۆلینه‌كێ دورست بكه‌ین، ل سه‌ر وان داهاتیێن ژ به‌رهه‌مێن خوه‌زایێن كوردستانێ به‌رهه‌م تێن دێ بینین ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ به‌رهه‌مێن په‌روه‌ و بێ زه‌حمه‌ت دێ بنه‌ بهایێ ملیارێن دۆلاران هه‌ر ژ كه‌ڤندا ملله‌تێ كورد ب تنێ ژین و ژیارا وانان ل سه‌ر ڤان به‌رهه‌مان بوون. بۆ نموونه‌ ل پارسال من گوه ل بهایێن ڤان تشتان ببوو و دیتن كو بهایێ سیسى یێ ب (12,000) دوازده‌ هزار دیناران بوو ل چیایى و ل بازارى ب پتر ژ (30,000) سیه هزار دیناران بوو و نموونه‌كا دى بهایێ كیلۆیا مازى یا ته‌ر ل چیایى ب (3,500) سێ هزار و پێنچ سه‌د دیناران بوو یێ رۆژه‌كێ بچیته‌ مازى یا دێ پتر ژ ده‌ه كیلۆیان كه‌ت و تشتێ سه‌ره‌نج راكێش ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ كو هه‌ر رۆژه‌كێ دێ چه‌ند (كغم) مفا كه‌یی ئانكو دێ داهاته‌كێ باش بۆ ته‌ هێت بێ هه‌مى خه‌رجیات و زه‌حمه‌ت. لێ سیاسه‌تێن ده‌ستهه‌لاتدارێن عیراقێ و ب تایبه‌ت سه‌دامێ خوینمێژ وه‌سا بۆ مه‌ دده‌ته‌ خۆیاكرن كو تا نوكه‌ ژى ڤان سیاسه‌تێن شاش ل سه‌ر ملله‌تێ كورد دهێنه‌ سه‌پاندن و ملله‌تێ كورد ژ ملله‌ته‌كێ زیره‌ك و به‌رهه‌م هێنه‌ر كریه‌ ملله‌ته‌كێ كسلان و بێ به‌رهه‌م و ب تنێ ئه‌م بووینه‌ ملله‌ته‌كێ پاشڤه‌مایى و ب تنێ ماینه‌ ب هیڤیا ئازۆقێ حوكمه‌تێ ڤه‌ و وێ كێمیا مووچه‌یى كو نه‌ مرن و نه‌ ژین لێ یا سه‌یر ئه‌وه‌ سیاسه‌تا ده‌سهه‌لاتداریا پشتى قووناغێن سه‌رهلدان و حوكمرانیا كوردان بخو ژی هه‌ر ئه‌و سیاسه‌ت په‌یره‌و كر یا دوژمنان ل سه‌ر مه‌ دسه‌پاند هه‌ر چه‌نده‌ گوهۆرینه‌كا كێم هه‌بوویه‌، لێ نه‌ د ئاستێ پێدڤى دا بوو و فه‌ربوو مه‌ ژێرخانه‌كا ئابوورى یا ب هێز دانا با كو ئه‌و ژى دروستكرن و دانانا كارگه‌هێن مه‌زن و جودا جودا و ل ده‌ڤه‌رێن جودا جودا ل دووڤ پێدڤى و به‌رهه‌مێن وان ده‌ڤه‌ران بۆ نموونه‌ ئه‌گه‌ر ل ده‌ڤه‌را كانى ماس و بامه‌رنێ كارگه‌هه‌كا شه‌ربه‌ت و ریچۆلا و ڤه‌خوارنا ڤه‌ با دا ئێكسه‌ر ئه‌و ئه‌و ده‌ڤه‌ر هه‌مى هێته‌ چاندن ژی و دا ده‌ڤه‌ر هێته‌ نشینگه‌هكرن.

 

96

ژێده‌رێن دیرۆكى دیار دكه‌ن كو ل ده‌ڤه‌را مووسل كورد هه‌بووینه‌ و د سه‌ر ده‌مێن كه‌ڤن دا ته‌عریب هاتیه‌ كرن، باژێرێ مووسل دكه‌ڤیته‌ رۆژئاڤایێ رووبارێ دیجله‌ و به‌رى فه‌تحا ئیسلامى ل سالا (16)م (637)ز مووسل باژێروكه‌كێ بچووك بوو و كێم خه‌لك و ئاڤاهى لێ هه‌بوون و ب تنێ دو تاخ لێ هه‌بوون تاخێ ئێكێ جهى و كورد بوون و یێ دى مه‌سیحى بوون و چ سیما و شینوارێن عه‌ره‌بان لێ نه‌بوون وه‌كو ژێده‌رێن مێژوویێ دبێژن یه‌كه‌م جار ته‌عریب لێ هاتیه‌ كرن و كریه‌ به‌رنامه‌كێ دارێتى بۆ ئینانا عه‌ره‌بان و مووسل كریه‌ باژێره‌كێ عه‌ره‌بى والى (هه‌رسمه‌ كورێ عه‌رفجه‌ بارقى) بۆ یه‌كه‌م جار و ل سه‌ر ده‌مێ خیلافه‌تا خه‌لیفێ موسلمانان (عومه‌رێ كورێ خه‌تابى) بوو ل سالا (641)ز، پشتى دیتى كو جهه‌كێ خۆش و به‌رفره‌ه و باقژه‌ وانا هوز و بنه‌مالێن عه‌ره‌بان ئینانه‌ مووسل و ئاكنجى كرن، چونكى به‌رفره‌هى و حالخۆشى و چه‌روانه‌كێ باش و ئاڤه‌كا بۆش ل ده‌ڤه‌را ناڤبرى هه‌بوو.
پشتى مووسل بوویه‌ باژێره‌كێ مه‌زن و بنگه‌هێن ب هێز لێ په‌یدا بووین مشه‌ختبوونا هوزێن عه‌ره‌بان ژى زێده‌ بوون و بوویه‌ جهێ پویته‌دانا والى و شاهێن ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌ت ئه‌مه‌وییان و ل ده‌ستهه‌لاتا وان ل سالا (661-750)زایینى پتر هوز و بنه‌مالێن عه‌ره‌بان قه‌ستا ده‌ڤه‌را كوردان كر و رێژا وان پتر لێ هات و ته‌عریب هه‌ر یا به‌رده‌وام بوو. دیسا ل ده‌مێ جه‌نه‌رالێ بریتانى (ساندرس) ب هه‌لكه‌فتا ڤه‌كرنا پرا مووسل په‌یڤا خوه‌ پێشكێش كرى، گۆت (ناهێته‌ ڤه‌شارتن كو ب ڤه‌كرنا ڤێ پرێ یا كو بوویه‌ خه‌له‌كه‌كا گرنگ ژ خه‌له‌كێن پێكڤه‌ گرێدان و ڤێكرا گه‌هه‌شتنێ یا كو وه‌لاتێ كوردستانێ دگه‌ل وه‌لاتێ عیراقێ گرێ دده‌ت). ئه‌ڤ په‌یڤه‌ هاتیه‌ به‌لاڤكرن ل رۆژناما مووسل یا ژماره‌ (351)ل (22/3/1921). ئه‌ڤا ل سه‌رى مه‌ باس كرى ب تنێ دلوپه‌ك بوو ژ راستى یا كوردستانیبوونا مووسلێ و تا نوكه‌ ژى گه‌له‌ك لایه‌ن و پارت و نه‌ته‌وان خوه‌ ل مووسل كریه‌ خودان و ب مووسلا عروبه‌ ددانن یا كو هه‌ر وانا مووسل ب بهایه‌كێ كێم فرۆتی و كریه‌ د بازارى و سه‌رئێك زێده‌كرنێ دا و پاشان بۆ داعشوكان كه‌فت. زۆر نهێنى و سه‌یر و سه‌مه‌ر دكه‌تنا مووسل و هه‌ر وه‌سا نه‌رزگاركرنا وێ دا هه‌نه‌ ئه‌و ژى ژبه‌ر كوردان كو نه‌ڤێت كورد ل وێ ده‌ڤه‌رێ باله‌ ده‌ست بن، هه‌ر دیسا ده‌ستهه‌لاتا وێ بكه‌ڤیته‌ ده‌ستێ كوردان یان ژى دا كورد ل بن كونترۆلا دوژمنى بن و به‌رده‌وام تیرۆرست و دوژمن گه‌ف بن ل سه‌ر كوردان داكو دۆزا كوردى به‌ر ب باشڤه‌ ببه‌ن و داخوازى یێن كوردان و ریفراندوم و ده‌وله‌تبوون د به‌رنامێ كوردان دا نه‌مینن و ل سه‌ر ڤێ پرسا هه‌ستیار پتریا لایه‌نێن ئه‌قلیمى و هنده‌ك ژ پارتێن ناڤخۆیى ژى به‌شداربوون و جاشاتى په‌یره‌و كریه‌ و خالا دویێ مه‌زهه‌بێ هه‌یى كو سونى نه‌ و هه‌مى ژى پالدانێن ئیرانێ نه‌ كو سستیه‌كێ بیخیته‌ د ناڤ سونا دا و به‌رامبه‌رى ڤان شیعا ب هێز بێخیت، دزڤریته‌ ڤێ چه‌ندێ ئه‌گه‌ر رزگاركرنا مووسل فه‌ر بوو پێش هه‌مى جهان هاتبا رزگاركرن.
سیناریویا رزگاركرنا مووسل بوویه‌ فلم و ب دووماهیك هاتیه‌ و ب تنێ ل ژڤانێ پێشكێشكرنێ نه‌ و ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌ران ئه‌ڤ فلمه‌ گیرو بوویه‌ یێن مه‌ ل سه‌رى باس كرین، ژلایه‌كێ دى ڤه‌ ئه‌كته‌ر دزۆرن یێن دڤێن به‌شداریێ د ڤى فلمى دا بكه‌ن و ب تایبه‌ت یێن دڤێن رۆلێ پاله‌وانیێ ببینن و ئه‌گه‌ر ژى ژبه‌ر ستراتیژیه‌تا ده‌ڤه‌رێ یه‌. یا من دڤێت بێژم رزگاركرنا مووسل نێزیك بوویه‌ و رێكه‌فتن هاتینه‌ كرن كا كى دێ به‌شدار بیت و كى نه‌؟ و یا دبیته‌ جهێ مه‌ترسیێ كو شه‌رێن خویناوى په‌یدا ببن و كورد ببنه‌ قوربانی، چونكی خوینا هه‌ر لاوه‌كێ كورد ب مووسل و هه‌مى عیراقا گه‌نى ناده‌ین. یا ئه‌ز پێشبینى دكه‌م كو ب رزگاركرنا مووسل دێ ره‌وش به‌ره‌ف ئالۆزیێن مه‌زنتر ڤه‌ چیت و ب تایبه‌ت بۆ كوردان، چونكی حه‌شدا شه‌عبى و یا سونى و په‌كه‌كه‌ و سووریا و ئیران و شیعه‌ و سونه‌ و توركیا و پێشمه‌رگه‌ و هه‌مى دێ د شه‌رى دا هه‌بن. ترسا وێ یه‌كێ هه‌یه‌ كو شه‌رێن مه‌زنتر په‌یدا ببن و ره‌وش به‌ره‌ف ئالۆزتر ڤه‌ لێ بهێت، ئومێده‌وارین كو ئه‌ڤه‌ روو نه‌ده‌ت. له‌وما ل دووماهیكێ دبێژم مووسل یا كوردان بوو و پاشان بۆ عه‌ره‌بان ما و پاشان بۆ داعشا مایه‌ و پاشان كا دێ بۆ كێ مینیت؟!.

305

بێگومان كارتێكرنا زمانێ عه‌ره‌بی ل كوردستانا عیراقێ دیاره‌، من خواست ب هه‌لكه‌فتا هاتنا جه‌ژنا قوربانى یا پیرۆز به‌حسێ په‌یڤا جه‌ژن بكه‌م، جه‌ژن ئانكو رۆژه‌كا نوو یان رۆژه‌كا خۆش و به‌خته‌وه‌ر و شاد، ئانكو رۆژه‌كا جودا ژ رۆژێن دى یێن ئاسایى ژ رۆژێن سالێ. زۆر رامان بۆ رۆژا جه‌ژنێ هاتینه‌ گۆتن: یا ئێكێ ئه‌وه‌ ئه‌ڤ په‌یڤه‌ وێ رامانێ دده‌ت كو ژ په‌یڤا (عوده‌) عید ئانكو (یعود) یان (عاد) ئانكو هه‌ر سالێ جاره‌كێ ئه‌و رۆژا خۆش و به‌خته‌وه‌ر دزڤریته‌ڤه‌. رامانا دویێ ئه‌وه‌ كو (د. محه‌مه‌د ئیبراهیم جیوشى) دبێژیت رۆژا جه‌ژنێ ئانكو رۆژا جوانى و كه‌یف و خۆشیانه‌ و ئایینێ ئیسلامێ وه‌سا دیار كریه‌ كو نیعمه‌تێن خودایى د ڤێ رۆژێ دیار و به‌رچاڤ دبن ل سه‌ر ملله‌تێن موسلمانان ئه‌و ژى ژ كرنا جلكێن نوو و خارن و شریناهى و چێكرنا خوارنێن خۆش بێ مه‌زاختیێن بێ رامان و یێن زێده‌. رامانا سیێ یێ ئه‌وه‌ كو رامانا جه‌ژنێ ئانكو رۆژا سه‌ركه‌فتنێ و هه‌ر ملله‌ته‌ك سه‌ركه‌فتنێ بده‌ست ڤه‌ بینیت ئه‌ڤجا د هه‌ر واره‌ك و جۆره‌كى دا بیت، ئێكسه‌ر پشتى وێ سه‌ركه‌فتنێ رێوره‌سم و ئاهه‌نگ و خۆشیا دگێرن و ئه‌نجام دده‌ن ب هه‌لكه‌فتا رۆژا ناڤبرى. ب گشتى جه‌ژن پشتى عیباده‌ته‌كی یان كاره‌كى دهێن، بۆ نموونه‌ جه‌ژنا ره‌مه‌زانێ پشتى هه‌یڤه‌كێ ژ رۆژیگرتنێ دهێت و موسلمان و رۆژیگر ب هه‌لكه‌فتا ب دووماهی ئینانا هه‌یڤا ره‌مه‌زانا پیرۆز كه‌یف و خۆشیا دگێرن و پیرۆزباهیان ل هه‌ڤدو دكه‌ن و رێوره‌سمێن هه‌ژی و پێش چاڤ دگێرن, هه‌روه‌سا جه‌ژنا قوربانى پشتى ئه‌داكرنا حه‌جێ دهێت كو نها ب ملیۆنان موسلمان ل مالا خودی نه‌، هه‌روه‌سا جه‌ژنێن نه‌ته‌وی هه‌نه‌ بۆ نموونه‌، جه‌ژنا نه‌ورۆزێ ملله‌تێ كورد ئاهه‌نگ و سه‌یران و خۆشى یا دگێرن، بێگومان ئه‌و ژی پشتى سه‌ركه‌فتنا هێزا خێرێ ل سه‌ر هێزا شه‌رى بوویه‌.
گێرانا رێوره‌سمێن جه‌ژنێ ل جه‌م هه‌ر ملله‌ته‌كى ب شێوه‌كێ جودایه‌، ملله‌تێ كورد ژى شێوه‌كێ جودا ژ ملله‌تێن دى كارێ جه‌ژنێ دكه‌ت و كادا چێ دكه‌ن و دگه‌ل شریناهیێن دى و ل سه‌ر ده‌مێن كه‌ڤنار باب و باپیرێن مه‌ وه‌كو شریناهى مێویژ و كتكێن هژیرا و جۆرێن فێقى یێ هشككرى ئاماده‌ دكرن و وه‌كو ڤه‌خارن ئاڤه‌ماست و خۆشاڤ ئاماده‌ دكرن و وه‌كو چه‌ره‌زات ژى نۆك د ناڤ خیزى دا دقه‌لاندن و و گولبه‌رۆژ و توفكێن كولندا و یێن گوندۆرا و سیسى ئاماده‌ دكرن و هه‌مى پێدڤیێن جه‌ژنێ دخۆمالى بوون و به‌رهه‌مێ كوردان بوو.
ل ڤێره‌ مه‌ باسێ رامان و راڤه‌یا په‌یڤا جه‌ژنێ كر و ب كوردى ژى ل دووڤ وان ژێده‌رێن د فه‌رهه‌نگان دا هه‌ین، رامان و راڤه‌یا په‌یڤا جه‌ژن كه‌یف و شاهى و خۆشى یه‌، لێ یا گرنگ ئه‌وه‌ كو ئه‌م كورد ب خوه‌ ناڤێ رۆژا جه‌ژنێ دروست نابێژین و تا نوكه‌ ژى ئه‌م ناڤێ وێ ب كوردی نابێژین و یا كه‌فتیه‌ سه‌ر زارێ مه‌ هه‌میان و دبێژین عه‌یدا هه‌وه‌ یان عیدا هه‌وه‌ پیرۆز بیت! باشه‌ بۆچى ئه‌م نابیژین جه‌ژنا هه‌وه‌ پیرۆز بیت؟ ما ئه‌ڤه‌ نه‌جوانتره‌ و خوشتره‌ ژى و ئه‌گه‌ر سه‌حكه‌ینه‌ رێنڤیس و پیتێن ئه‌لف و بایا كوردى هه‌ر پیتا (ع)تێدا نینه‌ ئه‌رێ مه‌ ئه‌ڤه‌ ژ كیڤه‌ ئینایه‌ د ناڤ زمانێ خوه‌ یێ شرین دا؟ّ ل ده‌مێن به‌راهیكێ پتر په‌یڤێن كوردى مه‌ بكار دئینان لێ چه‌ندى وێڤه‌تره‌ خرابتره‌.
ل داویێ هیڤى و ئومێدێن مه‌ ئه‌ون كو هه‌مى رۆژێن ملله‌تێ كورد ببنه‌ خۆشى و كه‌یف و جه‌ژن و ئه‌م ژى مینا ملله‌تێن جیهانێ پتر گرنگیێ ب جلك و زمانێ خوه‌ بده‌ین نه‌مازه‌ ل رۆژێن هه‌لكه‌فتان چ یێن ئایینى یان یێن نه‌ته‌وه‌یى, له‌وما دبێژم بلا ل شوینا عه‌یدێ بێژین جه‌ژن.

115

هه‌رده‌م پیلان و هێرشێن مه‌زن ل سه‌ر ملله‌تێ كورد هه‌نه‌, ئه‌و ژى ژبه‌ر وان ده‌ڤه‌ر و ژێده‌رێن سروشتى یێن جودا یێن خودایێ مه‌زن داینه‌ كوردستانێ مینا ئاڤ و هه‌وا و گاز و كانزایێن دى, ئێك ژ وان وه‌لاتان یێن ب درێژاهیا دیرۆكێ مایتێكرن د كوردستانێ دا كری و كوردستان كریه‌ پارچه‌ پارچه‌ ئیرانه‌. زۆر جاران مه‌ ژ چه‌ندین ژێده‌رێن بیانى و ناڤخۆیی گوه لێ بوویه‌ كو ئیران ب هه‌مى هێز و شیانێن خوه‌ رێگره‌ ل هه‌مبه‌ر سه‌رۆكبوونا بارزانى و پێش ماوه‌یه‌كێ درێژ ژى مه‌ ژ ژێده‌ران گوه لێ بوو كو ئیران ب هیچ ره‌نگه‌كى رازى نابیت مه‌سعود بارزانى ببیته‌ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و ئه‌گه‌ر هه‌لبژارتنا ژى بكه‌ن ناهێلن ده‌ركه‌ڤیت د هه‌لبژارتنا دا و دێ ب هه‌مى رێكا یێن ڤه‌شارتى و ئاشكرا كار كه‌ن ژ بۆ دووركرنا بارزانى ژ كورسیكا ده‌ستهه‌لاتى ل هه‌رێمێ، چونكی ئه‌و دزانن كو كارتێكرنا كه‌سێ بارزانى چه‌نده‌ ل سه‌ر هه‌لویستێن گرێدای ب دۆزا كوردى ڤه‌ و هه‌لویستێن بارزانى هه‌رده‌م د به‌رژه‌وه‌ندا ملله‌تێ كورد دانه‌. ئه‌ڤ رێزێن ل سه‌رى دیار وێ چه‌ندێ خویا دكه‌ن كو دوژمناتى یا دهێته‌ كرن، لێ ئه‌ڤ راستیه‌ ژ په‌یڤا پر بها یا نڤێسه‌ر و رۆناكبیر و سیاسه‌تمه‌دارێ عه‌ره‌بان و وه‌زیرێ به‌رێ یێ ره‌وشه‌نبیرى و راگه‌هاندنا یێ ئوردنى (صالح القلاب) كو د به‌رنامێ وى یێ ب ناڤ و ده‌نگ دا (عین العاصفه‌) دا ل كه‌نالێ العربیه‌(الحدپ)دا گۆت ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كى یێن رێگریكرنا ئیرانێ بۆ سه‌رۆكبوونا بارزانى ژ به‌ر وان داخوازى و فه‌رمانان یێن كو ئاراسته‌ى جه‌نابێ سه‌رۆكى كرین یێن د به‌رژه‌وه‌ندا ئیران و سووریێ دا بوون, هه‌روه‌سا رێزدار (صالح القلاب) درێژیێ ب برگێن به‌رنامێ خوه‌ دده‌ت و دبێژیت پشتى په‌یدابوونا بوویه‌رێن سووریێ و گه‌هشتنا بهارا عه‌ره‌بى بۆ سووریێ و كونترۆلكرنا زۆر جه و ده‌ڤه‌رێن سووریێ و كێمكرنا ده‌ستهه‌لاتا عه‌له‌ویان و په‌یدابوونا له‌شكرێ ئازاد و دامه‌زراندنا جڤاته‌كا له‌شكڕى یا هه‌ڤپشك یا له‌شكرێ ئازاد ل سووریێ كو سه‌رجه‌م لایه‌نێن سوورى ب خوه‌ ڤه‌ گرتبوون و په‌یدابوونا مه‌ترسیێن مه‌زن ل سه‌ر نه‌هێلانا ده‌ستهه‌لاتا به‌شار ئه‌سه‌دێ عه‌له‌وى یێ شیعى یێ هه‌ڤپه‌یمانێ ئیرانا شیعى كو سووریێ ئێك ژ ویلایه‌تێن ئیرانێ دزانیت, ئیرانێ ب هه‌مى هێزا خوه‌ ڤه‌ پشته‌ڤانیا سووریێ و رژێما ئه‌سه‌دى كر ب پاسدار و چه‌ك و ساڤاك و ئیتلاعات و پاره‌ى، لێ ئیرانێ ئاریشا گه‌هاندنا ڤان هاریكاریان بۆ رژێما سووریی هه‌بوو، له‌ورا حكوومه‌ت و ده‌ستهه‌لاتدارێن ئیرانێ بریار دا رێكه‌كا گه‌هاندنا هاریكاریا ڤه‌كه‌ن ئه‌و ژى هه‌رێما كوردستانێ یه‌، له‌وما ژی ئیرانێ قاسم سلێمانى فرێكره‌ هه‌رێمێ كو داخوازێ ژ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ بكه‌ت كو رێكێ بده‌ته‌ ئیرانێ ب رێكا كوردستانێ هاریكاریا بگه‌هیننه‌ سووریێ و ئه‌سه‌دى، لێ سه‌رۆك بارزانى ب هه‌مى ره‌نگان رێك نه‌دا ئیرانێ كو خاكا هه‌رێما كوردستانێ بكار بینن بۆ مه‌ره‌مێن خوه‌ یێن سیاسى و مه‌زهه‌بى و تائیفى بێگومان ئیرانێ هه‌لویسته‌كێ توند به‌رامبه‌ر بارزانى و هه‌رێما كوردستانێ وه‌رگرت ئه‌و ژى ژبه‌ر كو بارزانى به‌رژه‌وه‌ندا كوردستانێ ڤیا نه‌ڤیا خزمه‌تا دوژمنان بكه‌ت. هه‌لویستێ دى ئه‌وه‌ ده‌مێ عه‌لی لاریجانى هاتیه‌ هه‌ولێرێ و روونشته‌ك ل گه‌ل بارزانى ساز كری دیسا خوه‌ دیار كر كو ئیران حه‌ز دكه‌ت بارزانى سه‌ره‌دانا سووریێ بكه‌ت و دێ به‌شار ئه‌سه‌د پێشوازیا فه‌رمى یا سه‌رۆك وه‌لاتێن مه‌زن و زلهێز لێ كه‌ت دیسا بارزانى گۆته‌ ئیرانێ دڤێت به‌شار ملله‌تێ خوه‌ نه‌كوژیت و مافێن كوردان بده‌تێ و دگه‌ل وه‌لاتیێن خوه‌ و لایه‌نێن سیاسى یێن سوورى روونیته‌ خوار نه‌ دگه‌ل مه‌ دا دیسا بارزانى داخوازیا ئیرانێ ره‌ت كر و فه‌رمانێن وانان جێ به‌جێ نه‌كرن. هه‌لویسته‌كێ دى ئه‌وه‌ ده‌مێ ئیرانێ گۆتیه‌ بارزانى هه‌ره‌ به‌غدایێ و ل گه‌ل مالكى روونه‌ و دانوستاندنا بكه‌ن و پێك وه‌رن بارزانى دیسا فه‌رمانێن وانا ره‌ت كرن و گۆت ئه‌وان مافێن ملله‌تێ مه‌ و خه‌لكێ سڤیل یێن خوارین و مافێن مه‌ چه‌وساندینه‌ و ئه‌م ل گه‌ل وان ناروونین یێن مافێن ملله‌تێ كورد پێشێل دكه‌ت و زۆلم و سته‌ما ل خه‌لكێ سڤیل بكه‌ت. و ژبه‌ر ڤان هه‌لویستان ئیرانێ و دگه‌ل عیراقێ و دگه‌ل هنده‌ك داروده‌ست و نوكه‌رێن وانا ل كوردستانێ دژایه‌تیا بارزانى كر و نه‌ ڤیان بارزانى ببیته‌ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و وانان دڤیان كه‌سه‌ك یان لایه‌نه‌كێ بێ هێز و گوهدار و ترسنوك ببیته‌ سه‌رۆك داكو ببیته‌ دارده‌ست و سه‌ربازه‌كێ كو ب تنێ فه‌رمانێن قوماندارێ خوه‌ جێ به‌جێ بكه‌ت. ل ڤێره‌ دێ بریار هه‌ر یا هه‌وه‌ بیت ژ بۆ ده‌ستنیشانكرنا سه‌رۆكه‌كى بۆ كوردستانێ.

68

بلند بینیێن ئیرانێ د پرۆژێ به‌رفره‌هێ شیعاتیێ دا كو تێته‌ نیاسین ب پرۆژێ (المشروع الشیعى الكبیر) یان (تشییع العالم) ئانكو خه‌ونا ئیرانێ و مه‌رجه‌عێن شیعى ژ بۆ به‌ربه‌لاڤكرنا هزر و بنه‌مایێن شیعه‌تیێ ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ و ب تایبه‌ت ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست و ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژى د پرۆسه‌یا به‌رفره‌ها وێ دا كو دگه‌ل وه‌لات و ملله‌تێن جیهانێ و هه‌روه‌سا دگه‌ل گه‌لێن ئیرانى ژى دیاره‌ كو رۆژانه‌ زۆلم و سته‌م ل ملله‌تێ كورد تێته‌ كرن و هه‌مى جۆرێن ئه‌شكه‌نجه‌ و سته‌ما دگه‌ل كوردان ل ئیرانێ دهێته‌ كرن و به‌رده‌وام ب ده‌هان گه‌نجێن كوردان ل پێش چاڤێن خه‌لكى سێداره‌ دده‌ن و بێ بهانه‌ ب تنێ تاوانباریا وان قوربانیا ئه‌وه‌ كو كوردن و دبێژن كوردستان, ئه‌گه‌ر سه‌یرى فه‌رهه‌نگا دیرۆكا جیهانێ بكه‌ین و لاپه‌رێن وێ هوورك هوورك ڤه‌ده‌ین دێ هه‌مى خال و برگه‌ هێنه‌ پێش چاڤكرن كو ب درێژاهیا دیرۆكا ده‌وله‌تا ئیرانێ زۆر زۆلم ل ملله‌تێ كورد كریه‌ و ب ده‌هان به‌لكو ب سه‌دان نه‌هامه‌ت و مه‌ینه‌ت و ده‌رده‌سه‌رى ب سه‌رێ كوردا ئیناینه‌, نوكه‌ و ل ڤى سه‌رده‌مى وه‌لاتێ ئیرانێ تێته‌ نیاسین ب كۆمارا ئیسلامى یا ئیرانێ و ده‌ستهه‌لاتا وێ ئیسلامى یه‌ و مه‌زهه‌ب شیعى و تێته‌ برێڤه‌برن ژ لایێ خودانێن عه‌ماما و مه‌رجه‌عێن ڤه‌ مینا ئه‌سفه‌هانى و سیستانى و باقرى و سه‌درى و قاسمى و سه‌لمانى ڤه‌ و چه‌ندین سه‌ركردێن دى یێن سیاسى و .. هتد. ده‌ستهه‌لاتدار و سه‌ركردێن ئیرانى هزره‌كا بهێز بۆ گه‌لێ ئیرانێ په‌یدا كریه‌ كو ب تنێ ئیسلامه‌تى یا راسته‌قینه‌ یا ل ئیرانێ هه‌ى و تێته‌ برێڤه‌برن و ل چ جهێن دى یێن دونیایێ نینه‌ و هه‌مى نه‌ته‌وه‌ و مه‌زهه‌بێن دى ل به‌ر خه‌لكى ره‌ش كرینه‌ و خه‌لكێ ئیرانێ نه‌چار كریه‌ كو سه‌ره‌ده‌ریه‌كا خراب و شاش دگه‌ل ملله‌ت و نه‌ته‌وێن دى بكه‌ن.
ل وه‌لاتێ ئیرانێ زۆر كێم نه‌ته‌وه‌ هه‌نه‌، مینا كورد و عه‌ره‌بێن ئه‌هواز و عه‌جه‌م ئانكو تركمان و مه‌سیحى و كه‌لیمى، لێ نه‌ته‌وا هه‌ره‌ مه‌زن و به‌رچاڤ د ناڤ وانا دا كوردن. ل وه‌لاتێ ئیرانێ حكوومه‌ت و ده‌ستهه‌لاتدارێن وێ جودایه‌كا مه‌زن ئێخستیه‌ د ناڤبه‌را مه‌زهه‌بێ سنى و یێ شیعى دا و ئیران ب هه‌مى هێز و شیانێن خوه‌ یێن له‌شكرى و دارایى و ئه‌منى و هه‌والگیرى هه‌ول دده‌ت كو مه‌زهه‌بێ شیعى به‌ربه‌لاڤ بكه‌ت و پرۆژه‌كێ مه‌زن به‌رهه‌ڤ كریه‌ ب ناڤێ پرۆژێ شیعه‌كرنا رێژه‌كا مه‌زن یا وه‌لات و نه‌ته‌وه‌یان و ئیران یا مایتێكرنێن راسته‌وخۆ و به‌رده‌وام د پتریا وه‌لاتێن جیهانێ دا دكه‌ت و ب تایبه‌ت ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و بتایبه‌ت وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و هه‌رێمى كو ئیران شیایه‌ خوه‌ بكه‌ته‌ یاره‌یكه‌ره‌كێ سه‌ره‌كى د گۆره‌پانا رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دا، به‌لكو ئیران شیایه‌ كۆنترولێ ل سه‌ر پتریا جهێن بریارێ و دارایى و سیاسى و په‌روه‌رده‌یى و راگه‌هاندنێ ل وان وه‌لاتان بكه‌ت چ ل ده‌مێ خومه‌ینى یان خامه‌نه‌ئى یان نه‌ژادى و .. هتد. هه‌روه‌سا ئیران یا به‌رده‌وامه‌ د یاریا خوه‌ دا دگه‌ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و هه‌ریمى و جیهانێ و خوه‌ ئێختستیه‌ د ناڤ كۆمه‌كا ئاسته‌نگان دا به‌رامبه‌ر جڤاتا ئیمناهیێ و كۆمه‌لگه‌هێ نیڤده‌وله‌تى و وه‌لاتێن عه‌ره‌بى مینا سووریا و لبنان و به‌حره‌ین و یه‌مه‌ن و پاكستان و عیراق و هه‌روه‌سا وه‌لاتێن هه‌رێمى دا. هه‌روه‌سا ساڤاك و هه‌والگێریا ئیرانى ب ملیۆنه‌ها دۆلاران و ب ملیاره‌ها تومه‌نا یا خه‌رج دكه‌ت ب رێكا رێكخراو و كۆمه‌ل و سه‌نته‌رێن نهێنى ل وه‌لاتێن جیهانى ب مه‌ره‌ما به‌ربه‌لاڤكرنا هزر و بۆچوون و رێكا شیعاتیێ دا كو بشێت رێژێن پتر بینته‌ د ناڤ رێزێن شیعا دا.
ل عیراقێ ل ده‌مێ ده‌ستهه‌لاتێ سه‌دامێ گۆربه‌گۆر و رۆخیاى ئێكسه‌ر ئیرانێ بزۆت دانانه‌ د ناڤ ئاگرى دا و نه‌ژێكگرتن و پرسێن مه‌زهه‌ب و ئایین و پارتێن سیاسى و ئیسلاما سیاسى كرنه‌ د ناڤ ملله‌تێن عیراقێ دا ژبۆ به‌رفره‌هكرنا ده‌ستهه‌لات و هزر و په‌یره‌وێ خوه‌.. ئیران شیایه‌ خوه‌ بكه‌ته‌ یاریكه‌ره‌كێ سه‌ره‌كى د ده‌ڤه‌رێ دا و به‌لكو ئیران شیایه‌ كۆنترولێ ل سه‌ر هه‌مى جهێن بریارێ و جهێن دارایى و سیاسى و په‌روه‌رده‌یى و راگه‌هاندنێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بكه‌ت و تا نوكه‌ ژى ئه‌ڤ پرۆژه‌ یێ چالاكه‌ ل عیراقا فیدرال و سنوورێ چالاكیێن خوه‌ یێ شیعه‌كرنێ به‌رفره‌ه كریه‌، هه‌روه‌سا چالاككرنا پرۆژێ خوه‌ یێ ترسناك و ئه‌ڤرۆكه‌ ژى ئه‌ڤ پرۆژه‌ یێ چالاكه‌ ل زۆر وه‌لاتێن هه‌رێمى و عه‌ره‌بى و هه‌ر بزاڤه‌كا تێته‌ كرن بێگومان دێ ئێكسه‌ر كارتێكرنێ ل سه‌ر ره‌وشا گشتى كه‌ت و یا ژ هه‌میان سه‌یرتر كو كۆمه‌لگه‌هێ نیڤده‌وله‌تى و رێكخراو و كۆمه‌لێن ب ناڤێ مرۆڤاتى و چاكیێ دپه‌یڤن به‌رامبه‌ر بزاڤ و كار و كریارێن نه‌یاسایى یێن ئیرانێ دبێ ده‌نگن و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ بێده‌نگى یه‌ یا به‌رده‌وام بیت دێ ئیران شێت كۆنترولا ده‌ڤه‌رێ ئێخیته‌ د ده‌ستێ خوه‌ دا و دێ دووباره‌ ئیمپراتۆریا سه‌فه‌وى بیته‌ ژماره‌ و خودان بریار د ده‌ڤه‌رێ دا و ل جیهانێ ژى.

124

پرسیار ژ هیتلەرى هاتەکرن و گۆتێ: (چ تشت ل دەف تە پیسترە و کەربێن تە پتر ژێ ڤەدبن؟ گۆت: ژ هەمیان پتر من نەڤێن و کەربێن من ژێ ڤەدبن ئەون یێن هاریکاریا من کرى کو وەلاتێن وان داگیر بکەم، سەرشورى بۆ وان کەسان بیت یێن هاریکاریا دوژمنێ خوە دکەن کو وەلاتێ خوە ب پارەکێ کێم بفرۆشن و ئەو پارە بۆ ماوەکێ کێم دمینیت و ب تنێ روى رەشى بۆ وان جۆرە کەسان دمینیت و ئەگەر ئەو جۆرە کەسە هزرا خوە بکەن و خزمەتا وەلاتێ خوە بکەن و بپارێزن بێگومان دێ کوژمێن پتر بۆ وان کەسان هێنە پێشکێشکرن ژلایێ ئەرد و وەلاتێ وان ڤە.
هندەک جاران بوویەرێن نەچاڤەرێکرى مرۆڤان نێچیر دکەن و دئێخنە د ناڤ گێلەشوکێن ژیانا رۆژانە دا و هندەک جاران ژى بوویەر دپێشبینى کرینە و مرۆڤ دزانیت کو ئەڤ بوویەرە دێ هەر هێت، هەولدانا نەکە بۆ مرۆڤەکى کو ئەو هەولدانا ناکەت بگەهیتە تە و شەرێ جیهانێ نەکە ژبەر کەسەکى کو نەشێت شەرێ مەزناتیا خوە بکەت ژبەر تە. ئەڤ هەردو نموونە بۆ وان کەس و لایەنانن یێن وەلاتێ خوە ب ئەرزانى دفرۆشن و بۆ وان کەس و لایەنان یێن ئەم ل دووڤ چووین و چ مفا تێدا نەبوویە.
ل رێکەفتى (17/7/2016) نوری مالکى سەرۆکێ پارتا دەعوە کو سەرۆک وەزیرێن بەرێ بوو سەرەدانا سلێمانیێ کر و ژلایێ دەستهەلاتدارێن وێ دەڤەرێ ڤە پێشوازیەکا گەرم لێهاتە کرن، و دیار بوو کا ب چ سیفەت هەردو لایان پێشوازى ل هەڤدو کر و سلێمانیێن رەوشەنبیر و کوردپەروەر رۆل و خەباتا مالکى ل بەر چاڤ نەدیت ژبۆ دوژمناتیا وى بەرامبەر حکوومەتا هەرێمێ و مللەتێ کورد و ب تایبەت بەرامبەر جەلال تالەبانى کو ئەگەرێ سەرەکیێ نەخۆشیا وى بوو، هەر ئەڤ مالکى یە بوو و ئەڤ خالێن ل خوارێ دیار ئەو خالێن دوژمناتیا مالکى نە بەرامبەر هەمى لایەنێن کوردستانى:
1. پێشێلکرنا دەستوورى و دروستکرنا ئاریشە و گرفتان بۆ مادێ (140) کو زەمانەتا دەڤەرێن کوردان دکەت.
2. دروستکرنا هێزا دجلە دژى کوردان ژبۆ دابراندنا کەرکووکێ ژ کوردستانێ.
3. هنارتن و جولاندنا هێزێن زۆر بۆ قەرەتەپە و جەبارە و خانەقین ژبۆ دەرکرنا پێشمەرگەى ژ وان دەڤەران.
4. نەهنارتنا چەک و پارەیێ پێشمەرگەى و رێکەفتنەک ژى هەبوو ل ناڤبەرا ئەمریکا و عیراق و کورستانێ.
5. دلنیاکرنا عەلى غێدانى فەرماندێ هێزا زەمینە یا عیراقێ کو گۆتیە مالکى فەرمانێ بدە دێ هەولێرێ د دو دەمژمێران دا گریت، لێ مالکى گۆتبوویێ خوە بگرە دا F.16)) بگەهن.
6. کێمکرنا رێژا کوردان ل ناڤ سوپایێ عیراقا فیدرال.
7. برینا بودجەیێ هەرێما کوردستانێ و برینا نان و پاریێ هەژار و مروڤێن سڤیل و بێ گونەه.
8. برینا پاریێ نانێ کێم دەرامەتان و برینا شیرێ زارۆکان کو تاوانا وى ژ یا عەلى کێمیاوى کێمتر نینە و ئەگەر مالکى کیمیاوى هەبایە بێگومان دا بکارئینیت.
9. دژایەتیکرنا کوردان ل ناڤەندێن جیهانى و چالاکى و ناڤەندێن دبلوماسى یێن جیهانى و د هەمى سەرەدانێن خوە دا بۆ ژدەرڤەی وەلاتى پتر وەلاتێن جیهانى هانداینە کو مامەلێ دگەل هەرێما کوردستانێ نەکەن و دژى وان راوەستن.
10. ژێ وەرگرتنا دەستهەلات و شیانان ژ هەمى وەزیر و فەرماندە و سەرکردێن لەشکرى کو هەمى فەرمان و شیان ب تنێ ل دەف خوە هێلان دەست ب سەر هەمى حکوومەتا عیراقێ دا گرتیە و بتنێ وى دڤێت بتنێ بمینیت د کورسیک و قادا عیراقى دا.
11. بکارئینانا پەیڤا خوین ب خوین (الدم مقابل الدم) ل دەمێ کوشتنا عەرەبەکى ل سەر دەستێ کوردەکى.
12. سەرکوتکرنا خوەنیشادان و کوشتنا خوەنیشاندەران یێن سونە و ژناڤبرنا ڤان جۆرە کاران.
13. دروستکرنا سوپایەکى کو بتنێ وەلائا وێ بۆ عیراقا عەرەبان بیت و ل ڤێرە ژى کورد ژبیر کرینە.
ئەڤ خالە و دەهان خالێن دى هەنە کو مالکى دژى کوردان کرینە و سەرۆک بارزانى ل نەورۆزا سالا (2011) هوشدارى دا کو عیراق دێ بەرەڤ دیکتاتۆریەت و تاکرەویێ ڤە دچیت ئەو ژى ژبەر سیاسەتا شاشا مالکى و دویڤەلانکێن وى ئەڤ رەوشا خراب پەیدا بوو. ل ڤێرە پرسیار دەست پێ دکەت کا بۆچى مالکى ئەڤ رێکە گرتیە ژبۆ دژایەتیکرنا کوردان و ب چ روى ئەو سەرەدانا وى خەلکى دکەت یێ کو قویتێ وان برى و ب چ روى ئەڤ خەلکە پێشوازیێ ل وى تاوانبار و خوین مێژى دکەت یێ بوویە ژێدەرێ تێکدان و نەئارامیێ ل کوردستانێ لێ ئەڤە ژى وێ چەندى دسەلمینیت کو دوژمن د ناڤ مە ب خوە دایە و بلا گۆتبا مالکى و یێن وەکى وى دڤێت تو بچیە هەولێرێ، چونکی پایتەختە و باشان ئەم ژى دێ رازى بین و بەسە بلا نەبنە یاریک د دەستێ دوژمنان دا بلا بەرپەرێن دیرۆکێ ڤەدەین و بیرا خوە ل وان مێژویان بینین یێن دژى مللەتێ کورد هاتینە تۆمارکرن د تۆمارا رەش دا و ئەگەر ژى هەر ئەو بوون یێن نوکە د ناڤبەرا مللەتێ کورد دا دکەن و پیلانان بۆ مە دگێرن و هێرشان دکەنە سەر مە و هەر بدەستێ مە، دەمێ جبران خلیل جبران دبێژیت (حەقى و راستى پێدڤى ب دو زەلامایە ب حەقیێ باخڤیت و کار پێ بکەت و زەلامەکێ دى بتنێ تێ بگەهیت) و ب راستى مە زەلامەک یێ هەى کو براستى دئاخڤیت و کار پێ دکەت و مە زەلام ژى یێن هەین دزانن ئەڤە خەلەتە و هەمیێ تێ دگەهن لێ بەرژەوەندێن خوە ل بەر چاڤ دگرن و چارەنڤێسێ مللەتێ کورد دکەنە قوربانى بەرژەوەندێن خوە یێن تایبەت و کەسوکى.
ل دووماهیکێ بانگەوازا مە بۆ سەرجەم مللەتێ کورد ب هەمى لایەن و ئایین ڤە کو مێژوویێ راستڤە کەن و مێژوویەکا دى تۆمار بکەن و ڤێ دەلیڤا زێرین ژدەست نەدەین و بتنێ بلا ئەم کورد ژى بینە خودان سنوور و دەولەت و سیادە و پاشان کورسیک بۆ کێ بیت بلا سندوقێن دەنگدانێ ڤێ چەندێ دیار بکەن و مللەتێ مە ژى مینا هەمى مللەتێن جیهانێ تەنا و ئارام کاروانێ ژیانا خوە بەرەڤ کنارێن پێشکەفتن و سەرکەفتنێ ڤە ببەن. لەوما دبێژم بتنێ مالکى دژایەتیا مللەتێ کورد کریە و سیاسەتا چاڤ پێ نەرابوونێ بەرامبەر مللەتێ کورد پەیرەو دکەت و فەرمانێن مامۆستایێن خوە جێ بەجێ دکەت، لێ ڤێ جارێ بدەستێ کورێن کوردان کو خوە ددانن خودانێن ڤێ خاکا پیرۆز.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com