NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

17

ئه‌ڤرۆ، نه‌زاد هلۆری:

ئه‌ینی یا بوری رۆژا جیهانیا زه‌لامان بوو، هه‌ر چه‌نده‌ ل وه‌لاتێن جودایێن جیهانێ‌ ئه‌ڤ رۆژه‌ ب چه‌ند چالاكیان دهێته‌ ساخكرن، به‌لێ‌ ل هه‌رێما كوردستانێ‌ بێده‌نگی بوری، سه‌رۆكێ‌ رێكخراوا خانه‌یا راوێژ و رێنمایا خێزانی ژی جورێن زه‌لامان دیار دكه‌ت و دبێژیت: زه‌لامان كارتێكرنه‌كا زۆر ل سه‌ر جڤاكی و خێزانێ‌ هه‌یه‌.

ئازاد جه‌لال، سه‌رۆكێ‌ رێكخراوا خانه‌یا راوێژ و رێنمایا خێزانی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: (زه‌لام ئێكه‌ ژ گرنگترین پێكهاته‌یێن جڤاكی و روله‌كێ‌ هه‌ری به‌رچاڤ دجڤاكی دا هه‌یه‌، له‌وا دڤێت رێز ل زه‌لامێن خودان كه‌سایه‌تی و خه‌بات بهێته‌گرتن، نوكه‌ ل جیهانێ‌ و كوردستانێ‌ ژی چه‌ندان جورێن زه‌لامان په‌یدابوینه‌ له‌وا پێدڤی یه‌ جوداهی دناڤبه‌را وان دا بهێته‌كرن).

زێده‌تر گۆت: (ل كوردستانێ‌ زه‌لام هه‌یه‌ خودان رێز و بهایه‌ و زێده‌تر ژنه‌ك لده‌ڤ وی گرنگه‌ كو ببیته‌ هه‌ڤژینا وا، جڤاك ب گشتی و ژن ب تایبه‌تی رێزه‌كا زۆر لێ‌ دگرن و دخوازن هه‌ڤژینیی ل گه‌ل ئه‌نجام بده‌ن ژبه‌ركو د چاڤ و دلێ‌ وان دا ئه‌ڤینی و ڤیان و حه‌ژێكرن زۆره‌، دیسان زه‌لام هه‌یه‌ گه‌له‌ك چاڤ ڤه‌كری یه‌ و ب هه‌موو ئافره‌تان حێبه‌تیه‌ و هه‌موو ئومێد و هیڤێن وی دیوان و سوحبه‌تێن ژنایه‌، دیسان زه‌لام ژی هه‌یه‌ دناڤبه‌را هه‌ردوان دا دژیت، هندی دهێت وه‌كو یێ‌ ئێكێ‌ بیت به‌لێ‌ هنده‌ك جاران كونترولا خوه‌ ژ ده‌ست دده‌ت و دچیته‌ سه‌ر رێبازا زه‌لامێ‌ دوویێ‌).

ناڤبری د درێژاهیا ئاخفتنێن خودا ل بارا جورێن زه‌لامان گوت ژی: (زه‌لامێن بێ‌ سه‌ر و به‌ر و بێ‌ به‌رنامه‌، هندی خێزان و هه‌ڤژینا وی دهێت كو خزمه‌تا وی بكه‌ت، به‌لێ‌ نه‌ خزمه‌تا وێ‌ دیار و به‌رچاڤ دبیت، نه‌ ژی سه‌ر و به‌رێ‌ زه‌لام و هه‌ڤژینێ‌ وێ‌ دیار دبیت، ژبه‌ركو زه‌لامێ‌ وێ‌ ب شێوازه‌كێ‌ روتینی دژیت، دیسان زه‌لام هه‌یه‌ كه‌سه‌كێ‌ ساویلكه‌  و گێژه‌ و وه‌سا هزر دكه‌ نكو هه‌ڤژینا وی كرێكار و خزمه‌تكاره‌ و ب چوو تشته‌كێ‌ رازی نابن و ل به‌رچاڤ نیه‌، زه‌لام ژی هه‌یه‌ هه‌ژاره‌، ئه‌ڤ جوره‌ نه‌ك ئه‌ون كو نان نیه‌ بخون به‌لكو زه‌لامێن بن ده‌ستن و هه‌ر كه‌س ب تایبه‌تی ژن دشێت كونترولا وی بگریت و كیڤه‌ بڤێت و چ ژی بڤێت پێ‌ دده‌ن كرن، بۆ وی ژی خه‌م نیه‌ هه‌ر تشتی بكه‌ت، زه‌لام هه‌یه‌ دلپیسه‌ ب تایبه‌تی هه‌مبه‌ری هه‌ڤژنا خوه‌ و د هه‌مبه‌ر دا رێكێ‌ دده‌ت خوه‌ كو سه‌حا ژنێن خه‌لكی و كچێن وان بكه‌ت، له‌وا ژیانێ‌ ل هه‌ڤژینا خوه‌ دكه‌ت دوزه‌خ هه‌تاكو بچته‌ گه‌شت و گه‌ریانه‌كێ‌ و بزڤریت ڤه‌، هه‌ر دیسان دجڤاكێ‌ مه‌دا زه‌لامێ‌ ره‌زیل ژی هه‌یه‌ ئانكو هه‌ر تشت ل به‌ر ده‌ستێ‌ وی هه‌یه‌ و دشێت بكه‌ت، به‌لێ‌ مرۆڤه‌كێ‌ ره‌زیله‌ ب تایبه‌تی هه‌مبه‌ر خێزان و هه‌ڤژینا خوه‌ و حه‌ز ناكه‌ت چوو تشته‌كێ‌ بۆ مالا خوه‌ بكه‌ت ئه‌گه‌ر ب نه‌چاری نه‌بیت، دیسان زه‌لام هه‌یه‌ بێ‌ شانسه‌ هندی خزمه‌تا مال و خێ.انا خوه‌ بكه‌ت دیار و به‌رچاڤ نابیت و كه‌سه‌كێ‌ زۆر رێنجبه‌ر و دلسوزه‌ بۆ خێزانا خوه‌ به‌لێ‌ شانسێ‌ وی چوو تشت دیار نینه‌، دیسان زه‌لامێ‌ پیاوسالار ژی هه‌یه‌ و دخوازیت بچوكترین و مه‌زنترین بریار یا وی بیت و مالا خوه‌ وه‌كو سه‌ربازگه‌هێ‌ لێ‌ كریه‌ و هه‌رده‌مێ‌ دهێـه‌ مال دڤێت خێزان و زارویێن وی سلاڤا سه‌ربازی بۆ بكه‌ن، ب چوو ئاوای رێ‌ ب كه‌سێ‌ ناده‌ت بوچوونه‌كێ‌ بێژیت هه‌ڤژدی یا وی بیت، زه‌لام ژی هه‌یه‌ زمان پیسه‌ و هه‌رده‌م خێزان و هه‌ڤژین و ده‌وربه‌رێن خوه‌ ژی ره‌زیل و رسوا دكه‌ت ب ئاخفتن و زمانێ‌ خوه‌ و هه‌موو كه‌س خوه‌ ژ وی دویر دكه‌ن، زه‌لامێ‌ ئاقل ژی دناڤ جڤاكێ‌ مه‌ دا هه‌یه‌ و رێزێ‌ دده‌ت هه‌ڤژین و كچ و زارویێن خوه‌ و هه‌موو تاكێن جڤاكی و ئافره‌ت و كچێن خه‌لكی ئه‌ڤجا چ ل مال بیت یان ژی ل ده‌رڤه‌ و سه‌ر كاری و هه‌موو كه‌س حه‌ز دكه‌ن ل دیوانا وی بن و زۆر كه‌سه‌كێ‌ دلنازكه‌ و هه‌ر تشته‌كێ‌ دهێته‌ دده‌ستان داب ۆ خێزانا خوه‌ د مه‌زێخیت و ب گوره‌ی شیان ژی خزمه‌تا جڤاكێ‌ خوه‌ و كه‌سانێن پێدڤی دكه‌ت).

 

14

زاخۆ، عه‌لی حاجی:

رێڤه‌به‌رێ‌ په‌روه‌ردا زاخۆ بۆ روژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، ب بڕیارا سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ 34 قوتابخانه‌ ل سنوورێ‌ ئیداره‌یا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ دێ‌ هێنه‌ نووژه‌نكرن و ته‌مامكرن و دبێژیت: مه‌ پێدڤی یا ب ئاڤاكرنا هه‌ژماره‌یه‌كا دیتر یا قوتابخانه‌یان هه‌ی.

ئیبراهیم ئه‌نوه‌ر، رێڤه‌به‌رێ‌ په‌روه‌ردا زاخۆ گۆت: “ب بڕیارا مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ گوژمێ‌ ملیاره‌ك و 490 ملیۆن دینار بۆ ته‌مامكرنا سێ‌ قوتابخانه‌یێن ب نیڤه‌رۆ ل سنوورێ‌ په‌روه‌ردا زاخۆ ماین هاته‌ ته‌رخانكرن، مه‌ گه‌له‌ك پێدڤی ب ڤان سێ‌ قوتابخانه‌یان هه‌بوو كو بهێنه‌ ته‌مامكرن، ژ به‌ركو هه‌تا راده‌یه‌كێ‌ دێ‌ قه‌ره‌بالغیا ل سه‌ر قوتابخانه‌یێن مه‌ هه‌ین نامینیت”.

گۆتژی: “هه‌ر ب پشته‌ڤانیا سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تێ‌ ب گوژمێ‌ 795 ملیۆن دیناران 31 قوتابخانه‌ ل زاخۆ دێ‌ هێنه‌ نووژه‌نكرن، ژ به‌ركو گه‌له‌ك بێ سه‌روبه‌ر ببوون و ده‌مه‌كێ‌ درێژه‌ نه‌هاتینه‌ نووژه‌نكرن و هه‌ر ده‌ما پاره‌یێ‌ نووژه‌نكرنا وان قوتابخانه‌یان گه‌هشته‌ به‌ر ده‌ستێ‌ مه‌، دێ‌ كار تێدا كه‌ین”.

ناڤهاتی دیار ژی كر، بۆ سالا بهێت وان پێدڤی ب ئاڤاكرنا سێ‌ قوتابخانه‌یێن نوو هه‌یه‌ و گۆت: “ب شێوه‌یه‌كێ‌ گشتی ل سنوورێ‌ ئیداره‌یا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ مه‌ پێدڤی ب ئاڤاكرنا 15 هه‌تا 20 قوتابخانه‌یێن نوو هه‌یه‌”.

ل دوماهیێ‌ گۆت: “د پلانا مه‌ دایه‌، قوتابخانه‌یێن زین و ئه‌حمه‌دێ‌ خانی و ئاماده‌یا پیشه‌سازی بهێنه‌ خرابكرن و سه‌ر ژ نوو بهێنه‌ دروستكرن ب شێوه‌یه‌كێ‌ سه‌رده‌میانه‌ و دێ‌ مفایه‌كێ‌ باش ژ وان قوتابخانه‌یان ژی بینین”.

ئه‌ڤرۆ، ره‌مه‌زان زه‌كه‌ریا:

لژنه‌یا كاروبارێن شه‌هیدان و جینۆساید و زیاندانیێن سیاسی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ كار ل سه‌ر دیاركرنا رۆژه‌كێ بۆ شه‌هیدێن كوردستانێ دكه‌ت و هه‌تا نوكه‌ ل سه‌ر ده‌ستنیشانكرنا رۆژه‌كێ ماینه‌ كو بهێته‌ دیاركرن، بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی كار هاتیه‌ كرن و بڕیاره‌ ل ڤان نێزیكان ل په‌رله‌مانی ده‌نگ ل سه‌ر بهێته‌ دان.

به‌همه‌ن كاك عه‌بدوللا، ئه‌ندامێ لژنه‌یا كاروبارێن شه‌هیدان و جینۆساید و زیندانیێن سیاسی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ راگه‌هاند: “مه‌ وه‌كو لژنه‌یا كاروبارێن شه‌هیدان و جینۆساید و زیندانیێن سیاسی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، پێشنیاره‌ك ل سه‌ر دیاركرنا رۆژه‌كێ بۆ شه‌هیدێن كوردستانێ پێشكێش كریه‌، حه‌فتیا بۆری د كۆمبوونا لژنه‌یێ دا بڕیار هاته‌ دان كو دو مێژوو یان رۆژ بهێنه‌ دیاركرن، پشتی كار ل سه‌ر دهێته‌ كرن و ببیته‌ بڕیار و بهێته‌ په‌سه‌ندكرن، به‌لێ مه‌ ده‌لیڤه‌ دایه‌ پارتێن سیاسی كو به‌رسڤا لژنه‌یێ بده‌ن بۆ دیاركرنا رۆژه‌كا تایبه‌ت ب شه‌هیدێن كوردستانێ‌ ڤه‌”.

ناڤهاتی گوتژی: “پشتی رۆژ دهێته‌ دیاركرنن ئه‌و رۆژ نابیته‌ بێهنڤه‌دان، به‌لكو ب تنێ دێ‌ بیته‌ رۆژا بیرئینانا شه‌هیدێن كوردستانێ، ئه‌م چاڤه‌رێ به‌رسڤا پارتێن سیاسی دكه‌ین بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ، داكو بڕیارا دووماهیێ ل سه‌ر رۆژا شه‌هیدێن كوردستانێ‌ بهێته‌ دان و ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێته‌ په‌سه‌ندكرن”.

9

دهۆك، له‌زگین جوقی:

به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنێ‌ ل رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ خویا كر كو تیمێن گه‌رۆك د ناڤ پاركا نه‌ورۆز ل بازارێ‌َ دهۆكێ‌ دا، دوهی پشتی نێڤرۆ 20/11/2021 ده‌ست ب ڤاكسیندانانێ‌ بۆ وه‌لاتیان كر.

حه‌مزه‌ ره‌زیكی، به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنێ‌ ل رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: “ل رۆژا 20/11/2021ێ‌ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ده‌ست ب هه‌وه‌كا به‌رفره‌ه یا ڤاكسیندانانێ‌ ب رێیا تیمێن گه‌رۆك یێن ڤاكسیندانانێ‌ ن داڤ پاركا نه‌ورۆز ل بازارێ‌ دهۆكێ‌ كر، ئه‌ڤ تیمێن گه‌رۆك دێ‌ قه‌ستا ناڤ پاركا نه‌ورۆز ل ناڤ بازارێ‌ دهۆكێ‌ كه‌ن، له‌ورا ژی ئاگه‌هداریا خه‌لكێ‌ خوه‌ دكه‌ین هه‌ر كه‌سێ‌ ڤاكسین وه‌رنه‌گرتی، قه‌ستا پاركا نه‌ورۆز ل ناڤ بازارێ‌ دهۆكێ‌ بكه‌ت بۆ وه‌رگرتنا ڤاكسینا كۆرۆنایێ‌”.

حه‌مزه‌ ره‌زیكی ئه‌و ژی گۆت: “تیمێن گه‌رۆك یێن ڤاكسیندانانێ‌ دێ‌ رۆژانه‌ ژ ده‌مژمێر دویێ‌ پشتی نێڤرۆ هه‌تا پێنجی ئێڤاری د كاری دا بن د ناڤ پاركا نه‌ورۆز دا بۆ خزمه‌تكرنا وه‌لاتیان و ڤاكسینا دژی كۆرۆنایێ‌ دێ‌ بۆ وه‌لاتیان دانن”.

به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنێ‌ ل رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ زێده‌تر گۆت: “هه‌ر وه‌لاتیه‌كێ‌ ژیێ‌ وی یان وێ‌ د سه‌ر 12 سالیێ‌ دا بیت، دشێت ب رێیا وان تیمان ڤاكسینا دژی كۆرۆنایێ‌ راسته‌وخوه‌ وه‌ربگریت و پێدڤیه‌ كه‌سێن ڤاكسینێ‌ وه‌ردگرن ناسناما بارێ‌ شارستانی یان پاسپۆرت د گه‌ل دا بیت”.

به‌رواری بالا، زنار تۆڤی:

دوهی پشتی نیڤرۆ تۆپخانێن سۆپایێ‌ توركیا ئه‌وێن ل هنداڤی گوندێ‌ هرۆرێ‌ یا سه‌ر ب ناحیا كانی ماسێ‌ ڤه‌ ب دژواری تۆپباران كر و نێزیكی 15 گۆلله‌یێن تۆپان ل ده‌وروبه‌رێن گوندی داینه‌ و ڤێ‌ چه‌ندێ‌ ترس ل ده‌ف خه‌لكێ‌ گوندی په‌یدا كرییه‌.

ئازاد ئه‌دیب، موختارێ‌ گوندێ‌ هرۆرێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، دوهی پشتی نیڤرۆ 20/11/2021، بۆ ده‌مێ‌ پتر ژ دو ده‌مژمێران تۆپخانێن سۆپایێ توركیا گوندێ هرۆرێ تۆپباران كر، نێزیكی 15 گۆلله‌یێن تۆپان ل ده‌وروبه‌رێن گوندی داینه‌، هنده‌ك تۆپ نێزیكی 30 مه‌تران نێزیكی مالێن گوندی كه‌فتینه‌، ڤێ‌ تۆپبارانێ‌ ترس و دودلی ل ده‌ف خه‌لكێ گوندی په‌یدا كرینه‌”.

موختارێ‌ گوندێ‌ هرۆرێ‌ گۆت: “سۆپایێ‌ توركیا كاره‌ب و رێك ژی ئیناینه‌ وان ره‌بیێن ل هنداڤی گوندی داناین و ئه‌و ره‌بییا ل رۆژهه‌لاتێ‌ گوندی نێزیكی 500 مه‌تران ژ گوندی دووره‌، دیسا ژ ئه‌گه‌رێ‌ تۆپبارانێ‌ ئێدی گوندی نه‌شێن بچنه‌ ناڤ ره‌ز و زه‌ڤیێن خوه‌، هه‌روه‌سا ژ ئه‌گه‌رێ‌ تۆپبارانا سۆپایێ‌ توركیا هه‌تا نوكه‌ حه‌فت وه‌لاتیێن گوندێ هرۆرێ بریندار بووینه‌”.

20

ئه‌ڤرۆ:

رێبه‌ر ئه‌حمه‌د، وه‌زیرێ نافخۆ و ئانۆ جه‌وهه‌ر، وه‌زیرێ ڤه‌گۆهاستنێ یێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و د. عه‌بدولحه‌كیم خسرۆ، سه‌رۆكێ فه‌رمانگه‌ها دووڤچوون و هه‌ماهه‌نگیێ، ل رۆژا 17/11/2021 سه‌ره‌دانا كۆچكا پارێزگه‌ها دهۆكێ دا و ژلایێ د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ و ب به‌رهه‌ڤبوونا گوهدار شێخۆ، سه‌رپه‌رشتێ ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ پێشوازی لێهاته‌ كرن.

د كۆمبوونه‌كێ دا دگه‌ل دام و ده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار یێن كارگێریا پارێزگه‌ها دهۆكێ و ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ گه‌نگه‌شه‌ ل دۆر كێشێن ئه‌رد و زه‌ڤیێن كرستیانان پشتی ساله‌كێ ژ ده‌ركه‌فتنا بڕیارا هه‌ژماره‌ 83 یا حكومه‌تا كوردستانێ كر.

وه‌زیرێ ناڤخوه‌ د په‌یڤه‌كێ دا ئاماژه‌ ب به‌رنامێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ پاراستنا ئه‌ردێ پێكهاته‌یان و خووشك و برایێن كرستیان كر و دۆپاتی ل بجهئینانا قانوونا نه‌هێلانا ئه‌نجامدانا زێده‌گاڤیان ل سه‌ر ڤان ئه‌ردان و بڕیارێن لژنا بلندا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كر، دا دیاركرن كو حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ خوه‌ به‌رامبه‌ر پاراستنا مافێن وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ژ هه‌موو پێكهاته‌یان به‌رپرسیار دبینیت و گۆت: “هیڤیدارین كێشه‌یێن مایی ل دووڤ قانوونێ و ب دادپه‌روه‌ری بهێنه‌ چاره‌كرن و ده‌ستخۆشی ژی ل یه‌كه‌یێن كارگێری كر كو سكالایێن وه‌لاتیێن كرستیان وه‌رگرتینه‌ و بزاڤێن چاره‌سه‌ریێ قووناغه‌كا باش ده‌ربازكرینه‌ و لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار راسپاردن ل چاره‌سه‌ریێن بنه‌ره‌تی بۆ ڤان بابه‌تان بگه‌ڕن و ب وه‌كهه‌ڤی د به‌رده‌وام بن”.

پاشی وه‌زیرێ ڤه‌گۆهاستنێ یێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌حس ل وان سكالا و گازنده‌ و كێشێن ئه‌ردێن كرستیانان كر و هه‌ژماره‌كا كه‌یسێن پێدڤی چاره‌سه‌ریێ د كۆمبوونێ دا به‌حسكرن.

دیسا هه‌ر ئێك ژ پارێزگارێ دهۆكێ و سه‌رپه‌رشتێ ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ ئه‌و پێنگاڤێن كریاری بۆ چاره‌كرنا ڤان كه‌یسان و كه‌یسێن پێدڤی ئێكلاكرن و چاره‌كرنێ به‌حسكرن، د دووڤ دا ده‌ڤه‌ردارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ پشتی وه‌رگرتنا سكالایان بۆ ده‌مێ سێ هه‌یڤان ده‌رئه‌نجامێن سكالایان و چاره‌كرنا وان بۆ كۆمبوونێ به‌رچاڤكرن.

دیسا ل رۆژا 18/11/2021 د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ دگه‌ل هه‌ژماره‌كا كه‌سایه‌تیێن گوندێن سێجێ و قه‌شه‌فرێ یێن كرستیانان ب به‌رهه‌ڤبوونا ده‌ڤه‌ردارێ سێمێلێ كۆمبوو، د كۆمبوونێ دا ب هووری گوهداریا داخوازی و گازندێن هه‌ردو گوندان كر و پارێزگارێ دهۆكێ د په‌یڤه‌كێ دا راگه‌هاند: به‌رنامێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌وه‌ پرۆژێن خزمه‌تگوزاری بگه‌هینیته‌ هه‌موو ده‌ڤه‌ران.

دیسا هه‌ر ل هه‌مان رۆژ د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ پێشوازی ل خانم به‌یان سامی عه‌بدولره‌حمان، نوونه‌را حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ویلایه‌تێن ئێكگرتی یێن ئه‌مریكا كر، د روونشتنه‌كێ دا ل دۆر په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتێ ناڤبری و ره‌وشا په‌نابه‌ران و بهێزكرنا په‌یوه‌ندیێن پارێزگه‌ها دهۆكێ دگه‌ل باژێرێن ویلایه‌تێن ئه‌مریكا دانوستاندن هاته‌كرن.

10

ئامێدیێ‌، مه‌حمود نهێلی

گه‌له‌ك ژ گوشت فروشان گازنده‌ ژ نه‌بوونا سه‌ربرخانا ل ناحیا دێره‌لۆكێ‌ هه‌نه‌ و دیار دكه‌ن كو، ئه‌ڤ یه‌كه‌ بوویه‌ جهێ‌ بێزاریا وان، ب تایبه‌تی یێن دناڤ بازاری دا و هه‌ر ژ به‌ر ڤێ‌ یه‌كێ‌ گه‌له‌ك جاران ئه‌ڤ گوشت فروشه‌ هاتینه‌ سزادان.

ئێك ژ گوشت فروشان بو رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، هه‌تا نوكه‌ چو جهه‌كی باش نه‌هاتیه‌ دیتن بۆ سه‌رژێكرنا په‌ز و ئاژه‌لی و گۆت: (ئه‌ڤ یه‌كه‌ بۆ مه‌ وه‌ك گوشت فروشت بوویه‌ ئاریشه‌، چونكو گه‌له‌ك جاران ژ به‌ر نه‌بوونا جهێ‌ سه‌رژێكرنا ئاژه‌لی هند ژ گوشت فروشان ل به‌ر ده‌رگه‌هێ‌ گوشتفروشیێ‌ ئاژه‌لی سه‌ر ژێك ژ دكه‌ن و چێدبیت ئاریشه‌یێن ساخله‌میێ‌ ژی لێ‌ دروست ببن ئه‌ڤه‌ زێده‌باری وێ‌ یه‌كێ‌ دهێنه‌ سزادان).

ناڤهاتی داخاز ژی كر، جهه‌ك بۆ وان بهێته‌ دابینكرن تایبه‌ت یێ‌ سه‌رژێكرنا ئاژه‌لی هه‌م بۆ وان ژی باشه‌ و هه‌م ژی بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ و بۆ حكومه‌تێ‌ ژی، چونكو گه‌له‌ك جاران ئه‌م ل سه‌ر ڤێ‌ یه‌كێ‌ هاتیه‌ سزادان.

ئه‌ندازیار عه‌بدولمه‌ناف ره‌شید سه‌رۆكێ‌ باژێرڤانیا دێره‌لۆك بو رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، راسته‌ نه‌بوونا سه‌ربرخانێ‌ ل دێره‌لۆكێ‌ ئاریشه‌یه‌ و گۆت: ژلایێ‌ خوه‌ ڤه‌ و ب هه‌ڤكاری ل گه‌ل رێڤه‌به‌ریا ناحیێ‌ مه‌ بزاڤێن رژد كرینه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا ڤێ‌ ئاریشه‌یێ‌، لێ‌ دیاره‌ ژ به‌ر چه‌ند ئاریشه‌یێن مادی نه‌هاتیه‌ چاره‌سه‌ر كرن.

دیار كر، پێدڤیه‌ ڤێتێرنه‌ری و ساخله‌میا ده‌ڤه‌رێ‌ گڤاشتنێن باش ل سه‌ر ڤان گوشت فروشان بكه‌ن بۆ وێ‌ یه‌كێ‌ ژلایێ‌ ساخله‌میێ‌ ڤه‌ زیان و مه‌ترسی ل سه‌ر هاولاتیان نه‌بن تا كو جهه‌كی تایبه‌ت بۆ دهێته‌ دیتن و گۆت: دورێن 7 دوكانێن گوشت فروشان ل سه‌نته‌رێ‌ ناحیا دێره‌لۆك هه‌نه‌ هنده‌ك ژ وانا ئاژه‌لی ل سه‌ربرخانا شێلادزێ‌ سه‌رژێدكه‌ن لێ‌ بۆ هنده‌كا ناگونجیت ببه‌نه‌ شێلادزێ‌ ژ به‌ر كو دێ‌ گران سه‌ر راوه‌ستیت.

و ته‌كه‌ست كر، پێدڤیه‌ ژلایێ‌ ساخله‌میێ‌ ڤه‌ هه‌موو ئاژه‌ل بهێنه‌ پشكنین كرن ل هه‌ر جهه‌كی بهێته‌ ڤه‌كووشتن به‌ری بهێته‌ فروتن و هه‌ر گوشت فروشه‌كی بێ‌ ختما ڤێتێرنه‌ریێ‌ گوشتی بفروشیت دێ‌ ل دووڤ رێنمایان سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل دا هێته‌ كرن.

دیاركر ژی، هه‌تا نوكه‌ هژماره‌كا گوشت فروشان ژلایێ‌ ساخله‌میێ‌ و لژنا بازاری ڤه‌ هاتینه‌ سزادان، ژ به‌ركو ل دووڤ رێنامیان كار نه‌كریه‌ و گۆت: (ژ بۆ ڤه‌كرنا سه‌ربرخانێ‌ ل دێره‌لۆكێ‌ مه‌ گه‌له‌ك جاران بزاڤ كرینه‌ و ل ڤێ‌ داویێ‌ ژلایێ‌ مه‌ ڤه‌ جهه‌ك بۆ هاتیه‌ ده‌ست نیشانكرن و ڤه‌دیتن بۆ هاتیه‌ كرن و راده‌ستی قایمقامێ‌ قه‌زا ئامێدیێ‌ هاتیه‌ كرن و ئه‌و چاڤه‌رێ‌ وێ‌ یه‌كێ‌ نه‌ كوژمه‌كێ‌ پاره‌ی بۆ بهێته‌ ده‌ست نیشانكرن و ده‌ست ب چێكرنا كارێ‌ وێ‌ بهێته‌ و ب ڤێ‌ یه‌كێ‌ ژی ئه‌ڤ ئاریشه‌ دێ‌ چاره‌سه‌ر بیت).

 

32

دهۆك، له‌زگین جوقی

رێڤه‌به‌رێ‌ شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ راگه‌هاند: “رێڤه‌به‌ریا شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دگه‌ل چوار تیمێن بیانی كاركرن بۆ ئه‌نجامدانا ڤه‌كۆلینان ل سه‌ر شوونوارێن دهۆكێ‌، دوو ژ وان تیمان زانكۆیێن ئه‌لمانی نه‌ و دوو تیم ژی زانكۆیا ئودینی یا ئیتالیی نه‌ كو زانكۆیا ئه‌لمانی ل گری باستكێ‌ كار ل سه‌ر ڤه‌كۆلینا شوونواران كریه‌ و 26 چه‌رخێن دیرۆكی تێدا ده‌ربازبووینه‌، كو كه‌ڤنترین چه‌رخ بۆ سه‌رده‌مێ‌ نه‌ینه‌وا پێنچ دزڤریت ئه‌و ژی بۆ به‌ری دوو هزار و 900 ساله‌ ڤه‌دگه‌ریت”.

د. بێكه‌س بریفكانی، رێڤه‌به‌رێ‌ شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ رۆژنامه‌یا ئه‌ڤرۆ دیار كر:” ل گرێ‌ باستكێ‌ چه‌ندین نڤیسینێن میسماری هاتینه‌ دیتن بۆ سه‌رده‌مێ‌ چه‌رخێ‌ ئاشوریا یێ‌ ناڤه‌راست دزڤرن، زێده‌باری دیتنا تابلۆیێن سه‌رده‌مێ‌ میتانیان كو گرێ‌ باستكێ‌ باژێره‌كێ‌ كه‌ڤنار بوویه‌ دبیژنێ‌ باژێری مه‌رده‌مان، د تێكستێن كه‌ڤندا ئه‌ڤ ناڤه‌ هاتبوو و كه‌سێ‌ نه‌دزانی جهێ‌ وی باژێری ل كیڤه‌یه‌، ب خۆشحالیڤه‌ پشتی مه‌ ڤه‌كۆلینێن شوونواران ئه‌نجامداین ئه‌ڤ باژێرێ‌ كه‌ڤن ل قه‌زا سێمێلێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هاتیه‌ دیتن نوكه‌ ژی به‌رده‌وام كارێ‌ ڤه‌كۆلینێ‌ یێ‌ ل سه‌ر دهێته‌ كرن، د ئاینده‌ی دا دێ‌ هه‌موو ئه‌نجامێن ڤه‌كۆلینان یێن گرێ‌ باستكێ‌ یێن شوونواری بۆ خه‌لكێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هێنه‌ راگه‌هاندن”.

د. بێكه‌س بریفكانی، ئاشكه‌را كر: “كارێ‌ ڤه‌كۆلینێ‌ ل سه‌ر گرێ‌ موقبلێ‌ یێ‌ شوونواری ژی یێ‌ دهێته‌ كرن، ئه‌ڤ دكه‌ڤیته‌ ناڤ فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ دا، ئه‌ڤه‌ ژی جهه‌كێ‌ گرنگ یێ‌ شوونواری یه‌ و هه‌تا هه‌شت جهێن شوونواری هه‌نه‌ كو گرێ‌ موقبلێ‌ ئێكه‌ ژ وان شوونواران هه‌تا 16 چه‌رخێن دیرۆكێ‌ تێدا یێن هاتینه‌ دیتن، ئه‌و ژی چه‌رخێ‌ ئه‌كه‌دی و میتانی و ئاشوری و ئیسلامی، ئه‌ڤ ساله‌ ئه‌م گه‌هشتینه‌ ئه‌نجامێن باش ل سه‌ر گرێ‌ موقبلێ‌ یێ‌ شوونواری ل ئاینده‌كێ‌ نێزیكدا دهێنه‌ راگه‌هاندن”.

رێڤه‌به‌رێ‌ شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ زێده‌تر گۆت: “ل گرێ‌ ئاسنكاریان ژی ل قه‌زا به‌رده‌ره‌ش ڤه‌كۆلین ب هه‌ڤپشكی دهێته‌ كرن ژلایێ‌ رێڤه‌به‌ریا شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ و زانكۆیا ئودینی یا ئیتالی، ئه‌ڤ گرێ‌ ئاسنگاریان هه‌تا 17 چه‌رخێن شوونواری هاتینه‌ دیتن كه‌ڤنترین چه‌رخ ژی بۆ نه‌ینه‌وا پێنچ دزڤریت و چه‌رخێن دیرۆكێ‌ یێن ئاشوری ژی تێدا هاتینه‌ دیتن و هه‌موو هاتینه‌ پاراستن د ئاینده‌ی دا ئه‌ڤ هه‌موو شوونواره‌ ل دهۆكێ‌ دێ‌ هێنه‌ راگه‌هاندن”.

ناڤهاتی ئه‌و ژی دیار كر: “ل ناحیا فه‌یدیێ‌ ژی 12 نه‌خشێن نكراندی هاتینه‌ دیتن ل سه‌ر لێڤا جویێ‌ ب درێژاهیا نه‌ه كیلۆمه‌تران و ئه‌ڤ ساله‌ مه‌ شیا بگه‌هینه‌ هه‌موو ئه‌نجامان، ئه‌و ژی دوو پاشا دگه‌ل حه‌فت خوداوه‌ند تێدا هاتینه‌ نكراندن، بۆ ئێكه‌مین جار بۆ سه‌رده‌مێ‌ پاشا سه‌رجونێ‌ دویێ‌، ئه‌و ژی بۆ به‌ری 721 سالان پێش زاینی دزڤرن، ئه‌ڤه‌ پرۆژه‌كێ‌ گرنگ بوویه‌ تێدا دیاربیت كو كوردستان یا ده‌وله‌مه‌نده‌ ب ئاڤێ‌ و چاندنێ‌ كو مه‌زنترین كارگه‌ها شه‌ربه‌تێ‌ ژی ل نێزیكێ‌ گوندێ‌ خه‌نس هاتبوو دیتن، ئه‌ڤه‌ هاتیه‌ راگه‌هاندن”.

د. بێكه‌س بریفكانی، ئه‌و ژی نه‌ڤه‌شارت: “ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ پتر ژ 1600 جهێن شوونواران هاتینه‌ تۆماركرن د ڤان جهان دا پشتی ڤه‌كۆلین هاتینه‌ كرن گه‌له‌ك پارچێن شوونواری یێن هاتینه‌ دیتن نوكه‌ د ناڤ موزه‌خانا دهۆكێ‌ دا هاتینه‌ پاراستن هه‌تا 700 پارچێن شوونواری ل موزه‌خانا دهۆكێ‌ دا هه‌نه‌ و چه‌ند پارچێن دی هه‌نه‌، هێشتا نه‌هاتینه‌ نمایشكرن، مه‌ ل به‌ره‌ جهه‌كێ‌ دروست بكه‌ن بۆ نمایشكرنا پارچه‌یێن شوونواران ل دهۆكێ‌”.

رێڤه‌به‌رێ‌ شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ئه‌و ژی راگه‌هاند: “د پلانێ‌ دایه‌ مه‌زنترین موزه‌خانا نشتیمانی بۆ پاراستنا شوونواران ل دهۆكێ‌ بهێـته‌ دروستكرن و نوكه‌ كار ل سه‌ر نووژه‌نكرنا چه‌ندین جهێن شوونواران ژی ل دهۆكێ‌ یێ‌ دهێته‌ كرن وه‌كو شوونوارێن خه‌نس و ده‌رگه‌هێ‌ ئامێدیێ‌ و چه‌ند جه د پلانێ‌ دانه‌ ژی بهێنه‌ نووژه‌نكرن و سه‌خبێركرن”.

ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر، ب هه‌ڤكاریا رێكخراوا ACTED یا وه‌لاتێ فه‌ره‌نسا، و د هه‌مان ده‌مدا ب سه‌رپه‌رشتیا رێڤه‌به‌ریا شینوارێن دهوكێ، كارێ سه‌خبێركرنا جهێ خه‌نه‌س یێ شینواری سه‌ر ب قه‌زا شێخان بۆ ده‌ما دو رۆژان ده‌ست پێكریه‌ كۆ رێكخراوا ناڤبری و UNDP به‌رنامێ په‌ره‌پێدانێ یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێگرتی و هه‌می تێچویا ڤی پرۆژه‌ی ب ستویێ خوڤه‌ گرتیه‌”.

رێڤه‌به‌رێ شینوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ ته‌كه‌ز ل سه‌ر وێ چه‌ندێ ژی كر:” ئه‌ڤ پروژه‌یه‌ دێ بۆ ده‌مێ دو هه‌یڤان به‌رده‌وام بیت 40 روژێن كاری ل سه‌ر وی پرۆژه‌ی هێنه‌ ئه‌نجامدان و گۆت: ب رێكا ڤی پرۆژه‌ی و ڤی كاری 140 كرێكار مفادار بوونه‌ كۆ ١٣٠٠٠ مه‌ترێن دووجا یێن جهی دێ هێنه‌ پاقژكرن.

26

ئه‌ڤرۆ، عه‌لی حاجی:

دهێته‌ چاڤه‌ڕێكرن ئه‌ڤرۆ ل ده‌مژمێر دو پشتی نیڤرۆ تیما ته‌پا پێی یا یانا زاخۆ مێڤانداریا یانا هه‌ولێرێ‌ بكه‌ت كو دهێته‌ هژمارتن كلاسیكویا كوردستانێ‌، ئه‌وا دێ‌ ژ چارچووڤێ‌ هه‌ڤڕكیێن گه‌ڕا ده‌هێ‌ یا خولا پلا نایابا ئیراقێ‌ ل یاریگه‌ها زاخۆ یا نێڤده‌وله‌تی هێته‌ كرن.

خودانێن ئه‌ردی ب 15 خالان رێزا حه‌فتێ‌ دهێت و دێ‌ بزاڤێ‌ كه‌ت ب پشته‌ڤانیا جه‌ماوه‌رێ‌ خوه‌ بشێت سێ‌ خالێن یاریێ‌ ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ بینیت ژبۆ به‌رده‌وامیا پێشڤه‌چوونێ‌ د رێزبه‌ندیا خولێ‌ دا، هه‌مبه‌ری وێ‌ تیما هه‌ولێرا پایته‌خت د كاودانه‌كێ‌ خراب دایه‌ ژ نه‌ه یاریان حه‌فت خال كۆمكرینه‌ و رێزا 14ێ‌ دهێت، ئه‌ڤچه‌نده‌ ژی نه‌ لدووڤ حه‌ز و ئارمانجێن خودانا چار ناسناڤێن خولا ئیراقێ‌ یه‌ له‌ورا دێ‌ بزاڤێ‌ كه‌ت ب ئه‌نجامه‌كێ‌ باش ڤه‌گه‌ڕێته‌ پایته‌ختێ‌ هه‌رێمێ‌.

لدور دووماهی به‌رهه‌ڤیێن یانا زاخۆ شڤان جه‌میل یاریزانێ‌ تیمێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گوت: یاریا ل گه‌ل هه‌ولێرێ‌ تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ یه‌ و جودایه‌ ژ هه‌ر یاریه‌كا دی، ژبه‌ر كو هه‌ردو تیم ژ هه‌رێما كوردستانێ‌ نه‌ و تیمێن بهێز و جه‌ماوه‌ره‌كێ‌ مه‌زن هه‌یه‌ له‌ورا كلاسیكویه‌كا تایبه‌ته‌ بیت و دێ‌ ب شێوه‌كێ‌ جودا ئاستێ‌ یاریزانێن هه‌ردو تیما هێته‌ دیتن و هه‌ڤڕكیه‌كا بهێز په‌یدابیت، سه‌ركه‌فتنا مه‌ د ڤێ‌ یاریێ‌ دا هه‌مبه‌ری شه‌ش خالانه‌ چنكو دێ‌ ب جووداهیه‌كا كێم یا خالان مه‌ نێزیكی رێزێن باشتر كه‌ت، له‌ورا دێ‌ هه‌موو بزاڤا كه‌ین بتنێ‌ بۆ سێ‌ خالێن یاریێ‌ بكه‌ین و ئه‌م شیاینه‌ هه‌تا نوكه‌ ل یاریگه‌ها خوه‌ دا ئه‌نجامێن باش تۆماربكه‌ین.

ژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ ناڤهاتی گۆت: به‌رهه‌ڤبوونا جه‌ماوه‌ری و پشته‌ڤانیا وان بۆ مه‌ گه‌له‌ك گرنگه‌ و دێ‌ كلیلكا سه‌ركه‌فتنێ‌ و هێزا مه‌ بیت، لێ‌ نابیت چو كێماتیێ‌ بۆ تیما هه‌ولێرێ‌ ب دانینن و ئه‌و دێ‌ بزاڤێن قه‌ره‌بوویا ژ ده‌ستدانا خالان كه‌ن و دڤێت ئه‌م باش ئاماده‌بین.

13

ئه‌ڤرۆ،

د داخویانیه‌كێدا سه‌رۆكێ‌ ئێكه‌تیا له‌ش جوانیێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دیاركر كو ئه‌و ناسناڤێ‌ یاریزانێ‌ پارێزگه‌هێ‌ حه‌جی عه‌بدولسه‌لام رێكانی د قاره‌مانیا تایبه‌ت یا ئاسیا دا بده‌ستڤه‌ئینایی و پلا ئێكێ‌ هاتی جهێ‌ شانازیێ‌ یه‌ و دێ‌ بزاڤێ‌ كه‌ین پێشوازیا وی ب شێوه‌كێ‌ جوان بهێته‌ كرن و ژلایێ‌ پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ ڤه‌ ژی بهێته‌ خه‌لاتكرن.

زێده‌تر مه‌حمود محه‌مه‌د گۆت: به‌ری چوونا یاریزان حجی رێكانی بۆ وه‌لاتێ‌ لوبنانێ‌ ژبۆ پشكداریێ‌ د قاره‌مانیێ‌ دا ئه‌م ئاگه‌هداركربووین و مه‌ ژی ژلایێ‌ خوه‌ پشته‌ڤانیا خوه‌ بۆ دیاركر، لێ‌ پشتی چوونا وی و هه‌تا هاتیه‌ كوردستانێ‌ ژی مه‌ چو پێزانین ژ وی بخوه‌ نه‌ وه‌رگرتبوون ئانكۆ په‌یوه‌ندی ب مه‌ نه‌ دهاته‌ كرن هه‌تا مه‌ ژ نشكه‌كێ‌ ڤه‌ ل تۆرێن چڤاكی زانی كو  یێ‌ ڤه‌گه‌ڕیایی بیێ‌ مه‌ ئاگه‌هدار بكه‌ت، سه‌رباری ئه‌ڤێ‌ هه‌میێ‌ ژی و هه‌رچه‌نده‌ قاره‌مانیه‌كا نه‌ فه‌رمی ژی بوو به‌لكو ژلایێ‌ كۆمپانیه‌كێ‌ و چه‌ند ئێكه‌تیێن وه‌رزشی یێن وه‌لاتێن جودا بوون ب ناڤێ‌ قاره‌مانیا ئاسیا لێ‌ ئه‌م شانازیێ‌ ب ده‌ستكه‌فتێ‌ قاره‌مان حه‌جی رێكانی دكه‌ین و دێ‌ پێشوازیه‌كا جوان لێ‌ هێته‌كرن و هه‌روه‌سان ب هه‌ماهنگی دێ‌ پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ پێشوازیێ‌ لێ‌ كه‌ت و هێته‌ خه‌لاتكرن.

ژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ ناڤهاتی گۆت: قاره‌مانی نه‌ ب پشكداریا 45 وه‌لاتان بوو وه‌كو هاتیه‌ راگه‌هاندن لێ‌ یا 45ێ‌ بوو  بتنێ‌ ئیراقی، لوبنان و سوریا و دیسان دو یاریزان ژ هه‌ر ئێك وه‌لاتێن قه‌ته‌ر، ئۆزپاكستان ژی پشكداربووینه‌، هه‌رچه‌وابیت حه‌جی رێكانی بوویه‌ قاره‌مان وه‌كو كورده‌ك شانازیێ‌ پێ‌ دبه‌ین و دیرووكه‌كا زێرینه‌ بۆ كوردستانێ‌ و پارێزگه‌ها دهۆكێ‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com