NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي

محه‌مه‌د چه‌لكي
301 POSTS 0 COMMENTS

81

داعش ئه‌ڤ هێزا تاری په‌رێس و ژ كووراتیا تاریا دیرۆكه‌كا پری هۆڤانه‌تی و دوژمنا مرۆڤایه‌تی و هه‌ر سینه‌هیه‌كا دبته‌ سه‌ده‌مێ پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤپه‌ژراندن و ئارامی و پر ڕه‌نگیا جڤاكی، هاتی ب هه‌موو هێز و شیانێن خوه‌ هێرشی سه‌ر وه‌ڵاتێ مه‌ كرن. ب مه‌ره‌ما دوباره‌كرنا ئه‌نفال و سه‌پاندنا كولتۆره‌كێ دووری سنج و ره‌وشتێ مه‌؛ نه‌خاسمه‌ پشتی شیایی د نابه‌ینا ده‌مه‌كێ كێم دا رووبه‌ره‌كێ به‌رفرهه‌ ژ ئاخا سووریێ و عێراقێ داگیر بكه‌ت و جاردانا ده‌وله‌تا خوه‌ رابگه‌هینت و گه‌فێ ل سه‌ر داگیركرنا به‌غدا په‌یدا بكه‌ت!! وان هزر دكر و دبت ئاغایێن وان ژێرا گوتبت كو كوردستان یا بێ خودانه‌ و مینا به‌رێ دێ ب ساناهی بته‌ چاهێرا جدیدانا هه‌سپێن وان و ئاڵایێ ره‌شێ وان یێ وه‌كو دیرۆكا وان دوباره‌ ل سه‌ر چیا و گر و ئۆلیێن كوردستانێ ئێته‌ هلدان!! ژبیرا وان چوویه‌ ده‌م هاتیه‌ گوهۆرین و نوكه‌ ئه‌م خودان حوكمه‌ت و له‌شكره‌كێ پێش مرنێ ڤه‌ دبه‌زیتن(پێشمه‌رگه‌) دا كوردستانێ ژ هۆڤێن مینا وان بپارێزت و هه‌ر بمینت مێرگا ژیان و پێكڤه‌ژیانێ بۆ ته‌ڤ مرۆڤان، یا ژ گشتێ گرنگتر ئێكه‌تیا مه‌ یا نه‌ته‌وه‌یه‌ و ل سه‌ر هیمێن ڤێ ئێكه‌تیێ گوریا به‌رخوه‌دانێ ل ته‌ڤ به‌رۆكێن شه‌ری گه‌شبوو نه‌خاسمه‌ ل كۆبانێ مینا كه‌ڤرێن خۆرستی پێشمه‌رگه‌ و شه‌رڤانان ده‌ستێن هه‌ڤگرتن و هیڤیێن ئه‌حمه‌دێ خانی و بارزانیێ مه‌زن گه‌شكرن و نڤێژێن به‌رخودانێ ل به‌ر بانگا پیرۆزا وان كرن و ئه‌نجام كونه‌ مشك لێبوون قه‌یسه‌ری. كۆبانێ، شنگال، كه‌ركووك و. .. جه‌له‌ولا؛ جیهان ته‌ڤ به‌رامبه‌ری له‌هه‌نگی و به‌رخوه‌دانا هه‌وه‌ ماتمایی مایه‌ چونكو هوون ل جای گشت مرۆڤاتیێ شه‌رێ تیرۆرا ڤان تاری په‌رێس و هۆڤێن به‌رمایێن كولتۆرێ بیابانێ دكه‌ن. دبت ئه‌ڤ له‌هه‌نگی و به‌رخوه‌دانا ملله‌تێ كورد ل هه‌مبه‌ر داعش و ده‌سته‌خۆشكێن وێ جهێ سه‌رسامیێ بن چونكو ڤان تیرۆرستان بكریارێن خوه‌ یێن هۆڤانه‌ ترس و ساویره‌كا مه‌زن كریه‌ دلێ هه‌ر كه‌سی لێ قه‌هره‌مانێن مه‌ راڤا رۆڤیا پێدكه‌ن و ل سه‌ر شاشێن تیڤیان بوونه‌ پێترانكێن گشت جیهانێ و ئه‌فسانا وان ل كوردستانا ژ كه‌ڤن دا بوویه‌ گورستانا ته‌ڤ داگیركه‌ر و هێرشبه‌ران، شكاندن
به‌رخوه‌دان و ئه‌ڤ سه‌ركه‌ڤتنێن هان به‌رهه‌مێ ئێكرێزی و هه‌ڤگرتنا ناڤمالا كوردیه‌ ژبه‌رهندێ دڤێت بلند بهێته‌ راگرتن و پێشده‌ ببن و تا ب گه‌هته‌ رادێ مۆهركرنا په‌یمانا پیرۆز(العهد المقدس) و ببته‌ خالا وه‌رچه‌رخانا خه‌باتا مه‌ یا نه‌ته‌وی ل هه‌رچار پارچێن كوردستانا داگیركری.
ده‌م هاتیه‌ و كاودان ژ هه‌ر ده‌مه‌كی پێتر دبه‌رهه‌ڤن بۆ مۆهركرنا ڤێ په‌یمانێ چ ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یی، هه‌بوونا حكومه‌تا هه‌رێمێ و پێگه‌هێ سه‌رۆك بارزانی ل سه‌ر ئاستێ كوردستانێ و متمانا خه‌لك و هێزێن كوردستانی ب رۆلێ سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی
دگێرت د نێزیككرنا ته‌ڤ لایه‌نێن كوردستانی ل سه‌ر پرسێن نه‌ته‌وی؛ چ ل سه‌ر ئاستێ ده‌رڤه‌ كو داگیركه‌رێن كوردستانێ د ره‌وشه‌كا گه‌له‌ك خراب دا دبوورن، عێراق و سووریا د شه‌ره‌كێ تائیفی و ناڤخوه‌ دا یێن به‌ره‌ف هلوه‌شان و ژهه‌ڤ قه‌تانێ دچن و توركیا و ئیران ژی یێن د شه‌رێ گلۆبالیزمێ دا نقووم بووین و ژ په‌له‌قاژا وان گوهۆرینێن مه‌زن تێنه‌ چاڤه‌رێكرن.
ب ئه‌زموون هاتیه‌ چه‌سپاندن ته‌ڤ سه‌ركه‌ڤتنێن مه‌ به‌رهه‌مێ ئێكرێزیا مه‌ بوونه‌ و به‌ره‌ڤاژی ژی راسته‌ ژ له‌و نالبه‌ندی گوتیه‌:
ژن و مێر ببن تفاق . .. . جهه‌ك نابت مقابل
وه‌ك راست نه‌بن بان و تاق. . دێ وان هه‌رێفن دوو تل

75

په‌یدابوونا داعشێ‮ ‬بڤێ‮ ‬له‌زگینیێ‮ ‬ل سه‌ر ده‌پێ‮ ‬شانۆیا سیاسی و ڤه‌گرتنا روبه‌ره‌كێ‮ ‬به‌رفرهه‌ ژ ئاخا سوریا و عێراقێ‮ ‬ژ ڤاله‌هیێ‮ ‬نه‌هاتیه‌ به‌لكو به‌رهه‌مێ‮ ‬كولتۆرێ‮ ‬ڤێ‮ ‬ده‌ڤه‌رێ‮ ‬یه‌‮ ‬ژبلی پشته‌ڤانیا چه‌ند وه‌ڵاتێن ده‌ڤه‌رێ‮(‬وه‌ك سعودیا،‮ ‬قه‌ته‌ر و ده‌وله‌تێن كه‌نداڤا عه‌ره‌بی و توركیا ژی ب ره‌نگه‌كێ‮ ‬نه‌ راسته‌وخۆ‮) ‬بۆ به‌رسینگ گرتنا باڵا‮ ‬ده‌ستبوونا ئیرانێ‮ ‬و كوروپه‌ كرنا رۆلێ‮ ‬وێ‮ ‬ل ده‌ڤه‌رێ‮. ‬ئه‌ڤ وه‌ڵاتێن پشته‌ڤانیا داعشێ‮ ‬كرین و هه‌تا نوكه‌ ژی دبنڤه‌ بنڤه‌ كارئاسانیێ‮ ‬بۆ دكه‌ن و سه‌ره‌كانیا كۆمه‌ك و هاریكاریێ‮ ‬ژێ‮ ‬هشك ناكه‌ن،‮ ‬دڤیا سه‌ربۆر ژ وه‌لاتێن رۆژئاڤا و ب تایبه‌ت ئه‌مریكا گرتبان ده‌ما پشته‌ڤانی ل ئه‌لقاعیده‌ و ده‌سته‌ خۆشكێن وێ‮ ‬كری ل شه‌رێ‮ ‬ئه‌فغانستانێ‮ ‬دژی سۆڤیتا به‌رێ‮(‬25. 12. 1979 تا‮ ‬15. 2. 1989) كرین و پشتی رێكخستنێ‮ ‬شوێن پێ‮ ‬خوه‌ دیتین ل وان زڤرین و بورجێن نیویۆرك و میترۆیێن له‌نده‌ن و مه‌درید كرنه‌ ئارمانج و هه‌تا نوكه‌ شه‌ر‮ ‬یێ‮ ‬به‌رده‌وامه‌ و نێزیكترین كریارێن تیرۆرا ڤێ‮ ‬رێكخستنێ‮ ‬هێرشا ل سه‌ر گوڤارا شارل هیبدۆ ل پاریسێ‮(‬7. 1. 2015) یه‌‮. ‬داعش ژی‮ ‬یا ژ بن پاخلا ئه‌لقاعیده‌ ده‌ركه‌فتی و هه‌لگرا بیرو باوه‌رێن وێ‮ ‬یه‌ و به‌لكو ژ وێ‮ ‬زێده‌تر كریه‌ و هه‌موو سنوورێن ره‌وشتی به‌زاندینه‌ و بویه‌ گه‌فه‌كا مجد ل سه‌ر ئاسایشا ناڤده‌وله‌تی و ب تایبه‌ت ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬و ئه‌زموونا وێ‮. ‬بۆ نه‌هێلانا مه‌ترسیا داعشێ‮ ‬ل رۆژا‮ ‬22. 1. 2015ێ هه‌ڤپه‌یمانیا ناڤده‌وله‌تی ب سه‌رۆكاتیا ئه‌مریكا ل له‌نده‌ن كۆمبوونه‌ك ئه‌نجامدا و تێدا ل سه‌ر چه‌وانیا به‌رسینگ گرتن و لێدانا داعشێ‮ ‬گه‌نگه‌شه‌ كرن‮. ‬لێ‮ ‬یاسه‌یر ئه‌وه‌ چ به‌رپرسێن هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬نه‌هاتنه‌ ڤه‌خاندن ل ده‌مه‌كی كو حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬هێزا‮ ‬یه‌كه‌مینه‌ ل سه‌ر عه‌ردی ل دژی داعشێ‮ ‬دجه‌نگت و گورزێن كوژه‌ك دادوه‌شینتێ‮ ‬و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ر ژ ده‌ستێن وێ‮ ‬رزگار كرنه‌ و ل لایێ‮ ‬دن ئانكو به‌روكێن شه‌رێ‮ ‬دژی داعشێ‮ ‬ل عێراق و سوریا ره‌نگه‌ سستیه‌ك هه‌یه‌ و د ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ‮ ‬دا ئه‌ڤ سستیه‌ ره‌پ و رووت خوه‌ دده‌ت دیاركرن و وه‌كو پێدڤی هێرشی سه‌ر هشك باوه‌ریا وان ناهێته‌ كرن و تنێ‮ ‬ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬كریار و هزرا ڤێ‮ ‬رێكخستنا تیرۆری تێنه‌ شه‌رمه‌زار كرن و ب ڤی ره‌نگی دیار دبت كو ب تنێ‮ ‬هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬شه‌رێ‮ ‬داعش و تیرۆرێ‮ ‬دكه‌ت‮. ‬نه‌ڤه‌خاندنا حكومه‌تا هه‌رێمێ‮ ‬بۆ ڤێ‮ ‬كۆمبوونێ‮ ‬ل ڤی ده‌می دا كو هێزێن پێشمه‌رگێن كوردستانێ‮ ‬راڤه‌ رووڤیا ب چه‌كدارێن داعش دكه‌ت گه‌له‌ك پرسیار و گومانا ژ به‌ستنا ڤێ‮ ‬كۆمبوونێ‮ ‬په‌یدا دكه‌ت و هه‌موو رێككه‌فتن و ل هه‌ڤ هاتنێن به‌ری نوكه‌ دگه‌ل حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬هاتینه‌ كرن‮ ‬ل سه‌ر پرسا لێدانا داعش و شه‌رێ‮ ‬تیرۆری ب گشتی‮. ‬ل سه‌ر به‌ستنا ڤێ‮ ‬كۆمبوونێ‮ ‬و نه‌ڤه‌خاندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬وه‌كو لایه‌نێ‮ ‬سه‌ره‌كی د شه‌رێ‮ ‬داعشێ‮ ‬دا گازندا سه‌رۆكێ‮ ‬هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬رێزدار مه‌سعود بارزانی گه‌له‌ك د جهێ‮ ‬خوه‌ دایه‌ و هێلانا هه‌رێما كوردستانێ‮ ‬بتنێ‮ ‬یه‌ د مه‌یدانا شه‌رێ‮ ‬داعش و تیرۆرێ‮ ‬دا‮. ‬

‮ ‬
لابه‌ری‮ ‬12.. .. .. .. .. . كۆمارا ل مهابادێ‮. . ‬جه‌ژنا بوونا كوردان
مانشێت داخلی
هه‌ردو كۆمارێن ئازه‌ربێجان و كوردستان ل‮ ‬16 10 1946 ل هه‌ڤهاتنه‌كا سه‌ربازی مۆركرن ژ هه‌شت به‌ندان پێكدهات

مه‌زلۆم دۆسكی
دامه‌زراندنا كۆمارا كوردستانێ‮ ‬د دیرۆكا گه‌لێ‮ ‬كورد جهه‌كێ‮ ‬تایبه‌ت هه‌یه‌ ژ بۆ گه‌لێ‮ ‬كورد گه‌له‌ك بهایێن ماددی و مه‌عنه‌وی ئافراندن ژ به‌ر ڤێ‮ ‬ئێكێ‮ ‬دامه‌زراندنا كۆمارا كوردستانێ‮ ‬وه‌كو ژ دایكبوونا خوه‌ دبینین و ب ڤی ره‌نگی ژی تێدگه‌هین وه‌كو جه‌ژنه‌كێ‮ ‬دبینین ل سه‌ر ڤی بنگه‌هی‮. ‬كۆمارا دیمۆكراسیا كوردستانێ‮ ‬2211946 ئێكێ‮ (‬كۆمارا ئازه‌ربێجانێ‮) ‬راگه‌هاندی پشتێ‮ ‬وێ‮ ‬د ده‌مه‌ك كورت ده‌ و ل‮ ‬22 11946 و ب به‌رهه‌ڤبوونا ژماره‌كا زۆرا جه‌ماوه‌ری ژ سه‌رۆك عه‌شیره‌تان و بازرگان و خه‌لكێ‮ ‬كاسبكار و جۆتیار و پاله‌ و‮ (‬كۆمارا ده‌مۆكراسیا كوردستانێ‮ ) ‬ل باژارێ‮ ‬مهاباد و ل مه‌یدانا چارچرا،‮ ‬ئه‌ڤ ئێكه‌ ژی بوو قه‌باره‌كا سیاسی د دیرۆكا هه‌ڤچه‌رخا گه‌لێ‮ ‬كورد دا ده‌ركه‌ت هۆلێ‮ ‬پشتی كو ل‮ ‬17 12 ئالایێ‮ ‬ئێرانێ‮ ‬ل سه‌ر داموده‌زگه‌هێن حوكمی ئانی خوارێ‮ ‬ل جهێ‮ ‬وی ئالایێ‮ ‬كوردستانێ‮ ‬بلندكر‮. ‬
پشتی دامه‌زراندنا كۆمارا كوردستانێ‮ ‬و ل ده‌ستپێكا هه‌یڤا شواتێ‮ ‬كابینا حوكمه‌تا‮ (‬كۆمارا ده‌مۆكراسیا كوردستانێ‮) ‬هاته‌ راگه‌هاندن پێكهاتا ب ڤی ره‌نگی بوو‮. ‬
1- حاجی بابه‌ شێخ سه‌رۆك وه‌زیر‮ ‬2ـ سه‌یفی قازی جێگرێ‮ ‬سه‌رۆك وه‌زران‮ ‬وه‌زیری به‌رگری‮. ‬3ـ مه‌نافی كه‌ریمی جێگرێ‮ ‬سه‌رۆك وه‌زران‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬په‌روه‌ردێ‮ ‬و زانیاری‮ ‬4 ـ محه‌مه‌د ئه‌مین موعینی‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬ناڤخوه‌‮ ‬5ـ عه‌بدولره‌حمان ئیلخانی زاده‌‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬ده‌رڤه‌‮ ‬6ـ محه‌مه‌دێ‮ ‬ئه‌یۆبیان‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬ساخله‌میێ‮ ‬7ـ مه‌حموود وه‌لی زاده‌‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬چاندنێ‮ ‬8ـ خه‌لیل خوسره‌وی وه‌زیرێ‮ ‬كار و فه‌رمان‮ ‬9ـ ئه‌حمه‌دی ئیلاهی‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬ئابووری‮ ‬10ـ مه‌لا حسینی مه‌جدی‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬دادێ‮ ‬11ـ حاجی موسته‌فای داودی‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬داد‮ ‬12ـ سه‌دیق حه‌یده‌ری‮ ‬وه‌زیری رابه‌ری‮ ‬13ـ ئیسماعیل ئێلیخانی زاده‌‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬رێكوپران‮ ‬14ـ كه‌ریم ئه‌حمدین‮ ‬وه‌زیرێ‮ ‬پۆسته‌و گه‌هاندن رۆزفلت به‌راورده‌كێ‮ ‬د ناڤبه‌را كۆمارا ئازه‌ربێجانێ‮ ‬و‮ ‬یا كوردستانێ‮ ‬دكه‌ت و دبێژیت ل ئازه‌ربێجانێ‮ ‬حوكمه‌تا ترسێ‮ ‬هاتبوو دامه‌زراندن،‮ ‬به‌لێ‮ ‬ل كوردستانێ‮ ‬تنێ‮ ‬ئێك حاله‌تێ‮ ‬كوشتنێ‮ ‬هه‌بوو و مرۆڤی دكاری ل جاده‌یێن مهاباد گوهداریا رادیۆیا ئه‌نقه‌ره‌و و له‌نده‌ن بكه‌ت د هه‌مان ده‌مدا سزایێ‮ ‬گوهداریا ڤان جۆره‌ رادیۆیا جانێ‮ ‬مرۆڤان بوو‮. ‬دانانا چاپخانه‌كێ‮ ‬ل مهابادێ‮ ‬و ئێك ل بۆكان ژ بۆ چاپكرنا رۆژنامه‌ و كۆڤار و پرتووكێن كوردی ئه‌ڤه‌ هه‌موو د وارێ‮ ‬ره‌وشه‌نبیری دا جهان وان خۆیایه‌‮. ‬حوكمه‌تا ئیرانێ‮ ‬ل ته‌مووزا سالا‮ ‬1946 ب فه‌رمی قازی مه‌حه‌مه‌د بۆ ته‌هرانێ‮ ‬دعوه‌ت داخوازكر ژ بۆ كو زندی دیالۆكێ‮ ‬ل سه‌ر ره‌وشا هه‌رێمێ‮ ‬بكه‌ن و رازی بكه‌ن ب وێ‮ ‬ئێكێ‮ ‬كو هه‌ڤكاریا خوه‌ د گه‌ل رۆسیا راوه‌ستینیت و هاریكاریا ئازه‌ربێجانێ‮ ‬نه‌كه‌ن و هنده‌ك سۆزێن سه‌خته‌ بده‌نێ‮. ‬ل سه‌ر ڤێ‮ ‬ئێكێ‮ ‬ئێك ژ رۆژنامه‌یێن ئیرانی دنڤیسیت و بێژیت‮ (‬ئوتومبێلا ژماره‌‮ ‬28 د ناڤ ته‌هراندا د زڤری و ئالایه‌كێ‮ ‬بچووكێ‮ ‬كوردی ب سێ‮ ‬ره‌نگان كه‌سك و سپی و سۆر و د ناڤه‌راستێ‮ ‬دا رۆژه‌كێ‮ ‬ل سه‌ر نڤیسی‮ ‬یه‌ ده‌وله‌تی جمهۆری كوردستان‮) ‬هه‌ردو كۆمار ئازه‌ربێجان و كوردستان ل‮ ‬16 10 1946 ل هه‌ڤهاتنه‌كا سه‌ربازی مۆركر ئه‌ڤه‌ژی به‌ندێن وێنه‌‮: ‬1 ـ دروستكرنا له‌شكره‌كێ‮ ‬ئازه‌ری كوردی كو جهێ‮ ‬وی ته‌برێز بیت‮ ‬2ـ هنارتنا له‌شكرێ‮ ‬نیزامیێ‮ ‬ئازه‌ربێجانی بۆ ناڤا سه‌قز ل كوردستانێ‮ ‬و هنارتنا له‌شكرێ‮ ‬نه‌یێ‮ ‬نیزامی ئازه‌ربێجانی بۆ كوردستانێ‮ ‬یان بۆ ئازه‌ربێجانێ‮ ‬ئه‌گه‌ر پێدڤی به‌‮ ‬3ـ دانانا جه‌نه‌رال عه‌زیمی ئازه‌ربێجانی بۆ سه‌رۆكێ‮ ‬گشتی ل ناڤا سه‌قز و سه‌رده‌شت ل كوردستانێ‮ ‬و‮ (‬هۆلا ساسۆر هه‌وشار‮) ‬ل ئازه‌ربێجانێ‮ ‬4 ـ دانانا مه‌لا موسته‌فا بارزانی ب سه‌رۆكێ‮ ‬گشتی كوردی ئازه‌ری ل هه‌رێما سه‌قز‮ ‬5 ـ ل هه‌رێما هه‌وشار ئازه‌ربێجانی دێ‮ ‬ل ژێر چاڤدێریا محه‌مه‌د سه‌یفی قازی دا بیت‮. ‬6 پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د دێ‮ ‬سه‌رۆكێ‮ ‬هه‌رێ‮ ‬بلند بیت ل سه‌ر هێزێن كوردی ئازه‌ری به‌س شیره‌تكار ل گه‌ل جه‌نه‌رال عه‌زیمی‮ ‬دا‮ ‬7ـ جه‌عفه‌ر پێشوه‌ری دێ‮ ‬سه‌رۆكێ‮ ‬هه‌ره‌ بلند بیت ل ئازه‌ربێجانێ‮ ‬به‌س راوێژ ل گه‌ل مه‌لا موسته‌فا بارزانی و سه‌یفی قازی‮. ‬8 ـ هێزا كوردی هه‌ر هاریكاریه‌كا دن ڤیا ئازه‌ربێجان ده‌ست بۆ درێژكه‌ت‮. ‬

70

(هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل ده‌ف گه‌نجان به‌رز بوویه‌) ئه‌ڤه‌ ناڤێ نڤیسه‌كا خاتوون هه‌یفا دۆسكی یه‌ د رۆژناڤا ئه‌ڤرۆ هژمار 1570 دا به‌ڵاڤ بوویه‌ كو خاتوونێ وه‌ك راپرسی د گه‌ل سێ كه‌سان ئه‌نجامدایه‌ و دیدێن وان (گه‌نجان) بۆ مه‌ ڤه‌گوهاستی یه‌. به‌ری دیدێن خوه‌ ل سه‌ر ڤێ نڤیسێ ده‌ره‌هی بكه‌م، دخوازم بێژم بۆ زانینا دیدا هه‌ر ته‌خه‌كا جڤاكی ل سه‌ر هه‌ر روودانه‌كا ژ نشكاڤه‌ روو بده‌ت فه‌ره‌ مرۆڤ ل سه‌ر ئه‌گه‌رێن بووینه‌ پالده‌رێن ڤان روودانان هنه‌كی راوه‌ستت چونكو پێنه‌ڤێت چ روودان ژ ڤاڵه‌تیێ په‌یدا نابن، پشتی دیاركرنا وان سه‌ده‌مان بۆ خانده‌ڤانان و جهێن شوله‌ژێ شنوو مرۆڤ به‌رێ خوه‌ دده‌ت مژارێ و ئه‌ڤجا چ ب ئازرینت یان ژی داناساندنا دیدا ته‌خه‌كا تایبه‌ت بۆ جڤاكێ ل سه‌ر مژارا هلبژارتی. ئه‌ڤ ره‌نگ راپرسی و ئازراندنه‌ د رۆژنامه‌گه‌ریێ دا پر دگرنگن دبن سه‌ده‌مێن هشیاركرنا وه‌ڵاتیان و ده‌ستهه‌ڵاتێ دا ب مجدی ل چاره‌سه‌ركرنا وان پرسگرێكان راوه‌ستن و هه‌لویستی نیشان بده‌ن و یا دن په‌یدا كرنا خانده‌ڤانایه‌ بۆ رۆژنامێ.
دبت مه‌ره‌ما خاتوون هه‌یفا دۆسكی هه‌ر ئه‌ڤه‌ بت ئانكو زانیانا دیدا ته‌خه‌كا جڤاكا مه‌ ئه‌و ژی گه‌نجن ل سه‌ر مژارا هه‌ستا نه‌ته‌ویی لێ خاتوونێ نه‌كاریه‌ نیشانا خوه‌ بهنگێڤت و روو ب رووی چه‌ند شاشیان بوویه‌؛ ل سه‌ر شاشیێن زمانی و رێنڤێسی راناوه‌ستم چونكو ئه‌گه‌ر رێزب رێز ل سه‌ر ب راوه‌ستم گوتار دێ درێژ بت و ئه‌ڤه‌ پتر گونه‌ها راستڤه‌كه‌رێ زمانی و سه‌رپه‌رشتێ به‌رپه‌ریه‌. لێ شاشیێن دن ئه‌ز دێ بزاڤێ كه‌م ل گور دیدا خوه‌ ده‌رهه‌ی كه‌م، مژارا هه‌ستا نه‌ته‌ویی بۆ ملله‌ته‌كێ هێشتا ژ قۆناعا رزگاریا نه‌ته‌ویی ده‌رباز نه‌بووی و نه‌بوویه‌ خودان ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربخۆ، مژارا هه‌ری گه‌رمه‌ هه‌یفا دبێژت: (دقوناغا نوكه‌ یا كوردستان تێدا دبوریت گه‌نج به‌ره‌ڤ ئاوایه‌كێ دی برینه‌ و ره‌وشا وان به‌ره‌ڤ ژینگه‌هه‌كا دیڤه‌ چوویه‌ له‌ورا گه‌نج دبێژن ئێدی ئه‌م پتر بوینه‌ كه‌سێن نه‌توه‌یی و ژنوی هه‌ست ب كوردینی و نه‌ته‌ویێ خو دكه‌ین، چالاڤانێن دبیاڤێ گه‌نجان ئاماژه‌ كرن كو دانا شه‌هید و برینداران دا پتر هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل ده‌ڤ گه‌نجان به‌ره‌ڤ ئاسته‌كێ بلند چویه‌ و دیسا بو ئه‌گه‌رێ هندێ كو هه‌ر كه‌سه‌ك بێژیت ئه‌ز پێشمه‌رگه‌مه‌)، ئه‌ڤ پرته‌ ده‌ستپێكا نڤیسێ یه‌ وه‌ك من ل ژوور گۆتی كو ئه‌ڤ نڤیسه‌ یا پره‌ ژ شاشیێن زمانی و رێنڤێسی ژبلی هه‌ڤۆك چ رامانێ ناگه‌هینت. .. گه‌نج به‌ره‌ڤ ئاوایه‌كێ دی برینه‌ و ره‌وشا وان به‌ره‌ڤ ژینگه‌هه‌كا دیڤه‌ چوویه‌. .. گه‌نج دبێژن ئێدی ئه‌م بوینه‌ كه‌سێن نه‌ته‌وه‌یی.. . ، یێ ڤان هه‌ڤۆكان بخوینت دێ هه‌ست كه‌ت كو گه‌نجێن كوردستانێ د سه‌ربه‌ردایی و مژوولی ژیارێ نه‌ و چ پرسگرێكێن جڤاكی و كولتۆری و سیاسی و دامه‌زراندن و هه‌ڤژینی پێك
ئینان و بێكاری.. . نین و ئه‌ڤێ ره‌وشا كو هه‌یفایێ هه‌ر به‌حس نه‌كریه‌ و ژێ دهات خاستن ل سه‌ر راوه‌ستا بایه‌ و پرسگرێك و ره‌هه‌ندێن كێشێن روو ب روو گه‌نجان دبن دیار كربانه‌. خاتوون ئاسایی یه‌ ده‌ما گه‌فه‌كا دژوار ل سه‌ر هه‌بوون و ناسناما مرۆڤی په‌یدا ببن پتر هه‌ستا خوه‌پارستن و به‌ره‌ڤانیكرنێ وه‌ك كارڤه‌دان په‌یدا دبن نه‌ك بۆ ته‌خه‌كێ بتنێ به‌لكو ل جه‌م ته‌ڤ تاكێن وه‌ڵاتی و كه‌سێن د ناڤ وه‌ڵاتی دا دژین په‌یدا دبت. یا ژ هه‌میێ حنێرتر و جهێ سه‌رنجدانێ یه‌ مژار ل سه‌ر گه‌نجێن كورده‌ لێ وێنێ گه‌نجێن سیما ئه‌ورۆپی و دێمگرنژی ل به‌رپه‌ری به‌ڵاڤكریه‌! كو دهات خاستن وێنێن گه‌نجێن كورد ب جلكێن پێشمه‌رگه‌ی ل به‌رۆكێن شه‌رێ به‌ره‌ڤانیكرنێ هاتبان به‌ڵاڤكرن. یامای بێژم خاتوون هه‌یفا دشیا ڤێ مژارێ زێده‌تر بزۆخینت و دیدێن گه‌له‌ك گه‌نجان ل سه‌ر ره‌وشا ئیرۆینا كوردستانێ و گه‌فێن روو برووی وه‌ڵاتیێن كوردستانێ دبن، ژ هێرشێن داعشێ و پرسا مۆچه‌ی و دامه‌زراندن و بلندبوونا بهایێ هه‌رتشی و هه‌تا دگه‌هت پرسێن كولتۆری و هزری و پر ره‌نگیا پێكهاته‌یا جڤاكێ كوردستانێ ل سه‌ر پاشه‌رۆژا هه‌رێما كوردستانێ؛ لێ بۆچی خاتوونێ ئه‌ڤه‌ نه‌كریه‌، ئه‌ز نزانم ئه‌رێ هوون دزانن؟

95

داگیرگه‌رێن كوردستانێ سیاسه‌ته‌كا گه‌له‌ك به‌رچاڤ و چه‌په‌ڵ ل دژی نه‌ته‌وا كورد په‌یاده‌ كریه‌، ئه‌و ژی سیاسه‌تا ژێڤه‌كه‌ و ب سه‌ركه‌ڤه‌ و به‌رده‌وام ل سه‌ر ڤێ سیاسه‌تێ كاركریه‌، مخابن هه‌تا راده‌كی ب سه‌ركه‌ڤتنه‌ و ب تایبه‌ت ل سه‌ر پێكهاته‌یا هه‌ری ره‌سه‌نا كورد ئه‌و ژی ئێزدینه‌ (كوردێن ره‌سه‌ن پێناسا سه‌رۆك مه‌سعوود بارزانی یه‌ بۆ برایێن مه‌ یێن ئێزدی) ژ خوه‌ ئه‌م ل سه‌ر برایێن شه‌به‌ك و عه‌له‌وی و فه‌یلیان به‌حس ناكه‌ین، چونكو باندۆرا ڤێ سیاسه‌تا چه‌په‌ل دیاره‌. ل سه‌ر ب عه‌ره‌ب بوون یان
كورد بوونا هه‌ر پێكهاته‌كا ئولی ژ نه‌ته‌وا كورد دڤێت ئه‌و پێكهات ب خوه‌ بریارێ بده‌ت و خوه‌ ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ ئێكلا بكه‌ت و ب ڤێ ئێكلا بوونێ دێ بارێ بزاڤا رزگاریخازا كوردستانی سڤك بت، ئه‌م وه‌ك كورد نكارین ل جای برایێن ئێزدی بێژین هوون كوردن چونكو زمانێ ئولێ هه‌وه‌ كوردیه‌! ئه‌گه‌ر زمانێ ئولی ناسنامێ بده‌ت باوه‌ردارێن خوه‌ دڤێت هنگی بوسلمان ته‌ڤ ببن عه‌ره‌ب چونكو ئولێ ئیسلامێ ب زمانێ عه‌ره‌بی یه‌ و بۆ ئولێن دن ژی هه‌روه‌سا بۆ ئه‌ز ڤێ مژارێ نوكه‌ د ئازرینم و باش دزانم نه‌ ده‌مێ هندێ یه‌ لێ هنده‌ك روودان باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر هه‌ست و وژدانا مرۆڤی دهێلن و به‌لكو كۆته‌كیێ ژی دكه‌ن كو مرۆڤ نه‌چار بت وێ مژارێ بئازرینت! چونكو كوردستان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د ره‌وشه‌كا وسا دایه‌ دلێ مرۆڤی پێ دسۆژت، ژ ئالیكی ڤه‌ كێشێن مه‌ د گه‌ل حوكمه‌تا ناڤه‌ند (پرسا ماددێ 140 و موچه‌ و نه‌فتێ) ژ ئالیێ دن ڤه‌ هێرشا داعش بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ ب پشته‌ڤانیا ده‌وله‌تێن چاركنارێن هه‌رێمێ بۆ ته‌مراندنا چرایێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و سه‌ربۆرا وێ د چارسه‌ركه‌رنا كێشێن جڤاكی و ئولی و ئه‌تنی و په‌یاده‌كرنا سیسته‌مێ بازارێ ئازاد و هتد و ب ڤێ سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌ یا سه‌ركرداتیا كوردستانێ په‌یاده‌كری و ب تایبه‌ت رێزدار مه‌سعود بارزانی كو تم ته‌كه‌زیێ ل ڤێ سیاسه‌تێ دكه‌ت، كوردستان بوویه‌ مێرگه‌كا ئارام د ناڤ ده‌ریایه‌كا شه‌رێ تایفی و كوشتنا ل سه‌ر ناسنامێ بوویه‌ دیارده‌ دا. ئانكو حكومه‌تا هه‌رێمێ چ كێمانی و جوداهی نه‌ئێخستیه‌ ناڤ پێكهاته‌یێن ل كوردستانێ دژین و ب یه‌كسانی ل ته‌ڤان مه‌یزاندیه‌ و ب تایبه‌ت برایێن مه‌ یێن ئێزدی و كو ب كوردێن ره‌سه‌ن تێنه‌ په‌سناندن و ب ڤی چاڤی لێ تێته‌ مه‌یزاندن و خودان پێگه‌هه‌كێ گه‌له‌ك ب رێزن د ناڤ جڤاكا كوردستانێ دا، لێ پشتی داعشێ هێرشی سه‌ر كوردستانێ كری(3. 8. 2014) و كاره‌ساتا شنگالێ و ده‌ڤه‌رێن دن روودای، ده‌نگویا ئێزدی نه‌كوردن گه‌له‌ك بلندبوو و تا گه‌هشتیه‌ بلندترین ئاست ده‌ما میر ته‌حسین به‌گ كو میرێ ته‌ڤ ئێزدیانه‌ ل جیهانێ د كه‌نالێ ئه‌ل عه‌ره‌بیه‌ دا گۆتی: ئه‌م نه‌ كوردن! راسته‌ ل ڤێ گوتنا خوه‌ پووشمان بوو لێ پشتی كه‌نگی و ئه‌ڤه‌ نه‌جارا ئێكێ یه‌ ژ بلندتیرین ئاستێ ڤێ پێكهاته‌یێ ئه‌ڤ ده‌نگویه‌ بلند بت و به‌رده‌وامه‌ و یێ بڤێت بلا ل 4 شه‌می تیڤی مێزه‌ بكه‌ت كانێ چاوا ئه‌ڤ پێكهاته‌ ده‌ربرینێ ژ خوه‌ دكه‌ت و چه‌وان هێرشێ دكه‌ته‌ سه‌ر سه‌ركرداتیا كوردستانێ و ئاڵایێ عێراقێ ل سه‌ر مێزا پێشكێش كه‌ران داله‌قاندیه‌ و كارێ ڤێ تیڤیێ تنێ هێرش كرنه‌ سه‌ر حكومه‌تا هه‌رێمێ و داخازا ئاڤاكرنا ئێزدخانێ دكه‌ن و دخازن ڤێ هه‌رێمێ ژ كوردستانێ ڤه‌قه‌تینن!! ده‌م هاتیه‌ ئه‌م روو ب روو ل سه‌ر ڤێ كێشێ راوه‌ستین و ئه‌ڤ پرسه‌ بهێته‌ ئێكلا كرن چونكو نه‌به‌ر عاقله‌ ئه‌م گه‌نجێن خوه‌ ل به‌رۆكێن شه‌رێ تیرۆستێن داعش ب ده‌ینه‌ شه‌هیدكرن و كوردستان ڤێ له‌هیا ئاواران ب ڤه‌حه‌وینت ل سه‌ر كیستێ كوردستانیان و گه‌له‌ك ژ ڤێ پێكهاتێ پێشمه‌رگه‌هێن به‌ره‌ڤانێن روومه‌تا كوردستانیان مینا هێزه‌كا داگیركه‌ر لێ بمه‌یزینن!! ده‌مێ پاساوان بووریه‌ و میر و 4 شه‌می تیڤی ژ ڤاله‌هیێ خه‌به‌ر ناده‌ن.

199

ب ئه‌زموون هاتیه‌ چه‌سپاندن كو ئازادیا هزرێ ملحه‌ما هه‌موو ئاریش و گرفتێن روو ب رووی جڤاكێ دبن و بارمته‌یا هێوركرن و چاره‌سه‌ریا وانه‌. لێ ئاوایێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا ئازادیا هزرێ ل وه‌لاتێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤین و نوكه‌ ل كوردستانێ ژی سه‌رگێژی و گرفتا هه‌ری رۆژانه‌یه‌ روو ب رووی نڤیسه‌ر و كه‌سێن د ڤی بیاڤی دا كاردكه‌ن، دبت. سه‌ده‌م گه‌له‌كن، لێ سه‌ره‌كانیا گشتان ئوله‌ و خرارێ ئولان یێ مشته‌ ژ لیسته‌كا درێژا پیرۆزی و تابۆیان(مقه‌ده‌سان) ئانكو ئول ژ ئارمانجێن پاك كرنا ده‌روون و ب ئه‌ڤین كرنا كارێن قه‌نج و رێزگرتنا هه‌ڤ ل جه‌م مرۆڤان، هاتیه‌ دووركرن و مینا متایه‌كێ خوه‌ش فرۆش ئه‌ڤرۆ د بازارێن وه‌لاتێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤین دا كرین و قرۆتن پێ دئێته‌كرن؛ ئه‌نجام گه‌رمبوونا شه‌رێ تائیفی و ناڤخوه‌ و سنگه‌پێبوونا ڤێ ده‌ڤه‌رێ ژ كاروانێ پێشكه‌فتن و ئارامیێ. ئول ئانكو پیرۆزی و تابۆ و ژ هێلا باوه‌رمه‌ندێن خوه‌ ده‌ردكه‌ڤت و هه‌ر كه‌سێ نه‌ ب سه‌ر ڤی ئۆلی ڤه‌ ژی نابت ب چ ئاوایان خوه‌ ل سكرێ پیرۆزیێن وان بده‌ت. پیرۆزی و تابۆ سنگه‌پێكرنا هزرێ یه‌ و چه‌ند لیستا پیرۆزی و تابۆیان درێژتر بت، مه‌ودایێ هزركرن و كاركرن د بیاڤێ هزرێ دا به‌رته‌نگتر لێ دهێت. ئیسلام وه‌ك ئول پری پیرۆزی و تابۆیه‌ لێ ئه‌ڤه‌ وێ ناگه‌هینت و مه‌رجه‌ هه‌ر كه‌س په‌یره‌ویا وی بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤرۆ پشتی مرۆڤاتیێ قۆناغێن گرنگ بڕین و ئازادیا تاكه‌ كه‌سی و پێشلنه‌كرنا مافێن مرۆڤی ب گونه‌ها هه‌ری مه‌زن دئێت هه‌ژمارتن. پیرۆزیێن ته‌ یێن ته‌نه‌ و لێ ته‌ مافێ هندێ نینه‌ د پیرۆزیێن خوه‌ را من گونه‌هبار بكه‌ی، ئه‌ڤا نها ل كوردستانێ و جیهانا ئیسلامی دئێته‌ په‌یره‌و كرن، بزاڤه‌كه‌ بۆ لعاڤ كرن و ده‌ڤ بێنانا مرۆڤانه‌ و ڤه‌گه‌راندنه‌ بۆچه‌رخێن تاری یێن دیرۆكێ و حه‌لالكرنا كوشتنا مرۆڤیه‌ ل سه‌ر هندێ كو وه‌كو وان هزر ناكه‌ت. خوه‌ نه‌رازیكرنا ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامی ل كوردستانێ ل سه‌ر نڤیسه‌ر حه‌مه‌ سه‌عید حه‌سه‌نی بزاڤه‌كه‌ بۆ ب عێراق و سووریا و ئه‌فغانستانكرنا كوردستانێ یه‌ و ئه‌ڤه‌ ب چ ره‌نگان نه‌جهێ په‌ژراندنێ یه‌! ئه‌گه‌ر ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامێ به‌رامبه‌ری نڤیسه‌كا كورتا حه‌مه‌ سه‌عیدی نه‌ره‌حه‌ت ببن و ب برینداركرنا هه‌ستێن وان ئێن ئۆلی بزانن، پا ئه‌گه‌ر مرۆڤ ل سه‌ر هنده‌ك باوه‌رێن ئولی دانوستاندنێ بكه‌ت و گومانێ بخێته‌ سه‌ر هنده‌ك ئایه‌تێن ناسخ و مه‌نسوخ و رێزكرنا سوره‌ت و ئایه‌تێت قورئانێ و هنده‌ك پێرابوونێن خه‌لیفێن راشدی وه‌كو روودانا بن كه‌پرا سه‌قیف و كوشتنا ئیمام ئوسمان و شه‌رێ عه‌لیێ كورێ ئه‌بو تالبی و عایشایێ، دێ چ قه‌ومت؟ هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ز نه‌ دگه‌ل ئاوایێ ده‌ربرینا حه‌مه‌ سه‌عیدی مه‌ و نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤرۆ كو كوردستان یا د قۆنه‌غكا هه‌ستیار دا دبوورت و ئیسلاما سیاسی شه‌ره‌كێ بێ یه‌مان ل سه‌ر كوردستانێ سه‌پاندیه‌(داعش و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ وده‌مارگیرێن عه‌ره‌بێن شۆڤینی كو پرانیا وان سه‌ر ب ره‌وتێ ئیسلاماب ئه‌زموون هاتیه‌ چه‌سپاندن كو ئازادیا هزرێ ملحه‌ما هه‌موو ئاریش و گرفتێن روو ب رووی جڤاكێ دبن و بارمته‌یا هێوركرن و چاره‌سه‌ریا وانه‌. لێ ئاوایێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا ئازادیا هزرێ ل وه‌لاتێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤین و نوكه‌ ل كوردستانێ ژی سه‌رگێژی و گرفتا هه‌ری رۆژانه‌یه‌ روو ب رووی نڤیسه‌ر و كه‌سێن د ڤی بیاڤی دا كاردكه‌ن، دبت. سه‌ده‌م گه‌له‌كن، لێ سه‌ره‌كانیا گشتان ئوله‌ و خرارێ ئولان یێ مشته‌ ژ لیسته‌كا درێژا پیرۆزی و تابۆیان(مقه‌ده‌سان) ئانكو ئول ژ ئارمانجێن پاك كرنا ده‌روون و ب ئه‌ڤین كرنا كارێن قه‌نج و رێزگرتنا هه‌ڤ ل جه‌م مرۆڤان، هاتیه‌ دووركرن و مینا متایه‌كێ خوه‌ش فرۆش ئه‌ڤرۆ د بازارێن وه‌لاتێن رۆژهه‌ڵاتا ناڤین دا كرین و قرۆتن پێ دئێته‌كرن؛ ئه‌نجام گه‌رمبوونا شه‌رێ تائیفی و ناڤخوه‌ و سنگه‌پێبوونا ڤێ ده‌ڤه‌رێ ژ كاروانێ پێشكه‌فتن و ئارامیێ. ئول ئانكو پیرۆزی و تابۆ و ژ هێلا باوه‌رمه‌ندێن خوه‌ ده‌ردكه‌ڤت و هه‌ر كه‌سێ نه‌ ب سه‌ر ڤی ئولی ڤه‌ ژی نابت ب چ ئاوایان خوه‌ ل سكرێ پیرۆزیێن وان بده‌ت. پیرۆزی و تابۆ سنگه‌پێكرنا هزرێ یه‌ و چه‌ند لیستا پیرۆزی و تابۆیان درێژتر بت، مه‌ودایێ هزركرن و كاركرن د بیاڤێ هزرێ دا به‌رته‌نگتر لێ دهێت. ئیسلام وه‌ك ئول پری پیرۆزی و تابۆیه‌ لێ ئه‌ڤه‌ وێ ناگه‌هینت و مه‌رجه‌ هه‌ر كه‌س په‌یره‌ویا وی بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤرۆ پشتی مرۆڤاتیێ قۆناغێن گرنگ بڕین و ئازادیا تاكه‌ كه‌سی و پێشلنه‌كرنا مافێن مرۆڤی ب گونه‌ها هه‌ری مه‌زن دئێت هه‌ژمارتن. پیرۆزیێن ته‌ یێن ته‌نه‌ و لێ ته‌ مافێ هندێ نینه‌ د پیرۆزیێن خوه‌ را من گونه‌هبار بكه‌ی، ئه‌ڤا نها ل كوردستانێ و جیهانا ئیسلامی دئێته‌ په‌یره‌و كرن، بزاڤه‌كه‌ بۆ لعاڤ كرن و ده‌ڤ بێنانا مرۆڤانه‌ و ڤه‌گه‌راندنه‌ بۆچه‌رخێن تاری یێن دیرۆكێ و حه‌لال كرنا كوشتنا مرۆڤیه‌ ل سه‌ر هندێ كو وه‌كو وان هزر ناكه‌ت. خوه‌ نه‌رازیكرنا ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامی ل كوردستانێ ل سه‌ر نڤیسه‌ر حه‌مه‌ سه‌عید حه‌سه‌نی بزاڤه‌كه‌ بۆ ب عێراق و سوریا و ئه‌فغانستان كرنا كوردستانێ یه‌ و ئه‌ڤه‌ ب چ ره‌نگان نه‌جهێ په‌ژراندنێ یه‌! ئه‌گه‌ر ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامێ به‌رامبه‌ری نڤیسه‌كا كورتا حه‌مه‌ سه‌عیدی نه‌ره‌حه‌ت ببن و ب برینداركرنا هه‌ستێن وان ئێن ئولی بزانن، پا ئه‌گه‌ر مرۆڤ ل سه‌ر هنده‌ك باوه‌رێن ئولی دانوستاندنێ بكه‌ت و گومانێ بخێته‌ سه‌ر هنده‌ك ئایه‌تێن ناسخ و مه‌نسوخ و رێزكرنا سوره‌ت و ئایه‌تێت قورئانێ و هنده‌ك پێرابوونێن خه‌لیفێن راشدی وه‌كو روودانا بن كه‌پرا سه‌قیف و كوشتنا ئیمام ئوسمان و شه‌رێ عه‌لیێ كورێ ئه‌بو تالبی و عایشایێ، دێ چ قه‌ومت؟ هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ز نه‌ دگه‌ل ئاوایێ ده‌ربرینا حه‌مه‌ سه‌عیدی مه‌ و نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤرۆ كو كوردستان یا د قۆنه‌غكا هه‌ستیار دا دبوورت و ئیسلاما سیاسی شه‌ره‌كێ بێ یه‌مان ل سه‌ر كوردستانێ سه‌پاندیه‌(داعش و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ وده‌مارگیرێن عه‌ره‌بێن شۆڤینی كو پرانیا وان سه‌ر ب ره‌وتێ ئیسلاما
سیاسینه‌) و ئه‌م ژ هه‌ر قۆنه‌عه‌كێ پتر ئه‌م پێدڤی ئێكرێزیا نه‌ته‌وینه‌ و نابینم ده‌مێ هه‌لشكافتنا پرسێن هزری و ئولی بت. بۆ حه‌مه‌ی وه‌ك نڤیسه‌ر ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ درێژه‌ یێ بێ ده‌نگه‌ و خرشاتی پێڤه‌ دیاره‌ و دیاره‌ دخاست ده‌نگی ژ خوه‌ بینت و بێژیته‌ مه‌ ئه‌زێ هێشتا یێ مایم، هه‌روه‌سا ئێكه‌تیا زانایان ژی ئه‌گه‌ر چاڤدێریا فه‌یسبووكێ بكه‌ت كانێ چ ل ور روو دده‌ت؛ باوه‌ر ناكه‌م بشێت كاره‌كی بكه‌ت ژبلی بلندكرنا سكاڵایان و ئاماده‌ بوون ل به‌ر ده‌رگه‌هێ دادگه‌هان. پێگیر نه‌بوون ب یاریا دیمۆكراتی و هه‌ڤپه‌ژراندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ په‌یاده‌ كری ئازادیا هزرێ دكه‌ڤت بن گه‌فا لغاڤكرن و بێنانێ دا. ل ڤێره‌ رۆلێ حكومه‌تێ دیار دبت كو گوه نه‌ده‌ته‌ نڤیسه‌رێن خرشبووین و بێكار و ده‌زگه‌ه و ئێكه‌تیێن بێكار یێن به‌رامیه‌ری لێهمشتا پێشڤه‌چوون و داهێنانێن هزری حێبه‌تی ماین و ئه‌ڤجا ژ كه‌ربێن خوه‌ دا هێرشی هزرمه‌ندێن ئازاد و تابۆ نه‌ناس یێن ئه‌ڤرۆ جیهان به‌رهه‌مێ شه‌ڤنخۆنیێن وان دخۆت. پیرۆزی و تابۆ رێگرێن پێشڤه‌چوون و پێكڤه‌ژیانێ نه‌ و یێن بخازن كوردستانێ بكه‌ن ئه‌فعانستان و سوریا و عێراق و. .. تاد هه‌وارا مه‌ ژی حكومه‌تا هه‌رێمێ یه‌ كو رێكێ لڤان نیاز نه‌پاكان بگرت و به‌رده‌وامیێ بده‌ت ڤێ سیاسه‌تا هه‌تا نوكه‌ په‌یاده‌ دكه‌ت و كوردستان هه‌ر بمینت مێرگا پێكڤه‌ژیان و ته‌ڤ ئول و مه‌زهه‌بان ل ڤێ رۆژهه‌ڵاتا كو ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامێ و نڤیسه‌رێن خرش دخوازن ڤێ ره‌وشێ ل مه‌ تێك بده‌ن.

149

بزاڤا رزگاریخازا كوردی د گه‌له‌ك ئاسته‌نگ، نشیڤی، كه‌تن و سه‌ركه‌فتنان دا ده‌رباز بوویه‌ و هه‌تا گه‌هشتیه‌ رۆژا ئه‌ڤرۆ و د ڤان قۆناغان دا مه‌ نه‌بهیستی یه‌ هه‌ما جاره‌كێ ژی سه‌ركرداتیا كوردی داگێری ژ مافێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وی كربت ئه‌ڤجا پرس ب گه‌هت داگێری ژ پارچه‌كا كوردستانێ ئه‌ڤه‌ نه‌بوویه‌ و روو نه‌دایه‌ و باشترین نموونه‌ هه‌لویستێ سه‌رۆك بارزانیێ نه‌مره‌ ل ده‌ما شوره‌شا ئه‌یلوولێ ب كۆمپلۆیه‌كا ناڤده‌وله‌تی هلنگفتی (1. 3. 1975) پرسا كه‌ركووكێ ژێ هاته‌ كرن و داخاز ژێكرن كو وی نیڤ ئوتۆنۆمی یێ حكومه‌تا عێراقێ یا وی ده‌می پێشكێش كری بێی كه‌ركووكێ قه‌بوول بكه‌ت؛ به‌رسڤا سه‌رۆكێ نه‌مر ئه‌ڤه‌بوو: كه‌ركووك دلێ كوردستانێ یه‌ و ئاماده‌ نینم داگێریێ ژ بهۆسته‌كا ئاخا كوردستانێ بكه‌م. ئانكو د ته‌نگترین ده‌لیڤه‌ دا ب چ ره‌نگا سه‌ركرداتیا كوردی داگێری ژ بهۆسته‌كا ئاخا كوردستانێ نه‌كریه‌ و هه‌ر كه‌سه‌ك یان رێكخستنه‌كا بكه‌ت هزار و ئێك گومانا ل سه‌ر خوه‌ په‌یدا دكه‌ت و بخازن یان نه‌خازن دكه‌ڤنه‌ به‌ره‌یێ دژی مافێن كوردان و خزمه‌تا پیلانێن دابرینا ئاخا كوردستانێ و سیاسه‌تێن ئاسمیله‌كرنا كوردان دكه‌ن.
راسته‌ بزاڤا رزگاریخازا كوردی نه‌ یا ئێكگرتی و په‌رت و به‌لاڤه‌، ئه‌ڤه‌ژی سه‌ده‌ما پارڤه‌ بوونا كوردستانێ یه‌ ل سه‌ر چار ده‌وله‌تێن ژ هه‌ڤ جودا ل گوری رێكه‌فتنا سایكس-پیكۆ(16. 5. 1916)، ڤه‌رێژا ڤێ ژ هه‌ڤ قه‌تانێ دید و نه‌خشه‌رێ یێن جودا ب خوه‌ را ئیناینه‌ و بزاڤا هه‌ر پارچه‌كێ ل گوری تایبه‌تمه‌ند هه‌ل و مه‌رجێن خوه‌ كه‌فتینه‌ قادا خه‌باتێ و هه‌رده‌م پشته‌ڤانیا هه‌ڤ كریه‌ بێی ده‌ست تێوه‌ردانا كار و خه‌باتێن هه‌ڤ. ئه‌ڤرۆ پشتی ڤێ قۆناغا دووم درێژ ژ خه‌بات و به‌رخوه‌دانێ و ئازادبوونا باشوورێ كوردستانێ و بزاڤێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ رێكخستانا ناڤمالا كوردی و رۆلێ به‌رچاڤێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ گراڤی مه‌سعود بارزانی د ڤی بیاڤی دا و ب ده‌ستڤه‌ ئینانا دانپێدانا ناڤده‌وله‌تی ب حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و ب ره‌واتیا مافێن نه‌ته‌وا كورد ل هه‌رچار پارچێن كوردستانا داگیركری ب ره‌نگه‌ك وه‌سان كو بوویه‌ لێڤه‌گه‌رێ(مه‌رجه‌عیه‌تا) پرسا كوردی ل سه‌ر ئاستێ سیاسه‌تا جیهانی. ب ڤێ سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌یا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ پێگه‌هێ كوردان ل رۆژهه‌ڵاتا ناڤین پشتی ئیسرائیلێ دهێت و ئه‌ڤرۆ چاڤێن جیهانێ هه‌موو ل كوردستانێ یه‌ بۆ شكاندنا تیرۆرێ و نه‌خاسمه‌ پشتی پێشمه‌رگه‌هێن پارێزڤانێن روومه‌تا كوردان شیان گورزێن پشت شكێن ل داعش و هه‌ڤال به‌ندێن وێ بده‌ن و پترین ئاخا كوردستانێ ژ ده‌ستێن وانێن چه‌په‌ل رزگار بكه‌ن و ها ئه‌ڤرۆ ها سوبه‌ شنگال و ده‌ڤه‌رێن ماین رزگار بكه‌ن و ڤه‌گه‌ریننه‌ ناڤ همبێزا كوردستانا دایك. د ڤی ده‌می دا كو نه‌خشێ سایسكس-پیكۆی یێ به‌ره‌ف هه‌لوه‌شیانێ دچت و پرسا ده‌وله‌تا كوردی مانشێتا ته‌ڤ رۆژنامه‌ و میدیایێن جیهانێ یه‌ و پشته‌ڤاینه‌كا مه‌زن په‌یدا كریه‌، دوو سیاسه‌تمه‌دارێن كورد جه‌میل بایك و سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش بانگا داگێریێ و دووباره‌ پارڤه‌كرنا كوردستانێ دكه‌ن. هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ بانگخازیا وان ژ داگیركه‌رێن كوردستانێ هاتبایه‌ مه‌ ده‌نگێ خوه‌ نه‌دكر و هه‌ر ئه‌ڤه‌ ژ وان دهێت چاڤه‌رێ كرن. لێ داخازا ب كانتون كرنا كوردستانێ و ب تایبه‌ت شنگالێ د ڤی ده‌می دا خزمه‌تا دوزا كوردستانێ ناكه‌ت و ب داگێری دهێته‌ هه‌ژمارتن و بزاڤێن ب جیهانی كرنا پرسا كوردی و بتایبه‌ت پرسا شنگالێ روو ب رووی هنده‌ك ئاریشێن جدی دبت؛ ژبلی كو ب ده‌ست تێوه‌ردانا ناڤ كار و بارێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دهێت هه‌ژمارتن و زێده‌گاڤیه‌ ل سه‌ر دیرۆكا كوردستانی بوونا شنگال و ده‌ڤه‌رێن ئه‌و دخازن ب كانتۆن بكه‌ن. ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ درێژه‌ ئه‌ڤ هه‌ردوو (به‌رێزه‌) هنده‌ك واژه‌یێن مژاوی بكار دئینن و ژبلی وانا كه‌سه‌ك دن تێناگه‌هت وه‌ك: خوه‌سه‌ریا دیمۆكراتیك و كانتۆن و تا دوماهیێ و پرسا كوردستانی و ده‌وله‌تا كوردی ب هه‌موو شیانێن خوه‌ ڤه‌ دژاتیا وێ دكه‌ن، لێ بزاڤا رزگاریخازا كوردی بێی خوه‌سته‌كا وان دێ كاروانێ ده‌وله‌ت بوونێ هاژووت، ئه‌و بخازن یان نه‌خازن ملله‌تێ كورد كانتۆن و خوه‌سه‌ریا(خوه‌لیسه‌ریا) دیمۆكراتیك وه‌ك هه‌ر پرۆژه‌كێ دژی ئارمانجێن خوه‌ دهه‌ژمێرت و چاره‌نڤیسا وان دێ د زبلدانا دیرۆكێ دا نخێڤن و شنگال هه‌ر دێ مینت كوردستانی و ب هیممه‌تا پێشمه‌رگێن كوردستانێ دێ ڤه‌گه‌ریته‌ همبێزا كوردستانێ.

112

ل رۆژا 2014. 12. 17 مه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ر جهێ كورد لێ دئاكنجی رۆژا ئاڵایێ كوردستانێ پیرۆز كر، لێ ژبه‌ر سه‌ده‌ما ڤی شه‌رێ داعش و كه‌ڤنه‌په‌رێسیا عه‌ره‌بی و ده‌ڤه‌رێ ب سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دا سه‌پاندی وه‌ك هه‌ژی مه‌ ئه‌ڤ رۆژا هندا پیرۆز ب شاهی و دیلان و ب بزاڤێن كولتۆری و هونه‌ری نه‌خه‌ملاند. خوه‌ش به‌ختانه‌ ب سایا خه‌بات و له‌هه‌نگی یا پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مانێن كوردستانێ برینا شنگالێ د جه‌سته‌یا كوردستانێ دا هێلای، ئه‌ڤرۆ ئه‌و برین هاته‌ سارێژ كرن و ئاڵا گه‌شا كوردستانێ ل سه‌رێ چیایێ شنگال و سنونێ و زوممار و ده‌ڤه‌رێن ماین هاته‌ هلدان و گورزه‌كێ ب ژان وه‌شانده‌ نه‌خشێن وان هۆڤا كێشای؛ ب ڤێ هه‌لكه‌فتا پیرۆز ئه‌ز به‌ژنا خوه‌ ل همبه‌ر وان قه‌هره‌مان و بریندار و شه‌هیدان دچه‌مینم. د هاته‌ خاستن من ئه‌ڤ ستوونه‌ ب ڤێ هه‌لكه‌فتا دیرۆكی نڤیسیبایه‌، لێ چونكو د رۆژا ئاڵایی دا هنده‌ك بێرێزی ل ئاڵایێ مه‌ هاتنه‌ كرن و من ب فه‌ر دیت ئه‌ز وه‌ك تاكه‌كێ كوردستانی ل سه‌ر ب ده‌نگ بهێم و هاوار و به‌نگینا خوه‌ ببه‌مه‌ به‌رده‌ستێ جهێن شوله‌ژێ و بۆ ژ نوهه‌ و وێڤه‌ سنووره‌ك بۆ هه‌ر بێرێزیه‌كا ب ڤی ره‌نگی بهێت دانان و سزایێن توند ژ وان كه‌س و لایه‌نێن پیرۆزیێن مه‌ ئه‌ته‌ك دكه‌ن، ب سه‌ر دا بسه‌پینن دا ببنه‌ په‌ند و كه‌سه‌ك وێ جورعه‌تێ نه‌كه‌ت ده‌ستی بۆ پیرۆزیێن مه‌ ببه‌ت.
وه‌ك دهێت زانین ئاڵا سمبۆل و هێما هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كێ یه‌ ب ره‌نگه‌ك وه‌سا كو دیرۆك و كه‌ساتیا نه‌ته‌وه‌یی تێدا به‌رجه‌سته‌ دبت؛ ئاڵایێ مه‌ژی به‌رجه‌سته‌یا دیرۆك و كه‌ساتیا تاكێ كوردستانی دكه‌ت، و هه‌ر بێریزیه‌ك لێ بهێته‌ كرن، بێریزی ل ته‌ڤ تاكێن كوردستانێ دهێته‌كرن، چونكو ئاڵا ل جه‌م هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كێ پیرۆز و تابۆ و هێلا سۆره‌. بۆ پاراستنا ڤی ئاڵای مه‌ هه‌ر تشت گوری كریه‌ دابمینت بلند و پێلدار و دڤێت نه‌هێت ژبیركرن ئه‌ڤ ئاڵایه‌ ئێمانه‌تا یه‌كه‌م سه‌رۆك كۆمارێ كوردستانێ یه‌ قازی محه‌مه‌دێ شه‌هید راده‌ستی بابێ روحی یێ نه‌ته‌وا كورد بارزانیێ نه‌مر كری و ئه‌ڤرۆ ئه‌و ئاڵا ل سه‌ر سه‌كۆیا په‌رله‌مانێ كوردستانێ پێلان دده‌ و قه‌بخازیێ ژ دیرۆك و ئایینده‌یی دخازت. د ڤێ رۆژێ دا و ل ده‌ما هلدانا وی دا ل كه‌ركووكا دل و قودسا كوردستانێ كۆمه‌كا نه‌حه‌ز و كین ل دلێن شۆڤه‌نیستێن عه‌ره‌ب و به‌رماكێن كولتۆرا بیابانێ بێرێزی ل ئاڵایێ مه‌ كرن و هه‌روه‌سا ل دهوكێ ژی ئه‌ڤ بێرزیه‌ هاته‌ كرن هه‌رچه‌نده‌ هه‌ردوو روودان بێ سزا ده‌رباز نه‌بوون. لێ پرسیاره‌كا بنگه‌هین ئازراند كو من چه‌ندین جاران ئه‌ڤ پرسه‌ ئانیه‌ زمان و دانایه‌ به‌رده‌ستێن جهێن شوله‌ژێ ئه‌و ژی: ئه‌ڤ ئاوارێن عه‌ره‌ب یێن ژبه‌ر ره‌وشا سیاسی و شه‌رێ تایفی روو دكه‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ، دهێت خاستن وان د كه‌مپێن تایبه‌ت دا ئاكنجی بكه‌ن و ب چ ره‌نگان و بێی ده‌ستووریا ده‌زگه‌هێن ئاسیش و پارستانێ نه‌هێن ناڤ باژێرێن كوردستانێ، وه‌كو ته‌ڤیا وه‌لاتێن جیهانێ په‌یره‌و دكه‌ن. ژبه‌ر گه‌له‌ك ئه‌گه‌ران یێن ژ گشتان گرنگتر ره‌وشا ئاسیش و ساخله‌میه‌. ل با هه‌ر كه‌سی خوه‌یایه‌ كو عه‌ره‌بێن سوونه‌ دوژمنێن سه‌ر هشكێن دوزا كوردینه‌ و ده‌ستێ گه‌له‌ك ژ ڤانا د كوشتارگه‌ه و ئه‌نفالان دا هه‌بوون و ئه‌ڤرۆ ژی خوه‌ش هشارن بۆ داعش و گرۆپێن توندره‌وێن ئیسلامی. هه‌ر ئه‌و بوون ژی یێن ل كه‌ركووك و دهوكێ بێرێزی ل ئالایێ مه‌ كرین و به‌ری هینگێ ژی ئاڵایێ ره‌شێ داعشێ ل ئه‌ڤرۆ ستی هلداین، ئانكو ڤان شۆڤینستێن عه‌ره‌ب چ باوه‌ری ب ماف و رێزگرتن ل پیرۆزیێن مه‌ نین. ژبه‌رهندێ ژ جهێن شوله‌ژێ تێته‌ خاستن هه‌ر زوو سنووره‌كی بۆ ڤان بێرێزیا بهێته‌ گرتن و ته‌ڤ ئاواره‌یان د كه‌مپان دا بهێنه‌ ئاكنجی كرن و ب هووری ڤه‌كۆلین ل گه‌ل بهێته‌ كرن و رێزگرتنا پیرۆزیێن مه‌ ل سه‌ر بهێته‌ سه‌پاندن و هه‌رده‌ما سه‌رپێچی كرن، بۆ ده‌رڤه‌ی سنوورێن هه‌رێما كوردستانێ بهێنه‌ ره‌وانه‌كرن.

211

من ژ گه‌له‌ك كه‌سێن بسپۆر و زانا یێن كورد بهیستی یه‌ دبێژن: ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ك داهێنه‌ر كۆژین! نه‌ته‌وه‌یه‌كێ داهێنه‌ر كو ژ دێ چاوا شێت
جهێ خوه‌ د ناڤ كۆمه‌كا نه‌حه‌ز و دوژمنان دا و پێ هاتیه‌ دۆرپێچ كرن، كه‌تن! ئه‌ڤه‌ گازنده‌ك مێژینه‌یه‌ و به‌ری هه‌ر كه‌سی هناڤسۆتیێ كوردینیێ و هلگرێ خه‌تیرا ده‌وله‌تا كوردی ئه‌حمه‌دێ خانی د كتێبا پیرۆزا كورداتیێ مه‌موزینا بها گران دا ئینایه‌ زمان. لێ ب مخابنیڤه‌ مه‌ به‌رده‌وامی دایه‌ ڤێ كێمانیێ و شۆری نسكۆیه‌كێ ل په‌ی نسكۆیه‌مێ بوینه‌ و ناڤدار و فلیڤانێن(داهێنه‌ر، خودانشیان) مه‌ د ناڤ كوچوك سه‌رایێن بیانیان دا كه‌لهێن ئه‌فراندنێ ئاڤا كرنه‌ و شاكارێن وان ب ناڤێ ملله‌تێن خوه‌ نڤیسینه‌ و نموونێن هه‌ری نێزیك ئه‌حمه‌د شه‌وقی ل مسرێ و یه‌شار كه‌مال ل توركیا و جه‌میل سدڤی زه‌هاوی ل عێراقێ و گه‌له‌كێن دن و هه‌یا ئه‌ڤرۆ ژی ئه‌ڤ كێمانیه‌ به‌رده‌وامه‌. ئه‌گه‌ر بۆ نڤشێن به‌ری مه‌ هنه‌كی ره‌واتی تێدا هه‌بت، پشتی 1991ێ و هێرڤه‌ نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤرۆ مه‌ حوكمه‌ته‌ك هه‌یه‌ و د سه‌ر هه‌موو گه‌فێن ده‌ور و به‌ران دا كاریه‌ پێگه‌هێ خوه‌ بپارێزت و ته‌وژمه‌ك و بیاڤه‌كێ به‌رفرهه‌ بۆ زانا و فلیڤانێن كوردستانێ به‌رده‌ست كریه‌ و دكارن د بیاڤێن بسپۆریا خوه‌ دا داهێنانێ بكه‌ن. مرۆڤ دكارت بێ دوو دلی بێژت حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پاساوا دبێژت: نه‌بوونا ده‌رفه‌ت و پشته‌ڤانیێ ل كوردستانێ سه‌ده‌مێ به‌رزه‌بوونا فلیڤان و زانایێن كورده‌، نه‌هێلایه‌ و سالانه‌ فلیڤان و زانانیێن كوردستانی دهێنه‌ خه‌لاتكرن و به‌لكو گه‌له‌ك جاران خه‌لات ل سه‌ر هن كه‌سان هاتنه‌ به‌خشین بوویه‌ جهێ دل ئێیشانا گه‌له‌ك كوردپه‌روه‌ر و خه‌مخۆرێن پێشڤه‌چوونا كوردستانێ، لێ دیسا مه‌رداتیه‌ك بێ وێنه‌ د ڤی بیاڤی دا پێشكێش كریه‌ و دكه‌ت. ژ به‌ر ڤێ خه‌مخۆریێ پێشكه‌فتنه‌ك به‌رچاڤ د هه‌ر بیاڤیه‌كی دا پێشدا چوویه‌ و نه‌خاسمه‌ د بیاڤێ كولتۆری دا و ئه‌ڤرۆ ل كوردستانێ چه‌ندین ده‌زگه‌ه و وه‌قفێن كولتۆری بۆ پێشڤه‌چوون و پێشدا برنا كولتۆرێ كوردستانی بێ راوه‌ستان كار دكه‌ن. د سه‌ر هندێ را دێ بینی هنه‌ك خه‌مساری په‌یدا دبن و دبنه‌ سه‌ده‌مێن چه‌پدا چوونا هنه‌ك فلیكار و زانیان و جاره‌ك دن دبن شالوول لێ نه‌ دكوچكا كوردستانێ دا. چاره‌ چیه‌؟ پسیاره‌كا روو ب روو شاره‌زا و حكومه‌تێ دبت كو خوه‌دی ل ڤان فلیڤان و زانیان ده‌ر ب كه‌ڤت، چونكو د جیهانا ئه‌ڤرۆ دا(گلۆبالیزمێ دا) شیان دهێن كڕین و ده‌رفه‌ت ژ ده‌رڤه‌ی سنووران ژی بۆ هه‌ر كه‌سێ دڤه‌كرینه‌ و گوتنا مه‌زنا ئه‌وا دبێژت: كاركه‌رێ خوه‌ به‌ خوه‌شتڤیێ خه‌لكی به‌! ژ هه‌ر ده‌مه‌كی پێتر سیمایێ گلۆبالیزمی ب خوه‌ڤه‌ دگرت و شیان بوونه‌ بهاترین متا و كڕین و فرۆتن پێ دهێته‌ كرن.
ل په‌ی نه‌گه‌رهانا فلیڤان و خوه‌دی شیانان، به‌رده‌وام ئه‌م ڤان كه‌سان ژ ده‌ست دده‌ین و ئه‌گه‌ر شیانێن ڤان جامێران د پێخه‌مه‌تا پێشكه‌فتنا كولتۆر و پێشده‌ برنا كوردستانێ دا بهێنه‌ خه‌بتاندن، ئه‌ز باوه‌ر دكه‌م د ده‌مه‌ك كن دا هونه‌ر و كولتۆرا كوردستانی دێ سیامه‌یكی جیهانگیری ب خوه‌ڤه‌ بینت و تایبه‌تمه‌ندیا كوردستانی دێ بته‌ خوه‌دی سیمایه‌كی خوسه‌ر و برێز دێ لێ هێته‌ مه‌یزاندن، هه‌روه‌كو جیهان ته‌ڤ ب چاڤه‌كێ رێزگرتنی ل كولتۆرێ ئه‌مریكا لاتین مێزه‌ دكه‌ن. لێ ب مخابنیڤه‌ ته‌نگ سستیه‌ك د ڤی بیاڤی هێشتا هه‌یه‌ و نموونا هه‌ری به‌رچاڤ هونه‌رمه‌ند عه‌مار كۆڤی یه‌(كۆفی) كو مخابن چ موزیكڤان و هونه‌ر دۆستێن مه‌ ئه‌ڤ به‌هرا هۆ پایه‌ بلند ڤه‌نه‌دیتن و تا ل جهه‌ك نامۆ فلییاتی و شیانێن خوه‌ بۆ ئاشقێن هونه‌ری دان نیشاندان. لۆمه‌ی عه‌ماری ناهێت كرن كو پشكداری عه‌ره‌ب ئایدل(ئیدۆل) ببت و ب هلنگاڤتن ناهێت هه‌ژمارتن، چونكو ئه‌و پرۆگرام بۆ ڤه‌دیتنا خوه‌دی فلی و به‌هره‌یێن گه‌نجێن عه‌ره‌بی ئاخێڤانه‌ و ب چ پیڤه‌ران گه‌نجه‌كێ كورد نابته‌ ئایدلێ عه‌ره‌بان و بلا دلێ عه‌مارێ مه‌ نه‌مینت چونكو ئه‌ڤ هلنگاڤتنا وی مفایه‌ك دا هونه‌رێ كوردی، یا ئێكێ: ئه‌و ڤه‌گه‌راندنه‌ پرێز و همبێزا هونه‌رێ كوردی.
یا دووێ: هۆشداریه‌ك دا جهێن شوله‌ژێ كو خوه‌دی ل فلیڤان و زانیێن كوردستانی ده‌ربكه‌ڤن.

86

ب راستی گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ته‌ د ڤی كاودانێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ تێدا دبوورت، مرۆڤ ره‌خنێ ل كاروبارێن وێ بگرت، یان ژی هنه‌ك داخوازێن زێده‌تر نێزیكی داخوازێن كه‌سۆكی دبن؛ بكه‌ت. چنكو كارێن فه‌ر و فه‌رتر ئه‌ڤرۆ د رۆژه‌ڤا حوكمه‌تێ دا هه‌نه‌. ئه‌م ته‌ڤ دزانین سنوورێن هه‌رێما كوردستانێ ب ته‌ڤنه‌كێ تێكهه‌لكێشێ دوژمنان یێ چه‌مبه‌ركریه‌ و ل سه‌ر وان دوژمناتیا د ناڤبه‌را وان دا لێ ل سه‌ر پرسا گه‌لێ كوردستانێ ته‌ڤ ئێك ده‌ستن و نه‌خشه‌ و پلانیێن وان د به‌رهه‌ڤن بۆ ته‌مراندنا ڤی چرایێ ئه‌ڤرۆ ل باشوورێ كوردستانێ ب خوین و خه‌باته‌كا مێژینه‌یا بێ راوه‌ستان هه‌لبووی. نه‌خاسمه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ رێكه‌ك جودا ژ سیته‌مێ ئه‌ڤ ده‌وله‌ته‌ په‌یاده‌ دكه‌ن، گرتیه‌، ئه‌و ژی په‌یاده‌كرنا سیسته‌مێ فره‌ پارتایه‌تی و هه‌ڤ په‌ژراندنا جڤاكی و تێدا مافێن تاكی دپارزتی وسه‌رباری بازارێ ئازاد. به‌رهه‌مێ ڤێ سیاسه‌تا راست ئه‌ڤرۆ كوردستان ل په‌ی ئیسرائیلی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بوویه‌ مێرگا پێكڤه‌ژیانا ته‌ڤ ئول و نه‌ته‌وه‌یان.
هه‌ر ژبه‌ر ڤێ چاڤ پێ نه‌رابوونێ و سه‌رنه‌گرتنا ڤێ ئه‌زموونێ داعش و ته‌ڤ سه‌له‌فی كشی هه‌رێما كوردستانێ كرن، هه‌وجه‌ی چ فه‌لسه‌فاندێ ناكه‌ت و هه‌روه‌سا مرۆڤ چ فلیان ناكه‌ت، هه‌كه‌ بێژت، داعش دروستكری یا ده‌ولتێن كوردستان داگیركری و هه‌روه‌سا ده‌وله‌تێن كه‌ڤنپارێزێن ده‌ڤه‌رێ یه‌. ژ له‌و پاراستنا ڤی چرایی(حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ) د ڤی ده‌می دا ئه‌ركه‌كێ نه‌ته‌وی و مرۆڤی یه‌ و ل سه‌ر مه‌ته‌ڤان ئه‌ركه‌ ئه‌م ته‌ڤ خوه‌سته‌ك و ره‌خنه‌یێن خوه‌ پاش بێخین. گه‌له‌ك ملله‌ت وه‌كه‌ مه‌ د كاودانێن ولو دا ده‌رباز بوونه‌ و ته‌ڤ شیانێن خوه‌ بۆ پاراستنا نه‌ته‌وا خوه‌ دانه‌ خه‌بتاندن. مێزه‌ بكه‌ن ژ لایه‌كی داعش و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ و ژ لایه‌كێ دن ناكۆكیێن مه‌ ل گه‌ل حوكمه‌تا ناڤه‌ندی و پرسا ماددێ 140 و پرسا بودجێ و نانبرینا خه‌لكێ هه‌رێمێ و كرێ و مزێ كۆمپانیێن پێترۆلێ و. . تاد كو ئه‌ڤه‌ ته‌ڤ بارێ حكومه‌تێ گران دكه‌ن. ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌ران مرۆڤ دكارت ئه‌گه‌ر هنه‌ك كێم و كاسی په‌یدا ببن تێبگه‌هت وه‌ك مه‌ گوتی حكومه‌ت مژوولی ڤه‌دیتنا چاره‌یانه‌ و ب تایبه‌ت د بیاڤێ پارستنا هه‌رێمێ دا ژڤێ هێرشا هۆڤێن ژ ناڤ په‌راسووێن چه‌رخێن تاری هاتین و هه‌موو كینا خوه‌ دارێتی ئه‌زموونا كوردستانێ. ژ ڤێ مژوولیێ و كریزا ئابووری كو ئه‌و ژی حكومه‌تا هه‌رێمێ ده‌ست تێدا نینه‌ به‌لكو به‌رهه‌مێ گڤاشتنێن حوكمه‌تا ناڤه‌نده‌ ل سه‌ر هه‌رێمێ دا ڤه‌گێریێ ژ هنه‌ك ئارمانجێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وی بكه‌ت، وه‌ك پراسا رێفراندۆم و سه‌ربه‌خۆیا ئابووری؛ لێ هنه‌ك كه‌سێن كه‌یس په‌رێس و تابوورێ پێنجێ كه‌یسا خوه‌ دبینن و بێ وژدانانه‌ ب كه‌یف و گێولێ خوه‌ ده‌هباری گڤاشتنان ل خه‌لكێ كوردستانێ دكه‌ن و بهایێ ئاهێن خارنێ و كنج و جوانكاری و كریێن خانیان بلند كرنه‌ كو ئێدی د شیانێن وه‌لاتیان دا نینه‌ بكارن ب ئاسووده‌یی بژین، نه‌خاسمه‌ ئه‌ڤه‌ زڤستان هات و رۆژانه‌ بهایێ هه‌رتشی یێ بلند دبت. چاوا ده‌وله‌تێن ده‌وروبه‌ر كوردستان چه‌مبه‌ر كرنه‌ و ته‌ڤ پێكۆلا هندێ دكه‌ن ڤی چرای ب ته‌مرینن وه‌سا كه‌سیێن كه‌یس په‌رێس به‌ربوونه‌ گیانێ وه‌لاتیان و ئه‌م نه‌چارن هاوارا خوه‌ بگه‌هینین حوكمه‌تا خوه‌ یا گراڤی كانێ چاوا چ كێمانیێ د پاراستنا سنوورێن هه‌رێمێ دا ل هه‌مبه‌ر داگیركه‌ر و نه‌حه‌زان ناكه‌ت، وه‌سا مه‌ ژی ژ بازرگانان و بلندبوونا بهایێ هه‌ر تشتی بپارێزت. سنووره‌كی بۆ هه‌ر بهایه‌كی بدانت و پۆلیسێن نه‌په‌نی ل ناڤ بازاری به‌لاڤه‌كه‌ت و هه‌ر كه‌سێ پێگیریێ نه‌كه‌ت، راپێچی دادگه‌هێ بكه‌ت، چنكو ب راست د ڤێ كریزا ئابووری دا ئێدی د شیانێن پرانیا وه‌لاتیان دا نینه‌ ژینه‌كا ته‌نا بۆ مالباتێن خوه‌ دابین بكه‌ن و ئه‌ڤه‌ ژی دێ رێكێ خوه‌ش كه‌ن بۆ تێكدانا ته‌ڤنێ جڤاكی و هه‌روه‌سا ب ساناهی ئاسایشا ناڤخوه‌ دێ ده‌رز كه‌ڤنێ و ئه‌زموونا هه‌رێمێ دێ كه‌ڤته‌ به‌ر دلۆڤانیا بازڤیركێن وێرانكار.

142

ئه‌ڤه‌ ئیسلاما سیاسی ل ده‌ڤه‌رێ په‌یدا بووی(ل كوردستانێ ده‌ستپێكا سالێن 1980 و ل ده‌ڤه‌رێ پشتی سه‌ركه‌فاتا شۆره‌شا ئیرانێ 1979ێ) ته‌ناهی ل ده‌ڤه‌رێ بوویه‌ خه‌ونه‌كا دوور ده‌راز و كار ل سه‌ر تێكدانا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژراندن د ناڤبه‌را پێكهاته‌یێن جڤاكی دا كریه‌ و پیرۆزیێن ئۆلی و مه‌زهه‌بی یێن نه‌ سه‌ر ب ڤێ ره‌وتێ ڤه‌ ئه‌تك كرنه‌ ب تایبه‌ت یێن برایێن كریستیان و ئێزدی. راسته‌ ئه‌ڤ ره‌وته‌(ئیسلاماسیاسی) هێشتا ل كوردستانێ نه‌بوویه‌ خوه‌دی هێزه‌كا بالاده‌ست و ئه‌ڤا ل مسرێ و وه‌لاتێن دنێن ده‌ڤه‌رێ دكه‌ن، نه‌كارینه‌ ل كوردستانێ ئه‌نجام بده‌ن، ئه‌و ژی نه‌كو ئه‌ڤ ره‌وته‌ یێ خوه‌دی ئایدولۆجیه‌ك و جیهانبینیه‌كا جودایه‌؛ نه‌خێر به‌لكو جڤاكا كوردستانێ خوه‌دی كولتۆره‌كێ هه‌ڤ په‌ژراندن و مرۆڤ دوسته‌، یا دن مه‌ چ كێشه‌ د گه‌ل نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن نینه‌ و كێشا مه‌ كێشه‌ك نه‌ته‌وه‌ی یه‌ و پارتێن سیاسی ل كوردستانێ ته‌ڤ د كوردستانینه‌ و ل سه‌ر پرسا هه‌ڤ په‌ژراندن و پێكڤه‌ژیانێ كاردكه‌ن و ب تایبه‌ن پارتی دیمۆكراتی كوردستان كو ئه‌ڤه‌ پتره‌ ژ 60سالان خه‌بات ل سه‌ر ڤی ته‌وه‌ری كریه‌ و كادرێن پێشكه‌فتی و خودان بریار ژ نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن د ناڤ رێزێن وێ دا گه‌هه‌شتنه‌ پلێن هه‌ری بلند و گه‌له‌ك ژ وان د پێخه‌مه‌تا ڤێ سیاسه‌تا راست دا شه‌هید بوونه‌ یێن وه‌كه‌ شه‌هیدێ سه‌ركرده‌ هورمز مه‌لك چكۆ و مه‌حموود ئێزدی و چه‌ندین شه‌هیدێن دن و ب ڤێ سیاسه‌تا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژرنادنێ ئه‌ڤرۆ كوردستان بوویه‌ مێرگه‌كا ئارام بۆ ته‌ڤ ئتن و پێكهاته‌یێن عیراقێ و ب تایبه‌ت بۆ عه‌ره‌بێن سوننه‌ كو ئه‌و نه‌ ل وێ باوه‌رێ بوون ئه‌و بكارن بێی سه‌رگێژی ل كوردستانێ ئاكنجی ببن. چونكو ئه‌و هه‌تا كه‌فتنا رژێما سه‌ددامێ دراكۆلا(9. 04. 2003) به‌رپرسێن ته‌ڤ كاره‌ساتێن ب سه‌ر گه‌لێ كوردستانێ دا هاتینه‌ و ب تایبه‌ت ئه‌نفال و ب عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ. لێ ده‌ما شه‌رێ ناڤخوه‌ په‌یدابووی، ب ترسڤه‌ به‌رێ خوه‌دانه‌ كوردستانێ و چاڤه‌رێی تولڤه‌كرنێ بوون، كو كورد تولا سیاسه‌تا شۆڤینیا وان بكه‌ن و ژیانێ لێ بكه‌ن هزره‌ت!! لێ به‌رۆڤاژی ب سینگه‌ك فره‌ه هاتنه‌ پێشوازی كرن. هه‌رچه‌نده‌ تولڤه‌كرن شرینه‌ وه‌كی ئه‌لمان دبێژن، لێ د كولتۆرێ كوردان دا تول ژ كه‌سێن لێ قه‌ومی ناهێت ستاندن و به‌لكو هاریكاریێ پێشكه‌ش دكه‌ن. به‌لێ ل جه‌م ملله‌تێن دن ئه‌ڤه‌ به‌رچاڤ ناكه‌ڤت و هه‌رده‌ما بیڤا خوه‌ دیتن، ده‌ستێ تولهلدانێ دوه‌شینن هه‌روه‌كو سۆگمان ته‌لهلیانێ ئه‌رمه‌نی ل به‌رلینێ 1921ێَ بیڤا خوه‌ دیتی و ته‌لعه‌ت پاشایێ ده‌ست د كوشتارگه‌ها ئه‌رمه‌نیان دا هه‌ی كوشتی و ماینه‌ ب دوڤ وان كه‌سان ڤه‌ یێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن ئه‌رمانیاندا هه‌ین؛ هه‌روه‌سا گه‌لێ ئیسرائیلی ژی سیاسه‌تا تولهلدانێ ل دژی نازیان په‌یاده‌ كریه‌ لێ مه‌ كوردان!! مه‌ كوردستان كریه‌ چاهێرا ئه‌نفالچیان و عه‌ره‌بێن شۆڤینی و ئیسلامیێن هزر داعش!! مه‌ ل ژوور گوتیه‌ كو تولهلدانێ جهێ خوه‌ د كولتۆرێ كوردی دا نه‌گرتیه‌ لێ وه‌كو دبێژن: جام تژی بوو دێ ژێ رشت و ب كاره‌ساتا شنگالێ جامێ بێهنفرهه‌یی یا كوردستانیان پر بوویه‌ و بپه‌قینا هه‌ولێرێ(19،11،2014) دڤێت ب سه‌ردا بچت و ئه‌مژی ل هنده‌ك چاره‌یان بگه‌رهین كو ئێدی كوردستان نه‌بت چاهێرا بكوژێن گه‌لێ كوردستانێ. خوه‌ش به‌ختانه‌ پێر عسه‌ت ره‌جه‌ب به‌رپرسێ لقا چارده‌ یێ پارتی دیمۆكراتی كوردستان بۆ مالپه‌رێ خه‌ندان راگه‌هاند: كو ل ڤان دووماهیان دا چه‌ند یه‌كه‌یێن چه‌كدار هاتنه‌ دروستكرن بۆ كوشتنا وان كه‌سان یێن بازرگانیێ ب كه‌چێن كوردێن ئێزدی دكه‌ن. ئه‌ڤه‌ نوچه‌یه‌كا مژده‌ به‌خشه‌ كو كوردستانی ژی مینا گه‌لێن جیهانێ ده‌ست ب تولهلدانێ بكه‌ن ل دژی وان كه‌سێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن گه‌لێ كوردستانێ دا هه‌ین، بكه‌ت. لێ دیسا نابت ب چ ره‌نگان تولهلدان جهێ كولتۆێ پیكڤه‌ژیان و هه‌ڤپه‌ژراندنێ بگرت.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com