په‌رله‌مانێ كوردستانێ ده‌ستكه‌فتیه‌كێ مه‌زن و گرنگه‌ ب ساناهی نه‌هاتیه‌. به‌رهه‌مێ بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی یه‌ یا پری خه‌بات و جانفیدایی و خوینا هزاران شه‌هیدێن سه‌ربلند و هه‌رده‌م ساخه‌. یاره‌ ل جه‌م مه‌ هه‌موویان كو پشتی سه‌رهلدانا ئادارا سالا1991ێ و ل 28-4-1992 بۆ جارا ئێكێ پرۆسا هلبژارتنان هاته‌ ئه‌نجامدان و ئه‌م كورد و ب ئانه‌هیا خودێ بووینه‌ خودان په‌رله‌مانێ هلبژارتی وه‌ك خیڤه‌ته‌كا مه‌زن بوَ هه‌موو كورد و كوردستانیان. درووشمێ دیموَكراسیێ و ئێكرێزی و ئاڤاكرنا كوَمه‌ل و مالا كوردی و جهێ شانازیێ و سه‌رفه‌رازیا مه‌ هه‌موویانه‌. كو ل رۆژا دامه‌زراندنێ هه‌تا رۆژا ئه‌ڤروَ كو دبیته‌ ده‌مێ 23 سالان مه‌ چ كوَمبوون ئان روونشتن نه‌ دیتینه‌ وه‌ك یا رۆژا 23-6-2015ب وی شێوازێ سه‌یر و سه‌رنجراكێش، هه‌لئێخستی بوَ به‌رژه‌وه‌ندیا حزباتیێ و لایه‌نگیریێ و ئاماده‌كرنه‌كا تایبه‌ت هه‌تا راده‌كی داخوازكرنا قوَنسلێن ده‌وله‌تا ئه‌وێن ل هه‌رێما كوردستانێ. ئینانا دو په‌رله‌مانتاران ژ ده‌رڤه‌ی هوَڵا په‌رله‌مانی بوَ دروسبوونا نیسابا قانوونی. كو فراكسیۆنا زه‌ر یا پارتی ل گه‌ل هنده‌ك لایه‌نێن دی بایكوَتا كوَمبوونێ كربوو. هه‌روه‌سا ده‌ستپێكرنا كوَمبوونێ ئێكسه‌ر ده‌ست ب به‌رنامێ ئاماده‌كری بێی بكارئینانا رێوره‌سمێن ده‌ستپێكا كوَمبوونان ل دووڤ قانوونا په‌رله‌مانی و سیسته‌مێ په‌رله‌مانی یێ گرێدانا كوَمبوونان. وه‌ك زڤڕین بوَ خواندنا جڤاتناما كوَمبوونا به‌رێ و ئه‌و بڕگێن هاتینه‌ جێبه‌جێكرن و یێن نه‌ هاتین جێبه‌جێكرن. بوَ كارێ پێدڤی و دووڤچوونێ. هه‌روه‌سا سه‌بارت بڕگێن دی یێن تایبه‌ ب ڤێ چه‌ندێ ڤه‌. لێ یا مه‌ دیتی و گوهلێبی ل وێ رۆژێ 23-6-2015په‌رله‌مان ببوو خیڤه‌ته‌كا حزباتیێ و هانده‌ره‌كێ ئه‌كتیف بوَ ململانێ و بیرهاتنان
رۆژێن ره‌ش دژی كارێن نیشتیمانی و شكاندنا سازانا نیشتیمانی و تێكڤه‌دانا جاددا كوردی و ئازراندنا هزرو بیرا و تێكچوونا ده‌رونیا وه‌ڵاتیان و كه‌لیژانه‌ك د ناڤ كوَمه‌لێ مه‌دا. په‌یدابوونا حه‌ساسیه‌كا دژوار د ناڤبه‌را حزب و لایه‌نێن كوردی و كوردستانی دژی پرسا سیاسی و سیسته‌مێ سازانی وه‌ك كۆده‌تایا په‌رله‌مانی ب پشكداریا لایه‌نه‌كێ بیانی كو رۆله‌كێ به‌رز هاتبوو دان بوَ قونسلێ ئیرانی وه‌ك سه‌فقه‌كا سیاسی بوَ شكاندنا ئێكرێزیا ملله‌تێ كورد و ئه‌و ده‌ستكه‌فتیێن ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ئیناین. نه‌خاسمه‌ د ڤان بارودوَخان دا ئه‌م یێن به‌ر ب راگه‌هاندنا سه‌ربه‌خوه‌یا ئابووری ڤه‌ دچین و راپرسینا سه‌ربه‌خوه‌یێ و دژمنه‌كێ دڕنده‌ یێ ل به‌رانبه‌ری مه‌ زێده‌باری ژماره‌كا قه‌یران و گرفتاریان. ئه‌رێ بوَچی ئه‌وا هاتیه‌ كرن به‌ری نوكه‌ نه‌ دهاته‌ كرن بوَ چاره‌سه‌ریا ده‌هان قه‌یرانێن سیاسی و ئابووری ل هه‌رێما كوردستانێ؟.. . له‌را یا پێدڤی بوَ هه‌موو فراكسیوَنێن په‌رله‌مانی ب به‌رنامه‌كێ ته‌ڤایی و نه‌ته‌وه‌یی و ته‌وافقی خوه‌ ئاماده‌كربان بوَ رۆژا 23-6-2015 ب تایبه‌به‌تی بوَ قانوونا هه‌لبژارتنا پۆستێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ. چ ده‌لیڤه‌ و ده‌رگه‌ه مه‌ نه‌ڤه‌كربوون بوَ ره‌گه‌زپه‌رست و شوَفینیان مایتێكرنێ ب كارێن مه‌بكه‌ن و هه‌ولبده‌ن بوَ جێبه‌جێكرن پلانێن خوه‌ یێن چه‌په‌ل، ئه‌ڤروَ ئه‌م پتر ژ هه‌موو ده‌م و سالا پێدڤی مكوَكرنا سه‌نگه‌رێ ئێكرێزیا ملله‌تینه‌ و رێخستنا مالا كوردی و گۆتارا سیاسی و هه‌لویستێ نه‌ته‌وه‌یی كو بێ سازان چ حزب و لایه‌نه‌ك ب تنێ نه‌شێن بڕیارێ ل سه‌ر پرسا نه‌ته‌وه‌ی بده‌ن. هه‌لبژارتنا سه‌روَكێ هه‌رێمێ لیژنا دستووری یاهه‌ی و یا پێكهاتیه‌ ژ 21 ئه‌ندامان و ده‌نگ و ئیرادا ملله‌تی ژ هه‌می پلانا مه‌زنتره‌ و سه‌روَك د ناڤ ملله‌تێ خوه‌ دا بهێته‌ هه‌لبژارتن متمانێ ب سیسته‌مێ دیمۆكراتیێ پتر دئێته‌ به‌رجه‌سته‌كرن. ب ئانه‌ها خودایێ مه‌زن دلوَڤان و سیسه‌تا سه‌روَكێ هه‌رێمێ رێزدار مسعود بارزانی یا حه‌كیمانه‌ و هه‌لویست و ده‌نگێ خه‌لكێ كوردستانێ به‌رامبه‌ری ئه‌وا ل 23. 06. 2015دا روودای دێ ژ ڤێ قه‌یرانێ ده‌رباز بین و په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ هه‌ر مینیت ئه‌و خیڤه‌تا هه‌ره‌ مه‌زنا خوَڕستی بوَ هه‌موو كورد و كوردستانیان.

ب هه‌لكه‌فتا بیره‌وه‌ریا 57 سالان یا شوَره‌شا 4 1 تیرمه‌هێ ل سالا 1958ب سه‌رۆكاتیا (عه‌بدولكه‌ریم قاسم). یا هه‌ژی گۆتنێ یه‌ ئه‌م ئاماژێ بده‌ینه‌ بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی. كو ب گه‌له‌ك شۆره‌ش و سه‌رهلدانان یا رابووی. هه‌ر ژ بزاڤا میر (محه‌مه‌د ره‌واندۆزی) ل سالا 1830 و شۆره‌شا (عوبه‌یدولا نه‌هری) ل 1-8-1880 هه‌تا شۆره‌شا بارزان یا سالا 1945 و شۆره‌شا گولانێ ل 26-5-1975. پێخه‌مه‌ت بده‌ستڤه‌ئینانا مافێ ره‌وا یێن كوردان و رزگاركرنا كوردستانێ ژ ده‌ستێ داگیركه‌ران. شۆرشا 14 تیرمه‌هێ ده‌لیڤه‌كا باش و گونجای بوو. ژ بۆ هیڤی ئومێدێن كوردان بهێنه‌ بجهئینان و عیراق ژی به‌ر ب دیمۆكراسیێ ڤه‌ بچیت و ژ سیسته‌مێ شاهنشاهی یێ حوكمرانیێ بو یێ كوماری كو جهێ دلخوشیا گه‌لێ عیراقێ بوو ب كورد و عه‌ره‌ب و پێكهاتێن دی ڤه‌.
هه‌می پێكڤه‌ هه‌ولبده‌ن بۆ چاره‌سه‌ریا ئاسته‌نگ و ئالۆزیێن گه‌لێ عیراقێ و چه‌سپادنا ئازادی و ئاشتیێ د ناڤ جڤاكێ عیراقێ دا و موكومكرنا براینیا كورد و عه‌ره‌بان و ده‌ست د ناڤ ده‌ستی دابیت ل ژێر درووشمێ (ل سه‌ر گه‌ڤرێ براینیا كورد عه‌ره‌با هه‌می پیلان دێ هێنه‌ په‌لخاندن). له‌ورا سه‌رۆكێ ئێكێ یێ كۆمارا عیراقێ (عه‌بدولكه‌ریم قاسم) داخوازی ژ نه‌مر بارزانی كر بزڤریته‌ عیراقێ بۆ هاریكاریێ و پالپشتیا ڤێ شوره‌شێ. هه‌ژی ئاماژێ یه‌ كو بارزانیێ نه‌مر پشتی كۆمارا كوردستان هاتیه‌ هه‌لوه‌شاندن ل سه‌ر ده‌ستێ شاهنشاهیێن ئیرانێ ل 16-12-1949 كو دوایی رۆژ بۆ د ژیێ ڤێ كۆمارێ دا قه‌ستا ئێكه‌تیا سۆڤیێت كربوو.
ل 6- 10 – 1958 ل دووڤ ڤێ داخوازێ بارزانی زڤری ڤه‌ عیراقێ ب پێشوازیه‌كا هه‌ژی و گه‌رم و به‌ركه‌فتی ژ لایێ هه‌می ته‌خو چین و ئایینان ڤه‌ هاته‌ پێشوازیكرن و ب گه‌له‌ك دروشمێن نیشتیمانی ب نموونه‌ وه‌ك (هه‌ر بژیت كورد و عه‌ره‌ب ره‌مز والنصال) ل وی ده‌می بارزانیێ نه‌مر شیا هنده‌ك ده‌ستكه‌فتیان بۆ ملله‌تێ كورد ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ بینیت.
شیا دستوورێ عیراقێ دا بهێته‌ چه‌سپاندن و نڤیسین كو كورد و عه‌ره‌ب هه‌ڤپشكن د ڤی وه‌لاتی دا (عیراق) هه‌روه‌سا په‌سه‌ندكرنا یاسا كارێ رێكخراوێن پارتێن سیاسی و یێن جه‌ماوه‌ری ب شێوازه‌كێ میری و ئاشكه‌را زێده‌باری یاسا چاكسازیا چاندنێ و نه‌هێلانا سیسته‌مێ ده‌ره‌به‌گیێ. له‌ورا باره‌گایێن پارت و رێكخراوان هاتنه‌ ڤه‌كرن و ده‌ست ب بزاڤ وچالاكیێن خوه‌كرن. لێ مخابن رژێما عه‌بدولكه‌ریم قاسمی پشتی بۆرینا ده‌مه‌كی ل سه‌ر ڤێ شۆره‌شێ و هه‌بوونا ره‌گه‌زپه‌رستان و شۆفینیا د هه‌یكه‌لێ كۆمارێ دا ل سه‌ر سیسته‌مێ رژێمێن به‌رێ چوون به‌رانبه‌ری كوردان. له‌ورا ئه‌و رێكه‌فتن و سۆزێن گه‌ل بارزانی گۆتین بۆ ملله‌تێ كورد بجه نه‌ئینان. هه‌ر چه‌نده‌ گه‌له‌ك هه‌ول و بزاڤ هاتنه‌كرن ژ لایێ بارزانی و سه‌ركرده‌یا كوردی بۆ چاره‌سه‌ركرنا هه‌می ئاریشان ب زمانێ دیالۆگێ و گفتوگۆیان و پێشكێشكرنا بیرئانینه‌كێ ب ناڤێ ملله‌تێ كورد و پارتی دیمۆكراسی كوردستان ل 20-11-1961 یا پێكهاتی بوو ژ ڤان برگ و بابه‌تان:
1-ڤه‌كێشانا هێزێن سۆپایێ عیراقێ ئه‌وێن هاتینه‌ هنارتن بۆ كوردستانێ
2-ڤه‌كێشانا فه‌رمانبه‌رێن عمومی ئه‌وێن رۆله‌كێ به‌رز هه‌بوو روودانێن دیماهیكێ و راونه‌ی دادگه‌هێ بكه‌ن.
3-زڤرینا وان فه‌رمانبه‌ران ئه‌وێن هاتینه‌ دورئێخستن ژ كوردستانێ. بۆ جهێن وان ئه‌وێن به‌رێ.
4-دامه‌زراندنا سه‌ركردێن كوردان یێن دلسۆز د پۆستێن سه‌ره‌كی دا.
5-چه‌سپاندنا مادێ (3 ) ژ دستوورێ عیراقێ چه‌سپاندنه‌كا دروست (كامل)
6-پاقژكرنا هه‌یكه‌لێ حكومی ژ مرۆڤێن دژاتی هه‌ین به‌رامبه‌ری شۆره‌شا14 تیرمه‌هێ.
7- ئازادیێن دیمۆكراسی بۆ ملله‌تی و ڤه‌گوهاستنا وه‌لاتی بۆ سیسته‌مێ دیمۆكراسیێ.
8-بجهئینانا بریارێن كۆنگرێ مامۆستایێن كوردستانێ یێ سالا1960بوو پێشڤه‌برنا ره‌وشه‌نبیریا كوردی.
9-زمانێ كوردی بیته‌ زمانێ فه‌رمی ل هه‌می داموده‌زگه‌هێن میری ل كوردستانێ.
10-ژ ناڤبرنا شوونوارێن ره‌گه‌ز په‌رستیێ ئه‌وا ب حه‌قێ كوردان دئینن و سزادانا داخوازێن ڤێ چه‌ندێ د ناڤبه‌را گه‌لێ عیراقێ یێ ئێكگرتی.
11-به‌ردان (اتلاق) چاندنا تووتنێ ل ئه‌ردێ باش یێ چاندنێ.
12-راستڤه‌كرنا یاسا باجا ئه‌ردی كو دبیته‌ باره‌كێ گران ل سه‌ر جۆتیاران.
14-دانانا پرۆژان ل كوردستانێ كو دێ كونترۆلكرنێ كه‌ت ل سه‌ر بێ كاریێ.
15-نه‌مانا گران بهایێ یا (فاحش )و لێدانا ده‌ستێن بازرگانیێ ب قیتێ ملله‌تی دكه‌ن.
لێ جهێ داخێ یه‌ ئه‌ڤ بیرانین یا بێ ئه‌نجام بوو. (عه‌بدولكه‌ریم قاسمی) ل جاتی زمانێ دیالۆگێ و ئاشتیێ حه‌شدێن سوپایی ڤرێكرنه‌ كوردستانێ ب مه‌ره‌ما ژ ناڤبرنا شۆره‌شا كوردی و چ ب ده‌ستێ ملله‌تی نه‌ما ژبلی به‌رده‌وامبوونا شۆره‌شا 11 ئیلۆنێ ب سه‌رپه‌رشتیا بارزانیێ نه‌مر كو ل11-9-1961 چریسكێن خوه‌ هه‌لدان بۆ سه‌رانسه‌ری كوردستانێ. وه‌ك شۆره‌شه‌كا پێكهاتیێن ملله‌تێ كورد و عیراقێ بوو. به‌رهه‌مێ ڤێ شۆره‌شێ رێكه‌فتنا 11 ئادارێ بوو. لێ وه‌كو ئه‌م كورد دبێژین به‌فر ساریا خوه‌ ناهێلیت رژێما گۆر به‌گۆر رێكه‌فتنا ره‌ش یا جه‌زائیرێ ل گه‌ل شاهێ ئیرانێ ل 6-3-1975موهركر دژی كوردان. و جاره‌كادی چ ب ده‌ستێ كوردان نه‌ما ب شۆره‌شا گولانێ رابن ل 26-5-1975 تا سه‌رهه‌لدانا ئادارا سالا1991 یا جه‌ماوه‌رێ كوردی یا پیرۆز.ش

بریارا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ َرێزدار مسعود بارزانی 20-8-2015 رۆژا هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ یه‌. ل دووف یاسا سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ ژماره‌ (1) یاسالا2005 یا راستڤه‌كری ب فه‌رمانا هه‌رێمێ ژماره‌ ( 91 )یاسالا 2015. ئه‌ڤه‌ژی مافێ وه‌لاتیانه‌ كو سه‌رۆكێ خوه‌ هه‌لبژێرن وه‌ك سیسته‌مه‌كێ دیموكراسی ل هه‌رێمێ. كو به‌ری دوو مه‌هان ئه‌ف چه‌نده‌ د هێته‌ راگه‌هاندن. و ئیرادا ملله‌تان چ ده‌ست هه‌لات ل سه‌رنینن و خه‌لكێ مه‌ یێ ئازاده‌ د ڤێ پروسێ دا. ل دووف یاسا و رێنمایێن هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ب به‌شداریا هه‌موو پارت و لایه‌نا و ئه‌رك و روَلێ ئوَفیسا سه‌ربه‌خوه‌ یا هه‌لبژارتنا. لێ یا گرنگه‌ بوَ مێژوویێ و ئایینده‌ی ب سه‌لمینین و بوَ ملله‌تێ خوه‌ روهنكه‌ین و بوَ چیهانێ دیاركه‌ین. د ڤان كاودانێنن سه‌خت و دژوار دا ئه‌وێن هه‌رێما كوردستانێ تێدا دژیت. هه‌ر ژ شه‌رێ تیرۆرێ و یێ داعش ئه‌وێ هاتی یه‌ سه‌پاندن ل سه‌ر كوردستانێ وه‌ك تاكه‌ هێز ل سه‌ر ئاستێ چیهانێ ڤی شه‌رێ دكه‌ت ب درێژاهیا 1080كلم و پێتر ژ هزار ن خوَرته‌ مێر و عه‌گیدا یێن بووینه‌ قوربانی بوَ خاكێ كوردستانێ یێ پیروَز و پاراستنا گیان و حال و مالێن هاولاتیێن كوردستانێ. . زێده‌باری قه‌یرانا ئابوری و نه‌بوونا بودجا سالانه‌ وگیروبوونا موَچێ فه‌رمانبه‌ران بو ماوه‌كێ درێژ. و هه‌لویستێ ره‌نگ و ره‌نگ یێ حكومه‌تا فیدڕاڵ به‌رانبه‌ری كوردان و به‌رده‌وامبوونا كێشا ناڤبه‌را به‌غدا و هه‌ولێرێ. و بارودۆخێن روَژهه‌لاتا ناڤین و نه‌بوونا ته‌ناهیێ و سه‌قامگێریێ و دلنیایێ ل ده‌ڤه‌رێ. حه‌زا ملله‌تێ كورد یا سه‌ربه‌خوَیێ و به‌رب ئه‌نجامدانا راپرسینا سه‌ربه‌خوَیێ بوَ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردی وه‌ك مافه‌كێ شه‌رعی و نه‌ته‌وه‌یی. كو رێبازه‌كا دوور و درێژ یا پر شوره‌ش و سه‌رهلدان و جانفیدایی و روژێن سه‌خت و دژوار و خه‌بات به‌رگری یاده‌ستپێكری و یا به‌رده‌وامه‌ تا ئه‌ڤرو.. . له‌ورا ئه‌ڤروَ ئه‌م و دوور ژ هه‌موو ئایدوَڵوجیێن حزبایه‌تیێ كو مه‌ رێزێن بوَ هه‌ین و لایه‌نكێریێ وململانیێ و پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تێ كورد. پێدڤی سه‌رۆكه‌كێ كه‌سایه‌تیه‌كێ شوره‌شگێر بیت و شوره‌شڤانبیت. خوَدانێ سه‌ربوور و مێژووبیت. دلسوَز و خه‌مخوَرێ دوَزا ملله‌تێ خوه‌ بیت. سه‌ركرده‌كێ ده‌رحه‌ق و خوَدان شیان و دبلوماسیبیت وه‌ك بالیۆز و نوونه‌رێ كوردان بیت كو پرانیا ده‌وله‌تێن جیهانێ ب سه‌رۆك و ملله‌ت و رێكخراوا ڤه‌ رێزێ لێدگرن. هه‌لگرێ ئالایێ ئاشتیێ و ئازادیێ وسه‌ربستیێ خوه‌دان ده‌هان ئارم و باجێن ئاشتیێ وكه‌ساتیێ و رێز لێنان وسوپا سیێ سه‌رئاستێ نافخوه‌یی و جیهانێ ورێكخراوێن ناڤ ده‌وله‌تی و جیهانی. و ناڤێ كه‌سایه‌تیا جه‌نابێ وی یا ده‌نگ ڤه‌دای ل ناڤ كوَمه‌لگه‌هێ جیهانی. هه‌ر ژ زاروَكیا خوه‌ و تا ئه‌ڤروَ خوه‌ ددانیت وه‌ك پێشمه‌رگه‌ دناڤ گه‌لێ خوه‌ دا پارێزه‌رێ خاك وه‌لات و نیشتیمانێ كوردستانێ یه‌. سیمایێ ئاشتیێ یه‌ و پێكڤه‌ ژییانێ و روحا لێبورینێ و فره‌حزباتیێ و ته‌سامحا ئولی وئایینی. كلیلا چاره‌سه‌ریا كێشێن نافخوه‌یی و نه‌ته‌وه‌یی. ئێك رێزیا ملله‌تی و مالا كوردی یه‌ ب ئێك گوتارا سییاسی و هه‌لویستێ نه‌ته‌وه‌یی، پاراستنا ئاساییشا نه‌ته‌وه‌یی یا كوردی. و دئێك سه‌نگه‌ردابن به‌رانبه‌ری دوژمنان و نه‌حه‌زا وره‌گه‌ز په‌رستا وهه‌می شوَڤینیا. و دادوه‌ری هه‌رده‌م سه‌روه‌بیت و حكومه‌تا پێگه‌هێن دیموَكراسیبیت. پێخه‌مه‌ت ب ده‌ستڤه‌ ئینانا مافێ ره‌وا و سه‌ربه‌خوَیێ و كوردستان هه‌ر بمینیت وارگه‌ها خوَرته‌ مێران وعه‌گیدان و كه‌لها خوه‌رستی و بنگه‌هێ سه‌ركه‌فتنا و پێكڤه‌ ژیانێ و ئاڤه‌دانێ و تیروَشكێن ئاشتیێ و ئازادیێ لێ ڤه‌ده‌ن بوَ هه‌موو ره‌خوَ لایێن جیهانێ. ئه‌وژی كه‌سایه‌تیا رێزدار مسعود بارزانی یه‌ كو ئه‌م پێدڤی جه‌نابێ وی نه‌ د ڤان بار و دۆخ وقه‌یرانێن نوكه‌ دا ئه‌وێن هاتی نه‌ دیاركرن ل ده‌ستبێكێ. تا سه‌ركه‌فتنا دیماهیكێ ده‌ست خوه‌ڤه‌ بینین دڤان هه‌می به‌روكا ندا وژ ڤان قه‌یرانا نه‌چادبین. بشتی هنگی ئاینده‌ یا لبه‌رمه‌ وبلا هه‌لبژارتنێن سه‌رۆك هه‌رێم بهێنه‌ كرن. وه‌ك عه‌ره‌ب دبێژن (للچروره‌ احكام )

ل بیره‌وه‌ریا (117) سالیا (سالڤه‌گه‌را) روَژنامه‌ڤانیا كوردی, ده‌لیڤه‌كا گه‌له‌ك گرنگه‌ پێشه‌كی ئه‌م وان روَژنامه‌ڤان و میدیاكار و وێنه‌گرا ئه‌وێن بووینه‌ پسَشمه‌رگێن دوویێ مل ب ملێ پێشمه‌رگێن قاره‌مان ڤه‌ ل به‌رۆكێن شه‌ڕێ تیرۆرێ. شه‌ڕێ درنده‌ یێ داعش ئه‌وێ سه‌پاندی ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ ب رێزگرتن و سوپاسی ڤه‌ كارێ وانا پیرۆزدكه‌ین و ب بهایه‌كێ گران دیرۆكێ هه‌لسه‌نگینین و هیڤیخوازین ئه‌م هه‌می به‌رب راگه‌هاندنه‌كا تایبه‌ب شه‌ڕ و جه‌نگان ڤه‌ بچین كو هه‌رده‌م د خزمه‌تا به‌رگریێ و پاراستنا خاك, وه‌لات, نیشتیمان دابین، هه‌روه‌سا ئه‌م وان عه‌گیدا دانه‌رێن به‌ری بنیاتێ رۆژنامه‌ڤانیێ ژ بیر نه‌كه‌ین, كو شه‌مالكا ئێكێ یا هه‌لكری ل 22 نیسانێ 1898 وه‌ك ستێره‌كا گه‌ش د دیرۆكا ملله‌تێ كوردی دا هه‌لگرێن خه‌تیرا راگه‌هاندن و ره‌وشه‌نبیریێ كو به‌رپه‌رێن رۆژنامه‌ڤانیێ ب په‌یڤا ره‌سه‌ن و ئازاد نه‌خشكرن و د خزمه‌تا بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی دا ته‌رخانكری, 22 نیسانێ پێنگاڤا ئێكێ بوو ژ بۆ ئاڤاكرنا جڤاكێ كوردی یێ ره‌وشه‌نبیر و پێشكه‌فتی و هه‌ڤچه‌رخ و ئاماده‌كرنا نڤشته‌كێ چه‌كدار ب چه‌كێ زانستێ و زانینێ و بزاڤێ و خه‌مخوریا نه‌ته‌وه‌یی و چه‌سپاندنا مافێ كوردان یێ ره‌وا پێخه‌مه‌ت راوه‌ستن وه‌ك سه‌نگه‌را به‌رامبه‌ری ئه‌گه‌رێن هه‌لوه‌شاندنا ده‌وله‌ت و میرنشین و شۆره‌شێن كوردی و سیته‌مكاریا رژێمێن دكتاتور و داگیركه‌رێن كوردستانێ و هه‌می كارێن نه‌مرۆڤاتی یێن دژی كوردان. رۆژنامه‌ڤانیێ دیرۆكه‌كا دوور و درێژ یا هه‌یی ئه‌و ژی ل 22 نیسانێ سالا 1898 یا ده‌ستپێكری كو ئێكه‌مین ژماره‌ یا هاتیه‌ ده‌رخستن ل ڤێ دیرۆكێ ل پایته‌ختێ مسرێ (قاهیره‌) ژ لایێ میقداد مدحه‌ت به‌درخان و د ده‌مێ چار سالان دا (31) ژماره‌ ژ روَژناما كوردستان هاتنه‌ ده‌رخستن ل 1898 تا سالا 1902 , ژمارا 1 هه‌تا ژماره‌ 5 ژ لایێ میقداد مدحه‌ت به‌درخان ل قاهیره‌ و ژماره‌ 6 تا ژماره‌ 31 ژ لایێ برایێ وی یێ بچووك (عه‌بدولره‌حمان) ژمارێن 6 هه‌تا 19 ل جنێف و 20 تا 23 ل قاهیره‌ و 24 ل له‌نده‌ن و 25 تا 29 ل باژێرێ فۆلكسن و هه‌ر دو ژمارێن دووایی 30 ـ 31 ل جنێف كو ژمارا دووماهیێ ل نیسانا 1902 و به‌هرا پێتر ژ ڤان ژماران ل پرتووكخانه‌ و مۆزه‌خانێن جیهانی یێن هه‌ین. هه‌روه‌سا ئه‌ڤێ خێزانا تێكۆشه‌ر (خێزانا به‌درخانیان) و یا ب ناڤوده‌نگ شیان هنده‌ك كۆڤاران چاپ بكه‌ن. وه‌ك كۆڤارا رۆناهی, ستێر, رۆژا نوی, هاوار) ل گه‌ل دانانا ئه‌یفبایا كوردی ب لاتینی ژ لایێ میر جه‌لاده‌ت, ڤه‌ ئه‌ڤرۆ ژی ل كوردستانێ روَژنامه‌ڤانی وه‌ك شۆره‌شه‌كا كوردی یه‌, یا هه‌لدای و به‌لاڤه‌بووی پشتی سه‌رهلدانا ملله‌تێ كورد ل ئادارا سالا 1991, كو سه‌دان ژمارێن روَژنامه‌ و كۆڤارا و پرتووكان یێن دهێنه‌ ده‌رخستن و چاپكرن. هه‌بوونا ئامیرێن زانستی یێن پێشكه‌فتی و هه‌ڤچه‌رخ و له‌زاتیا گه‌هاندنا په‌یامێ ل گه‌ل سه‌دان چاپخانان هه‌تا كه‌نالێن ئه‌سمانی و ئێزگه‌هێن رادیۆیا و سایتێن ئه‌نترنێتێ و تۆرێن جڤاكین.. . هتد.
ئه‌ڤجا هیڤی و ئۆمێد ئه‌ون كو هه‌می پێنڤیس و په‌یڤ و گۆتار ببنه‌ ئێكرێز و سه‌نگه‌ر بۆ سه‌ركه‌فتنا دووماهیێ یا هه‌رێما كوردستانێ د ڤێ قوناغا هه‌ستیار و قه‌یرانێن دارایی و ئابووری و شه‌رێ داعش. هه‌روه‌سا بۆ ئێكرێزیا مالا كوردی سه‌خمه‌راتی كوردستان هه‌ر بمینیت بنگه‌هێ زانیاریێ و ره‌وشه‌نبیریێ و زانستێ و سه‌ركه‌فتنێ و دیمۆكراسیێ و چ ده‌لیڤا نه‌ده‌ینه‌ شۆفینی و ره‌گه‌زپه‌رستان خودێ نه‌كه‌ت ئه‌ڤێ ئه‌زموونا سه‌ركه‌فتنێ هه‌لوه‌شینن و بلا هه‌می ده‌ستپێشخه‌ری و هه‌لكه‌فت و بیره‌وه‌ری ببنه‌ سیما و هێڤێًنێ ئاشتیێ و ئازادیێ و پاراستنا ده‌ستكه‌فتیێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كو ب خه‌باتا سه‌دان سالان و خوینا هزاران شه‌هیدان یێن هاتینه‌ ئه‌نجامدان, بلا بیره‌وه‌ریا 117 یا رۆژا رۆژنامه‌ڤانیا كوردی بیته‌ پالده‌ره‌ك بۆ روژنامه‌ڤانیه‌كا ئه‌كتیڤ و كاریگه‌ر و هه‌ستیار كو هه‌رده‌م د خزمه‌تا گه‌ل و وه‌لاتی دا بیت و چه‌سپاندنا ئازادیا رۆژنامه‌ڤانیێ و دابینكرنا مافێ رۆژنامه‌نڤیسان و به‌ر ب ده‌ستهه‌لاتا چارێ ڤه‌ بچین, ل ژێر ئالایێ كوردستانێ یێ ره‌نگین و په‌رله‌مانێ كوردستانێ یێ هه‌لبژارتی و به‌ر ب خورتكرنا ره‌گه‌ز و بنه‌ماێین ده‌وله‌تبوونێ.

ل رۆژه‌كا وه‌كو ئه‌ڤرۆ ل 31 /3/1947 پێشه‌وا (قازی محه‌مه‌د) سه‌رۆكێ كوَمارا كوردستان ل مهابادێ و هه‌ر دو هه‌ڤالێن وی (سه‌یفی برایێ وی و سه‌دری كور مامێ وی) ل سه‌ر ده‌ستێ دكتاتۆرێن شاهنشاهێن ئیرانێ. پشتی كۆمارا كوردستان هاتیه‌ هه‌لوه‌شاندن هاتبوونه‌ ل سێداره‌دانێ. ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژی یا بوویه‌ خاله‌كا ره‌ش د ناڤ چاڤێن وان شاهنشاهیا دا و شه‌رمزاریه‌كا دیرۆكی دژی چاره‌نڤیسێ گه‌لان كو یا بوویه‌ زه‌نگلا هه‌رده‌م دهێته‌ لێدان. د ناڤ هه‌ستێ گه‌لێ كورد و د ناڤ گۆره‌پانا ئازادیێ و دیمۆكراسیێ دا ل جیهانێ و بیره‌وه‌ریه‌كا هستیار و دلبرین ل هه‌رچارپارجێن كوردستانێ ئه‌ڤجا بلا 31 ئادارێ ل هه‌ر سال بیته‌ بیرهاتنا ته‌ڤایا شه‌هیدێن بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی. سه‌ر كاروانێ وان بابێ رۆحی یێ نه‌ته‌وا كورد بارزانیێ نه‌مر مسته‌فا و كاك ئدریسێ جانه‌مه‌رگ و شه‌هیدێ نه‌مر شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانی و هه‌ر چار شه‌هیدێن سه‌ر به‌رز (عزه‌ت عه‌بدولعه‌زیز ـ مسته‌فا خۆشناو ـ مه‌حموود قودسی ـ خێری عه‌بدولكه‌ریم) و شه‌هیدێن ته‌ڤایا شۆره‌شێن كوردی و سه‌رهلدان و داستانان و شه‌هیدێن ئه‌نفالێن ره‌ش و هه‌شت هزار بارزانیێن شه‌هید یێن بێ سه‌ر و شوون و پێنج هزار شه‌هیدێن حه‌له‌بچا شه‌هید و شه‌هیدێن 1 شواتێ هه‌تا 1080 شه‌هیدێن سه‌ربلند هه‌رده‌م ساخ شه‌هیدێن شه‌رێ زۆرداریێ ئه‌وێ داعش سه‌پاندی ل سه‌ر كوردستانێ.. له‌ورا یا فه‌ره‌ ئه‌ڤرۆ ئه‌م هه‌می پێكڤه‌ ب رێز و نه‌وازشاڤه‌ و ب رێزگرتنه‌كا بێ سنۆر بۆ ته‌ڤایا شه‌هیدێن كوردستانێ براوه‌ستین و خوه‌ بچه‌مینین و رۆژێن شه‌هیدبوونێ وه‌ك بچووكترین وه‌فاداری و رێزلێنان ساخ بكه‌ین. كو ئه‌ڤه‌نه‌ هه‌می كاروانه‌كێ خورته‌ مێر و عه‌گید و قه‌هره‌مانانه‌، گیانێ خوه‌ یێ پاك كره‌ قوربانی بۆ سه‌ركه‌فتنا ڤێ رێبازێ و ناسناما كورداتیێ ژ بۆ پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش، ب خوینا خوه‌ یا پاك ئه‌ردێ كوردستانێ ئاڤدان و به‌رپه‌ڕێن تۆمارا خه‌بات و شۆره‌شگێریا كوردی نه‌خشاندن و هه‌ر دلۆپه‌ك ژ خوینا خوه‌ كرنه‌ خه‌تیر و شه‌مال و چرا بۆ رۆهنكرنا رێیا ئازادیێ ل به‌رانبه‌ری كۆمه‌لێ كوردستانێ و به‌رهه‌مێ وێ ژی رۆژه‌كا هۆسا یا كو ئه‌م ب سه‌رفه‌راز و بلند و ئازاد تێدا دژین ل ژێر ئالایێ كوردستانێ یێ ره‌نگین و په‌رله‌مانێ كوردستانێ یێ هه‌لبژارتی و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، كو بۆ جیهانێ دیار دكه‌ین رێبازا بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی یا پر جانفیدایی و خوه‌ گۆری ئاخا كوردستانێ و ملله‌تێ كورده‌ و مافێ ره‌وا. هه‌تا راده‌كێ ئه‌م ژی وه‌ك ملله‌تێن جیهانێ ب سه‌ربلندی و سه‌رفه‌رازی دگه‌هینه‌ وان ملله‌تێن (ملیۆن شه‌هید) هه‌ین د دیرۆكا رێبازا خوه‌دا. ئه‌ڤجا بلا 31 ئادارێ ب بیته‌ زه‌نگله‌كا هه‌رده‌م دهێته‌ لێدان د گۆره‌پانا ئازادیا گه‌لان دابۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مافێ خوه‌ یێ ره‌وا و بریارا جاره‌نڤیسی و سه‌ربه‌خوه‌یێ. بلا بیره‌وه‌ریا (68) سالی یا سێداره‌دانا پێشه‌وا (قازی محه‌مه‌د) بیته‌ هانده‌ره‌ك بۆ موكمكرن و ئێكگرتنا رێزێن ملله‌تێ كورد ب ئێك هه‌لویست و به‌رپرسیاره‌یێ وه‌ك هێڤێن و هێما و سه‌ربۆره‌كێ كاریگه‌ر و هه‌ستیار و دلسۆز بۆ به‌ر ب چه‌سپاندنا حه‌زێن نه‌ته‌وه‌یی و مافێ بریاردانا چاره‌نڤیسێ مه‌ كوردان و بده‌ستڤه‌ئینانا مافێ مه‌ یێ ره‌وا و هه‌می بزاڤ و شیانان ته‌رخان بكه‌ین د هێلێن كار و خه‌باتێ دا.

ئه‌ڤرۆ د بیره‌وه‌ریا 62 سالیا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا قوتابیانیێن كوردستانێ یا تێكۆشه‌ر ل 18 شواتێ، رۆژێن پڕ كار و خه‌بات و بزاڤ و خواندن ل قوتابخانه‌ و په‌یمانگه‌ه و زانكۆیان و گه‌نجاتیێ و خوینگه‌رمی دهێنه‌ بیرا مه‌، ب هه‌می بارودۆخ و كاودان و خۆشی و نه‌خۆشیانڤه‌ و ب ئه‌رك ئارمانجێن مللی و نه‌ته‌وه‌یی ڤه‌. لێ ئه‌ڤ ساله‌ ئه‌ڤ بیره‌وه‌ریه‌ ب جلكێن پێشمه‌رگه‌ی ل گۆره‌پان و هۆلێن خواندنێ و پۆلا قوتابیان هاتینه‌ كاركرن و خه‌ملاندن وه‌ك خوه‌ به‌رهه‌ڤكرن مل ب ملێن پێشمه‌رگێن قاره‌مان وه‌ك پێشمه‌رگێ دوهی د چه‌په‌ر و به‌رۆكێن شه‌ڕان دا بۆ پاراستنا خاك وه‌لات نیشتیمان و چه‌سپاندنا په‌یڤا زێرینا بابێ رۆحیێ نه‌ته‌وا كورد بارزانیێ نه‌مر مسته‌فا. (قوتابی سه‌رێ رمێنه‌ د هه‌می شۆره‌ش و سه‌رهلدانان دا) دژی شه‌ڕێ دڕسنده‌ یێ تیرۆرستێ داعشێ ئه‌وێ هاتیه‌ سه‌پاندن ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ. هیڤیخوازین ئه‌ڤ بیره‌وه‌ریه‌ ببیته‌ هانده‌ره‌ك بۆ خورتكرنا كار و خه‌باتا قوتابیان د رێبازا ئێكه‌تا قوتابیێن كوردستان. كو دهێت ئێك ژ به‌رهه‌مێ بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی و ئێك ژ پێنگاڤێن مێژوویی و گرنگ پشتی دامه‌زراندنا پارتی دیمۆكراتی كوردستان ل 16 ته‌باخا 1946، دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا قوتابیانیێن كوردستانێ ل 18 شواتا 1953 كو باوه‌ریه‌كا مه‌زن یا هه‌ی ب ئه‌رك و رۆلێ قوتابیان وه‌ك مه‌زنترین ته‌خا جڤاكی د ناڤ ملله‌تی دا د بیاڤێ ئاڤاكرنا كۆمه‌له‌كێ مه‌ده‌نی یێ پێشكه‌فتی دا وه‌ك ژێده‌ر و قوتابخانا ده‌رچوونا خورته‌ مێر و عه‌گید و شۆره‌شگێران و ئاڤاكه‌رێن جڤاكێ پێشكه‌فتی و ل پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش وه‌رگرتنا به‌رپرساتیا (گه‌ل و خاك و وه‌لات) دێ كه‌ن، شه‌نگستێ پێشڤه‌برنا ملله‌تینه‌ ب دیرۆكه‌كا دوور و درێژا پر خه‌بات و جانفیدایی، ئه‌ڤرۆ ب رێز و نه‌وازشاڤه‌ دراوه‌ستین بۆ گیانێ پاكێ شه‌هیدێن رێبازا ئێكه‌تیێ (شه‌هید مه‌ئموون هاشم ئه‌لدباغ ـ محه‌مه‌د سه‌دیق پێنجۆینی و عه‌لی عادل و عه‌بدولخالق سپینداری و له‌یلا قاسم و كوردستان سالح و رێبه‌ر مه‌لا حسین و سمكۆ ئامێدی و ته‌ڤایا شه‌هیدێن كورد و كوردستانێ، ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ قوتابیێن خۆشتڤی د داخوازكرینه‌ ڤێ بیره‌وه‌ریێ بكه‌نه‌ هانه‌ره‌ك بۆ گوهۆرینێن سه‌رده‌م و یێن ئه‌كتیڤ و پراكتیكی د كارێ خوه‌ دا. به‌ر ب بلندكرنا ئاستێ زانین و زانستێ و ته‌رخانكرنا هه‌می ده‌م و بزاڤان دهێلێن خواندنێ دا د هه‌می قووناغێن فێربوونێ دا. وه‌ك چه‌كه‌كێ دژوار بده‌ستخوه‌ڤه‌ بینین بۆ ئاینده‌كێ گه‌شبین كو هه‌می پێدڤی و هۆكارێن ڤێ چه‌ندێ د دابینكری نه‌ و د به‌رده‌ستن هه‌ر ژ ئاستێ ژیانا نوكه‌ یا باش و سه‌رده‌م هه‌تا هه‌بوونا بنه‌مایێن خواندنێ و سیسته‌مێ په‌روه‌ردێ و فێركرنا به‌رده‌وام و بلندكرنا ئاستێ ره‌وشه‌نبیریا گشتی و هزرا نه‌ته‌وه‌یی یا قوتابیان د
هه‌می بیاڤان دا. پیرۆزبیت بیره‌وه‌ریا 62سالی.. سلاڤێن شۆره‌شڤانی و رێز و سۆپاسێن بی سنۆر بۆ پێشمه‌ركێن قاره‌مان د به‌رۆكێن شه‌ڕی و ل هه‌می جهان و هه‌می خێزانێن شه‌هیدێن سه‌ربلند و هه‌رده‌م ساخ. ب چ په‌یڤان و كارا و گۆتن و ئاوازا و سه‌خله‌ت و به‌رانبه‌را ناهێنه‌ هه‌لسه‌نگاندن رێزلێنان.

رۆژا ئێكی شواتێ سالا ٢٠٠٤ كو ‌دبیته‌ رۆژا ئێكی ژ جه‌ژنا قوربانیێ ل نك موسلمانان رۆژا كه‌یف و شاهیان رۆژا جه‌ژن و خۆشیان كو هه‌ر ئێك چاڤه‌رێی خه‌لات و دیاریێن جه‌ژنێ بوون. ملله‌تێ كو‌رد ژی ب هه‌موو چین و ته‌خێن خوه‌ ڤه‌ رێز و روومه‌ته‌ك مه‌زن ل ئاینێ ئیسلامێ دگرن ئه‌رك و فه‌رزێن دینی د چاخ و ده‌مێن وی دا ئه‌دا دكه‌ن. باشوورێ كوردستانێ ژی مینا هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌ك دی خوه‌ ئاماده‌ و به‌رهه‌ڤ كربوون ژ بوونا پێشوازیا خه‌لكێ كوردستانێ. هه‌ر پارت و لایه‌نه‌ك سیاسی ل باره‌گایێن خوه‌ ئاماده‌بوون ژ بوونا پیرۆزیا جه‌ژنێ و پێشوازیا جه‌ماوه‌رێ هه‌رێمێ دكرن كو‌، خه‌لات و دیاریان پێشكێشی هه‌ڤدو بكه‌ن گه‌رده‌نا ئێكدو ئازا بكه‌ن ده‌ستێ براینیێ بگڤێشن لێبۆرینێ ژ هه‌ڤ بخوازن. لێ تیرۆرستێن ئه‌نسارولئیسلام ژ ده‌رڤه‌ی سنۆرێن كوردستان هاتن وه‌كه‌ پلانێن جاران به‌ژنێن خوه‌ ب تێنتی پێچان رۆژه‌ك وه‌سان پیرۆز وان گو‌نه‌هباران خوه‌ گه‌هاندن باره‌گایێ لقا دو یا پارتی دیموكراتی كوردستان و مه‌لبه‌ندێ سێ یێ ئێكه‌تی نیشتیمانی كوردستان ل پایته‌ختێ كوردستانێ ل هه‌ولێر هه‌ردو تیرۆرستان ب ئێك ده‌م خوه‌ ب خه‌لكێ موسلمانڤه‌‌ ته‌قاندن. وی چاخی پتری سه‌د كه‌سان ژ سه‌ركرده‌ كادر و پێشمه‌رگه‌ و هاولاتیێن تێكو‌شه‌ڕ شه‌هیدكرن، لاشێ وان پارچه‌پارچه‌كرن و دو قاسی هژمارا كو‌شتیان بریندار و سه‌قه‌ت بوون. د ئه‌نجاما وێ كاره‌ساتا دل ته‌زین دا ب ده‌هان به‌رپرس كادر و پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و تێكو‌شه‌ڕ شه‌هیدكرن كو،‌ پرانیا وان كه‌سان ژیانا خوه‌ دخزمه‌تا كو‌رداتیێ و مرۆڤاتیێ ده‌ربازكربوون. مینا كه‌ڤۆكێن ئاشتیێ هه‌لگرێن په‌یامێ راستیێ بوون، كه‌سه‌ك ژ وانا كافر و بێ دین نه‌بوون، به‌لكو‌ ته‌ڤدا موسلمان بوون ژ مالبات و ژ بنه‌مالێن دیندار و شێخ و مه‌لابوون. لێ هێزێن تاریێ چ جودایێ ناكه‌ن د ناڤبه‌را كافر و موسلمانان دا د ناڤبه‌را شه‌ڕڤان و سڤیلان دا د ناڤبه‌را بچووك و مه‌زنادا. تنێ مه‌به‌ستا وانا ئه‌وه‌ خوینێ برژینن و ژیانێ ل خه‌لكێ جیهانێ تێكبده‌ن. ڤان شێوێ كریارێن درنده‌ ب ناڤێ جیهادا موقه‌ده‌س ناڤ بكه‌ن كو، ب كوشتن و تیرۆركرنا خه‌لكێ سڤیل و بێ تاوان هه‌رن به‌هه‌شتێ!! هه‌لبه‌ت ئه‌و گرۆپێن تیرۆرست ب خوینا مرۆڤان هاتینه‌ فرشككرن د فێرگه‌ها تاریێ دا په‌روه‌رده‌بوونه‌، لێ بلا ئه‌و توخمه‌ كه‌سه‌ باش بزانن چ قاس ل سه‌ر رێیا تاریێ بمه‌شن كوشتنا و تیرۆركرنا ژن و زاڕۆیان و كه‌سێن بسپۆر و زانا ب ئه‌ركه‌ك پیرۆز و جیهاده‌ك پیرۆز بزانن، ئه‌و بخوه‌ دێ خویكا كارێ خوه‌ یێ تیرۆرێ ده‌ن ل سه‌ر دونیایێ و بن دونیایێ دێ فهێت و شه‌ڕمزاربن دێ ل سه‌ر گویفانێ مێژوویێ هێنه‌ خراندن. بانگا مه‌ ژبۆ وان تیرۆرستان ئه‌وه‌ كو‌ ب زۆترین ده‌م كوردستانێ چۆل بكه‌ن و به‌رب دێلیزا خوه‌یا گه‌مار هه‌رن، ژبه‌ركو خاكا كوردستانێ خاك و نیشتیمانه‌ك پاك و پیرۆزه‌ جهێ چ تیرۆر و بكو‌ژان ل سه‌ر نینه‌، كوردستان رووگه‌هـ و روومه‌تا مرۆڤێن بسپۆر و زانایه‌،‌ كه‌لها عه‌گید و خوشمێرانه‌، جهێ ئاشتیخواز و مرۆڤ دوستایه‌ كو، توڤێ ژیانێ ژبۆ جارا دویێ ل سه‌ر ڤی واری هاتیه‌ ئافراندن. لات و زنارێن كوردستانێ بووینه‌ هێلینا ژیانێ سه‌فینا نوحی ل سه‌ر كه‌ڤرێن خوه‌ حه‌واندیه‌ و ژمه‌ترسێن سرۆشتی پاراستیه‌. دجله‌ و فورات د به‌ده‌نێ كوردستانێ دا هه‌ركینه‌ ب ده‌هان شۆڕه‌ش و سه‌رهلدان ل كوردستانێ ژ دایكبوونه‌. كوردستان نه‌ مه‌یدانا تیرۆرا جیهانیه‌ كو،‌ هێزێن ئه‌هریمه‌نان ل سه‌ر بهێنه‌ په‌روه‌رده‌كرن. كوردستان نه‌ جهێ مه‌شق و فێربوونا ب كو‌ژ و تیرۆرستانه‌ كو،‌ جاره‌ك دن تۆڤێ غه‌زا و ئه‌نفالا لێ بچینن و خه‌رزێ خوه‌ یێ حه‌رام ل سه‌ر برژینن. داویێ دبێژم وه‌ ئه‌و كه‌لها ب كه‌ڤرێن ئارامێ هاتی ناڤكرن ب زه‌ند و باسكێن “مێدی و ئه‌یۆبیان” هاتی ئاڤكرن، ئیرۆ ب ته‌قینا لاشێ وه‌یێ مرار ناهه‌ژیتن. ئه‌و پایته‌ختێ ب خوینا شه‌هیدان سۆربووی ب هه‌ستی و كلۆخێن “ئه‌نفال و هه‌له‌بچه‌ و كو‌ردێن فه‌یلی و بارزانیان” هاتی پێوانكرن، ئێدی ب چ گه‌ف و هێرشێن تیرۆرێ ناترسیت. ره‌نگێ خوینا شه‌هیدان و سرۆدێن كه‌لها عه‌گیدان دێ بن هێڤێنێ ئێكه‌تی و ئێكگرتنا رێزێن ملله‌تێ كو‌رد، دێ به‌رب سه‌ركه‌تنا داویێ هه‌رن. ئه‌و ملله‌تێ خوه‌ ل به‌ر هێرشێن چه‌كێ كیمیایی و بایلۆژی و ئه‌نفالا راگرتی و مه‌زنترین ده‌حاك و دكتاتۆرێ چه‌رخێ بیستێ ژناڤبری، ئیرۆ ب چه‌ند گرۆپ كرێگرتیان و دووڤه‌لانكێن قاعده‌ و داعش و به‌عسیان ژناڤ ناچیت. ملله‌تێ كو‌رد مینا چیایێ ئاگری ـ زاگرۆس ـ جودی ـ هه‌لگۆرد دێ سه‌ربلند و سه‌ركه‌تی بن، سه‌رێ خوه‌ ژ بۆ چ هێزێن ئه‌هریمه‌نان ‌و تاری په‌رێسان نا ته‌‌وینن.

ئه‌ڤرۆ بیره‌وه‌ریا دانانا كوَمارا كوردستان ل مهابادێ, كو پێنگاڤه‌كا دیرۆكی بوو یا ملله‌تێ كورد ل سه‌ر وی ده‌می. بوَ رزگاربوونێ ژ سیته‌مكاریا داگیركه‌رێن كوردستان و ده‌ستڤه‌ئینانا مافێ خوه‌ یێ ره‌وا. لێ بیره‌وه‌ریا ئه‌ڤ ساله‌ یا هه‌ستیار و دژواره‌ یا پر كه‌لیژان و هاندانه‌ بۆ ده‌ست ڤه‌ئینان سه‌ركه‌فتنا مه‌زن یا دووماهیا شه‌ڕێ تیرۆرستێ و زۆرداریێ یێ داعش ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ. ل سه‌ر ده‌ستێ پێشمه‌رگێن قاره‌مان پارێزه‌رێن خاك وه‌لات نیشتیمان. ب سه‌رپه‌رشتیا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ رێزدار مه‌سعود بارزانی و خه‌مخوری و دلسوَزیا جه‌ماوه‌رێ كوردستانێ یێ شه‌رفمه‌ند، دیاره‌ قه‌ده‌را ملله‌تی د كه‌ڤندا هه‌ر یاهۆسا بوو. له‌ورا پشتی په‌یمانا لوَزان یا ره‌ش یا رۆژا 24/7/1923 كوردستان بوویه‌ چار پارچه‌ زێده‌باری كورد چاره‌مین نه‌ته‌وه‌نه‌ ل ده‌ڤه‌رێ پشتی (عه‌ره‌ب ـ تورك ـ فارسان) هه‌روه‌سا بڕگێن ژماره‌ 62 ـ 63 ـ 64 یێن په‌یمانا سیڤه‌ر یا رۆژا 10 ته‌باخا سالا 1920 یێن پێكئینانا ده‌وله‌تا كوردی. زێده‌باری ژمارا كوردان ل وی ده‌می ب ده‌هان ملیۆن بوون كو نوكه‌ دگه‌هنه‌ 50 ملیۆن ئاكنجی ل سه‌ر ئاستێ كوردستانا مه‌زن ل جیهانێ.
ئه‌ڤ هه‌می هه‌كه‌ و بنه‌ما بوونه‌ هوَكار و ده‌لیڤه‌ بۆ راگه‌هاندنا دامه‌زراندانا كۆمارا كوردستان ل مهابادێ ل 22/1/1946 ل ژێر ئالایێ كوردستانێ یێ ره‌نگین ل سه‌ر ده‌ستێ پێشه‌وا (قازی محه‌مه‌د) و ژماره‌كا قاره‌مان و خه‌باتكه‌رێن كوردان ل كوردستانا روََژهه‌لات. ب رێوره‌سمێن هه‌ژی دا و ل مه‌یدانا چارچرا ل سه‌نته‌رێ باژێرێ مهاباد. بارزانیێ نه‌مر و ژمارا 500 قاره‌مانان ژ خورته‌مێر و عه‌گیدان ژ باشۆرێ كوردستانێ تێدا ئاماده‌بوون و پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د ب سووندا كوَماری ئێكه‌م كیانێ كوردی راگه‌هاند, ئه‌ڤه‌ ژی ده‌قێ سووندێ : ـ
ئه‌ز ب خودێ
ب كه‌لامێ خودایێ مه‌زن
ب شه‌رافه‌تا ملله‌تێ كورد ب ئالایێ پیرۆزێ كوردستانێ
سووند دخۆم كوَ هه‌تا دووماهی نه‌فه‌سا ژیانا خوه‌ و دووماهی چپكا خوَینا خوه‌, ب گیان و مالدریا راگرتنا سه‌ربه‌خوه‌یێ و بلند ڕاكرنا ئالایێ كوردستانێ دا تێبكۆشم و سه‌باره‌ت ب كۆمارا كوردستان و ئێكرێزیا گه‌لێن كورد و ئازه‌ربایجانێ خزمه‌تكار و وه‌فادار بمینم.
ژ یێ كوَمارێ یێ كورت بوو 11 هه‌یڤ بوون و 11 رۆژبوون. لێ سه‌ره‌رای ڤێ چه‌ندێ ژی ئارمانج و ئه‌نجام وحه‌ز و بیرو بۆچوون گه‌له‌كبوون ودرێژبوون. هانده‌ره‌كێ ئه‌كتیڤ و دژواربوو بۆ بلندكرنا ئاستێ هایبوونێ و هۆشه‌مه‌ندیا نه‌ته‌وه‌یی د ناڤ گه‌لێ كوردان و به‌رپه‌رێن دیرۆكا ملله‌تێ كورد هاته‌ نه‌خشاندن. ب مێژوویا ڤێ ده‌وله‌تێ و سه‌ركه‌فتنا ئیرادا جه‌ماوه‌رێ كوردی و به‌رزكرنا ناسناما نه‌ته‌وا كورد. زێده‌باری ده‌ست نیشانكرنا دوست و نه‌یارێن گه‌لێ كورد.. هه‌ژی ئاماژێ یه‌ كو د ڤی ده‌مێ كورت دا حوكمه‌تا كوردستان هاته‌ پێكئینان ب 12 وه‌زاره‌تان. پێكئینانا بنیاتێ له‌شكره‌كێ ب هێز بۆ پاراستنا كوَمارێ. دیاركرن و ئاماده‌كرنا سه‌ركرده‌ و رێبه‌رێن ده‌وله‌تێ. بلندكرنا ئالایێ كوَمارێ ل گه‌ل سروودێ. ژ لایێ رۆژنامه‌ڤانیێ ڤه‌ ژماره‌كا رۆژناما و كۆڤارا هاتنه‌ ده‌رئێخستن. ل گه‌ل هه‌بوونا چاپخانه‌كا باش یا سه‌ر وی ده‌می. هیما و دوورشم و سه‌ربۆر و ناڤێن مه‌زن و هزر و بیرێن نه‌ته‌وه‌ی و چاره‌نڤیسی ل دووڤ خوه‌ هێلان و یا گرنگ ژی هزرا ده‌وله‌تبوونێ هه‌رده‌م یا د سه‌رێ هه‌ر تاكه‌كێ كوردان دا مای وه‌ك ئارمانج و داخوازیه‌كا دخه‌ونیت رۆژ بۆ رۆژێ كو دێ هه‌ر ده‌مه‌ك یێ نێزیك ئێت بۆ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردی. هه‌ر وه‌سا رووره‌شی و شه‌همزاری ب وان ئه‌وێن سۆز و په‌یمانێن خوه‌ ب جه نه‌ئیناین به‌رامبه‌ری پالپشتی و هاریكاریا كوَمارا كوردستان. مێژوو بۆ مه‌ دسه‌لمینیت كو د كه‌ڤن دا ملله‌تێ كورد خودانێ خوه‌ و ده‌وله‌ت و میرنشینان بوَ و دیرۆكه‌كا دوور و درێژ یا هه‌ی د ڤی بیاڤی دا دگه‌هیته‌ 4514 سالان ده‌ستپێدكه‌ت ب ئێكه‌مین ده‌وله‌تا كوردی كو به‌ری 2500 سالا به‌ری زایینی یا هاتیه‌ دامه‌زراندن ب ناڤێ (لۆلۆ) 140 سالان حوكم یا كری ل ده‌ڤه‌را هه‌لمان ژ زه‌هاو هه‌تا ده‌ڤه‌را هه‌كار و دانان و پێكئینانا ده‌وله‌تێن كوردی یا به‌رده‌وام د هه‌می قووناغێن بووری دا هه‌تا دووماهی ده‌وله‌ت، ئه‌و ژی كۆمارا كوردستان ل مهاباد ل 22/1/1646 كو بابه‌تێ ڤێ راپورتا مه‌ هه‌روه‌سا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ نوكه‌.. . و ژ میرنشینا وه‌ك ئێكه‌مین میرنشین, میرنشینا عیشانی 912 ـ 961 ز ل روَژئاڤا هه‌رێما چیایێن نه‌هاوه‌ند تا دوووماهی میرنشین, میرنشینا بوَتان سالا 1812 هاته‌ پێكئینان ده‌مێ میر به‌درخان ل گه‌ل میرێن وانێ و هه‌كاریا و خیزان ل مووشێ ل ده‌ڤه‌را بۆتان رابوو ب شۆره‌شه‌كێ و دانانا حوكمه‌تا كوردی و حوكم ل ده‌ڤه‌رێن (مووسل ـ ره‌واندوز ـ مهاباد ـ شه‌نگار ـ سعرد ـ وێران شهر ـ سیۆرك ـ دیاربه‌كر (ئامه‌د) هه‌تا شنۆ و ئۆرمیێ) دكر، هیڤی و ئوَمێد ئه‌ون ئه‌ڤ بیره‌وه‌ریه‌ ببیته‌ به‌رێ بنیاتێ سه‌ركه‌فتنان و بده‌ستڤه‌ئینانا مافێ كوردان یێ ره‌وا ل ژێر ئالایێ كوردستانێ یێ ره‌نگین و خودێ مه‌زن دلۆڤان و هاریكاره‌.